جام جم سرا:نمی‌توان تصور کرد فرزندی در یک خانواده به دنیا بیاید و پدر و مادر وی همه تلاش‌های خود را برای موفقیت او به کار نگیرند.گاهی این تلاش‌ها به شکلی است که همه‌ی فعالیت‌های والدین در سایه‌ی رشد و پیشرفت فرزندشان قرار می‌گیرد، آنهم در دنیای پرهیاهوی فعلی که همراه با پیشرفت تکنولوژی کار را برای تربیت نسل آینده و کودکان دشوارتر کرده است.
هم‌اکنون وجود ماهواره‌ها در خانواده‌ها معضلی شده، به هر کجا که بروی پیدا میشود و این مسأله تربیت فرزندان را با مشکل روبرو ساخته است.
گشتی در کانال‌های ماهوارهای جدا از برنامه‌های مستهجن آن نشان می‌دهد که برنامه‌های ویژه‌ی کودکان در این شبکه‌های ماهوارهای روزبه روز در حال افزایش است و حتی برخی برنامه‌های بزرگسالان بطور عمد بصورت انیمیشن و فانتزی ساخته میشود تا کودکان را نیز همراه خود کنند.
جالب این است که برنامه‌های ویژه‌ی کودکان به مراتب بسیار حرفه‌ای‌تر ساخته شده و دوبله‌ها، حرف‌هایی هم دارند، برنامه‌هایی که میلیاردها دلار صرف ساخته شدن آنها شده و حتی کانال‌هایی با فرکانس‌های بسیار قوی هم برای آنها در نظر گرفته میشود.
هزینه‌های میلیارد دلاری برای ساخت انیمیشن و حتی سریال ویژه کودکان به منظور سرگرمی کودکان ما ساخته شده که سئوال اینجاست آیا این هزینه‌ها از سر دلسوزی بوده؟ آیا تا به حال دقت کرده‌اید که محتوای این کارتون‌ها چیست؟
آیا کودکی که همراه پدر و مادرش سریال‌های ماهوارهای را می‌بیند، گاهی با نقش دختران و پسران هم سن و سال خودش هم‌زاد پنداری نمی‌کند؟
آیا پدر و مادر کودکی که او در سریال‌های ماهواره می‌بیند، شبیه پدر و مادر خودش رفتار می‌کنند؟
آیا تسخیر ذهن نوجوان توسط رسانه‌ها و ایجاد اعتیاد به دیدن برنامه‌های آن، بی‌رغبتی نسبت به فعالیت‌های اجتماعی، کم شدن علاقه به مطالعه کتاب‌های مفید و موثر به علت اعتیاد به دیدن صحنه‌های مستهجن که نفس تشنه آن است، بلوغ زودرس و دچار شدن به انواع بیماری‌های روحی و جسمی، گرفتن فرصت اندیشیدن از آنها که همه‌ی این امور به طرز شگفت‌آوری توسط متفکران این رسانه‌ها برنامه‌ریزی شده است، کافی نیست؟
آیا بهتر نیست که کارشناسان و مشاوران ما در زمینه‌ی مسائل کودک، به فکر راه چاره باشند...؟
آیا خانواده‌ها برنامه‌هایی برای استفاده‌ی صحیح خود و کودکان‌شان از این امکانات دارند...؟
کودکان در سنین 3 تا 5 سالگی فقط بیننده هستند و قدرت تشخیص میان خوب و بد را ندارند و هر آنچه برای او به نمایش بگذاریم می‌بیند و به عنوان یک حرکت پسندیده می‌پذیرد. آنها قدرت تفکیک خوب، بد و یا افسانه بودن را ندارند و این باعث میشود تا ارزشهای آنها در دنیای واقعی تغییر کند.
سایه روشن تأثیر ماهواره بر بنیان خانواده
«رضا دستجردی» استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در این باره اظهار می کند: متأسفانه شبکه‌های ماهوارهای ارزش‌هایی را تبلیغ می‌کنند که منطبق با اجتماع نیست و منجر میشود فرد در سطح کلان با دوگانگی‌هایی مواجه شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از فیلم‌ها روابطی را ترویج می‌کنند که خارج از عرف و شرع است، می افزاید: تصاویر، فیلم‌ها و برنامه‌های تبلیغاتی ماهواره پیامدی جز سست شدن بنیان خانواده را در پی ندارد.
این استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار می کند: نوجوانی یکی از بحرانی‌ترین و حساس‌ترین دوره‌های زندگی انسان به حساب می‌آید که فرد به اوج غریزه می‌رسد، اما بسیاری از خانواده‌ها که متوجه این امر نبوده و براحتی از ماهواره استفاده می‌کنند، باید بدانند بیبند و باری جنسی و تبلیغ لذت‌های جنسی مهمترین برنامه‌های ماهواره است که منجر میشود نوجوان یا جوان قدرت کنترل خود را از دست داده و جذب این برنامه‌ها شوند.
دستجردی با اشاره به اینکه بیشتر سریال‌ها و برنامه‌های ماهوارهای براحتی و بدون هیچ سانسوری، مسائل جنسی را مطرح و نمایشمی‌دهند، می گوید: این شیوه‌ی ارائه‌ی اطلاعات حتی در آگهی‌های بازرگانی ماهوارهای نیز به وفور دیده میشود و متأسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نیز بدون هیچ محدودیتی و در کنار والدین خود این صحنه‌ها را تماشا می‌کنند و این در حالی است که هیچ‌گونه ظرفیتی برای پذیرش این قبیل اطلاعات ندارند، در نتیجه تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرند.
استادیار روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تصریح می کند: زنان خانه‌دار بسیاری نیز مصرانه سریال‌ها و دیگر برنامه‌های ماهوارهای را دنبال کرده و با اشتیاق از شخصیت‌های داستان، نوع پوشش آنان یا برخوردشان با همسر و فرزندانشان در محافل خانوادگی و مهمانی‌ها صحبت می‌کنند بدون آنکه متوجه واکنش فرزندان در مقابل رفتارشان یا تبعات ناشی از تماشای این سریال‌ها باشند.
وی با بیان اینکه بلوغ زودرس یکی از نتایج منفی فیلم‌های ماهوارهای است، اظهار می کند: اگر نوجوان یا جوانی صحنه‌های مبتذل ببیند و شرایط ازدواج را نداشته باشد، می‌کوشد عطش خود را از راه‌های دیگر فرو نشاند.
تغییر سبک زندگی مهمترین آسیب شبکه‌های ماهوارهای
حجت الاسلام والمسلمین «سیدحسن سیدی» کارشناس مذهبی نیز اظهار می کند: شکی نیست یکی از ابزارهای جنگ نرم دشمن در شرایط کنونی توسعه‌ی شبکه‌های ماهوارهای است و بیشتر این شبکه‌ها در پی به انحراف کشیدن خانواده‌ها و جوانان و فرزندان نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان است.
وی با اشاره به اینکه مهمترین آسیب شبکه‌های ماهوارهای در خانواده‌ها تغییر سبک زندگی است، می گوید: هدف غرب از ترویج ماهواره این است تا سبک زندگی ایران اسلامی مردم را عوض کنند که متأسفانه در برخی موارد موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌اند.
سیدی ادامه می دهد: البته باید توجه داشت انحراف ایجاد کردن و به فساد کشیدن افراد جامعه تنها در حوزه مسائل اخلاقی و جنسی نیست که این بخشی از تلاش بیگانگان و دشمنان اسلام است، بلکه در همه‌ی حوزه‌ها خصوصاً مسائل عقیدتی نیز تلاش گسترده‌ای دارند و هزینه‌های فراوانی صرف می‌کنند.
وی می افزاید: هزاران شبکه‌ی ماهوارهای و حدود 3000 شبکه قابل دریافت در ایران که دنبال مقاصد شومی هستند تا جوامع را به نابودی بکشند، دنبال بی‌ارزش کردن هویت انسان‌ها بوده و باورهای مذهبی مردم را هدف قرار می‌دهند و ضعیف می‌کنند، هویت انسان‌ها را مخدوش کرده و زندگی انسانی انسان‌های جوامع را به زندگی حیوانی مبدل می‌کنند.
مسئول نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با بیان اینکه امروزه متأسفانه برنامه‌هایی تهیه میشود که مخاطب آنها بیشتر جوانان و نوجوانان و بعضاً کودکان هستند، اظهار می کند: این برنامه‌ها به گونه‌ای تهیه می شود که جذابیت دارد اما در پی این جذابیت مسائل انحرافی و ضد اخلاقی را دنبال می‌کنند.
آسیب‌هایی که ماهواره بر زندگی خانواده دارد
سیدی، سست شدن کانون خانواده و فروپاشی این نهاد، ترویج فساد و بد اخلاقی در خانواده و در پی آن جامعه، از میان رفتن اعتماد به نفس در جوانان، از دست دادن امید به آینده و ایجاد یأس و ناامیدی، بی‌هویت جلوه دادن جایگاه انسانی انسان‌ها، ایجاد اختلاف فراوان در میان خانواده‌ها به خاطر ایجاد توقعات کاذب، بیبند و بارهای اخلاقی و خشونت و از میان بردن وحدت و یگانگی امت‌ها را از جمله آسیب‌هایی که ماهواره بر زندگی خانوادگی می‌گذارد، برمی شمرد.
وی ادامه می دهد: بدبین کردن مردم به نظام و مسئولان، ترویج فرهنگ بی‌دینی و بی‌غیرتی، به سخره گرفتن مبانی ناب دینی و ایجاد بیهویتی دینی، تغییر سبک زندگی اسلامی ایرانی، ترویج فرهنگ اسراف و ضربه زدن به روح و روان و جسم انسان‌ها از دیگر آثار مخرب ماهواره است.
این کارشناس مذهبی می افزاید: با توجه به هجمه گستره رسانه‌ای و ماهوارهای اینجاست که وظیفه افراد و موسسات تأثیرگذار نمود پیدا می‌کند و هر کسی توان مقابله با این جنگ تمام عیار دشمن را دارد باید به میدان نبرد پا گذاشته و همه‌ی هستی خود را همچون دوران دفاع مقدس به صحنه آورد.
سیدی می گوید:علاوه بر نهاد خانواده، مدارس، نشریات و رسانه‌ی ملی و صدا و سیما نیز نقش برجسته و مهمی در فرهنگسازی و واکسینه کردن افراد جامعه و خانواده‌ها دارد تا بیشتر پیرامون اثرات مخرب این پدیده جذاب انحرافی اطلاع‌رسانی کنند.
وی ادامه می دهد: دانشگاه، نخبگان، روحانیون، مساجد و موسسات ملی و مذهبی نیز وظیفه دارند از این مقوله مهم غفلت نکنند و به دور از هیاهوهای سیاسی و حزبی و گروهی به وظیفه‌ی خطیر خود که همان رسالت نبی مکرم اسلام است، اهمیت دهند.
مصون‌سازی در برابر آسیب‌های ماهواره
«محمدرضا اسدی‌یونسی» دکترای روانشناسی تربیتی در خراسان‌جنوبی نیز با بیان اینکه ماهواره و رسانه شمشیر دولبه هستند که هم آثار مخربی دارند، هم مثبت، کی گوید: اثرات مضر و مخرب برنامه‌ها و فیلم‌های ماهواره بیشتر از فوائد آن است.
وی می افزاید: با توجه به اینکه تا پایان نوجوانی هویت فرد شکل می‌گیرد، از این‌رو توصیه میشود والدین توجه جدی‌تری به استفاده نوجوانان از ماهواره داشته باشند.
دکترای روانشناسی تربیتی با بیان اینکه نگاه به تربیت باید متفاوت باشد و خانواده‌ها نیز باید آموزش‌های لازم در استفاده از رسانه‌هاببینند، می گوید: والدین باید توجه داشته باشند به عنوان پدر و مادر چه میزان ارزشهای دینی را به فرزندان انتقال داده‌اند؟
اسدی‌یونسی ادامه می دهد: امروز باید توجه کنیم بیشتر از آنکه نگران ماهواره باشیم باید نگران انتقال ارزشهای نادرست آن باشیم.
وی اظهار می کند: صدا وسیما باید با استفاده از نخبگان به دنبال برنامه‌هایی باشد که ارزشهای درست را منتقل و باورهای دینی ومذهبی را در مردم به‌ویژه نسل جوان تقویت کند.
به گفته وی شکاف میان فرزندان و والدین، سست شدن روابط میان زن و شوهر و اختلافات خانوادگی پیامدهای استفاده ازماهواره است.
وی با بیان اینکه مصون‌سازی در برابر آسیب‌های ماهواره و اینترنت برنامه‌ریزی اساسی را می‌طلبد، می گوید: خانواده، مدرسه، آموزش و پرورش، دانشگاه و صدا وسیما باید راهکارهایی برای مصون‌سازی ارائه دهند.(ایسنا)
