این محبت‌های نامناسب باعث می‌شود کودکان بیشتری به خیابان‌ها آورده شده و از تحصیل و آموزش بازبمانند. هر ساله کودکان بسیاری برای مقاصد گدایی دزدیده و به کشورها و شهرهای دیگر قاچاق می‌شوند. برخی از این کودکان به موادمخدر معتاد شده تا بدون دردسر برای بزرگ‌ترهایشان سودآور شوند.
گزارش پیش‌رو درباره این کودکان و براساس تحقیق از چند کشور از جمله آلبانی، یونان، هند و سنگال است. محققان در این گزارش، شرایط نابسامان کودکانی را به تصویر کشیده‌اند که به روش‌های مختلف و عمدتا از طریق تهدید‌های فیزیکی و روانی مجبور به گدایی می‌شوند.
وادار کردن کودکان به گدایی پدیده تازه‌ای نیست و سال‌هاست که در بیشتر کشورهای دنیا با آن مواجه هستیم.
کودکانی که مجبور به گدایی می‌شوند، معمولا از بزرگ‌ترهایشان کتک می‌خورند و باید ساعت‌ها کار کنند و درآمدشان را به کسانی که آنها را وادار به گدایی کرده‌اند، بدهند. این کودکان در فقر و شرایط غیربهداشتی فاجعه‌باری زندگی می‌کنند و از تحصیل محروم هستند. وادار کردن کودکان به گدایی، نقض صریح حقوق کودک است و سازمان‌های مدافع حقوق کودکان بسیار تلاش می‌کنند جلوی این رفتار شرم‌آور با کودکان را بگیرند. در واقع وجود کودکان گدا در خیابان، نشان از شکست دولت‌ها در حفاظت از کودکان‌شان است و کودکی مردمی که قرار است آینده جامعه‌شان باشد به دست افراد سودجو لگدمال می‌شود.
با تحقیق در این کشورها معلوم شد دو گروه از افراد، کودکان را وادار به گدایی می‌کنند:
1ـ والدین یا قیم کودکان
2ـ قاچاقچیان کودک و خلافکارهای سازمان‌یافته که به مافیای گداها معروف هستند
کودکانی که به‌وسیله افراد گروه دوم مجبور به گدایی می‌شوند شرایط بسیار بدتری دارند. با آنها بشدت بدرفتاری می‌شود و حتی گاهی دست و پایشان به عمد شکسته می‌شود تا ترحم بیشتر مردم را موجب شوند. بعضی از این کودکان نیز به موادمخدر معتاد می‌شوند. در تحقیقات انجام شده از هند معلوم شد بیشتر پسرها قبل از اینکه به وسیله فروشندگان موادمخدر وادار به گدایی شوند به موادمخدر آلوده شده و بعد از بدهکارشدن به گدایی مشغول می‌شوند.
قاچاق کودکان برای گدایی در بیشتر کشورهای جهان دیده می‌شود. مثلا در افغانستان، تاجیکستان، هند، برمه، لائوس، تایلند و در کشورهای آفریقایی مانند سیرالئون، چاد، موریتانی و اوگاندا کودکان به‌منظور گدایی قاچاق می‌شوند. در اروپا کودکان از فقیرترین بخش اروپای جنوب شرقی به بخش‌های ثروتمندتر اروپا قاچاق می‌شوند. در یمن، سودان و عربستان سعودی نیز کودکان بسیاری به همین سرنوشت دچار هستند.
دلایل اصلی گدایی کودکان
فقر: در تحقیقات معلوم شد که اصلی‌ترین دلیل وادار کردن کودکان به گدایی فقر است. به‌طور مثال در سنگال فقر، دلیل اصلی فرستادن کودکان به گدایی است. برخی از والدین می‌گویند: «ما کودکان‌مان را بیرون از خانه می‌فرستیم تا از بحران موجود در خانه دور بمانند و از فقرمان کاسته شود.» فقر گاهی چنان به این خانواده‌ها که عمدتا پرجمعیت هستند، فشار می‌آورد که مجبور می‌شوند کودکان‌شان را به قاچاقچیان انسان برای گدایی در کشورهای ثروتمندتر بفروشند.
بیشتر این کودکان بداقبال در روستاهای فقیر زندگی می‌کنند و هر زمان که خانواده‌ها نتوانند محصول خوبی برداشت کنند گرفتار فقر شده و مجبور می‌شوند کودکان‌شان را به گدایی بفرستند.
تحقیقات آلبانی نیز نشان داده است که فقر و نداشتن پول برای نیازهای اولیه باعث شده کودکان به گدایی وادار شوند. بیشتر این کودکان آلبانیایی از سوی والدین خود برای گدایی در یونان، به فروش می‌رسند.
مهاجرت: بسیاری مواقع خانواده‌های فقیر از روستاها و شهرهای کوچک خود به قصد درآمد بیشتر مهاجرت کرده و به شهرهای بزرگ‌تر که می‌تواند درآمد بیشتری برایشان داشته باشد قدم می‌گذارند و مدتی بعد کودکان خود را به گدایی می‌فرستند.
خشونت: گاهی نبود توجه کافی به کودکان، خشونت و سوءاستفاده‌های مختلف از جمله جنسی، کودکان را مجبور به فرار از خانه می‌کند و آنها بیشتر اوقات به کسانی پناه می‌آورند که دست آخر از سوی آن افراد به گدایی وادار می‌شوند. هند از این موارد بسیار داشته است و کودکان به دلیل شکنجه شدن از سوی والدین یا قیم خود، مجبور به فرار از خانه شده بودند.
مشکلات بدتر گدایان کوچک
کودکانی که وادار به گدایی می‌شوند در معرض انواع شکنجه‌ها هستند:
خشونت و ارعاب: همان‌طور که قبلا ذکر شد با این کودکان رفتار بسیار بدی می‌شود. آنها اغلب برای حرف‌شنوی داشتن و کسب درآمد روزانه در حد تعیین شده کتک می‌خورند. خشونت، تهدید و ارعاب مواردی است که همیشه علیه کودکانی که به‌وسیله قاچاقچیان یا والدین‌شان وادار به گدایی می‌شوند به کار برده می‌شود. گاهی در برخی کشورها مانند هند و آلبانی کودکان حتی از ناحیه پلیس و مسئولانی که باید به وضع آنها رسیدگی کنند صدمه دیده و تنبیه می‌شوند.
درآمد و ساعات کار: تحقیقات نشان داده است کودکانی که مجبور به گدایی می‌شوند ساعت‌های زیادی باید کار کنند و از کارکردشان هرگز پولی به خودشان داده نمی‌شود و اگر هم داده شود بسیار ناچیز خواهد بود.
نبود دسترسی به تحصیل: ساعات کار طولانی باعث می‌شود کودک نتواند لذتی از زندگی خود برده یا حتی فرصتی اندک برای آموزش و تحصیل داشته باشد. آنها به‌طور کامل در استثمار و در شرایط نیمه بردگی قرارمی‌گیرند. معمولا تحصیل و آموزش مهارت‌های کاری و زندگی، روشی برای فرار از فقر و بدبختی است که این کودکان از این امتیاز بی‌بهره‌اند و فقرشان ابدی خواهد شد.
دوری از خانواده: این کودکان در دورانی که باید زیر سایه محبت والدین و دیگر اعضای خانواده خود باشند به وسیله فروخته یا دزدیده شدن برای گدایی، دور از کانون خانواده بوده و بهترین سال‌های زندگی را با محرومیت عاطفی می‌گذرانند.
اقدامات دولت‌ها برای کمک به کودکان
در مورد این پدیده نیمه بردگی بحث‌های بین‌المللی مختلفی شده است و سازمان‌های دفاع از حقوق کودکان موارد زیر را که از سوی برخی از دولت‌ها اجرا می‌شود توصیه می‌کنند:
1ـ دولت‌ها باید برای حفاظت از کودکانی که مجبور به گدایی می‌شوند، قوانینی وضع کرده و بی‌کم و کاست اجرا کنند.
2ـ باید کودکانی که تحت خشونت‌های سخت هستند یا برای گدایی استثمار شده‌اند شناسایی شده و تحت سرپرستی دولت و حمایت‌های تحصیلی و توانبخشی قرار گیرند.
3ـ دولت‌ها باید برای تمام کودکان شرایط تحصیلی برابر فراهم کنند و برای حمایت از کودکانی که وادار به گدایی می‌شوند و در معرض خشونت هستند سرمایه‌گذاری و به وضع آنها توجه کافی نمایند.
4ـ باید برای نیروی پلیس و مددکارهای اجتماعی برنامه‌های آموزشی رفتار صحیح با کودکان آسیب‌دیده ترتیب داده شود تا این افراد بیاموزند که باید با این کودکان رفتار دلسوزانه‌تری داشته باشند.
5ـ یکی دیگر از کارهایی که باید انجام شود، بالا بردن آگاهی مردم است. مردم باید بدانند پولی را که به کودکان می‌دهند در بیشتر مواقع به دست کسانی می‌رسد که آنها را به گدایی واداشته‌اند. باید مردم را به روش‌های مناسب کمک به نیازمندان تشویق کرد. موسسه‌های مردم‌نهاد که مورد اعتماد هستند در این زمینه می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
6ـ دولت‌ها باید برای بهبود وضع این کودکان از جمله ارائه خدمات بهداشتی، اقداماتی صورت دهد و کسانی را که آنها را به گدایی وامی دارند مجازات نماید.
برخی اقدامات کشورهای مورد تحقیق
آلبانی
در این کشور، دولت قوانینی وضع کرده است که والدین و کسانی که کودکان را به گدایی وامی‌دارند مجرم تلقی شده و تحت‌تعقیب قضایی قرار گیرند. همچنین والدین این کودکان حق سرپرستی خود را از دست داده و فرزندانشان تحت قیومیت دولت قرار می‌گیرند.
هند
در هند نیز افرادی که کودکان را به گدایی وادار می‌کنند، جریمه و حتی زندانی خواهند شد. از آنجا که مسئولان سازمان رفاه اجتماعی و پلیس هنوز به این کودکان به عنوان دزد، جیب‌بر و معتاد نگاه می‌کنند، رفتار دلسوزانه‌ای با آنها ندارند، بنابراین دولت هند تصمیم گرفته است برنامه‌های آموزشی برای تغییر نگرش‌شان ترتیب دهد.
antislavery / مترجم: نادیا زکالوند
