عضو انجمن علمی طب سنتی گفت: فردی که در هوای آلوده تنفس میکند، بهمرور سبب میشود ریه وی تغییر مزاج پیدا کرده و باعث بیماریهایی همچون سرطان، برنشیت، آسم، سرفه مزمن و حساسیت شدید میشود.
در مبانی طب سنتی آمده است از نشانههاى سلامت معده این است که در معده احساس سنگینی, نفخ و قراقر در معده بروز پیدا نکند و طعم دهان هم طبیعى باشد؛ شخص احساس ترشى یا شیرینى و مزههاى خاص, احساس سکسکه، لرزش و کشیدگی در شکم نیز نداشته باشد.
دانش > پزشکی - نمایندگان مجلس در ادامه رسیدگی به لایحه برنامه ششم توسعه با تصویب مصوبهای وزارت بهداشت را موظف به ادغام خدمات طب ایرانی- اسلامی در نظام سلامت کردند.
اجرای این مصوبه در حالی به دولت الزام شده است که چندی پیش معاونت طب سنتی به اداره کل تغییر یافت. این تغییر اگرچه به مذاق متخصصان طبسنتی تنزیل جایگاه آمد، ولی وزیر بهداشت در آن زمان این برداشت را رد کرد و گفت که ما از طب سنتی حمایت میکنیم اما تاکنون از اقدامات صورتگرفته راضی نیستیم.
فروردین 2سال پیش بود که سیاستهای کلی «سلامت» رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد. یکی از بندهای این ابلاغیه مربوط به بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه کردن طبسنتی ایران است. این بند مربوط به موارد مختلفی همچون ترویج کشت گیاهان دارویی تحت نظارت وزارت جهادکشاورزی و حمایت از توسعه نوآوریهای علمیوفنی در تولید و عرضه فرآوردههای دارویی سنتی تحتنظر وزارت بهداشت و همچنین استانداردسازی و روزآمد کردن روشهای تشخیصی و درمانی طب سنتی و فرآوردههای مرتبط با آن است.
با این حال تغییر جایگاه در وزارت بهداشت به مذاق متخصصان این حوزه خوش نیامد. به گفته بسیاری از متخصصان این حوزه ازجمله حسین خیراندیش، رئیس مؤسسه تحقیقات حجامت ایران، طب سنتی در این دوره متوقف شده است. به گفته او آییننامهها ابطال شده و برنامههای قبلی هیچکدام زمینه اجرایی پیدا نکرده است. دکتر فهیمی دیگر متخصص طب سنتی رویکرد مجلس و برنامه ششم به طب سنتی را ناکارآمد ارزیابی کرد و در گفتوگو با همشهری گفت: طبسنتی مورد استقبال و درخواست مردم است. ادغام این طب در نظام سلامت آنچنان که نمایندگان مجلس تصمیم گرفتهاند، در شعار اتفاق خوبی است؛ ولی در عمل آنچه تاکنون در رویکرد مسئولان نظام سلامت دیده شده است با این سیاستها فاصله زیادی دارد.
وزارت بهداشت، طب سنتی را بهعنوان اولاد ناخلف خود دانسته است. بهنظر من دانشکدههای مختلف طب سنتی بخشهای نیمهفعال طب سنتی هستند که با تعداد کم دانشجو در این زمینه بهصورت فرمایشی کار میکنند. وی که منتقد روش وزارت بهداشت در ساماندهی و گسترش طب سنتی است، تصویب این بخش از برنامه ششم را در آینده طب سنتی مؤثر ندانست و گفت: تا پیش از این نیز این الزام وجود داشته است؛ ضمن اینکه دستورالعمل رهبری در سال93 فصلالخطاب در برخورد با طب سنتی است. بعد از این دستورات یک مرکز جامع طب سنتی هم راه نیفتاد. آنچه هست، سلامتکدههایی است که در قالب یک مطب بزرگ کار میکنند. وی با اشاره به اینکه کشور به 5هزار متخصص طبسنتی نیاز دارد، گفت: روش اشتباه در پذیرش دانشجو مانع از گسترش این طب است. از سال84 تاکنون کمتر از 100نفر متخصص طب سنتی تربیت شده است. بهنظر من باید طبسنتی در 10پودمان تعریف شود و هر پزشک علاقهمند در کنار کار و زندگی خود، هر پودمانی را که گذرانده مجوز کار در آن زمینه را نیز کسب کند.
وب سایت سوران: خورش آلو اسفناج از آن خورش های سنتی و معروف ایرانی است که هوادارانش در خانه معمولا کم نیستند. این خورش طعم بسیار لذیذی دارد و چه در میهمانی های رسمی و چه مجالس دورهمی جزو بهترین گزینه های طبخ است.
تره و اسفناج را شسته و خرد کنید و سپس درون تابه ای روی حرارت بگذارید تا کمی ابش تبخیر شود.سپس مقداری روغن به آن افزوده و تفت دهید.پس از تفت دادن ،آلو و نمک و فلفل را به آن اضافه کرده و خوب سرخ کنید و آن را به گوشت اضافه کنید و اجازه دهید خورش خوب جا افتاده و بپزد. نیم ساعت مانده به آماده شدن خورش میتوانید از لیمو عمانی ، گرد غوره و یا آبلیمو به عنوان چاشنی استفاده کنید.
1)برخی از افراد با توجه به ذائقه خانوادگی اضافه کردن شکر و شیرین شدن خورش را به ترش بودن ترجیح میدهند و برخی از مقدار بیشتری چاشنی ترش کننده استفاده میکنند.
2)استفاده از زعفران در خورش به خوشمزه تر شدن آن کمک زیادی میکند.
3)در صورت تمایل به جای گوشت از مرغ استفاده کنید.
4)اگر آلو اسفناج ترش را ترجیح میدهید از آلوچه جنگلی استفاده کنید.
5)اضافه کردن 4تا 5قاشق آبلیمو به همراه مقدار کمی شکر به خورش آن را بسیار خوشمزه تر میکند.همچنین به جای ابلیمو میتوانید از 2تا3عدد لیمو عمانی هم در خورش استفاده کنید.
اگر مادران تدابیر بارداری را رعایت کنند، جنین به سلامت دوره رشد خود را میگذراند. مادرانی که این تدابیر را رعایت نکنند، نباید انتظار داشته باشند با خوردن چند میوه یا غذا هوش فرزندشان زیاد شود. برای افزایش هوش جنین و سالم به دنیا آمدنش باید اصول کلی رعایت شود، همچنین در احادیث آمده است که «کُندر» برای افزایش هوش جنین مفید خواهد بود.
بر روی تاثیرگذاری کُندر تحقیقات اساسی صورت نگرفته، اما توصیه میشود مادران باردار از هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری کُندر به اندازه یک نخود بجوند تا به طور کامل با بزاق دهان مخلوط شود. در طول ۹ ماه بارداری بهتر است کُندر مورد استفاده قرار نگیرد به غیر از زمانیکه اشاره شد چرا که استفاده زیاد آن عوارض خاصی به همراه دارد.
با توجه به اینکه ممکن است جنس تقلبی کُندر در بازار عرضه شود یا به علت مشابهت افراد گیاه دیگری را خریداری کنند، بهتر است زیاد مورد استفاده قرار نگیرد تا از عوارض آن جلوگیری شود.
متخصصان، گوش سپردن به قرائت قرآن را برای افزایش هوش جنین مهم دانسته و برای بوییدن عطرهای طبیعی مانند گلمحمدی و بهارنارنج نیز از اهمیت بالایی قائل هستند. همچنین گوش دادن به موسیقیهای آرامشبخش می تواند بر افزایش هوش جنین تاثیر مثبتی داشته باشد.
بوییدن لیمو علاوه بر افزایش هوش جنین، بر رفع ویار بارداری هم تاثیرگذار است. هِل را هم میتوان در افزایش هوش جنین مهم دانست.
قرار داشتن مادر در حالت آرامش و به دور از تنش و اضطراف، در افزایش هوش جنین قابل اهمیت است. همچنین بخش زیادی از هوش پس از تولد جنین شکل میگیرد. بر این اساس باید تقویت هوش پس از تولد هم مدنظر مادر قرار داشته باشد.
ماساژ آرام نوزاد در ساعات اولیه تولد بر هوش موثر است و علاوه بر آن نوع ورزش کردن مادر را بسیار با اهمیت است. در دوران بارداری مادران باید ورزش معتدل داشته باشند؛ به ویژه افرادی که دچار فشارخون، دیابت یا افزایش وزن هستند؛ چرا که ورزش علاوه بر قوت عضلات، به زایمان طبیعی کمک کرده و روی افزایش هوش جنین تاثیر میگذارد.
متخصصان، موادمخدر را تهدیدی جدی برای جنین عنوان کرده اند. مصرف موادمخدر همچون سیگار باعث میشود جنین اکسیژن کمتری دریافت کند. مصرف موادمخدر اثرات منفی بر روی جنین میگذارد، علاوه بر وزن کم نوزاد، بروز انواع تشنجها و آسیبهای مغزی از دیگر معایب مصرف موادمخدر است.
به لحاظ نوع مادهمخدر مصرفی مادر، عوارض متفاوت است، حتی ممکن است مصرف مواد به سقط جنین یا مردهزایی منجر شود.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، مامک هاشمیحبیبآبادی، با اشاره به اینکه برای افزایش هوش و سلامت جنین باید اصول کلی رعایت شود، اظهار کرد: در احادیث آمده «کُندر» برای افزایش هوش جنین مفید است.
وی افزود: بر روی تاثیرگذاری کُندر تحقیقات اساسی صورت نگرفته، اما توصیه میشود مادران باردار از هفته 12 تا 14 بارداری کُندر به اندازه یک نخود بجوند تا به طور کامل با بزاق دهان مخلوط شود. در طول 9 ماه بارداری بهتر است کُندر مورد استفاده قرار نگیرد به غیر از زمانیکه اشاره شد چرا که استفاده زیاد آن عوارض خاصی به همراه دارد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه ممکن است جنس تقلبی کُندر در بازار عرضه شود یا به علت مشابهت افراد گیاه دیگری را خریداری کنند، بهتر است زیاد مورد استفاده قرار نگیرد تا از عوارض آن جلوگیری شود.
عضو هیئت مدیره و مسئول کمیته روابط عمومی انجمن علمی طبسنتی ایران، خاطرنشان کرد: همچنین گوش دادن به موسیقیهای آرامشبخش بر افزایش هوش جنین تأثیر مثبتی دارد.
وی گوش سپردن به قرائت قرآن در تقویت هوش جنین را مهم دانست و ادامه داد: بوییدن عطرهای طبیعی مانند گلمحمدی و بهارنارنج نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
هاشمیحبیبآبادی با بیان اینکه بوییدن لیمو علاوه بر افزایش هوش جنین، بر رفع ویار بارداری هم تاثیرگذار است، گفت: هِل را هم میتوان در افزایش هوش جنین مهم دانست.
وی قرار داشتن مادر در حالت آرامش و به دور از تنش و اضطراف را در افزایش هوش جنین قابل اهمیت دانست و عنوان کرد: بخش زیادی از هوش پس از تولد جنین شکل میگیرد. بر این اساس باید تقویت هوش پس از تولد هم مدنظر مادر قرار داشته باشد.
این متخصص طبسنتی با بیان اینکه ماساژ آرام نوزاد در ساعات اولیه تولد بر هوش تأثیر دارد، ورزش را دارای اهمیت دانست و یادآور شد: در دوران بارداری مادران باید ورزش معتدل داشته باشند؛ به ویژه افرادی که دچار فشارخون، دیابت یا افزایش وزن هستند؛ چرا که ورزش علاوه بر قوت عضلات، به زایمان طبیعی کمک کرده و روی افزایش هوش جنین تاثیر میگذارد.
اعتیاد مادر، یکی از علل سقط جنین
هاشمیحبیبآبادی موادمخدر را تهدیدی جدی برای جنین عنوان و اعلام کرد: مصرف موادمخدر همچون سیگار باعث میشود جنین اکسیژن کمتری دریافت کند.
وی با تأکید بر اینکه مصرف موادمخدر اثرات منفی بر روی جنین میگذارد، گفت: علاوه بر وزن کم نوزاد، بروز انواع تشنجها و آسیبهای مغزی از دیگر معایب مصرف موادمخدر است.
وی با بیان اینکه به لحاظ نوع مادهمخدر مصرفی مادر، عوارض متفاوت است، خاطرنشان کرد: حتی ممکن است این امر به سقط جنین یا مردهزایی منجر شود.
محقق طب سنتی عادت غلط غذایی و افراط در خوردن فست فود در جوانان را از دلایل ایجاد کبد چرب و تشدید آن دانست و گفت: استرس و اضطراب کبد را چرب میکند.
وی افزود: افراط در خوردن عرقیجات سرد را عامل تشدید کبد چرب دانست و گفت: طبع کبد گرم و تر اسـت و وقتی افراد به صورت افراطی عرقیجات با مزاج سرد میخورند طبع کبد تغییر پیدا میکند و به صورت کبد تنبل و چرب در میآید، متاسفانه برخیها به مردم که مشکل کبد دارند عرق شاه تره یا کاسنی میدهند و این باعث تشدید کبد چرب میشود، در حالی که زمانی بهتر اسـت کاسنی یا شاه تره مصرف شود که کبد بیش از اندازه داغ شده باشد که با مشورت پزشک مجاز به مصرف آن هستند.
محقق طب سنتی ادامه داد: چربی زیاد و خوردن آب یخ در وسط غذا یکی از عوامل به وجود آمدن کبد چرب اسـت که متاسفانه خیلی از افراد این دو عامل را رعایت نمیکنند.
محقق طب سنتی، تصریح کرد: گیاه خارمریم به دلیل طبع گرم بهترین گیاه برای درمان کبد چرب اسـت، همچنین عرق نسترن و عناب و سیاهدانه برای کبد چرب مفید هستند.
وی ریسک بیماری کبد چرب را در افراد چاق بالا دانست و گفت: ریسک کبد چرب در افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر از افراد لاغر اسـت بنابراین کسانی که بیماری چاقی و اضافه وزن دارند باید خیلی مواظب باشند که با تغذیه سالم و ورزش از این بیماری پیشگیری یا کنترل کنند.
جوادی، عادت غلط غذایی و افراط در خوردن فست فود در جوانان را نیز از دلایل ایجاد کبد چرب و تشدید آن موثر دانست و افزود: متاسفانه کودکان و جوانان این روزها به سمت غذاهای فست فودی و آماده روی آوردهاند که از دیدگاه طب سنتی رد شده اسـت و همین عامل اصلی ایجاد کبد چرب اسـت در حالی که مصرف سبزیجات، خام خوری، و پرهیز از غذاهای آماده و چرب در پیشگیری از این بیماری موثر اسـت.
محقق طب سنتی، به نقش استرس در ایجاد کبد چرب اشاره کرد و افزود: کبد از اعضای رئیسه بدن اسـت و نقش اساسی در بدن ایفا میکند که یکی از عوامل دیگر در آسیب رساندن به کبد استرس و اضطراب اسـت که امروزه متاسفانه خیلیها دچار آن هستند.
از مهمترین علایم کیست تخمدان (Ovarian Cysts) بینظمیهای قاعدگی میباشد. راههای درمان کیست تخمدان با طب سنتی براساس مزاج بیمار متفاوت است.
وجود کیست در تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک از بیماریهای شایع در خانمها است که میتواند مشکلات فراوانی را برای آنها همراه داشته باشد، این بیماری، مربوط به سن خاصی نبوده اما با شروع سن باروری احتمال ابتلا به آن بالا می رود و در سنین ۲۰ تا ۴۲ سالگی بیشتر دیده می شود؛ در بیشتر موارد ابتلا به این کیست به دلیل عدم آگاهی و داشتن اطلاعات اشخاص، از علائم و راههای ابتلا به آن است. کیستهای تخمدان عبارتند از تودههای تخمدانی معمولاً خوشخیم که اغلب از نسج تخمدان تولید میشوند و در بسیاری از موارد از فولیکولهای سطح تخمدان سرچشمه می گیرند. در واقع این نوع کیست از تودههای کیسه مانندی که دارای یک جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشکیل شده است.
در طب سنتی علت ایجاد کیست تخمدان را اغلب ناشی از غلبه رطوبت و سردی در ناحیه تخمدانها دانسته و یکی از شایعترین علت بروز آن را استحمام در ایام قاعدگی میدانند. از علل دیگر بروز آن، مصرف اغذیه سرد در ایام قاعدگی از جمله میوههایی مثل خیار و گوجه فرنگی، عدس، کاهو، مرکبات ماست و دوغ است. همچنین چهار زانو نشستن در مکانهای سرد و سفت و مرطوب مثلا روی سیمان و پله و موکت و چمن و داخل حمام میتواند باعث جذب رطوبت و رشد کیست در تخمدانها شود.
نشانهها و علائم آن میتواند بر اساس نوع آن متفاوت بوده، شامل موارد زیر است:
راههای درمان این نوع کیست براساس سن، شرایط جسمی فرد، علائم بیماری، مشخصات سونوگرافی و آزمایش های خون متفاوت است. و برای درمان آن داروهای شیمیایی و گیاهی متعدد وجود دارد، همچنین دربعضی موارد نیاز به جراحی میشود.
با توجه به اینکه اغلب کیستهای تخمدان فیزیولوژیک هستند، با یک درمان دارویی معمولی برطرف خواهند شد و حتی اگر بیمار کیست ساده فیزیولوژیک داشته باشد و هیچ دارویی هم مصرف نکند، انتظار میرود کیست پس از دو ماه کوچکتر شود، اما اگر بعد از این مدت، اندازه کیست تغییر نکند یا بزرگتر شود، باید دنبال پیدا کردن علت اصلی و درمان صحیح آن بود. همچنین کیستهای تخمدان را میتوان با روش جراحی باز یا لاپاراسکوپی عمل کرد و پزشک متخصص براساس شرایط بیمار، نوع کیست و آزمایشهای وی باید بهترین روش را انتخاب کند.
معمولاً در درمان بیماریها در طب سنتی به مزاج افراد خیلی توجه میشود و براساس اصلاح مزاج، درمان فرد را انجام میدهند. برای درمان این نوع کیست نیز، بسیاری از این کیستها با رفع غلبه اخلاط ممکن است رفع شوند به شرط اینکه علت ایجاد آن هم از بین رفته باشد. استفاده از آبزن تخم کتان، گل ختمی و گیاهان قابض، جمع کننده و پاک کننده مثل پوست انار که خود خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضد میکروب و ضد ویروس دارد مفید است.
همچنین استفاده از ترکیباتی مثل عرق رازیانه، پیاز، جفت بلوط، مازو، گلنار، آویشن، مرزنجوش و اسطوخودوس موثر بوده، این گیاهان را جوشانیده و جوشانده این گیاهان را در وانی میریزند و داخل آن مینشینند که این کار باعث پاکسازی رحم و تخمدانها میشود.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
برای درمان سرفه با کمک طب سنتی میتوان به استفاده از عسل، لیمو، آناناس، آویشن، گل ختمی، چهارگل، چهارتخمه و ترکیبات گیاهی دیگر اشاره کرد.
خیلی از ما سرفههای شدید و مزمن را مخصوصا در فصل زمستان تجربه کردهایم. اگرچه سرفه به خودی خود یک بیماری نیست اما علامتی است که میتواند علل مختلفی داشته باشد؛ از سرماخوردگی و مشکلات ریوی گرفته تا آلودگی و خشکی هوا. در ادامه ابتدا با تعریفی از سرفه و علل آن و سپس با راهکارهایی از طب سنتی برای درمان سرفه با شما هستیم.
سرفه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است. در واقع سرفه نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا آلودگی هوا یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. سرفه به دو نوع تر و خشک تقسیم میشود؛ در سرفه تر در آب دهان خلط چرکی دیده میشود ولی در سرفه خشک این طور نیست. بسیاری سرفه را نگهبان ریه میدانند، یک بازدم انفجاری و مکانیزمی حفاظتی که برای پاک کردن ریهها از ترشحات و اجسام خارجی ایجاد میشود.
سرفه به تمیز نگه داشتن گلو از خلط و دیگر مواد محرک کمک میکند. با این حال، سرفه مداوم میتواند علامتی از وجود یک شرایط جسمانی خاص در بدن باشد.
درمان قطعی سرفه نیاز به تشخیص پزشکی و رفع علت اصلی آن دارد اما به طور عمومی میتوان با راهکارهای طب سنتی و داروهای گیاهی نیز به درمان سرفه کمک کرد.
عسل
مطالعات نشان داده است عسل در کمک به تسکین سرفه حتی از از داروهای حاوی دکسترومتورفان (یک سرکوب کننده سرفه است) موثرتر میباشد.
آویشن
آویشن از گیاهان پرمصرف در درمان سرفه است. آویشن باعث باز شدن مجاری تنفسی و هوایی شده و خواص ضد انقباضی و ضد میکروبی دارد. از آویشن، فرآوردههای دارویی مختلفی ساخته شده که سازمان نظارت بر امور داروی وزارت بهداشت هم آنها را تایید کرده است. از آن جمله میتوان شربتهای توسیان، تیمیان، تیمکس، تیمآربا، برونکوباریج و برونکوتیدی را نام برد.
آناناس
مصرف آناناس برای درمان سرفه کمی دور از ذهن به نظر میرسد. با توجه به بررسیهای تحقیقاتی بر ارزش دارویی آناناس، شواهد نشان میدهد که مادهای به نام بروملین در آن وجود دارد که یک آنزیم موجود در میوههای گرمسیری است. بروملین موجود در آناناس میتواند به سرکوب سرفه و نرم کردن خلط در گلو کمک کند.
چهارتخمه و چهارگل
در طب سنتی استفاده از چهارگل (گل پنیرک، گل بنفشه، گل ختمی، گل نیلوفر یا گل نسترن) و چهارتخمه (قدومه، اسفرزه، بارهنگ، سهپستان و تخم مرو) در درمان سرفه رایج است. این ترکیبات گیاهی یک داروی عمومی به حساب میآیند که سردی و گرمی را باهم پوشش میدهند و توصیه میشود هر دو ساعت یکبار توسط بیمار مصرف شود.
گل ختمی
گل ختمی که گیاهی با طبع سرد است اثرات ضدالتهابی و ضدسرفه قوی دارد و مصرف جوشانده گل ختمی نیز به دلیل داشتن ترکیبات نرمکننده میتواند برای درمان سرفههای خشک و مزمن مفید باشد و دارای اثرات خلطآور خوبی است. استفاده از تمامی رنگهای گیاه ختمی در فصول مختلف برای پیشگیری و یا بهبود سرفههای خشک بسیار موثر است اما گفته میشود رنگ سفید آن به همراه چای معجزه میکند.
1. آویشن را با مقداری نعناع و شیرین بیان مخلوط کنید. از هرکدام 2 قاشق چایخوری در یک فنجان ریخته و درب آن را گذاشته و بگذارید به مدت نیم ساعت خیس بخورد. سپس محلول را صاف کنید و نصف فنجان عسل به آن اضافه کنید و بر روی حرارت ملایم بگذارید تا آرام با یک دیگرمخلوط شوند. هر زمان که احساس گلو درد و سرفه داشتید مقداری از این مخلوط مصرف کنید.
2. جوشانده گل ختمی، آویشن و زنجبیل به همراه عسل و لیمو از جمله گیاهان دارویی است که برای کاهش یا درمان سرفههای شدید موثر هستند.
3. حدود 40 قطره تنتور شیرین بیان در یک لیوان آب گرم و نیز یک قاشق موم عسل را که میتواند باعث روان شدن مخاط و کاهش سرفه شود را با هم خلوط کنید و مصرف نمایید. البته مصرف آن برای کسانی که دارای فشارخون بالا هستند، ممنوع است.
4. از ترکیب زنجبیل، پیازچه و عسل و سپس جوشاندن آن برای حدود 10 دقیقه و نوشیدن آن برای چند بار به عنوان یک معجزهگر برای کاهش یا درمان سرفههای شدید یا مزمن نام برده شده است.
5. دمکرده عناب و زنجبیل نیز در کاهش سرفه بسیار موثر است.
اگر سرفه شما بیش از سه هفته طول کشید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید. اگر تنگی نفس، سرفه خونی یا مشکلات غیر قابل توضیح مثل (از دست دادن وزن و یا تب) دارید باید فورا به پزشک مراجعه نمایید.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان بیماری های اعصاب و روان در طب سنتی آشنا شوید.
گاوزبان (Borago officinalis)
گیاهی علفی و یک ساله، به ارتفاع 15 تا 70 سانتیمتر، دارای ساقه منشعب و پوشیده از تارهای خشن، برگ های این گیاه نسبتا بزرگ و چین خورده به رنگ سبز تیره، تخم مرغی شکل و نوک تیزند که به طور متناوب برروی ساقه گیاه قرار دارند. تمام سطح گیاه پوشیده از کرک های سفید و منشعب است. گل های این گیاه در انتهای ساقه قرار دارد و به رنگ روشن و ستاره شکل و میوه آن به شکل چهار فندق کوچک است. این گیاه بومی کشورهای اروپایی است، اما در برخی نقاط ایران نیز در سطح محدود کاشته می شود. این گیاه در فرانسه شکوفه آبی تندرستی نامیده می شود، زیرا گل های ان به رنگ آبی است و داروی خوبی است برای دهقانان که معمولا نیاز به تنفس بیشتر در هنگام کارکردن دارند. اندام دارویی گاوزبان گل و برگ آن است که محرک غده فوق کلیه، ضد اضطراب و افسردگی و آرام بخش می باشد. هم چنین عصاره گل گاوزبان دارویی موثر و بی خطر برای درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی اجباری است. استفاده طولانی مدت از این گیاه باعث آسیب کبدی می شود. آنچه در بازر گیاهان دارویی به نام گل گاوزبان عرضه می شود، گیاهان دیگری به جز گاوزبان فوق است که از جمله می توان به Echium amoenum اشاره کرد. بررسی محققان نشان داده است بر خلاف گاوزبان واقعی این گیاه فاقد اثرات قابل توجهی برروی اعصاب و روان بوده و بیش تر در درمان سرماخوردگی کاربرد دارد.
جو دو سر (یولاف) (Avena sative)
گیاهی دارای گل های بسیار ریز و نامشخص است. این گیاه ها در دستجانی که اصطلاحا سنبله نامیده می شوند، قرار گرفته اند و هر سنبله توسط دو برگچه کوچک که پوش یا گلوم دارای زواید دراز نخی شکلی به نام ریشک هستند محصور شده است. یولاف در بیشتر نقاط کشور رویش دارد و دانه های آن خاصیت دارویی فراوانی دارند. گیاه یولاف در درمان افسردگی بسیار مفید است و برای تقویت اعصاب به کار می رود.
مریم گلی (Salvia officinalis)
گیاهی است بوته ای با ساقه منشعب و پوشیده از برگ های باریک در انتهای ساقه های خوشه ای از گل های آبی رنگ می روید. ساقه ها عطری خوشایند و طعم تلخ دارد. مسکن و برطرف کننده درد است. و اسانس رقیق آن را برای کاهش سردرد به شقیقه ها می مالند. اسانس آرام بخش و نشاط آور در عطریات و فرآورده های آرایشی و بهداشتی به کار برده می شود. به علاوه مریم گلی یک تقویت کننده حافظه بسیار قدرتمند محسوب می شود. این گیاه، هزاران سال است که در درمان بیماری های مغزی و عروقی مورد استفاده قرار می گیرد ترکیبات استخراج شده از ریشه ی گیاه مریم گلی از آنزیم های بازدارنده آنزیم استیل کولین استراز می باشند. ضعف حافظه ناشی از بیماری آلزایمر با افزایش فعالیت آنزیم استیل کولین استراز در ارتباط می باشد. افزایش فعالیت آنزیم استیل کولین استراز، منجر به کاهش میزان استیل کولین در نورون های کولینرژیک و نیز غیر کولینرژیک مغز می گردد. در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر، پلاک هایی به نام پلاک های امیلوییدی تشکیل می گردند. پروتئین آمیلوئید-بتا، جزء اصلی ساختار تشکیل دهنده ی این پلاک های آمیلوئیدی می باشد. این پروتئین عمر کرد آنزیم استیل کولین استراز را در اطراف پلاک های آمیلوئیدی افزایش می دهد. استفاده از گیاه مریم گلی، از افزایش فعالیت آنزیم استیل کولین استراز در اطراف پلاک های امیلوئیدی جلوگیری نموده و بدین واسطه نیز مریم گلیمی تواند به عنوان یک مهار کننده آنزیم استیل کولین استراز برای کمک به درمان بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار بگیرد.
جینکو (ژینکو، درخت چهل سکه) (Ginko Biloba)
درختی است دو پایه نر و ماده و یکی از قدیمترین درختانی که در دنیا وجود دارد. این گیاه از قدرت سازگاری فوق العاده ای، برخوردار است به طوری که حتی در عصر یخبندان و بمب اتمی هیروشیما، بقای خود را حفظ کرد. یک درخت واحد ژینکو می تواند تا 100 سال عمر کند و ارتفاع آن به 120 پا برسد. این یگاه دارای شاخه های کوتاه با برگ های بادبزنی شکل است و میوه غیر خوراکی آن بوی تندی تولید می کند. میوه این گیاه حاوی تخم داخلی خوردنی است. هرچند که طب گیاهی چین در طول قرن ها متمادی هم از برگ جنیکو و هم از تخم آن استفاده کرده است، لیکن تحقیقات کنونی روی عصاره جنیکوی استاندارد معطوف شده است که از برگ آن حاصل می شود. عصاره جنیکوی استاندارد معطوف شده است که از برگ آن حاصل می شود. عصاره مذکور فوق العاده غلیظ و به مراتب موثرتر از سایر فرآورده های حاصل از سایر برگ ها است. برگ جنیکو بخش اعظم آسیب های ناشی از پیری به ویژه صدمات وارده بر سیستم های جریان خون و عصبی را ترمیم می کند. عصاره مزبور هم چنین سبب تقویت رگ های خونی می شود. در نتیجه غالبا برای افراد مسن تر که از علایم زوال عقل نظیر اختلال هوشیاری، از دست رفتن حافظه انواع سردرد، افسردگی و وزوز گوش رنج می برند، توصیه می شود در اثر مصرف عصاره جنیکو سیستم جریان خون و سیستم عصبی تقویت و از آن ها مراقبت می شود و در پیشگیری از بیماری و سکته قلبی و شروع زوال عقل نیز موثر واقع می شود. بروز نتایج اولیه چهار تا شش هفته طول می کشد، اما باید فراتر از این زمان جمع آور نتایج حاصل تداوم یابد در طول شش ماه اول نباید انتظار تغییرات زیادی داشت. همچنین این گیاه ضد اضطراب می باشد. خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارد و می تواند از آسیب رسیدن به رگ های خونی در معز جلوگیری کند. همچنین می تواند جریان خون در مغز را نیز بالا ببرد و با حفظ قابلیت ارتجاعی رگ ها، اکسیژن و مواد مغذی را به سلول ها برساند. برگ جینکو گیاهی بی خطر بوده و عوارض جانبی آن نادر است. در موارد معدوی عوارضی نظیر ناراحتی مجرای معده ای-روده ای، انواع سردرد و سرگیجه گزارش شده است. میوه جینکو را با دست جابجا نکنید یا آنرا قورت ندهید اگر باردار هستید باید در مصرف جینکو احتیاط کنید، چون ما اطلاعات موید اثرات عصاره جینکو در دوره بارداری دسترسی نداریم. از تجویز عصاره جینکو به نوزادان و کودکان پرهیز کنید.
اسطوخودوس (لاواند) (Lavandula spp)
اسطوخودوس کلمه یونانی است، یعنی حافظ الروح، در زبان فارسی دری به آن شاه سپرم و در عربی انس الروح می گویند. اسطوخدوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر خیلی پرشاخه، ساقه های آن 4 گوشه، برگ های آن دراز ، متقابل پوشیده از کرک سفید پنبه ای، برگ های آن که در بهار ظاهر می شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله، اسطوخودس دارای برگ ها و کرک های معطر بوده و از کلیه قسمت های این گیاه مخصوصا شاخه های برگ دار آن بوی قوی ولی مطبوع استشمام می گردد و به همین دلیل در عطر سازی مصرف می شود، ولی طعم آن تلخ است. این گیاه بومی ایران نیست، ولی گونه های مختلف آن در مناطق متعددی از کشور بسته می شود قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه های برگ دار و گل دار آن است که اسطوخودوس برطرف کننده خستگی و آرامش زا می باشد و برای معالجه ضعف اعصاب مفید است. بوعلی سینا راجع به اسطوخودس در کتاب خود چنین نوشته است: عطر این گیاه خاصیت قوی خواب آور داشته، مخدر است، حساسیت را کم و درد تسکین می دهد، کم کننده غم و اندوه است و در مجموع این گیاه را می توان آرام بخش، تسکین دهنده و بالاتر از همه متعادل کننده در نظر گرفت زمان شروع خواب را کوتاه و طول دوره خواب را طولانی می کند.
سنبل الطیب (علف کربه) (Valeriana officinalis)
گیاهی است علفی دارای ریزوم و ساقه های خزنده گل های کوچک صورتی در گل آذین های چتری مستقرند. این گیاه یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که در ایران و جهان از آن برای مصارف گوناگون دارویی، غذایی و بهداشتی استفاده می شود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل های کم درخت در حاشیه جویبار و گودال ها می روید. قسمت مورد استفاده این گیاه، ریشه و ریزوم آن است و معمولا از ریشه گیاهی که بیش از 3 سال عمر دارد، استفاده می شود. سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه ای در می آید و طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است و عطر آن پس از خشک شدن، بیش تر می شود. تاثیر دارویی ریشه تازه این گیاه، به مراتب بیشتر از خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم خشک شود زیرا حرارت بالا تمام اثر دارویی ان را از بین می برد. یکی از مهمترین خواص دارویی این گیاه خاصیت آرام بخش بودن آن است. سنبل الطیب با داشتن خاصیت دارویی این گیاه خاصیت آرام بخش بودن آن است. سنبل الطیب با داشتن خاصیت ضد تشنج در رفع ناراحتی های عصبی و کاهش صرع نیز مفید است. دلهره، تشویش و نگرانی را تا حد زیادی از بین می برد و جایگزین خوبی برای قرص ها و داروهای آرام بخش است. این گیاه جهت تسکین ناراحتی های عصبی، بی خوابی، سرگیجه وکاهش خستگی ناشی از کار فکری بیش از حد به کار می رود. مصرف فرآورده های این گیاه در حاملگی و شیردهی مورد مطالعه قرار نگرفته و نباید در حاملگی و شیردهی مصرف شود.
بادام (Amygdalus communis.var.dulis)
از دانه های آجیلی معروف که در مقایسه با بادام هندی و بادام زمینی دارای ارزش تغذیه ای و درمانی بالاتری می باشد. مغز بادام از جمله خوراکی های آرامش بخش و ضد مشکلات عصبی بوده و کمک بسیار زیادی به کاهش استرس می کند. این گیاه حاوی ویتامین ب 2، ویتامین ای، روی و منیزیم است که به تولید سروتونین که تعدیل کننده اعصاب و از بین برنده استرس است کمک می کند. عنصر روی هم تا حدی با بعضی اثرات منفی استرس مقابله می کند. ویتامین ای هم جزء آنتی اکسیدان هایی است که رادیکال های آزادی را که منجر به استرس و بیماری های قلبی می شود و از بین می برد. هر چند نباید زیاد از بادام استفاده کنید چون چربی بالایی دارد و با این که از نوع چربی غیر اشباع و سالم است باز ممکن است به اضافه وزن منجر شود. استفاده خوراکی از بادام شکل ممنوع می باشد وباید تنها از بادام شیرین استفاده کنید.
زعفران (Crocus sativus)
از ادویه های مورد استفاده در کلیه منازل است که خواص درمانی بسیار گوناگونی دارد. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله گل است. مهمترین خاصیت زعفران که از قدیم مورد توجه بوده، درمان افسردگی است. زعفران از رسوب پلاکت های آمیلوئید در بیماران مبتلا به آلزایمر جلوگیری می کند. بنابراین باعث تقویت حافظه می شود. مصرف روزانه زعفران توانایی یادگیری و حافظه را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. زعفران بوی قوی و طعمی تلخ دارد، باعث تحریک اعصاب شده، اثر مسکن دارد و دارای خاصیت آرام بخشی و خواب آوری است و اگر می خواهید همیشه شاد و خندان باشید، زعفران بخورید. با توجه به این مواد معطر گیاه در حالت پودر شده، بسیار سریع تر از پودر نشده آن تبخیر می شود پس بهتر است زعفران را تا موقع مصرف پودر نکنید یا در صورت پودر کردن، در ظرف در بسته نگه داری کنید. مصرف زیاد زعفران برای بدن مضر است و در زنان باردار تنها در مقادیر بسیار محدود قابل استفاده می باشد.
برگ بو (Laurus nobilis)
برگ بو درختی است به ارتفاع دو تا شش متر که گاهی ارتفاع آن تا ده متر هم می رسد. گل های آن به صورت خوشه ای و به رنگ زرد مایل به سبز است. این گیاه دارای برگ های سبز تیره رنگ و بسیار معطر است که علاوه بر مصرف غذایی، دارای کاربردهای دارویی متعدد می باشد. میوه برگ بو سته، مدور یا بیضوی، به رنگ مایل به آبی و دارای یک دانه با لپه های گوشت دار روغنی است. سطخ خارجی میوه پس از رسیدن به رنگ سبز یا بنفش در می آید و پس از خشک شدن نیز ظاهر چین دار پیدا می کند. میوه خشک شده از برگ ها دارای اثر درمانی بیش تری است. از خواص دارویی برگ بو در زمینه مشکلات عصبی می توان به درمان دردها و ناراحتی های عصبی و تسکین سردردها به ویژه سردردهای میگرنی اشاره کرد.
شاه پسند وحشی (Verbena officinalis)
گیاهی است علفی، دارای ساقه چهار گوش برگ های لوزی شکل دندانه دار و گل هایی قیفی شکل، معطر و به رنگ های سفید، گلی یا سوسنی که به حال خودرو در دشت ها و کنار جاده ها می روید. این گیاه در بسیاری مناطق ایران به ویژه استان های غربی و شمال غربی می روید و تمام قسمت های آن به ویژه برگ ها و سرشاخه های گل دار دارای خاصیت دارویی است. این گیاه تونیک آرام کننده، مقوی اعصاب، آرام بخش، برطرف کننده بی خوابی و تنش عصبی، برطرف کننده خستگی و افسردگی می باشد.
رزماری (اکلیل کوهی) (Rosmariunus officinalis)
گیاهی همیشه سبز و بوته ای، برگ ها متقابل کشیده، نخی و بسیار معطر، پرورش رزماری در بیشتر نقاط کشور متداول است. اندام دارویی رزماری برگ ها و سرشاخه های گل دار بوده که محرک جریان خون، ضدافسردگی، ضداسپاسم و نشاط آور می باشد. رزماری یک تقویت کننده حافظه قدرتمند محسوب می شود. این گیاه عملکرد سیستم قلبی و عروقی، و نیز گردش خون محیطی را بهبود می بخشد.
آویشن باغی (thymus vulgaris)
گیاهی است چندساله و معطر، دارای ساقه چهارگوش با جلای بنفش رنگ، برگ های نیزه ای کوچک و گل های کوچک به رنگ های سفید، صورتی یا ارغوانی، اندام دارویی آن سرشاخه گل دار است. گونه های مختلف این گیاه در بیش تر مناطق کشور یافته می شود و دارای اثرات شادی آور و برطرف کننده افسردگی می باشد. مصرف آن در بارداری و در افراد با فشار خون بالا ممنوع است.
بادرنجبویه (Mellissa officinalis)
گیاهی علفی، پایا، پرشاخه و پرپشت، ساقه های راست و برگ های متناوب بیضی شکل و گل هایی با کاسبرگ های رنگی اول زردرنگ بعد سفید و سپس به بنفش تبدیل می شوند. تمام گیاه پوشیده از پرزهای ریز بوده و عطر لیموی تندی از خود متصاعد می کند. این گیاه در اکثر مناطق کشور از جمله تهران، گیلان، آذربایجان و کردستان می روید. اندام دارویی بادرنجبویه برگ های آن است که خاصیت آرام بخش و خواب آور داشته و در مواردی تسکین دهنده درد معده و سرگیجه می باشد. علاوه بر آن سبب کاهش تعداد ضربان قلب می شود و بهترین دارو برای اشخاصی است که هنگام اضطراب دچار ناراحتی معده می شوند. یافته های جدید محققان حاکی از آن است که این گیاه اثر قابل توجهی در کاهش علایم آلزایمر دارد. باید در مصرف آن در هنگام اختلالات تیروئیدی احتیاط گردد.
نارنج (citrus aurantium)
درختی گرمسیری از خانواده مرکبات که شکوفه و میوه آن دارای ارزش دارویی است. شکوفه نارنج (بهار نارنج) آرام بخش و جهت برطرف کردن مشکلات گوارشی با منشا عصبی بسیار مناسب است.
دارچین (Cinnamomum zeylanicum)
درختی همیشه سبز که بومی کشورهای گرمسیری است و در ایران وجود ندارد. اما همه ساله مقدار زیادی پوست درخت دارچین از این کشورها وارد کشور ایران می شود. پوست درخت دارچین: اثر آرام بخش و شاد کننده دارد و در حقیقت می توان گفت دارچین آرام بخش خوش طعم، کم عارضه و در دسترس گیاهی است و بی دلیل نیست که در گذشته سلمانی ها به مشتری های خود چای دارچین می دادند.
ریحان (Ocimum basilicum)
از سبزیجات معروف و پرمصرف که در اکثر نقاط کشور یافته می شود و برگ ها و سرشاخه های آن است که آرام بخش، معالج سردردهای میگرنی و عصبی، ضد افسردگی و افزایش دهنده حافظه می باشد.
زوفا (Hyssopus officinalis)
گیاهی است علفی پایا به ارتفاع 60-20 سانتیمتر، دارای ریشه ای ضخیم و منشعب که از آن ساقه های متعدد چوبی خارج شده، برگ های کوچک نوک تیز متقابل و درای کرک های فراوان در دو طرف و گل های آبی رنگ که بر سطح گل برگ های آن نقاط بسیار ریز قرمز رنگی دیده می شود. قسمت مورد استفاده سرشاخه های گل دار بوده که ضد افسردگی و خستگی عصبی می باشد.
گل محمدی (Rosa damascene)
گیاهی بسیار معطر است که در سرتا سر دنیا به دلیل زیبایی بی نظیرش به عنوان گل تزیینی کاشته می شود و در ایران برای تهیه گلاب و اسانس به کار می رود. پژوهشگران متعددی در تحقیقات خود اثرات ضددرد و ضد التهابی عصاره گل محمدی را اثبات کرده اند. این گیاه تحمل درد را به میزان بالایی افزایش می دهد. همچنین این گیاه اثر ضد التهابی قابل توجهی (در حد دیکلوفناک) نشان داده است. از دیگر آثار مهم این گیاه می توان به ضد افسردگی، خواب آور ملایم، ضددرد و شادی آور آن اشاره کرد.
رازک (ککی مور، جنجل) (Humulus lupulus)
گیاهی علفی و چند ساله، به طول 2 تا 10 متر، دارای برگ های پهن و قلبی شکل و گل های ماده مخروطی شکل. این گیاه یبشتر در شمال کشور می روید و گل های ماده آن دارای ارزش دارویی است. این گیاه آرام بخش، خواب آور ملایم ( با افزایش سرعت به خواب رفتن و کیفیت خواب) ، مسکن سردردهای عصبی و درد مفاصل، ضد التهاب، ضداسپاسم، ضد تنش عصبی و ضد اضطراب می باشد. مصرف در بارداری و در افراد مبتلا به افسردگی ممنوع می باشد. این گیاه به خاطر وجود برخی از ترکیبات قادر به ایجاد خارش پوست و هم چنین آلرژی و حساسیت تنفسی در افراد حساس می باشد. عوارضی نظیر جلدی و درماتیت شدید، تهوع، سرگیجه، تب، تعریق زیاد و برخی از مشلات تنفسی یا قلبی در صورت مصرف زیاد رازک بروز می کند. بسیاری از این آثار در کارگران جمع کننده محصول رازک دیده می شود. همچنین به خاطر آثار ضد اسپاسم رازک برروی رحم و نیز اثار شبه استروژنی آن، بهتر است که این گیاه در کودکان، دوره های بارداری و شیردهی زنان و زنان مبتلا به سرطان پستان مصرف نشود. مصرف درازمدت رازک توصیه نمی شود.
زنجفیل (Zingiber officinale)
گیاهی چند ساله و دارای ساقه زیرزمینی غده ای، این گیاه از کشورهای گرمسیری وارد می شود و اندام دارویی آن غده های زیرزمینی است که ضدحالت تهوع و دردهای میگرنی، شادی آور و برطرف کننده خستگی می باشد. مصرف در بارداری باید با احتیاط و در مقادیر کم صورت گیرد.
جین سنگ (جین سینگ چینی، عشقه) (Panax. Spp.)
گیاهی دارای برگ هایی که به صورت دایره ای دور ساقه مستقیمی می پیچند، گل های چتری سبز مایل به زرد در مرکز این گیاه می رویند و ریشه عمودی و ضخیم که به ریشه های کوچکتری تقسیم شده است. این گیاه بیشتر در کشورهای شرق آسیا و گونه ای از آن در آمریکا می روید و در ایران وجود ندارد. اندام دارویی جین سینگ ریشه آن است. چین و چروک موجود در طوقه گیاه گویای میزان سن این گیاه است. این مساله از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که سن عشقه تا به چهار پنج سال نرسیده باشد آماده بهره برداری نخواهد بود. جین سینگ عمدتا به صورت های جین سینگ سفید (خشک و پوست کنده) یا جین سینگ قرمز (ریشه پوست دار و بخور داده شده قبل از خشک شدن) به صورت آب، آب و الکل یا عصاره مایع الکل و به صورت انواع کپسول یا پودر است. از جمله خواص مهم جین سنگ عبارتند از : تقویت دستگاه عصبی، کمک به بهبود مشکلات عصبی از جمله خستگی عصبی و ضعف حافظه، تونیک غدد آدرنال، افزایش دهنده انرژی و مقوی، افراد مبتلا به بیماری قلبی، دیابت و فشار خون بالا و پایین باید در مصرف عشقه احتیاط کنند. از مصرف جین سینگ در صورت ابتلا به هر نوع بیماری جدی اجتناب ورزید. اگر باردار هستید از مصرف عشقه پرهیز کنید. چون ایمنی آن در طول دوره بارداری هنوز اثبات نشده است جین سینگ می تواند اثرات کافئین یا سایر محرک ها افزایش دهد، سبب شود که احساس نگرانی یا عصبانیت نمایید یا این که ضربان قلب و فشار خون شما افزایش یابد. ممکن است در اثر مصرف آن بیش تر عرق کنید، با مشکلات خواب مواجه شوید یا این که ضربان شما نامنظم گردد. عشقه می تواند اثرات داروهای ضد روانی یا داروهای فشار خون یا دیابت را افزایش دهد. این داروی گیاهی با استرویید تداخل پیدا می کند. اگر از این داروها مصرف می کنید هرگز بدون مشورت با پزشک معالج خود به سراغ آن نروید. امروزه تقلب های گوناگونی در این محصول انجام می شود و گاه ریشه هایی به جای جین سینگ عرضه می شود که فاقد خواص مربوطه و دارای عوارضی برای بدن هستند از این رو هنگام تهیه این گیاه و فرآورده های آن دقت لازم را نموده و از خرید نمونه های مشکوک و فاقد مشخصات لازم خودداری کنید.
نعناع (menthaspp)
گونه های مختلفی از این گیاه کاشته می شوند که M.Piperiata و Mentha viridis از گونه های رایج درمانی نعناع است. گیاهی است علفی و دارای ظاهری شبیه که غالبا در باغ ها و اطراف آن می روید. برگ های پهن و به رنگ سبز تیره در هر دو سطح پهنک دارد که عموما عاری از تار یا دارای تعداد بسیار کمی از آن است. از مشخصات آن که باعث تشخیص گیاه از گونه M.Piperata می شود. ان است که اولا برگ هایش، دمبرگ ندارند و ثانیا سنبله های گل آذین آن ، دارای ظاهری باریک تر ولی درازتر از گونه مذکورند به طوری که در همان نظر اول می توان پی به وجود این اختلاف برد. این گیاه در اکثر مناطق ایران کاشته می شود. اندام دارویی نعناع قسمت های هوایی گیاه شامل برگ و سرشاخه های گل دار به صورت تازه و برگ خشک شده است که بیشتر در مشکلات گوارشی به کار می رود. ولی دارای اثرات شادی بخش و ضد اضطراب نیز می باشد.
پامچال (primula veris)
گیاهی علفی و چندساله که در اوایل بهار خوشه ای از گل زرد یا نارجی در نوک شاخه بدون برگ می روید. این گیاه در اکثر مناطق کشور موجود بوده و اندام دارویی آن گیاهیل و ریشه است. ریشه پامچال بیشتر در درمان ناراحتی های تنفسی به کار می رود و کاربرد خاصی در بیماری های اعصاب ندارد. گل پامچال آرام بخش، خواب آور، ضد اسپاسم و ضدر درد می ّاشد. در دروان بارداری در مقادیر محدود مورد استفاده قرار گیرد. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند از مصرف فرآورده های پامچال اجتناب کنند.
کرفس (Apium graveolens)
این گیاه به ارتفاع 20 تا 60 سانتی متر است وساقه ای منشعب دارد وگیاهی است که در اکثر مناطق کشور می روید و جهت تقویت اعصاب نقش مهمی دارد. ویتامین ب 6 و اسید پانتوتنیک موجود در آن به همراه منیزیوم و کلسیم اثر مثبتی در تقویت اعصاب داشته و دارای اثرات شگرف در آرامش روانی است.