مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

راه های مناسب برای سلامت روان

[ad_1]

بهداشت روانی و سلامت روان

 

با دلگرم همراه باشید تا با تعریف و علائم سلامت روان آشنا شوید.

 

سلامت روان

 

سلامت روانی mental health

به طور کلی برای اطلاق به کسی به کار می‌رود که در سطح بالایی از سازگاری و انطباق رفتاری و هیجانی قرار دارد، نه صرفاً کسی که بیمار روانی نیست. شرایط لازم جهت دست یابی به سلامت روان، برخورداری از یک نظام ارزشی منسجم می باشد.
دراین مقاله به تعریف سلامت روانی و به۷ ملاک داشتن روانی سالم از نظر ونتیز اشاره می کنیم.

در آستانه قرن بیست و یکم، انسان مضطرب، افسرده و بحران زده ی عصر حاضر، بیش از هر زمان دیگری خود را درگیر سؤال هایی اساسی می یابد. می توان بر این نکته تأکید کرد که ارزش ها ،اساس و بنیان یکپارچگی شخصیت سالمند. در حقیقت، ارزش ها، سازمان دهنده های اصلی اعمال و رفتارهای شخصیت رشدیافته به شمار می روند و سلامت روان، بی تردید، محصول چنین شخصیتی است.

 

----------------------------------------------------------------------

 

با توجه به روابط موجود بین ارزش ها و سلامت روان، معیارهای سلامت و بیماری روانی از دیدگاه اسلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. اما پیش از این، تعریفی از سلامت روانی ضروری به نظر می رسد:

تاکنون تعاریف متعددی از «سلامت روان» ارائه شده که همگی بر اهمیت تمامیت و یکپارچگی شخصیت تاکید ورزیده اند. گلدشتاین GOLDSTEIN K، سلامت روانی را تعادل بین اعضا و محیط در رسیدن به خود شکوفایی می داند.چاهن (CHAUHANSS 1991) نیز سلامت روانی را وضعیتی از بلوغ روان شناختی تعبیر می کند که عبارت است از حداکثر اثربخشی و رضایت به دست آمده از تقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود و دیگران می شود.

در سال های اخیر، انجمن کانادایی بهداشت روانی، «سلامت روانی» را در سه بخش تعریف کرده است:

 

بخش اول: بازخوردهای مربوط به «خود» شامل:

 

الف. تسلط بر هیجان های خود؛

ب. آگاهی از ضعف های خود؛

ج. رضایت از خوشی های خود.

بخش دوم: بازخوردهای مربوط به دیگران شامل:

الف. علاقه به دوستی های طولانی و صمیمی؛

ب. احساس تعلق به یک گروه؛

ج. احساس مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی.

 

بخش سوم: بازخوردهای مربوط به زندگی شامل:

 

الف. پذیرش مسئولیت ها؛

ب. ذوق توسعه امکانات و علایق خود؛

ج. توانایی اخذ تصمیم های شخصی؛

د. ذوق خوب کار کردن.

 

اگر بخواهیم تعریفی سخت‌گیرانه برای روان سالم مطرح کنیم باید فردی را در نظر بگیریم که از هر نظر هیچ‌گونه مشکلی نداشته باشد و در شرایطی هم که در معرض استرس‌های گوناگون قرار می‌گیرد حتی به‌طور موقت، دچار مشکل نشود.چنین افرادی علاوه بر اینکه از کیفیت زندگی خوبی برخوردارند و به خوبی زندگی می‌کنند، باید به سایر افراد در داشتن زندگی خوب کمک ‌کنند، در حالی که در جامعه امروزی، کمتر کسی را می‌توان یافت که با این تعریف، روان سالمی داشته باشد.

بیشتر افراد در برخورد با مسایل روزمره زندگی، علاوه بر اینکه مشکلاتی با شدت‌های مختلف را تجربه می‌کنند، دچار استرس‌ نیز می‌شوند. برخی از این مشکلات، زودگذر هستند و برخی نقشی ماندگارتر دارند.

 

بدون تردید آرامش اولین شرط روان سالم است و در سایه آن می‌توان به شکل متعادلی به سایر امور زندگی و پیشرفت هم رسید. البته منظور از آرامش، آرامش نسبی و نداشتن دغدغه‌های متعدد و گاه فلج‌کننده است.

البته در دنیای امروز، هیچ‌کس بدون دغدغه و گرفتاری نیست، اما نکته مهم این است که فرد بتواند به درستی شرایط را ارزیابی و برای رفع و کاهش این نگرانی‌ها اقدام کند و در صورتی هم که مشکلات قابل‌ حل نیستند به‌گونه‌ای با آنها کنار بیاید، نه اینکه گرفتاری‌ها، عملکرد و زندگی او را تحت‌تاثیر قرار دهند و باعث سلب آرامش از او شوند.

  • دوم، مدیریت هیجان

از دیگر ویژگی‌های مهم سلامت روان، توانایی کنترل و بروز مناسب احساسات و هیجان‌ها است. بروز احساسات باید به‌گونه‌ای باشد که از یک طرف فرد نخواهد احساس‌هایش را سرکوب کند و از طرف دیگر، مهارگسیخته آنها را بروز ندهد.همچنین انتظار می‌رود ذهن سالم بتواند محیط پیرامون خود را به‌درستی ادراک کند. انسان به کمک حواس پنجگانه، جهان را درک می‌کند، درکی که با واقعیت بیرونی هماهنگ است؛ چیزی نه بیشتر و نه کمتر از آن.

ممکن است تعجب کنید و بپرسید مگر ممکن است ادراک‌ها با واقعیت همخوان نباشند؟ بله! در برخی شرایط بیمارگونه، ممکن است فرد درکی درست از عالم خارج نداشته باشد، برای مثال صدایی بشنود یا چیزی ببیند که وجود خارجی ندارد.

البته این موضوع در صورتی غیرطبیعی خواهد بود که این مساله تکرار شود و بیش از یکی، دو بار اتفاق بیفتد.بررسی رفتار، عینی‌ترین روشی است که با ارزیابی آن می‌توان درباره سلامت روان افراد اظهارنظر کرد

یکی دیگر از خصوصیات ذهن سالم، شناخت است. منظور از شناخت، مجموعه‌ای از توانایی‌های مغز شامل هوشیاری، توجه و تمرکز، حافظه، زبان و... است که هر فردی با توجه به شرایط خود از آن بهره‌مند است. سالم بودن این توانایی‌ها تامین‌کننده و نشانگر بخشی از سلامت روان ما هستند.شاید در این نوشته همه خصوصیات یک روان سالم بیان نشده باشد، اما به بخشی از مهم‌ترین خصوصیات آن اشاره شده است.همه توانایی‌ها و خصوصیات گفته شده خود را به صورت یک نماد بیرونی و عینی بروز می‌دهند که آن «رفتار» است.

بررسی رفتار، عینی‌ترین روشی است که با ارزیابی آن می‌توان درباره سلامت روان افراد اظهارنظر کرد. بنابراین داشتن رفتاری متناسب با شرایط پیرامونی از اصلی‌ترین خصوصیت‌های نشانگر سلامت روانی افراد است.شاید به همین دلیل است که علوم رفتاری همواره در کنار روان‌پزشکی و سلامت روان به عنوان علمی ذکر می‌شود که تلاش می‌کند با شناخت بهتر ذهن و مغز به سمت بهبود کیفیت زندگی و ارتقای سلامت حرکت کند.

 

 ----------------------------------------------------------------------

 

چاهن به ذکر پنج الگوی رفتاری در ارتباط با سلامت روان مبادرت ورزیده است:

 

۱- حس مسئولیت پذیری: کسی که دارای سلامت روان است، نسبت به نیازهای دیگران حساس بوده و در جهت ارضای خواسته ها و ایجاد آسایش آنان می کوشد.

۲- حس اعتماد به خود: کسی که واجد سلامت روانی است، به خود و توانایی هایش اعتماد دارد و مشکلات را پدیده ای مقطعی می انگارد که حل شدنی است. از این رو، موانع، خدشه ای به روحیه او وارد نمی سازد.

۳- هدف مداری: به فردی اشاره دارد که واجد مفهوم روشنی از آرمان های زندگی است و از این رو، تمامی نیرو و خلاقیتش را در جهت دست یابی به این اهداف هدایت می کند.

۴- ارزش های شخصی: چنین فردی در زندگی خود، از فلسفه ای خاص مبتنی بر اعتقادات، باورها و اهدافی برخوردار است که به سعادت و شادکامی خود یا اطرافیانش می انجامد و خواهان افزایش مشارکت اجتماعی است.

۵- فردیت و یگانگی: کسی که دارای سلامت روان است، خود را جدا و متمایز از دیگران می شناسد و می کوشد بازخوردها و الگوهای رفتاری خود را توسعه دهد، به گونه ای که نه همنوایی کور و ناهشیارانه با خواسته ها و تمایلات دیگران دارد و نه توسط دیگران مطرود و متروک می شود.

 

----------------------------------------------------------------------

 

راه های مناسب برای سلامت روان

ملاک های سلامت روان

ونتیز (.VENTIS LW 5991) سلامت روان را وابسته به هفت ملاک می داند که عبارتند از:

۱- رفتار اجتماعی مناسب؛

۲- رهایی از نگرانی و گناه؛

۳ – فقدان بیماری روانی؛

۴ – کفایت فردی و خودمهارگری؛

۵ – خویشتن پذیری و خودشکوفایی؛

۶ – توحیدیافتگی و سازماندهی شخصیت؛

۷ -گشاده نگری و انعطاف پذیری.

 

 ----------------------------------------------------------------------

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی

+ 1
مخالفم - 0

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از باقی مانده راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی مقدمه توانبخشی مجموعه ای است که اقدامات هدفمند را در جهت قادرسازی شخص معلول به منظور راه های پرهیز از خشونت خشونت از دیدگاه روان شناسی یعنی ناتوانی در کنترل خشم سلامت از دیدگاه روان شناسی در بهترین راه برای فراموش کردن یک مقطع زمانی از …بهترین راه برای فراموش کردن یک مقطع زمانی از زندگی با همه خاطرات خوب و بد چیست؟روان شناسیدلهرهخشمافسردگی وسواساختلالات …پالایش یا فیلتر ذهنی از ویژگی های این الگوی تفکر وجود نوعی دید تونلی است که به موجب آن چه عواملی بر سلامت روح و روان موثر است ؟ سایت …عوامل متعددی بر روی سلامت و بهداشت روح و روان انسانها تاثیر گذار می باشند با وجود جدا سلامت روان و خانوادهروانشناسی بهداشت ، در سالهای اخیر اهمیت زیادی برای نقش راهبردهای مذهبی وسبک زندگی معرفی رشته های دانشگاهی آمار باید برای کمتر دانش آموز دبیرستان سوال باشد که موضوع رشته آمار چیست؟ نام گذاری روش تدریس معلّم و راه کارهایی برای تقویت آن در …روش تدریس معلّم و راه کارهایی برای تقویت آن در آموزش مؤثّرمروری بر استرس و اضطراب و راه های پیشگیری و …استرس یا اضطراب؟ استرس و اضطراب کلماتی هستند که در زندگی روزمره، برای توصیف حالات و راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از باقی مانده راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی مقدمه توانبخشی مجموعه ای است که اقدامات هدفمند را در جهت قادرسازی شخص معلول به منظور بهترین راه برای فراموش کردن یک مقطع زمانی از زندگی با همه بهترین راه برای فراموش کردن یک مقطع زمانی از زندگی با همه خاطرات خوب و بد چیست؟ روان شناسیدلهرهخشمافسردگی وسواساختلالات شخصیتی خودباوری پالایش یا فیلتر ذهنی از ویژگی های این الگوی تفکر وجود نوعی دید تونلی است که به موجب آن یک چه عواملی بر سلامت روح و روان موثر است ؟ سایت پزشکان بدون مرز عوامل متعددی بر روی سلامت و بهداشت روح و روان انسانها تاثیر گذار می باشند با وجود جدا نبودن معرفی رشته های دانشگاهی آمار باید برای کمتر دانش آموز دبیرستان سوال باشد که موضوع رشته آمار چیست؟ نام گذاری بعضی از سلامت روان و خانواده روانشناسی بهداشت ، در سالهای اخیر اهمیت زیادی برای نقش راهبردهای مذهبی وسبک زندگی افراددر روش تدریس معلّم و راه کارهایی برای تقویت آن در آموزش مؤثّر روش تدریس معلّم و راه کارهایی برای تقویت آن در آموزش مؤثّر راه های پرهیز از خشونت خشونت از دیدگاه روان شناسی یعنی ناتوانی در کنترل خشم سلامت از دیدگاه روان شناسی در کلی ترین ورزش و زندگی کاملترین مقاله در رابطه با اهمیت و تاثیر ورزش با توجه به اثرات مثبت ورزش بر سلامت و تندرستی انسان باید به فرهنگ ورزشی بیشتر پرداخته شود طرح های مناسب برای تابلو رشته های مناسب برای دختران ورزش های مناسب برای کوچک کردن شکم بازی های مناسب برای کودک ساله میوه های مناسب برای بیماران دیابتی غذا های مناسب برای سرما خوردگی اندازه های مناسب برای مناسب برای خانم ها نرمش های مناسب برای رفع خستگی


ادامه مطلب ...

آنچه که در برنامه گفتگوی ویژه خبری با موضوع سلامت روان گذشت + فیلم

[ad_1]

به گزارش میگنا مدیرکل سلامت اجتماعی روان و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تا پایان امسال حدود 1000 تخت روانپزشکی که بیشتر آن ها در بیمارستان های عمومی هستند از طریق تغییر کاربری اضافه می شود.

به نقل از صدا و سیما، احمد حاجبی با اشاره به اینکه کمبود تخت های روانپزشکی یکی از مشکلات ما در حوزه سلامت روان است، افزود: تا اوایل سال 94 حدود 8 هزار تخت روانپزشکی در کشور وجود داشت.


وی ادامه داد: وزارت بهداشت در این زمینه اقدام کرد و سعی کرد تعداد این تخت ها را افزایش دهد.

 

حاجبی گفت: بر اساس آخرین آمارهای وزارت بهداشت در سال  91 ؛  23 و شش دهم درصد جمعیت 15 تا 64 سال یعنی حدود 12 و نیم میلیون نفر مبتلاً به نوعی از اختلال روانپزشکی بوده اند و نیاز به درمان دارند.

 

وی افزود: بر اساس بررسی ها در سال 91 از این تعداد حدود 65 درصد آن ها هیچ خدمتی نگرفته بودند و بقیه هم که خدماتی را دریافت کرده بودند 54 درصد آن ها از حداقل استانداردها برخوردار بود.

 

مدیرکل سلامت اجتماعی روان و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه در حدود سه دهه گذشته 70 درصد جمعیت در  روستاها و 30 درصد در شهرها بود اما اکنون بر عکس شده است، گفت: آمارها نشان می دهد که اکثر مهاجران ، در حاشیه شهر متوقف و به آسیب های اجتماعی زیادی دچار می شوند به همین علت وزارت بهداشت سعی کرد به آنها خدمات دهد و به حدود 11 میلیون نفر از حاشیه نشینان خدمات ارائه کرد.

 

بیش از ۸۰۰ روان‌شناس را وارد نظام سلامت کرده‌ایم
حاجبی مدیر کل سلامت اجتماعی، روان و اعتیاد وزارت بهداشت نیز در بخش دیگری از اظهاراتش با اعلام اینکه تا کنون بیش از ۸۰۰ روان‌شناس را وارد نظام سلامت کرده‌ایم، بیان داشت: این روان‌شناسان عمدتا از مناطق حاشیه نشین کار خود را شروع کردند و وظیفه آن‌ها نیز در وهله اول مسئله پیشگیری اولیه است.
وی با بیان اینکه ۷ خدمتی که در حوزه سلامت روان در کتاب ارزش‌های نسبی از آن‌ها نام برده شده استاندارد‌های لازم را برای حمایت از سوی سازمان‌های بیمه‌ای دارند، عنوان کرد: اگر این خدمات در بخش خصوصی انجام شود شامل خدمات دریافتی نخواهد شد.

حاجبی با اشاره به اینکه هفت خدمت وارد کتاب ارزش های نسبی شده است، افزود: بیمه بنگاه اقتصادی است بنابراین باید هزینه اثربخشی و هزینه فایده و استاندارد های خدمتی مشخص باشد.

 

وی گفت: 63 درصد افرادی که در طول یکسال خدمت نگرفته بودند علت را کم پولی و یا نبود خدمات بیان نکردند بلکه گفتند فکر می کردیم بیماری ما خود به خود بهبود می یابد و این نشان دهنده کمی آگاهی آنان در این زمینه است.

 در بخش سواد سلامت روان ضعیف هستیم
حاجبی با تاکید بر اینکه در بخش سلامت روان ضعیف عمل می‌کنیم تاکید کرد: صداوسیما، رسانه‌ها، وزارت بهداشت، وزارت آموزش‌وپرورش و همه دستگاه‌هایی که به نوعی با جمعیت عمومی در ارتباط هستند باید روی بحث توانمند سازی و افزایش آگاهی مردم در این حوزه کار کنند. مدیر کل سلامت اجتماعی، روان و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه تنها بحث مشاوره مطرح نیست گفت: بیمار روانی شدید در طول سال تنها ۵۶ روز می‌تواند از بیمه جهت بستری در بیمارستان‌های روانپزشکی، استفاده کند.

مدیرکل سلامت اجتماعی روان و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: در زمینه سواد سلامت روان بسیار ضعف هستیم و باید روی توانمندسازی و افزایش آگاهی مردم و سواد سلامت مردم کار کنیم.

 

 وی گفت: مشکل عمده ای که در ارتباط با بیماران روانی شدید مزمن داریم این است که در بیمارستان های روانپزشکی، بیماران روانی شدید در طول سال فقط می توانند از 56 روز بیمه استفاده کنند و مجبور می شویم بیماران را ترخیص کنیم زیرا بیشتر آن ها توانایی پرداخت هزینه ها را ندارند.
در ادامه مهدی میر محمد صادقی مدیر کل دفتر مشاوره و امور روان‌شناختی بهزیستی نیز با اشاره به اینکه حوزه خدمات وان‌شناسی، مشاوره و مددکاری اجتماعی عمدتا در سازمان بهزیستی متمرکز هستند، گفت: مذاکراتی در رابطه هزینه‌های روان‌شناسی و مشاوره با بیمه‌ها داشتیم که آن‌ها عنوان کردند قادر به پرداخت این حق بیمه‌ها نیستند.
وی با تاکید بر اینکه دولت باید برای این مسئله بودجه مد نظر قرار دهد، ادامه داد: زمانی که یک سرماخوردگی اتفاق می‌افتد می‌توانیم از خدمات بیمه استفاده کنیم و این در حالی ست که وقتی یک فرد طلاق می‌گیرد و یا از نزدیکان خود آسیب می‌بیند نمی‌توانیم به او خدمات ارائه کنیم.

مدیرکل دفتر مشاوره و امور روانشناسی سازمان بهزیستی افزود: در سازمان بهزیستی کشور حدود 800 مرکز مشاوره داریم که بخش خصوصی هستند و 300 مرکز مشاوره تخصصی وجود دارد.

 

میرمحمد صادقی با بیان اینکه بیمه خدمات روانپزشکی مهم است و باید به آن توجه شود، افزود: با توجه به گران بودن قیمت خدمات روانپزشکی همه جامعه نمی توانند از آن استفاده کنند.

 

وی اضافه کرد: سازمان بهزیستی یارانه ای را برای خدمات مشاوره روانپزشکی قرار داده است و برای کسانی که توان پرداخت مشاوره در بخش خصوصی را ندارند یاری برگ می دهد که در برخی موارد تا صد در صد مبلغ  مشاوره را پرداخت می کند.

 

میرمحمد صادقی افزود: ظرفیت این  سازمان در این زمینه محدود است.

 

وی با اشاره به اینکه خط 1480 مشاوره تلفنی سازمان بهزیستی هست، گفت: پارسال یک میلیون و 200 هزار نفر با این خط تماس گرفتند و به حدود 800 هزار نفر از این افراد مشاوره رایگان دادیم.

 

مدیرکل دفتر مشاوره و امور روان شناسی بهزیستی افزود:  مشاوران ما فوق لیسانس و بالای آن هستند و هزینه تماس رایگان است.

 

میرمحمد صادقی گفت:  حوزه خدمات روانپزشکی و مشاوره و مددکاری اجتماعی بیشتر در سازمان بهزیستی متمرکز هستند.

 

وی افزود: بر اساس مذاکراتی که با بیمه ها داریم، آن ها اعلام می کنند نمی توانیم هزینه ها را پرداخت کنیم.

 

میرمحمد صادقی گفت: سازمان بهزیستی علاوه بر تحویل گرفتن بیماران روانی مزمن از وزارت بهداشت ، با مجوز مجلس شورای  اسلامی مجوز کلینیک های  خصوصی مشاروه روانشناسی را صادر می کند.

 

وی ادامه داد: 1800 مرکز مشاوره در 9 تخصص مختلف از جمله ازدواج و خانواده، کودک و نوجوان ، موضوعات جنسی ، آموزش های سلامت روان وجود دارد.

 

میر محمدصادقی گفت: پیشگیری و ارتقای سلامت روان بسیار مهم است.
مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران هم در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: معمولاً خدمتی که قرار است تحت پوشش نظام بیمه ای قرار گیرد با توجه به بار بیماری ناشی از این خدمت ، باید چرایی آن روشن ، محاسبه و اعلام شود.

 

محمد جواد کبیر افزود: بسیاری از خدمات روانپزشکی تحت پوشش بیمه پایه هستند اما اینکه در ارتباط با خدمات مشاوره و گروه های مشاوره بخواهند خدماتی را ارائه کنند باید مستند و قابل دفاع باشد.

 

وی اضافه کرد: در بسته خدمات سلامت روان باید دقیقاً مشخص کنیم چه خدمتی را برای چه گروه هدفی و با چه شواهدی می خواهیم انجام دهیم و بیمه باید از آن آگاه باشد.

 

کبیر ادامه داد: از این  جهت لازم است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دقیقا بسته خدمات سلامت روان را به عنوان حوزه تولیتی کاملاً مشخص کند تا بیمه بتواند بر اساس بسته پایه سلامت، بسته پایه بیمه را از آن استخراج کند.

 

وی با اشاره به اینکه هنوز مکاتبه رسمی  از طرف وزارت بهداشت در این زمینه دریافت نکردیم، گفت: باید روشی در تجمیع منابع داشته باشیم که حداکثر استفاده را از منابع ببریم و باید با حداقل منابع حداکثر اثربخشی و کارآیی را دشته باشیم.

مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران تاکید کرد: سلامت روان از اولویت بسیار بالایی برخوردار است و باید به آن توجه شود.

 

کبیر گفت: حدود 300 تا 400 میلیارد تومان از سازمان بهزیستی  طلب داریم زیرا حق بیمه ها را پرداخت نکردند.

 

وی با اشاره به اینکه برای ورود یک خدمت در بسته خدمات پایه شرایطی داریم که باید رعایت شود افزود: یکی از انحرافاتی که در طرح تحول سلامت انجام شده این است که 300 خدمت جدید و 300 قلم دارویی بدون راهنمایی بالینی وارد شده است و بیمه ها بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه حق نداشتند آن ها را تحت پوشش قرار دهند.

 

کبیر گفت: وزارت بهداشت باید تامین منابع را انجام دهد
مهدی تهرانی دوست عضو هیئت علمی روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی هم درارتباط تلفنی با این برنامه گفت: خدمات سلامت روان نیازمند بیمه است که باید پایه گذاری مناسب انجام شود و راهنماهای بالینی مشخص در این زمینه وجود داشته باشد.

وی افزود: در زمینه اقامت بیماران هم مشکل جدی از سال های قبل تا کنون وجود دارد.

تهرانی دوست با اشاره به اینکه مرز میان بیماران روانی مزمن و حاد مشخص نیست، گفت: بیمارستان های روانپزشکی و استقرار اورژانش های روانپزشکی برای بیماران حاد کمک مهمی است .

وی ادامه داد: مراقبت های پس از ترخیص هم مهم است اما هنوز مراقبت های قابل توجهی در این زمینه نداریم.

تهرانی دوست با بیان اینکه یکپارچگی در خدمات سلامت روان وجود ندارد افزود: بخشی از این خدمات توسط سازمان بهزیستی، بخشی توسط وزارت بهداشت و بخشی توسط مراکز مشاوره ای ارائه می شود.

خانم صادق فر خواهر دو بیمار اعصاب و روان هم در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: انگ زدایی از بیماران روان و اصلاح باورهای غلط  لازم است.

وی  با اشاره به مشکلات نگهداری بیماران روانی افزود: نبود اورژانس روانپزشکی، کمبود داروها و هزینه های گزاف از جمله مشکلاتی است که باید برای آن چاره اندیشی شود.

 نظر شما چیست؟


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

پارسی نیوزپایگاه بزرگ و پیشرفته خبری خبرگزاری ایسنا از آن ظهری که سرباز ١٩ ساله مریوانی در سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیانپخش خبرگزاری فارس صفحه اصلی قدیری ابیانه در تجمع بزرگ دی در قائم‌شهر فتنه کودتا علیه آرای ملت بود رئیس‌جمهور مجله اینترنتی برترین ها پورتال خبری و سبک …شهر مشهد با بحران هویتی رو به رو است این بحران تنها ناشی از تحولات اجتماعی و اقتصادی اخبار دیجیتال ایران رادیوشبکه رادیویی تهران به مناسبت ماه مهمانی خدا ویژه برنامه دعوت را از ساعت تا تقدیم سایت خبری تحلیلی تابناکاخبار ایران و جهاندر صورتی که ترکمن ها چنین اقدامی را انجام دهد وزارت نفت حق ندارد تحت هیچ شرایطی با این مصاحبه بالینی تشخیصی در روان شناسیمصاحبه را می‌توان یک تعامل دو نفره دانست که هدفی غیر از گفتگوی معمولی را دنبال می‌کند تماس با ما نسل بیدار با سلام و قبولی طاعات شما در این ایام با برکت اینکه پخش مستقیم دیگه تصویری این کتاب در اواخر توضیحات تیترمطلب ویرایش شده است در روز سه شنبه دی عنوانیازده هزار امضای پارسی نیوز پایگاه بزرگ و پیشرفته خبری «خبرگزاری ایسنا» از آن ظهری که سرباز ١٩ ساله مریوانی در پادگان سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان پخش زنده خبرگزاری فارس صفحه اصلی قدیری ابیانه در تجمع بزرگ دی در قائم‌شهر فتنه کودتا علیه آرای ملت بود رئیس‌جمهور تمام مجله اینترنتی برترین ها پورتال خبری و سبک زندگی اخبار روز، اخبار ورزشی، سبک زندگی، چهره ها، گردشگری، آشپزی، سلامت، دکوراسیون، فرهنگ و هنر اخبار دیجیتال ایران رادیو شبکه رادیویی تهران به مناسبت ماه مهمانی خدا ویژه برنامه دعوت را از ساعت تا تقدیم مصاحبه بالینی تشخیصی در روان شناسی مصاحبه را می‌توان یک تعامل دو نفره دانست که هدفی غیر از گفتگوی معمولی را دنبال می‌کند سایت خبری تحلیلی تابناکاخبار ایران و جهان تصاویر با شما سخن می گویند؛ تصاویری بی روتوش با سخنانی بی روتوش‌تر؛ می‌خواهیم با بخش خبری تماس با ما نسل بیدار با سلام و قبولی طاعات شما در این ایام با برکت اینکه پخش مستقیم دیگه تصویری این کتاب در اواخر دانلود فایل فلش فارسی رویدادهایی که برای ما و شما مساله هستند طبیعتا بیشتر از سبزوار و هر آنچه به اقشار مختلف این


ادامه مطلب ...

عوارض داروی ضد روان پریشی ریسپریدون

[ad_1]

موارد و عوارض مصرف ریسپریدون (Risperidone) چیست؟ منع مصرف و تداخل دارویی ریسپریدون چیست؟

 

با دلگرم همراه باشید...

 

http://www.delgarm.com/

عوارض ریسیریدون

 

 ریسپریدون (Risperidone)

 

ریسپریدون (Risperidone) یک داروی ضدجنون آتیپیک است که اداره مواد غذائی و داروئی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۳ سودمندی آن را برای درمان اسکیزوفرنی، در سال ۲۰۰۳ برای درمان کوتاه مدت علائم شیدایی و ترکیبی افسردگی-شیدایی در اختلال دو قطبی و در سال ۲۰۰۶ برای درمان بی‌قراری مبتلایان به اوتیسم تأیید کرد. ریسپریدون همچون دیگر ضدجنون‌های آتیپیک برای درمان اختلالات اضطرابی از جمله اختلال وسواسی جبری، افسردگی شدید مقاوم به درمان، اختلال توره، تحریک‌پذیری شدید مبتلایان به اوتیسم و اختلالات مربوط به خوردن استفاده می‌شود.

 

http://www.delgarm.com/

موارد مصرف ریسپریدون (Risperidone)

 

ریسپریدون یک داروی ضدجنون آتیپیک است که اداره مواد غذائی و داروئی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۳ سودمندی آن را برای درمان اسکیزوفرنی، در سال ۲۰۰۳ برای درمان کوتاه مدت علائم شیدایی و ترکیبی افسردگی-شیدایی در اختلال دو قطبی و در سال ۲۰۰۶ برای درمان بی‌قراری مبتلایان به اوتیسم تأیید کرد. ریسپریدون همچون دیگر ضدجنون‌های آتیپیک برای درمان اختلالات اضطرابی از جمله اختلال وسواسی جبری، افسردگی شدید مقاوم به درمان، اختلال توره، تحریک‌پذیری شدید مبتلایان به اوتیسم و اختلالات مربوط به خوردن استفاده می‌شود.

 

http://www.delgarm.com/

 

مکانیسم اثر


جذب: بعد از مصرف خوراکی به طور کامل جذب می‌ شود. فراهمی زیستی مطلق دارو 70% است. غذا روی جذب دارو تأثیری ندارد. بعد از تجویز عضلانی به آهستگی جذب شده؛ اثر آن بعد از 3 هفته شروع شده و 7 هفته دوام دارد.


پخش: میزان اتصال به پروتئینهای پلاسما 90% برای دارو و 77% برای متابولیت‌های اصلی فعال دارو می‌ باشد.


متابولیسم: دارو به طور گسترده در کبد به 9- هیدروکسی ریسپریدون تبدیل می‌ شود.


دفع: از طریق کلیه دفع شده در نارسایی کلیوی کلیرانس دارو کاهش می‌ یابد.

 

 http://www.delgarm.com/

 

راهنمایی‌های کلی

 

ریسپریدون برای درمان اختلالات ناشی از زوال عقل (دمانس) تجویز نمی‌شود. ریسپریدون ممکن است باعث ایجاد سکته قلبی، مرگ ناگهانی و ذات الریه در سالمندان مبتلا به دمانس بشود. در صورت داشتن حساسیت به ریسپریدون هرگز این دارو را مصرف نکنید.

در صورت داشتن هریک از موارد زیر حتماً پزشک معالجتان را در جریان بگذارید: بیماری‌های کبدی و کلیوی، ناراحتی‌های قلبی، فشار خون بالا، مشکلات مربوط به ضربان قلب سابقه ایست و سکته‌های قلبی، سابقه سرطان سینه، تشنج و صرع، دیابت (قند خون) (ریسپریدون ممکن است قند خون را افزایش دهد)، سابقه داشتن افکار خودکشی، بیماری پارکینسون و مشکلات بلعی (قورت دادن)

 

http://www.delgarm.com/

موارد و مقدار مصرف


الف) درمان کوتاه مدت (6 تا 8 هفته) اسکیزوفرنی.


بزرگسالان: یک میلی گرم دوبار در روز از راه خوراکی؛ در روز دوم و سوم، یک میلی گرم دوبار در روز دوز را افزایش داده تا به 3 میلی گرم دوبار در روز برسد؛ یا یک میلی گرم در روز اول تجویز شده ، دوز را به دو میلی گرم یک بار در روز در روز دوم و 4 میلی گرم یک بار در روز در روز سوم افزایش دهید. قبل از هرگونه تعدیل دوز بیشتر یک هفته صبر کنید. تنظیم دوز به میزان 1 تا 2 میلی گرم صورت گیرد. دوزهای بالاتر از 6 میلی گرم تأثیر بیشتری نداشته و عوارض اکستراپیرامیدال بیشتری ایجاد می‌ کند. دوزهای تا 8 میلی گرم در روز مؤثر و ایمن است. ایمنی دوزهای بالاتر از 16 میلی گرم اثبات نشده است.


ب) درمان کوتاه مدت (12 هفته) اسکیزوفرنی.


بزرگسالان: قبل از تجویز دارو به صورت عضلانی، از تحمل خوراکی دارو توسط بیمار مطمئن شوید. دارو به صورت 25 میلی گرم عضلانی عمیق در عضله گلوتئال هر 3 هفته تجویز کنید. دارو را می‌ توان در عضلات سرینی نیز تجویز کرد. تنظیم دوز در فواصل 4 هفته‌ای صورت گیرد. حداکثر مقدار مصرف 50 میلی گرم هر دو هفته می‌ باشد. داروی خوراکی برای 3 هفته تا بعد از تجویز اولین دوز عضلانی ادامه داده و سپس قطع کنید.


پ) جلوگیری از عود اسکیزوفرنی در مصارف طولانی مدت (یک تا دو سال)


بزرگسالان: ابتدا یک میلی گرم خوراکی در روز اول تجویز شود. سپس به دو میلی گرم در روز دوم و 4 میلی گرم در روز سوم افزایش یابد. محدوده دوز دارو بین 2 تا 8 میلی گرم روزانه می‌ باشد.


ت) درمان فاز حاد مانیا یا اختلالات mixed در بیماران دوقطبی تیپ یک به صورت مونوتراپی یا همراه با لیتیم یا والپروات برای دوره‌های کوتاه مدت (3 هفته).


بزرگسالان: 2 تا 3 میلی گرم خوراکی روزانه (یک بار در روز) تجویز شود. تنظیم دوز به صورت یک میلی گرم روزانه صورت گیرد. محدوده دوز دارو بین یک تا 6 میلی گرم روزانه می‌ باشد.
تنظیم دوز: در بیماران مسن یا ناتوان، دچار افت فشار خون و بیماران با نارسایی شدید کبدی یا کلیوی دارو را با 0.5 میلی گرم خوراکی دوبار در روز شروع کنید. سپس به صورت 0.5 میلی گرم دوبار در روز افزایش دهید. بیشتر از 1.5 میلی گرم دوبار در روز هفتگی افزایش ندهید. زمانی که بیمار برای مدت 2 تا 3 روز در دوز مناسب دوبار در روز بود سپس به صورت یک بار در روز دارو را تجویز کنید.


ث) بی قراری ناشی از اوتیسم.


نوجوانان و کودکان بزرگتر از 5 سال با وزن حداقل 20 کیلوگرم : ابتدا 0.5 میلی گرم روزانه یا دوبار در روز تجویز شود. بعد از 4 روز دوز را به یک میلی گرم افزایش دهید. افزایش دوزهای اضافی به صورت 0.5 میلی گرم هر دو هفته صورت گیرد.
کودکان بزرگتر از 5 سال با وزن کمتر از 20 کیلوگرم : ابتدا 0.25 میلی گرم روزانه یا دوبار در روز تجویز شود. بعد از 4 روز دوز را به 0.5 میلی گرم افزایش دهید. افزایش دوزهای اضافی به صورت 0.25 میلی گرم هر دو هفته صورت گیرد. در کودکان با وزن کمتر از 15 کیلوگرم دوز را با احتیاط افزایش دهید.
مکانیسم اثر
اثر آنتی سایکوتیک: دارو با بلوک گیرنده‌های دوپامینی تیپ 2 و سروتونینی تیپ 2 اثر آنتی سایکوتیک دارد. بلوک دیگر گیرنده ‌ها ممکن است مسؤول دیگر اثرات دارو باشد.

 

 http://www.delgarm.com/

اگر مبتلا به هیپرگلیسمی (قند خون بالا) هستید از مصرف این دارو اجتناب کنید و نسبت به نشانه‌های هیپرگلیسمی هوشیار باشید. این نشانه‌ها شامل افزایش تشنگی و تکرر ادرار، گرسنگی مفرط و ضعف می‌باشد. اگر مبتلا به دیابت هستید به صورت منظم و دائمی سطح قند خونتان را کنترل کنید. قرص‌های ریسپریدون حاوی مقادیری از فنیل آلانین می‌باشند. اگر مبتلا به بیماری فنیل کتونوریا (PKU) هستید این مسئله را به پزشک معالجتان اطلاع دهید.

 

  • مصرف در دوران بارداری و شیردهی

این دارو جزء گروه C می‌باشد و ممکن است برای جنین مضر باشد. در صورت حاملگی یا تصمیم برای باردار شدن پزشک معالجتان را آگاه سازید. مشخص نیست که این دارو وارد جریان شیر مادر می‌شود یا خیر و برای کودک شیرخوار مضر است یا نه. در صورتی که کودک از شیر خودتان تغذیه می‌کند بدون مشورت با پزشک این دارو را مصرف نکنید. بدون توصیه پزشک این دارو را به کودکان ندهید.

 

http://www.delgarm.com/
راهنمای مصرف

این دارو را طبق دستور پزشکتان مصرف نمایید. از مصرف دارو بیش از میزان تجویز شده یا در مدت زمانی طولانی تر خودداری نمایید. این دارو را می‌توان همراه با وعده‌های غذایی یا بدون وعده‌های غذایی مصرف نمود. برای مصرف قرص‌های ریسپریدون (Risperdal M-Tab) نکات زیر را مد نظر داشته باشید: تا هنگام مصرف قرص آن را از پوشش حفاظتی خارج نکنید. مراقب باشید در هنگام خارج نمودن قرص از پوشش قرص دچار آسیب و شکستگی نشود.

از بلعیدن کامل قرص خودداری کنید و اجازه دهید قرص کاملاً حل شود. از جویدن قرص اجتناب کنید. برای اخذ بهترین تاثیرات درمانی دارو را طبق برنامه زمانی منظم استفاده کنید. از مخلوط نمودن نوع مایع دارو با چای یا نوشابه خودداری کنید. برای بهبود نشانه‌های بیماری حداقل چند هفته باید به مصرف دارو ادامه دهید وبرای کسب نتایج درمانی مطلوب دارو را طبق دستور پزشک معالجتان مصرف کنید. اگر بعد از گذشت چند هفته بهبود نیافتید با پزشکتان مشورت کنید. دارو را در دمای معمولی اتاق دور از رطوبت، نور و دما نگهداری نمایید. دارو را در مکانی قرار ندهید که دچار یخ زدگی شود.

 

http://www.delgarm.com/
فراموش کردن دوز مصرفی

 

به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی دارو هستید دوز فراموش شده را مصرف نکنید و طبق برنامه مصرفتان نوبت بعدی را مصرف نمایید. برای جبران دوز فراموش شده مقدار بیشتری دارو مصرف نکنید.


مسمومیت با دوزهای بیش از اندازه

خواب آلودگی، افزایش میزان ضربان قلب، احساس سبکی در سر، ضعف و بی قراری در عضلات حرکتی چشم‌ها، آرواره، گردن و دهان از نشانه‌های مصرف دوزهای بیش از اندازه هستند.

 

 http://www.delgarm.com/

تداخل دارویی

دارو باعث افزایش سطح گلوکز خون و پرولاکتین می‌ شود. میزان هموگلوبین و هماتوکریت کاهش می‌ یابد.

 

http://www.delgarm.com/

عوارض جانبی

 

نشانه‌های حساسیت دارویی عبارتند از: کهیر، مشکلات تنفسی، ورم صورت، لبها، زبان و گلو.

مهمترین عوارض جانبی این دارو عبارتند از: تب، سفت شدن عضلات، گیجی، تعریق، ضربان قلب سریع یا غیرمعمول بی قراری و تنش در عضلات حرکتی چشم‌ها، زبان، آرواره و گردن لرزش مشکلات بلعی احساس سبکی در سر عوارض خفیف تر این دارو عبارتند از: خواب آلودگی وبیقراری خفیف، لرزش خوابیدن و رویا دیدن بیش از حد معمول تاری دید سردرد و سرگیجه اضافه وزن مشکلات ادراری تهوع، خشکی دهان و یبوست کاهش میل جنسی و مشکلات ارگاسمی.

 

 http://www.delgarm.com/

 گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی

 

+ 0
مخالفم - 0

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

ریسپریدون ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادریسپریدونریسپریدون به انگلیسی رده درمانی داروهای ضد روان‌پریشی اشکال دارویی قرصکلینیک توان بخشی بهبد داروهاریسپریدونریسپریدون ریسپریدون چیست؟ ریسپریدون یک داروی ضد سایکوز روان پریشی می باشدداروهای ضدافسردگی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادداروهایضدافسردگیداروهای ضد افسردگی به داروهایی گفته می‌شود که برای درمان اختلال افسردگی ریسپریدون ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد ریسپریدون ریسپریدون به انگلیسی رده درمانی داروهای ضد روان‌پریشی اشکال دارویی قرص کلینیک توان بخشی بهبد داروهاریسپریدون ریسپریدون ریسپریدون چیست؟ ریسپریدون یک داروی ضد سایکوز روان پریشی می باشد داروهای ضدافسردگی ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد داروهایضد داروهای ضد افسردگی به داروهایی گفته می‌شود که برای درمان اختلال افسردگی اساسی و


ادامه مطلب ...

توصیه های روان شناسانه برای رهایی از چاقی

[ad_1]

بعضی افراد ادعا می کنند که غذا خوردنشان غیر ارادی اسـت به طور مثال امکان دارد وقتی دچار استرس می شوند یک یا دو ساندویچ بزرگ بخورند بدون آن که به اندازه ای که می خورند، توجه کنند. هرچند این نوع غذا خوردن غیرارادی به نظر می رسد اما واقعا این طور نیست و این شما هستید که تصمیم می گیرید چه قدر بخورید. در مثال مطرح شده، شما تصمیم گرفته بودید که ساندویچ بخورید و اگر خوردنتان غیر ارادی بود باید کاغذ دور آن را هم می خوردید در حالی که این کار را نکرده اید!

 

2 - بر این احساس که مورد بی عدالتی قرار گرفته اید، غلبه کنید

بسیاری از افراد مبتلا به چاقی از این که همیشه مجبور هستند غذاخوردنشان را کنترل کنند، احساس بی عدالتی می کنند. آن ها با حسرت به شرایط افراد لاغر فکر می کنند که هرچه قدر می خورند، چاق نمی شوند. این وضعیت افسوس برانگیز اسـت ولی شما آن چه را که مجبورید برای کاهش وزن انجام دهید، بپذیرید، پیش بروید و آن را انجام دهید و همیشه بابت این پشتکارتان، احساس غرور داشته باشید.

 

3 - افکار مخرب و خطاهای فکری تان را شناسایی کنید

به نظر می رسد افرادی که اضافه وزن دارند، خطاهای فکری مشخصی دارند که اگر آن ها را شناسایی و اصلاح نکنند، در کاهش وزن به مشکل برمی خورند؛ برای مثال چند خطای فکری به این شرح اسـت:

استدلال های هیجانی: این افراد گاه فکر می کنند تصوراتشان درست اسـت حتی اگر شواهد بر خلاف آن باشد؛ بنابراین دست از تلاش برمی دارند. ممکن اسـت پس از مدتی رژیم گرفتن با خود بگویند «از کاهش وزن ناامید شده ام بنابراین آن را ادامه نمی دهم». واقعیت این اسـت که هر انسانی در مراحل رسیدن به هر هدفی که کمی سختی داشته باشد، ناامید می شود ولی این دلیل نمی شود تا با احساس چنین شرایطی و استدلال های هیجانی، دست از تلاش برای رسیدن به هدف خود بردارد.

نداشتن قضاوت مناسبی از خود: این افراد خودشان را به شیوه ای کاملا منفی و بدون این که کلیت خودشان را در نظر بگیرند، قضاوت می کنند. به طور مثال با خودشان می گویند: «به خاطر پر خوری امروز، من آدم بدی هستم» در حالی که بد نیستند و فقط رفتارهایشان برای غذا خوردن، مناسب نیست. همین تصور منفی از خودتان باعث می شود که در راه رسیدن به هدفتان خیلی زود دلسرد شوید.

 

بسیاری از افرادی که اضافه وزن دارند، برای کنترل هیجان های منفی به غذا خوردن روی می آورند. به طور مثال، آن ها این گونه فکر می کنند که چون غمگین هستم، پس مجبورم چیزی بخورم تا آرام شوم ولی افراد عادی وقتی هیجان خاصی را تجربه می کنند، لزوما با غذا خوردن خود را آرام نمی کنند. بهترین روش آن اسـت که هیجان های منفی را شناسایی و آن را از احساس گرسنگی متمایز کنید. برای مدیریت هیجان ها باید نشانه های هیجان های مختلف را بشناسید و نسبت به آن ها هوشیار باشید. ضمن این که می توانید روش های جایگزینی را بیابید تا در موقعیت های استرس زا و هیجان آور، از آن ها بهره ببرید.

 

یک تحقیق علمی نشان می دهد، بسیاری از افرادی که اضافه وزن دارند، بین گرسنگی و سایر احساس هایی که حس گرسنگی ایجاد می کند، تفاوت قائل نیستند. بعضی هایشان حتی احساس دلشوره را با گرسنگی اشتباه می گیرند. زمانی که شما گرسنه نیستید و فقط دلتان می خواهد که چیزی بخورید، در واقع شما «میل» به غذا دارید. وقتی که میل شدید به خوردن یک نوع غذای خاص یا خوراکی همراهتان را دارید، شما «هوس» غذا کرده اید. وقتی هم چند ساعتی از آخرین باری که غذا خورده اید گذشته اسـت و احساس می کنید که شکمتان خالی اسـت، شما گرسنه هستید. پرهیز از غذا خوردن زمانی که شما گرسنه نیستید و صرفاً «میل» یا «هوس» دارید، یکی از جنبه های موفقیت در کاهش وزن اسـت.

 

معمولاً استرس های شدید و به مدت طولانی، موجب پرخوری می شود. پس به مدیریت استرس بپردازید. همــچنیـــن خــــــوب بخــــوابید چراکه بد خوابی یکی از دلایل استرس اسـت و همان طور که خواندید، استرس هم یکی از دلایل پرخوری و چاقی اسـت.


خوشبختانه امروزه چندین روش روان درمانی برای درمان چاقی وجود دارد. امیدواریم در پایان این پرونده برای کم کردن وزنتان، راه حل مناسبی پیدا کنید.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط


توصيه هاي روان شناسانه براي رهايي از چاقي. کد مطلب: 32624. تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۸ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۲۶. آن هايي که خيلي زود از رژيم غذايي خود خسته مي شوند، ...19 آگوست 2015 ... چاقي و اضافه وزن در جهان امروز، يک معضل است. آمارهاي ...19 آگوست 2015 ... ... وردپرس پوسته وردپرس قالب فروشگاهی وردپس خرید ممبر تلگرام خرید ترجمه مقاله · خانه / علمي پزشكي / توصیه های روان شناسانه برای رهایی از چاقی ...4 مارس 2016 ... Aug 19, 2015 - توصيه هاي روان شناسانه براي رهايي از چاقي. کد مطلب: ... اين راهکار در ايجاد انگيزه براي افرادي که قصد دارند لاغر شوند، بسيار نتيجه ...17 آوريل 2010 ... اولین قدمهای درمانی افراد چاق از نظر روانشناسی چیست؟ ... برای افراد چاق این توصیه جالب میتوان کارآمد باشد که اولا به جای قاشق از چنگال استفاده کنند (حتی برای خوردن برنج!) ... بله؛ به نظر میرسد که افراد چاق برای کاهش وزن و رهایی از چاقی باید به جای ... تقریباً تمام سلول های سرطانی در یک ویژگی مشترکند: آن ها …روانشناسی چاقی موجب چاقی ,چاقی فرزند, پرخوري,برطرف كردن چاقی ,كودكان چاق , علل ... مردم بيچارهاي وجود دارند كه چيزي براي خوردن ندارند يا قبل از شام چيزي نخور اشتهايت ... تازه های روانشناسی(مشاوره خانواده، روانشناسی کودکان، روانشناسی زناشویی، .... تکنیکهایی برای رهایی از اضطراب استرس .... سال ٨٨ قالیباف توصیه به نیامدن شد ...20 ژوئن 2015 ... نمیتوان گفت افراد چاق حتما غمگین و افسرده هستند یا حتما شادند، ولی افراد لاغر معمولا از نظر روانشناسی تیپ شخصیتیای دارند که احتمال بروز بعضی از اختلالهای رفتاری در آنها بیشتر است. .... توصیه های سلامت برای اهوازی ها.مشكلات نيز همين تأثير را دارد ولي با مصرف آن بايد خطر چاق شدن را بپذيريد! يكي از ... توصيه هاي فوق حتي براي كساني هم كه دچار افسردگي نشده اند مفيد خواهد بود. ...... جمع کنین مظب های روانشناسی تونو فقط از آدم حرف میکشین اسمشو میزارین مشاوره. زهرا.توصيه هاي روان شناسانه براي رهايي از چاقي. اول ذهنت را لاغر کن بعــــد شــکمت را. خراسان - مورخ چهارشنبه 1394/05/28 شماره انتشار 19047. مجيد حسين زاده- چاقي و اضافه ...نمیتوان گفت افراد چاق حتما غمگین و افسرده هستند یا حتما شادند، ولی افراد لاغر معمولا .... و تنها در صورتي لازم ميشود که روانشناس توصيه کند در کنار جلسات مشاوره براي .... کلاس های گروه درمانی چاقی زیر نظر سرکار خانم فرشته علیدادی تحت برنامه های ...


کلماتی برای این موضوع

آریوبرزن پزشکیهرگونه برداشت از نوشته‌های این تارنگار تنها با یادآوری نام و نشانی آریوبرزن و نام


ادامه مطلب ...

دیدگاه های روان شناختی درباره ی دوره ی نوجوانی

[ad_1]
راه‌هایی موثر برای برقراری ارتباط با رئیس خود

راه‌هایی-موثر-برای-برقراری-ارتباط-با-رئیس-خودنگران در مورد چگونگی صحبت با رئیس خود در مورد مرخصی فوری هستید؟ نگران از دست دادن شغل خود بابت یک اشتباه ادامه ...

راه‌حل‌هایی برای رفع مشکلات گوشی Galaxy S7 Edge

راه‌حل‌هایی-برای-رفع-مشکلات-گوشی-Galaxy-S7-Edgeاگر Galaxy S7 Edge دارید و در کار کردن با آن به مشکل برخوردید، حتما این راه حل‌ها را نیز امتحان کنید: ادامه ...

راه‌های طبیعی دفع سموم از بدن

راه‌های-طبیعی-دفع-سموم-از-بدناکنون دیگر نیازی به صرف هزینه جهت پاکسازی طبیعی بدن در کلینیک‌های سلامت و چشمه‌های آب معدنی نیست، سم ادامه ...

ده روش آسان و قدرتمند برای افزایش کارآیی فردی

ده-روش-آسان-و-قدرتمند-برای-افزایش-کارآیی-فردیآموزش کارآیی فردی به طور قابل توجهی در محل کار و مدارس، محبوب شده اســت و به شرکت کننده‌ها کمک می‌کند بهره ادامه ...

ده محصولی که اپل ممکن اســت به زودی بسازد

ده-محصولی-که-اپل-ممکن-است-به-زودی-بسازدهمیشه شایعات زیادی در مورد محصولات اپل وجود دارد. سال‌‌هاست که حدس‌های مسخره‌ی زیادی به گوش‌مان رسیده ادامه ...

دگرگونی شگرف بازی‌های ویدیویی در طول یک دهه گذشته

دگرگونی-شگرف-بازی‌های-ویدیویی-در-طول-یک-دهه-گذشتهاگر یک دهه از بازی‌های ویدیویی دور باشید، وقتی دوباره برگردید چه حسی خواهید داشت؟ هفته گذشته ایمیلی از ادامه ...

دنباله‌دارها و نظریه آشوب

دنباله‌دارها-و-نظریه-آشوبزمانی نظر غالب درباره منشأ دنباله‌دارها این بود که آن‌ها را محصولات فرعی تحول سیاره‌ای می‌شمردند. مثلاً ادامه ...

دست یابی منجمین به جزئیات سیاه‌چاله‌ی وسط کهکشان

دست-یابی-منجمین-به-جزئیات-سیاه‌چاله‌ی-وسط-كهكشانسرانجام مرکز کهکشان ما هم رازهای پنهان خود را بر رادیو اختر شناسان آشکار می‌کند. به تدریج دقایق ساختمان ادامه ...

درمان طبیعی بازگشت اسید معده

درمان-طبیعی-بازگشت-اسید-معدهافراد بسیاری وجود دارند که درمان‌های طبیعی را بجای استفاده از دارو برای بازگشت یا ریفلاکس اسید معده ترجیح ادامه ...


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط




کلماتی برای این موضوع

گروه روانشناسی ناحیه قم نمونه ی طرح درس در روان …ماه هفته فصل روز و تاریخ موضوع و عنوان درس هدف ویژه درس فعالیت‌های دیگر تارنمای دکتر خدایاری فردمقدمه شناخت ماهیت انسان، انگیزه‌ها، نگرش‌ها و نیازهای او از جمله دغدغه‌های بشر اعتماد مشاوره و روان شناسی اختلال اضطراب جداییاختلالاضطرابجداییاعتماد مشاوره و روان شناسی اختلال اضطراب جدایی برای رسیدن به هر موفقیتی هزار راه میگنا اریک اریکسونمفاهیم اساسی نظریه ی اریکسون اصل اپی ژنتیک رشد و تکامل هر فرد بر اساس یک رشته مراحل میگنا مقایسه نظریه رشد شناختی پیاژه و نظریه …ویگوتسکی وی جنبه های فرهنگی ، تاریخی و اجتماعی را در رشد شناختی با اهمیت می داندخرید کتابهای گل واژه این مجموعه با استفاده از نظرات دبیران با تجربه برای تثبیت آموخته های دانش آموزان مشاوره و روانشناسی خانواده درمانیمقدمه خانواده به عنوان یک سیستم اجتماعی شامل گروهی از افراد است که از طریق ازدواج تحقیقات آموزشی تحقیقات آموزشی سنجش و اندازه گیری آموزش تدریس روش تحقیقمقالات مشاوره و راهنمایی بازی درمانیبازی درمانی بازی فعالیتی طبیعی لذت بخش شگفت انگیز و پررمز ورازاست بازی هدفدارو معراج اصول و روش های تربیتیعنوان هایی که محورهای اصلی این پژوهشنامه را تشکیل می دهد قرار ذیل است اصول تربیت، روش


ادامه مطلب ...

ارتباط بین هویت و سلامت روان

[ad_1]
حرف‌هایی که هرگز نباید به مدیر‌تان بگویید

حرف‌هایی-که-هرگز-نباید-به-مدیر‌تان-بگوییدچیزهای بخصوصی وجود دارند که نباید در محل کارتان، به خصوص در برابر مدیرتان بگویید. مهم نیست که چه قدر ادامه ...

حاملین موج الکترونی

حاملین-موج-الكترونیپیوند نانولیتوگرافی و برآرستی (اپیتاکسی) لایه اتمی منجر به طرح قطعات و وسیله‌هایی می‌شود که به قدری کوچک‌اند ادامه ...

چیزهایی که باید قبل از رفتن به کشور دیگری در نظر بگیرید

چیزهایی-که-باید-قبل-از-رفتن-به-کشور-دیگری-در-نظر-بگیریدمهاجرت به یک کشور جدید می‌تواند هم جالب و هیجان انگیز و هم گیج کننده باشد. در اینجا برخی چیزهایی آورده ادامه ...

چیزی به نام ازن

چیزی-به-نام-ازندر مورد لایه ازنی، که از زیست – سپهر زمین در برابر قسمت اعظم تابش فرابنفش خورشید محافظت می‌کند، اخیراً ادامه ...

چه ویتامین‌هایی برای افزایش وزن مفید می‌باشند

چه-ویتامین‌هایی-برای-افزایش-وزن-مفید-می‌باشندبرخی از ویتامین‌ها و مکمل‌ها می‌توانند به افزایش وزن سالم کمک کنند. این مقاله اطلاعات بیشتری در خصوص ادامه ...

چه زمانی اولین گوشی همراه اختراع شد؟

چه-زمانی-اولین-گوشی-همراه-اختراع-شدآیا شما علاقه‌مند به دانستن تاریخ و توسعه تلفن همراه هستید؟ یا می‌خواهید بدانید که چه زمانی اولین گوشی ادامه ...

چه میزان کالری در یک عدد تخم مرغ وجود دارد

چه-میزان-کالری-در-یک-عدد-تخم-مرغ-وجود-داردرولت تخم مرغ و یا ساندویچ تخم مرغ خوراکی‌هایی هستند که عاشق خوردن‌شان هستیم. آیا تاکنون کنجکاو نشده‌اید ادامه ...

چگونه مصرف میوه و سبزیجات کودک خود را افزایش دهید

چگونه-مصرف-میوه-و-سبزیجات-کودک-خود-را-افزایش-دهیدآیا کودک‌تان بهانه می‌‌آورد تا از خوردن میوه و سبزیجات اجتناب کند؟ خوب، برای کودک شما نرمال اســت که این ادامه ...

چگونه نوشابه انرژی‌زای طبیعی و سالم درست کنیم

چگونه-نوشابه-انرژی‌زای-طبیعی-و-سالم-درست-کنیمنوشابه‌های انرژی‌زا به دلیل اینکه سریع انرژی تولید می‌کنند محبوب شده‌اند. آنهایی که به بازر عرضه شده ادامه ...


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط




کلماتی برای این موضوع

راه های ارتقاء سلامت روان در معلولین جسمی وحرکتی اولین روش توانمند سازی و ارتقاء سلامت روان لزوم بهره گیری حداکثری از باقی مانده بهداشت روان و مهارتهای مقابله با استرس ، اضطراب ، …بهداشت روان و مهارتهای مقابله با استرس ، اضطراب ، خشم — قسمت اول — مرجع کامل اطلاعات بررسی همبستگی بین سازه های و و پیش هوش هیجانی، پیشینه و رویکردها از نگاه دین و روان…از نظر مایر و سالوی مهم‌ترین مؤلفه‌های هوش هیجانی عبارت‌اند از آگاهی انسان از سلامت جنسی خانم دکتر مرقاتی خویی زن و شوهر هر …ناظران اجتماعی، روان‌شناسان و رفتارشناسان جنسی شیوع فحشا و رواج رفتارهای جنسی خشونت مقالات نشریه مطالعات اسلام و روان شناسی انجمن روان …مقالات نشریه مطالعات اسلام و روان شناسی شماره عنوان نویسنده بررسی رابطه سبک‌های بزرگترین سایت دانلود پایان نامه و پروزه پایان …پایان نامه پیرامون بررسی تفاوت بلوغ عاطفی در بین دانشجویان خانم مجرد و متأهل تا خانواده از منظر دین و روان‏شناسی معرفتخانواده از منظر دین و روان‏شناسی علی‏احمد پناهی چکیده این مقاله با هدف تبیین سایت فروش عطر و عطر فروشی یار ،مطالب جالب و عکس …عطر فروشی ، پخش و فروش عطر در ایران ، سایت فروش عطر ، آدرس عطر یار ، آدرس نمایندگی عطر مشاوره و روانشناسی خانواده درمانیاین وبلاگ به منظور تبادل تجربه و اطلاعات علمی و همچنین فعالیتهای گروه مشاوره به منظور


ادامه مطلب ...

لزوم بازگشت تولیت سلامت روان به وزارت بهداشت

[ad_1]
مفیدستان:
لزوم بازگشت تولیت سلامت روان به وزارت بهداشت

به گزارش میگنا به نقل از خبرگزاری فارس، انجمن علمی روان‌درمانی ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد: پژوهش‌های مختلف ملی و بین‌المللی نشان‌دهنده‌ شیوع بالای اختلال‌های روانی و بار ناشی از آن بر افراد مبتلا، خانواده‌ها و جامعه، و نیز پی‌آمدهای عمده در حوزه‌های سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی است. بر این مبنا بهبود و ارتقای سلامت روانِ جامعه، پیش‌گیری از بروز اختلال‌ها، و تشخیص، درمان و بازتوانی افراد و خانواده‌های متأثر از این مشکلات و اختلالات باید جزو نخستین اولویت‌های کل جامعه، حاکمیت و به طور خاص، نظام سلامت باشد.

 دست‌یابی به این اهداف مستلزم مشارکت بخش‌های مختلف جامعه و حاکمیت، و فعالیت‌های فرابخشی و بین‌بخشیِ گسترده و هم‌آهنگ در جهت پایش و رصد وضع موجود، و نیز طرح‌ریزی و اجرای برنامه‌های مختلف برای جمعیت عمومی، جمعیت‌های در معرض خطر و افراد مبتلا، و ارزیابی و نظارت بر این برنامه‌ها است.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بر اساس رسالت ذاتی و مسؤولیت قانونی خود به عنوان متولی سلامت و سلامت روان جامعه (ماده‌ی 3 و بند 1-7 سیاست‌های کلی سلامت، ابلاغ‌شده توسط مقام معظم رهبری، فروردین 1393)، از سویی وظیفه دارد تا با جلب توجه و مشارکت بخش‌های مختلف جامعه و حاکمیت نسبت به عوامل کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر سلامت در زمینه‌ی ارتقای سلامت و سلامت روان جامعه، و پیش‌گیری از اختلالات و مشکلات روانی بکوشد، و از سوی دیگر با در اختیار داشتن بخش اصلی نظام ارایه‌ی خدمات سلامت، مداخلات اثربخش لازم را برای جمعیت‌های در معرض خطر و مبتلایان طراحی، اجرا و بر آن نظارت کند.

طبیعتا نقش وزارت بهداشت، به عنوان متولی سلامت کشور، که علاوه بر سیاست‌گذاری در این زمینه، ارایه‌دهنده‌ بخشی عمده از خدمات سلامت و نیز مسئول نظارت بر این خدمات و تضمین کیفیت خدمات ارایه‌شده است، ایجاب می‌کند که با رصد وضع موجود و سنجش نیاز کشور به گروه‌های مختلف ارایه‌دهنده‌ی خدمات سلامت، و تعیین استانداردهای آموزشی، فراهم آوردن امکانات آموزشی لازم و اعتباربخشی مراکز واجد صلاحیت برای آموزش در این رشته‌ها به سمت دست‌یابی به کمیت و کیفیت شاغلان این حوزه‌ها حرکت کند.

در این راستا و به دنبال ابراز نگرانی‌هایی از طرف متخصصان حوزه‌ سلامت روان، وزارت بهداشت در چند سال اخیر اقداماتی را در جهت سامان‌دهی به آموزش گرایش‌هایی از رشته‌ی روان‌شناسی که مستقیماً در ارتباط با سلامت، و تشخیص و درمان مبتلایان به اختلالات روان هستند آغاز کرده است و بر اساس اخباری که در رسانه‌ها منتشر شده است، به موافقت کمیته‌ بررسی این موضوع با تولیت وزارت بهداشت در این رشته‌ها و انتقال آن به وزارت بهداشت منجر شده است.

انجمن علمی روان‌درمانی ایران، به عنوان انجمن بین‌رشته‌ای حوزه‌ی سلامت روان، با توجه به دلایل زیر حمایت خود را از این تصمیم اعلام کرده و اجرای آن را قدمی ضروری برای سامان‌دهی به حوزه‌ سلامت روان و تضمین حداقل کیفیت خدمات ارایه‌شده به جامعه، و افراد و خانواده‌های درگیر با این مشکلات می‌داند:

 تولیت قانونی وزارت بهداشت در سلامت و سلامت روان بر اساس سیاست‌های کلی سلامت

ماده‌ی 3 سیاست‌های کلی سلامت که در تاریخ 18/1/1393 توسط مقام معظم رهبری به رؤسای قوای سه‌گانه و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده است «ارتقای سلامت روانی جامعه با ترویج سبک زندگی اسلامی‌ـ ایرانی، تحکیم بنیان خانواده، رفع موانع تنش‌آفرین در زندگی فردی و اجتماعی، ترویج آموزش‌های اخلاقی و معنوی و ارتقای شاخص‌های سلامت روانی» را جزو سیاست‌های کلی سلامت برشمرده است و بند 1ـ7 همین سند بالادستی نیز به صراحت موضوع «تولیت نظام سلامت شامل سیاست‌گذاری‌های اجرایی، برنامه‌ریزی‌های راه‌بردی، ارزشیابی و نظارت بر آن» را برعهده‌ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار داده است. از سوی دیگر، در بند 1ـ8 همین سند، بر «ترویج تصمیم‌گیری و اقدام مبتنی بر یافته‌های متقن و علمی در مراقبت‌های سلامت، آموزش و خدمات با تدوین استانداردها و راه‌نماها، ارزیابی فناوری‌های سلامت، استقرار نظام سطح‌بندی با اولویت خدمات ارتقای سلامت و پیش‌گیری و ادغام آن‌ها در نظام آموزش علوم پزشکی» تأکید شده است.

بر این مبنا و بر اساس سیاست‌های کلی سلامت به شرح ذیل است:

• وزارت بهداشت تولیت سلامت در کشور را برعهده دارد و این تولیت شامل سیاست‌گذاری‌های اجرایی، برنامه‌ریزی‌های راه‌بردی، ارزشیابی و نظارت بر آن است (بند 1ـ7).

• ارتقای سلامت روان جامعه (ماده‌ی 3) از سیاست‌های کلی سلامت است و تولیت آن برعهده‌ی وزارت بهداشت است (بند 1ـ7).

• مراقبت‌های سلامت، آموزش و خدمات در حوزه‌ی سلامت و با اولویت خدمات ارتقای سلامت و پیش‌گیری در نظام آموزش علوم پزشکی ادغام می‌شود (بند 1ـ8).

بدیهی است حوزه‌هایی از روان‌شناسی که با ارایه‌ خدمات سلامت مرتبط‌ هستند و در حوزه‌ نظام سلامت می‌گنجند، شامل بندها و مواد فوق بوده و طبق سیاست‌های کلی سلامت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متولی آن است.

لازم است ذکر شود که این بند از سیاست‌های کلی سلامت درباره‌ی تولیت وزارت بهداشت در روزهای اخیر در قانون برنامه‌ ششم توسعه نیز، به شکل زیر، به تصویب مجلس رسیده است و بعد از طی مراحل قانونی لازم در قالب قانون برنامه‌ ششم توسعه نیز لازم‌الاجرا است:

بند الف ماده‌ی 87 قانون برنامه‌ی ششم توسعه:

«تولیت نظام سلامت شامل سیاست‌گذاری‌های اجرایی، برنامه‌ریزی‌های راه‌بردی، ارزشیابی، اعتبارسنجی و نظارت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز می‌گردد. کلیه‌ی اشخاص حقیقی و حقوقی، اعم از دولتی و غیردولتی، از جمله ارائه‌کنندگان خدمات سلامت، سازمان‌ها و شرکت‌های بیمه‌ی پایه و تکمیلی، موظف‌اند از خط‌مشی و سیاست‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با تأکید بر خرید راه‌بردی خدمات و واگذاری امور تصدی‌گری با رعایت ماده‌ی 13 قانون مدیریت خدمات کشوری و سطح‌بندی خدمات، تبعیت کنند.»

 پیشینه و وضعیت کنونی آموزش و فعالیت در حوزه‌ روان‌شناسی بالینی و سلامت در ایران

در اغلب کشورهای دیگر، حوزه‌هایی از روان‌شناسی که با تشخیص و درمان اختلالات روانی یا مشکلات روانی بیماران جسمی سروکار دارند از دل نظام سلامت برخاسته‌اند و در تعامل و ارتباط نزدیک با نهادهای مرتبط با سلامت قرار دارند. در اغلب این کشورها، ارایه‌دهندگان این خدمات به عنوان health practitioner شناخته می‌شوند و اخذ مجوز کار بالینی برای آنان منوط به تأیید صلاحیت توسط هیأت‌ها یا سازمان‌هایی است که بر عمل‌کردِ ارایه‌دهندگان خدمات سلامت نظارت دارند. از سوی دیگر، اعتباربخشی برای ارایه‌ی دوره‌های آموزشی این رشته‌ها مستلزم وجود امکانات و برنامه‌های مدون برای کسب تجربه‌ی بالینی تحت نظارت اعضای هیأت علمی در حین آموزش آنان است و عملاً نمی‌توان دوره‌های آموزش روان‌شناسی بالینی یا سلامت یا سایر گرایش‌های مرتبط با سلامت را یافت که بدون دست‌رسی به عرصه‌ی بالینی مناسب (درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز خدمات سلامت روان جامعه‌نگر و نظام سلامت به طور کلی) بتوانند اعتباربخشی شوند.

در ایران نیز اولین دوره‌ آموزشی روان‌شناسی بالینی، در مقطع فوق‌لیسانس، در دهه‌ 1350 شمسی، در دانشکده‌ پزشکی دانشگاه تهران و در بیمارستان روزبه ‌تأسیس شد و در سال‌های بعد نیز دوره‌های بعدی و دکتری در دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت بهداشت راه‌اندازی شدند که عملاً این امکان را داشتند تا با بهره‌گیری از استادان مجرب و عرصه‌های بالینی لازم، آموزش قابل‌قبولی برای دانش‌جویان این رشته‌ها و مقاطع فراهم کنند. متأسفانه از دوره‌ای به بعد و از آغاز دهه‌ی 1380 رشدی تصاعدی در تعداد مراکز آموزشی و دانش‌جویان پذیرفته‌شده‌ این مقاطع و رشته‌ها اتفاق افتاد که هم‌راه با نادیده گرفته شدن تولیت وزارت بهداشت در حوزه‌ی سلامت روان منجر به تبعات منفی عمده‌ای شامل موارد زیر شده است:

راه‌اندازی دوره‌های آموزش روان‌شناسی بالینی و سلامت در مواردی که خارج از تولیت و نظارت وزارت بهداشت بود، منجر به تأسیس دوره‌هایی شد که اغلب از حداقل امکانات لازم (شامل اعضای هیأت علمی که در رشته‌های روان‌شناسی بالینی یا سلامت تحصیل کرده باشند، و عرصه‌های بالینی لازم که امکان تجربه‌ی عملی تحت نظارت را برای دانش‌جویان فراهم کند) برخوردار نبودند. نتیجه‌ این وضعیت تعداد رو‌به‌فزونی از دانش‌آموختگان این رشته‌ها بود که در دوران تحصیل خود، غیر از آموزش‌های تدریسی و کلاسی، تقریباً هیچ آموزش بالینی واقعی کسب نکرده بودند و هیچ مواجهه‌ای با بیمارانی که باید بعد از فارغ‌التحصیلی به آنان خدمات می‌دادند نداشتند.

• گرچه تلاش‌هایی برای جبران این کم‌بود انجام شد و میزانی ناچیز از کارآموزی و کارورزی برای اخذ پروانه‌ کار لازم دانسته شد، اما به اذعان کسانی که برای آن اقدام کرده‌اند و نیز برخی مسئولان سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره‌ ایران، این دوره‌ها اغلب نمی‌تواستند آموزش‌های عملی لازم را ارایه دهند و به گفته‌ اخیر یکی از مسئولان  این سازمان روان‌شناسی، که در رسانه‌ها منتشر شده، نیز حاکی از آن است که گذراندن این دوره‌ها عملاً منجر به صدور گواهی‌های صوری شده است.

• از سوی دیگر، صدور مجوز کار برای گرایش‌های مختلف روان‌شناسی به نوعی بوده است که عملاً مرزهای صلاحیت حرفه‌ای بین گرایش‌های مختلف از بین برود و در عمل بسیاری از کسانی که در گرایش‌های غیربالینی و سلامت آموزش دیده‌اند و قاعدتاً باید در عرصه‌ها و حوزه‌هایی دیگر (مانند دانشگاه‌ها، مدارس، ادارات و سازمان‌ها) از خدمات آنان استفاده شود، به کار بالینی و درمان بیماران و مبتلایان به مشکلات و اختلالات روانی رو بیاورند، در حالی که آموزش لازم برای آن را ندیده‌اند. طبیعی است که چنین وضعیتی موجب آشفتگی بسیار در خدمات ارایه‌شده به بیماران نیازمند و اثرات و پیامدهای منفی جدی برای سلامت روان جامعه شده است.

 لزوم بازگشت تولیت سلامت روان به وزارت بهداشت

شرایط مذکور موجب بروز نگرانی‌هایی در زمینه‌ کیفیت آموزش و کیفیت ارایه‌ خدمات سلامت روان در بین صاحب‌نظران این حوزه شده است و از مدت‌ها قبل افراد و نهادها و انجمن‌های مرتبط دیدگاه‌های خود را در زمینه‌ی لزوم انجام اقداماتی در این خصوص بیان کرده‌اند. خوشبختانه، وزارت بهداشت نیز بر اساس رسالت و وظایف ذاتی خود در زمینه‌ سلامت و سلامت روان در سال‌های اخیر اقداماتی در این زمینه را پی‌گیری کرده است که موضوع انتقال آموزش گرایش‌هایی از روان‌شناسی که با سلامت مرتبط‌اند از آن جمله بوده است. لزوم آموزش‌های عملی بالینی تحت نظارت در دوران تحصیل دانش‌جویان این رشته‌ها و برخورداری از تعداد کافی اعضای هیأت علمی دانش‌آموخته‌ی این رشته‌ها و با تجربه‌ی کافی در این حوزه، و نیز برخورداری از عرصه‌های آموزش بالینی سنگ بنای این احساس نیاز بوده است که در درستی آن نمی‌توان تردید کرد.

انجمن علمی روان‌درمانی ایران، به عنوان انجمنی بین‌رشته‌ای از متخصصان گروه‌های مختلف ارایه‌دهنده‌ خدمات سلامت روان، ضمن تأکید بر اهمیت تولیت وزارت بهداشت در سلامت روان، از بازگشت آموزش گرایش‌های روان‌شناسی مرتبط با سلامت و درمان به این وزارت‌خانه حمایت کرده و معتقد است بررسی و پیش‌برد کارشناسانه‌ این موضوع و هم‌چنین برنامه‌ریزی‌های مرتبط برای این کار مستلزم استفاده از نظرات متخصصان و صاحب‌نظران این حوزه‌ها و نمایندگان مسئولان و مدیران اجرایی است تا به شکلی علمی و با تکیه بر تجربه‌ی سایر کشورها و در چارچوب ساختار و قوانین کشور این موضوع بررسی شود. انجمن علمی روان‌درمانی ایران پیشنهاد می‌کند وزارت بهداشت، به عنوان متولی سلامت و سلامت روان کشور، با تشکیل کمیته‌ بین‌رشته‌ای «سامان‌دهی آموزش و خدمات سلامت روان» بازبینی برنامه‌های آموزشی این رشته‌ها و اعتبار بخشی مراکز آموزش‌دهنده، و نیز تعریف نقش و مرزهای صلاحیت حرفه‌ای گروه‌های مختلف ارایه‌دهنده‌ خدمات سلامت روان را پی بگیرد تا ان شاء الله با بررسی‌های کارشناسانه و علمی در جهت ارتقای کیفیت آموزش و ارایه‌ خدمات این حوزه گام‌هایی اساسی برداشته شود.

انجمن علمی روان‌درمانی ایران آمادگی دارد تا با ارائه‌ مدارک و مستندات و نظرات کارشناسی، و نیز با حضور فعالانه‌ نمایندگان‌اش در کمیته‌های کارشناسی سهم خود را در این فرایند مهم ایفا کند.

به گزارش میگنا در انجمن رواندرمانی ایران دارابودن تخصص روان‌‌پزشکی یا دکتری روان‌‌شناسی بالینی یا دکتری روان‌‌شناسی سلامت برای اعضا الزامی است و این انجمن در امتداد انجمن روان درمانی روان شناسان و مشاوران که مورد تایید وزارت علوم است تشکیل شده است!

کلمات کلیدی: انتقال روان شناسی،انتقال بالینی به وزارت بهداشت،انجمن علمی روان‌درمانی ایران


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

پایگاه خبری شفاآنلاین حوزه سلامت و بهداشتمجلس تصویب کرد ممنوعیت پزشکان استخدامی از فعالیت در بخش خصوصی وزارت بهداشت، درمان و حمله وزیر بهداشت به سرداران حرم، عَلَم و قلم ائمه …به‌ گزارش مشرق، سیدحسن هاشمی در سی و سومین کنگره انجمن علمی روانپزشکی ایران اظهار میگنا التهاب غده تیروییدهاشیموتو چیست؟به تدریج سطوح بالای کلسترول را کاهش می دهد ممکن است هر گونه افزایش وزن معکوس شود خبرگزاری فارس صفحه اصلی بهترین صفهای نماز جماعت، صف اول است که صف ملائکه است و بهترین جای صف اول، سمت راست میگنا تبیین دلبستگی نظریه بالبیدست زده و توان مقابله با تنیدگی‌ها را به طور اثربخش داشته باشند به اعتماد گلمن، بهره زنی که ازمرگ ناصرالدین شاه دق کردعکسزنیکهازمرگصراط انیس الدوله ملکه ای بود که برای اولین بار، نشان تمثال شاه و حمایل آفتاب را قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی …معاونت پژوهش و فناوری به عنوان یکی از کلیدی ترین حوزه های ستادی دانشگاه، در زمینه قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران – قانون‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه ‎اقتصادی‌ اجتماعی‌ و …قانون‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه ‎اقتصادی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ جمهوری ‎اسلامی پایگاه خبری شفاآنلاین حوزه سلامت و بهداشت مجلس تصویب کرد ممنوعیت پزشکان استخدامی از فعالیت در بخش خصوصی وزارت بهداشت، درمان و ‌آموزش حمله وزیر بهداشت به سرداران حرم، عَلَم و قلم ائمه جمعه زحمات به‌ گزارش مشرق، سیدحسن هاشمی در سی و سومین کنگره انجمن علمی روانپزشکی ایران اظهار داشت میگنا التهاب غده تیروییدهاشیموتو چیست؟ به تدریج سطوح بالای کلسترول را کاهش می دهد ممکن است هر گونه افزایش وزن معکوس شودافزایش از خبرگزاری فارس صفحه اصلی رهبر انقلاب در دیدار هزاران تن از مردم قم وجود یک قوه‌ قضائیه مستقل و شجاع را همه باید قدر میگنا تبیین دلبستگی نظریه بالبی دست زده و توان مقابله با تنیدگی‌ها را به طور اثربخش داشته باشند به اعتماد گلمن، بهره هوش زنی که ازمرگ ناصرالدین شاه دق کردعکس زنیکهازمرگ حکایت زنان ناصرالدین شاه، حکایت عجیب و غریبی است از تعداد زیادشان که بگذریم، عکس های قدیمی قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران معاونت پژوهش و فناوری به عنوان یکی از کلیدی ترین حوزه های ستادی دانشگاه، در زمینه گسترش قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران – قانون‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه ‎اقتصادی‌ اجتماعی‌ و فرهنگی قانون‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه ‎اقتصادی‌، اجتماعی‌ و فرهنگی‌ جمهوری ‎اسلامی‌ ایران‌


ادامه مطلب ...

چگونه روان صحبت کنیم؟راهکارهای ساده ای برای روان صحبت کردن

[ad_1]
مفیدستان:

آیا وقتی قصد دارید چیزی را برای دیگران توضیح دهید، در بیان روان کلمات مشکل دارید و احساس می کنید گفتارتان روان نیست؟

چگونه روان صحبت کنیم
آرام و آهسته صحبت کنید‎

چگونه روان صحبت کنیم ,آیا وقتی قصد دارید چیزی را برای دیگران توضیح دهید، در بیان روان کلمات مشکل دارید و احساس می کنید گفتارتان روان نیست؟ آیا وقتی از شما میخواهند جلوی دیگران صحبت کنید مضطرب و دچار تنش می شوید؟ نگران نباشید راه حل های ساده ای هم وجود دارد که با انجام آن ها میتوانید تا حدی گفتار روانی را برای خود به ارمغان آورید.

آیا وقتی قصد دارید چیزی را برای دیگران توضیح دهید، در بیان روان کلمات مشکل دارید و احساس می کنید گفتارتان روان نیست؟ آیا وقتی از شما میخواهند جلوی دیگران صحبت کنید مضطرب و دچار تنش می شوید؟ اگر پاسخ مثبت است آرام باشید؛در مرحله اول شما میتوانید با مراجعه به یک آسیب شناس گفتار و زبان به یک گفتار روان و راحت برسید اما راه حل های ساده ای هم وجود دارد که با انجام آن ها میتوانید تا حدی گفتار روانی را برای خود به ارمغان آورید.

چگونه روان صحبت کنیم

1 – آرام و آهسته صحبت کنید. از عجله کردن در صحبت کردن خود پرهیز کنید.با شتاب زدگی،انجام هرکاری سخت است.

2 – معمولی، طبیعی و آرام نفس بکشید؛ به نحوی که موقع صحبت کردن نفس کم نیاورید.

3 – آرام شروع به صحبت کنید. شروع آرام در حین صحبت کردن باعث آرام تر شدن چین های صوتی تان خواهد شد. زمانی که اعتماد به نفس کافی به دست آوردید،میتوانید به آرامی سرعت خود را افزایش دهید.

4 – سعی کنید صحبت کردن در برابر دیگران را تمرین کنید. با کسب تجربه های بیشتری از صحبت کردن در محضر عموم به بهبود مهارت های سخنرانی و آسان و روان تر شدن صحبت کردنتان کمک فراوانی خواهید کرد.

5 – به کیفیت و آهنگ صدای خود اهمیت دهید. صدایی با فرکانس بالا یا تو دماغی ممکن است شمارا عصبی یا نامطمئن نشان دهد.اگر از فرکانس درست استفاده کنید، ارتباط موثرتری خواهید داشت.

صحبت کردن روان

معمولی، طبیعی و آرام نفس بکشید به نحوی که موقع صحبت کردن نفس کم نیاورید‎

6 – از عصبانی شدن پرهیز کنید. منظور ما این نیست که عصبانی نشوید.عصبانی شدن در بیشتر مواقع یک رفتار غیرارادی است. منظور ما این است که عصبانیت خود را به قدرت و هیجان در صحبت هایتان در مقابل جمع تبدیل نمایید.عصبانیت در موقع صحبت کردن معمولا ناشی از کمبود اعتماد به نفس است؛ اما شما باید از آن به درستی استفاده نمایید.میتوانید از آدرنالین اضافه شده به جریان خون در موقع عصبانیت در جهت ایجاد انرژی و تبدیل آن به شور و شوق برای کاهش استرس، استفاده نمایید.

چگونه روان صحبت کنیم

چگونه روان صحبت کنیم

7 – چشم و گوش هایتان را باز نگهدارید.
آگاهی از اینکه مردم در اطراف شما چگونه صحبت میکنند ،
میتواند به شما کمک کند تا حدس بزنید روانی گفتار شما خوب است
یا شاید اندکی نیاز به بهبود دارد.
به تفاوت ها در الگوها و آهنگ های صحبت کردن دقت کنید.

8 – تمرین ، تمرین و تمرین .
مطمئن باشید که تمرین بیشتر باعث میشود
کامل شوید یا حداقل بهبود پیدا کنید.

9 – آواز بخوانید. مجبور نیستید این کار را جلوی هرکسی انجام دهید؛
حتی زیر دوش ! آواز خواندن بدلیل استفاده از صدای مناسب میتواند به شما کمک کند
و شما میتوانید در مورد استفاده از هوا،تنفس ، تلفظ شمرده
و سرعت گفتارخود اطلاعاتی بدست بیاورید.

چگونه روان صحبت کنیم

10 – صبور باشید. نباید از خودتان انتظار داشته باشید
که صحبت کردن روان و آسان را طی یک روز یاد بگیرید.
بدون تعیین کردن جدول زمانی خاصی به خودتان فرصت تجربه کردن و بهتر شدن بدهید.

بهترین راه برای رسیدن به یک گفتار روان، میتواند اختصاص دادن وقتی معین برای تمرین روزانه تعدادی از مراحل گفته شده باشد. به خودتان اعتماد داشته باشید! اگر حس میکنید در بیان چند کلمه خاص مشکل دارید، فقط همان کلمات را تمرین کنید تا زمانی که بتوانید ان هارا به خوبی بیان کنید.با تمرین مکرر گفتارتان به نرمی و روانی ابریشم خواهد شد.

مراجعه به یک آسیب شناس گفتار و زبان میتواند
بهترین راه برای درمان کامل و ریشه ای ناروانی گفتار شما باشد
و با انجام کامل روند گفتاردرمانی ، میتوانید یک گفتار کاملا روان و بی نقص را تجربه کنید.

خراسان نیوز

چگونه روان صحبت کنیم؟راهکارهای ساده ای برای روان صحبت کردن


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

روانشناسی کودک،روانشناسی کودکان،روانشناسی …آموزش نقاشی به کودک روانشناسی کودکانآموزش نقاشی کودکانروانشناسی کودککودکان روانشناسی کودک،روانشناسی کودکان،روانشناسی کودک و نوجوان آموزش نقاشی به کودک روانشناسی کودکانآموزش نقاشی کودکانروانشناسی کودککودکانکاردستی


ادامه مطلب ...

بیش از ۷ هزار جانباز اعصاب و روان به شدت بیمارند

[ad_1]
بیش از ۷ هزار جانباز اعصاب و روان به شدت بیمارند

به گزارش ایلنا، عبدالرضا عباسپور دیروز در نشستی خبری با اشاره به اینکه ۶۳ هزار و ۸۰۳ جانباز شیمیایی در کشور وجود دارد، گفت: تعداد جانبازان نخاعی ۱۹۸۰ نفر، جانبازان اعصاب و روان ۲۱۸ هزار و ۲۲۵ و سایر گروه‌های جانبازی ۲۸۰ هزار و ۴۱۴ نفر است.

وی ادامه داد: از میان آمار اعلام شده ۷ هزار و ۱۴۷ نفر جانبازان شهید اعصاب و روان با بیماری شدید هستند که به خدمات ویژه نیازمندند. همچنین ۴۶۷ هزار و ۸۴۷ جانباز تا ۶۰ سال سن دارند و ۴۸ هزار و ۳۹۷ نفر بالای ۶۰ سال هستند.

معاون بهداشت و درمان بنیاد شهید و امور ایثارگران افزود: بنیاد شهید هرم خدمات درمانی دارد که در قاعده آن بیمه همگانی سپس بیمه تکمیلی، طرح پایش سلامت جانبازان و والدین شهدا، کلینک‌های تخصصی و اعزام به استان‌ها، کلینیک تخصصی و دعوت از متخصصین خارجی و در رأس آن اعزام درمانی جانبازان به خارج از کشور وجود دارد.

عباسپور توضیح داد: ۸۱۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه پایه بنیاد شهید هستند و یک میلیون و ۶۶۸ هزار و ۷۹۶ نفر از بیمه تکمیلی بنیاد شهید استفاده می‌کنند که علت بیشتر بودن افراد تحت پوشش بیمه تکمیلی این است که برخی از افراد جامعه ایثارگری تحت پوشش بیمه دستگاه‌هایی که در آن مشغول به کار هستند؛ قرار دارند اما از بیمه تکمیلی بنیاد استفاده می‌کنند.

وی با بیان اینکه بیمه تکمیلی بنیاد شهید سقف ندارد، گفت: خدمات ما فارغ از درصد جانبازی به همه ایثارگران و افراد تحت تکفل بدون دریافت هیچ گونه فرانشیز ارائه می‌شود و سه هزار و ۵۰۰ مرکز که بیشتر آن‌ها خصوصی هستند طرف قرارداد ما قرار دارند و دیگر بیمارستان‌ها نیز همکاری لازم را با ما دارند و در صورت مراجعه به ایثارگران خدمات ارائه می‌کنند.

معاون بنیاد شهید اظهار کرد: در یک سال گذشته ۲۳ هزار نفر از والدین شهدا و افراد دیگر از خدمات پرستاری بنیاد شهید نیز استفاده کردند و بیش از ۳۸۸ هزار نفر از خدمات بستری بهره‌مند شدند.

وی با اشاره به طرح پایش سلامت تصریح کرد: ۶۱۰ پزشک عمومی در طرح پایش سلامت به منازل جانبازان می‌روند و در صورت نیاز این عزیزان را به کلینک‌های تخصصی ارجاع می‌دهند همچنین بیش از ۲۵ تیم تخصصی به استان‌ها و روستاهای کم برخوردار اعزام شده‌اند که در یک سال اخیر هزار و ۸۸۳ نفر را ویزیت کردند.

عباسپور با اشاره به اینکه ۳۹ پزشک متخصص از خارج از کشور در یک سال اخیر به ایران آمدند و ۹۸۵ مورد ویزیت و ۲۱۷ مورد جراحی داشتند، افزود: ۱۲ نفر از جانبازان نیز در این مدت برای درمان به خارج از کشور اعزام شدند. همچنین ما جانبازانی داریم که دچار شرایط و بیماری‌های خاصی شدند که در دنیا ویژه است. بنابراین در حین عمل آن‌ها از چندین متخصص خارجی و داخلی در قالب یک تیم استفاده می‌کنیم.

معاون بنیاد شهید در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه جانبازان معمولا در مورد خدمات درمانی انتقاداتی دارند، گفت: در سال ۹۴ دانشگاه تهران پژوهشی را برای ما انجام داد که نشان می‌داد ۸۰ درصد جامعه ایثارگری از خدمات درمانی رضایت داشتند.

وی با بیان اینکه طرح پایلوت درمان جانبازان شیمیایی و بیماران ریوی در کل کشور در حال انجام است، گفت: پایش‌های تخصصی یک دور در همه استان‌ها انجام شده و به زودی دور دوم نیز برای تمامی جانبازان انجام می‌شود و نرم‌افزاری در بنیاد ایجاد شده که اطلاعات درمانی جامعه ایثارگری در آن ثبت می‌شود.

عباسپور در ارتباط با جانبازان اعصاب و روان افزود: بیماری این عزیزان مزمن است بنابراین شبکه آموزشی برای آن‌ها تدوین شده که به خانواده‌های آنان نیز آموزش‌هایی داده شود. بر این اساس ۶۰ هزار نفر از همسران این جانبازان آموزش‌های خاص دیدند و همچنین در این شبکه آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد، شادکامی و... نیز داده می‌شود. تلاش ما این است که بر روی مسائل روحی کار کنیم و نیاز دارویی را کم کنیم زیرا در این شرایط سطح رضایت جانبازان و خانواده‌هایشان بالا می‌رود و عوارض آن برای این عزیزان و به ویژه خانواده‌هایشان کم می‌شود.

معاون بهداشت و درمان بنیاد شهید خاطرنشان کرد: همچنین اردوهای دوره‌ای تفریحی و درمانی نیز برای این جانبازان در نظر گرفته شده است و البته با توجه به اینکه تخت روانپزشکی در بیمارستان‌ها کم است ما به این مساله مستقیما ورود کردیم به طوری که ۱۰ مرکز تخصصی روانپزشکی را در اختیار داریم و ۹ درصد تخت‌های روانپزشکی کشور برای بنیاد شهید است. همچنین خدمات مشاوره‌ای و روان‌شناسی نیز تحت پوشش بیمه بنیاد قرار می‌گیرد.

وی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود؛ بیمارستان‌های اعصاب و روان بنیاد شهید به یک شرکت خاص واگذار شده است، گفت: در جهت یکپارچه سازی خدمات و استفاده از یک پروتکل درمانی بیمارستان‌های اعصاب و روان زیر مجموعه یکی از شرکت‌هایی است که ۱۰۰ درصد سهام آن متعلق به بنیاد شهید است، در این مراکز قصد نداریم که نیروهای باتجربه خود را در زمینه درمان جانبازان اعصاب و روان از دست بدهیم و همچنان با آن‌ها همکاری خواهیم کرد.

عباسپور در زمینه کمیسیون تشخیص درصد جانبازی اظهار کرد: آیین نامه تعیین درصد با استفاده از تجارب بین المللی و همکاری سه دستگاه وزارت دفاع، ستاد نیروهای مسلح و بنیاد شهید و امور ایثارگران نوشته شده است که میزان از کارافتادگی افراد را مشخص می‌کند. تعیین درصد جانبازی پیش از سال ۷۲ موقت بوده است و ما از همه کسانی که در آن زمان درصد جانبازی گرفتند درخواست کردیم که مجددا برای گرفتن درصد قطعی خود مراجعه کنند. در حال حاضر نیز کاهش درصد نداریم اما ممکن است افزایش درصد نیز نداشته باشیم.

وی در ارتباط با جانبازان مدافع حرم ادامه داد: مدافعان حرم و خانواده‌های آن‌ها برای ما همانند جانبازان دفاع مقدس و خانواده‌هایشان هستند و همانند آنان نیز خدمات دریافت می‌کنند.

عباسپور در پایان با اشاره به اینکه در بودجه سال آینده کسری نخواهیم داشت، گفت: در زمینه تعداد آمبولانس با محدودیت روبرو هستیم برای نمونه در تهران کمتر از ۲۰ آمبولانس داریم که تنها به موارد اورژانسی می‌پردازد.

 

کلمات کلیدی: جانباز،جانباز اعصاب و روان،بنیاد شهید،عبدالرضا عباسپور،معاون بهداشت و درمان بنیاد شهید


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

بیش از هزار جانباز اعصاب و روان به شدت بیمارند بیش از ۷ هزار جانباز اعصاب و روان به شدت بیمارند


ادامه مطلب ...

مؤلفه‌های سلامت و بهداشتِ روان خانواده در روایت‌های رضوی

[ad_1]
نویسندگان:
فائزه عظیم‌زاده اردبیلی (1)
عاطفه ذبیحی (2)

چکیده

مفهوم بهداشت روان که با ایجاد آگاهی درباره‌ی عوامل معنوی و مادی مؤثر در سلامت فکر و اعتدال رفتار و کردار، تحرک و پیشرفت معنوی و مادی انسان را در همه‌ی زمینه‌ها ‌فراهم می‌کند، از مفاهیمی است که در حوزه‌ی تعامل اعضای خانواده اهمیت خاصی دارد. مقاله‌ی حاضر در راستای تبیین الگوی رفتاری رضوی در تأمین سلامت روان خانواده، روایت‌های منتسب به امام رضا (علیه‌السلام) را بررسی نموده است.
راهکارهای رفتاری در روایت‌های رضوی که در زمره‌ی عناصر تأمین‌کننده‌ی سلامت روانی خانواده قرار می‌گیرد، به ابعاد مختلف تعامل‌های خانوادگی توجه دارد. در زمینه‌ی انتخاب همسر به عنوان زیربنای بهداشت خانواده، امام رضا (علیه‌السلام) بر معیارهایی چون توجه به زمان ازدواج مشورت و ایمان تأکید کرده است.
پس از شکل‌گیری کانون خانواده نیز رعایت توصیه‌های ‌حضرت در زمینه‌ی موضوع‌هایی از قبیل تأمین نیاز جنسی، توسعه‌ی اقتصادی، تقویت گرایش‌های اخلاقی و تعامل میان زوجین، بهداشت روانی خانواده را درپی خواهد داشت.

مقدمه

خانواده یکی از ارکان اصلی جامعه به شمار می‌رود؛ از این‌رو، دستیابی به جامعه‌ی سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده خواهد بود و تحقق خانواده‌ی سالم نیز به برخورداریِ افراد از سلامت روانی و داشتن رابطه ‌مطلوب با یکدیگر بستگی دارد. بهداشت روان به مثابه علمی برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که راهکارهای تأمین سلامت روانی و پیشگیری از بیماری‌های روانی را در افراد بررسی می‌کند، علاوه بر اینکه همه‌ی زوایای زندگی از اوّلین لحظه‌ی حیات تا مرگ را دربر می‌گیرد، در بستر خانواده در ابعاد گوناگون از قبیل: تربیت اجتماعی، عاطفی، اخلاقی، جنسی و تربیت شناختی در هم تنیده است؛ به گونه‌ای که تصور خانواده‌ی سالم بدون توجه به فرایند انواع تربیت متصور نیست.
سیره‌ی رضوی به مثابه الگویی شایسته برای دستیابی به روش هدایت و کمال حقیقی، مشحون از مجموعه‌ای از دستورها، پندها، موعظه‌ها، داستان‌ها و روایت‌هایی است که هر کدام به جنبه‌ای از زندگی انسان نظر دارد و از آن آموزه‌ها ‌می‌توان قواعد و دستورالعمل‌هایی که بهداشت روانی را تأمین می‌کند، استفاده کرد.
به منظور دستیابی به این الگوی رضوی، پس از تبیین مفهوم بهداشت روان خانواده، در مقاله‌ی حاضر به بررسی راهکارهای ارائه شده برای ارتقای سلامت خانواده در سیره‌ی رضوی پرداخته می‌شود. ارتقای سلامت و بهداشت روان خانواده نیازمند توجه به جنبه‌های گوناگون زندگی است و در این زمینه روایت‌های ‌رضوی با ارائه‌ی آموزه ‌کارآمد، به موضوع‌هایی از قبیل: انتخاب همسر به مثابه زیربنای بهداشت خانواده، تأمین نیاز جنسی و اعمال شیوه‌ی صحیح پاسخگویی به خواسته‌های ‌مشروع همسر، توسعه‌ی اقتصادی خانواده و تربیت اخلاقی خانواده را در راستای تأمین سلامت روان خانواده توجه کرده است.
در مقاله‌ی حاضر به بررسی معیارهای انتخاب همسر از منظر امام رضا (علیه‌السلام) پرداخته می‌شود. مسئله‌ی تأمین نیاز جنسی، جایگاه و کیفیت برقراری روابط زناشویی در روایت‌های ‌رضوی بررسی می‌شود. پس از آن الگوی اقتصادی مورد توجه حضرت در اداره‌ی خانواده تبیین شده و در نهایت، تربیت اخلاقیِ مؤثر در سلامت و بهداشت خانواده در دو جایگاه گرایش‌های اخلاقی فردی و تربیت اخلاقی فرزندان بر مبنای سخنان امام رضا (علیه‌السلام) بررسی شده است.
شایان ذکر است که به منظور نیل بدین مقصود، روایت‌های ‌منتسب به امام رضا (علیه‌السلام) از منابع روایی امامیه چون: بحارالانوار، وسائل الشیعه و الکافی استخراج شده است. انتخاب روایت‌ها ‌از مجامع حدیثی بر پایه‌ی اعتماد به صحت روایت‌ها ‌صورت گرفته و از بررسی دقیق و علمی اسناد و دلالت روایت ‌مذکور از منظر علم رجال و حدیث در این مقاله سخن به میان نیامده است.

مفهوم‌شناسی

روانپزشکان از نظر روانی فردی را سالم می‌شمارند که تعادلی میان رفتارها و کنترل او در مواجهه با مسائل اجتماعی وجود داشته باشد؛ مثلاً سلامت روانی از دیدگاه کورسینی (3) وضعیت روانی با ویژگی‌های: بهزیستی عاطفی، رهایی نسبی از اضطراب و علائم بیماری ‌ناتوان‌کننده، برقراری ارتباط سازنده و نیز کنار آمدن با فشارهای معمول زندگی است (Irving, 2010: 1450). از این دیدگاه انسان و رفتارهای او در مجموع یک دستگاه در نظر گرفته می‌شود که بر اساس کیفیت تأثیر و تأثر متقابل عمل می‌کند.
با این نگاه، ملاحظه می‌شود که چگونه عوامل متنوع زیستی انسان بر عوامل روانی- اجتماعی او اثر می‌گذارد یا برعکس از آن اثر می‌پذیرد؛ به سخن دیگر، در بهداشت و تعادل روانی، انسان به تنهایی مطرح نیست، بلکه آنچه درباره‌ی آن بحث می‌شود پدیده‌هایی است که در اطراف او وجود دارد، بر جمع نظام او تأثیر می‌گذارد و از آن متأثّر می‌شود؛ بنابراین، جاهودا (4) تسلط بر محیط را از مفاهیم عمده‌ی مرتبط با سلامت روانی می‌شمارد (سالاری‌فر، 1391: 196).
بهداشت روان، علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که همه‌ی زوایای زندگی از اوّلین لحظه‌ی حیاتِ جنینی تا مرگ؛ اعم از زندگی داخلِ رحمی، نوزادی، کودکی تا نوجوانی، بزرگسالی و پیری را دربر می‌گیرد و به صورت «استعداد روان برای هماهنگ، خوشایند و مؤثر کار کردن، برای موقعیت ‌دشوار انعطاف‌پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خودتوانایی داشتن» تعریف شده است (گنجی، 1378: 10). سازمان جهانی بهداشت، بهداشت روانی را «توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی و جسمی» تعریف کرده است (همان). آلفرد آدلر بهداشت روانی را در سه جمله خلاصه می‌کند: همسازی در زناشویی و کانون خانواده، همسازی با کار و حرفه و بالاخره همسازی با دیگران (شاملو، 1378: 18).
بهداشت روانی در تعریف دیگر عبارت است از «مجموعه عواملی که در پیشگیری یا جلوگیری از پیشرفت روند وخامت اختلال‌های ‌شناختی، عاطفی و رفتاری در انسان نقش مؤثر دارند» (همان) و در گستره‌ی وسیع‌تر عبارت است از «آگاهی به عوامل معنوی، مادی و انگیزه‌هایی که سلامت فکر و وضع مثبت و اعتدال رفتار و کردار را سبب می‌شود که بدان وسیله سازوکار با ارزشی درباره‌ی تحرک و پیشرفت معنوی و مادی انسان در همه‌ی زمینه‌ها ‌فراهم آید» (صانعی، 1382: 22).
اما «هدف از بهداشت روانی را فراهم کردن شرایطی دانسته‌اند که بتوان عوامل مخربی که روان بشر را می‌آزارد و راحتی درونی را از او سلب می‌کند، از بین برد؛ به گونه‌ای که آسایش و رفاه او تأمین شود و تشویش خاطر نداشته باشد» (همان). به عبارت دیگر، از آنجایی که انسان ترکیبی از خیر و شر، ماده و معنویت، تن و جان است، همواره در حال کشمکش درونی است؛ از این رو، هر لحظه در معرض بحران‌های شخصیتی و خروج از تعادل است. برای حفظ تعادل شخصیتی، قرآن دستورها و آموزه‌هایی را بیان کرده که در سایه‌ی آن شخصیت انسانی از تعادل لازم برخوردار خواهد شد.
با توجه به تعاریف مذکور، مقصود از بهداشت روانی در نوشتار حاضر، پیشگیری از پیدایش بیماری‌های ‌روانی و سالم‌سازی محیط روانی و اجتماعی است؛ به گونه‌ای که افراد جامعه بتوانند با برخورداری از تعادل روانی با عوامل محیط خود رابطه و سازگاریِ صحیح برقرار کنند و به اهداف اعلای تکامل انسانی برسند. در ادامه به این مفهوم از بهداشت روانی از منظر روایت‌های ‌رضوی توجه می‌شود و راهکارها و الگوهای رفتاری رضوی در تأمین بهداشت روانی خانواده مورد بررسی قرار می‌گیرد.

راهکارها و الگوهای رفتاری رضوی برای تأمین بهداشت روانی خانواده

به منظور ارتقای سلامت و بهداشت روان خانواده جنبه‌های گوناگون زندگی نیازمند توجه است که در این زمینه سیره‌ی رضوی، آموزه‌هایی کارآمد را ارائه می‌کند؛ از جمله: انتخاب همسر به مثابه زیربنای بهداشت خانواده، تأمین نیاز جنسی و اِعمال شیوه‌ی صحیح پاسخگویی به خواسته‌های ‌مشروع همسر، توسعه‌ی اقتصادی و سلامت و بهداشت روان خانواده و تربیت اخلاقی و نقش آن در سلامت و بهداشت روانی خانواده.

انتخاب همسر به مثابه زیربنای بهداشت خانواده

انتخاب همسر ِشایسته در سیره‌ی رضوی چنان اهمیت دارد که حضرت دستیابی به همسر شایسته را مایه‌ی ظفرمندی و سعادت و در مقابل، افتادن در دام همسر ناشایست را مایه‌ی گرفتاری می‌شمارند (5) (منسوب به امام رضا (علیه‌السلام)، فقه الرضا، 1406: 234). در روایت‌های ‌نقل شده از امام رضا (علیه‌السلام) برای ازدواج و انتخاب همسرِ شایسته معیارهایی معرفی شده که در ادامه به تبیین آنها پرداخته می‌شود.
الف. شناخت زمان ازدواج: امام رضا (علیه‌السلام) درباره‌ی این موضوع بر غافل نبودن از زمان مناسب ازدواج تأکید می‌ورزند. حضرت دختر را به میوه‌ای تشبیه می‌کنند که اگر به موقع چیده نشود، تابش خورشید آن را فاسد می‌کند و باد مزه آن را از بین می‌برد (6) (بحرانی، 24:1405، 72). از سوی دیگر، امام با برشمردن برخی فواید ازدواج، مؤمنان را به این مهم ترغیب می‌نماید؛ به این ترتیب که در لسان امام هشتم حتی اگر درباره‌ی ازدواج فرمان الهی نیز صادر نشده بود، همان فواید اجتماعی نکاح از قبیل: نیکی با خویشان و پیوند با بیگانگان برای ترغیب خردمندیِ صاحبدل و عاقلِ درست‌اندیش کافی بود (7) (محمدی ری‌شهری، 1372: 449). همچنین، امام رضا (علیه‌السلام) زنی را که به امید تحصیل مقام عالیِ فضیلت و کمال، تتصمیم به ترک ازدواج می‌گیرد، به ازدواج و تبعیت از الگوی حیات حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) رهنمون می‌کند. (8)
بر این اساس ازدواجِ به موقع برای پاسخگویی مشروع به نیازهای آدمی مورد تأکید امام رضا (علیه‌السلام) است. در حقیقت، با توجه به اینکه زن و مرد مکمل یکدیگر و سبب شکوفایی استعدادهای خفته‌ی یکدیگرند، هر که به این سنت الهی پشت پا بزند، وجودی خام و ناقص دارد و کمبودها و نواقصی که به دلیل ترک ازدواج برای آدمی پیش می‌آید، انکار نکردنی است. بنابراین، با عنایت به فلسفه‌ی ازدواج، زن و مردی که با هم ازدواج می‌کنند باید قصدشان از ازدواج انجام سنت الهی و پاسخگوییِ صحیح به خواسته‌های ‌مشروعِ طبیعی خود باشد که چنین اقدامی در عین حظ نفسانی، انجام سنت الهى بوده و عبادت شمرده می‌شود (کتابچی، 1380: 3).
ب. معیار دیگری که امام رضا (علیه‌السلام) در امر ازدواج بر آن تأکید کرده‌اند اهتمام به کُفویت، ایمان و اخلاق خواستگار است. احراز شرط کُفویت در انتخاب همسر (9) (صدوق، بی‌تا: 2، 578)، ترجیح مِلاک ایمان بر میزان توانمندی مالی خواستگار (10) (مجلسی، 1410: 100، 372)، نهی از ازدواج با فرد بدخلق (11) (کلینی، 1407: 5، 563) یا مبتلا به آلودگی‌های اخلاقی چون: می‌گُساری و شُرب خمر (12) (محمدی ری شهری، 1372: 2، 281) از توصیه‌های ‌حضرت در این زمینه است. بدیهی است شکل‌گیری بنیان خانواده بر این مبانی، سلامت روانی خانواده را در پی خواهد داشت.
ج. از دیگر توصیه‌های ‌حضرت، مشورت با افراد آگاه است. در سیره‌ی رضوی در همه‌ی عرصه‌ها ‌مشورت با فرد شایسته (13) (صدوق، 1413: 4، 409) مورد تأکید بوده است؛ به گونه‌ای که در لسان حضرت «هر کسی کاری را از راهِ آن طلب کند، پایش نمی‌لغزد و اگر بلغزد، چاره‌ی آن، او را خوار نگرداند» (14) (مجلسی، 1410: 78، 356). بدیهی است که اهتمام حضرت به مشورت در امر خطیر ازدواج جایگاه ویژه‌ای داشته است. این معیار با ایجاد شناخت درباره‌ی طرف مقابل پیش از ازدواج، زمینه‌ی انتخاب آگاهانه برای فرد را ایجاد می‌کند و امکان شکل‌گیری بسیاری از کج‌روی‌ها ‌و آسیب‌های ‌روانیِ آتی برای اعضای خانواده را از بین می‌برد.
د. توجه به زیبایی به مثابه امتیاز و نه اصلِ زیربنایی (15) (حرعاملی، 1409: 20، 58) از دیگر شروط انتخاب همسر در منظر امام است. بر مبنای آنچه گفتیم، از دیدگاه امام، شناخت زمان ازدواج (شکوفایی خواهش‌های طبیعی)، بررسی همه جانبه از طریق مشورت با افراد مجرب و کارآزموده، توجه به کُفویت (تناسب فکری و روحی طرفین)، ایمان، اخلاق و زیبایی، معیارهایی برای انتخاب همسر است که نتیجه‌ی آن انتخابی صحیح و شایسته خواهد بود.

تأمین نیاز جنسی و اعمال شیوه‌ی صحیح پاسخگویی به خواسته‌های ‌مشروع همسر

درباره‌ی تأمین نیاز جنسی همسر، روایت‌هایی از امام رضا (علیه‌السلام) وارد شده که بر اساس آنها اهمیت، جایگاه و کیفیت تعامل زوجین در پاسخگویی به نیازهای مشروع یکدیگر تا حدودی روشن می‌شود. امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرماید: «سه چیز (عطر زدن، ناخن گرفتن و عمل زناشوییِ فراوان) از سنت پیامبران است» (کلینی، 1407: 320، 5). در سخن دیگر، حضرت بر ملاعبه با همسر و آماده کردن او برای انجام عمل جنسی تأکید کرده است (16) (محدث نوری، 14:1408، 221). در جای دیگر، امام رضا (علیه‌السلام) در پاسخ مردی که به دلیل مصیبت وارده و غم و اندوه ناشی از آن، هم بستری با همسرش را ترک کرده بود، ادامه‌ی این کار را بیش از چهار ماه در زمره‌ی ارتکاب گناه قلمداد کردند (17) (حرعاملی، 1409: 140، 20).
روایت‌های ‌سه‌گانه‌ی مذکور الگوی مناسبی درباره‌ی تأمین نیازهای جنسی زوجین است. فراوانیِ عمل زناشویی در کلام حضرت از سنت پیامبران دانسته شده و از طرف دیگر، ترک این رابطه از سوی مرد بیش از چهار ماه معصیت شمرده شده است. باید توجه کنیم که توصیه به کثرت رابطه‌ی جنسی، برخلاف نهی از افراط در سایر تمایل‌های ‌نفسانی است (18) (محدث نوری، 12:1408، 94). شاید حکمت این توصیه این باشد که اشباع غریزه‌ی جنسی مایه‌ی آرامش و اشباع نیازِ خوردن، خوابیدن و ثروت‌اندوزی مایه‌ی طغیان است؛ البته قید فراوانیِ عمل زناشویی به معنای افراط و زیاده‌روی به حدی که غریزه‌ی جنسی همه‌ی زندگی را تحت الشعاع قرار دهد، نیست، زیرا در آموزه‌های ‌اسلامی افراط در این زمینه عامل کاهش عمر معرفی شده است (19) (صدوق، 1413: 3، 555).
درباره‌ی کیفیت برقراری رابطه‌ی زناشویی، زمینه‌سازی برای ارضای هرچه بهتر خواسته‌های ‌جنسی برای همسران مورد تأکید امام است و عجله کردن در آن و پیگیریِ خودخواهانه‌ی هر کدام از همسران در ارضای آن، از سوی امام نکوهش شده است؛ بنابراین، زن و شوهر باید طوری زمینه‌سازی کنند تا آمیزش در وقت خودش انجام شود و قبل از موعد انجام نگیرد. یکی از روان شناسان به نام دکتر سیمون بر مبنای آزمایش‌های علمی بر تأثیر حالت روحی مرد یا زن هنگام نزدیکی و انعقاد نطقه بر جنین صحه می‌گذارد (20) (کتابچی، 1380: 12).
به نظر می‌رسد اهمیت تأمین نیاز جنسی از آن روست که آرامش بخشیِ زن و شوهر نسبت به یکدیگر در کانون خانواده به مثابه یکی از مهم‌ترین فلسفه‌های ‌تشکیل زندگی مشترک، به عواملی بستگی دارد که یکی از بارزترین آنها رابطه‌ی جنسیِ سالم است. به عبارت دیگر، آرامش در زندگی زناشویی یا معلولِ رابطه‌ی جنسی سالم است یا میان این دو به نحوی ارتباط وجود دارد و نمی‌توان آنها را از یکدیگر جدا کرد.

توسعه‌ی اقتصادی و سلامت و بهداشت روان خانواده

امام رضا (علیه‌السلام) درباره‌ی اقتصاد، خانواده امر اشتغال و تلاش برای کسب روزی را از نیازمندی‌های اجتناب ناپذیر بشر برشمرده‌اند «ثلاثة تحتاج الناس طراً الیها: الا من و العدل و الخصب» (21) (ابن شعبه حرانی، 1362: 320) و تلاش برای تأمین رفاه خانواده را هم‌‌طرازِ جهاد در راه خدا ارزیابی کرده‌اند: «انَّ الَّذِی یَطلُبُ مِن فَضلِ یَکُفُّ بِهِ عِیَالَهُ‌ أعظَمُ أجراً مِنَ المُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ الله» (22) (حرعاملی، 1409: 17، 67).
امام هشتم بر توانمندسازی اقتصاد خانواده به منظور فراهم کردن زمینه‌ی رفاه و آسایش بیشتر در زندگی خانوادگی تأکید کرده‌اند که سلامت روانی خانواده را نیز در پی خواهد داشت. امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «سزاوار است مردِ غنی و متمکن، به زندگی خانواده‌ی خود توسعه دهد و آنان را از رفاه و آسایش کافی برخوردار کند تا آنان به علت سخت‌گیری او و محرومیت خودشان، تمنای مرگ وی را ننمایند» (23) (صدوق، 1413: 2، 68). حضرت در کنار توصیه به تلاش برای توسعه‌ی اقتصادی خانواده، اتخاذ طریق اعتدال و میانه‌روی در مصرف را راهکار حفظ سرمایه‌ی حاصل از تحمل سختی‌ها ‌معرفی کرده‌اند. امام رضا (علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرمایند: «نسبت به مصرف مال درباره‌ی خود و خانواده‌ات معتدل و میانه‌رو باش که خدای متعال می‌فرماید بندگان شایسته کسانی هستند که به هنگام خرج، اسراف و بخل نورزند» (24) (طباطبایی بروجردی، 1429: 22، 256) و در این راستا حضرت به تعریف اسراف مبادرت کرده (25) (صدوق، 1413: 1، 71) و حتی در خوراک و پوشاک به رعایت اعتدال توصیه می‌کنند و تضییع سرمایه و به دور افکندن هر چیز قابل استفاده حتی هسته‌ی خرما را نادرست می‌شمارند (26) (عطاردی قوچانی، بی‌تا: 2، 314) که قطعاً یکی از فواید آن بهبود وضعیت اقتصادی خانواده خواهد بود.
از دیگر نکته‌های ‌در خور توجه در سیره‌ی رضوی، عنایت به رابطه‌ی وضعیت اقتصادی و بحث تنظیم خانواده به منظور کاهش فشار روانی بر خانواده است. امام رضا (علیه‌السلام) کمیِ فرزند در وضعیت نابسامان خانواده را مایه‌ی آسایش می‌شمارند (27) (مجلسی،1410: 71، 101)، بی تردید هدف اصلی از تشکیل خانواده تولید فرزند است و در اسلام ازدواج بدون فرزند چندان جایگاه و ارزش والایی ندارد، زیرا نمی‌تواند عامل حیات و بقای نسل بشر باشد.
روایت‌های ‌زیادی از پیشوایان دین در توصیه‌ی تکثیر نسل و تولیدمثل آمده که این روایت‌ها (برحسب شرایط زمانی و مکانی) همچنان اصالت خود را دارد، ولی از آنجا که اسلام دینی جاودانه است، مسلمان باید (تحت عناوین ثانویه) وضع زندگی خود را بر اساس شرایط (زمانی و مکانی) که در آن زیست می‌کند تنظیم نماید؛ هرگاه امکانات لازم برای رشد فکری، اقتصادی و درمانی فراهم نباشد و تربیت فرزند را با مشکلاتی مواجه کند، بی‌تردید جلوگیری از فرزند بلامانع است که روایت اخیر نیز به این نکته اشاره دارد.
مبتنی بر روایت‌های ‌مذکور، توسعه‌ی اقتصادی خانواده در گرو تلاش و تکاپو در کسب روزی حلال، مدیریت در مخارج، پرهیز از اسراف، توجه به امکانات مالی خانواده است. مسائل اقتصادی اغلب باعث به وجود آمدن مسائل دیگری برای خانواده می‌شود و خانواده به ناچار با محرومیت‌هایی در سبک زندگی و تصمیم‌گیری مواجه می‌شود و مجبور است با آنها دست و پنجه نرم کند. تحقیق‌ها ‌نشان داده که شرایط نامناسب، اغلب در فضای خانواده اعم از منازعه و سایر مسائل در شرایط رکود اقتصادی خانواده- که خانواده با نوعی بحران اقتصادی مواجه است- افزایش می‌یابد. همچنین، تلاش و تقلا برای بالا بردن درآمد خانواده و حفظ آن با تحت تأثیر قرار دادن گرمی و صمیمیت روابط خانواده، کاهش مدت زمان با هم بودن اعضا، نقش منفی خود را اِعمال می‌کند.

تربیت اخلاقی و نقش آن در بهداشت روانی خانواده

بهترین شیوه برای تربیت اخلاقی، الگودهی است. اهمیت پرورش اخلاقی برای اعضای خانواده را می‌توان از این سخن حضرت دریافت که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل فرمودند هدف بعثت، بسط مکارم اخلاق بوده است (28) (محدث نوری، 11:1408، 187). منظور از تربیت اخلاقی در این بحث فرایند زمینه‌سازی و به کارگیری شیوه‌هایی برای شکوفاسازی، تقویت و ایجاد صفات، رفتارها و آداب اخلاقی و اصلاح یا از بین بردن صفات، رفتارها و آداب غیراخلاقی در خود انسان یا دیگری است (همت بناری، 1382: 9). بنابراین، تربیت اخلاقی دو وجه دارد: در کانون خانواده از یک بُعد دربردارنده‌ی تقویت گرایش‌های ‌اخلاقی در خود افراد است و از سوی دیگر، تربیت اخلاقی فرزندان را شامل می‌شود. در این راستا، سخنان گهربار امام رضا (علیه‌السلام) در مباحث اخلاقی و تربیتی را می‌توان در دو دسته جای داد که برخی، الگوی رفتاری اعضای خانواده را تبیین می‌کند و دسته‌ی دیگر توصیه‌هایی درباره‌ی تربیت فرزند است.

1. تقویت گرایش‌های اخلاقیِ فردی:

در این زمینه امام هشتم توصیه به گشاده‌رویی، پرهیز از بدخُلقی و نوع‌دوستی کرده‌اند. امام رضا (علیه‌السلام) گشاده‌رویی را مایه‌ی ایجاد الفت بیشتر میان مردم دانسته‌اند (29) (حرعاملی، 12:1409، 161) و برخورد نیکو با خانواده را نشانه‌ی هم‌جواری انسان با حضرت در قیامت می‌شمارند (30) (منسوب به امام رضا (علیه‌السلام)، صحیفه‌ی الرضا، 1406: 67). همچنین، بدخُلقی را مایه‌ی هبوط فرد در آتش (31) (همان: 88) و تباه اعمال او همچون سرکه که عسل را فاسد می‌کند (32) (همان: 65) شمرده‌اند و در این راستا شاد کردن قلب مؤمنان (33) (کلینی، 1407: 2، 189) و گشایش و سعی در رفع گرفتاری ایشان (34) (احسایی، 1405: 1، 128) مورد تأکید امام قرار گرفته است.
علاوه بر توصیه‌های ‌اخلاقی مذکور، برخی آموزه‌ها ‌در روایت‌های ‌رضوی وجود دارد که رعایت آنها در روابط میان زوجین زمینه ساز رشد اخلاقی آنها خواهد بود. کسب آرامش و زدودن خستگیِ ناشی از فعالیت‌های ‌روزانه از این قبیل است که در این زمینه امام هشتم اختصاص ساعت‌هایی از روز به تفریح و استراحت را برای مؤمن لازم می‌شمارند (35) (منسوب به امام رضا (علیه‌السلام)، فقه الرضا، 1406: 337).
از جمله مهارت‌های ایجاد آرامش روانی خانواده، توجه به ارزش شادی و تفریح است. اعضای خانواده برای آنکه بر اثر کار مداوم کسل و فرسوده نشوند، باید در شبانه‌روز مدتی از وقتشان را به کارهایی غیر از کارهای جاری اختصاص دهند تا بتوانند خستگی روزانه را برطرف کنند. کسانی که برنامه‌ی زندگی‌شان را با کار پر کرده‌اند، سخت در اشتباه‌اند و برنامه‌ی خوبی ترتیب نداده‌اند. برنامه‌ی صحیح آن است که ساعت‌هایی را برای تفریح- که در روح افراد و سعادت خانواده بسیار مؤثر است- در نظر گرفت که در روایت مذکور به این مسئله توجه شده است.
از دیگر توصیه‌های ‌اخلاقی حضرت، احترام به سلایق و نظر دیگران و پرهیز از خودکامگی است که در این زمینه امام رضا (علیه‌السلام) بدترین مردم را کسی می‌شمارند که مردم را از عطایای خود دور کند و خویشتن را در محدوده‌ی تمایل‌های ‌فردی محصور نماید (36) (احسایی، 1405: 1، 287). علاوه بر موارد مذکور، اهتمام به آراستگی ظاهر و پرهیز از ژولیدگی از دیگر مهارت‌هایی است که در آموزه‌های ‌رضوی با استحکام پیوند خانوادگی، تمایل و محبت میان اعضای خانواده به خصوص زوجین را افزایش می‌دهد (37) (کلینی، 1407: 5، 567).
از دیگر توصیه‌های ‌حضرت برای ارتقای سلامت روان خانواده، اظهار محبت و عشق به همسر است که امام رضا (علیه‌السلام) چنین همسرانی را «غنیمت» اطلاق می‌کنند (38) (همان: 5، 506). در حقیقت، پشتیبانی و دلجویی از شوهر و تمکین از او از جمله مهارت‌هایی به شمار می‌رود که تجهیزِ زن به این مهم می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای بهداشت روان خانواده داشته باشد. در این زمینه، تأثیر و قدرت عشق و محبت در روابط بین زن و شوهر، از هر عامل دیگری مؤثرتر است، زیرا زندگی بدون عشق سرانجام به سردی و خستگی گراییده، زمینه‌ی نامساعدی را برای رشد کج‌رَوی‌های اخلاقی فراهم می‌آورد. شوهرانی که زنانی مهربان دارند، در کار و اجتماع به موفقیت بیشتری نائل می‌شوند. بی تردید این زنان نیز پاداش کار خود را دریافت خواهند کرد.
در نهایت شایان ذکر است که توصیه‌های ‌اخلاقی حضرت تنها به روابط میان والدین و فرزندان و نحوه‌ی تعامل زوجین منحصر نمی‌شود و به سایر اعضای خانواده نیز تسری می‌یابد؛ تا جایی که حضرت حتی به برخورد شایسته با والدینِ همسر نیز اشاره دارند و آزار خانواده‌ی همسر را خطای زشتِ زن می‌شمارند (39) (حرعاملی، 1409: 22، 222).
با توجه به مراتب پیشین، باید گفت آموزه‌هایی از قبیل: گشاده‌رویی و حُسن خلق، نوع‌دوستی و کمک به همنوع، تفریح، پرهیز از خودمحوری و ظلم، پشتیبانی و دلجویی از شوهر و برقراری ارتباط شایسته با خانواده‌ی همسر در روایت‌های ‌رضوی در ارتباط با تقویت اخلاق‌مداری در روابط میان زوجین وجود دارد که رعایت آنها از سوی زوجین از بروز آسیب‌های روانی در کانون خانواده پیشگیری می‌کند و زمینه‌ی سلامت خانواده را فراهم می‌نماید. بدیهی است اگر در خانواده صفت‌های ‌نیکو مانند: نوع‌دوستی، بذل، عفو و صفت ‌بی شمارِ پسندیده‌ی دیگر پرورش یابد و تقویت شود، کانون خانواده از صفت‌های ناپسند اخلاقی به دور می‌ماند.

2.تربیت اخلاقی فرزندان:

امام رضا (علیه‌السلام) برای تربیت صحیح اخلاقی فرزندان، رعایت برخی نکته‌ها ‌در تعامل با فرزندان را لازم می‌شمارند که این دستورالعمل‌ها از لحظه‌ی تولد آغاز می‌شود: گفتن اذان و اقامه در گوش کودک (40) (مجلسی، 1410، 116:10) که امنیت و ایمان را در کودک نهادینه می‌کند و دقت در شیر دادن به فرزند و انتخاب دایه‌ی (زنِ شیرده) مناسب برای او از این جمله است. از توصیه‌های ‌حضرت درباره‌ی شیر دادن به کودک، این سخن گهربار است «لاتسترضعوا الحمقاء، ولا العمشاء، فان اللبن یعدی؛ زنان احمق و زنانی را که رنجور و معیوب هستند و بی اختیار از چشمشان اشک می‌چکد برای شیر دادن فرزندانتان انتخاب نکنید، زیرا شیر، تأثیر بد خود را می‌گذارد» (حرعاملی، 15:1409، 188). بر این اساس، از دیدگاه امام لازم است آن کسی که پستان به دهان طفل می‌گذارد، از عوارض و آشفتگی‌های جسمی و روحی به دور باشد تا کودک را دچار شرایط و حالت‌های غیرطبیعی نکند، چون چنین کسی در واقع شیره‌ی جانش را به کام طفل می‌ریزد.
پس از آن، امام رضا (علیه‌السلام) به انتخاب نام نیکو برای فرزند توصیه می‌کنند (41) (کلینی، 1407: 6، 19؛ مجلسی، 21:1404، 33). بنابراین، از منظر امام رضا (علیه‌السلام) پدر و مادر موظف هستند قبل از به دنیا آمدن فرزند، نام زیبایی را برای او انتخاب کنند که در زندگی سبب احساس عُقده و شرمندگی‌اش نشود، چرا که نام و لقب از مظاهر تجلی شخصیت آدمی است.
از دیگر آموزه‌های ‌سیره‌ی رضوی درباره‌ی تربیت شایسته‌ی فرزندان، جدّیت و سخت‌گیری حضرت در آموزش تعالیم مذهبی به جوانان است. امام رضا (علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرمایند: «لو وجدت شابا من شبان الشیعة لایتفقه، لضربته عشرین سوطا؛ اگر جوانی از جوانان شیعه را بیابم که در مقام فراگیری دانش در دین نباشد، پشت او را با تازیانه‌ی ملامت و توبیخ یا تنبیه بدنی (در حد20 تازیانه) می‌کنم تا موازین دینی را که برنامه‌ی زندگی اوست، بیاموزد» (منسوب به امام رضا (علیه‌السلام)، فقه الرضا، 1406: 337).
همچنین، بر مبنای سخن امام، از کودک باید با توجه به توانایی‌های ‌او انتظار داشت و به تفاوت‌های فردی کودکان توجه داشت که در لسان مبارک امام هشتم وجود تفاوت در ساختمانِ فطری و طبیعی افراد منشأ سعادت و خیر دانسته شده است (42) (مجلسی، 1406: 14، 165) درحالی که امام تشویق فرزندان بر اساس لیاقت‌ها و شایستگی‌های ایشان را پسندیده می‌شمارند (43) (کلینی، 1407: 6، 51). همچنین، ایجاد محیط آرام و سالم در تربیت صحیح فرزند نقش بسزایی دارد. طرح مشاجره‌های ‌خانوادگی در حضور فرزندان، امنیت روانی کودک را به مخاطره می‌اندازد؛ به همان ترتیب که حضرت جدالِ بی مورد را مغضوب الهی می‌شمارد (44) (مجلسی، 19:1404، 411).
اهمیت تربیت اخلاقی در بهداشت روان فرد و خانواده به حدی است که در کلام امام هشتم عزل کردن و باردار نکردن زوجه، درباره‌ی زن پرخاشگر، بدزبان و فحاش جایز شمرده شده است (45)، چرا که فرزندانی که از مادران آلوده به دنیا می‌آیند، نمی‌توانند زندگی سالمی داشته باشند.
از دیگر آموزه‌های ‌فرهنگ رضوی درباره‌ی تربیت اخلاقی به منظور تأمین سلامت خانواده، اهتمام به آموزش کودک در زمینه‌ی احترام به والدین و شناخت تکلیف فرزند در قبال پدر و مادر است. تکالیف فرزندان در قبال والدین در کلام امام هشتم نیکی به والدین و اطاعت از آنها جز در موارد گناه، ایثار و فداکاری در راه آنها (46) (حر عاملی، 16:1409: 155)، قدردانی و تشکر از زحمت‌های ‌پدر و مادر (47) (همان: 16، 313) و پرهیز از موجبات عقوق (هر رنجش و آزردگیِ خاطر پدر و مادر) (48) (کلینی، 2:1407، 276) برشمرده شده است.
با توجه به آنچه درباره‌ی تربیت اخلاقی فرزندان بیان شد، روایت‌های ‌رضوی، مراحل گوناگون حیات فرزندان از مرحله‌ی انعقاد نطفه تا سنین جوانی را پوشش می‌دهد. امام رضا (علیه‌السلام) درباره‌ی شکل‌گیری نطفه، انتخاب نام، شیر دادن به طفل (که زیربنا و اساس شخصیت او را پی‌ریزی می‌کند)، آموزش معنوی کودک، تنبیه و تشویق کودک با توجه به توانایی‌های ‌او، ایجاد محیط آرام تربیتی برای رشد کودک و آموزش چگونگی برخورد با والدین و بزرگ‌ترها تربیت شایسته‌ی کودک را مورد توجه قرار داده‌اند که رعایت آنها در تربیت کودک با ایجاد زمینه‌ی رشد صحیح اخلاقی کودک، وی را از آسیب‌های ‌روانی حفظ می‌کند و این امر سلامت روان وی را در پی خواهد داشت.

نتیجه‌گیری

به منظور ارتقای سلامت و بهداشت روان خانواده جنبه‌های گوناگون زندگی نیازمند توجه است که در این زمینه سیره‌ی رضوی، آموزه‌های ‌کارآمدی ارائه می‌کند. انتخاب همسر به مثابه زیربنای بهداشت خانواده، تأمین نیاز جنسی و اِعمال شیوه‌ی صحیح پاسخگویی به خواسته‌های ‌مشروع همسر، توسعه‌ی اقتصادی و سلامت و بهداشت روان خانواده، تربیت اخلاقی و نقش آن در سلامت و بهداشت روانی خانواده از جمله‌ی این حوزه‌ها ‌به شمار می‌رود.
در روایت‌های ‌رضوی درباره‌ی انتخاب همسرِ شایسته به مؤلفه‌هایی چون: شناخت زمان ازدواج، بررسی همه جانبه از طریق مشورت با افراد مجرب و کارآزموده، کُفویت، ایمان، اخلاق و زیبایی توجه شده است. هدف از تأمین نیاز جنسی- از مهم‌ترین فلسفه ‌تشکیل زندگی مشترک- آرامش بخشیِ زن و شوهر است که در سیره‌ی رضوی از عوامل نیل بدین آرامش، روابط جنسی سالم است و توصیه‌هایی درباره‌ی کیفیتِ بهبود این روابط شده است.
درباره‌ی نقش اقتصاد در بهداشت روان خانواده، اشتغال و تلاش برای کسب روزی در لسان امام رضا (علیه‌السلام) از نیازمندی‌های اجتناب‌ناپذیر بشر به شمار رفته و تلاش برای تأمین رفاه خانواده، هم طراز با جهاد در راه خدا ارزیابی شده است. همچنین، بر توانمندسازی اقتصاد خانواده در لسان امام هشتم به منظور فراهم کردن زمینه‌ی رفاه و آسایش بیشتر در زندگی خانوادگی تأکید شده که سلامت روانی خانواده را نیز در پی خواهد داشت.
از جمله عوامل دیگری که نقش مؤثری در تأمین سلامت روان خانواده دارد، تربیت اخلاقی است که در دو عرصه‌ی تربیت فردی و تربیت فرزندان در روایت‌های ‌رضوی به آن توجه شده است. تقویت گرایش‌های ‌اخلاقی فردی، گشاده‌رویی و خسن خلق، محبت به اطرافیان و نوع دوستی از جمله آموزه‌های ‌تربیتی است که در سیره‌ی رضوی بر آن تأکید شده است. علاوه بر موارد مذکور، عواملی چون: اهتمام به آراستگی، تفریح و شادزیستن و تلاش برای تعامل شایسته و احترام به سلایق دیگران از عوامل زمینه‌ساز رشد اخلاقی و سلامت روانی در محیط خانواده به شمار می‌رود که در احادیث امام رضا (علیه‌السلام) به آن توصیه شده است.
در نهایت، درباره‌ی تربیت اخلاقی فرزندان می‌توان به عنایت سیره‌ی رضوی بر نقش اموری از قبیل: انتخاب نام نیک، سلامت روانی کسی که طفل را شیر می‌دهد، محبت و مدارایِ به موقع، جدّیت در امور معنوی، تشویق و ترغیب کودک و واقف کردن او به تکالیف خود در قبال دیگران، به ویژه والدین، اشاره کرد.

پی‌نوشت‌ها

1- دکتری علوم قرآن و حدیث، استادیار دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)- پردیس خواهران azimzadeh@isuw.ac.ir
2- کارشناسی ارشد حقوق خانواده، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)- پردیس خواهران a.zabihi 1001 @ gmail.com
3- Corsini
4- Jahoda
5- قال علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام):
و اعلم ان النساء شتى، فمنهن الغنیمة و الغرامة وهى المتحببة لزوجها و العاشقة له و منهن الهلال اذا تجلى و منهن الظلام الحندیس المقطبة، فمن ظفر بصالحتهن یسعد و من وقع فى صالحتهن فقد ابتلى و لیس له انتقام؛ امام رضا (علیه‌السلام) فرمود: زنان چند گروه‌اند: 1. غنیمت و این دسته بانوانی هستند که شوهر دوست‌اند و به شوهر عشق می‌ورزند؛ 2. مانند ماه یک شبه برای شوهر جلوه کنند ( یعنی کم نور و کم فایده‌اند)؛ 3. مانند شب تار در برابر شوهرند. هر کس به زنی شایسته ظفر یابد، خوشبخت گردد و هر کس در دام ناشایسته‌ی آنان افتاد، گرفتار شود.
6- قال علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام):
نزل جبرئیل علی النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) فقال: یا محمد! ان ربک یقروک السلام ویقول: ان الابکار من النساء بمنزلة الثمرعلی الشجر فاذا اینع الثمر فلا دواء له الا اجتنائه و الا افسدته الشمس و غیرته الریح و ان الابکار اذا ادرکن ما تدرک النساء فلا دواء لهن الاالبعول و الا لم یومن علیهن الفتنه، فصعد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) المنبر فجمع الناس ثم اعلمهم ما امرالله عزوجل به؛ جبرئیل به محضر مبارک رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شرفیاب شد و عرض کرد ‌ای محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، پروردگارت سلام می‌رساند و می‌فرماید:
دختران شما همانند میوه‌ی درخت هستند. هرگاه میوه‌ی درخت رسید، چاره‌ای جز چیدن آن نیست و اگر چیده نشود، تابش خورشید آن را فاسد و باد مزه آن را از بین می‌برد و همانا وقتی که دختران به آن حد رسیدند که زنان دیگر آن موقعیت را دریافته‌اند، چاره‌ای جز اختیار کردن شوهر ندارند و اگر شوهری برای آنها در نظر گرفته نشود، از فساد و تباهی در امان نیستند.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به منبر تشریف بردند و ضمنِ خطبه‌ای، اعلامیه‌ی خداوند عزوجل را به حاضران ابلاغ کردند.
7- الامام الرضا (علیه‌السلام):
لولم تکن فی المناکحة و المصاهرة آیه محکمة و لا سنة متبعة، لکان فیما جعل الله فیها من بر القریب و تاء‌لف البعید، ما رغب فیه العاقل اللبیب وسارع الیه الموفق المصیب؛ امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: اگر درباره‌ی ازدواج و دامادی دستوری از خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هم صادر نشده بود، همان فواید اجتماعی که خدا در آن نهاده، از قبیل نیکی با خویشان و پیوند با بیگانگان کافی بود که خردمندِ صاحبدل را بدان ترغیب کند و عاقل درست‌اندیش به آن بشتابد.
8- الامام الرضا (علیه‌السلام):
ان امراءة ساءلت ابا جعفر (علیه‌السلام) فقالت: اصلحک الله انی متبتلة فقال لها: و ما التبتل عندک؟ قالت: لا ارید التزویج ابدا قال: و لم؟ قال: التمس فی ذلک الفضل. فقال انصرفی! فلوکان فی ذلک فضل لکانت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) احق به منک، انه لیس احد یسبقها الی الفضل؛ زنی از امام باقر (علیه‌السلام) سؤال کرد: من (متبتله) (یعنی وارسته و رهاشده از کامجویی‌های دنیا هستم) حضرت فرمود: مقصود از (تبتل) چیست؟ پاسخ داد: تصمیم دارم هرگز ازدواج نکنم، امام فرمود: برای چه؟ گفت: برای رسیدن به مقام عالی فضیلت و کمال. حضرت فرمود: از این تصمیم منصرف شو. اگر ترک ازدواج ارزش معنوی دربرمی‌داشت، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به درک این فضیلت از تو شایسته‌تر بود. چنین نیست که احدی در تحصیل ارزش‌ها بر وی پیشی بگیرد.
9- عن ابی جوید مولی الرضا (علیه‌السلام):
قال صعد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) المنبر، فخطب الناس ثم اعلمهم ما امرهم الله عزوجل به فقالوا: ممن یار رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)، فقال: من الاکفاء فقالوا: و من الاکفاء؟ فقال: المؤمنون بعضهم اکفاء بعض، ثم لم ینزل حتی زوج ضباعة بیت زیبربن عبدالمطلب المقدادین الاسود ثم قال: ایها الناس انی زوجت ابنة عمی المقداد لیتضع النکاح؛ ابوجوید گوید: رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) برفراز منبر رفتند و برای مردم خطبه خواندند و اوامر خداوند را به آنان رساندند. مردم از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) پریسدند: دختران خود را به چه افرادی تزویج کنیم؟ فرمود: به کسانی که با آنها (کفو) هستند و سپس فرمود: مؤمنان با یکدیگر کُفو هستند. سپس در حالی که بالای منبر بود، صباغه، دخترعموی خود، را به مقداد تزویج فرمود.
10- اذا خطب الیک رجل رضیت دینه و خلقه فزوجه و لایمنعک فقره وفاقته، قال الله تعالی (و ان یتفرقا یغن الله کلا من سعته) و قال: ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله؛ امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: هرگاه خواستگاری آمد که دین و اخلاقش را می‌پسندی، اجابت کن و از تنگدستی او نهراس، خداوند متعال فرموده: اگر (زن و شوهر) از هم جدا شوند، خدا هر کدام را از کرم خود بی نیاز می‌کند و نیز فرموده: اگر مردان مجرد ازدواج کنند و فقیر باشند، خدا از فضل خود بی نیازشان کند.
11- عن الحسین بن بشار الواسطی قال:
کتبت الی ابی الحسن الرضا (علیه‌السلام) ان لی قرابة قد خطب الی و فی خلقه سوء قال: لا تزوجه ان کان سیی الخلق؛ حسین بن بشار واسطی به حضرت رضا (علیه‌السلام) نامه‌‌ای نوشت که یکی از بستگانم درخواست وصلت با من دارد، ولی بداخلاق است. حضرت در جواب فرمود: اگر اخلاقش بد است، با او ازدواج نکن.
12- قال علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام):
ایاک ان تزوج شارب الخمر، فان زوجته فکانما قدت الی الزنا ولا تصدقه انا حدثک و لا تقبل شهادته و لا تأمنه علی شیء من مالک فان ائتمنته فلیس لک على الله ضمان و لا تؤاکله و لاتصاحبه و لا تضحک فی وجهه و لا تصافحه و لا تعاقه و ان مرض فلاتعده و ان مات فلا تشیع جنازته؛ از تزویج دختر خود به شارب الخمر اجتناب کن زیرا اگر چنین کنی، مثل این است که برای زنا واسطه شده‌ای؛ هرگاه سخن گوید، او را تصدیق نکن، شهادت و گواهی او را قبول ننما، او را به هر چیزی از مال خود امین قرار نده، اگر امین گردانی، از طرف خدا بر تو ضمانتی نیست، با او هم غذا و هم صحبت نباش، به روی او لبخند نزن، با او مصافحه، روبوسی و معانقه نکن، اگر مریض شد، به عیادتش نرو و اگر مُرد، جنازه‌ی او را تشییع نکن.
13- فرد شایسته برای مشورت در لسان امام هشتم بدین شرح توصیف می‌شود:
عن ابی الحسن الرضا (علیه‌السلام) عن ابائه عن علی (علیه‌السلام) قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) یا علی لا تشاورن جبانا فانه یضیق علیک المخرج و لا تشاورن بخیلا فانه یقصر بک عن غایتک و لا تشاورن حریصا فانه یزین لک شرها (شرهما) و اعلم ان الجبن و البخل و الحرص غریزة‌ یجمعها سوء الظن؛ امام هشتم از پدرانش و ایشان از حضرت علی (علیه‌السلام) روایت کرده‌اند که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب به حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: با فرد ترسو مشورت نکن، زیرا راه گشایش و آسانی امور را برایت تنگ می‌کند و بدین وسیله تو را از انجام کارهای مهم بازمی‌دارد؛ با فرد بخیل مشورت نکنی، زیرا تو را از ‌هدفت (که کمک به دیگران است) بازمی‌دارد؛ با فرد حریص مشورت نکن، زیرا او برای جمع‌آوری ثروت یا کسب مقام، ستمگری را در نظرت جلوه می‌دهد. بدان که ترس، بخل و حرص نهادهایی هستند که ریشه‌ی آنها بدبینی به خداوند است.
14- قال على بن موسى الرضا (علیه‌السلام): «ثمن طلب الامر من وجهه لم یزل، فان زل لم تخذله الحیلة.»
15- عن ابی الحسن الرضا (علیه‌السلام): «من سعادة الرجل ان یکشف الثوب عن امراءة بیضاء؛ امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: از (نشانه‌های) خوشبختی مرد این است که همسری سفیدرخ داشته باشد و در مقام خلوت، لباس را از تن همسر سفید روی (مطلوب) درآورد.»
16- علی بن موسی الرضا (علیه‌السلام):
و لاتجامع امراءة حتی تلاعبها و تکثر ملاعبتها و تغمز ثدییها، فانک اذا فعلت ذلک غلبت شهوتها، واجتمع مائها لان مائها یخرج من ثدییها و الشهوة تظهر من وجهها؛ هیچ مردی با همسرش مجامعت نکند، مگر اینکه قبلاً با وی بازی و مزاح داشته باشد و در این راه او را آماده کند، سینه‌اش را به دست گرفته و تحریک کند و چون چنین نماید، شهوات او تحریک شود و آمادگی پیدا می‌کند و آب حیاتش جمع می‌شود، زیرا آب شهوت از پستانش خارج گردیده و آثارش در چهره‌ی او نمایان می‌شود... .
17- گروهی به خدمت امام هشتم آمدند و پرسیدند مردی زن جوانی داشته است، به خاطر مصیبتی که به او وارد شده، مدت چند ماه، بلکه یک سال است همخوابگی با همسرش را ترک کرده است، البته این کار به خاطر اذیت و انتقام نبوده، بلکه به سبب مصیبت و غم و اندوه از این عمل خودداری کرده است. با این وصف، آیا چنین شخصی مرتکب گناهی شده است؟ امام در پاسخ فرمودند: «اذا ترکها اربعه‌ی اشهر، کان اثما بعد ذلک؛ (آری!) اگر بیش از چهار ماه چنین عملی را ترک کند، گناهکار است.»
18- مِصبَاحُ الشَّرِیعَة، قَالَ الصَّادِقُ (علیه‌السلام):
وَ لَیسَ شَیءٌ أضَرَّ لِقَلبِ المُؤمِنِ مِن کَثرَةِ الأکُلِ وَ هِىَ مُورِثَةٌ لِشَیّئَینِ قَسوَةِ القَلبِ وَ هَیَجَانِ الشَّهوَةِ وَ قَالَ عِیسَى ابنُ مَریَمَ مَا مَرِضَ قَلبٌ بِأشَدَّ مِنَ القَسوَةِ؛ وَ فِیهِ،؛ و [کَثرَةُ] النَّومِ یَتَوَلَّدُ مِن کَثرَةِ الشُّربِ وَ کَثرَةُ الشُّرب یَتَوَلَّدُ مِن کَثرَةِ الشَّبعِ وَ هُمَا یُثقِّلَانِ النَّفس عَنِ الطَّاعَةِ وَ یُقسِیَانِ القَلبَ عَنِ التَّفَکَّرِ وَ الخُشُوعِ.
19- قَالَ رَسِولُ الله (صلی الله علیه و آله و سلم): «مَن أرَادَ البَقَاءَ.... لیُقِلَّ مُجَامَعَةَ النِّسَاء.»
20- این مسئله را درباره‌ی خانواده‌ای که چند فرزند داشته آزمایش کرده و دیده‌اند با اینکه این فرزندان از یک پدر و مادر به وجود آمده، هم‌نواخت تغذیه می‌شوند و محیط خانواده‌ی آنان یکی بوده، ولی از لحاظ روحی آنها با هم فرق دارند. بعد از بررسی به این نتیجه رسیده‌اند که فقط عامل اختلاف روحی این فرزندان همان حالت‌های ‌روحی مرد و زن هنگام هم‌بستری است. بعد هم با آزمایش‌های مکرر به این نتیجه رسیده‌اند که وضع روحی زن و مرد هنگام نزدیکی و رابطه‌ی کامل با نظافت و پاکیزگی طرفین از جمله عواملی است که احساسات جنسی را خوب تحریک می‌کند.
21- سه چیز است که همه‌ی مردم به آن نیاز دارند: امنیت، عدالت و فراوانی ارزاق.
22- آن که با کار و کوشش در جستجوی مواهب زندگی برای تأمین خانواده‌ی خویش است، پاداشی بزرگ‌تر از مجاهدان راه خدا دارد.
23- «یَنبَغِى لِلّرُجل انَ یُوسَّع على عیالهِ لئلا یتّمنو موته.»
24- امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «تباه‌سازی اموال و درخواست از دیگران مغضوب خداوند است، پس سعی کنیم کاری انجام ندهیم که مغضوب خداوند مهربان قرار بگیریم.» در همین مورد شخصی به نام عباس به محضر امام رضا (علیه‌السلام) مشرف شد و درباره‌ی شیوه‌ی صحیح هزینه‌ی زندگی در خانه برای همسر و فرزند و سایر مسائل سؤال کرد:
...عن بَعضِ اَصحَابِهِ قَالَ سَمِعتُ العَبّاسِىَ وَ هُوَ یَقُولُ استَأذَنتُ الرَّضا (علیه‌السلام) فِی النَّفَقَةِ عَلی العِیَال فَقَالَ بَینَ المَکرُوهینَ قَالَ فَقُلتُ جُعِلتُ فِداکَ لَا وَاللهِ مَا اَعرِفُ المَکُرُوهَینِ قَالَ فَقَالَ لِی یَرحَمُکَ اللهَ أمَا تَعرِفُ أَنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ کَرِه َالاِسرافَ وَ کَرِهَ الاِقتَارَ فَقَالَ وَ الَّذِینَ اِذا أنفَقُوا لَم یُسرِفُوا وَ لَم یَقتَرُوا وَکانَ بَینَ ذَلِکَ قَواماً؛ حضرت امام رضا (علیه‌السلام) در پاسخ فرمودند باید مصرف تو به گونه‌ای باشد که بین دو کار ناپسند، یعنی اسراف و سخت‌گیری قرار گیرد، عباس پرسید منظورتان از این سخن چیست؟ ایشان فرمودند: آیا سخن خداوند در قرآن را نشنیده‌ای که اسراف و سخت‌گیری را ناپسند می‌شمارد و می‌فرماید بندگان خدای رحمان کسانی هستند که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف کنند و نه سخت‌گیری، بلکه میان این دو حد اعتدال قرار می‌گیرند، بنابراین، درباره‌ی معاش و هزینه‌ی زندگی اعضای خانواده در خرید و مصرف میانه‌رو باش.
25- معیار شناخت اسراف از دیدگاه حضرت امام رضا (علیه‌السلام) در این روایت مشخص است که می‌فرمایند: «لَیسَ فِیمَا یَنفَعُ البَدَنَ اِسرافُ اِنَّمَا الاِسرافُ فِیمَا اَ

عبارات مرتبط با این موضوع

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزیردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع


ادامه مطلب ...