نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر سلفی‌های تکفیری

[ad_1]

علل دیابت شیرین نوع 1 و 2

دیابت شیرین بیماری بوده که در آن به دلیل تولید ناکافی انسولین و یا مقاومت انسولین، سلول های بدن قادر ادامه ...

علائم و نشانه های اولیه ی دیابت که نمی توان از آن ها چشم پوشی کرد.

دیابت یک نوع بیماری مزمن بوده که می تواند پیشگیری شود، اما قابل درمان قطعی نیست. علائم اولیه ی این بیماری ادامه ...

علائم شایع دیابت در زنان که نباید نادیده گرفته شود.

دیابت یک اختلال در سوخت و ساز بوده که به واسطه ی سطوح بالای گلوکز در خون ایجاد می شود. مردان و زنان هر ادامه ...

علائم اولیه ی ویروس HIV در مردان

HIV یا ویروس نقص ایمنی بدن انسان به علت سندروم نقص ایمنی اکتسابی به وجود آمده که طی این بیماری سلول های ادامه ...

علائم HIV در زنان بعد از یک سال

علائم اولیه ی ایدز در زنان و مردان شبیه بیماری های دیگر می باشد. در این مقاله اطلاعاتی در رابطه با علائم ادامه ...

مورخان صهیونیست و علم یهودی‌شناسی

1. بیشتر منابع و مأخذ موجود در بررسی صهیونیسم و اسرائیل، همان منابع صهیونیستی می‌باشد! در نتیجه مطالعه‌کنندگان، ادامه ...

مورخان اروپایی و صهیونیسم

امپریالیسم جهت تحقق اهداف خود در کشورهای مستعمره از هر اقدامی استفاده می‌کند. یکی از ابزارهای تحقق اهداف ادامه ...

فروریختگی نظام استعماری و پیدایش تاریخ‌نویسی نواستعماری

در دوران پس از جنگ جهانی دوم، جهان شاهد فروریختگی و تجزیه امپراتوری‌های استعماری بود. طی این مدت، بسیاری ادامه ...

آشنایی با برخی اصطلاحات و مفاهیم کلیدی مرتبط با یهود

صهیون یا صیون نام کوهی است در اورشلیم که هیکل یا معبد بنی‌‌اسرائیل بر آن ساخته شده بود، لذا معنی لغوی ادامه ...

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر سلفی‌های تکفیری شاعر و نویسنده مشهور بروجردی درگذشت خبر فارسینقش عقل در فهم و استنباط آموزه ها و گزاره های دینی از منظر اشتهار و اعتباری در اقتداء ملائکه به مؤمن نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر دخالت عقل در فهم دین بزرگداشت سومین سالگرد پدر علوم ارتباطات ایران …نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر سلفی‌های نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از امروزه سلفی‎‌ها به عنوان ناعقلانی‌ترین فرقه‌ی اسلامی که دخالت عقل در فهم دین را راسخون یار همیشه همراه قرآن شناسینقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر دخالت عقل در فهم دین ترنم حکمت جایگاه عقل در معرفت دینی با رویکرد … جایگاه عقل در معرفت دینی و پیش از هر چیز گزاره های در حالی که عقل از منظر دائره المعارف اسلامی طهور نمایش مطلب نقش عقل در فهم نقش عقل در فهم وحی از استنباط احکام شرعی مخالفت و تضادی با گزاره های دینی عقلانیت دین، در اسلام پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهبثانیاً، عقل، نقش مهمی در فهم عقل و اعتقاد دینی حکم قطع درختان میوه از منظر نقش عقل در فهم آیات قرآن از منظر ملاصدرابنابراین نقش عقل در اصول و و مبانی فهم قرآن از منظر استنباط و استقلال در فهم نقش عقل در فهم و استنباط آموزه‎‌ها و گزاره‌های دینی از منظر سلفی‌های تکفیری

سلفی گری در مقابل نواندیشی دینی

[ad_1]

چکیده

سلفی گری در دو دهه اخیر به گروه‌های زیادی تقسیم شده است، به شکلی که نمی‌توان زمینه‌های سیاسی و اجتماعی را در این بین نادیده‌ انگاشت. بدین جهت، همروی متن‌گرایی و زمینه گرایی، می‌تواند تبار سلفی گری و نقش آن را در سیاست بین الملل در زمان حاضر تحلیل کند. در حالی که این جریان آرمان بازگشت به سنت سلف صالح را در سر می‌پروراند، نواندیشی دینی درصدد است قرائتی از دین به دست دهد که حتی المقدور با مقتضیات عقل بشری، تجدد و حقوق بشر سازگاری بیشتری داشته باشد. سلفی گری در اقسام مختلف خود از دو جهت در مقابل نواندیشی دینی قرار می‌گیرد: میزان التزام به مقتضیات عقل (گرایی) و میزان برتافتن شاخص‌های تجدد. به نظر می‌رسد آینده (دور) به نفع گفتمان نواندیشی دینی، و به ضرر سلفی گری رقم بخورد.
کلید واژه : سلفی گری، نواندیشی دینی، عقل گرایی، تجدد، همروی متن‌گرایی و زمینه‌گرایی
در یکی دو دهه اخیر، سلفی گری به دلایل مختلف رشدی قارچ گونه داشته است، تا آن جا که برخی معتقدند حدود 40 گروه تکفیری مسلح در قالب تشکلی به نام جیش الاسلام با نظام سوریه در حال جنگ بودند. این گروه به همراهی النصره در مقابل سلفی گری القاعده قرار دارند. گروه‌های سلفی که بسیار متعددند، و با عناوینی همچون: «جهادی»، «تکفیری» و «سلفی» از آن‌ها یاد می‌شود، با شعار بازگشت به سلف صالح، خواستار بازگشت به اصل دین هستند، و ابزار و روش آن را «قیام به سیف» یا «جهاد» می‌دانند. گروه‌های سلفی، امروزه، تنوع و حتی تضاد فراوانی پیدا کرده‌اند. به طور مثال، تفاوت اصلی جیش الاسلام و القاعده آن است که هدف گروه نخست، تنها رهایی از نظام بشار اسد است، در حالی که القاعده رؤیای تشکیل دولت اسلامی در سر می‌پروراند. هم چنین، النصره و داعش در جنگ سوریه، در مقابل هم قرار گرفتند.
در مقابل، نواندیشی دینی گفتمانی است که هدف خود را بازاندیشی در متون دینی بر اساس حکم عقل و مقتضیات تجدد قرار داده است. نقطه افتراق این گفتمان از روشن فکری دینی آن است که در گفتمان اخیر تجدد و عقلانیت متجددانه فرض گرفته شده، و بر اساس آن نصوص دینی فهم می‌شوند. تفاوت دیگر آن است که نواندیشی دینی با سکولاریسم مرزبندی ایجاد می‌کند، زیرا نواندیشان دینی فقه سیاسی اعتبار دارد. روشن فکران دینی جملگی فقه سیاسی را امری زمان بند، و بنابراین غیر معتبر در این زمان قلمداد می‌کنند. هر دو گفتمان روشنفکری دینی و نواندیشی دینی در مقابل سلفی گری قرار دارند. همان گونه که یوسف قرضاوی اسلام‌گرایی (حسن البناء) را در مقابل سکولاریسم (فؤاد ذکریا) قرار می‌دهد. (2) می‌توان سلفی گری (که نوعی اسلام‌گرایی است) را در مقابل نواندیشی دینی تصور کرد.
همان مقدار که سلفی گری موجب وهن اسلام و ضرر به منافع مسلمانان شده و چهره‌ای خشن و غیر منطقی از این دین مبین نمودار ساخته، (3) گفتمان نواندیشی دینی می‌تواند با رویکرد عقلانی و مبتنی بر نصوص دینی دستاورد‌های فراوانی برای انسان متدین امروزین به همراه داشته باشد. این مقاله درصدد است با مفروض گرفتن تفاوت نواندیشی دینی با روشن فکری دینی، تقابل این گفتمان را با سلفی گری را در دو مسئله عقل‌گرایی و سازگاری با تجدد نشان دهد؛ و به شکل مشخص، پیامدهای گسترش این دو گفتمان را در کشورهای اسلامی در آینده خاطر نشان سازد. روش پژوهش در این مقاله، همروی متن‌گرایی و زمینه‌گرایی است. نگارنده بر اساس دیدگاه کثرت گرایانه روش شناختی، معتقد است همروی (4) متن (5) و زمینه (6) کارآمدتر از متن‌گرایی (7) و زمینه‌گرایی (8) به شکل جداگانه است. (9) روش بینابین متن و زمینه در «مکتب کمبریج»، و بالاخص کوئنتین اسکینر، در مباحث روش شناسانه مورد توجه قرار گرفته است. (10) مکتب کمبریج به خوبی توانسته بین فلسفه تحلیلی (11) و فلسفه قاره‌ای (12) پل بزند، و از کارآمدی‌های هر دو بهره ببرد. برخی کتبی که به بررسی سلفیه پرداخته‌اند نیز به این نکته محوری
توجه کرده‌اند که تحلیل متن ایشان، جز در زمینه امکان پذیر نمی‌باشد. (13) برآمدن ناگهانی گروه‌های بنیادگرا، تفکیری و جهادی در دو دهه اخیر جز با همروی متن‌گرایی و زمینه‌گرایی نمی‌توان به خوبی تحلیل کرد، چون اگر توجه به متن نباشد، نمی‌توان ریشه‌های عقیدتی و فقهی و تبار ایشان را شناخت و اگر توجه به زمینه‌های سیاسی و اجتماعی نباشد، نقش ابرقدرت‌ها، اسرائیل و حمایت مالی برخی کشورهای عربی، نادیده گرفته می‌شود.

تعاریف و شاخص‌های سلفی گری

سلفی گری در معنای لغوی به معنای بازگشت به گذشته و تقلید از گذشتگان است، اما در معنای اصطلاحی به فرقه‌ای اطلاق می‌شود که آرمان خود را پیروی از سلف صالح و بازگشت به اعمال، رفتار و اعتقادات پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلم)، صحابه و تابعین می‌دانند. معنای اصطلاحی «سلف»، در بدعتی ریشه دارد که ابن تیمیه در قرن هفتم ایجاد کرد. دیدگاه سلفیان درباره سلف سبب شده تا مذهب جدیدی به نام سلفی گری در قرون اخیر شکل گیرد. سلفیان جدید عملکرد صحابه را به عنوان منبع تشریع می‌پذیرند. (14) به اعتقاد سلفی‌ها، اندیشه و عمل اسلامی در طول زمان منحرف شده، و باید به سرچشمه آن باز گردیم. (15) سلفی گری گروه وسیعی از گرایش‌های سنتی و معتدل تا سلفی گری افراطی را در بر می‌گیرد، (16) بر خلاف تصور برخی افراد، مبنای کلامی سلفیت، اشعری مسلکی نیست، زیرا ابوالحسن الشعری به کارکرد عقل برای انتقال به معنای متون مقدس اعتقاد داشت، ولی سلفیه بسیار ظاهراگرا هستند. (17) معتقدان به سلف صالح، عقاید خود را به احمد بن حنبل (241-164ق) نسبت می‌دهند. وی محدثی سنتی و ضد فقاهت و اجتهاد بود و از تمسک به رأی تبری می‌جست و مخالفت با سنت را بدعت و «اهل الاهواء و البدع» می‌خواند. احمد بن حنبل بیش از صد و پنجاه سال، پیشوای عقاید سنتی سلفی بود، اما به دلیل قشری بودن، متابعت از ظاهر کلام، جمود افکار، تعصب مفرط حنبلیان، دورافتادگی مکتب فقهی ایشان از واقعیت زنده تاریخی و مهجوری از هر آنچه در اجتماع تازه بود، از رونق مذهبش کاست. در اواخر قرن هفتم، احمد بن تیمیه و سپس شاگردان ابن قیم الجوزیه عقاید حنابله را به گونه‌ای افراطی تر احیا کردند. (18) پس از وی، سلفی گری تا قرن دوازدهم تا حد زیادی به بوته فراموشی سپرده شد، تا این که محمدبن عبدالوهاب نجدی (1206-1115ق) با طرح مجدد ادعای بازگشت به اسلام اصیل ظهور کرد و علیرغم سرکوب شدن توسط محمدعلی پاشا، خدیو مصر، پیروانش بر نجد و حجاز تسلط یافتند و دولت سعودی کنونی را تشکیل دادند. (19) البته، در میان وهابیان، دو جریان در مقابل هم صف کشیده‌اند: وهابیان درباری که بر مبنای عبدالوهاب باقی مانده‌اند، و وهابیت انقلابی یا جهادی، که موضوع این مقاله به اندیشه و عمل آن‌ها می‌پردازد.
هر چند ممکن است سلفی گری معادل وهابیت (یا دیگر مفاهیم) به کار رود، (20) ولی مفهوم «سلفی گری» اعم از مفهوم «وهابی»، «تکفیری» و «جهادی» است، چون برخی سلفی‌ها میانه رو هستند، و جهادی و تکفیری محسوب نمی‌شوند. همان گونه که احمد موصلی به درستی توضیح می‌دهد، همه سلفی‌ها الزاماً وهابی نیستند. (21) در واقع، جهادی‌ها نوعی از سلفی‌ها محسوب می‌شوند و به همین دلیل، سلفی جهادی (22) (یا السلفیه‌ی الجهادیه‌ی) خوانده می‌شوند. اگر عنصر اصلی تعریف بنیادگرایی (23) را تقابل با تجدد فرض کنیم، (24) باید گفت بین سلفیت و بنیادگرایی عموم و خصوص مطلق وجود دارد، چون همه سلفی‌ها بنیادگرا هستند، اما بسیاری از بنیادگرایان سلفی و یا حتی مسلمان نیستند. همان گونه که پیتر دمنت توضیح می‌دهد، بنیادگرایی در تخاصم با تجدد شکل گرفته، و نمی‌توان آن را، بدون آن چیزی که ردش می‌کند، در نظر گرفت. (25) این ویژگی بنیادگرایی، تعارضی با مشابه سازی و معادل سازی مفاهیم مدرن به وسیله ایشان ندارد. (26) آن‌ها مفاهیمی مشابه و معادل دموکراسی و مانند آن برای خود در نظر گرفته‌اند. البته، بنیادگرایی معنای دیگری هم دارد که از محل بحث خارج است: «تحفظ و جمود بر الفاظ متون مقدس». به این ترتیب، نسبت بین سلفی گری و اسلام‌گرایی (27) نیز عموم و خصوص مطلق است. هم چنین بین دو مفهوم «سلفی» و «تروریست» عموم و خصوص من وجه (همانند دو دایره متداخل) وجود دارد. برای تروریسم هشت جزء می‌توان در نظر گرفت:
یک عمل عمدی، دارای منطق خاص خود از سوی مرتکبین خشونت آمیز، دارای هدف مذهبی و سیاسی، وحشت آفرین، که از قوانین متعارف جنگ‌ها پیروی نمی‌کند، اهداف خودش را از بین جامعه انتخاب می‌کند، و خواستار این است که رفتار خاصی را در جامعه مورد نظر، تغییر دهد. (28) این ویژگی‌ها بر سلفی‌های جهادی و تکفیری صدق می‌کند، بنابراین، آن‌ها تروریست محسوب می‌شوند. از سویی دیگر، برخی سلفی‌ها: مثل محمد عبده به ترور معتقد نیستند و برخی تروریست‌ها هم سلفی نیستند (همانند تروریست‌های غیر مسلمان). آنتونی جانز و نلی لاهود به درستی معتقدند که اسلام گرایان استفاده از ابزارهای خشونت آمیز را تجویز نمی‌کنند، و اسلام گرایان افراطی با اعتقاد به ایدئولوژی جهانی، درصددند بی عدالتی در نظام بین الملل را از بین ببرند. (29)
هر چند در این مقاله از نوع سلفی گری نقل گرا، ظاهرگرا و خشن سخن گفته می‌شود، و از این جهت در مقابل نواندیشی دینی قرار می‌گیرد، اما سلفی گری الزاماً نقل گرا و رادیکال نیست، بلکه آرمان بازگشت به گذشته اصیل را در سر دارد، خواه این هدف با نقل‌گرایی و خشونت صورت پذیرد یا با عقل‌گرایی و تساهل. به طور مثال، محمد عبده به عنوان یک چهره سلفی، عقل گرا و معتقد به تساهل بود. (30) پس، می‌توان گفت چون بازگشت به سلف جزء مقولات سلفی گری، نقل‌گرایی و رادیکالیسم از عوارض مفارقه آن محسوب می‌شود، امکان جدایی مفهوم سلفیت از خشونت و نقل‌گرایی همواره وجود دارد. به هر حال، در این مقاله از نوع سلفیت رادیکال بحث خواهد شد.

تنوع گروه‌های سلفی

بر اساس گزارش روزنامه تایمز لندن، عربستان 40 گروه تکفیری مسلح را در قالب تشکلی به نام جیش الاسلام که با نظام سوریه می‌جنگند، متحد و حمایت کرده است. بر اساس این خبر، هدف عربستان از تأسیس این تشکل، ایجاد رقیب برای القاعده می‌باشد. شماری از سرکردگان این گروه‌های مسلح اعلام کردند تشکیل جیش الاسلام ابتکار سعودی بوده، زیرا سعودی‌ها از نفوذ گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام (داعش یا ISIS) وابسته به القاعده نگران است. چارلز لستر تحلیلگر امور سوریه تاکید می‌کند جیش الاسلام مبتنی بر سلفی گری است و میانه روها و تندروها در آن حضور دارند و هدفشان رهایی از نظام بشار است، در حالی که هدف القاعده تشکیل دولت اسلامی است. (31)
در خلال سال‌های جهاد علیه شوروی، اسامه بن لادن احساس کرد آماری از کشته‌ها و زخمی‌های مجاهدین در دست نیست؛ و بدین منظور، دفتر خدمات و بیت الانصار تشکیل، و سپس به القاعده (به معنای پایگاه اطلاع رسانی) تغییر نام یافت. این تشکیلات به مرور زمان در همه کشورها گسترش پیدا کرد. (32) از سویی دیگر، در آذرماه سال 1392، چهارده گروه مسلح در حلب اعلام کردند می‌خواهند گروهی جدید به اسم «حکومت اسلامی» تشکیل دهند و حاضر نیستند به ائتلاف دوحه – که از طرف غرب حمایت می‌شد- بپیوندند. این گروه‌ها عبارتند از:
جبه‌ی النصره، لواء التوحید، کتائب احرار شام، احرار سوریه، کتیبه السلطام محمد، لواء حلب، الشهباء الاسلامی، حرکه‌ی الفجر الاسلامیه‌ی، درع الامه‌‌ی، لواءعدنان، کتائب الاسلام، لواء النصر، کتیبه الباز و لواء درع الاسلام. سه گروه جبهه النصره (که در 2012 اعلام موجودیت کرد)، لواء التوحید (که در سال 2012 به وجود آمد و با داعش در جنگ بود) و کتائب احرار شام (که در سال 2011 برای جنگ با ارتش سوریه ایجاد شد) مهم تر از بقیه محسوب می‌شوند. گزارش مرکز رصد تروریسم در آمریکا مدعی شده است که سه عامل موجب افزایش نقش جبهه النصره در سوریه هستند: تأثیر خشونت‌های دولت سوریه بر مردم این کشور، توان مندی‌های نظامی این گروه و پرهیز از درگیر شدن با گروه‌های محلی، و تأیید علمای سلفی. (33)
القاعده عراق (تنظیم قاعده‌ی الجهاد فی بلاد الرافدین) به وسیله ابومصعب الزرقاوی و سپس ابوعمر البغدادی رهبری می‌شد. فعالیت گسترده داعش (الدوله‌ی الاسلامیه‌ی فی العراق و الشام – نام تاریخی سوریه) در خرداد ماه 1393 و تسخیر شهر موصل اهمیت خطر این گروه‌های تندرو و خشن را گوش زد کرد. این گروه به وسیله‌ی چند تن از اسلام گرایان تندرو در سال 2004 میلادی به وسیله‌ی ابومصعب زرقاوی، ابوحمزه المهاجر، ابوعمر بغدادی و ابوبکر بغدادی در شهر بعقوبه عراق و رقه سوریه بنیان گذاشته شد. اما ریشه‌ی داعش به نیمه‌ی دوم دهه‌ی 90 میلادی باز می‌گردد. زرقاوی در سال 1995 میلادی در صفوف نیروهای جهادی در افغانستان حضور داشت و با نیروهای آمریکایی در این کشور مبارزه می‌کرد. وی در افغانستان گروه التوحید و جهاد را در سال 95 بنیان گذاشت. ابومصعب زرقاوی که از ابتاع اردن محسوب می‌شود، به دنبال اشغال عراق از سوی نیروهای آمریکایی به این کشور سفر کرد و با چند تن از همکاران خود در سال 2004 رسما با اسامه بن لادن رهبر القاعده اعلام بیعت کرد. وی در سال 2005 در عراق علیه شیعیان این کشور اعلام جنگ کرد. ابومصعب زرقاوی بالاخره در 7 ژوئن 2006 در شمال شهر بعقوبه عراق به دام نیروهای ویژه آمریکا افتاد و کشته شد. سپس جانشینان او ابوعمر بغدادی و ابوبکر بغدادی در میان دو کشور عراق و سوریه در رفت و آمد بودند. ابوعمر بغدادی نیز در سال 2010 کشته شد. (34) داعش، که بعداً خود را الخلافه‌ی الاسلامیه‌ی نامید، بر موج نارضایتی مردم موصل و تکریت سوار شد، و از نظامیان بعثی و غارت بیت المال و تسخیر چاه‌های نفتی بیشترین استفاده را کرد، و سرمایه خود را ظرف چند روز به حدود دو میلیارد دلار رساند. اگر حمایت مردم آن مناطق از داعش نبود، هرگز یک گروه حدود 15 هزار نفری نمی‌توانست چنان دوام آورد.
تفاوت اصلی داعش با القاعده آن است که القاعده پایگاهش را عربستان می‌داند و از آن جا تأمین مالی و فکری می‌شود، در حالی که داعش معتقد به گسترش حوزه نفوذ خود در بین کشورهای اسلامی است، و در سال 1393 حمایت عربستان را از دست داد. نتیجه این تفاوت آن است که داعش یا دولت اسلامی به شکل بالفعل به جای درگیر شدن با امریکا و غرب، به جهاد با مسلمانان مخالف خود بپردازد. مسئله دیگر آن است که داعش اعتقادات افراطی جدیدی دارد که تا به حال در بین گروه‌های سلفی سابقه نداشته است. از آن جمله: وجوب کشتار فجیع مردم و عدم تقدس کعبه نزد ایشان می‌باشد.

علل رشد بی رویه سلفی گری رادیکال

گروه‌های سلفی رادیکال در چند دهه اخیر به شکل عجیبی رشد کرده‌اند. در دورانی که جهانی شدن، تجدد و دهکده جهانی مطرح است، جای این سؤال باقی است که چرا باید گروه‌های تجددستیز در این حد وسیع رشد کنند. به تعبیر فیرحی، «رشد سلفیه در دو دوره شکل گرفت؛ یکی در بحرانی که جهان اسلام در زمان حمله مغول پیدا کرد و دوم در دوره فروپاشی تدریجی عثمانی و حضور مسلط غرب در جهان اسلام. دوره اول منتهی به شخصیتی مثل ابن تیمیه شد. و دوره دوم هم زمینه را برای ظهور شخص تأثیرگذاری مثل محمدبن عبدالوهاب فراهم کرد». (35) یکی از دلایل موفقیت این گونه گروه‌ها تکیه بر متون اصیل و شعار بازگشت به سلف صالح است، اما آن چه در این راستا بیش از متن اهمیت دارد، زمینه‌های سیاسی و اجتماعی است. تعامل و همروی متن و زمینه، به خوبی می‌تواند علل رشد فراوان گروه‌های سلفی را نشان دهد. برخی از عوامل موفقیت آن‌ها عبارتند از:
1. شعار بازگشت به اسلام راستین: گروه‌های سلفی درد توده‌های مسلمان را تشخیص داده، و راه حل را در بازگشت به سلف صالح و اسلام عهد پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلم) معرفی می‌کنند. این شعار هر چند ممکن است برای طبقه تحصیل کرده و فهیم تو خالی جلوه کند، ولی به همان اندازه برای توده‌ها جذابیت دارد.
2. زبان و منطق ساده: بسیاری از ایدئولوژی‌ها به این سبب دوام ندارند که تنها در قشر خاصی همانند روشنفکران محبوبیت پیدا می‌کنند. وقتی زبان یک ایدئولوژی خاص، یک طبق بود، نباید انتظار داشت دیگران نیز به آن بگروند. در مقابل، اگر زبان یک فکر، جذاب و ساده بود، همه توده‌ها آن را با گوشت و پوست خود لمس خواهند کرد. یکی از علل رشد مارکسیسم در طول 70 سال این بود که در حالی که خوراک فکری روشن فکران را تهیه می‌کرد، زبانی ساده برای توده‌ها نیز داشت. گروه‌های سلفی تنها از بُعد اخیر برخوردارند.
3. اعتقاد راسخ: یکی از عوامل جذابیت این گروه‌های تروریستی آن است که رهبرانشان نیز به راه باطلشان معتقدند و بعضاً حاضرند در این راه کشته شوند. یکی از نشانه‌های اعتقاد راسخ پیروان ایشان، عملیات انتحاری است، عملیاتی که شخص با دادن جان خود درصدد اثبات حقانیتش است. شاید ایشان در راه باطل خود، اعتقاد و ایثار بیشتری نسبت به برخی رقبای شان دارند.
4. ساختار پیچیده: از نظر سازماندهی، گروههای تروریستی در سازمان‌های غیر مرسوم جای می‌گیرند، و به این دلیل، ساختاری پیچیده و غیرقابل نفوذ دارند. این گونه سازمان‌ها به شکل متعارف نمی‌جنگند، و نمی‌توان عملیات بعدی آنها را حدس زد. از سویی دیگر، قدرت ترمیم کنندگی زیادی دارند، و به طور مثال، بعد از کشته شدن رهبران، به زودی خود را بازسازی می‌کنند.
5. استفاده از روش‌های غیرمرسوم در جنگ همانند جنگ نامتقارن: در جنگ‌های کلاسیک متقارن، به میزان ضربه خوردن در یک منطقه، ضربه‌ای مشابه زده می‌شود. برعکس، در جنگ‌های نامتقارن اگر ضربه‌ای دریافت شد، به شکلی دیگر و در سطحی دیگر پاسخ داده می‌شود. گروه‌های پارتیزانی و تروریستی به دلیل فاقد بودن پشتیبانی (لجستیک) مناسب، و هم چنین به دلیل نداشتن تخصص حرفه‌ای در جنگ، از این گونه قواعد پیروی نمی‌کنند، و همین مسئله باعث می‌شود در موارد زیادی موفقیت به دست آورند. جنگ نامتقارن و غیر مرسوم باعث می‌شود حرکت‌های بعدی آن‌ها قابل پیش بینی نباشد.
6. استفاده از زمینه‌های نارضایتی در کشورهای اسلامی: به طور مثال، یکی از مهم ترین علل گسترش سریع داعش یا دولت عراق و شام (الدوله‌ی الاسلامیه‌ی فی العراق و الشام)، که بعداً خود را «الخلافه‌ی الاسلامیه‌ی» نامید، در این نکته نهفته است که از موج نارضایتی مردم برخی استان‌های عراق به خوبی استفاده کرد. اگر داعش 15 هزار نفر بود، به زودی قابل شکست به نظر می‌رسید، اما وقتی در دل مردم رخنه کرد، در واقع، خود را تا مدتی بیمه کرده است. استان‌هایی که در عراق تحت تسلط داعش درآمدند، عمدتاً با دولت مرکزی مشکل داشتند، مشکلاتی که بعضاً به قصور دولت باز می‌گشت. این گونه مسائل هم شامل ابعاد اقتصادی می‌شد، هم به انتقاد از دولت مرکزی مربوط بود. به طور مثال، بیشتر رهبران لشکرهای عراق عوض نشده بودند، و انتظار انتقام گرفتن از شرایط موجود را داشتند.
7. استفاده از شایعه و روانشناسی جنگ: همان گونه که شمس الواعظین معتقد است: «داعش نان مهارت خود را در تولید و اشاعه‌ی انفجاری یک شایعه‌ی دروغین خورد و موفق شد. در حالی که برای تصرف نظامی موصل مطابق قواعد نظامی، به چند لشکر زره‌ای و زمینی و پوشش هوایی و پیوستگی جغرافیایی نیروی مهاجم و غیره نیاز است، هیچ کس نپرسید که داعش چگونه این همه نیرو را به دور از نظارت واحدهای امنیتی گردآوری کرده و در نتیجه به اصل شایعه تردید کنند!؟ اصولاً در جنگ‌های روانی به پدیده‌ی شایعه، «خبر تمنایی» می‌گویند، یعنی نیروی شایعه ساز تمنا دارد که خبر مورد علاقه اش را تحقق بخشد، اما حریف مقابل باید از متوسط شعور تجزیه و تحلیل شیوه‌های حریف در به کار گیری ابزار جنگ روانی برخوردار باشد، تا در دام او بدون تحمیل هزینه نیفتد. نکته‌ی جالب این که همین شیوه‌ی داعش در شمال عراق اکنون در محافل خبری و روان شناسی تبلیغ و به عنوان یک سوژه‌ی جذاب قابل مطالعه، مورد توجه قرار گرفته است». (36)
8. استفاده از ابزارهای جدید تبلیغاتی و شبکه‌های اجتماعی: گروه‌های سلفی ضد تجددند، اما از ابزارهای نوین همانند رسانه‌های مجازی: فیسبوک، توئیتر و ... به خوبی استفاده می‌کنند. اینک، 57 شبکه ماهواره‌ای در اختیار سلفی‌هاست، علاوه بر آن که آخرین اخبار ایشان توسط فیسبوک و یوتیوب و مانند آن منتشر می‌شود.
9. سوء استفاده از خانواده‌های مقتولان: گروه‌های سلفی در حد وسیع از خانواده‌هایی که در جنگ‌های اخیر، عزیزان خود را از دست داده‌اند، سوء استفاده می‌کنند. به طور مثال، خانواده‌هایی که در جنگ سوریه عزادار شده‌اند، از نظر روان شناختی درصدد انتقام هستند، و حتی حاضرند جان خود را در این راستا بدهند؛ و بدین سبب، طعمه این گونه گروهک‌ها می‌شوند.
10. استفاده از منابع مالی مطمئن و وسیع: گروه‌هایی مثل: داعش و النصره، از کمک مالی قطر و عربستان بهره برده و رشد کردند. هم چنین، داعش توانست برخی پالایشگاه‌ها را تسخیر کند و به صادرات نفت بپردازد. مسئله بعد تعرض به اموال عمومی، و حتی خصوصی، بود. داعش با تسخیر موصل، 450 هزار دلار به دست آورد و سرمایه خود را به حدود دو میلیارد دلار رساند.
11. عمل گرایی: یکی دیگر از ویژگی‌های گروه‌های سلفی که با خصوصیت قبل نیز ارتباط پیدا می‌کند، عمل‌گرایی شدید است. ایشان در عین حال که تجدد ستیزند، حاضرند حتی از غرب نیز کمک بگیرند. هم چنین چه بسا در آینده با برخی کشورهای عربی در تعارض قرار گیرند، اما به شکل عمل گرایانه فرصت موجود را مغتنم می‌شمارند.
12. جذب توده‌های ضد عرب: به شکل یک قاعده کلی در طبقات پایین کشورهای اسلامی، نوعی روحیه ضد غرب و اسرائیل وجود دارد. گروه‌های سلفی توانسته‌اند از این روحیه استفاده کنند و حتی در بین برخی تحصیل کردگان نیز این روحیه وجود دارد. چگونگی جمع تحصیلات عالیه و روحیه تروریستی سلفی را باید در فرمول «مهندس مسلمان» جست و جو کرد. کسانی مثل بن لادن در حوزه فناوری به بالاترین مدارج علمی رسیده‌اند، اما فکر آن‌ها سلفی است. به بیان دیگر، جنبه‌های نرم افزاری تجدد را کنار گذاشته، و بین سلفی گری و جنبه‌های سخت افزاری مدرنیته جمع کرده‌اند.
13. استفاده بهینه از زمینه‌های سرخوردگی در کشورهای غربی: مسئله مهم چند دهه اخیر در کشورهای غربی، سیل مهاجرت‌ها از کشورهای جهان سوم به آنجاست. متفکرانی همچون: بسام طیبی درصددند نوع زندگی مهاجران مسلمان را در قالب «اسلام فرهنگی» (37) تئوریزه کنند. وی از سویی تصمیم دارد اسلام سیاسی را نقد کند؛ (38) و از جهت دیگر، اسلام فرهنگی را به عنوان بدیل اسلام سیاسی مطرح کند. (39) اما تز اسلام فرهنگی در بین توده‌های متعصب جواب گو نیست، و به دلیل سرخوردگی از فرهنگ غربی است که این طیف، به اسلام بنیادگرا متمایل می‌شوند. طبق آمار رسانه‌های اروپایی، حدود سه هزار نفر از ساکنان اروپا در عملیات تروریستی سلفی‌ها نقش داشته‌اند، امری که به نوبه خود می‌تواند برای آینده اروپا نیز خطرناک باشد.
14. تبدیل شدن از ابعاد ملی به شکل بین المللی و جهانی: اعلام اهداف جهانی و بین المللی نوعی جذابیت به همراه دارد. گروهکی که خود را محدود به بخش کوچکی می‌داند، به همان اندازه می‌تواند نیرو جذب کند. به همین میزان گروهی که اهداف خود را مبارزه با تشیع به شکل کلی، مبارزه با تجدد و حتی تسخیر مسجدالحرام قرار می‌دهد، نشان گر این مسئله است که برنامه درازمدتی برای آینده ایشان متصور است.

واسازی سلفی گری

بر اساس نظریه گفتمان، حقیقت فرازمانی و فرامکانی وجود ندارد و هویت هر گفتمان از غیریت سازی با گفتمان ضد آن شکل می‌گیرد. واسازی، شالوده شکنی یا ساخت شکنی (40) به یک تعبیر، امکان دادن به جولان معنا یا تنوع معنایی در قلمرو متن است؛ یعنی خارج کردن متن از معنای محدودی که ممکن است صرفاً با اتکای به یک نگاه یا چشم اندازِ خاص، پدید آمده باشد. شالوده شکنی می‌کوشد تا مرکزیت معنایی یا معنامحوری را از متن بگیرد و متن را از اسارت یک معنای خاص خارج کند، زیرا در نگاه ساخت شکنی، واژه‌ها و تعبیرات، دارای قطعیت معنایی نیستند تا موجب یک مفهوم یا معنای تغییرناپذیر در متن شوند. بر این اساس، هر اثری صرف نظر از شکل و معنای آشکار خود، مورد تأویل قرار می‌گیرد، ولی در عین حال، راه برای تأویل‌ها و قرائت‌های دیگر هم بسته نیست. شالوده شکنی به منزله پافشاری و تلاش برای دگرگون کردن یک مفهوم قطعی از اثر و تلاش در مسیر تعدد معنایی آن است. (41)
بر اساس شالوده شکنی، اگر دوگانه‌های متضاد (42) را از متن بیرون کشیم، حقیقتی برای آن باقی نمی‌ماند. هویت سلفی‌ها تا اندازه زیادی بر اساس غیریت سازی با تجدد و تشیع شکل گرفته (43) منو رشد سریع آن‌ها مرهون زمینه‌های سیاسی – اجتماعی است. اگر دوگانه‌های متضاد را از سخنان ایشان بیرون بکشیم، خواهیم دید که حقیقتی در پس، نهفته نیست. سلفی‌ها مدعی «حق» در مقابل «باطل»، قیام و جهاد در مقابل قعود، بازگشت و سلفی گری در مقابل تجددخواهی و مانند آن هستند؛ در حالی که اگر طرف مقابل و «غیر» آن‌ها را حذف کنیم، می‌بینیم حقیقتی به همراه ندارند. به بیان دیگر، آنها هویت خود را از غیریت سازی با «غیر» به دست آورده‌اند و به همین دلیل است که در فضای متجددانه، و هم چنین با حضور ابرقدرت‌های غربی در منطقه – زودتر و سریعتر رشد می‌کنند. آن‌ها از یک سو با تشیع، و از طرف دیگر با غرب غیریت سازی می‌کنند، و از این طریق خود را مطرح می‌سازند. البته، شالوده شکنی پسامدرن شامل هر گفتمان، حتی گفتمان نواندیشی دینی و روشن فکری دینی نیز می‌شود، و تنها ویژه گفتمان سلفی گری نیست.

مرزبندی نواندیشی دینی با روشن فکری دینی

تفکیک و تمایز بین روشن فکری دینی و نواندیشی دینی امری بایسته به نظر می‌رسد. روشن فکری دینی به لحاظ روشن فکر بودن مبنا را عقل مدرن قرار می‌دهد، اما چون دینی نیز هست، به شکلی با روشن فکری غیر دینی مرز بندی دارد. نواندیشی دینی مبنا را دین قرار می‌دهد، ولی درصدد تفسیر متجددانه و خوانشی جدید از دین است که با مقتضیات روز، همانند: مردم سالاری و حقوق بشر هم خوان باشد. نواندیشی دینی بر خلاف رویکرد سنتی، دغدغه تجدد و برداشت‌های عقلانی از دین دارد. در رویکرد سنتی، همانند رویکرد بسیاری از فقها، تجدد یک مسئله نیست و دغدغه‌ای درباره آن وجود ندارد. از دیدگاه فقهای سنتی، مهم نیست که فتواهای فقهی ضرورتاً با استلزامات عقل مدرن، همانند دموکراسی و حقوق بشر، هم خوانی داشته باشد. اما نواندیش دینی نمی‌تواند شاهد تعارض فتاوی فقهی با دستاوردهای عقل بشر باشد. به همین جهت است که گاه به نقد اجتهاد سنتی می‌نشیند، و گاه به نقد عقل مدرن.
برخی معتقدند بین روشن فکری و دین تعارض وجود دارد، چون روشن فکر از هر گونه تقیدی آزاد است، در حالی که فرد متدین به دین خاص باور دارد و نمی‌تواند آزاد باشد. بر این اساس، «روشن فکری دینی» اصطلاحی ناسازوار است. از دیدگاه وی، سه وظیفه اصلی روشن فکر عبارتند از: منطقی اندیشیدن (رهانیدن جامعه از منطقی نیاندیشیدن)، رهانیدن از بلای جزم و جمود، و رهانیدن از بلای تقلید و تلقین. (44) اشکال ناسازواری اگر هم درست باشد، درباره نواندیشی دینی صادق نیست، زیرا نواندیشان دینی تنها به دنبال خوانشی از دین هستند که معقول تر و با مقتضیات زمان سازگارتر باشد. در نواندیشی دینی، قرائتی از دین وجود دارد که با مقتضیات تجدد سازگارتر است و بنابراین، ناسازه‌ای در این مسئله وجود ندارد. به عبارت دیگر، ایشان دغدغه ارائه قرائتی از دین را دارند که با عقلانیت و تجدد سازگاری داشته باشد. عقلانیت مدرن و تجدد به ادله برون دینی مربوط می‌شود. نواندیشان دینی شیفته دو چیز به ظاهر ناهم گونند و می‌خواهند به هر دو وفادار بمانند.
تفاوت نواندیشی دینی و روشن فکری دینی هم معرفت شناسانه است، هم روش شناسانه. به طور مثال، دیدگاه این دو جریان در حوزه مباحث معرفت شناسی درباره عقل (مدرن یا غیر مدرن) یکسان نیست. از دیدگاه روش شناسانه به روش‌های معرفت، و روش شناسی فقهی و اجتهادی، به شکل یکسان نمی‌نگرند. حداقل سه تفاوت عمده بین روشن فکری دینی و نواندیشی دینی وجود دارد: اول آن که روشن فکری، مبنا را دلیل عقل مدرن قرار می‌دهد و در این راستا، دین را تفسیر می‌کند، در حالی که نواندیشی دینی به شکلی تعاملی به دین و عقل مدرن می‌نگرد. تفاوت دوم آن است که فقه سیاسی و فقه اجتماعی برای روشن فکران دینی نامعتبر، و برای نواندیشان دینی (در حدی) معتبر است. مسئله سوم هم این است که راه روشن فکری دینی به سمت سکولاریسم هموارتر است.
نظریه همروی به شکل خلاصه در چهار سطح قابلیت طرح دارد:
همروی روش‌های معرفتی، همچون: عقل و نقل، تعامل متن‌گرایی و زمینه‌گرایی (به عنوان بحثی روش شناسانه)، تعامل فلسفه سیاسی و فقه سیاسی (در حوزه اندیشه سیاسی اسلام)، و تعامل سنت و تجدد (در باب نسبت سنت و دین ما با مدرنیته) است. نظریه همروی بدون تردید در گفتمان نواندیشی دینی، و نه روشنفکری دینی، قرار می‌گیرد. بر اساس سه تفاوتی که بین این دو گفتمان بیان شد، نظریه همروی، به شکل تعاملی به دین و عقلانیت می‌نگرد؛ فقه سیاسی برایش اعتبار فی الجمله دارد؛ و با سکولاریسم مرزبندی می‌کند. در حوزه بحث انتظار از دین، برخی حداکثر‌اند، و برخی حداقلی. حداقلی‌ها انتظار حداقلی از دین – مبدأ و معاد – دارند. برعکس، حداکثری‌ها مدعی‌اند دین تکلیف همه حوزه‌ها، اعم از مسائل سیاسی و اجتماعی، را مشخص کرده است. نظریه همروی چون به اعتبار فی الجمله فقه سیاسی اعتقاد دارد، بینابین نظریه حداقلی و حداکثری قرار می‌گیرد. روشن فکری دینی فقه سیاسی و اجتماعی را به دلیل تاریخی بودن معتبر نمی‌داند، اما نظریه همروی نمی‌تواند نسبت به اوامر و نواهی شارع مقدس در امور سیاسی و اجتماعی بی تفاوت باشد. برخی از احکام فقهی فرازمانی و فرامکانی هستند؛ و خداوند اراده کرده که جوامعه در طول تاریخ به آن‌ها پای بند باشند. به طور مثال، مسائلی که به سعادت انسان‌ها مربوط می‌شود، محدودیت زمانی و مکانی نمی‌شناسند. نواندیشی دینی و نظریه همروی ظرفیت‌هایی در فقه می‌بینند که آن را برای انسان امروزین موجه و قابل قبول می‌سازد. این کار امری لازم برای جذب جوانان و جلوگیری از دین گریزی آن‌ها محسوب می‌شود. (45) در مقابل، قرائت‌های خشن و اقتدارگرا از دین، با عقل بشر ناسازگارند و موجب دین گریزی می‌شوند. البته، در بین قرائت‌های سنتی از دین هم اقتدارگرایانه وجود دارند، و هم نظریه‌های غیر اقتدارگرایانه. رسالتی که نواندیشی دینی بر دوش خود احساس می‌کند این است که به شکل سلبی برخی قرائت‌های سنتی اقتدارگرایانه را نقد کند و به شکل ایجابی قرائتی عقل باور و مردم سالار از دین به دست دهد. هدف نواندیشی دینی، تحمیل مفاهیم مدرن به سنت نیست، بلکه مدعا این است که اسلام به خودی خود مردم سالار و ضد اقتدارگراست. دامان دین، از اقتدارگرایی، خشونت، ضدیت با عقلانیت و حقوق بشر منزه است. بر اساس «ظرفیت سنجی مفاهیم مدرن»، می‌توان مفاهیم مدرن را به سنت عرضه کرد؛ و میزان برتافتن این گونه مفاهیم از دیدگاه سنت و دین را ارزیابی کرد. (46)
نظریه همروی و نواندیشی دینی در نقاط مختلف با هم اشتراک دارند و در واقع، همروی به عنوان یک رویکرد (47) و یک نظریه (48) می‌تواند در گفتمان نواندیشی دینی مطرح باشد. به نظر می‌رسد توفیق این دو در گرو نقد دو رویکرد حداکثری و حداقلی نسبت به دین است. رویکرد حداکثری که درصدد است همه انتظارات بشر را در متون دینی جستجو کند از موضوع این مقاله خارج است، اما رویکرد حداقلی که در بین روشن فکران دینی سابقه دار و پر طرفدار است، همسایه نواندیشی دینی است، هر چند با آن تفاوت‌هایی دارد. یکی از مسائل مهم در رویکرد نواندیشی دینی در نقادی دو رویکرد حداکثری و حداقلی به دین، قلمرو عقل انسانی است. عقل بشر از دیدگاه حداقلی خودبسنده، و از دیدگاه حداکثری ناخودبسنده است. از دیدگاه حداکثری، انسان موجودی غایت مدار، مرکب از جسم و روح، دارای دو نوع نیازهای مادی و روحی یا معنوی است و کمال او در تأمین نیازهای اخیر وی ریشه دارد. از سوی دیگر، عقل آدمی به تنهایی قادر به شناخت نیازهای روحی و متعالی خود و تأمین آن‌ها نیست و نیاز به راهنما دارد. یکی دیگر از نقاط اختلاف دو رویکرد حداقلی و حداکثری در مسئله تفسیر دین خود را نشان می‌دهد. حداکثری‌ها بر اساس مرجعیت انحصاری دین، بر این باورند که با وجود تفسیرپذیری دین و متون دینی، تنها یکی از تفاسیر و برداشت‌ها معتبر و قابل استناد است. مخالفان مرجعیت انحصاری دین، با استناد به تکثر برداشت‌ها و تفاسیر موجود از متن دینی، به عنوان یک واقعیت انکارنشدنی در تاریخ اندیشه دینی، بر عدم امکان مرجعیت رسمی و انحصاری برای فهم دین استدلال می‌کنند. از دیدگاه کثرت گرایان، حذف این تکثر و باز گرداندن آن‌ها به وحدت، نه ممکن است، و نه مطلوب.
با وجود رجوع برخی روشن فکران دینی به متن مقدس، گرایش غالب در بین ایشان این است که در امور اجتماعی و سیاسی به جای مراجعه به روایات و آیات، به بیرون متن دین – عمدتاً مسائل عقلی و علمی – استناد کنند. بنابراین تصور، دین صرفاً برای ارتباط انسان با خدا می‌باشد و دیگر مسائل (از جمله مسائل اجتماعی) به عقل بشر واگذار شده است. احکام اجتماعی با تکیه بر سیره عقلا صورت می‌پذیرد و در این زمینه تفاوت چندانی بین مسلمانان و غیر مسلمانان مشاهده نمی‌شود. به اعتقاد سروش، فقه برای رفع خصومات است و فقط هنگام تزاحم حقوق این مسئله به وجود می‌آید. به نظر او، امور سیاسی (و اقتصادی و اجتماعی) در ذات خود دینی نیستند؛ و از دین نباید انتظار داشته باشیم احکام اجتماعی، کیفیت اداره جامعه و نحوه کنترل تورم را بیان کرده باشد. دین رابط انسان و خداست، نه قانون اساسی و دستورالعمل زندگی انسان‌ها. به اعتقاد وی، سکولاریسم چیزی جز علمی و عقلایی کردن تدبیر اجتماع نیست. دین و علم دو مقوله جدا از هم هستند، نه این که با هم ضدیت داشته باشند. (49) به اعتقاد وی، فقه ده صفت دارد: دنباله رو، دنیوی، حیلت آموز، مختص ظواهر، همراه با اخلاق نازل، مصرف کننده، اقلّی، متأثر از ساختار اجتماع، تکلیف مدار و قائل به مصالح خفیه. (50)
اکثر حداقلی‌ها معتقدند مسائل سیاسی و اجتماعی از ابتدا جزء دین نبوده که اینک بخواهد از آن جدا شود. بر این اساس، اگر در متون دینی هم به مسائل اجتماعی پرداخته شده، فقط از باب اشاره به مسائل انسانی بوده است. بر این اساس، اگر در متون دینی هم به مسائل اجتماعی پرداخته شده، فقط از باب اشاره به مسائل انسانی بوده است نه از باب امری قدسی و الهی. استدلال بر مدعای فوق به این صورت است: اگر دین وظیفه دخالت در امور اجتماعی را داشت، باید همه ادیان (و به ویژه مسیحیت که دین ماقبل دین خاتم بوده) به این مهم می‌پرداخت؛ در حالی که این چنین نبوده است. در مقابل استدلال فوق، نمی‌توان به اصل تداوم احکام استناد کرد؛ چون ادعا این است که اساساً مسائل اجتماعی جزء وظیفه ادیان (حتی در زمان خود رسول اکرم) نبوده است که با اصل تداوم احکام بخواهیم سریان آن به زمان‌های بعد را اثبات کنیم. اصل تداوم احکام و اشتراک ما با مخاطبان اولیه شریعت در جایی کارساز است که طرف مقابل پذیرفته باشد که متون مقدس در زمان صدر اسلام شامل احکام اجتماعی نیز شده است.
یکی از جهات مثبت گرایش فرامتنی این است که به براهین عقلی و ماقبل دینی توجه می‌کند. وجه دوم، آن است که به حسن و قبح عقلی توجه می‌کند. معتزله بر خلاف اشاعره معتقدند افعال در ذات خود خوبی و بدی دارند و خداوند بر اساس حکمت به خوبی‌ها حکم، و از بدی‌ها نهی می‌کند. اشاعره معتقدند عقل انسان کفایت نمی‌کند، چون ما نمی‌دانیم چه چیز خوب یا بد است. پس باید دید خداوند چه حکم می‌کند. هر چه امر کرد، خوب؛ و هر چه نهی کرد، بد است. شیعیه در دایره عدلیه، یعنی معتقدان به حسن و قبح عقلی، قرار دارد، ولی متأسفانه عملاً فقها از مبحث حسن و قبح بهره چندانی نمی‌برند؛ به همین دلیل است که حداقلی‌های فرامتنی از تجدید تجربه اعتزال سخن می‌رانند.
در مقابل، از دیدگاه نظریه همروی و نواندیشی دینی، نقطه ضعف حداقلی‌ها – روشن فکران دینی – آن است که خود را از ادله متنی در امور اجتماعی (و از فقه سیاسی) بی نیاز می‌دانند. در نظریه همروی، راه رجوع به ادله درون دینی باز است؛ خواه دین به مسئله مورد نظر به شکل وسیع بپردازد، یا راهبردهای کلی داده و بقیه امور را به عقل بشری واگذار کرده باشد. ادله فرامتنی و برون دینی بر ادله متنی و درون دینی تقدم رتبی دارند؛ بنابراین در صورتی که برهان تام عقلی بر موضوعات اجتماعی وجود داشته باشد، بر جمله ادله نقلی تقدم خواهد داشت؛ اما در پاره‌ای موارد، ادله فرامتنی فصل الخطاب نیستند؛ از این رو راه رجوع به ادله متنی در این گونه موارد باز می‌ماند. نگارنده در راستای این ادعا، به نقد نظریه وکالت (مهدی حائری)، نقد نظریه حکومت دموکراتیک دینی (عبدالکریم سروش)، هرمنوتیک دینی (محمد مجتهد شبستری) و سکولاریسم (مصطفی ملکیان) پرداخته است. (51)
جدول 1: مقایسه روشنفکری دینی و نواندیشی دینی

تفکر دینی معیارها	روشنفکری دینی	نواندیشی دینی
منبع معرفت (عقل)	دلیل قرار دادن  عقل مدرن	نگرش تعاملی به دین و عقل مدرن
فقه سیاسی	نامعتبر دانسته فقه سیاسی و اجتماعی	اعتبار محدود فقه سیاسی و فقه اجتماعی
نسبت عقل و دین	نگه داشتن جانب عقل مدرن در تعارض عقل و دین	نگه داشتن جانب دین در تعارض عقل و دین
ادله فرامتنی و متنی	تکیه بر ادله برون دینی و فرامتنی	تکیه بر ادله درون دینی و برون دینی
سکولاریسم	گرایش به سکولاریسم	مرزبندی با سکولاریسم
روش شناسی دینی	تکیه به ادله فرامتنی	تکیه به ادله فرامتنی در کنار اجتهاد مصطلح

تقابل سلفی گری و نواندیشی دینی

در بند مذکور بین نواندیشی دینی و روشن فکری دینی تمایز قائل شدیم، اما غیریت سازی گفتمان نواندیشی دینی با دو «غیر» دیگر از اهمیت بیشتری برخوردار است: اقتدارگرایی دینی، و سلفی گری. در این جا، غیریت سازی دوم برجسته می‌شود.
دین دارای هسته و پوسته (52) است. هسته دین معنویت و اخلاق، و پوسته دین ظواهر احکام با تأکید بر ادله نقلی است. در حالی که نواندیشی دینی بر هسته دین تأکید دارد، و از این رو می‌خواهد برداشتی از دین به دست دهد که معقول و با دستاوردهای متجددانه همخوان باشد، سلفی گرایان بر ظواهر دین تأکید می‌کنند و بدین سبب، ظاهر گرا و نقل گرا محسوب می‌شوند. به اعتقاد شبستری، پادزهر تئوریک مبناهای تئوریک امثال داعش نه کلام و فقه رسمی اسلامی، بلکه به رسمیت شناختن حقوق بشر است؛ به رسمیت شناختن این مبنا که در جهان حاضر هیچ انسان و گروهی حق ندارد به نام خدا و یا هر عنوان دیگر با قهر و غلبه قیام کند و نظم سیاسی جامعه‌ها و حکومت آن‌ها را در دست بگیرد و یا بر خلاف رأی اکثریت با استبداد و اختناق آن را در دست خود نگاه دارد. (53) نواندیشی دینی و سلفیت گرایش فقهی نیز دارند، اما تفاوتشان در این است که نواندیشی دینی در ساختار اجتهاد مصطلح قرار دارد، و به تعبیر شیخ شلتوت و احمد طیب (54) یکی از فرق پنج گانه مسلمان است؛ در حالی که سلفی‌ها از چارچوب مذاهب چهارگانه اهل سنت خارج شده‌اند. همان گونه که فیرحی توضیح می‌دهد: «فقه سلفی به سه دوره تقسیم می‌شوند: فقه ابن تیمیه (قرن 7-8 هجری)، فقه محمد بن عبدالوهاب (که در قرن 12 هجری ظهور کرد)، و فقه سلفیه که از 1994 تا امروز رشد کرده است. مؤسس جریان جامیه، محمد امان الجامی، محافظه کار است و با دولت عربستان انس دارد، ولی جریان سروریه رادیکال است. از جریان سروریه، افکار مشایخ صحبه (بیداری) بیرون آمد و این گروه در اندیشه سلفی بازاندیشی کردند، و به دنبال آشنایی با دنیای مدرن هستند و از ابزار جدید، مثل: فیسبوک و تویتر استفاده می‌کنند. جریان تکفیری در مقابل این گروه است به استثنای اخوان المسلمین، اندیشه سلفی از یک جهت در ظاهر روشن فکرترین فقه اهل سنت است، چون به مکاتب سنتی چهارگانه اهل سنت پای بند نیست، فقهی بدون مفتی و مرجع است، و حامی خشونت است و بیشتر، از تحصیل کرده‌ها یارگیری می‌کند، نه از فقرا. فقه سلفی سه مبنای بزرگ «توحید»، «اتّباع»، و «تزکیه» دارد که هر سه مولّد خشونت هستند. سلفی‌ها در اندیشه توحید معتقدند که ایمان به صفات و اسمای خداوند آن گونه که در قرآن آمده است بدون تأویل کفایت می‌کند، و در توحید به پرهیز از شرک در عبادت معتقدند و از این لحاظ با شیعیان تضاد پیدا می‌کنند. آنها معتقدند حق قانون گذاری دست خداست و قانون موضوعه را نفی می‌کنند و حوزه مباحات را نمی‌پذیرند و از این لحاظ گرایش ضد مدرنیته دارند. جریان سلفی فراگیر است و مرزهای ملی و نظام‌های سیاسی موجود را نفی می‌کند». (55) بر خلاف محمد فتحی عثمان، محمد سعید البوطی در کتاب السلفیه‌ی مرحله‌ی زمنیه‌ی مبارکه‌ی لا مذهب اسلامی ضمن دفاع از اندیشه سلفی سعی کرد نشان دهد نباید با آن برخورد یک مذهب را کرد. (56) توجه به این نکته لازم است که سلفیه اگر مذهب هم باشد، از چارچوب مذاهب رسمی خارج شده است.
بر اساس دیدگاه همروی متن و زمینه دو گفتمان نواندیشی دینی و سلفیت باید در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی بررسی شوند، اما نکته مهم آن است که رشد سریع سلفی گری مرهون بحران‌های بین المللی و تحولات خاورمیانه – و از آن جمله بهار عربی – است؛ به همین سبب، در نواندیشی دینی تا حدی نظر بر عمل، و در سلفیت عمل بر نظر تقدم دارد. در سلفی گری، ابتدا وقایعی رخ داده، و سپس اندیشه‌ای بر آن اساس رشد کرده است. موضع این دو رویکرد درباره تجدد نیز بسیار متفاوت است. سلفی‌ها تجدد ستیزند، در حالی که نواندیشان دینی دیدگاهی مثبت به مدرنیته دارند. البته، این امر به معنای نادیده گرفتن سنت و نداشتن رویکرد انتقادی درباره تجدد نیست.
آموزه تکفیر را می‌توان در اندیشه خوارج تبارشناسی کرد. خوارج بین کفر و ایمان حد وسطی قائل نبودند. مرتکب گناه را کافر می‌شمردند. (57) برعکس، شیعه و معتزله به این حد وسط، که همان فسق باشد، معتقد بودند. در حالی که ابوحنیفه و شافعی و سبب دیگر افراد را به خاطر اعتقادشان کافر نمی‌شمردند، عبدالقادر جیلانی (متوفی 562 ق) بنیان گذار ح

عبارات مرتبط با این موضوع
محمد عبده ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادمحمدعبدهسلفی‌گری چهره‌های اصلی ابن تیمیه ابن قیم الجوزیه محمد بن عبدالوهاب ابن عثیمین بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر …بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر مرزهای ایران و کویت نویسنده ایران اخبار،اخبار روز،اخبار خبرگزاری ها اخبار،آخرین …در این بخش شما با انواع اخبار غزهاخبار ایراناخبار سوریهاخبار اخبار روز غزه پایگاه تخصصی نقد و بررسی عرفانهای کاذبرد پای جنگ نرم در سیمای خرافات نویسنده مریم آخوندیماهنامه پرتو امروزه یکی از محمد عبده ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد محمدعبده سلفی‌گری چهره‌های اصلی ابن تیمیه ابن قیم الجوزیه محمد بن عبدالوهاب ابن عثیمین نهادها بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر مرزهای بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر مرزهای ایران و کویت نویسنده ایران بازگو اخبار،اخبار روز،اخبار خبرگزاری ها اخبار،آخرین خبرها،خبر فوری در این بخش شما با انواع اخبار غزهاخبار ایراناخبار سوریهاخبار اخبار روز غزهاخبار پایگاه تخصصی نقد و بررسی عرفانهای کاذب رد پای جنگ نرم در سیمای خرافات نویسنده مریم آخوندیماهنامه پرتو امروزه یکی از بحران‌ها و وظایف مرد در مقابل همسرش درختان مقاوم در مقابل آب نرخ دالر در مقابل افغانی بانو چه زیرکانه در مقابل رونالدو در مقابل بوگاتی کین در مقابل اندر تیکن واردات در مقابل صادرات ایمنی سازی در مقابل استرس

از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

[ad_1]

تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، دهمین دور گفت وگوهای دینی مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای پاپی گفت وگوی ادیان کلیسای کاتولیک واتیکان پیش از ظهر امروز (دوم آذرماه) با حضور کاردینال توران، رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان در واتیکان و ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رییس شورای سیاست گذاری ادیان، حجت الاسلام والمسلمین ربانی، سفیر ایران در واتیکان و اکبر قولی رایزن فرهنگی کشورمان در محل شورای پاپی گفت وگوی ادیان رُم آغاز شد.

کاردینال ژان لوئی توران، طی سخنانی، گفت: بسیار خوشحالیم که در این دو روز میتوانیم امیدها، نگرانی ها و افکارمان را در مورد هر آنچه که در رابطه با مقولات مهم برای مسلمانان و کاتولک هاست با یکدیگر تقسیم کنیم.

رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان ادامه داد: حضور ما در این جمع به معنای تداوم و روابط دوستانه عمیق فی مابین است؛ چهارمین اجلاس اخیر بین مسلمانان و مسیحیان که در تهران برگزار شد، نشانه دیگری از این روابط حسنه است.

قائم مقام پاپ در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به بسیاری از مشکلات موجود که در برخی از نقاط جهان و در برخی از شهرها و کشورها وجود دارد، گفت: مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

وی با طرح این سؤال که آیا ادیان بخشی از مشکلات هستند یا راه حلی برای آن؟، تصریح کرد: ادیان راه حلی برای مشکلات هستند و حتی زمانی که با مشکلات رو به رو هستیم به گفت وگو می پردازیم این نشانی از امید محسوب می شود.

قائم مقام پاپ به مشکلاتی همچون تغییرات جوی، بیابان زایی، کمبود منابع آبی، آلودگی هوا، آب و زمین و چالش هایی که این موضوعات را تهدید می کند، اشاره کرد و افزود: ما نمی توانیم این چالش ها و مشکلاتی که باعث گرسنگی، تشنج ها، خصومت ها، مهاجرت های توده ای انسان ها، قاچاق انسان ها و ... می شوند را به فراموشی بسپاریم.

وی در پایان سخنان خود، اظهار کرد: ما در اینجا با روحی از اخوت، حکمت و امید گردهم آمده و برای مردم جهان به دعا و کار می پردازیم که در آن نقشی مثبت و ارزنده را برای صلح، امنیت و برکت برای تمامی اعضای خانواده بشری ایفا می کند.

مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

در این نشست ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، میگوئیل آیوسو، دبیر شورا، مونسینیور خالد عکاشه، رییس بخش اسلام شورا و تعدادی از شخصیت های برجسته علمی واتیکان، خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، محمد جواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان کشورمان  مسجد جامعی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، خسروپناه، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، واعظ جوادی، رییس مؤسسه علوم وحیانی اسراء، مظاهری، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیدوست ابرقوئی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، یثربی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و رمضان رستم آبادی، از اداره مسیحیت کاتولیک مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان  حضور داشتند.

دهمین دور گفت وگوهای دینی ایران و واتیکان، با عنوان «افراط گرایی و خشونت به نام دین؛ کدام رویکرد به دین؟» به مدت دو روز (2 و 3 آذرماه) در رُم برگزار می شود.

---

منبع:
خبرگزاری مهر

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

معانی درک عقلی تعالیم دینی

[ad_1]
از نظر مطهری آنگاه که «تعقل» را از «تدین» جدا کردند، راه تحریف دین و تفسیر انحطاط‌آور از آن هموار گردید. بنابراین جز با مواجهه‌ای عقلی نسبت به تعالیم دینی نمی‌توان تفسیر محرَّف و انحطاط‌آور را از تحلیل ...
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
رابطه دین واخلاق رابطه دین و اخلاق ،کهن ترین مساله فلسفه اخلاق است و تاریخچه آن به سقراط و رساله شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته می‌شود که خدا هر که را خبرگزاری فارس روش‌شناسی تفسیر اجتماعی قرآنچکیده قرآن کریم به رغم حجم محدود، گسترة عظیمی از معارف بشری را در خود جای داده است؛ از رابطه علم و دین با تکیه بر دیدگاه شهید مطهریبررسی تاریخی نسبت میان عقل و دین و تعامل بین داده های دینی و یافته های بشری و تبیین بخش دوم و پایانی بررسی روش‌شناسی نظریة کنش …مبانی و پیش‌فرض‌ها روش‌شناسی منظور از روش‌شناسی، شناخت کاربست ابزار و منابع مرکز پژوهشها اصول سیاست فرهنگی کشوراصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات ،،،،،،،،، آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ …آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را مروری بر جایگاه اخلاق در اسلامتربیت و اهداف آن از منظر قرآن و سنت نبوی مفهوم تربیت در تعالیم وحی و سنت نبوی، بر مدیریت حوزه علمیه استان قم اخبار موضوعاتی را که …با توجه به اینکه تاکنون بیش از موضوع اخذ شده در اداره مدارک علمی حوزه علمیه استان آیا مردم زرتشتی ایران به زور مسلمان شدند؟ شهر سوالپاسخ با سلام و تشکر در این باره در ابتدا باید گفت نظام های اجتماعی در هر دوران رابطه دین واخلاق رابطه دین و اخلاق ،کهن ترین مساله فلسفه اخلاق است و تاریخچه آن به سقراط و رساله اوتیفرون شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته می‌شود که خدا هر که را بیشتر خبرگزاری فارس روش‌شناسی تفسیر اجتماعی قرآن چکیده قرآن کریم به رغم حجم محدود، گسترة عظیمی از معارف بشری را در خود جای داده است؛ از این رابطه علم و دین با تکیه بر دیدگاه شهید مطهری بررسی تاریخی نسبت میان «عقل و دین» و تعامل بین داده های دینی و یافته های بشری و تبیین حوزة هر بخش دوم و پایانی بررسی روش‌شناسی نظریة «کنش ارتباطی» هابرماس مبانی و پیش‌فرض‌ها روش‌شناسی منظور از روش‌شناسی، شناخت کاربست ابزار و منابع معرفت یا مرکز پژوهشها اصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات ،،،،،،،،،،،، آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ شهر سوال آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را مرتبط مدیریت حوزه علمیه استان قم اخبار موضوعاتی را که شما نمی با توجه به اینکه تاکنون بیش از موضوع اخذ شده در اداره مدارک علمی حوزه علمیه استان قم به آیا مردم زرتشتی ایران به زور مسلمان شدند؟ شهر سوال پاسخ با سلام و تشکر در این باره در ابتدا باید گفت نظام های اجتماعی در هر دوران تابعی از فرهنگ و تمدن اسلام دانشنامه‌ی اسلامی فرهنگوتمدناسلام فرهنگ و تمدن اسلام مجموعه باورها و ارزشهای اسلامی و نمود آن در پیشرفت علم و هنر و ظهور

از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

[ad_1]

تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، دهمین دور گفت وگوهای دینی مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای پاپی گفت وگوی ادیان کلیسای کاتولیک واتیکان پیش از ظهر امروز (دوم آذرماه) با حضور کاردینال توران، رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان در واتیکان و ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رییس شورای سیاست گذاری ادیان، حجت الاسلام والمسلمین ربانی، سفیر ایران در واتیکان و اکبر قولی رایزن فرهنگی کشورمان در محل شورای پاپی گفت وگوی ادیان رُم آغاز شد.

کاردینال ژان لوئی توران، طی سخنانی، گفت: بسیار خوشحالیم که در این دو روز میتوانیم امیدها، نگرانی ها و افکارمان را در مورد هر آنچه که در رابطه با مقولات مهم برای مسلمانان و کاتولک هاست با یکدیگر تقسیم کنیم.

رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان ادامه داد: حضور ما در این جمع به معنای تداوم و روابط دوستانه عمیق فی مابین است؛ چهارمین اجلاس اخیر بین مسلمانان و مسیحیان که در تهران برگزار شد، نشانه دیگری از این روابط حسنه است.

قائم مقام پاپ در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به بسیاری از مشکلات موجود که در برخی از نقاط جهان و در برخی از شهرها و کشورها وجود دارد، گفت: مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

وی با طرح این سؤال که آیا ادیان بخشی از مشکلات هستند یا راه حلی برای آن؟، تصریح کرد: ادیان راه حلی برای مشکلات هستند و حتی زمانی که با مشکلات رو به رو هستیم به گفت وگو می پردازیم این نشانی از امید محسوب می شود.

قائم مقام پاپ به مشکلاتی همچون تغییرات جوی، بیابان زایی، کمبود منابع آبی، آلودگی هوا، آب و زمین و چالش هایی که این موضوعات را تهدید می کند، اشاره کرد و افزود: ما نمی توانیم این چالش ها و مشکلاتی که باعث گرسنگی، تشنج ها، خصومت ها، مهاجرت های توده ای انسان ها، قاچاق انسان ها و ... می شوند را به فراموشی بسپاریم.

وی در پایان سخنان خود، اظهار کرد: ما در اینجا با روحی از اخوت، حکمت و امید گردهم آمده و برای مردم جهان به دعا و کار می پردازیم که در آن نقشی مثبت و ارزنده را برای صلح، امنیت و برکت برای تمامی اعضای خانواده بشری ایفا می کند.

مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

در این نشست ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، میگوئیل آیوسو، دبیر شورا، مونسینیور خالد عکاشه، رییس بخش اسلام شورا و تعدادی از شخصیت های برجسته علمی واتیکان، خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، محمد جواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان کشورمان  مسجد جامعی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، خسروپناه، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، واعظ جوادی، رییس مؤسسه علوم وحیانی اسراء، مظاهری، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیدوست ابرقوئی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، یثربی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و رمضان رستم آبادی، از اداره مسیحیت کاتولیک مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان  حضور داشتند.

دهمین دور گفت وگوهای دینی ایران و واتیکان، با عنوان «افراط گرایی و خشونت به نام دین؛ کدام رویکرد به دین؟» به مدت دو روز (2 و 3 آذرماه) در رُم برگزار می شود.

---

منبع:
خبرگزاری مهر

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

معانی درک عقلی تعالیم دینی

[ad_1]
از نظر مطهری آنگاه که «تعقل» را از «تدین» جدا کردند، راه تحریف دین و تفسیر انحطاط‌آور از آن هموار گردید. بنابراین جز با مواجهه‌ای عقلی نسبت به تعالیم دینی نمی‌توان تفسیر محرَّف و انحطاط‌آور را از تحلیل ...
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
رابطه دین واخلاق رابطه دین و اخلاق ،کهن ترین مساله فلسفه اخلاق است و تاریخچه آن به سقراط و رساله شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته می‌شود که خدا هر که را خبرگزاری فارس روش‌شناسی تفسیر اجتماعی قرآنچکیده قرآن کریم به رغم حجم محدود، گسترة عظیمی از معارف بشری را در خود جای داده است؛ از رابطه علم و دین با تکیه بر دیدگاه شهید مطهریبررسی تاریخی نسبت میان عقل و دین و تعامل بین داده های دینی و یافته های بشری و تبیین بخش دوم و پایانی بررسی روش‌شناسی نظریة کنش …مبانی و پیش‌فرض‌ها روش‌شناسی منظور از روش‌شناسی، شناخت کاربست ابزار و منابع مرکز پژوهشها اصول سیاست فرهنگی کشوراصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات ،،،،،،،،، آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ …آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را مروری بر جایگاه اخلاق در اسلامتربیت و اهداف آن از منظر قرآن و سنت نبوی مفهوم تربیت در تعالیم وحی و سنت نبوی، بر مدیریت حوزه علمیه استان قم اخبار موضوعاتی را که …با توجه به اینکه تاکنون بیش از موضوع اخذ شده در اداره مدارک علمی حوزه علمیه استان آیا مردم زرتشتی ایران به زور مسلمان شدند؟ شهر سوالپاسخ با سلام و تشکر در این باره در ابتدا باید گفت نظام های اجتماعی در هر دوران رابطه دین واخلاق رابطه دین و اخلاق ،کهن ترین مساله فلسفه اخلاق است و تاریخچه آن به سقراط و رساله اوتیفرون شبهات اعتقادی شبهات اعتقادی ، ، ، ، ، ، ، هم گفته می‌شود که خدا هر که را بیشتر خبرگزاری فارس روش‌شناسی تفسیر اجتماعی قرآن چکیده قرآن کریم به رغم حجم محدود، گسترة عظیمی از معارف بشری را در خود جای داده است؛ از این رابطه علم و دین با تکیه بر دیدگاه شهید مطهری بررسی تاریخی نسبت میان «عقل و دین» و تعامل بین داده های دینی و یافته های بشری و تبیین حوزة هر بخش دوم و پایانی بررسی روش‌شناسی نظریة «کنش ارتباطی» هابرماس مبانی و پیش‌فرض‌ها روش‌شناسی منظور از روش‌شناسی، شناخت کاربست ابزار و منابع معرفت یا مرکز پژوهشها اصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات ،،،،،،،،،،،، آیات قرآن که درباره امام زمانعج است، کدام هاست؟ شهر سوال آیات بسیاری درباره امام زمان عج در قرآن وجود دارد و بعضی تا ۲۵۰ آیه از آیات قرآن را مرتبط مدیریت حوزه علمیه استان قم اخبار موضوعاتی را که شما نمی با توجه به اینکه تاکنون بیش از موضوع اخذ شده در اداره مدارک علمی حوزه علمیه استان قم به آیا مردم زرتشتی ایران به زور مسلمان شدند؟ شهر سوال پاسخ با سلام و تشکر در این باره در ابتدا باید گفت نظام های اجتماعی در هر دوران تابعی از فرهنگ و تمدن اسلام دانشنامه‌ی اسلامی فرهنگوتمدناسلام فرهنگ و تمدن اسلام مجموعه باورها و ارزشهای اسلامی و نمود آن در پیشرفت علم و هنر و ظهور

سازوکارهای حمایتی از تربیت کودک در آموزه‌های دینی با تأکید بر سیره‌ی رضوی

[ad_1]

خداشناسی در روایت‌های امام رضا (علیه السلام)

از اساسی ترین و ریشه‌ای‌ترین اعتقادهای یک مسلمان، توحید است که پیامبران الهی و اوصیاء آنها برای تقویت ادامه ...

عنصر محبت در فرهنگ رضوی

عنصر محبت در دنیای امروز یکی از گمشده‌های بشر و نواقص جوامع بشری است. با توسعه‌ی زندگی صنعتی و اشتغال‌های ادامه ...

ضحاک، افراسیاب، دیو سفید و رستم در شاهنامه

- تفکیک شخصیتهای اهورایی و اهریمنی و ایرانی و انیرانی و شخصیتهای نیمه ایرانی و نیمه انیرانی و نیز شخصیتهای ادامه ...

چاپ‌‌های معتبر شاهنامه

1) چاپ «تورنر ماکان» براساس نسخ متعدد. 2) چاپ «ژول مول» براساس نسخ متعدد. 3) چاپ «ژان اگوست وولرس»: بر ادامه ...

دامنه‌ی تأثیر و نفوذ فردوسی در زبان و ادب فارسی

قراین مختلف نشان می‌دهد که از آغاز نشأت شعر فارسی دری تا روزگار فردوسی دو جریان در شعر فارسی وجود داشت، ادامه ...

ایران در شاهنامه

این قبیل اشعار که از وجود آرمان و سنت تشکیل و تکوین قومیت و ملیت «ایران»، البته با تفاوت‌های مشخص و گاهی ادامه ...

آرمان اساسی و جهان‌بینی فردوسی در شاهنامه

آرمان مبارزه‌ی دائم نیکی و بدی بزرگ‏ترین رشته‌ی حکمت‌آمیز سرتاسر شاهنامه، بخصوص قسمت اساطیری و پهلوانی ادامه ...

تراژدی و حماسه و داستانهای عشقی در شاهنامه

در شاهنامه در چهارچوب حماسهای بزرگ چند تراژدی و چند اثر غنایی و چند حماسه‌ی تمام عیار روایت شده که هر ادامه ...

منابع و مواد شاهنامه

تضاد‏های کلی و غیر قابل اغماض در شاهنامه بزرگترین قرینه‌‌ی پیروی بی‌چون و چرای فردوسی از منابع و اسناد ادامه ...

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
همایش های اجتماعی و اقتصادی همایش ها ، کنفرانس ها …همایش بین المللی افق های نوین در علوم تربیتی ، روانشناسی و آسیب های اجتماعی دی ماه همایش های اجتماعی و اقتصادی همایش ها ، کنفرانس ها و سمینار ها همایش بین المللی افق های نوین در علوم تربیتی ، روانشناسی و آسیب های اجتماعی دی ماه

حقوق اقلیت‌های دینی در منابع اسلامی

[ad_1]

میراث تفسیری امام رضا (ع) در ذیل آیات الأحکام

«آیات الأحکام» آیاتی از قرآن است که به تنهایی با به کمک آیات دیگر، حکم یا احکامی از مسائل فقهی را به ادامه ...

رد پای ادیپ در بوف کور

بوف کور صادق هدایت از عقده‌ی ادیپی بی‌نصیب نمانده است. آقای محمدعلی همایون کاتوزیان در نقد چنین نظری ادامه ...

عقیده‌ی ادیپی در ادب و هنر

اگر عقده‌ی ادیپ، به اعتقاد بسیاری، جهانشمول است، پس طبیعتاً باید نشانش در بسیاری از آثار ادبی و هنری ادامه ...

عقده‌ی ادیپی و دریافت‌های گوناگون آن

عقده‌ی ادیپ، که بزرگترین کشفِ فروید و سنگ پایه‌ی روانکاوی محسوب است، در قاموس روانکاوی فرویدی، دلبستگی ادامه ...

حقوق اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غیراسلامی

بر پایه‌ی گزارش اجلاس 1980 سازمان کنفرانس اسلامی، حدود یک سوم از مسلمانان جهان در کشورهای غیر عضو این ادامه ...

حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران

تا پیش از پیروزی انقلاب مشروطه در 1285ش، وضع حقوقی اقلیت‌های دینی، همچون سایر مردم، بیشتر تابع مشی سیاسی ادامه ...

حقوق اقلیت‌های دینی در منابع اسلامی

در منابع اسلامی، یعنی قرآن و حدیث و آرای فقها، امتیازات و تکالیفی برای غیرمسلمانان منظور شده است. در ادامه ...

مروری بر مالکیت فکری (حقوق معنوی)‌ در ایران

حقوق مالکیت فکری (حقوق معنوی)، اصطلاحی حقوقی به معنای حقوق شناخته شده برای پدیدآورنده‌ی هرگونه اثر فکری ادامه ...

مروری بر حقوق خانواده در کشورهای اسلامی

حقوق خانواده، شاخه‌ای از حقوق مدنی است که به مقررات و قواعد شکل‌گیری، تداوم و انحلال خانواده می‌پردازد. ادامه ...

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی …اصول و مبانی منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران با الهام از چگونگی تعیین دیه در قانون جدید مجازات اسلامیچگونگی تعیین دیه در قانون جدید مجازات اسلامی گروه حقوقی دیه مالی است که باید در مورد ثبت نام فراگیر پیام نور بر اساس آخرین اطلاعیه دانشگاه پیام نور ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور از تساهل و مدارا در قرآنتساهل و مدارا به مفهوم اسلامی نیز معنایی کاملاً اخلاقی داشته و معمولاً برای توصیف همایش های حقوق و امنیت همایش ها ، کنفرانس ها و …کنفرانس های حقوق و امنیت سال کنفرانس های حقوق و امنیت سال های گذشته اطلاع رسانی آیا در زمان حکومت اسلامی پیامبرص و حضرت علیع، …آیا در زمان حکومت اسلامی پیامبرص و حضرت علیع، حجاب اجباری بوده و برخوردی می شد؟اسلام ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاداسلاماسلام، دینی یکتاپرستانه و ابراهیمی است به پیروان اسلام مسلمان می‌گویند هم‌اکنون منابع مطالعاتی برای آزمون های استخدامیتجربیاتپذیرفتهشدگانکاربران عزیز لطفا در صورتی که تجربه مفیدی در زمینه منابع مطالعاتی دارید در دیدگاههای خبرگزاری فارس جغرافیای سیاسی اقوام ایرانیخبرگزاری فارسجغرافیای سیاسی قومیت‌های ایرانی مانند مرزنشینی اکثر اقلیت‌های نژادی همکاری علم ژنتیک در اثبات ابوت یا نسب وبلاگ …همکاری علم ژنتیک دراثبات ابوت یا نسب یکی از مشکلات جوامع در حال توسعه ،امروزی شدن حقوق اقلیت ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اقلیت های دینی نیز دو مسئله مربوط به تبعیض در حقوق و آزادی ها و نیز به رسمیت رعایت حقوق اقلیت‌ها در ایران، شعار است؟ حقوقاقلیت‌هادرا رعایت حقوق اقلیت های دینی، مذهبی و قومی موضوعی است که آشکارا در قانون اساسی جمهوری اسلامی حقوق اقلیت های دینی و مذهبی در جامعه اسلامی مساله حقوق اقلیت های دینی و قومی در این از منابع دست مبانی حقوق اسلامی در گفت حقوق اقلیت‌ها در قوانین ایران ویکی فقه حقوقاقلیت‌هادرایرا حقوقی اقلیت‌های دینی حقوق اقلیتهای دینی در در منابع اسلامی حقوق اقلیت‌ها در قوانین ایران حقوق اقلیت‌ها در وضعِ حقوقی اقلیت‌های دینی، همچون غیرمسلمانان در منابع اسلامی حقوق حقوق اقلیت­های مذهبی در ایران با رویکردی به گزارش حقوق اقلیت­های مذهبی در حقوق اقلیت های دینی با در منابع اسلامی حقوق اقلّیت ها در اسلام در منابع اسلامی، نمونه های به سبب قرارداد «ذمّه»، اقلّیت های دینی از حقوق و بررسی حقوق اقلیّت‌های دینی و جزیه در قرآن ترین منابع اسلامی و بررسی این حقوق در جامعة اسلامی یا اقلیّت‌های دینی در بررسی وضعیت حقوقی اقلیت های دینی در ایران اقلیت های دینی در اسلام محترم هستند و بیانگر توجه نظام جمهوری اسلامی به حقوق آموزشی حقوق اقلیتهای دینی در اسلام برای اقلیت‌های دینی و کشور اسلامی، حقوق آنان در با حقوق اقلیت‏ها در

حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران

[ad_1]

نویسنده: سعید عدالت نژاد

تا پیش از پیروزی انقلاب مشروطه در 1285ش، وضع حقوقی اقلیت‌های دینی، همچون سایر مردم، بیشتر تابع مشی سیاسی حکومت‌ها، منش فردی پادشاهان و امرای محلی و برخی آرای عالمان مسلمان و غیرمسلمان بود. در عصر قاجار دو نوع محکمه با رویّه و منابع متفاوت فعال بود: محاکم عرفی و محاکم شرعی. اقلیت‌های دینی، از یهودیان و مسیحیان و زردشتیان، برای دعاوی خود با صاحب منصبان حکومتی به محاکم عرفی، در دعاوی کیفری با مسلمانان به محاکم شرعی مسلمانان، و در دعاوی با هم کیشانشان به محاکم ویژه‌ی شریعت خود- به قضاوت روحانیان آن دین- مراجعه می‌کردند. سه نقیصه‌ی مهم این محاکم عبارت بودند از: نداشتن قانون مدوّن، نبودن وحدت رویّه در ارای قضایی، و فقدان استقلال قاضی. قضاوت روحانیان اقلیت‌های دینی عمدتاً مستند به آداب و سنن شفاهی بود که از پیشینیان به آنها رسیده بود، جز روحانیان یهودی که از مجموعه‌ای مکتوب به نام «هالاخا» (1) برخوردار بودند. آرای محاکم عرفی و شرعی مسلمانان نیز به منابع گوناگون، به ویژه دیدگاه‌های مشهور فقهای امامی، مستند بودند. (2)
با آغاز نهضت مشروطه و فراگیر شدن نارضایتی عمومی از اوضاع اجتماعی- سیاسی، برخی از پیروان اقلیت‌های دینی ایران نیز به این نهضت پیوستند (3)؛ به ویژه زردشتیان به لحاظ حمایت‌های مالی و مسیحیان ارمنی به لحاظ نظامی نقش بیشتری داشتند. (4)شرایط ویژه‌ی آن دوره‌ی تاریخی، همدلی و وحدت حاصل از انقلاب مشروطه و طرح خواسته‌هایی چون برابری حقوقی و محدود شدن قدرت شاه، زمینه‌ی تدوین نخستین قانون اساسی مدوّن ایران را با توجه به حقوق همه‌ی مردم ایران، از جمله اقلیت ها، فراهم کرد. در انتخابات مجلس اول، انتخابات بیشتر ماهیت صنفی داشت و در نظام نامه‌ی آن (که بعدها قانون خوانده شد) وضع نمایندگان اقلیت‌ها مشخص نبود، ولی عملاً زردشتیان، ارباب جمشید جمشیدیان (5) را برگزیدند و سیدعبدالله بهبهانی (6) و سیدمحمد طباطبایی (دو مجتهد ناظر بر شرعی بودن قوانین در مجلس)، به ترتیب، نمایندگی یهودیان و مسیحیان را در مجلس شورای ملی پذیرفتند. (7)
در ماده‌ی دوازدهم قانون اصلاحی انتخابات (در 1290ش) مقرر شد که یهودیان، زردشتیان، مسیحیان ارمنی شمال و جنوب و مسیحیان آشوری، هر یک، نماینده‌ای در مجلس داشته باشند. این ماده‌ی قانونی در همه‌ی دوره‌های مجلس، چه پیش از انقلاب اسلامی چه پس از آن، ثابت مانده و اجرا شده است. موافقان این رویّه، آن را برای دفاع از حقوق قانونی اقلیت‌های دینی در نظام قانون‌گذاری ایران امتیاز بزرگی می‌دانند، به ویژه آن که همواره مجموع جمعیت آنان کمتر از یک درصد جمعیت ایران بوده است؛ ولی این نحوه‌ی گزینش نماینده، مخالفانی هم داشته است. (8) در اصل یکم متمم قانون اساسی (مصوب 1286ش) مذهب رسمی کشور، شیعه‌ی اِثناعشری اعلام شد، ولی تا زمان انقلاب اسلامی هیچ مصوبه‌ی قانونی به تعیین و شمارش ادیان و مذاهب غیرشیعه (از مسلمان و غیرمسلمان) نپرداخت.
در اصول متمم قانون اساسی، در بخش حقوق ملت، تعابیری چون «اهالی مملکت ایران»، «هیچ یک از ایرانیان» و «افراد مردم» به کار رفته که بر معنای شهروند دلالت دارد و شامل همه‌ی ایرانیان، از جمله اقلیت‌های دینی، می‌شود. مثلاً در اصل هشتم همه‌ی مردم در برابر قانون متساوی‌الحقوق به شمار رفته‌اند و طبق اصول نهم و سیزدهم، جان، مال، مسکن و شرف همه‌ی افراد مردم مصون از هرگونه تعرض است. از این رو، برای نخستین بار یک قانون نوشته، حقوقی معادل مسلمانان برای اقلیت‌های دینی مقرر نمود، بدون آنکه برخوردار شدن از این حقوق را به شرایطی مانند پرداخت جزیه منوط کند. بر پایه‌ی اصل 97 این قانون، در مورد وظایف مالیاتی هیچ تفاوت و امتیازی میان افراد وجود ندارد. از سوی دیگر، مشروعه‌خواهان، با همراهی روحانیان مشروطه‌خواه، اصل دوم متمم قانون اساسی را درباره‌ی ضرورت تطبیق مواد قانونی با شریعت پیشنهاد کردند و به تصویب رساندند. با درج این اصل، آرای فقهی مشهور درباره‌ی اهل کتاب هم به قوانین جدید راه یافت.
پیشنهاد دیگر- که در اصل هشتم متمم قانون اساسی برای کلمه‌ی قانون، وصف دولتی ذکر شود- موجب شد که تساوی همه‌ی افراد در برابر قانون، به قانون دولتی انحصار یابد و تفاوت‌های حقوقی میان مسلمانان و غیرمسلمانان در منابع اسلامی پابرجا باشد. با این تغییرات، قانون اساسی مشروطیت درباره‌ی حقوق اقلیت‌ها دچار مشکلات جدی و ساختاری شد. (9) البته در عمل، اجرای قوانین پیشنهادی، به ویژه اصل دوم متمم، ناکام ماند و از این رو، عالمان دینی دوره‌ی پهلوی، قوانین و نیز احکام صادره از محاکم را فاقد مشروعیت می‌دانستند.
به رغم تصویب قانون اساسی مشروطه و متمم آن، قوانین و مقررات حاکم بر روابط حقوقی، تجاری، مدنی و اداری تا 1304ش تغییر عمده‌ای نیافت. در این دوره، اوضاع سیاسی ایران بسیار ناپایدار بود. (10) در قانون مجازات عمومی مصوب 1304ش، محتوای مواد، عام بود و میان مسلمان و غیرمسلمان تفاوتی مقرر نشده بود، ولی مادّه‌ی اول آن، میان محاکم عدلیه و محاکم شرعی تفکیک قائل شد که غرض از درج این موضوع را در این ماده، جلوگیری از مخالفت عالمان دینی با وضع قوانین جدید دانسته‌اند. (11) به موجب مواد یکم و سوم اصلاحی قانون مذکور (در 1352ش)، مواد قانونی آن شامل همه‌ی مجرمان می‌شد، چه مسلمان چه غیرمسلمان. حتی در جرائمی مانند قتل- که کیفر غیرمسلمان با مسلمان در شرع گاهی نابرابر است- مجازاتی یکسان مقرر گردید (ماده‌ی 170 همان قانون). رویکرد حکومت پهلوی، توجه به ملی‌گرایی ایرانی بود و آن را بر گرایش‌های قومی، زبانی و دینی ترجیح می‌داد. از این رو، غیرمسلمانان از سال 1305ش توانستند، در قالب خدمت سربازی یا استخدام، به ارتش راه یابند. (12)
مواد قانون مدنی ایران- که جلد نخست آن در 1307ش و جلد دوم و سوم آن در سال‌های 1313-1314ش به تصویب رسید- جز در مواردی معدود (مانند مادّه‌ی 1059 درباره‌ی جایز نبودن ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان)، عام است و برای غیرمسلمانان حکمی برابر با مسلمانان دارد. مقررات احوال شخصیه نیز شامل مسلمان و غیرمسلمان می‌شود (مادّه‌ی 5). گفته‌اند که حکومت وقت با تدوین این قانون می‌خواسته بهانه‌ی نبودن قانون در ایران را از خارجیان و پناهندگان به سفارتخانه‌ها بگیرد و بتواند قانون مصونیت قضایی یا کاپیتولاسیون را، که از عهدنامه‌ی ترکمنچای باقی مانده بود، لغو کند و از این رو، مواد آن به گونه‌ی عام تنظیم گردید. (13) مؤلفان قانون مدنی، ظاهراً به همین منظور، شماری از احکام فقهی مربوط به اقلیت‌ها را در این قانون نیاوردند؛ احکامی مانند مانع بودن کفر برای ارث و شرط بودن ایمان برای ادای شهادت در دادگاه.
به موجب مادّه‌ی واحده‌ی الحاقی «قانون اجازه‌ی رعایت احوال شخصیه» مصوب 10 مرداد 1312، ایرانیان غیرشیعه اجازه یافتند در احوال شخصیه بر طبق مقررات آیین خود رفتار کنند. دادگاه‌ها به استناد‌ آرای مشهور فقهای اهل سنّت و نیز انجمن‌های زردشتی و کلیمی و کلیساها به دعاوی این اشخاص رسیدگی می‌کنند. اعضای این انجمن‌ها از میان افراد آشنا به مقررات زردشتی و یهودی از طریق انتخابات برگزیده می‌شوند و در هر انجمن، رِبای (روحانی یهودی) و دستور یا مُوبَد (روحانی زردشتی) حضور دارد. زنان از 1345ش حق شرکت در این انتخابات را یافته‌اند. کلیساها نیز بر پایه‌ی ضوابط خود، مقام روحانی صلاحیت‌دار را تعیین می‌کنند. (14) بنابر اصول 94 و 97 قانون اساسی مشروطه، وظیفه‌ی پرداخت مالیات به گونه‌ی برابر شامل همه‌ی افراد می‌شود. بر پایه‌ی پاره‌ای گزارش‌های تاریخی، در سال 1299 گرفتن جزیه از زردشتیان، با وساطت سفیران فرانسه و انگلیس و تلاش‌های امام جمعه‌ی وقت کرمان، به دستور ناصرالدین شاه معلق شد و پس از مشروطه به تدریج دریافت جزیه از مسیحیان و یهودیان نیز لغو گردید. (15) به موجب بندهای هفتم و دهم مادّه‌ی دوم قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب 1312ش)، همه‌ی معابد و مراکز خیریه‌ی مسلمانان و غیرمسلمانان و نیز انجمن‌های اقلیت‌های رسمی از پرداخت مالیات معاف شدند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در بهمن 1357، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اقلیت‌های مذهبی به مذاهب چهارگانه‌ی اهل سنت و شیعیان زیدی، و اقلیت‌های دینی شناخته شده به زردشتی، کلیمی و مسیحی (ارمنی و آشوری)‌ محدود شدند. همچنین این اقلیت‌ها در محدوده‌ی قانون محترم‌اند، در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه به عمل کردن بر طبق آیین خود مجاز (16). بر طبق اصل 64 قانون اساسی و اصلاحیه‌ی آن، هریک از اقلیت‌های دینی رسمی می‌توانند نماینده‌ای در مجلس شورا داشته باشند. تنها تفاوت مقررات فعلی انتخابات اقلیت‌های دینی با قانون مصوب 1290ش آن است که برای مشخص شدن اقلیت‌ها در انتخابات، اصلاحیه‌ی ماده‌ی 20 قانون ثبت احوال (مصوب 1363ش) ثبت نوع دین اقلیت‌ها را در اسناد سجلّی آنان (شناسنامه) لازم شمرده است.
در برخی اصول قانون اساسی تعابیر عامی آمده است که شامل اقلیت‌های دینی هم می‌شود، از جمله: لزوم فراهم شدن زمینه‌ی مشارکت عمومی مردم در تعیین سرنوشت خود و تأمین امنیت قضایی برای همه‌ی مردم (اصل3)، حمایت قانون از همه‌ی مردم و برابری حقوق مردم (اصل 19 و20)، حق انتخاب شغل مناسب (اصل 28)، حق دادخواهی و انتخاب وکیل (اصول 34 و 35)، و اصل برائتِ همه‌ی اشخاص از ارتکاب جرائم (اصل37). بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که قانون اساسی جمهوری اسلامی نسبت به قانون اساسی مشروطه، به آزادی‌ها و حقوق بیشتری برای اقلیت‌های دینی و مذهبی تصریح کرده است. با این همه، در خصوص برخی اصول این قانون، ابهام‌هایی وجود دارد. مثلاً در اصل نوزدهم، در شمارش اموری که موجب امتیاز نمی‌شود، پس از ذکر رنگ و نژاد و زبان، عبارت «و مانند این‌ها» آمده است و معلوم نیست که آیا دین و مذهب از مصادیق این تعبیر هست یا نه. به علاوه در اصول 4، 12، 91 و 115 التزام به دین رسمی، ضروری یا موجب امتیازی خاص به شمار رفته است. همچنین حاکمیت موازین اسلامی بر همه‌ی مقررات کشور، که در اصل چهارم بر آن تأکید شده، مقتضی آن است که برخی آرای مشهور فقهی درباره‌ی غیرمسلمانان بتواند وجهه‌ی قانونی یابد و چالش‌هایی برانگیزد، همچنان که در اصول 13 و20، آزادی اقلیت‌ها با قیودی چون «در حدود قانون» یا «رعایت موازین اسلامی»‌مطرح شده که مراد از این قیود مبهم است. (17)
در عرصه‌ی قوانین جزایی، مهم‌ترین قانون، که اقلیت‌های دینی را در بر می‌گیرد، قانون مجازات اسلامی (حدود، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) بخش اول و دوم مصوب 1361، 1362 و بخش سوم مصوب 1375ش است. در این قانون، بخش مجازات‌های بازدارنده به گونه‌ی عام تنظیم شده و میان مسلمان و غیرمسلمان هیچ تفاوتی نگذاشته است. همچنین ماده‌ی 3 این قانون، مقررات مذکور را درباره‌ی همه‌ی کسانی که در قلمرو حاکمیت ایران باشند، قابل اِعمال دانسته است، مگر در موارد تصریح قانون برخلاف آن. ولی در قلمرو قوانین حدود و دیات و قصاص، به سبب پیروی قانون‌گذار از آرای مشهور فقهی، گاهی میان احکام مسلمانان و غیرمسلمانان تفاوت‌هایی دیده می‌شود. مثلاً در ماده‌ی 82 در بخش حدود، مجازات زنا برای مرد غیرمسلمان نسبت به زن مسلمان قتل مقرر شده، و برخلاف کیفر زانی مسلمان، میان زانی مُحصَن و غیرمحصن تفاوتی وجود ندارد. (18) ماده‌ی 174 همان قانون، مجازات شراب‌خواری را هشتاد تازیانه اعلام کرده، ولی تبصره‌ی آن، مجازات شراب خوار غیرمسلمان را مشروط به این کرده است که وی به شراب‌خواری تظاهر کرده باشد. ماده‌ی 207، حق قصاص را تنها برای اولیای دم مقتول مسلمان قائل شده و در حق غیرمسلمان، حکم به پرداخت دیه کرده است. پیش‌تر تا 1370ش، مادّه‌ی 297 قانون مجازات اسلامی فقط دیه‌ی مقتول مسلمان را مشخص کرده بود و درباره‌ی دیه‌ی غیرمسلمان ساکت بود. در 1370ش، در تبصره‌ی دوم این مادّه، تعیین میزان دیه‌ی اقلیت‌های دینی رسمی به نظر ولیّ امر موکول شد. با توجه به ابهام موجود و مشکلات اجرایی آن، مجمع تشخیص مصلحت نظام در 6 دی 1382 دیه‌ی اقلیت‌های دینی شناخته شده را با دیه‌ی مسلمان برابر دانست؛ در عین حال، بخشنامه‌ی 8 خرداد 1387 قوه‌ی قضائیه، دیه‌ی مسلمان و غیرمسلمان را به طور مطلق صرفاً در تصادفات رانندگی طبق قوانین شرکت‌های بیمه برابر اعلام کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مهم‌ترین تغییرات قوانین مدنی مربوط به اقلیت‌های دینی دو مورد است: مانع بودن کفر از ارث بردن، و شرط ایمان برای گواهی دادن در دادگاه. به نظر مشهور فقها، کفر یکی از موانع ارث است. پیش‌تر از اجرای این حکم در ایران سوءاستفاده‌هایی شده است. مثلاً برخی سودجویان در میان غیرمسلمانان، به گونه‌ی صوری یا واقعی، مسلمان می‌شدند تا یگانه وارث خویشان و نزدیکان خود باشند. برخی اسناد موجود در وزارت امور خارجه نشان می‌دهد که از 1279 تا 1324 شماری از حاکمان محلی، با همدستی برخی روحانیان دون‌پایه، در شورش بر ضد غیرمسلمانان دخالت داشته اند تا اموال آنان را تصرف کنند. اینان هیچگاه به آرای فقهی عالمان بزرگ شیعه در مورد رعایت حقوق غیرمسلمانان ملتزم نبودند. (19) هرچند محمدشاه قاجار و سپس امیرکبیر و بعدها ناصرالدین شاه، با فرمان حکومتی، مانع بودن کفر را از قانون ارث برداشتند، در عمل توفیق چندانی حاصل نشد. (20) در 1361ش، مادّه‌ی الحاقی 881 قانون مدنی، آزمایشی به اجرا درآمد که بر طبق آن، کافر از مسلمان ارث نمی‌برد و اگر در میان وارثان متوفای کافر، مسلمانی وجود داشته باشد، وارثان کافر ارث نمی‌برند. این مادّه در 1370ش تصویب قطعی شد، ولی در شهریور 1372، به حکم مجمع تشخیص مصلحت نظام، به حالت تعلیق درآمد و دادگاه‌ها ملزم شدند قواعد و عادات مسلّم اقلیت‌های دینی رسمی را رعایت کنند؛ از این رو، تقسیم اموال متوفای غیرمسلمان، براساس قواعد مسلّم، در هنگام مرگ او صورت می‌گیرد، نه به موجب مادّه‌ی 881 مکرر قانون مدنی. (21) موضوع دیگر، افزوده شدن مادّه‌ی 1313 مکرر قانون مدنی است که به موجب آن، وجود «عدالت» و «ایمان» برای اثبات و پذیرش شهادت گواهان لازم شمرده می‌شود. مُفاد این ماده مقتبس از آرای فقهی است که مسلمان بودن و عدالت را برای شاهد، ضروری انگاشته‌اند. (22)
در جمهوری اسلامی، اهتمام مسئولان متوجه تدوین قوانینی بوده که هرچه بیشتر همزیستی مسالمت‌آمیز همه‌ی ایرانیان را فراهم آورد و موارد اندک تفاوت‌های حقوقی میان مسلمانان و غیرمسلمانان هم با کاربرد اجتهادهای جدید و متناسب با مقتضیات این عصر رو به کاهش نهاده است. (23) بر این اساس، با تنظیم برخی قوانین، زمینه‌ی فعالیت‌های آزاد دینی اقلیت‌ها در ایران فراهم شده است. بر پایه‌ی اصل 67 قانون اساسی، نمایندگان اقلیت‌های دینی در هنگام ادای سوگند در مجلس می‌توانند به کتاب مقدّس خود قسم بخورند. مواد 37 و 38 قانون فعالیت احزاب و انجمن ها، مصوب 1361ش، پاره‌ای فعالیت‌های دینی (مانند برگزاری مراسم مذهبی، تعمیر معابد و..) و نیز فعالیت‌های اجتماعی (مانند تأسیس باشگاه‌های ورزشی و مراکز درمانی و خانه‌های سالمندان) و فرهنگی (مانند تأسیس مدارس و هنرکده‌ها و آموزش زبان خاص) را برای اقلیت‌ها جایز شمرده و یارانه‌ی نقدی برای انجمن‌های اقلیت‌های دینی نیز پیش‌بینی شده است. (24) مفاد قانون معافیت مالیاتی معابد و انجمن‌های دینی مصوب 1312ش، در سال 1366ش تمدید و ابقا شد. شرط التزام عملی به احکام اسلام، که برای استخدام مسلمانان در قانون گزینش مصوب 1374ش مطرح شده، در مورد اقلیت‌ها تغییر یافته و اجرای این قانون درباره‌ی آنها تابع شرایط و ضوابط خاص متناسب با آنان است؛ البته اقلیت‌های دینی نباید آشکارا احکام اسلامی را نقض کنند. اقلیت‌های دینی علاوه بر استفاده از تعطیلات رسمی کشور، می‌توانند مطابق بخشنامه‌ی مورخ 3 دی 1366ش سازمان امور اداری و استخدامی کشور، از مرخصی‌های ویژه در روزهای عید و جشن خاص خود، مانند روز کیپور، روز تولد زردشت، روز تولد حضرت مسیح و عید پاک هم استفاده کنند. در این بخشنامه این تعطیلات خاص برای زردشتیان پنج روز، یهودیان شش روز، مسیحیان آشوری هشت روز، مسیحیان ارمنی کاتولیک هفت روز و مسیحیان ارمنی گریگوری شش روز پیش‌بینی شده است.

پی‌نوشت‌ها:

1.Halakhah
2. ر0ک. بنیامین (Benjamin)، ص438-444؛ فلور (Floor)، ص113-147؛ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل Malkama.3؛ د. جودانیکا (Encyclopedia Judaica)، ذیل Halakhah.
3. ر0ک. ناظم الاسلام کرمانی، ج1، ص 331-332؛ واترفیلد (Waterfield)، ص140؛ نِتْصِر، ص31-40.
4. ر0ک. براون (Browne)، 1909، ص14-16؛ بربریان (Berberian)، 2001، د. ایرانیکا، ذیل «داشناک».
5. ر0ک. دانشنامه جهان اسلام، ذیل مدخل.
6. ر0ک. دانشنامه جهان اسلام، ذیل مدخل.
7. ر0 ک. ایران. مجلس شورای ملی، ص85؛ ناظم الاسلام کرمانی، ج1، ص 396؛ لوی، ج3،‌ص 847-848.
8. ر0ک. ایران. مجلس شورای ملی، ص 647-648.
9. ر0 ک فضل‌الله نوری، ص155؛ پانویس1؛ عدالت نژاد (Edalatnejad)، ص127-132.
10.رک. غنی (Ghani)، فصل1.
11. ر.ک. متین دفتری، ص453-462.
12. ر0 ک. ساناساریان (Sanasarian)، ص15-16، 34-49.
13.رک. د. اسلام، چاپ دوم، ذیل Imtiyazat.III به ویژه ص 1189-1191؛ چلونگر، فصل2-3.
14.رک. د. ایرانیکا، ذیل «انجمن کلیمیان»؛ اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران، ص284-285.
15. ر. ک. اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران، ص10-9، 51-62؛ قس لوی، ج3، ص 854-855.
16. ر0ک. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصول 12 و 13.
17. ر0ک. مهرپور، ص390-395؛ عدالت‌نژاد، ص163-173.
18. نیز ر0ک. تبصره‌ی ماده‌ی 121.
19.رک. براون، 1910، ص421-422؛ اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران، ص340؛ عدالت‌نژاد، ص94-95.
20. ر.ک. آدمیت، ص219، 311-312؛ لوی، ج3، ص734-735.
21.رک. ایران. قوانین و احکام، ص888-893.
22.برای نمونه رک. طوسی، ج6، ص272.
23. ر0ک. امام خمینی، ج2، ص37، 103، 163-165، 295-296.
24.ر0 ک. روزنامه‌ی رسمی جمهوری اسلامی ایران، ش16557، 8 دی 1380.

منابع تحقیق :
فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران، تهران، 1354ش.
اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران (1258-1338ش)، به کوشش تورج امینی، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، 1380.
امام خمینی، صحیفه‌ی نور، ج2، تهران 1370ش.
ایران. قوانین و احکام، مجموعه‌ی قوانین و مقررات حقوقی، همراه با آراء وحدت رویه، نظریات شورای نگهبان، نظریات مشورتی اداره‌ی حقوقی دادگستری، نظریات مجمع تشخیص مصلحت نظام، آراء دیوان عدالت اداری و...، تدوین جهانگیر منصور، تهران، 1385ش.
ایران. مجلس شورای ملی، مذاکرات مجلس اول، 1326-1324، توسعه‌ی سیاسی ایران در ورطه‌ی سیاست بین‌الملل، [گردآوری] غلامحسین میرزاصالح، تهران، 1384ش.
محمدعلی چلونگر، کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، تهران 1382ش.
دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل، تهران: بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، 1375ش.
محمدبن حسن طوسی، کتاب الخلاف، قم 1407-1417.
حبیب لوی، تاریخ یهود ایران، تهران، 1334-1339ش.
احمد متین دفتری، خاطرات یک نخست وزیر، چاپ باقر عاقلی، تهران، 1370ش.
حسین مهرپور، نظام بین‌ المللی حقوق بشر، تهران، 1383ش.
محمد بن علی ناظم‌الاسلام کرمانی، تاریخ بیداری ایرانیان، چاپ علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، تهران 1346ش.
امنون نِتْصِر، «نقش یهودیان در انقلاب مشروطیت»، در تروعا: یهودیان ایرانی در تاریخ معاصر، [کالیفرنیا]: مرکز تاریخ شفاهی یهودیان ایرانی، 1996-1999.
فضل‌الله نوری، حرمت مشروطه در رسائل مشروطیت: 18 رساله و لایحه درباره‌ی مشروطیت، چاپ غلامحسین زرگری‌نژاد، تهران، کویر، 1374ش.
برای متن مواد قانونی مورد اشاره در متن مقاله رک. لوح حق: مجموعه قوانین و مقررات کشور [لوح فشرده]، تهران: مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهشها، 1378ش.
Samuel Greene Wheeler Benjamin,Persia and the Persians,London 1887.
Houri Berberian,Armenians and the Iranian constitutional revolution of 1905-1911: the love for freedom has no fatherland,Boulder,Colo,2001
Edward Granville Browne, A brief narrative of recent events in Persia followed by a translation of "The four pillars of the Persian constitution" London 1909.
, The Persian revolution of __1905-19,London 1910.
Saeid Edalatnejad, "Shiite tradition, rationalism and modernity: the codification of the rights of religious minorities in Iranian laws (1996-2004)"doctoral thesis, Institute for Islamic Studies, Free University Berlin 2009.
E.J. Brill’s first encyclopaedia of Islam, 1913-1936, repr. Leiden: Brill, 1987. s.vv. "Anjoman-e Katlmian" (by A. Netzer), "Dasnak" (by Aram Arkun).
Encyclopaedia Judaica, Jerusalem 1978-1982, s.v. "Halakhah".
The Encyclopaedia of Islam, new ed., Leiden: Brill, 1960-,s.vv."Imtiyāzāt. Ill: Persia" (by A.k.S. Lambton), "Mahkama.3: Iran" (by A.k.S. Lambton).
Willem Floor, "Change and development in the judicial system of Qajar Iran (1800-1925)", in Qajar Iran: political, social and cultural change, 1800-1925, ed. Edmund Bosworth and Carole Hillenbrand, Edinburgh: Edinburgh University Press, 1983.
Cyrus Ghani, Iran and the rise of Reza Shah: from Qajar collapse to Pahlavi rule, London 1998
Eliz Sanasarian, Religious minorities in Iran, Cambridge 2002.
Robin E. Waterfield, Christians in Persia: Assyrians, Armenians Roman Catholics and Protestants, London 1973
منبع مقاله :
رئیس زاده، محمد و [دیگران]، (1389)، حقوق اقلیت‌ها، حقوق زن، کودک و...، تهران: نشر کتاب مرجع، چاپ اول

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایراناصول و مبانی منشور حقوق و مسئولیت های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران با الهام از ثبت نام فراگیر پیام نور بر اساس آخرین اطلاعیه دانشگاه پیام نور ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور از یهودیان ایرانی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادایرانیانیهودیتاریخ حضور یهودیان در ایران به بیش از سه هزار سال پیش بازمی‌گردد و مهاجرت‌های اجباری اتوماسیون و نرم افزار حقوقی حقوق یار محاسبات …قانون مقررات استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران فصل اول کلیات ماده در این همایش های حقوق و امنیت همایش ها ، کنفرانس ها و …اولین کنفرانس ملی واولین کنفرانس بین المللی حسابداری ، مدیریت وصنایع ایرانتساهل و مدارا در قرآنچکیده تساهل و مدارا به‌منزلة یک فضیلت اخلاقی و شیوۀ رفتار و عمل در مجموعۀ اندیشه بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر …بررسی مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس با تاکید بر مرزهای ایران و کویت نویسنده ایران سوالات درس دین و زندگی که در چندین آزمون نهایی …هوالفتاح العلیم سوالات مهم درس دین و زندگی متوسطه که در چندین آزمون نهایی تکرار آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایرانقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبین نهادهای فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی جامعه همکاری علم ژنتیک در اثبات ابوت یا نسب وبلاگ …همکاری علم ژنتیک دراثبات ابوت یا نسب یکی از مشکلات جوامع در حال توسعه ،امروزی شدن حقوق اقلیت‌ها در قوانین ایران علیه حقوق اقلیت های در قوانین ایران حقوق اقلیتهای دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌ها در قوانین ایران ویکی فقه حقوقدرقوانینایر حقوق اقلیت‌ها در قوانین ایران ذخیره مقاله حقوق اقلیتهای دینی در حقوق اقلیت های دینی حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران اقلیت‌های دینی دینیحقوق و قضاحقوق مدنیحقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌های دینی در ایران پایگاه حقوق اقلیت‌های دینی در ایران پایگاه حقوق اقلیت‌های دینی در ایران پایگاه اقلیت های دینی از حقوق مساوی شهروندی اقلیت های دینی از حقوق مساوی شهروندی اقلیت های دینی از حقوق مساوی شهروندی حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران حقوق اقلیت‌های دینی در قوانین ایران باشگاه اندیشه › حقوق اقلیت ها در ایران حقوق اقلیت ها در ایران از مترقی ترین قوانین از اقلیت های دینی در سراسر حقوق خاص اقلیت‌های دینی در نظام سیاسی ایران «با تأکید بر حقوقی که به‌طور خاص از مفاد قوانین در ایران اقلیت‌های دینی از حقوق اقلیت‌های دینی در دانلود کارتحقیقی حقوق اقلیت های مذهبی در قانون کیفری ایران دانلود کارتحقیقی حقوق اقلیت های مذهبی در در قوانین کیفری ایران اقلیت های دینی حقوق اقلیت‌های دینی و مذهبی در منشور حقوق شهروندی حسن روحانی حقوق اقلیت‌های دینی و مذهبی در منشور حقوق شهروندان ایران از سایر قوانین موجود در ایران ‭ ‮فارسی‬ ‮ایران‬ ‮اقلیت های قومی و دینی در سال ۱۳۸۷‬ اقلیت های دینی و قومی در سال های مدافع حقوق بشر، برخی دراویش در ایران به تشیع حقوق حقوق اقلیت­های مذهبی در ایران با رویکردی به گزارش حقوق اقلیت­های مذهبی در و چه در قوانین داخلی ایران به حقوق اقلیت های دینی با بررسی وضعیت حقوقی اقلیت های دینی در ایران بررسی وضعیت حقوقی اقلیت های دینی در ایران اقلیت های دینی را در اقلیت های دینی ، حقوق

گفت وگو وظیفه دینی و ضرورت انسانی است

[ad_1]

تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، عبدالله بن بیه از شخصیت‌های بانفوذ اهل‌سنت موریتانی که ریاست انجمن ترویج و تقویت صلح در جوامع مسلمان را نیز بر عهده دارد، ضمن سخنانی در چهارمین دور گفت‌وگوی اندیشمندان مسلمان و مسیحی تحت عنوان «تکثرگرایی دینی و آزادی عقیده» در شهر «ابوظبی» امارات گفت: اسلام به تعدد و تنوع احترام می‌گذارد و خداوند متعال در همین راستا در آیه ۱۱۸ سوره هود می‌فرماید: «وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ» (و اگر پروردگار تو می‌خواست قطعا همه مردم را امت واحدی قرار می‌داد در حالی که پیوسته در اختلافند).

وی که عضو شورای حکمای مسلمان نیز هست، در ادامه تأکید کرد: گفت‌وگو یک وظیفه دینی و از الزمات روابط انسانی است که زمینه‌ را فراهم می‌کند تا همه طرف‌ها بتوانند دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات مفید و سودمند خود را برای حل مشکلات جهان ارائه دهند.

عبدالله بن بیه در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: رفتار خوب، تسامح، سخاوت، صداقت، و وفاداری ما باید دیگران را متقاعد و قانع کند، چرا که خوبی به خوبی و سخاوت به سخاوت دعوت می‌کند و قانع کردن دیگران با رفتار خوب مهم‌ترین مسئله انسان‌دوستانه است، بنابراین گفت‌وگو باید عرصه‌ای برای انسجام و همبستگی بیشتر و خنثی‌کردن زمینه‌های نزاع و درگیری باشد.

دور چهارم نشست گفت‌وگوی علما و اندیشمندان شورای حکمای مسلمان و جامعه اسقفی کلیسای انگلیکن معروف به گفت‌وگوی میان اندیشمندان و فرهیختگان شرق و غرب، ۱۲ و ۱۳ آبان‌ماه سال جاری در شهر «ابوظبی»، پایتخت امارات برگزار شد.

 دور نخست گفت‌وگوی میان اندیشمندان و فرهیختگان شرق و غرب ژوئن سال ۲۰۱۵ میلادی در شهر «فلورانس» ایتالیا و دور دوم این نشست در «پاریس» پایتخت فرانسه و دور سوم آن در شهر «ژنو» سوئیس برگزار شد.

---

منبع:
خبرگزاری مهر

چگونه با نامحرم گفتگو کنیم ؟

اصول گفت و گو از نظر قرآن

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط

9 ساعت قبل ... عبدالله بن بیه از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که ...1 ساعت قبل ... گفتوگو وظیفه دینی و ضرورت انسانی است. تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، عبدالله بن بیه از شخصیتهای بانفوذ اهلسنت موریتانی که ...وی که عضو شورای حکمای مسلمان نیز هست، در ادامه تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و از الزمات روابط انسانی است که زمینه را فراهم میکند تا همه طرفها بتوانند دیدگاهها ...1 روز پیش ... عبدالله بن بیه، از علما و شخصیت های برجسته اهل سنت موریتانی تأکید کرد: گفت وگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و ...8 ساعت قبل ... عبدالله بن بیه از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که ...1 روز پیش ... یکی از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که مورد ...4 ساعت قبل ... عبدالله بن بیه از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که ...عبدالله بن بیه، از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که مورد احترام اسلام ...یکی از علما و شخصیتهای برجسته اهلسنت موریتانی تأکید کرد: گفتوگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و تکثرگرایی که مورد احترام اسلام نیز هست ...1 روز پیش ... "عبدالله بن بیه"، از علما و شخصیت های برجسته اهل سنت موریتانی تأکید کرد: گفت وگو یک وظیفه دینی و ضرورت انسانی است و تنوع و ...

کلماتی برای این موضوع
نظام وظیفه اخبار سربازی – معافیت و کسری خدمتاخبار نظام وظیفه معافیت کسری خدمت خرید خدمت تعداد اخبار امروز خبرپاسخ سوالات اندیشه و تحقیقتمرینات دینی درس دین و …پاسخسوالاتاندیشهواین پاسخ ها مربوط به کتاب های دین وزندگی قبل از سال است و در سال جدید کتاب تغییر کرده اخبار نظام وظیفه نظام وظیفه اخبار سربازی – معافیت و اخبارنظاموظیفهاخبار نظام وظیفه اخبار نظام وظیفه اعطای کسر خدمت لغو نشده؛ برداشت های متفاوت مانع شده ثبت نام فراگیر پیام نور بر اساس آخرین اطلاعیه دانشگاه پیام نور ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور از مشروح گفت‌وگوی صریح و ۳ ساعته سرلشکر …مشروح گفت‌وگوی صریح و ۳ ساعته سرلشکر فیروزآبادی با خبرگزاری فارس ماجرای جدایی از پایگاه مقالات علمی مدیریتعنوان مراقب شاهزادگان تاجدار سازمان خود باشید واکاوی جانشین پروری و مدیریت خبرگزاری فارس مفهوم شناسی واژه حکم در فقه …در فقه سیاسی، با اصطلاحی مرکب مواجهیم که یک جزء آن واژه حکم و جزء دیگرش ولایت و تعلیم و تربیت هدف اصلی حکومت امام علی علیه …را در دست داشته باشند و چه آنانی که عنوان حاکم، مدیر جامعه اسلامی، رهبر و را نیافته گزارش ها و ایران در آئینه رسانه های آلمان تازه های روز ، گفتنیها ، نوشته ها و اندیشه قناعت در زندگی چه آثاری را در پی دارد و چگونه آن را با قناعت در زندگی چه آثاری را در پی دارد و چگونه آن را با خساست در زندگی تشخیص دهیم؟خبرهای مذهبی خبر فارسیعلی مطهری در گفت وگو با سایت رویداد در پاسخ به سوال آیا لازم است که نظرات خود را با آخرین خبرهای سیاسی خبر فارسیبه گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از تلویزیون فرانسه، فرانسوا فیون آخرین تغییرات خدمت سربازی و معافیت ها سال …آخرینتغییراتخدمتسربازیآخرین تغییرات خدمت سربازی و معافیت ها ۶ آذر ۹۵ – قانون خرید جریمه سربازی تمدید شدمدیریت و برنامه ریزی چشم انداز چیست، ماموریت …خلاصه این که چشم انداز چشم انداز ، اعلامیه جهت گیری سازمان می باشد و بیانگر هویت ایلام نیوز پایگاه خبری و تحلیلی در جایی که تفکر ضعیف است زبان و اصطلاح‌سازی هم دچار پریشانی و آشفتگی می‌شودمشکلات کیفی و کمی آموزش و پرورش ایران در قرن بودجه آموزش و پرورش ایران در بخش آموزش و پرورش که در هر کشورى کلید توسعه پایدار و معرفی و دانلود رساله های آموزشی مصور رهبر معظم …خداوند سبحان در این ماه بافضیلت، میهمانى ویژه اى را براى تربیت روح ترتیب داده است به قصرنیوزقصرنیوزعضو شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان استان کرمانشاه گفت رئیس جمهور و دولت با پرسمان دانشجویی اندیشه ی سیاسیشرایط زندگی انسان‌ها نسبت به سال پیش تغییر کرده است در دنیای متمدن و متجدد امروزی سازمان بسیج اساتید کشورجنجال‌آفرینی دولت و رسانه‌های اصلاح‌طلب در موضوع لغو سخنرانی علی مطهری و تبدیل آن