چه عواملی بر بیومکانیک بدن تاثیرگذار اســت؟
رشد، تغذیه و ژنتیک بر بیومکانیک بدن انسان تاثیرگذار اســت. در اینجا یک زنجیره مرتبط وجود دارد یعنی وقتی اختلال در کف پا باشد، بر کمر، گردن و حتی سر تاثیر میگذارد چون اینها به هم مرتبط هستند. کسی که کف پای صاف دارد، میتواند کمر درد و گردن درد هم داشته باشد و اصلاح بموقع این موارد میتواند از بروز ناراحتیها پیشگیری کند.
مراقبت کردن از بچهها برای سلامت بیومکانیک بدن از چه زمانی توصیه میشود؟
از 7 سالگی تا 14 و 15 سالگی صفحات رشدی درگیر اســت. هر نوع آسیبی که ایجاد میکنیم مانند استفاده از کیف و کفش نامناسب و نیز طرز نشستن و مطالعه نامناسب روی مکانیک بدن انسان تاثیرگذار اســت و عوارض طولانی مدت و غیرقابل جبران در پی دارد.
عوامل محیطی چگونه بر بیومکانیک بدن تاثیر میگذارد؟
ما باید عوامل محیطی را طوری کنترل کنیم که عوامل ژنتیک را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، کودکی که به طور ژنتیک، انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز خفیف دارد، اگر کیف سنگین روی شانهاش قرار دهد، مشکلش تشدید میشود یعنی کیف سنگین را دانشآموز یک طرف میاندازد و این مشکلساز اســت یعنی استفاده غلط از یک شیء درست مشکل ایجاد میکند.
بین کیف دستی و بندی و کولهپشتی کدام ارجحیت دارد؟
کولهپشتی از همه بهتر اســت، اما اگر از کولهپشتی به صورت یک بند استفاده شود، غلط اســت.
هنگام خرید کولهپشتی به چه نکاتی باید توجه شود؟
کولهپشتی را متناسب با سن کودک یا نوجوان بخرید. کوله نباید خیلی بزرگ باشد. کیف کولهپشتی باید سبک باشد و حتما دو بند داشته باشد و داخل دو بند لایه نرم قرار گرفته باشد تا فشار روی شانهها نیاورد. بندها باید پهن باشد تا سطح نیرویی که به مفاصل وارد میشود، به یک نقطه متمرکز نشود. کیف باید بند کمری داشته باشد. بستن این بند کمک میکند مقدار وزن در بدن پخش شود.
بین وزن کولهپشتی و وزن فرد چه نسبتی باید رعایت شود؟
در بچههای دبستانی حداکثر وزن کولهپشتی با تمام محتویاتش نباید بیش از 10 در صد وزن باشد و در دانشآموزان دبیرستانی تا 15 درصد قابل قبول اســت.
در صورتی که به هیچ عنوان نتوانیم وزن کولهپشتی را کم کنیم، چه راهی را پیشنهاد میدهید؟
استفاده از کیف با فرم چرخ دار توصیه میشود که چرخهای آن باید پهن باشد و بچه آن را هل دهد.
وزن سنگین کولهپشتی چه مشکلاتی برای دانشآموز ایجاد میکند؟
اگر بچه موقع راه رفتن به جلو خم میشود یعنی با خم کردن سر و ستون فقرات به جلو، مانع میشود کولهپشتی او را به سمت عقب ببرد، نشان میدهد کولهپشتی وزن زیادی دارد؛ البته اگر عضلات بچه ضعیف باشد، همان وزن 15،10 درصد را هم نمیتواند تحمل کند.
بهترین کسانی که میتوانند وجود اختلالات رشدی را در کودکان تشخیص دهند، چه افرادی هستند؟
والدین، زیرا هر روز کودک خود را میبینند و متوجه اختلال میشوند. خیلی اوقات اختلال رشدی زمینه خانوادگی دارد. پس والدین باید از پنج سالگی به بعد به اختلالات کف پا و از 9 تا 11 سالگی به اختلالات ستون فقرات توجه کنند.
کفش بچهها چه ویژگی باید داشته باشد؟
کفش مناسب باید زیره و رویه خوبی داشته باشد و رویه کفش باید از جنسی باشد که اجازه گردش هوا را در پا بدهد. بهترین جنس رویه کفش، چرم طبیعی اســت. قسمت جلوی انگشتان پا نیز تا جلوی کفش باید فاصلهای به اندازه دو عرض انگشت داشته باشد.
دکتر علی پناهی
متخصص طب فیزیکی
یک دانشیار دانشگاه علوم پزشکی با تشریح اهمیت خوردن صبحانه نسبت به چگونگی برخورد با بیمیلی دانشآموزان نسبت به وعده صبحانه توضیحاتی ارائه کرد.
این دانشیار کنترل کیفی، بهداشتی مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پیرامون نقش مهم تغذیه در رشد فیزیولوژیکی و مغزی دانشآموزان عنوان کرد: با توجه به نزدیکی فصل بازگشایی مدارس مهمترین نکته در تغذیه دانشآموزان توصیه به صرف وعده صبحانه اســت، عدم استفاده از وعده صبحانه راندمان فکری و ذهنی را به شدت کاهش میدهد و سبب کاهش تمرکز و یادگیری میشود.
وی در پاسخ به نوع خوراک مناسب برای وعده صبحانه دانشآموزان گفت: مصرف تخممرغ آبپز به همراه آبمیوههای طبیعی یکی از ترکیبهای مناسب برای صبحانه اســت، همچنین در نوعی دیگر از وعده صبحانه مصرف لبنیات ترجیحاً شیر پیشنهاد میشود، البته برای پیشگیری از ایجاد اختلال در جذب کلسیم نباید شیر را به همراه تخممرغ مصرف کرد.
دانشیار کنترل کیفی، بهداشتی مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در ادامه با اشاره به میان وعده گفت: بعد از صبحانه باید یک میانوعده برای دانشآموزان حدود ساعت 10 در نظر بگیریم، نوع این میانوعده بسیار مهم اســت که باید از تنقلات مضر مانند انواع چیپس، پفک، نوشابهها و ساندویچهای حاوی فستفود پرهیز شود. بهترین نوع خوراکی ساندویچهای خانگی، مانند نان، پنیر و گردو، غذاهای خانگی، میوههای تازه یا خشک و بهترین نوشیدنی آب یا آبمیوههای طبیعی فاقد شکر افزودنی هستند.
وی افزود: دانشآموزان باید از مصرف زیاد قهوه و نسکافه فوری خودداری کنند، زیرا طبق تحقیقات انجام شده به دلیل ماهیت تولید این ماده بدترین نوع چربی در این نوشیدنیهای فوری اســت به طوریکه ساختار آن از چربی موجود در شیرینیها مضرتر اســت و نباید به این نوشیدنیها عادت کنند. رمز سلامت رعایت اصل تنوع و تعادل در رژیم غذایی اســت ما سعی میکنیم از همه گروههای غذایی به میزان اندک استفاده کنیم و زیادهروی در هیچکدام توصیه نمیشود.
نوشابههای پرتقالی سبب بیشفعالی و کاهش تمرکز
صادقی، با تأکید بر لزوم عدم عرضه فستفود، نوشابه و تنقلاتی مانند چیپس و پفک در بوفه مدارس به بسیج پزشکی گفت: این نوع از خوراکیها کاملاً اثر عکس بر روند رشد جسمی و ذهنی دانشآموزان دارند، در تحقیقات اثبات شده که در تولید نوشابههای پرتقالی و پفک از رنگهایی شبیه سانستیلو یا تارترازین استفاده میشود که بسیار مضر هستند و سبب بیشفعالی و کاهش تمرکز میشوند که در نهایت در دراز مدت به افت تحصیلی دانشآموز منجر خواهند شد.
ویتامینهای لازم برای دانشآموزان
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه درباره ویتامینهای لازم برای دانشآموزان گفت: با توجه به اهمیت ویتامین B تأمین منایع عمده این ویتامین بسیار مهم اســت، همچنین اسید فولیک برای رشد سلولهای مغزی بسیار لازم اســت و در منابعی مانند لبنیات، جگر و حبوبات یافت میشود، از اینرو توصیه میشود که از دانهها و غلات مانند عدسی در وعدههای صبحانه استفاده شود.
با بیمیلی دانشآموزان نسبت به وعده صبحانه چگونه برخورد کنیم
صادقی، در پاسخ به چگونگی ایجاد اشتها در دانشآموزان نسبت به وعده مهم صبحانه خاطرنشان کرد: در ابتدا والدین باید در وعده صبحانه خوراکهایی را قرار دهند که کودک نسبت به آنها اشتهای بیشتری دارد، به تدریج با ایجاد عادت صبحانه در کودک میتوانند سایر گروههای مواد غذایی را در این وعده وارد کنند. همچنین توصیه میشود ساعت بیداری از خواب را طوری تنظیم کنند که زمان کافی برای صرف صبحانه خانوادگی وجود داشته باشد و به علت نبود وقت از این وعده مهم غذایی صرفنظر نشود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت آمار مصرف قلیان و سیگار میان دانش آموزان تهرانی را به ترتیب 51.2 و 31 درصد اعلام کرد و بر آسیبرسان بودن این موضوع تاکید کرد.
90 درصد کسانی که معتاد به سیگار هستند نیز مصرف آن را از سنین کمتر از 18 سال شروع کردهاند.
وی همچنین به همکاری وزارت بهداشت و اماکن و اصناف در خصوص پیگیری عدم صدور مجوز قلیان اشاره کرد و گفت: ما با مراکزی که بدون مجوز قلیان عرضه میکنند، برخورد خواهیم کرد. همچنین برنامههایی در خصوص اطلاعرسانی به مردم و دانشآموزان طراحی شده اســت. در برخی مراکز عرضه قلیان مواد روانگردان در قلیانها دیده شده که ما گزارش آن را به قوه قضاییه دادهایم و منتظر پیگیری آن هستیم.
سیاری، از غنی سازی شیر مدارس با همکاری صنایع لبنی در 11 دانشگاه علوم پزشکی کشور خبر داد و گفت: این شیرها در حال توزیع اســت.
معاون بهداشت وزیر بهداشت در خصوص برنامه این وزارتخانه در ایام نوروز برای نظارت بر مراکز فروش مواد غذایی گفت: در ایام نوروز سامانه 190 در سراسر کشور پاسخگوی شکایتهای مردمی خواهد بود. همچنین 1000 نفر نیز بر اماکن عمومی و فروشگاههای مواد غذایی نظارت خواهند کرد. در این خصوص نیز ستادی در وزارت بهداشت تشکیل شده که مسئولیت ساماندهی این نظارتها را بر عهده دارد.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه اضافه وزن خانمها از آقایان بیشتر است، گفت: دیابت در کشور رو به گسترش است و این موضوع یکی از خطرات جدی حوزه سلامت محسوب میشود.
وی افزود: به عنوان مسئول بهداشت دولت توصیه مبارزه با چاقی میکنم زیرا چاقی بنای تمام بیماریها است و پرخوری نیز یکی دیگر از این موارد است؛ 35 درصد از آنچه روزانه استفاده میکنیم مورد نیاز بدن نیست و تبدیل به چربی، چاقی و دیابت میشود.
هاشمی با بیان اینکه بیماریهای مفصلی، کبد چرب و بیماریهایی که برخی از آنها با علم امروز قابل درمان نیست، همگی از چاقی نشأت میگیرد، خاطر نشان کرد: در مورد بچهها تنقلاتی که مصرف میکنند و در مورد غذا، خانمها مراقب باشند زیرا اضافه وزن خانمها از آقایان بیشتر است.
وی افزود: کسی که دیابت دارد تمام رگهای بدنش دچار ابتلاست و از مغز و چشم گرفته که باعث کوری میشود؛ ضمن اینکه شایعترین علت کوری دیابت است؛ پیوند کلیه، پیوند قلب، سکته قلبی و سکته مغزی نیز از چاقی، مصرف قند و دیابت است.
وی ادامه داد: امسال سعی میکنیم یکی از معضلات سلامتی که اضافه وزن و دیابت است را پیشگیری کنیم و در این زمینه از مردم تشکر میکنم.
وزیر بهداشت با بیان اینکه باید به سلامت دهان و دندان و سلامت اعصاب و روان اهمیت داد، تصریح کرد: اگر تمام موارد را با هم بخواهیم سخت است، اما امیدوارم مردم به وزن خودشان و مصرف شکر و شیرینکنندهها اهمیت دهند.
هاشمی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما سن دیابت به سن دانشآموزان رسیده است، گفت: بله، دیابت در کشور رو به گسترش است و یکی از خطرات جدی حوزه سلامت محسوب میشود که هزینه بسیار زیادی را تحمیل میکند.
وی تصریح کرد: یکی از اندامهایی که مبتلا میشود کلیه است و اگر با همین وضع پیش برویم در 10 سال آینده سالانه 2500 میلیارد تومان باید برای دیالیز و خدمات این بیماری هزینه کنیم.
مشاور مدیرکل سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش به برنامه این وزارتخانه برای ساماندهی پایگاههای تغذیهای دانشآموزان در مدارس اشاره کرد و گفت: اگر بتوانیم از دوران تحصیل، سبک تغذیهای دانشآموزان را اصلاح کنیم قطعا در ادامه راه برنامه غذایی صحیحی را دنبال خواهند کرد و از افزایش بیماریهای غیرواگیر مزمن در جامعه جلوگیری کردهایم.