خوارزمکیا بیان کرد: دارو در جذب، توزیع، متابولیسم و دفع در بدن روند مشخصی دارد.
معاون دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان اینکه برخی داروها باید در محیط اسیدی معده باز و جذب شوند، افزود: چنانچه این داروها همزمان با داروهایی که اسید معده یا PH معده را کاهش میدهند، استفاده شوند، منجر به تداخل میشوند.
وی گفت: چنانچه داروی سلیکوفلوکساسین که برای عفونت مجاری ادراری و تنفسی استفاده میشود، همزمان با مکملهای کلسیمدار یا مواد غذایی حاوی کلسیم باشد، سبب میشود میزان جذب کلسیم کاهش یابد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان بیان کرد: قرصهای فروس سولفات برای کمخونی تجویز میشود و چنانچه همراه با لبنیات مصرف شود به خاطر تداخل کلسیم با آهن مانع جذب آهن شده و درمان کمخونی را دچار اختلال میکند.
خوارزمکیا اضافه کرد: با توجه به اینکه کبد مسئول متابولیسم و سوخت و ساز بدن است، مصرف یک سری از داروها روی عملکرد کبد تاثیر میگذارد.
برخی از داروها با تاثیر روی بدن و تغییر میزان سوخت و ساز بدن می توانند فرد را چاق کنند. لیست این داروها را در زیر می خوانید. شاید باورش سخت باشد اما تعدادی از دارو هایی که برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کنید سبب چاقی و اضافه وزن شما خواهند شد. تعدادی از دارو هستند
که بر متابولیسم بدن تاثیر گذار هستند، این دارو ها می توانند سوخت و ساز را افزایش دهند و یا مانع انجام آن شوند. یک متخصص طب سنتی گفت: داروهای شیمیایی از دسته فئوتیازینها، سدیم والپروات، کاربامازپین و داروهای ضد افسردگی سه حلقهای، لیتیوم، گلوکوکورتیکوئیدها، سولفونیل اوره، انسولین، آنتاگونیست های آدرنرژیک، سیپروهپتادین، رسپیریدون، کلوزاپین موجب چاقی میشود.
مریم ایران زاد اصل درباره داروهای شیمیایی که موجب چاقی میشود, اظهار داشت: در درمانگاههای چاقی پیش از ورود به فرآیند درمان اختصاصی چاقی، شرح حال کاملی توسط متخصص طب ایرانی از بیمار گرفته میشود که در درمانگاههای دانشگاهی، معمولا بیش از یک ساعت به طول میانجامد.
به گفته وی در این شرح حال مفصل، با توجه به کل نگر بودن مکتب طب ایرانی، ضمن توجه به ویژگیهای فردی و خانوادگی و سوابق بیماری با مصرف داروها و غیره، عملکرد همه اندامها از سر تا پا، با پرسشهایی از بیمار، و معاینه دقیق توسط پزشک، بررسی میشود و در صورت نیاز، برای کمک به تشخیص و انتخاب برنامه درمانی مناسب برای بیمار آزمایشهایی درخواست میشود.
این متخصص طب سنتی بیان داشت: مصرف داروهایی که چاقی از عوارض آنهاست از نکاتی که در شرح حال نیازمند توجه ویژهاند و ممکن است روند درمانی را تغییر دهند.ایران زاد اصل عنوان کرد: داروهای شیمیایی از دسته فئوتیازینها، سدیم والپروات، کاربامازپین، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای، لیتیوم،
گلوکوکورتیکوئیدها، سولفونیل اوره، انسولین، آنتاگونیست های آدرنرژیک، سیپروهپتادین، رسپیریدون، کلوزاپین و … موجب چاقی میشود.وی یادآور شد: درمان چاقیهای ناشی از دارو تا زمانی که داروها قطع نشود، از آنجا که عامل اصلی چاقی موجود است, موفق نیست بنابراین در این افراد، با اصلاح سبک زندگی و توصیههای سلامتی، درمان اصلی به پس از قطع داروها با مشورت پزشک معالج، موکول میشود.
منبع: تسنیم
به گزارش شفاف مریم ایرانزاد اصل درباره داروهای شیمیایی که موجب چاقی میشود, اظهار داشت: در درمانگاههای چاقی پیش از ورود به فرآیند درمان اختصاصی چاقی، شرح حال کاملی توسط متخصص طب ایرانی از بیمار گرفته میشود که در درمانگاههای دانشگاهی، معمولاً بیش از یک ساعت به طول میانجامد.
بهگفته وی در این شرح حال مفصل، با توجه به کلنگر بودن مکتب طب ایرانی، ضمن توجه به ویژگیهای فردی و خانوادگی و سوابق بیماری با مصرف داروها و غیره، عملکرد همه اندامها از سر تا پا، با پرسشهایی از بیمار، و معاینه دقیق توسط پزشک، بررسی میشود و در صورت نیاز، برای کمک به تشخیص و انتخاب برنامه درمانی مناسب برای بیمار آزمایشهایی درخواست میشود.
این متخصص طب سنتی بیان داشت: مصرف داروهایی که چاقی از عوارض آنهاست از نکاتی است که در شرح حال نیازمند توجه ویژهاند و ممکن است روند درمانی را تغییر دهند.
ایرانزاد اصل عنوان کرد: داروهای شیمیایی از دسته فئوتیازینها، سدیم والپروات، کاربامازپین، داروهای ضدافسردگی سهحلقهای، لیتیوم، گلوکوکورتیکوئیدها، سولفونیل اوره، انسولین، آنتاگونیستهای آدرنرژیک، سیپروهپتادین، رسپیریدون، کلوزاپین و… موجب چاقی میشود.
وی یادآور شد: درمان چاقیهای ناشی از دارو تا زمانی که داروها قطع نشود، از آنجا که عامل اصلی چاقی موجود است, موفق نیست بنابراین در این افراد، با اصلاح سبک زندگی و توصیههای سلامتی، درمان اصلی به پس از قطع داروها با مشورت پزشک معالج، موکول میشود.
منبع : تسنیم
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با کاهش زمان ماندگاری داروها در گمرگ تاکید کرد و گفت: وزارت بهداشت و گمرک باید تمهیدات ویژه ای برای جلوگیری از ماندگاری داروها در گمرک اتخاذ کنند.
وی با تاکید بر اینکه مدت زمان ماندگاری داروها درگمرگ باید کوتاه شود، بر لزوم رفع مشکلات سامانه مشترک میان سازمان غذا و دارو و گمرک تاکید کرد و افزود: وزارت بهداشت و گمرک باید تمهیدات ویژه ای برای رفع این مشکل اتخاذ نمایند. وزرات بهداشت و گمرک به سهولت میتوانند این مشکل را رفع نمایند زیرا مشکل حادی نیست که نیازمند تصویب قوانین، تخصیص اعتبار یا همکاری دیگر دستگاه ها داشته باشد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دهم، بر لزوم تعاون و همکاری میان سازمان غذا و دارو و گمرک برای جلوگیری از افزایش ماندگاری برخی داروها در گمرک در راستای تامین سلامت شهروندان تاکید کرد و یادآور شد: از آنجا که برخی از این داروها تاریخ مصرف کوتاهی دارند و در ترخیص آنها فوریت وجود دارد بنابراین نباید خللی در ترخیص آنها به وجود آید زیرا تامین سلامت مردم مستلزم ارائه سریع تر دارو به آنها است.
در حالی که استفاده از داروها برای بهبود ناخوشی کودکان بسیار راه گشا هستند، ولی آیا به اندازه ی کافی به آثار جانبی آنها نیز توجه می کنیم؟
ضد درد و تب بر
برخی از مسکن های کودکان بر پایه ی پاراستامول حاوی کدئین (و نیز ضد حساسیت) هستند. کدئین به دریافت های درد در مغز تاثیر می گذارد و درک شما را نسبت به درد تغییر می دهد. این ماده واکنش سرفه را نیز محدود می کند. بنابراین، گاهی برای خواب بهتر در کودکان مبتلا به سرفه استفاده می شود. مادری می گوید: ما شربتی حاوی کدئین به فرزند هجده ماهه ی خود در هواپیما دادیم تا بتوانیم با آرامش سفر کنیم، اما او در هواپیما از سویی به سویی می پرید و تحرک فراوانی داشت. به گفته ی دکتر پل سینکر، متخصص کودکان، امکان دارد بیش فعالی مرتبط با داروها از ترکیب فعالی مثل ضد حساسیت پرومتازین که در شربت حاوی کدئین موجود اســت حاصل شود. همچنین می تواند واکنشی به رنگ مورد استفاده در دارو یا نگه دارنده ی شربت باشد، مثل بنزوات سدیم.
بسیاری از مسکن ها از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ساخته شده اســت که داروهایی مثل ایبوبروفن،دیکلوفناک و اسید مفنامیک را شامل می شود. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی نه فقط بر تولید پروستوگلاندین در مغز، مثل کاری که پاراستامول انجام می دهد، بلکه بر تمام بدن اثر می گذارد. اگر پروستوگلاندین های حامی لایه های شکم از مصرف دارو تاثیر پذیرد، در نتیجه داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باعث تنش گوارشی می شود و شکم ناراحت (گوارش بد) اثر جانبی شناخته شده ی آن اســت. (آسپرین نیز داروی ضد التهاب غیر استروئیدی اســت، اما در فهرست این مقاله نیامده، زیرا برای خردسالان ایمن نیست. هرگز به خردسالان آسپرین ندهید، زیرا این دارو با سندرم خطرناک رای مرتبط اســت).
همان طور که نام آنها نشان می دهد، این داروها خلاف هیستامین ها در بدن به روش های متفاوت و هوشمند عمل می کنند. هیستامین ها موادی هستند که باعث واکنش های آلرژیک در بدن می شوند، مثل آبریزش بینی و چشم، خارش، عطسه، التهاب، تورم، کهیر و غیره. آنتی هیستامین ها به شکل شربت یا موضعی مثل قطره ی چشم یا اسپری بینی موجود هستند. آنچه نسل اول آنتی هیستامین ها نامیده می شود می توانند باعث دهان خشک و شکم ناراحت نیز می شوند. بسیاری از والدین به عوارض این داروها پی برده اند و می دانند که آنها بر حالت احساسی فرزندشان نیز اثر دارد. به گفته ی دکتر سینکلر، آنتی هیستامین هایی که با نام چربی دوست یا چربی گرا (lipophilic) شناخته می شوند، از سدهای (محافظ های) خون مغز به سادگی عبور می کنند و باعث سرگیجه و تغییرات شخصیتی می شوند.
فنرگان و آلرگان دو نمونه از این داروهای قدیمی ترند. زمانی که فرزند آرام شما در منزلتان به یک شورشی بدل می شود، این داروها می توانند مقصر اصلی شناخته شوند. به گفته دکتر داروی "سینکلر" و "والرگان" که معمولا به عنوان آرامش بخش استفاده می شوند نیز گاهی اثر معکوس دارد! این دارو باعث سستی و سرگیجه نیز می شود.
نسل دوم آنتی هیستامین ها آثار جانبی کمتری دارند، اما برخی خردسالان هنوز آسیب پذیرند. به گفته ی دکتر سینکلر، آنتی هیستامین ها برخی از کودکان را بدخلق و خشن می کنند و بعضی از خردسالان با مصرف آنتی هیستامین های بدون مسکن آثار جانبی مشابهی از انقباض های پراکنده تا پاهای بی قرار و تغییرات رفتاری نشان می دهند.
استروئیدها
احتمالا این واژه باعث می شود که به "آنابولیک استروئید" فکر کنید- ماده ای که ماهیچه می سازد و استفاده ی آن در ورزش کارها ممنوع شده اســت، ولی به مادران داده می شود تا اگر قرار اســت زودتر زایمان کنند، شش جنین بالغ باشد. این ماده کورتیکواستروئیدهاست که اینجا درباره ی آن حرف می زنیم، مثل کورتیزون و پریدنیزولون. این داروها التهاب را کاهش می دهد و سیستم ایمنی را سرکوب می کند. بنابراین، درمان مناسبی برای آسم، اگزما و آلرژی ها هستند. داروهای استروئیدی به صورت موضعی (کرم اگزما، پمپ آسم) یا شربت مصرف شوند.
ولی آثار جانبی آنها کدامند؟ این دارو می تواند برخی از کودکان را بدخلق کند. معمولا این دارو در دوز سوم یا چهارم اســت که بچه را بسیار بدخلق می کند و این حالت برای تمام روز ادامه می یابد. به گفته ی دکتر سینکلر، استروئیدها بر رفتار، اشتها و خواب کودکان تاثیر دارند و هرچه دوز آنها بیشتر باشد، احتمال اثر آن شدیدتر اســت. بنابراین، بچه ای که استروئیدها را مصرف می کند، احتمالا رفتارهایی مربوط به اثرات دارو را نشان می دهد و پس از تکمیل درمان باید پس از مدت کوتاهی آرام گیرد.
گیرنده ی آنتاگونیست
لوکوترین ها (LTRAs)
جدیدترین سلاح برای درمان طولانی مدت آسم دارویی به نام مونته لوکاست یا گیرنده ی آنتاگونیست لوکوترین اســت که با نام های متفاوت در بازار عرضه می شود. برخی این داروها را معجزه گر می خوانند. دکتر سینکلر نیز تایید می کند که مونته لوکاست تاثیرات غریبی دارد. این دارو در 90% موارد مصرف آثار جانبی ندارد، اما در برخی، ویژگی های شخصیت آنها را تغییر می دهد و یا شکم آنها را بسیار ناراحت می کند – پس نمی توان از آن استفاده کرد!
برونکودیلاتورها
این دارو با آرام کردن ماهیچه های شش و پهن کردن مجاری هوا، تنفس را سهل تر می کند. بونکودیلاتورها با تاثیر بلند مدت به همراه کوتیکواستروئیدها برای درمان آسم استفاده می شود. معمولا به شکل اسپری بینی یا استنشاقی هستند. اما آیا آثار جانبی آن ارزشش را دارد؟ مادر دختر سه ساله ای می گوید: دوز پمپ آسم دخترم تا چهار دوز در روز افزایش یافت. به طور مشهودی حالت احساسی او نسبت به درد تغییر کرد. تصمیم گرفتم استفاده از آن را متوقف کنم، ولی یه شبه شخصیت او از دختری آرام به دختری بدخلق تغییر یافت.
به گفته ی دکتر سینکلر، این داروها حاوی دوز اندکی از استروئید استنشاقی اســت که احتمالا آثار سیستمی اساسی ندارد. اما برخی از آنان مانند داروهای برونکودیلاتورها در دوز های زیاد، خردسال را لرزان و مضطرب می کنندو باعث بروز احساسی مثل تپش قلب می شوند. همچنین آنان را بدخلق و وحشت زده و عصبی می کند.
پسودوافدرین
پسودوافدرین و فنیل افرین که کمتر معمول اســت، هر دو تنگ کننده ی عروق هستند- آنها رگ های خونی بینی را کوچک تر می کنند و تورم را کاهش می بخشند، بنابراین، آب دماغ کمتری در آنجا تولید می شود. ضد احتقان ها (دکونژستان) در صورت نیاز فوق العاده اند، اما آثار جانبی شناخته شده ای نیز دارند، مانند سرگیجه، اضطراب، بی خوابی و سردرد. به گفته ی دکتر سینکلر، محلول نمکین برای شست و شو به عنوان اولین درمان عالی اســت. اما آنتی کونژستان موضعی و یا دکونژستان سیستمی حاوی پسودوافدرین یا آنتی هیستامین برای خواب شبانه مفید اســت.
پیش از دادن هر دارویی به فرزندتان، حتی داروهای بدون نسخه، باید از ترکیبات فعال آن آگاه باشید تا به طور تصادفی دو دارو با نام متفاوت اما ترکیبات مشابه را به فرزندتان ندهید و باعث نشوید که او در مصرف دارو زیاده روی کند. برای استفاده از دارو حتما از دستور پزشک پیروی کنید- اگر متوجه تاثیر جانبی داروها شدید، فورا با پزشک مشورت کنید.
هشدار: استفراغ، اسهال یا یبوست
گاهی مداخله ی کمتر بر مداخله ی بیشتر ارجحیت دارد، به گفته ی دکتر کارین ون، داروهای ضد استفراغ آثار جانبی مانند حرکات غیر معمول و سفتی ماهیچه ای دارند. این داروها را فقط باید برای بچه های بزرگ تر از دو سال استفاده کرد- و زمانی که استفراغ شدید اســت. ملین ها را باید با احتیاط زیاد مصرف کرد، زیرا باعث عادت می شوند و اگر به درستی استفاده نشوند، باعث کمبود آب بدن می شوند. به والدین توصیه می کنم که برای رفع مشکل یبوست کودکان با متخصصان مشورت کنند. برای متوقف کردن اسهال نیز خودسرانه دارو تجویز نکنند. میکروب های شکمی باید از مقعد دفع شوند و اسهال باید دوره ی خود را طی کند.
لحظه نما
خبرگزاری آریا - وبسایت پزشکان بدون مرز: اثر بخشی داروها تا حدود زیادی به مواد غذایی و نوشیدنی هایی که استفاده می کنید بستگی دارند. برخی مواد غذایی با دارو ها تداخل دارند حتی غذاهای سالم از جمله میوه و سبزیجات نیز با برخی از داروها می توانند فعل و انغعالات ناخواسته و احتمالا خطرناک ایجاد کنند.
در واقع برخی از مواد خوراکی می توانند روی اثر بخشی داروها اثر بگذارند. مشورت با پزشک در این خصوص و خواندن بروشور داروها را نباید فراموش کرد.
در اینجا به برخی از متداول ترین تداخلات دارو و غذا اشاره خواهد شد.
گریپ فروت
گریپ فروت برخلاف سایر مرکبات حاوی ترکیبی به نام فورانوکومارین است که تغییراتی را در برخی داروها ایجاد کرده و از طرق مختلف با برخی داروها تداخل دارد. گریپ فروت سبب افزایش جذب داروهای استاتین (سیمواستاتین، لووستاتین و …) می شود. این داروها جهت کاهش کلسترول خون تجویز می شوند.
همچنین گریپ فروت و آب گریپ فروت می تواند با برخی از داروهای فشار خون و حتی داروهای بدون نسخه تداخل داشته باشد. آب گریپ فروت را با برخی از داروهای کاهنده فشار خون مصرف نکنید زیرا می تواند سطح این داروها را در بدن شما بالا ببرد و عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند.
افزایش میزان استاتین خون سبب بروز عوارضی مانند درد عضلانی، افزایش آنزیم های کبدی و اختلالات کبدی می شود. به همین علت توصیه می شود که در صورت مصرف داروهای استاتین از مصرف گریپ فروت خودداری شود.
همچنین گریپ فروت سبب متابولیسم غیرطبیعی داروهایی مانند آنتی هیستامین ها، کنترل کننده های فشارخون، جایگزین های هورمون تیروئید و بلوکه کننده های اسید معده شده و می تواند منجر به کاهش یا افزایش میزان دارو در خون شود. بنابراین توصیه می شود در صورت مصرف این داروها از مصرف گریپ فروت اجتناب شود یا مصرف آن کاهش یابد.
سبزیجات برگ سبز
داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین K را مهار می کنند. مصرف مقادیر زیاد سبزیجات برگ سبز به علت داشتن ویتامین K می تواند سبب کاهش اثربخشی این داروها جهت جلوگیری از لخته شدن خون شود. به خصوص زمانی که دریافت سبزیجات به طور قابل توجه کاهش یا افزایش یابد، این مشکل تشدید خواهد شد.
بنابراین توصیه می شود که در صورت دریافت داروهای رقیق کننده خون، سبزیجات برگ سبز در مقادیر ثابت دریافت شده و میزان مصرف تغییر نکند.
جانشین های نمک
غالبا در جانشین های نمک، سدیم با پتاسیم جایگزین می شود. بیماران مبتلا به نارسایی قلبی که دیگوکسین دریافت می کنند و افرادی که مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) را به منظور درمان پرفشاری خون دریافت می کنند باید در مصرف جایگزین های نمک دقت کنند.
افزایش دریافت پتاسیم سبب کاهش اثربخشی داروی دیگوکسین و در افراد دریافت کننده مهارکننده های ACE سبب افزایش قابل توجه پتاسیم در خون می شود.
فیبر
دیگوکسین به منظور تقویت عضلات قلب، کاهش ضربان قلب و دفع مایعات اضافی از بدن تجویز می شود. فیبر رژیم غذایی، به خصوص فیبرهای نامحلول مانند سبوس گندم می تواند سبب کاهش سرعت جذب دیگوکسین و کاهش اثربخشی دارو شود. توصیه می شود بیماران دارو را یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از وعده غذایی مصرف کنند.
غذاهای حاوی تیرامین
تیرامین نوعی اسید آمینه است. مقادیر بالای آن در خون می تواند سبب افزایش فشارخون شود. برخی داروها مانند مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می گیرند و داروهای مورد استفاده در درمان علائم بیماری پارکینسون سبب اختلال در تجزیه تیرامین می شوند.
شکلات و قرص های ضدافسردگی
همچنین خوردن شکلات و کره بادام زمینی با مصرف برخی داروهای مهارکننده MAO مانند Nardil (phenelzine) or Parnate (tranylcypromine) ) برای افسردگی می تواند خطرناک باشد.
گوشت های دودی شده و قرص های ضدافسردگی
به محتویات قرص های مصرفی خود توجه کنید. قرص هایی با نام های اکسیداز منوامین یا MAOLS در صورت ترکیب شدن با مواد غذایی غنی از اسید آمینه تیرامین می تواند به طور خطرناکی باعث افزایش فشار خون شود. فهرست غذاهای ممنوع شامل سوسیس، سالمون دودی شده، ترشی کلم برگ و سس سویاست.
توصیه می شود بیماران دریافت کننده داروهای مذکور از مصرف غذاهای حاوی تیرامین مانند شکلات، پنیر کهنه، گوشت دودی، هات داگ و محصولات تخمیر شده سویا خودداری کنند.
لبنیات
کلسیم فرآورده های لبنی مانند شیر، ماست و پنیر در معده و قسمت فوقانی روده باریک به آنتی بیوتیک متصل شده و با تشکیل یک ترکیب نامحلول مانع جذب برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین می شود. به منظور جلوگیری از بروز این مشکل توصیه می شود آنتی بیوتیک ها یک ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از وعده غذایی مصرف شوند.
این توصیه در مورد تمام آنتی بیوتیک ها کاربرد ندارد. به عنوان مثال توصیه می شود به منظور جلوگیری از مشکلات معده مترونیدازول با آب یا شیر مصرف شود.
الکل
مصرف الکل همراه با داروها می تواند سطح دارو را بالا یا پایین ببرد.
مکمل آهن و روی
مکمل آهن و روی با یکدیگر تداخل اثر دارند و هر کدام مانع از جذب دیگری می شوند.
وارفارین و ویتامین E
افرادی که تحت درمان با وارفارین هستند نباید بیش از IU 800 از ویتامین E استفاده کنند، زیرا سبب افزایش خطر خونریزی می شود و افرادی که تحت شیمی درمانی می شوند نباید از ویتامین E به صورت مکمل استفاده کنند.
درمان آکنه و ویتامین A
افرادی که آکنه های مقاوم و یا پسوریازیس دارند و از ترکیبات رتینوئیدی مانند آسیترتین ( زوریاتان ) و ایزوترتینوئین ( آکوتان ) استفاده می کنند، باید از مصرف ویتامین A به صورت مکمل ( موجود در مولتی ویتامینها ) و همچنین منابع غذایی غنی از ویتامین A ( مانند جگر ) احتیاط کنند زیرا خطر مسمومیت دارویی وجود دارد.
تداخل لبنیات و آنتی بیوتیک
برخی آنتی بیوتیک ها از جمله سیپرو (Cipro) به کلسیم، آهن و ماده معدنی دیگر در مواد غذایی حاوی شیر می چسبد. این امر مانع از جذب آنتی بیوتیک می شود و در نهایت توانایی بدن را برای مقابله با عفونت ها کاهش می دهد.
هنگامی که برای شما داروی ضدآکنه یا عفونت تجویز می شود، سوال کنید که آیا دارو جزو گروه تتراسایکلین ها یا فلوروکوینولونزFlouroquinolones است یا خیر؟
در صورت مثبت بودن جواب، از مصرف شیر، ماست و پنیر 2 ساعت قبل و پس از مصرف دارو پرهیز کنید. مصرف مولتی ویتامین ها همراه با ماده معدنی نیز می تواند تاثیر مشابهی داشته باشد. بهتر است درباره ساعت مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
شکلات و ریتالین
علاوه بر کافئین، شکلات نیز حاوی ماده محرکی به نام تیوپرومین است. ترکیب شدن این ماده و ریتالین در بدن می تواند منجر به رفتارهای غیرعادی و صرع شود. بهتر است به واکنش ترکیب شدن این دارو با شکلات توجه کنید. در صورت مشاهده واکنش، زمان بین مصرف دارو و مصرف شکلات را افزایش دهید. هرچه شکلات تلخ تر باشد، میزان کافئین و تیوبرومین نیز بیشتر است.
تداخل آب سیب و داروهای حساسیت
بین مصرف آب سیب، پرتقال و گریپ فروت و داروهای ضدحساسیت (فکسوفنادین) 4 ساعت فاصله بیندازید. این آب میوه ها مانع از عملکرد پپتید می شود که وظیفه حمل دارو را از معده به جریان خون دارد.
بنابراین از مصرف این آب میوه ها هنگام مصرف آنتی بیوتیک هایی چون سیپرو یا لواکوین، داروهای تیروئید به نام سنتروئید یا داروهای آسم و حساسیت بپرهیزید.
تداخل دارچین و وارفارین
بیمارانی که وارفارین (نوعی داروی رقیق کننده خون) مصرف می کنند برای پیش گیری یا درمان لخته شدن خون باید به طور منظم میزان مصرف ویتامین K خود را تنظیم کنند.
به این معنا که در مصرف سبزیجات برگ های سبز یا کلم بروکلی نباید تغییر به وجود بیاید زیرا ثبات میزان ویتامین K در خون نقش مهمی در لخته شدن خون ایفا می کند. اما خطر دیگر، مصرف همزمان دارچین و وارفارین است. دارچین دارای ترکیبی به نام کومارین است که خون را رقیق می کند وممکن است مصرف هم زمان آن با دارو به کبد آسیب برساند .
تداخل لیموترش و داروی سرفه
حتما شنیده اید که نباید آب گریپ فروت را با داروهای تجویز شده از جمله استاتین (کاهش دهنده کلسترول) مصرف کرد. لیمو و پرتقال همراه استاتین و داروهای دیگر مانند دکسترومتورفان تداخل ایجاد می کند. با راه یافتن دارو در جریان خون خطر بروز عارضه جانبی افزایش پیدا می کند.
عارضه جانبی دکسترومتورفان هذیان گویی و بی خوابی است. از طرفی مصرف همزمان آن با استاتین ممکن است باعث اختلال در کار عضله شود. تاثیرگذاری این میوه ها می تواند برای مدت یک روز یا بیشتر بماند، بنابراین بهتر است این میوه ها را با این دارو به طور همزمان مصرف نکنید.
سلامت دهان و دندان می تواند با خوردن برخی از داروها به خطر بیفتد و افراد بهتر است که به نکات مربوطه توجه داشته باشند. داروها در شرایط خاص برای درمان بیماری ها ضروری اند. اما در عین حال می توانند عوارض ناخوشایندی نیز داشته باشند. برای همین لازم است تجویز دارو توسط پزشک صورت گیرد و همچنین دارو به روش صحیح مصرف شود.
تعدادی از داروها مانند مکمل آهن، آنتی بیوتیک، آسپرین، داروهای ضدافسردگی و… می توانند باعث زردی یا سیاهی دندان یا ایجاد لک روی آن شوند و حتی زمینه ساز پوسیدگی یا تخریب بافت استخوانی باشند؛ عوارضی که برخی از آنها حتی با قطع مصرف دارو هم رفع نمی شود. در زیر تعدادی از داروهایی که به دهان و دندان آسیب می رسانند توضیح داده شده است:
◉ داروی ضدافسردگی و سایش دندان
مصرف برخی داروهای ضدافسردگی در طولانی مدت و پس از حداقل ۶ ماه استفاده می تواند باعث بروز یا تشدید دندان قروچه شود. دندان قروچه نوعی سایش غیرارادی دندان هاست که فرد معمولا شب ها دچار آن می شود و باعث صاف شدن مینای دندان خواهد شد.
البته با قطع مصرف داروها، دندان قروچه هم به مرور و به تدریج رفع می شود و هرچه زودتر این اتفاق بیفتد به نفع سلامت دندان هاست. گرچه هرگز نباید بدون تجویز متخصص و سرخود اقدام به قطع داروهای ضدافسردگی کرد.مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی نیز می تواند عامل بروز پوسیدگی های دندانی باشد زیرا این دسته از داروها بر میزان ترشح بزاق اثر منفی می گذارند
و از آنجا که بزاق حاوی ترکیب های ضدباکتری بسیاری از جمله لیزوزیم، پروکسیداز و لاکتروفرین است، کاهش ترشح آن زمینه ساز پوسیدگی دندان می شود.معمولا با قطع مصرف دارو روند پوسیدگی دندان هم متوقف می شود. به همین دلیل توصیه می شود اگر تحت درمان با این داروها هستید مرتب به دندان پزشک مراجعه کنید اما هرگز بدون نظر پزشک سرخود اقدام به قطع درمان نکنید.
◉ فلوئور و لک های دندانی
معمولا افراد برای محافظت از دندان هایشان از فلوئور استفاده می کنند اما مصرف بی رویه و سرخود این ماده می تواند به دندان ها صدمه بزند. استفاده بیش از حد فلوئور در کودکان (بیش از ۱.۵ میلی گرم در روز برای کودکان و ۰.۱ میلی گرم بر کیلوگرم در نوزادان) می تواند به مبنای دندان آسیب برساند.
در این شرایط معمولا فلوئور باعث ایجاد لک های سفید و متخلخل روی دندان می شود. به این حالت فلوئوروز می گویند که به خصوص دندان های در حال شکل گیری در کودکان و حتی جنینی که در زندگی رحمی در مواجهه با فلوئور است را تهدید می کند. متاسفانه فلوئوروز بازگشت ناپذیر است.
مینای دندان توانایی ترمیم دوباره خود را ندارد و تنها می توان به کمک روش های ترمیم زیبایی اثر آن را از بین برد.
توصیه می کنیم هرگز سرخود به کودکان مکمل های خوراکی فلوئور ندهید. آب و خمیر دندان ها خودشان حاوی فلوئور هستند.
برای کودکان نیز از خمیردندان هایی استفاده کنید که میزان فلوئور آن کمتر یا حد بیشتر ۵۰ میلی گرم فلوئور در ۱۰۰ میلی گرم باشد.
◉ بیوفسفات ها و تخریب بافت استخوانی فک
بیوفسفات ها برای درمان پوکی استخوان و متاستاژ استخوانی در سرطان پستان، پروستات و ریه تجویز می شوند اما این داروها به شدت روی دندان ها اثر مخرب دارند. بیوفسفات ها می توانند باعث استئونکروز یا تخریب بافت استخوانی شوند که از دندان ها محافظت می کند.
استئونکروز بسیار دردناک است و می تواند زمینه ساز بروز عفونت شود. با توجه به مدت زمانی که فرد تحت درمان با این نوع داروهاست، ممکن است عوارض بازگشت پذیر یا دائمی شود. معمولا بعد از قطع مصرف داروست که متخصص می تواند در مورد میزان عوارضی که دارو بر دندان گذاشته نظر بدهد.
توصیه می شود قبل از اینکه این نوع درمان ها آغاز شود فرد با مراجعه به دندان پزشک وضعیت دندان های خود را اصلاح کند.بهتر است تا زمانی که تحت درمان با بیوفسفات ها هستید از خالی کردن دندان پرهیز کنید زیرا این کار احتمال نکروز بافت را افزایش می دهد. هرگز بدون مشورت با متخصص مربوطه نیز مصرف دارو را قطع نکنید.
◉ بیوفسفات ها و تخریب بافت استخوانی فک
بیوفسفات ها برای درمان پوکی استخوان و متاستاژ استخوانی در سرطان پستان، پروستات و ریه تجویز می شوند اما این داروها به شدت روی دندان ها اثر مخرب دارند.بیوفسفات ها می توانند باعث استئونکروز یا تخریب بافت استخوانی شوند که از دندان ها محافظت می کند. استئونکروز بسیار دردناک است و می تواند زمینه ساز بروز عفونت شود.
با توجه به مدت زمانی که فرد تحت درمان با این نوع داروهاست، ممکن است عوارض بازگشت پذیر یا دائمی شود.معمولا بعد از قطع مصرف داروست که متخصص می تواند در مورد میزان عوارضی که دارو بر دندان گذاشته نظر بدهد.توصیه می شود قبل از اینکه این نوع درمان ها آغاز شود فرد با مراجعه به دندان پزشک وضعیت دندان خود را اصلاح کند.
بهتر است تا زمانی که تحت درمان با بیوفسفات ها هستید از خالی کردن دندان پرهیز کنید زیرا این کار احتمال نکروز بافت را افزایش می دهد.هرگز بدون مشورت با متخصص مربوطه نیز مصرف دارو را قطع نکنید.
◉ آنتی بیوتیک و زردی دندان
آنتی بیوتیک ها می توانند عامل زردی، قهوه ای شدن یا رنگ خاکستری دندان شوند. تتراسایکلین بیش از سایر آنتی بیوتیک ها چنین عوارضی دارد. این عارضه بیشتر متوجه زنان باردار، جنین آنها و کودکان است که مولکول های دارو در عاج و مینای دندان آنها فرو می رود.متاسفانه این نوع تغییر رنگ بازگشت ناپذیر است و تنها با سفید کردن دندان می توان رنگ طبیعی را به آن بازگرداند.
مصرف تتراسایکلین در کودکان زیر ۸ سال، زنان باردار و شیرده ممنوع است. مصرف طولانی مدت سایر آنتی بیوتیک ها از جمله آموکسی سیلین نیز می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود که البته موقت و گذراست.
◉ آسپیرین و خونریزی لثه
تنها داروهای خاص، عوارض دندانی ندارند و برخی داروهای پرمصرف مثل آسپیرین هم با عوارض دندانی همراه اند. آسپیرین که معمولا برای رقیق شدن خون تجویز می شود می تواند عامل خونریزی از لثه باشد.این عارضه زمانی بروز می کند که یا لثه از قبل ملتهب باشد یا دارو به مدت طولانی مصرف شود. مثلا بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی که روزانه برای تمام طول عمرشان باید آسپیرین مصرف کنند، بیشتر دچار این عارضه می شوند.
خونریزی از لثه که ناشی از مصرف آسپیرین باشد، برگشت پذیر است و به محض قطع مصرف دارو پایان می یابد، اما هرگز بدون تجویز پزشک اقدام به انجام این کار نکنید.
◉ مکمل آهن و سیاهی دندان
آیا به دلیل فقر آهن و کم خونی مکمل آهن مصرف می کنید؟ مکمل آهن به شکل شربت می تواند باعث سیاه شدن رنگ دندان حتی با چندروز استفاده شود. معمولا با قطع مصرف دارو، سیاهی دندان هم رفع می شود اما بهترین روش این است که از قطره چکان استفاده کنید تا دندان ها تغییر رنگ ندهند و بلافاصله بعد از مصرف قطره آهن آب بنوشید.
اگر احساس می کنید سیاه شدن دندان در حال پیشرفت است و مایه نگرانی شما شده، هرگز سرخود مصرف مکمل آهن را قطع نکنید و ابتدا با متخصص در این رابطه صحبت کنید.
◉ دهانشویه و تغییر رنگ دندان
غیر از قطره آهن برخی از دهانشویه ها هم می توانند باعث قهوه ای شدن رنگ دندان ها یا پروتزهای دندانی شوند. بیشتر این نوع دهانشویه ها حاوی کلرهگزیدین هستند.معمولا تاثیر این نوع دهانشویه ها بعد از گذشت ۱۵ روز از استفاده، نمایان می شود.
به همین دلیل بهتر است بیش از ۱۰ روز از آنها استفاده نکنید. اگر متوجه تغییر رنگ دندان شدید، فورا استفاده از دهانشویه را کنار بگذارید و در عین حال که دندان ها را مسواک می زنید به خوبی آنها را آب بکشید.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه سپید، مدیریت آسیب کبدی ناشی از دارو، شامل قطع داروی مسبب آسیب و تجویز ان استیل سیستئین در مورد آسیب کبدی ناشی از مصرف استامینوفن است. نتایج درمانی بسته به داروی مصرفی و آسیب کبدی برجای مانده متفاوت اند. تخمین میزان واقعی آسیب کبدی ناشی از دارو دشوار است.
به هر حال، مطالعات بالینی پیش از ورود به بازار داروها برای یافتن میزان شیوع آسیب کبدی ناشی از داروهای مختلف در دست انجام هستند. چنین به نظر می رسد که آسیب کبدی ناشی از دارو، 10 تا 15 درصد (به ازای هر 10 تا 100 هزار نفر بیمار تحت درمان با داروهای نسخه) را شامل می شود. بنابراین، سالانه در حدود 44هزار نفر از مردم آمریکا آسیب کبدی ناشی از دارو را تجربه می کنند. در حدود 60درصد از موارد آسیب کبدی ناشی از دارو، به مصرف داروهای آنتی بیوتیک و ضدتشنج ها نسبت داده شده است.
LiverTox، یک برنامه مطالعاتی و تحقیقاتی است که از سوی انستیتو ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، کتابخانه ملی پزشکی و شبکه آسیب کبدی ناشی از مصرف داروها ترتیب داده شده است. هدف از این برنامه مطالعاتی، به روز بودن در مورد آسیب های کبدی ناشی از مصرف داروست. LiverTox ، شامل بررسی داروها (ساختار شیمیایی آنها، اندیکاسیون های مصرف، دوز پیشنهادی آنها و فواصل مصرف)، تشریح شکل و چگونگی آسیب کبدی ایجاد شده، سوابق دارویی و پزشکی بیمار و نتایج آزمایشگاهی و فهرست مراجع قابل قبول در این زمینه است.
یک فهرست مرجع دارویی در این زمینه، DILIrankنام دارد و شامل اطلاعات موجود در مورد 1036 داروی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا با توجه به پتانسیل آنها در ایجاد آسیب کبدی ناشی از مصرف داروست.
به علاوه، سازمان غذا و داروی آمریکا برنامه نرم افزاری با نام eDISH(مخفف انگلیسی عبارت: ارزیابی مسمومیت شدید کبدی ناشی از مصرف دارو)، برای بررسی تعداد قابل توجه شرکت کنندگان در مطالعات بالینی در این زمینه (با استفاده از ثبت موارد افزایش آنزیم های کبدی یا بیلی روبین کل) ترتیب داده است. اصل مدیریت آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو، قطع داروی مشکوک در سریع ترین زمان ممکن است.
همچنین، چنین بنظر می رسد که قطع سریع دارو موجب به حداقل رساندن سرعت پیشرفت نارسایی حاد کبدی می شود. کورتیکواستروئیدها، برای هپاتیت های الکلی و هپاتیت های اتوایمیون سودمندند. اما در آسیب های کبدی ناشی از مصرف دارو چندان مورد بررسی قرار نگرفته اند. به هر صورت چنین توصیه می شود که هپاتیتهای شبه اتوایمیون ناشی از مصرف دارو ، با قطع داروی مشکوک و نیز تجویز کورتیکواستروئیدها مدیریت شود.
ان استیل سیستئین، کاربرد اثبات شدهای در مسمومیت کبدی ناشی از استامینوفن دارد. اما نقش آن در سایر آسیب های کبدی ناشی از مصرف دارو مشخص نیست. طبق دستورالعمل های بین المللی، ان استیل سیستئین، ممکن است در بزرگسالان مبتلا در مراحل اولیه آسیب حاد کبدی درنظر گرفته شود. اما در مورد خردسالان با آسیب شدید کبدی ناشی از مصرف دارو تجویز نمی شود؛ زیرا در انواع غیرمرتبط با استامینوفن آسیب های کبدی، با افت شانس بقای بیمار مرتبط دانسته شده است.
مرور اطلاعات جمع آوری شده در فواصل 2003 تا 2012 میلادی نشان داده که ان استیل سیستئین، در آسیب حاد کبدی غیرمرتبط با مصرف استامینوفن با وقوع کمای درجه 1 و2 مرتبط دانسته شده و در نتیجه تجویز روتین آن توصیه نمیشود. یک بررسی سیستمیک روی موارد استفاده از ان استیل سیستئین در آسیب های کبدی ناشی از داروی غیرمرتبط با استامینوفن ترتیب داده شده است. ان استیل سیستئین برای نارسایی حاد کبدی غیرمرتبط با مصرف استامینوفن از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تاییدیه ندارد.
اورسوداکسی کولیک اسید، در مدیریت بیماران با آسیب کبدی کلستاتیک ناشی از مصرف دارو موثر دانسته شده است. هر چند که اطلاعات موجود در این مورد اندک اند.
کارنیتین در موارد آسیب کبدی ناشی از مصرف والپروات تجویز می شود. ترکیبات طبیعی مانند سیلیمارین، وزوراترول، کورکومین و جینکو در زمینه مسمومیت کبدی مورد بررسی قرار گرفته اند. هر چند که اطلاعات اولیه در این زمینه ناقص اند. قانون هیس(Hy s law) اشاره دارد به ابتلا به نارسایی حاد کبدی به دنبال مواجهه با داروهایی که مسمومیت کبدی ایجاد می کنند. طبق قانون هیس، طی یک مطالعه بالینی برای هر 10 بیمار که ثانویه به آسیب هپاتوسلولار به زردی مبتلا می شوند، یک بیمار به آسیب حاد کبدی همراه با کوآگولوپاتی یا انسفالوپاتی مبتلا خواهد شد.
به علاوه، در هر مطالعه بالینی به ازای هر 10 مورد افزایش آنزیم های کبدی به بیش از 10 برابر بالاترین حد طبیعی، یک مورد قانون هیس صادق خواهد بود. در دستورالعمل موجود برای صنایع داروسازی برای ارزیابی مطالعات پیش بالینی روی آسیب کبدی ناشی از دارو، سازمان غذا و داروی آمریکا خطر ابتلا به آسیب کبدی شدید ناشی از مصرف دارو را بر اساس قانون هیس تعریف کرده است.
آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو که علت اصلی نارسایی کبدی حاد در آمریکاست، بیش از هپاتیت های ویروسی موجب نارسایی حاد کبدی می شود. نوع آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو، در نتایج درمانی آن نقش بسزایی دارد. آسیب کبدی ناشی از مصرف استامینوفن، پیش آگهی بهتری دارد و مدت این آسیب محدود است؛ زیرا در آسیب کبدی ناشی از مصرف دارو در مقایسه با آسیب کبدی با علت ناشناخته، سلول های کبدی زودتر تجدید می شوند.
آسیب کبدی حاد هپاتوسلولار، شایع ترین شکل آسیب کبدی ناشی از داروی ایدیوسنکراتیک است و 90درصد تمامی موارد را شامل می شود و با خطر مرگ و میر 10 تا 50درصدی مرتبط است. در مورد نارسایی حاد کبدی ثانویه به آسیب کبدی ناشی از داروی ایدوسنکراتیک، میزان مرگ و میر 60 تا 80درصد است. آنتی بیوتیک ها(آموکسی سیلین-کلاوونات، تریمتوپریم-سولفامتوکسازول، آزیترومایسین)، بیشترین ارتباط را با ابتلا به آسیب مزمن کبدی ناشی از مصرف دارو دارند.
به گزارش شفاف مریم ایرانزاد اصل درباره داروهای شیمیایی که موجب چاقی میشود, اظهار داشت: در درمانگاههای چاقی پیش از ورود به فرآیند درمان اختصاصی چاقی، شرح حال کاملی توسط متخصص طب ایرانی از بیمار گرفته میشود که در درمانگاههای دانشگاهی، معمولاً بیش از یک ساعت به طول میانجامد.
بهگفته وی در این شرح حال مفصل، با توجه به کلنگر بودن مکتب طب ایرانی، ضمن توجه به ویژگیهای فردی و خانوادگی و سوابق بیماری با مصرف داروها و غیره، عملکرد همه اندامها از سر تا پا، با پرسشهایی از بیمار، و معاینه دقیق توسط پزشک، بررسی میشود و در صورت نیاز، برای کمک به تشخیص و انتخاب برنامه درمانی مناسب برای بیمار آزمایشهایی درخواست میشود.
این متخصص طب سنتی بیان داشت: مصرف داروهایی که چاقی از عوارض آنهاست از نکاتی است که در شرح حال نیازمند توجه ویژهاند و ممکن است روند درمانی را تغییر دهند.
ایرانزاد اصل عنوان کرد: داروهای شیمیایی از دسته فئوتیازینها، سدیم والپروات، کاربامازپین، داروهای ضدافسردگی سهحلقهای، لیتیوم، گلوکوکورتیکوئیدها، سولفونیل اوره، انسولین، آنتاگونیستهای آدرنرژیک، سیپروهپتادین، رسپیریدون، کلوزاپین و… موجب چاقی میشود.
وی یادآور شد: درمان چاقیهای ناشی از دارو تا زمانی که داروها قطع نشود، از آنجا که عامل اصلی چاقی موجود است, موفق نیست بنابراین در این افراد، با اصلاح سبک زندگی و توصیههای سلامتی، درمان اصلی به پس از قطع داروها با مشورت پزشک معالج، موکول میشود.
منبع : تسنیم
سلامت دهان و دندان می تواند با خوردن برخی از داروها به خطر بیفتد و افراد بهتر است که به نکات مربوطه توجه داشته باشند. داروها در شرایط خاص برای درمان بیماری ها ضروری اند. اما در عین حال می توانند عوارض ناخوشایندی نیز داشته باشند. برای همین لازم است تجویز دارو توسط پزشک صورت گیرد و همچنین دارو به روش صحیح مصرف شود.
تعدادی از داروها مانند مکمل آهن، آنتی بیوتیک، آسپرین، داروهای ضدافسردگی و… می توانند باعث زردی یا سیاهی دندان یا ایجاد لک روی آن شوند و حتی زمینه ساز پوسیدگی یا تخریب بافت استخوانی باشند؛ عوارضی که برخی از آنها حتی با قطع مصرف دارو هم رفع نمی شود. در زیر تعدادی از داروهایی که به دهان و دندان آسیب می رسانند توضیح داده شده است:
◉ داروی ضدافسردگی و سایش دندان
مصرف برخی داروهای ضدافسردگی در طولانی مدت و پس از حداقل ۶ ماه استفاده می تواند باعث بروز یا تشدید دندان قروچه شود. دندان قروچه نوعی سایش غیرارادی دندان هاست که فرد معمولا شب ها دچار آن می شود و باعث صاف شدن مینای دندان خواهد شد.
البته با قطع مصرف داروها، دندان قروچه هم به مرور و به تدریج رفع می شود و هرچه زودتر این اتفاق بیفتد به نفع سلامت دندان هاست. گرچه هرگز نباید بدون تجویز متخصص و سرخود اقدام به قطع داروهای ضدافسردگی کرد.مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی نیز می تواند عامل بروز پوسیدگی های دندانی باشد زیرا این دسته از داروها بر میزان ترشح بزاق اثر منفی می گذارند
و از آنجا که بزاق حاوی ترکیب های ضدباکتری بسیاری از جمله لیزوزیم، پروکسیداز و لاکتروفرین است، کاهش ترشح آن زمینه ساز پوسیدگی دندان می شود.معمولا با قطع مصرف دارو روند پوسیدگی دندان هم متوقف می شود. به همین دلیل توصیه می شود اگر تحت درمان با این داروها هستید مرتب به دندان پزشک مراجعه کنید اما هرگز بدون نظر پزشک سرخود اقدام به قطع درمان نکنید.
◉ فلوئور و لک های دندانی
معمولا افراد برای محافظت از دندان هایشان از فلوئور استفاده می کنند اما مصرف بی رویه و سرخود این ماده می تواند به دندان ها صدمه بزند. استفاده بیش از حد فلوئور در کودکان (بیش از ۱.۵ میلی گرم در روز برای کودکان و ۰.۱ میلی گرم بر کیلوگرم در نوزادان) می تواند به مبنای دندان آسیب برساند.
در این شرایط معمولا فلوئور باعث ایجاد لک های سفید و متخلخل روی دندان می شود. به این حالت فلوئوروز می گویند که به خصوص دندان های در حال شکل گیری در کودکان و حتی جنینی که در زندگی رحمی در مواجهه با فلوئور است را تهدید می کند. متاسفانه فلوئوروز بازگشت ناپذیر است.
مینای دندان توانایی ترمیم دوباره خود را ندارد و تنها می توان به کمک روش های ترمیم زیبایی اثر آن را از بین برد.
توصیه می کنیم هرگز سرخود به کودکان مکمل های خوراکی فلوئور ندهید. آب و خمیر دندان ها خودشان حاوی فلوئور هستند.
برای کودکان نیز از خمیردندان هایی استفاده کنید که میزان فلوئور آن کمتر یا حد بیشتر ۵۰ میلی گرم فلوئور در ۱۰۰ میلی گرم باشد.
◉ بیوفسفات ها و تخریب بافت استخوانی فک
بیوفسفات ها برای درمان پوکی استخوان و متاستاژ استخوانی در سرطان پستان، پروستات و ریه تجویز می شوند اما این داروها به شدت روی دندان ها اثر مخرب دارند. بیوفسفات ها می توانند باعث استئونکروز یا تخریب بافت استخوانی شوند که از دندان ها محافظت می کند.
استئونکروز بسیار دردناک است و می تواند زمینه ساز بروز عفونت شود. با توجه به مدت زمانی که فرد تحت درمان با این نوع داروهاست، ممکن است عوارض بازگشت پذیر یا دائمی شود. معمولا بعد از قطع مصرف داروست که متخصص می تواند در مورد میزان عوارضی که دارو بر دندان گذاشته نظر بدهد.
توصیه می شود قبل از اینکه این نوع درمان ها آغاز شود فرد با مراجعه به دندان پزشک وضعیت دندان های خود را اصلاح کند.بهتر است تا زمانی که تحت درمان با بیوفسفات ها هستید از خالی کردن دندان پرهیز کنید زیرا این کار احتمال نکروز بافت را افزایش می دهد. هرگز بدون مشورت با متخصص مربوطه نیز مصرف دارو را قطع نکنید.
◉ بیوفسفات ها و تخریب بافت استخوانی فک
بیوفسفات ها برای درمان پوکی استخوان و متاستاژ استخوانی در سرطان پستان، پروستات و ریه تجویز می شوند اما این داروها به شدت روی دندان ها اثر مخرب دارند.بیوفسفات ها می توانند باعث استئونکروز یا تخریب بافت استخوانی شوند که از دندان ها محافظت می کند. استئونکروز بسیار دردناک است و می تواند زمینه ساز بروز عفونت شود.
با توجه به مدت زمانی که فرد تحت درمان با این نوع داروهاست، ممکن است عوارض بازگشت پذیر یا دائمی شود.معمولا بعد از قطع مصرف داروست که متخصص می تواند در مورد میزان عوارضی که دارو بر دندان گذاشته نظر بدهد.توصیه می شود قبل از اینکه این نوع درمان ها آغاز شود فرد با مراجعه به دندان پزشک وضعیت دندان خود را اصلاح کند.
بهتر است تا زمانی که تحت درمان با بیوفسفات ها هستید از خالی کردن دندان پرهیز کنید زیرا این کار احتمال نکروز بافت را افزایش می دهد.هرگز بدون مشورت با متخصص مربوطه نیز مصرف دارو را قطع نکنید.
◉ آنتی بیوتیک و زردی دندان
آنتی بیوتیک ها می توانند عامل زردی، قهوه ای شدن یا رنگ خاکستری دندان شوند. تتراسایکلین بیش از سایر آنتی بیوتیک ها چنین عوارضی دارد. این عارضه بیشتر متوجه زنان باردار، جنین آنها و کودکان است که مولکول های دارو در عاج و مینای دندان آنها فرو می رود.متاسفانه این نوع تغییر رنگ بازگشت ناپذیر است و تنها با سفید کردن دندان می توان رنگ طبیعی را به آن بازگرداند.
مصرف تتراسایکلین در کودکان زیر ۸ سال، زنان باردار و شیرده ممنوع است. مصرف طولانی مدت سایر آنتی بیوتیک ها از جمله آموکسی سیلین نیز می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود که البته موقت و گذراست.
◉ آسپیرین و خونریزی لثه
تنها داروهای خاص، عوارض دندانی ندارند و برخی داروهای پرمصرف مثل آسپیرین هم با عوارض دندانی همراه اند. آسپیرین که معمولا برای رقیق شدن خون تجویز می شود می تواند عامل خونریزی از لثه باشد.این عارضه زمانی بروز می کند که یا لثه از قبل ملتهب باشد یا دارو به مدت طولانی مصرف شود. مثلا بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی که روزانه برای تمام طول عمرشان باید آسپیرین مصرف کنند، بیشتر دچار این عارضه می شوند.
خونریزی از لثه که ناشی از مصرف آسپیرین باشد، برگشت پذیر است و به محض قطع مصرف دارو پایان می یابد، اما هرگز بدون تجویز پزشک اقدام به انجام این کار نکنید.
◉ مکمل آهن و سیاهی دندان
آیا به دلیل فقر آهن و کم خونی مکمل آهن مصرف می کنید؟ مکمل آهن به شکل شربت می تواند باعث سیاه شدن رنگ دندان حتی با چندروز استفاده شود. معمولا با قطع مصرف دارو، سیاهی دندان هم رفع می شود اما بهترین روش این است که از قطره چکان استفاده کنید تا دندان ها تغییر رنگ ندهند و بلافاصله بعد از مصرف قطره آهن آب بنوشید.
اگر احساس می کنید سیاه شدن دندان در حال پیشرفت است و مایه نگرانی شما شده، هرگز سرخود مصرف مکمل آهن را قطع نکنید و ابتدا با متخصص در این رابطه صحبت کنید.
◉ دهانشویه و تغییر رنگ دندان
غیر از قطره آهن برخی از دهانشویه ها هم می توانند باعث قهوه ای شدن رنگ دندان ها یا پروتزهای دندانی شوند. بیشتر این نوع دهانشویه ها حاوی کلرهگزیدین هستند.معمولا تاثیر این نوع دهانشویه ها بعد از گذشت ۱۵ روز از استفاده، نمایان می شود.
به همین دلیل بهتر است بیش از ۱۰ روز از آنها استفاده نکنید. اگر متوجه تغییر رنگ دندان شدید، فورا استفاده از دهانشویه را کنار بگذارید و در عین حال که دندان ها را مسواک می زنید به خوبی آنها را آب بکشید.