پیشنهاد ما این اسـت که نه تنها در ماه مبارک رمضان یا این روزهای گرم بلکه در تمام روزهای سال دستکم در طول روز یک تا دو فنجان از عرقهای گیاهی با مشورت متخصص طب سنتی در برنامه غذایی خود بگنجانید تا به این ترتیب ذائقه فرزندانتان را نیز با طعم و عطر عرقیجات گیاهی آشنا کنید. در این مطلب به شما میگوییم چه کنید تا تشنگی و گرما در ماه رمضان را طاقت بیاورید.
برخی افراد روزهدار در طول روز بهدلیل روزهداری و دمای هوا ممکن اسـت در طول ماه رمضان سردردهایی را تجربه کنند. این سردردها در این روزهای گرم تشدید میشود و گاهی ممکن اسـت مانع از انجام برنامهها و فعالیتهای روزمره آنها شود.
برای پیشگیری و درمان این سردردها و تخفیف آنها در طول روز پیشنهاد میکنیم یک تا دو فنجان از عرق گیاهی سنبلالطیب را بعد از افطار بهصورت خنک میل کنند. نوشیدن این عرق علاوه بر کاهش سردردهای ناشی از گرمای هوا در ماه رمضان به کاهش تحریکات عصبی و درمان سردردهای میگرنی ناشی از گرسنگی نیز کمک میکند.
یکی از راههای افزایش مقاومت و توانایی بدن در برابر گرمای تابستان، گنجاندن عرقیات گیاهی با طبع سرد و تر در برنامه غذایی روزانه اسـت. عرق کاسنی یکی از بهترین این نوشیدنیهاست. این نوشیدنی میتواند دمای درون بدن را کاهش و مقاومت اندامهای درونی را در برابر گرما افزایش دهد. نوشیدن این عرق علاوه بر تقویت بدن، موجب بهبود عملکرد معده و اندام گوارشی شده و میتواند میزان کلسترول خون را نیز کنترل کند. افرادی که در طول روز دو فنجان عرق کاسنی را بهصورت خنک میل میکنند، روزهای بهتری را در گرما سپری میکنند. میتوانید این عرق گیاهی را با مقدار کمی سکنجبین شیرین کرده و آن را به همراه یک خیار رنده شده میل کنید.
با گل گاوزبان بر اعصابتان مسلط شوید
بیشتر ما با چای یا دمنوش گل گاوزبان آشنا هستیم درحالیکه عرق این گیاه دارویی نیز مانند دمنوش این گیاه خواص درمانی متعددی دارد که از میان آنها میتواند به تقویت اعصاب، افزایش نشاط و شادابی مصرفکننده اشاره کرد. نوشیدن یک فنجان از عرق گل گاوزبان بهصورت روزانه باعث تقویت اعصاب و افزایش مقاومت بدن در گرما میشود و به افرادی که با افزایش گرمای هوا کلافه و عصبی میشوند نیز کمککننده اسـت.
افرادی که در فصل تابستان از این عرق گیاهی استفاده میکنند، میتوانند مقاومت بدن خود را در زمستان در برابر سرماخوردگی هم افزایش دهند.
گرمای زیاد هوا موجب میشود میزان اشتهای شما کاهش یابد که میتوانید برای درمان آن از عرق خارشتر استفاده کنید. برای این کار لازم اسـت هر روز یک فنجان عرق شاهتره را بعد از افطار میل کرده و بهتر اسـت این عرق را بهصورت خنک میل کنید. نوشیدن روزانه عرق خارشتر علاوه بر افزایش اشتها میتواند موجب افزایش تعرق بدن شده و به این ترتیب گرما و حرارت موجود در بدن را کاهش دهد. از دیگر خواص درمانی عرق خارشتر میتوان به خاصیت آن در درمان سنگ کلیه اشاره کرد.
برای وقتی که زولبیا و بامیه زیاد خوردهاید
اگر در گروه افرادی هستید که باید میزان قندخون خود را کنترل کنید و نمیتوانید از خوردن بامیه صرفهنظر کنید، پیشنهاد میکنیم نوشیدن عرق هفتگیاه را در برنامه غذایی خود بگنجانید. نوشیدن این عرق در شبهایی که زولبیا و بامیه یا شیرینی زیاد خوردهاید به شما کمک میکند تا از افزایش میزان قندخون خود پیشگیری کنید. البته باید مراقب باشید، هرگز بهطور خودسرانه از این گیاه بهمدت طولانی برای درمان بیماری دیابت استفاده نکنید یا آن را بدون مشاوره با متخصص و درمانگر طب سنتی جایگزین داروهای خود نکنید.
عرقنعناع بهترین نوشیدنی ضد نفخ
بیشک گرمای هوا در این روزها بسیاری از روزهداران را در زمان افطار وادار به خوردن انواع میوههای تابستانی مثل هندوانه، خربزه و دیگر میوهها میکند. میوههایی که ممکن اسـت مصرف آنها بعد از چندساعت روزهداری موجب بروز نفخ و دل درد در افراد شود. از اینرو گنجاندن عرقنعناع در برنامهغذایی مابین افطار تا سحر میتواند به پیشگیری از بروز نفخ معده و دردهای ناشی از آن کمک کند.
برای هضم بهتر، چهلگیاه بنوشید
برای شما که کار پراسترس دارید
اگر در گروه افرادی قرار دارید که در طول روز مجبورید با افراد زیادی سر و کار داشته باشید و حرفهای پراسترس و پردردسر دارید، به شما پیشنهاد میکنیم بعد از افطار یک تا دو فنجان عرق بهارنارنج بنوشید. نوشیدن این عرق گیاهی به شما کمک میکند که در طول روز آرامش بیشتری داشته باشید و هنگام انجام فعالیتهای روزمره کمتر دچار استرس شوید. بوییدن عصاره بهارنارنج نیز بعد از افطار برای این منظور مناسب اسـت.
فواید شربت گلاب
این نوشیدنی معطر و خوشبو میتواند تاثیر زیادی در افزایش میزان سبکی و نشاط روزهداران در طول روز داشته باشد. افرادی که از این نوشیدنی طبیعی مینوشند علاوه بر آنکه به نشاط و شادابی خود کمک میکنند موجب تقویت عملکرد قلبشان نیز میشوند.
شربت گلاب یکی از بهترین و مناسبترین شربتها و نوشیدنیهای گیاهی برای شبهای ماه رمضان اسـت. شما میتوانید این نوشیدنی را با مقدار کمی خاکشیر و یک قاشق غذاخوری سکنجبین ترکیب کنید و به جای نوشابه از آن در کنار غذا استفاده کنید.
شربت خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین و... از جمله نوشیدنی های سنتی و وطنی هستند که قدیمی ها نوشیدن آن ها را برای رفع عطش و خنک شدن بسیار کارساز می دانند.آن ها معتقد هستند شربت این گیاهان با تعادل در تعریق بدن از گرمازدگی جلوگیری می کند و می تواند برای مدت زیادی آب بدن را تامین کرده و فرد را از تشنگی مفرط مصون دارد.
خاکشیر
دانه های خاکشیر ضد عفونی کننده، ضد انگل و تب بر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می کنند. این دانه ها با کمی شکر، گلاب و آب سرد بسیار ملین و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی حالی، تهوع و بی اشتهایی ناشی از گرمازدگی می کاهند.
شربت خاکشیر همچنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید اسـت.
دانه های خاکشیر وقتی در مجاورت آب قرار می گیرند می توانند چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم شوند. در نتیجه این دانه ها آب زیادی را در بدن نگه داشته و وقتی بدن به تعریق افتاده و با کمبود آب مواجه می شود از ذخیره ی آب آن ها استفاده می کند بنابراین مصرف این شربت را در روزهای گرم سال و در ساعات اوج گرما که مجبور به خروج از منزل هستید یا اگر به گرما حساسیت دارید توصیه می کنیم.
تخم شربتی
شربت سکنجبین
هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می کاهد. بنابراین اگر مثل گذشته از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم شربتی پذیرایی کنید در حق آن ها محبت فراوانی کرده اید.
البته ناگفته نماند که این شربت های وطنی بسیار چاق کننده هستند. از این رو مصرف بدون شکر آن ها را به افراد چاق و دیابتی توصیه می کنیم.
از آن جا که این روزها شربت های سنتی توسط برخی دستفروشان در گوشه و کنار خیابان ها در شرایط کاملا غیر بهداشتی با یخ ها و آب آلوده تهیه و عرضه می شوند بنابراین بهتر اسـت این شربت ها را به صورت خانگی تهیه و برای خارج از منزل همراه ببرید.
محقق طب سنتی عادت غلط غذایی و افراط در خوردن فست فود در جوانان را از دلایل ایجاد کبد چرب و تشدید آن دانست و گفت: استرس و اضطراب کبد را چرب میکند.
وی افزود: افراط در خوردن عرقیجات سرد را عامل تشدید کبد چرب دانست و گفت: طبع کبد گرم و تر اسـت و وقتی افراد به صورت افراطی عرقیجات با مزاج سرد میخورند طبع کبد تغییر پیدا میکند و به صورت کبد تنبل و چرب در میآید، متاسفانه برخیها به مردم که مشکل کبد دارند عرق شاه تره یا کاسنی میدهند و این باعث تشدید کبد چرب میشود، در حالی که زمانی بهتر اسـت کاسنی یا شاه تره مصرف شود که کبد بیش از اندازه داغ شده باشد که با مشورت پزشک مجاز به مصرف آن هستند.
محقق طب سنتی ادامه داد: چربی زیاد و خوردن آب یخ در وسط غذا یکی از عوامل به وجود آمدن کبد چرب اسـت که متاسفانه خیلی از افراد این دو عامل را رعایت نمیکنند.
محقق طب سنتی، تصریح کرد: گیاه خارمریم به دلیل طبع گرم بهترین گیاه برای درمان کبد چرب اسـت، همچنین عرق نسترن و عناب و سیاهدانه برای کبد چرب مفید هستند.
وی ریسک بیماری کبد چرب را در افراد چاق بالا دانست و گفت: ریسک کبد چرب در افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر از افراد لاغر اسـت بنابراین کسانی که بیماری چاقی و اضافه وزن دارند باید خیلی مواظب باشند که با تغذیه سالم و ورزش از این بیماری پیشگیری یا کنترل کنند.
جوادی، عادت غلط غذایی و افراط در خوردن فست فود در جوانان را نیز از دلایل ایجاد کبد چرب و تشدید آن موثر دانست و افزود: متاسفانه کودکان و جوانان این روزها به سمت غذاهای فست فودی و آماده روی آوردهاند که از دیدگاه طب سنتی رد شده اسـت و همین عامل اصلی ایجاد کبد چرب اسـت در حالی که مصرف سبزیجات، خام خوری، و پرهیز از غذاهای آماده و چرب در پیشگیری از این بیماری موثر اسـت.
محقق طب سنتی، به نقش استرس در ایجاد کبد چرب اشاره کرد و افزود: کبد از اعضای رئیسه بدن اسـت و نقش اساسی در بدن ایفا میکند که یکی از عوامل دیگر در آسیب رساندن به کبد استرس و اضطراب اسـت که امروزه متاسفانه خیلیها دچار آن هستند.
محمد دریایی درباره سمنو اظهار داشت: سمنو بهعنوان یک غذای ملی و نشانهای کهن از فرهنگ غذایی سرشار از ویتامینها و املاح معدنی ایرانیان، عصارۀ تغلیظشده جوانۀ گندم اسـت بههمراه آرد گندم که ریشۀ فرهنگی در شناخت ارزش فوق العادۀ جوانهها از هزاران سال پیش در کشور ما دارد.
بهگفته وی سمنو بهعنوان یک مادۀ ارگانیک که در تهیۀ آن از هیچ ماده افزودنی استفاده نمیشود, بهترین و کاملترین شکل فرآوری گندم اسـت، با افزایش چندبرابری پروتئین، اسیدهای آمینه، ویتامینها، املاح و آنزیمهای ضروری بدن در جوانۀ گندم به تقویت بدن کمک میکند.
این متخصص علوم زیستی و گیاهان دارویی بیان داشت: در گندم (غلات) علاوه بر ترکیبات مهم و مغذی، موادی هم وجود دارند که سبب کاهش جذب عناصر ضروری بدن میشوند، یکی از این ترکیبات اسید فیتیک اسـت که با جوانه زدن، مقدار آن کاهش چشمگیری داشته در نتیجه با مصرف سمنو دسترسی بدن به آهن، روی، مس و دیگر عناصر مغذی موجود در گندم افزایش مییابد.
دریایی ادامه داد: بر اثر جوانه زدن انرژی و کربوهیدرات گندم کاهش یافته و در عوض، پروتئین، اسیدهای آمینه، کلسیم، پتاسیم، سدیم، آهن، فسفر و ویتامین A، ویتامینهای گروه B و ویتامین C آن بسیار افزایش مییابد.
وی اضافه کرد: جوانه موجود در سمنو منبع غنی ویتامینهای گروه B و ویتامین E اسـت که در تولید مثل نقش مؤثری دارند و بهعلت دارا بودن خاصیت آنتیاکسیدانی باعث پیشگیری از سرطان میشود.
این متخصص علوم زیستی و گیاهان دارویی گفت: مصرف متعادل سمنو ضمن افزایش سلامتی با سیر نگهداشتن معده بهمدت طولانی از اشتهای کاذب جلوگیری کرده و مانع از چاقی میشود.
دریایی خاطرنشان کرد: به سمنوی تهیهشده از جوانه، هیچ مادۀ شیرین کنندهای اضافه نمیشود بلکه شیرینی آن از نوع قندهای ساده و کاملاً طبیعی اسـت که حاصل تبدیل پلیساکاریدهای آرد گندم توسط آنزیمهای مالت اسـت.
بارداری دوره بسیار حساسی اســت که طی آن مادران باید از همه لحاظ مراقب سلامتی خود باشند و توجه مادر به اصول بهداشتی و تغذیهای، سلامت خود و جنین را البته با صرفنظر از مسائل ژنتیکی، تا حد زیادی تضمین میکند.
به گزارش مشرق، علی بهادری منتخصص طب سنتی با اشاره به بایدها و نبایدهای بارداری از دیدگاه طب سنتی گفت: در طب سنتی مصرف بعضی از خوراکیها به مادران باردار از جمله سیب، انار و مویز توصیه میشود. درباره سیب گفته شده که محافظ جنین اســت و حالت تهوع دوران بارداری را کاهش میدهد.
وی اضافه کرد: به طور معمول به مادران باردار توصیه میشود از مصرف غذاهای سنگین و بسیار مرطوب و دیر هضم بپرهیزند. در طب جدید این نکته یادآوری شده که در زمان بارداری حرکات دستگاه گوارش و قدرت هضم کاهش مییابد و حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش کند میشود؛ از این رو باید غذاهایی مصرف کرد که هضم آسانی دارند. در طب سنتی نیز بر این موضوع تاکید شده و مصرف غذاهای زود هضم مانند گوشت بره جوان، نان برشته و... توصیه میشود. از طرفی بهتر اســت مصرف خوراکیهای قاعدهآور مانند نخود، لوبیا، کنجد و کرفس محدود شود، اجابت مزاج در دوران بارداری نیز از موارد توجه در طب اســت.
بهادری خاطرنشان کرد: در واقع به دلیل نزدیکی رحم به رودهها، عملکرد مناسب سیستم گوارشی در این دوره اهمیت مییابد؛ زیرا از این طریق سموم بدن دفع میشود. بنابراین مادر باردار باید لینت مزاج داشته باشد. برای این امر باید توجه مادران باردار را به این نکته جلب کرد که نباید از هر نوع ملین حتی ملینهای گیاهی استفاده کنند، زیرا مصرف بعضی از ملینها باعث سقط میشود اما باید دانست که مصرف داروها حتی داروهای گیاهی نیز باید تحت نظر پزشک باشد.
این متخصص طب سنتی با بیان این که یبوست در دوران بارداری بسیار شایع اســت، افزود: برای تنظیم مزاج استفاده از غذاهای مغذی مانند شوربای ساده شامل مرغ، ادویه گرم، سبزیجات و همچنین سوپ چرب توصیه میشود و پرهیز از پرخوری در پیشگیری از یبوست موثر اســت.
وی ادامه داد: بهتر اســت از ملین کنندههای کم خطر مانند تمبرهندی، گل قند، شیرخشت، ترنجبین همراه با گلاب استفاده و از حبوباتی مثل نخود، لوبیا و کنجد در دوران بارداری خودداری شود. همچنین بهتر اســت فرد نان تهیه شده از گندم مرغوب و غذاهایی مانند سوپ و گوشت بره را جایگزین کند.
وی با بیان اینکه گلسرخ نیز یکی از بهترین ملینهای گیاهی اســت که علاوه بر نداشتن عوارض، در حفظ و رشد جنین هم موثر اســت، افزود: از گل سرخ میتوان به شکل مربا یا گل قند استفاده کرد. همچنین میتوان گلبرگهای آن را به شکل خوراکی یا دمنوش میل کرد.
این متخصص طب سنتی با بیان اینکه در دوران بارداری باید از مصرف غذاهای بسیار سرد و بسیار گرم پرهیز کرد، گفت: از موادی که سردی بالفعل دارند مانند آب یخ و موادی که سردی بالقوه دارند، یعنی مزاج ماده غذایی سرد اســت باید پرهیز شود. مادر باردار باید از غذاهای متعادل استفاده کند، به عنوان مثال در طب سنتی مصرف فلفل، مواد غذایی تلخ و تند برای این دوران تجویز نمیشود. همچنین از مصرف آب و مایعات وسط غذا و دو ساعت بعد از صرف غذا نیز باید پرهیز کرد.
وی با بیان اینکه زنان باردار در ماههای اول بارداری از بلند کردن شیء سنگین پرهیز کنند، افزود: مراقب ضربههای فیزیکی خصوصا به شکم باشند و از سردندههای نزدیک شکم به پایین خود را با پارچهای نرم پشمی بپوشانند و از شروع ماه نهم بارداری برای تسهیل زایمان روزی شش گرم روغن بادام شیرین و شیر گاو مصرف کنند. همچنین مالیدن روغن بابونه برای تسهیل زایمان کمک کننده اســت.
وی با بیان اینکه مادران باردار باید از فعالیتهای سنگین بدنی و حالت جهش و پرش بپرهیزند، بیان کرد: البته میزان فعالیت زن باردار به وضعیت جسمی وی قبل از بارداری بستگی دارد، اگر مادر قبلا ورزش میکرده، میتواند فعالیت خود را ادامه دهد؛ به شرطی که ورزش سنگین و شدید نباشد و به جنین ضربهای وارد نشود.
بهادری اضافه کرد: در طب سنتی پیادهروی برای خانمهای باردار توصیه میشود. حتی یکی از راهکارهای رفع حالت تهوع و استفراغ، پیادهروی اســت و البته ورزشهای آبی نیز مفید اســت.
وی با بیان اینکه طب سنتی نشستن در لگن آب حاوی گیاهان خاص را در ماههای آخر بارداری توصیه میکند تا زایمان راحتتر باشد، افزود: حتی توصیه میشود زن باردار نزدیک وضع حمل بیشتر استحمام کند.
این متخصص طب سنتی درباره ویار دوران بارداری نیز گفت: ویار دوران بارداری در واقع دفع فضولات بدن اســت و تا جایی که مشکلی ایجاد نکند، نباید جلوی آن گرفته شود. اما اگر شدید و طولانی و امکان سقط وجود داشته باشد، توصیههایی شده اســت از جمله مصرف رب سیب، به، زنجبیل به شکلی که مصرف آن ضرری نداشته باشد.
وی ماساژ دست و پا، گرم نگه داشتن زیر دندهها با پارچه لطیف را از جمله توصیههای طب سنتی برای زنان باردار دانست، عنوان کرد: از نظر طب سنتی رشد جنین در دمای مناسب (گرما) انجام میشود و از آنجا که جنین در حال رشد اســت، مادر باردار باید پهلوهای خود را گرم نگه دارد.
وی افزود: در موارد خاص اگر مادر دچار فشار خون شود و حتی صورت و دستهای وی ورم کند، باید معاینه و پروتئین ادرار، اندازه گیری شود، اما اگر مادر مشکلی نداشته باشد این ورمها جزو ورمهای شایع در دوران بارداری محسوب میشود.
بهادری با بیان اینکه مالیدن آب نمک به اندام متورم و ضماد بعضی گیاهان مفید اســت، خاطرنشان کرد: به بهداشت و نظافت پوست و مو نیز در این دوران باید توجه شود، از آن جا که ممکن اســت ترشحات زنانه افزایش یابد نیاز به نظافت بیشتر اســت. همچنین توصیه میشود از لباسهای نخی و گشاد استفاده شود.
وی اضافه کرد: اگر قرار اســت که زن باردار سفر کند، نباید مدت طولانی بنشیند و بیحرکت باشد. بلکه هر دو ساعت یک بار باید از خودرو پیاده شود و چند قدمی راه برود. در این زمینه بهترین زمان سه ماهه دوم یعنی از ماه چهارم تا ششم اســت و در مواردی که خانم لکهبینی یا احتمال سقط دارد، بهتر اســت مسافرت نکند.
وی با بیان اینکه در طب سنتی تاکید میشود که خانم باردار و شیرده نباید هم و غمی داشته باشد، افزود: موادی که در شرایط عصبانیت و غم و اندوه در خون آزاد میشود بر جنین موثر اســت. حتی شادی و هیجان بیش از حد نیز توصیه نشده، همان طور که در زمینه تغذیه توصیه به رعایت تعادل اســت. در بروز احساسات و عواطف نیز باید متعادل بود. در این زمینه بر مشاهده مناظر زیبا و طبیعت تاکید شده اســت.
وی با بیان اینکه بعضی از مادران به دلیل نگرانی از ایجاد زردی در نوزادشان، در ماههای آخر بارداری مبادرت به مصرف بیرویه خنکی میکنند، افزود: این امر باعث بروز مشکلات در مادران میشود و این کار به هیچ وجه مورد توصیه ما نیست. راه منطقی آن اســت که در یکی دو ماه آخر بارداری، مادر هفتهای یک بار، زبان خود را در آینه کنترل کند؛ اگر زبان زردرنگ بود میتواند نشان دهنده افزایش صفرا و احتمال ایجاد زردی در نوزاد باشد.
بهادری اضافه کرد: در این حال بهتر اســت یک خنکی ملایم مثل عرق کاسنی را چند روز مصرف کنند تا مشکل حل شود. توصیه عمومیتر برای رفع نگرانی همه مادران این اســت که از یک هفته به زایمان هر روز یکی دو استکان عرق کاسنی مصرف کنند؛ اما فراموش نکنند که درمان زردی نوزادان، کاری ساده اســت و نباید باعث نگرانی آنها شود.
یک دستیار دکترای تخصصی طب سنتی دانشگاه شاهد راهکار رفع عطسه بهاره از دیدگاه طب سنتی را تشریح کرد.
معرفی غذاهای پاکسازی کننده خون در فصل بهار
به گفته وی در متون طب ایرانی از غذاهایی مانند آشهای ساده، بورانی اسفناج، بورانی شبدر و یونجه، کاهو سکنجبین، سمنو، آش شبدر و قرهقروت، و... بهعنوان بهترین و سبکترین غذاهای ایرانی برای فصل بهار نام برده شده است.
این دستیار دکترای تخصصی طب سنتی دانشگاه شاهد ادامه داد: این غذاها انرژی پایه و ویتامین مورد نیاز بدن را تأمین میکنند، ولی خاصیت غذایی کمتری دارند. مصرف این غذاها موجب پاکسازی خون و تقویت اعصاب و قوای بدن میشود.
رضایی پور عنوان کرد: از طرفی در فصل بهار، مصرف حبوباتی مانند ماش، نخود فرنگی و جو نیز از سوی حکمای پزشکی پارسی توصیه شده است.
راهکار رفع عطسه بهاره از دیدگاه طب سنتی
وی عنوان کرد: برای درمان عطسههای زیاد ناشی از حساسیت فصلی، میتوانید روزی 2 بار، با روغن بنفشه درون حفرههای بینی و روی پیشانی خود را چرب کرد. همچنین لازم است مصرف انواع ادویه، غذاهای سرخکردنی، شکلات و قهوه را در فصل بهار به حداقل برسانید.
یک محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت: از همان ابتدای دولت یازدهم مخالفت شدیدی با طب سنتی صورت گرفت و لایحه خبرگان بدون مدرک طب سنتی از همان ابتدا حذف شد و تاسیس دانشگاه طب سنتی اولین چیزی بود که در این دولت حذف کردند.
به گزارش مشرق، یوسف اصغری درباره حذف معاونت طب سنتی در وزارت بهداشت گفت:از همان ابتدای دولت یازدهم مخالفت شدیدی با طب سنتی صورت گرفت و لایحه خبرگان بدون مدرک طب سنتی از همان ابتدا حذف شد و تأسیس دانشگاه طب سنتی اولین چیزی بود که در این دولت حذف کردند.
به گفته وی وقتی میخواهند احیای طب سنتی در ایران میتواند بسیاری از بیماریها را پیشگیری کند و حتی در زمینه درمان نیز بسیار کارساز است.
بسیاری از بیمارییهای صعبالعلاج که از طب نوین از درمان عاجز ماندهای طب سنتی نیز قادر به درمان و کنترل آن است.
اصغری ادامه داد: وزیر بهداشت و حتی دولت یازدهم مخالفت احیای طب سنتی بودند. با توجه به اینکه طب سنتی به اقتصاد مقاومتی کمک زیادی میکند و اگر مبانی طب سنتی به صورت دقیق و خوب نهادینه شود وضعیت بهداشت و اقتصاد بهتری خواهیم داشت که همه اینها با حذف معاونت طب سنتی و تضعیف طب سنتی دچار اختلاف میشود که اینها از بیتدبیری وزارت بهداشت است که میتواند آن را کنترل و در آن سرمایهگذاری کند.
وی افزود: معاونت طب سنتی را حذف کردند و آنها از همان ابتدا مخالف معاونت طب سنتی بودند و اگر هم تاکنون آن را نگه داشتند به دلیل سیاستهای کلی مقام معظم رهبری بود و چون نمیتوانستند به طور آشکار با طب سنتی مخالفت کنند آن را نگه داشتند و معاونت طب سنتی را به اجبار تاسیس کردند و با وجود معاونت طب سنتی در وزارت بهداشت بسیاری از افرادی که در این معاونت مشغول به کار بودند از این شکایت داشتند که اگر در معاونت طب سنتی هستیم چرا مجوز انجام هیچ کاری را نداریم و میتوان گفت که هم بودند و هم نبودند.
پدر طب سنتی ایران به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دلیل انحلال معاونت طب سنتی و تبدیل آن به اداره کل طب سنتی انتقاد کرد.
خیر اندیش به وظایف این معاونت اشاره کرد و گفت: وظیفه این معاونت، توسعه طب سنتی در مدارس، حوزه علمیه و صدا و سیما بود تا زمینه فرهنگی پدید آید و دانشگاه هایی برای آموزش طب سنتی تاسیس شود و پزشکان و افراد مختلف آموزش داده شوند و البته طب سنتی هم سنگ طب جدید در کشور فعالیت داشته باشد.
همه دنیا اعم از چین، هندوستان و اروپا برای رفع مشکلات درمانی از طب سنتی استفاده می کنند.
وی افزود: در شرایطی که همه دنیا اعم از چین، هندوستان و اروپا برای رفع مشکلات درمانی از طب سنتی استفاده می کنند و حتی تمهیدات حقوقی و مالی برای این رشته و دانشجویان آن فراهم کرده اند متاسفانه در دو هفته گذشته معاونت طب سنتی ایران منحل و به اداره کل طب سنتی تبدیل شده است.
خیر اندیش انتقاد خود را در راستای انحلال معاونت طب سنتی ایران بیان کرد و گفت: چرا در ایران که مکتب درمانی برتر جهانی در طب سنتی را دارد و توان بالای درمانی را نیز داراست، معاونت طب سنتی باید منحل شود.
وی افزود: چرا طب سنتی ایران که به طب چینی برتری دارد نباید طرحی مستقل داشته باشد، در حالی که باید یک نهاد مستقل باشد و راهبرد و وظایف خود را از مجلس بگیرد.
خیراندیش همچنین اظهار داشت: تاکنون 5 تا 10 درصد از طب سنتی بیشتر کشف نشده و باید برای بالفعل کردن استعداد ها در کشور پافشاری شود.
تناقضگویی مقامات وزارت بهداشت درباره انحلال معاونت طب سنتی به علت عدم رضایت از خروجی این معاونت، مخاطب را به یاد پزشک جراحی میاندازد که به جای درمان کبد بیمار، آن را از جا در میآورد.
گروه اجتماعی مشرق- هفته گذشته در پی یک تصمیمگیری عجیب، معاونت طب سنتی وزارت بهداشت به سطح اداره کل تنزل یافت و جای خود را به معاونت اجتماعی داد. درباره علت این تصمیم گفته شده است که چون تعداد 300 نفر دانشجو و فارغ التحصیل در رشته طب سنتی جوابگوی نیاز کشور نیست به همین دلیل وزیر از عملکرد معاونت رضایت ندارد!
وزیر بهداشت در اینباره گفته است: «این کار تنزل نیست؛ ما از طب سنتی حمایت میکنیم اما تاکنون از اقدامات صورت گرفته راضی نیستیم.» قاضیزاده هاشمی که برخلاف نامش فرزند یک عطار فریمانی است در این خصوص اظهار میدارد: «طب سنتی سرمایه بزرگ ماست که باید زنده شود و نیاز است که بهطور کارآمد، علمی و فراگیر در بخش گیاهان دارویی و تقویت نیروی انسانی در این حوزه اقداماتی انجام دهیم.»
میزان تناقض سخنان وزیر بهداشت ما را بر آن داشت تا با حکیم حسین خیراندیش، رئیس مرکز تحقیقات حجامت ایران به گفتگو بنشینیم و مطالبات جامعه طرفداران طب سنتی که هر روز هم بر تعدادشان افزوده میشود را از زبان وی بشنویم:
دکتر حسین خیراندیش در گفتگو با خبرنگار مشرق و در توصیفی کوتاه از تاریخچه طب سنتی در قرون اخیر گفت: براساس استنادات تاریخی، براندازی طب سنتی در ایران یک پروسه 300 ساله بود. از سال 1600 تا سال 1914 میلادی برای براندازی طب سنتی ایرانی تلاش شده است و با وضع قانون ضرورت وجود دکترای طب از دانشگاههای ایرانی و خارجی آقای دکتر سیریل الگود، تاریخنویس انگلیسی میگوید میخ تابوت طب سینوی (طب بوعلی سینا) در ایران کوبیده شد. از آن زمان تا سال 2014 که دستورالعمل مقام معظم رهبری برای لحاظ شدن طب سنتی در نظام درمان کشور دقیقا یکصد سال تعطیلی بود؛ تعطیلی رسمی.
وی ادامه داد: حال اگر در این اثنا تلاشی بود برای احیای طب سنتی در ایران، تلاشی دولتی نبود، تلاشی مردمی در گوشه و کنار بود برای لحاظ طب سنتی در نظام درمان که منجر شد به توجه وزارت بهداشت به طب سنتی در سال 1385 تا دانشکدههایی تاسیس کند و در سال 92 طرح سند توسعه طب سنتی را تهیه کرده و در نتیجه معاونت تشکیل شود.
خیراندیش درباره پیشزمینههای بازگشت طب سنتی به دوران اوج خود گفت: پس در شرایطی که این طب 100 سال تعطیل بوده، احیای مجددش سخت است. اینطور نیست که در یک سال و دو سال بشود به شرایط قبل بازگردد. این کار نیازمند فرهنگسازی مردمی، فرهنگسازی فنی میان کارشناسان و متخصصان، فرهنگسازی و ایجاد باور در دل سیاستمداران و برنامهریزان کشور، اعتماد به نفس و پافشاری توسط مدیران وزارت بهداشت، مرعوب نشدن توسط کارشناسان و متخصصان داخلی و خارجی وزارت بهداشت و مرعوب نشدن در مقابل تشرهای کسانی که ضرر میکنند است.
حکیم خیراندیش همچنین ذکر کرد: اگر یک مدیر با صرف وقت حداقلی برای احیای یک معاونت توقع داشته باشد که ظرف دو سال اتفاق بزرگی بیفتد و بعد به جرم همین بیاید آن معاونت را کوچکتر بکند، آن معاونت احیا نمیشود. معاونت طب سنتی نباید در سطح یک معاونت یا دانشگاه در نظر گرفته شود زیرا مثلا در هر حوزهای که بخواهیم دانشگاه آماده کنیم مقدمات از کادر و کتاب و دانشجو و ... آماده است اما در حوزه طب سنتی برای آماده کردن مقدمات برای 5 دانشجوی طب سنتی باید مدتها وقت صرف شود تا استاد و کتاب و کادر آموزشی و ... فراهم شود زیرا مقدمات آن فراهم نیست.
رئیس مرکز تحقیقات حجامت ایران ادامه داد: لذا نمیتوان
معیار رشد آن را با معیار رشد طب کلاسیک (طب رایج کشور) در سایر معاونتها مقایسه کرد.
اکنون همه شرایط برای رشد طب کلاسیک فراهم است؛ به انضمام اعتبارات هزاران
میلیاردی آن؛ اما با این وجود به برکت توانمندی بالقوهای که در درون طب سنتی وجود
دارد و علیرغم مخالفتها یا بیتمایلی وزارت بهداشت و کادرش به آن، امروز طب سنتی
با گرایش مردم روبرو شده به نحوی که به صورت یک جریان فکری در جامعه شایع شده تا
حدی که غربیها که جریانات فکری داخل کشور را تعقیب میکنند گزارش کنند. به
گزارش هفته قبل روزنامه گاردین توجه کنید که رشد طب سنتی در ایران یک هشدار فرهنگی
تلقی میکند.
پدر دوره جدید طب سنتی ایران در ادامه گفت: دولت قبل در ماههای آخر این معاونت را تشکیل داد، تا تایید آن توسط دولت جدید یک سال طول کشید و دو سال برنامهریزی کرد و حالا در سال سوم تبدیل شد به اداره کل. توجیهشان این است که معاونت کار خاصی نکرده است؛ این درست است اما کارهای مقدماتی ممکن است 4 تا 8 سال طول بکشد تا به جایی برسد. امروز وزارت بهداشت باید تمام حمایت خود را از این معاونت بکند و برای محصول 10 سال منتظر بنشیند.
حسین خیراندیش گفت: با توجه به اینکه هم رئیسجمهور ما و هم وزیر بهداشت ما استثنائا عالم به طب سنتی هستند و در مقایسه با دولتهای قبل عالمترین افراد هستند، لذا باید استفاده مطلوب را ببریم زیرا نمیدانیم برای وزیر بعدی چند صد ساعت باید وقت صرف کرد تا نسبت به طب سنتی توجیه شود.
وی در ادامه گفت: از جهتی دیگر اکنون ما دستور مقام معظم رهبری را به عنوان سند بالادستی داریم برای طب سنتی که در سال 2014 دستور لازم برای ضرورت لحاظ طب سنتی در نظام درمانی کشور ارائه کردند و ضمن آن توصیه سیاستگذاری مجمع تشخیص مصلحت نظام را داریم و این مسائل را در دولتهای قبل نداشتیم. از سویی دیگر نمایندگان مجلس و کمیسیون بهداشت اکنون به طب سنتی اشراف دارند و نسبت به کمیسیون قبلی خیلی قویتر است. و از جهت سوم اقبال مردمی را ببینید در درمانگاهها. میزان فروش فقط عرقیات را در کشور ببینید.
خیراندیش در بیان اعتراض خود افزود: من به عنوان کسی که 30 سال است در این زمینه تلاش میکنم از زبان جمعیت بزرگی از طرفداران طب سنتی در حوزه پزشکی و غیر پزشکی میگویم: این یک فریاد اعتراض است. معاونت طب سنتی باید برگردد سر جایش تا فرصتی پیدا کنیم در مجلس آینده یک سازمان برایش ساخته شود. اساسا از روز نخست هم معلوم بود که وزارت بهداشت نمیتواند در دل خودش یک نهاد دیگر را پرورش دهد. مثل این است که ما سپاه پاسداران را در دل ارتش تاسیس کردیم که نتیجه نمیداد و امام (ره) دستور به حرکت جداگانه این دو نهاد در کنار هم داد. کار اساسی این است که سازمان طب سنتی تاسیس بشود با سازوکار جدا که ابعدادش توسط مجلس تعیین شود و دست مجموعه تصمیمگیرندگان داخل وزارت بهداشت نباشد. تا آن زمان معاونت باید بماند. ضمن این، اگر معاونت طب سنتی طی سه سال گذشته اگر توانسته باشد کادر داخلی خودش را نسبت به ضرورت طب سنتی توجیه کرده باشد، کار بزرگی کرده است. انتظار بیش از این هم نداریم.
وی در جمعبندی صحبتهای خود گفت: اما در بحث برنامهریزی، اگر بخش اندکی از این تواناییهای مدیریتی که وزارت بهداشت برای توسعه طب کلاسیک و رایج به کار گرفته است و خیلی هم موفق بوده صرف طب سنتی بشود، در همین یک سال باقیمانده میتوانیم به دستآوردهای بزرگی برسیم. به هر حال مخالفت یا عدم مخالفت وزارت بهداشت به هر توجیهی برای توسعه طب سنتی، مانع رشد طب سنتی نمیشود. همچنان که در 30 سال گذشته نشده است. ما از داخل وزارت بهداشت بیاطلاع نیستیم و این روش مدیریتی که وزارت بهداشت در پیش گرفته است، باعث کوچک شدن و لطمه به طب سنتی میشود. بلکه وزیر باید توجه بیشتری به این معاونت بکند.
ناگفته پیداست که اگر وزیر محترم از عملکرد این معاونت ناراضی بوده، میتوانست به سراغ گزینههای دیگری چون تغییر معاون، افزایش بودجه، حمایت بیشتر و ... برود اما برخلاف شعار حمایت از طب سنتی به یکباره این معاونت را به سطح یک اداره کل تنزل داد.
رهبر معظم انقلاب نیز که طب سنتی را یکی از دغدغههای خود عنوان میکنند در ذکر خاطرهای فرمودهاند:
«من در چند سال قبل در اوایل انقلاب، سال ۱۳۵۹ بود یک سفری با یک هیأتی به هند رفته بودم.آنجا مأموران وزارت خارجه به ما اطلاع دادند که یک بیمارستان گیاه درمانی وجود دارد. من خیلی علاقهمند شدم که آنجا را ببینم و رفتم دیدم از نزدیک، بیمارستان بسیار وسیع و مفصلی بود، اسم فارسی هم برایش انتخاب کرده بودند به نام همدرد. ما در آنجا کارهای گیاهی درمانی را دیدیم. بنده آنجا به ذهنم آمد که میبایستی (گیاه درمانی) را در ایران پیگیری کنیم.»
پزشک طب سنتی با اشاره به اقدامات اخیر وزارت بهداشت در حوزه طب سنتی گفت: عملکرد وزارت بهداشت در این زمینه تیشه به ریشه طب سنتی بوده و علم پیامبر و احادیث را زیر سوال برده است.