خطرات شب‌بیداری برای بدن

بر اساس نتایج یک مطالعه جدید که شرح آن در مجله انجمن غدد موسوم به «غدد درون‌ریزشناسی بالینی و متابولیسم»، منتشر شده اشخاص شب بیدار یا به اصطلاح بوف در مقایسه با افراد سحرخیز، بیشتر با خطر ابتلا به دیابت، سندرم متابولیک و عارضه کم ماهیچگی (از دست رفتن توده ماهیچه‌های اسکلتی) مواجهند؛ حتی اگر با خوابیدن بیشتر در ساعات اولیه صبح، سعی در جبران شب بیداری خود داشته باشند. این افراد اغلب به دلیل دیر خوابیدن در شب‌، صبح‌ها نیز دیر از خواب بیدار می‌شوند تا کمبود خواب شبانه را جبران کنند.
بنا بر نتایج این مطالعه که به بررسی تفاوت بین چرخه خواب در افراد شب بیدار و سحرخیز پرداخته، بیدار ماندن تا نیمه‌های شب بیشتر موجب بروز مشکلاتی چون کم‌خوابی، بدخوابی و حتی غذا خوردن در ساعات نامناسب می‌شود که این مشکلات در نهایت منجر به تغییرات متابولیک و سوخت و سازی در بدن می‌شوند.

در این مطالعه، گروهی از متخصصان کره‌ای روی 1620 داوطلب در گروه‌های سنی بین 47 تا 59 سال آزمایش‌هایی را انجام دادند.

به نقل از شبکه اخبار محیط‌ زیست، نتایج مطالعات تایید می‌کند که عادت به یک الگوی خواب صحیح و به موقع از فاکتورهای مهم در کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک، چربی شکمی و در نتیجه کاهش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت است. (ایسنا)

126

۹ خوردنی غنی از پروتئین برای سلامت بدن

بدن طی فرآیندی پروتئین‌ها را تجزیه کرده و به آمینو اسید‌ها تبدیل می‌کند. آمینو اسید‌ها ترکیب‌های ارگانیکی هستند که برای ایجاد پروتئین‌های جدید با یکدیگر ادغام می‌شوند. در حقیقت پروتئین‌ها و آمینو اسید‌ها عناصر اساسی شکل گیری سلول هستند.

منابع حیوانی تنها عامل تامین کننده پروتئین به حساب نمی‌آیند بلکه مواد خوراکی دیگری همچون آجیل، حبوبات، غلات و برخی سبزیجات منبع مهم تامین پروتئین مورد نیاز برای افرادی هستند که از خوردن مواد گوشتی پرهیز می‌کنند.

سایت «هلث لاین» در مطلبی به معرفی برخی از سبزیجات حاوی مقدار قابل توجهی از پروتئین پرداخته‌ است:

- سبزیجات سبز تیره‌رنگ و خام:
اسفناج و کلم حاوی میزان فراوانی پروتئین هستند. سبزیجات سبز تیره رنگ منبع غنی از دیگر مواد مغذی مهم از جمله کلسیم، پتاسیم و بتاکاروتن نیز به حساب می‌آیند. در فرآیند طبخ، میزانی از مواد مغذی موجود در سبزیجات از بین می‌روند اگرچه در این فرایند آسیبی به پروتئین وارد نمی‌شود. هر چند بهتر است این نوع از سبزیجات را به منظور حفظ مواد مغذی آن به صورت خام مصرف کرد.

- کلم بروکلی:
این سبزی که به شکل یک درخت کوچک به نظر می‌آید حاوی ارزش غذایی فراوانی است و وجود میزان کافی از پروتئین در آن برای حفظ استحکام بدن و رشد آن اهمیت دارد. همچنین این سبزی منبع غنی از ویتامین A و C به حساب می‌آید.

- آووکادو:
آووکادو، یک ماده غذایی کامل با ۱۴ ماده معدنی مفید برای تحریک رشد بدن مثل آهن و مس است که برای خون سازی مفیدند یا سدیم و پتاسیم موجود در آووکادو تعادل شیمیایی بدن را حفظ می‌‏‌کنند. این خوردنی که گاهی آن را به عنوان میوه هم مصرف می‌کنند به دلیل نداشتن نشاسته، قند خون را در طول روز متعادل نگه می‌‏دارد و بنابراین برای افراد دیابتی و افراد دچار هیپوگلیسمی (افت قند خون) مناسب است. آووکادو از نظر چربی خیلی غنی است در حالی که سایر میوه‌ها و سبزی‌ها این طور نیستند. همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین‏ A، ویتامین‏‌های گروه B و غنی از آنتی اکسیدان‏‌هایی مثل ویتامین E، C و لوتئین (رنگدانه گیاهی) است.

- ذرت:
این ماده خوراکی منبع سرشاری از پروتئین و همچنین حاوی میزان فراوانی کاروتنوئید است. سبزیجات حاوی این ترکیب به کاهش خطر ابتلا به «دژنراسیون ماکولا» که یک عارضه چشمی است، کمک می‌کند.

- سیب زمینی:
سرخ کردن سیب زمینی پروتئین آن را از بین نمی‌برد و پختن یا آب‌پز کردن آن محتویات کالری موجود در سیب زمینی را پایین می‌آورد.

- نخود فرنگی:
مصرف این ماده خوراکی به دلیل دارا بودن میزان بالایی از پروتئین، کربوهیدرات‌ها، فیبر خوراکی و منیزیم برای حفظ سلامت توصیه می‌شود.

- باقلا:
باقلا نیز همچون تعداد زیادی از سبزیجات دیگر به دلیل دارا بودن پروتئین می‌تواند منبع مناسبی برای تامین نیاز بدن به این ماده مغذی باشد.

- عدس پخته:
عدس که در دسته حبوبات قرار دارد سرشار از پروتئین است. در حقیقت ۳۰ درصد از کالری عدس از پروتئین آن ناشی می‌شود و مصرف آن به دلیل دارا بودن فیبر خوراکی، مواد معدنی و ویتامین B توصیه می‌شود.

- نخود:
از ویژگی‌های نخود نیز که در گروه حبوبات قرار دارد، دارا بودن حجم بالایی از پروتئین است. (ایسنا)

147

خوردنی‌هایی برای تقویت استخوان‌های بدن

کلسیم برای حفظ استخوان‌هایی محکم

همه می‌دانند که کلسیم برای استخوان‌ها لازم است. پس از دوران یائسگی، خانم‌ها باید هر روز حداقل 1200 میلی‌گرم شیر بنوشند.

کدام خوراکی‌ها برای تامین کلسیم در اولویت قرار دارند؟

بی‌شک، فرآورده‌های لبنی! اما در این میان باید به یک نکته مهم دقت کرد؛ کلسیم موجود در فرآورده‌های لبنی کمتر از کلسیم سبزیجات جذب می‌شود. کلسیم یک تکه کلم‌بروکلی برابر با میزان کلسیم یک لیوان شیر است! از دیگر منابع سرشار از کلسیم می‌توان به شاهی، کلم، ماهی ساردین، ماهی خالدار، حبوبات و جلبک دریایی اشاره کرد.

ویتامین D برای تثبیت کلسیم

اگر سه واحد فرآورده لبنی در روز مصرف شود ولی بدن دچار کمبود ویتامینD باشد، کلسیم مصرف‌شده در بدن تثبیت نخواهد شد. دکتر پل دوپن، متخصص پوست، در این زمینه می‌گوید: «حتی اگر به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار بگیرید، باز هم ویتامینD کافی برای بدنتان تولید نمی‌شود؛ زیرا فیزیولوژی پوست مانع از دریافت کامل نور خورشید و ویتامینD می‌شود. بنابراین باید برای هر روز وعده‌های غذایی حیوانی و گیاهی حاوی ویتامینD پیش‌بینی کرد. میزان توصیه‌شده ویتامینD در روز برای افراد چهار تا 70 سال، 10 تا 15 میکروگرم و افراد بالای 70 سال بیش از 20 میکروگرم است.

کدام خوراکی‌ها حاوی ویتامینD هستند؟

ماهی‌های چرب (ماهی آزاد، ساردین، تُن، خالدار)، ماهی کولی، سفره ماهی و تخم‌مرغ حاوی ویتامینD هستند. روغن ماهی نیز از دیگر خوراکی‌هایی است که مقدار قابل توجهی از ویتامینD برای بدن تامین می‌کند.

ویتامینC برای پیشگیری از تحلیل استخوانی

برخلاف عقیده‌ای که میان مردم رایج است، تراکم استخوان فقط به وجود کلسیم وابسته نیست. محققان آمریکایی اظهار داشته‌اند، مردانی که ویتامینc بیشتری مصرف می‌کنند، استخوان‌های مقاوم‌تری دارند.

در سال 2000 میلادی، توصیه شد که هر بزرگسال در روز بیش از 110 میلی‌گرم ویتامین C مصرف کند؛ اما اکنون پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که این میزان به 200 میلی‌گرم در روز برسد؛ بخصوص برای خانم‌های باردار، افراد سالخورده و سیگاری‌ها.

کدام خوراکی‌ها برای دریافت ویتامین C پیشنهاد می‌شوند؟

برای تامین ویتامینc مورد نظر مصرف کیوی، پرتقال و میوه‌های قرمز در اولویت قرار دارند. در میان سبزیجات، کلم مقدار قابل‌توجهی ویتامین C دارد؛ اما به خاطر داشته باشید که کلم باید به طور خام و در سالاد مصرف شود، زیرا فرآیند پخت، ویتامینc آن را به طور کامل از بین می‌برد.

و در نهایت منیزیم

منیزیم ماده‌ای معدنی است که برای عملکرد مناسب بدن ضروری است؛ زیرا این عنصر در بیش از 300 واکنش متابولیک بدن شرکت دارد. حدود نیمی از منیزیم بدن در استخوان‌ها و دندان‌ها یافت می‌شود. پژوهشگران میزان 350 میلی‌گرم منیزیم را برای زنان و 420 میلی‌گرم را برای مردان توصیه می‌کنند؛ درحالی‌که بنا بر گزارش‌های اخیر، دریافت این عنصر بسیار کمتر از مقدار توصیه ‌شده، است.

منیزیم را در چه خوراکی‌هایی می‌توان یافت؟

نشاسته‌ها، سبزیجات خشک، سبزی‌های سبزبرگ، غلات کامل یا نیمه‌کامل، فرآورده‌های دریایی و دانه‌های روغنی (گردو، بادام، فندق و...) در خود منیزیم دارند. ضمنا آب‌های معدنی حاوی منیزیم نیز منبع مناسبی برای تامین این عنصر به‌حساب می‌آیند. (ندا فراهانی/ منبع: ای سانته/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

313

راه‌های ساده برای‌ آب شدن چربی‌های بدن

طبیعی است افرادی که کم‌تحرک هستند و متابولیسم کندی دارند، بیشتر چاق می‌شوند. این افزایش وزن می‌تواند سرچشمه بسیاری از بیماری‌ها و عوارض ناخوشایند باشد.

کاهش وزن باید با رژیم‌های ساده و گام به گام شروع شود زیرا تغییر ناگهانی در رژیم‌های غذایی را نمی‌توان برای مدتی طولانی حفظ کرد. اگر می‌خواهید با شیوه‌ای سالم وزن کم کنید، می‌توانید از راه حل‌های طبیعی و ساده کمک بگیرید:

ـ هر روز صبح پیش از خوردن صبحانه، یک قاشق غذاخوری آب لیموی تازه را به یک لیوان آب گرم اضافه و آن را بنوشید. این ترکیب، چربی‌ها و سلولیت‌ها را طی مدتی که معده مشغول هضم غذا نیست، می‌سوزاند.

ـ دو بار در روز یک فنجان چای سبز را که یک قاشق آبلیمو به آن اضافه کرده‌اید، بنوشید. این ترکیب نیز به سوزاندن چربی‌ها کمک می‌کند.

ـ پیش از هر وعده غذایی آبمیوه طبیعی همراه آب‌گریپ فروت بنوشید؛ نوشیدن آب این میوه باعث سوزاندن چربی‌ها می‌شود. نتیجه این امر بخوبی در چند ماه قابل مشاهده خواهد بود.

ـ هر روز مقدار آبلیموی مصرفی‌تان را افزایش دهید تا کالری بیشتری سوزانده و بافت‌های چربی نیز کاهش یابند.

ـ برای شیرین کردن غذا از شکر قهوه‌ای استفاده کنید؛ این نوع شکر کالری کمتری دارد.

ـ بهتر است پس از صرف هر وعده غذایی، یک فنجان آب داغ بنوشید. آب داغ مانع از این می‌شود که چربی به شکل سلولیت ذخیره شود.

ـ خوراکی‌های سرشار از فیبر مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه را بدون شکر میل کنید؛ فرآیند گوارش خوراکی‌های سرشار از فیبر، نیازمند سوزاندن مقادیر بالایی از کالری است.

ـ دو لیتر آب در روز بنوشید؛ این امر نه تنها باعث حفظ سلامت کلیه‌ها می‌شود بلکه به از بین رفتن سموم نیز کمک می‌کند. اما حین غذا خوردن زیاد آب ننوشید.

ـ پکتین آنزیمی است که در سیب و انگور سیاه وجود دارد؛ این آنزیم ظرفیت جذب چربی در سطح سلول‌ها را کاهش می‌دهد.

ـ ویتامین C تأثیری شبیه پکتین دارد، بنابراین گاهی اوقات مرکبات (لیمو، پرتقال، گریپ فروت و نارنگی) نیز برای از بین بردن چربی‌ها مفید هستند.

ـ سیر نیز فواید چربی‌سوزی قابل‌توجهی دارد.

ـ تا حدی که ممکن است شام را به تأخیر نیندازید، بهترین زمان برای صرف شام ساعت 19 است زیرا باید فاصله‌ای سه ساعته بین میل کردن شام و ساعت خواب وجود داشته باشد. با این کار به معده‌تان برای هضم کردن مواد غذایی زمان می‌دهید. (منبع: لوموند/ ندا فراهانی/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

علائم اختلال در تصفیه‌خانه‌ بدن

در آمریکا بیش از 26 میلیون نفر با بیماری کلیوی زندگی می‌کنند که بسیاری از آنها از بیماری خود مطلع نیستند و بیماری آنها پنهان است. آمارها نشان می‌دهد بیش از 90 درصد افرادی که علائم نارسایی کلیوی دارند، از بیماری خود بی‌خبرند در صورتی که مراجعه به پزشک در صورت مشاهده برخی علائم و آگاهی از وضع بدنی یکی از راه‌های تسریع در روند درمان به شمار می‌رود.

۱۰ فایده خندیدن برای سلامتی ذهن و بدن

به گزارش دویچه وله، مدت‌هاست که دانشمندان از فواید فراوان خندیدن سخن می‌گویند اما منظورشان خنده‌ای نیست که تنها چند ثانیه به طول انجامد. برای بهره بردن از فواید خنده باید مدت طولانی و به گفته برخی متخصصان ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، خندید.
در این نوشتار به ۱۰ نکته درباره فواید خنده اشاره شده است:

- به هنگام خندیدن ۱۷ ماهیچه در صورت و ۸۰ ماهیچه در دیگر نقاط بدن به حرکت درمی‌آیند.
- خندیدن فرایند سوزاندن کالری در بدن را تقویت کرده و به آن شدت می‌بخشد.
- در هنگام خندیدن انسان به طور خودکار عمیق‌تر نفس می‌کشد و به این ترتیب میزان اکسیژن بیشتری وارد خون می‌شود.
- به هنگام خنده گردش خون در قلب و سراسر اندام‌ها شدت بیشتری می‌گیرد و برای همین نیز برخی توصیه می‌کنند، صبح‌ها پس از برخواستن از خواب تا جایی که می‌توانید با قدرت بخندید.
- خنده دشمن استرس و نگرانی است. ترشح هورمون‌های استرس‌زا نظیر آدرنالین و کورتیزول به هنگام خنده شدید، کاهش می‌یابد.
- خنده موجب بهبود روند درمان اندام‌های آسیب‌دیده در بدن می‌شود. به هنگام خنده شدید مقداری هورمون موسوم به هورمون‌های شادی‌آور ترشح می‌شوند که برای نمونه به روند بهبود بیماری‌هایی نظیر افسردگی کمک می‌کنند.
- طبق مطالعات متعدد انجام شده، یک خنده شدید و طولانی حتی می‌تواند موجب کاهش درد و تقویت سیستم ایمنی بدن شود. چنانچه فرد افسرده یا غمگین باشد، بدن وی درد را به میزان بیشتری احساس می‌کند.
- خنده باعث آرامش می‌شود. زمانی که به خنده شدید می‌افتیم، غالبا احساس شادمانی بیشتری می‌کنیم و به ذهنمان استراحت می‌دهیم.
- پس از به اصطلاح فروخوابیدن هیجانِ خنده، بدن همچنان آرامش دارد. شریان‌ها گشاد می‌شوند، فشارخون همچنان کاهش می‌یابد و وضعیت آرامش غالب می‌شود.
- به هنگام اضطراب یا خشم، یک خنده کوتاه می‌تواند تاثیری معجزه‌آور داشته باشد چراکه خنده موجب می‌شود افکار به سمت دیگری رانده شود. (ایسنا)

۹ ترفند برای اصلاح و تراشیدن موهای زائد بدن

اگر می‌خواهید پوستتان نرم‌تر از همیشه باشد و موهای زائد دیرتر رشد کنند، باید از چند روش اشتباه که عموم مردم انجام می‌دهند پرهیز کنید و تراشیدن موها را به صورت اصولی فرا بگیرید:

۱. استفاده از گوماژ نمک، یک روز قبل از اصلاح

گوماژ نمک باعث می‌شود تمام سلول‌های مرده از روی پوست برداشته شود. برای این منظور باید نمک را با مقدار بسیار کمی آب کف دستتان بریزید و دورانی روی پوست ماساژ دهید. از قوزک پا شروع کنید و بالا بیایید. اگر پوست حساسی دارید، می‌توانید به جای نمک از لیف‌های لایه بردار هم استفاده کنید. کارکرد این دو تقریبا یکسان است.

۲. حمام قبل از اصلاح

خیس شدن پوست و ترکیب آب با چربی روی پوست، عمل تراشیدن مو را تا ۶۰ درصد راحت‌تر می‌کند. البته شرط موثر بودن خیسی پوست در اصلاح این است که فقط ۲ تا ۳ دقیقه روی پوستتان آب بریزد. اگر بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ماندن در حمام بخواهید مو‌ها را با تیغ اصلاح کنید، کار بسیار دشوار می‌شود چون تمام چربی از روی پوست برداشته شده است.

۳. استفاده از کف اصلاح

برخی افراد از صابون برای لیز کردن پوست استفاده می‌کنند اما صابون‌ می‌تواند باعث خشکی پوست و تحریک بیشتر آن شود. بهترین کار این است که از موس‌های مخصوص برای تراشیدن مو‌ها استفاده کنید. ترکیب این موس‌ها به نحوی است که نه‌تن‌ها به اصلاح راحت‌تر کمک می‌کند بلکه دوام آن را هم بالا خواهد برد و مو‌ها دیر‌تر از معمول رشد می‌کنند.

۴. انتخاب تیغ مناسب

انتخاب تیغ مناسب کمک می‌کند بدون خراشیدگی و التهاب تمام مو‌ها را از ته بزنید. به محض آنکه احساس کردید تیغ به اندازه کافی تیز نیست، آن را عوض کنید. مو‌ها در افراد مختلف با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کند اما بیشتر کسانی که دیر به دیر تیغشان را عوض می‌کنند و مثلا ۱۰ بار اصلاح با یک تیغ دارند، اصلاح مطلوبی نخواهند داشت.

۵. تراشیدن در جهت مناسب

در جهتی مو‌ها را بتراشید که راحت‌تر هستید. اگر تیغ به اندازه کافی تیز است، حتی می‌توانید این کار را خلاف جهت رویش مو‌ها هم انجام دهید. قبل از اصلاح کاملا با موس ناحیه را لیز کنید و بعد بدون آنکه تیغ را محکم روی پوست بکشید، با کمترین فشار و تا جای ممکن طولانی‌تر خط اصلاح را ادامه دهید. از انجام حرکات کوتاه و تکراری روی یک ناحیه از پوست خودداری کنید.

۶. نقاط حساس را در آخر بتراشید

برخی نقاط مثل سر زانو‌ها یا قوزک پا که استخوان به سطح پوست نزدیک است، نقاط حساسی برای اصلاح محسوب می‌شوند. این کار را به آخرین مرحله موکول کنید.

۷. بعد از اصلاح پوستتان را خشک کنید

بعد از اتمام تراشیدن مو‌ها پوستتان را آب بکشید و آرام خشک کنید. لازم نیست تمام رطوبت پوست را بگیرید. اجازه دهید کمی رطوبت باقی بماند و روی آن از کرم مرطوب‌کننده استفاده کنید.

۸. مرطوب‌کننده‌ای بدون اسانس بخرید

بعد از اتمام اصلاح با تیغ، برای چرب کردن پوست از روغن‌های گیاهی طبیعی مثل روغن بادام یا روغن نارگیل استفاده کنید تا آبرسانی به پوستتان عمقی انجام شود. هر شب قبل از خواب این کار را تکرار کنید.

۹. تیغ را خشک کنید

بعد از هر بار تراشیدن مو‌ها با تیغ، آن را کاملا تمیز کنید و آب بکشید و رطوبتش را با کاغذ بگیرید. تیغ را در محیطی کاملا خشک خارج از محیط حمام قرار دهید. حتی اگر تیغ را خشک کنید و در حمام قرار دهید، رطوبت باعث کند شدن آن می‌شود و نمی‌توانید اصلاح خوبی داشته باشید. (ترجمه: الهه جوانپور/ منبع: topsante/سلامت)

موبایل در نقش پرستار: نظارت دقیق بر علائم حیاتی بدن

این نسخه ابزار جدید DistancePPG نام دارد و فقط با تحلیل‌کردن تغییرات در رنگ پوست بیمار طی گذر زمان، نبض و تنفس وی را ارزیابی می‌کند. در حالی که عملکرد سیستم‌های دوربین‌محور دیگر در شرایطی با نور پایین، حرکت و پوست تیره، دچار مشکل است، سیستم DistancePPG به الگوریتم‌هایی متکی است که این مشکلات را رفع می‌کنند.

سیستم جدید به پزشکان امکان تشخیص شرایط بیماران از فاصله دور را می‌دهد و گفته می‌شود این ابزار به ویژه برای نظارت بر سلامتی نوزادان زودرس کارساز خواهد بود.
می‌توان نرم‌افزار DistancePPG را با تلفن‌های همراه، تبلت‌ها و رایانه‌ها سازگار کرد به طوری که افراد بتوانند هر زمان و در هر مکانی، بر علائم حیاتی‌ خود نظارت کنند. جزئیات این مطالعه در مجله Biomedical Optics Express ارائه شده است. (ایسنا)

راه‌های تقویت سیستم ایمنی بدن

عوامل متعددی بر سلامت سیستم ایمنی بدن تاثیرگذار است. سوال این است که عادات رفتاری، تغذیه، مصرف داروها و مکمل‌ها چه نقشی در تقویت این سیستم دارد؟ آیا با مداخله می‌توان واکنش سیستم ایمنی بدن را تغییر داد؟

دکتر طاهره سوری، متخصص بیماری‌های عفونی در این باره به جام‌جم می‌گوید: در بعضی افراد نقص سیستم ایمنی بدن، به دنبال بیماری مادرزادی خود را نشان می‌دهد و کودک با نقص سیستم ایمنی متولد می‌شود. به بیان دیگر در برخی افراد، اختلالات ژنتیک و مادرزادی کاهش‌دهنده سیستم ایمنی بدن می‌شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌افزاید: یکی از عواملی که در نقص سیستم ایمنی بدن نقش دارد، عامل اکتسابی است و برخی بیماری‌ها کاهش‌دهنده و تضعیف‌کننده این سیستم است. به طور مثال، افراد بر اثر ابتلا به بیماری ایدز، ایمنی بدنشان کاهش می‌یابد تا جایی که هر بیماری عفونی ضعیف در این افراد، خود را با علائم حاد نشان می‌دهد.

استرس را جدی بگیرید

یکی از عمده‌ترین عوامل ضعف سیستم ایمنی بدن، استرس است. این متخصص تاکید می‌کند: استرس می‌تواند به عنوان یکی از شاخصه‌های خطر‌ساز در افت ایمنی بدن، نقش اصلی ایفا کند. در نظر بگیرید شخصی که دچار استرس است، آن را با بروز تب‌خال نشان می‌دهد که یک عفونت فرصت‌طلب است و وقتی سیستم ایمنی ضعیف می‌شود، بروز می‌کند.

تحقیقات نشان داده است، کمبود خواب به دلیل استرسی که بر بدن وارد می‌کند، توانایی بدن را برای مقابله با میکروب‌ها کاهش می‌دهد. حتی فقط چند ساعت کمبود خواب، سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.

عادات رفتاری نادرست

مصرف غذای سالم و تغذیه مناسب، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عوامل حفظ سیستم ایمنی بدن است. این متخصص با اشاره به این که برخی عادات رفتاری می‌تواند در نقص ایمنی بدن نقش داشته باشد، می‌گوید: عادات تغذیه‌ای نامناسب، مصرف نکردن میوه‌ها و سبزیجات، مصرف دارو بدون تجویز پزشک مثل داروهای کورتونی و هورمونی در باشگاه‌های ورزشی، ایمنی بدن را در معرض خطر قرار می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: استفاده از سیگار، فرد را نسبت به عفونت‌های تنفسی و عفونت‌های خاص مستعد می‌کند. در کنار این عادات، زندگی استرس‌زا از شاخصه‌های اصلی کاهش‌دهنده سیستم ایمنی بدن است.

مصرف سبزیجات و مکمل‌ها

این متخصص با تاکید بر این که لازم است مصرف مکمل‌ها با تجویز پزشک صورت گیرد، می‌گوید: تحقیقات نشان می‌دهد، کمبود روی می‌تواند ابتلای افراد به بیماری عفونی را افزایش دهد. به طور کلی مصرف ویتامینD، ویتامین‌C، روی و سلنیوم در تقویت سیستم ایمنی نقش دارد. ویتامینC نقش مهمی در درمان سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی دارد. ریز مغذی‌ها و ویتامین‌ها حتی در ترمیم زخم‌ها نقش دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، تعداد زیادی از افراد در کشور با کمبود ویتامینD مواجه هستند. می‌توان گفت افراد با کمبود آهن و ویتامینD، بدنشان بیشتر دچار عفونت می‌شود. مهم‌ترین عامل سلامت جسمی هر فرد، مصرف میوه‌ها و سبزیجات است. این مواد منبع غنی ویتامین است که برای سیستم ایمنی بدن ضرورت دارد و مصرف روزانه آن به سلامت بدن کمک می‌کند.

مصرف داروها

این استاد دانشگاه می‌گوید: مصرف داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی در افراد مبتلا به رماتیسم و نیز بیماران پیوند کلیه و کبد، ایمنی را ضعیف و بدن را بشدت مستعد عفونت می‌کند.وی در پاسخ این سوال که معمولا چه گروه سنی از افراد نیاز به تقویت سیستم ایمنی بدن دارند، می‌گوید: در هر رده سنی، وضع سیستم ایمنی متفاوت است. بهترین سیستم ایمنی در جوانی تا میانسالی بین 20 تا 50 سالگی است. بدن کودکان و افراد مسن به دلیل شرایط خاص، بیشتر در معرض ضعف سیستم ایمنی است.

علائم بیماری

دکتر سوری در پاسخ این سوال که بیمارانی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، با چه علائمی به پزشک مراجعه می‌کنند، می‌گوید: به طور کلی این افراد با عفونت مداوم و متعدد به پزشک مراجعه می‌کنند و از بهبود نیافتن طولانی‌مدت شکایت دارند. این بیماران با عفونت‌هایی چون عفونت تنفسی، گوش و عفونت ادراری به پزشک مراجعه می‌کنند. افراد با ضعف ایمنی شدید در کوتاه‌مدت دچار عفونت مکرر می‌شوند و ممکن است دوره درمانشان طولانی شود. این افراد بیشتر در معرض عفونت‌های فرصت‌طلب هستند. عفونت‌های فرصت‌طلب، عفونت‌هایی هستند که در افراد با سیستم ایمنی بسیار ضعیف، علائم بیماری ایجاد می‌کنند.

این متخصص می‌گوید: تبلیغات گسترده‌ای درباره داروهای افزایش‌دهنده سیستم ایمنی صورت می‌گیرد، اما نکته حائز اهمیت آن است که معمولا پزشک، ضعف سیستم ایمنی بدن را شناسایی و بر اساس آزمایش، دارو تجویز می‌کند و در واقع استفاده از داروهای تبلیغی، بدون دستور پزشک گاه عوارض نامطلوبی در بدن به جای می‌گذارد.

هانیه ورشوچی / جام‌جم

کنترل فرایندهای منظم توسط ساعت بدن

صادق سرحدی اظهار کرد: فرآیندهایی نظیر آهنگ تنفس، درجه حرارت بدن، فشار خون، تولید و ترشح هورمون کورتیزول، ملاتونین و ادرنالین مورد کنترل همیشگی قرار دارند.

وی با بیان اینکه هر نوع کاری که بطور منظم و معین در بیرون از دریچه زمانی کار روزانه انجام پذیرد، نوبت کاری انگاشته می شود، افزود: بطور قراردادی ساعت 7 صبح و 6 بعداز ظهر حد و مرز دریچه زمانی کار روزانه تعیین می شود. بنابراین هر گونه کاری که در بیرون از ساعات یاد شده انجام گیرد نوبت کاری و افرادی که موظف به انجام آن هستند، کارگران نوبت کار خوانده می شوند.
سرحدی یادآور شد: در واقع ساعت زیستی تعیین می کند در چه زمانی از اوقات روز فرآیندهای زیستی یاد شده، شدت گیرند و یا فرو کش کنند.
وی گفت: درجه حرارت بدن در ساعت 5 بامداد کمترین مقدار و در ساعت 9 شب بالاترین مقدار را دارد و همچنین آهنگ چرخه 24 ساعته در هورمون کورتیزول (هورمون بیدار کننده) بدین گونه است که تراکم آن در خون هنگام صبح به بیشترین مقدار و هنگام شب به کمترین مقدار خود می رسد. هورمون ملاتونین عکس حالت فوق را نشان می دهد یعنی هنگام شب بیشترین تراکم را و بامدادان کمترین تراکم در خون دارد و بطور کلی می توان گفت که ملاتونین هورمون القا کننده خواب و کورتیزول هورمون بیدار کننده انگاشته می شود. (ایرنا)