روش‌های ترک سیگار را بیاموزید

خیلی از سیگاری‌ها دوست دارند سیگار را ترک کنند، ولی شاید اراده کافی ندارند یا دقیقا راه آن را نمی‌دانند. اگر واقعا قصد ترک سیگار را دارید مهم‌ترین چیز اراده‌کردن برای ترک و سپس برنامه‌ریزی است.

برای بسیاری از سیگاری‌ها فرآیند روشن‌کردن و پک‌زدن به آن به لحاظ روانی آرامش‌بخش است، بویژه در مواقع استرس و عصبانیت بنابراین یکی از راه‌های ترک سیگار، جایگزین‌کردن آن با اعمال دیگری است مانند پک‌زدن به سیگار خاموش، استفاده از سیگارهای مصنوعی یا الکترونیک، استفاده از سیگار بدون نیکوتین، جویدن آدامس، خوردن تنقلات، تخمه شکستن و... .

سعی کنید فرآیند ترک سیگار را طی یک برنامه زمانبندی و تدریجی انجام دهید. معمولا دو تا چهار هفته زمان مناسبی برای ترک همیشگی سیگار خواهد بود.

چند توصیه ساده در کاهش مصرف سیگار، بخصوص در روزهای اول می‌تواند موثر باشد:

فواصل بین سیگارکشیدن خود را طولانی‌تر کنید، سعی کنید در روز یک یا دونخ سیگار از تعداد سیگارهایی که قرار بوده بکشید، کمتر کنید.

سیگار را تا نیمه آن بکشید و بعد آن را خاموش کنید، سیگار را با دست مخالف بگیرید، زیرا این امر باعث می‌شود سهولت سیگار کشیدن کمتر شده و لذت آن کاهش یابد، به‌جای خریدن بسته‌ای سیگار آن را نخی بخرید، سعی کنید فندک و کبریت همراه نداشته باشید، بیشتر ورزش کنید.

نوشیدن مایعات را افزایش دهید، مصرف آبمیوه‌های طبیعی که حاوی ویتامین‌های‍ C و D است مفید خواهد بود.

دوغ، شیر و ماست نیز حاوی ماده شیمیایی بنام تریپتوفان است که خاصیت آرامش‌ بخشی دارد. اما برخلاف تصور خیلی‌ها چای، قهوه و نوشیدنی‌های کافئین‌دار جایگزین‌های خوبی محسوب نمی‌شود و حتی می‌تواند تمایل به سیگارکشیدن را می‌افزایش دهد.

مصرف برخی مواد غذایی نیز تمایل به مصرف سیگار را کاهش می‌دهد. بادام و کشمش دارای این خاصیت است، بنابراین مصرف آن برای ترک سیگار توصیه می‌شود.

انجیر خشک، اسفناج و برگ چغندر نیز دارای این خاصیت است، بنابراین مصرف بیشتر این مواد غذایی در دوران ترک سیگار مفید است. گفته می‌شود نوشیدن دمکرده‌های نعنا و بابونه تمایل به سیگار کشیدن را کاهش می‌دهد.

طب سوزنی را نیز در درمان انواع اعتیادها از جمله اعتیاد به سیگار می‌توان توصیه کرد. این روش بسیار مفید و بدون عارضه خواهد بود، البته اگر توسط متخصص این رشته انجام شود. هیپنوتیزم نیز روش مفیدی در ترک سیگار است که برای انجام آن باید به روانپزشک مراجعه کرد.

دکتر امیرهومن کاظمی - متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی

خانه را با دود سیگار ناامن نکنید

جام جم سرا:

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد سیگار کشیدن مادر حدود 50‌درصد ریسک خس‌خس سینه و 20‌درصد احتمال آسم در کودکان را افزایش می‌دهد. بنابراین دور نگهداشتن کودکان از دود سیگار از دوران جنینی و پس از تولد، امری ضروری است.
امروزه درمان آسم براساس کنترل بیماری است، نه شدت آن. در معرض دود سیگار قرار گرفتن یا مصرف مستقیم سیگار، یکی از عواملی است که به‌عنوان فاکتور خطر در پیدایش و نیز عدم کنترل آسم نقش بسزایی دارد. به عبارت دیگر، مصرف دخانیات نقش مهمی در عدم کنترل آسم دارد. هرچند تجویز دارو (اسپری‌های استنشاقی) در کاهش ناراحتی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آسم بسیار موثر است، اما در عین حال اقدام‌های لازم برای پیشگیری از ایجاد و نیز شدت یافتن بیماری آسم باید انجام شود که کاهش تماس با فاکتور‌های خطر یکی از مهم‌ترین آنهاست. از جمله این فاکتور‌های خطر، عوامل آلاینده داخل محیط خانه است که از مهم‌ترین آنها دود سیگار یا قرار گرفتن در معرض آن است. در درمان آسم سوال مهم این است که آیا آسم بیماری کنترل‌شده است یا خیر؟ به‌طور کلی واژه کنترل بر پیشگیری یا معالجه دلالت دارد. به‌عنوان مثال هنگامی که از کنترل فلج اطفال صحبت می‌شود، منظور ریشه‌کنی یا پیشگیری از این بیماری است، ولی در حال حاضر در مورد بیماری آسم، این مفاهیم معنا ندارد و هنگامی که از کنترل آسم صحبت می‌کنیم، منظور کنترل تظاهرات بیماری است. بر این اساس آسم را به سه گروه کنترل‌شده، تا حدی کنترل‌شده و کنترل‌نشده طبقه‌بندی می‌کنند. نکته بسیار مهم این است که دارو‌های مورد استفاده در درمان آسم (فارماکوتراپی آسم) تنها یک جز از اجزای مدیریت آسم است. مدیریت آسم‌ دارای اجزای وابسته به هم است که عبارتند از:
1- ایجاد و برقراری همکاری و رابطه بین پزشک و بیمار و خانواده وی (اساس این ارتباط آموزش است.)
2- مشخص‌کردن فاکتور‌های خطر و کاهش آنها (که در این بخش صحبت از دود سیگار و عوارض آن است.)
3- ارزیابی سطح کنترل، درمان و پایش این درمان
4- مدیریت حملات آسم(سیدعلیرضا مهدویانی - فوق‌تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی/شرق)

باز شدن پای بیمه به خدمات ترک سیگار

جام جم سرا:

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که در هر یک از کشورهای عضو این سازمان باید تا سال 2025، 30 درصد از مصرف سیگار کاسته شود و تا سال 2050 نیز مرگ‌و‌میر ناشی از استعمال سیگار نصف شود. در حال حاضر بین پنج تا هفت میلیارد تومان هزینه خرید روزانه سیگار در ایران است و حداقل دو برابر این رقم برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار صرف می‌شود.

دود سیاه «دخانیات» هر لحظه افراد بی‌شماری را در سراسر جهان و از جمله ایران به کام مرگ می‌کشاند؛به طوری که به گفته دکتر بهزاد دماری (رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت) سیگار تقریباً به تمام اعضای بدن صدمه میزند.

دود سیگار عامل پانزده نوع سرطان است. پس از سرطان هم، بیماری های ریه و بیماری های عروقی، عامل های بعدی مرگ سیگاری ها هستند. مردان و زنان سیگاری، هر یک به طور متوسط ۱۳.۲ و ۱۴.۵ سال از عمرشان را بخاطر مصرف سیگار از دست می دهند. مطالعات بسیاری نشان داده که ترک سیگار، در هر سنی و با هر میزان مصرفی، در افراد موثر است.

به گفته دکتر دماری، روند مصرف سیگار در کشور بویژه در گروه سنی نوجوانان رو به افزایش است و همین امر زنگ خطر کاهش سن شروع مصرف سیگار را به صدا درآورده است.

دماری همچنین می‌افزاید:‌ 23 درصد مردان در مناطق شهری و روستایی و همچنین حدود یک درصد زنان کشور سیگاریند؛ یعنی یک نفر از هر پنج مرد ایرانی (سنین 15 تا 64 سال) سیگار می‌کشد. از سوی دیگر آمار و ارقام استعمال قلیان نیز با گستردگی بیشتر در حوزه زنان، بر نگرانی‌ها می‌افزاید؛ به طوری که متوسط مصرف روزانه قلیان در زنان حدود دو مرتبه و در مردان حدود 1.5 مرتبه است؛ یعنی زنان قلیانی بیشتر ار مردان قلیانی مصرف می‌کنند و این درحالیست که هر وعده قلیان معادل 50 تا 100 سیگار دود وارد ریه می کند .

پراکندگی شیوع مصرف سیگار و قلیان در ایران

همچنین بنا به اعلام مشاور معاون بهداشت وزیر بهداشت، پراکندگی شیوع مصرف سیگار درایرانی‌ها در سر نقشه گربه‌نمای کشور، از مشکل بیشتری برخوردار است. مقایسه استانی شیوع مصرف روزانه سیگار طی سال‌های 85 تا 88 نشان داد که استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی،همدان، چهارمحال و بختیاری، اردبیل و تهران جزو شش استان پرمصرف سیگار و در مقابل بوشهر، ایلام و خراسان جنوبی جزو استان‌های کم مصرف سیگار هستند. همچنین در قلیان بیشترین مصرف را در استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس و خراسان رضوی و کمترین مصرف را نیز در ایلام و زنجان شاهد هستیم.

برنامه سه ساله کاهش مصرف سیگار در کشور تدوین شد

در هر حال آمار و ارقام ضرر و زیان‌ دود سیاه سیگار و گسترش عرصه تاخت و تاز کمپانی‌های دخانیاتی حاکی از آن است که باید به فکر راه فراری از این سیاهی بود و فکری جدی کرد. در شرایطی که هر 8 ثانیه یک نفر در دنیا قربانی استعمال دخانیات می‌شود و بی‌تردید ایران نیز از میراث کمپانی‌های دخانیاتی بی‌بهره نیست، واحد بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت برنامه سه ساله کاهش مصرف سیگار (از 1393 تا 1396) را تدوین کرده و در دستور کار دارد.

دکتر بهزاد دماری با استناد به مطالعات جهانی تاکید دارد که سه عامل یعنی افزایش مالیات بر سیگار، کاهش تبلیغات آن و همچنین ممانعت از استعمال مواد دخانی در اماکن عمومی از سیاست‌هایی هستند که نقش بسیار موثری در کاهش مصرف سیگار دارند.

سیگار دروازه ورود به اعتیاد

دکتر دماری که «سیگار» را دروازه ورود به «اعتیاد» می‌داند، به این سوال که آیا مداخلات انجام شده کنونی در مبارزه و کنترل دخانیات موثر بوده یا خیر؟ پاسخ منفی می‌دهد و می‌گوید: پاسخم از این جهت منفی است که نه توانسته‌ایم از مصرف قلیان جلوگیری کنیم و نه توانسته‌ایم تعداد سیگاری‌ها را کاهش دهیم. بنابراین به نظر می‌رسد مداخلات انجام شده هرچند مداخلات درستی بوده اما میزان آن به اندازه‌ای نبوده که بتواند سیگاری‌ها را ترک داده یا مانع ورود افراد جدید به جرگه مصرف کنندگان سیگارشود.

وی معتقد است مداخلات برای کاهش مصرف سیگار سه دسته هستند؛ مداخلات اجباری، ترویجی و تسهیلی که البته باید به صورت همزمان به کار گرفته شوند. افزایش مالیات برای خرده فروشی مواد دخانی از جمله مداخلات اجباری است که می‌تواند در کاهش مصرف بسیار موثر باشد. البته مالیات بر سیگار باید متناسب با تورم سالانه افزایش یابد.

قلیان فروشی‌ها تعطیل نشوند اما....

تغییر مستمر تصاویر هشداری روی پاکت سیگار و نصب پوستر آگاه سازی در تمام اماکن عرضه قلیان از دیگر مداخلات اجباری است که رییس واحد بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت بر آن تاکید می‌کند و می‌گوید: باید با صنف قلیان فروشی‌ها وارد مذاکره شد لازم است از تغییر کاربری اماکن عرضه قلیان به مراکز ارایه دهنده مواد غذایی سالم نظیر چای و دیگر نوشیدنی‌های سالم، حمایت کرد.

وی در این باره ادامه می‌دهد: از آنجا که مراکز عرضه قلیان نظیر قهوه‌خانه‌ها به طور سنتی محیط‌هایی برای ارتباط افراد با یکدیگر بوده‌اند که به دلیل کارکرد سلامت اجتماعی‌شان نمی‌توان گفت این مراکز باید برچیده شوند؛ اما لازم است در این محیط‌های اجتماعی مواد سالم به مردم عرضه شود. بنابراین ورود نظام سلامت به مساله قلیان فروشی‌ها باید ورودی منطقی و مبتنی بر فرهنگ ایرانی باشد. در حال حاضر نیز تمام مراکز عرضه قلیان باید موظف شوند پوستر آسیب‌زا بودن قلیان را نصب کنند. همچنین قلیان فروشی‌ها باید مالیات و عوارض بیشتری نسبت به سایر صنوف بپردازند؛ چراکه محصول عرضه شده توسط آنها حاصلی جز بیماری و تحمیل هزینه به خانواده ها و نظام سلامت ندارد.

از اتاق دود در محیط‌های کاری تا اخذ عوارض از تولیدکنندگان فیلم‌های مبلغ سیگار

مصوبه هیات دولت برای تعیین اتاق دود در محل‌های کاری و محدود ساختن استعمال دخانیات در فیلم‌ها و تشویق و تنبیه یا اخذ عوارض و جریمه از تولیدکنندگان فیلم و سریالی که عملا استعمال دخانیات را نشان می‌دهند؛ چه در نقش منفی چه در نقش مثبت از دیگر مداخلات اجباری پیش بینی شده در برنامه کاهش مصرف سیگار مرکز غیرواگیر وزارت بهداشت است که دکتر دماری به آن اشاره می‌کند. البته باید کلیه تهیه کنندگان و کارگردان ها را در مورد همین موضوع توجیه و آموزش دهیم . در همین نزدیکی کشور ترکیه برای تولید فیلم ها و حتی پخش فیلم های قدیمی خود قواعد سختگیرانه برای سیگار وضع کرده است و حتما باید فرد سیگاری یا سیگار را مشبک نشان بدهد و عدم رعایت آن موجب تعطیلی شبکه تلویزیونی به مدت معین است .

پای بیمه به خدمات ترک سیگار باز می‌شود؟

وی همچنین بر لزوم جلب حمایت بیمه برای پوشش خدمات ترک سیگار تاکید می‌کند و می‌گوید: هرچند عموما افراد سیگاری تمایل به ترک دارند اما دسترسی به مشاور ندارند. از طرف دیگر یک دوره درمان و ترک سیگار حدود 700 تا 800 هزار تومان هزینه به دنبال دارد و این خدمات عمدتا توسط بیمه حمایت نمی‌شوند. البته بیمه سلامت ایرانیان مصوباتی را در زمینه عوامل خطر ساز سلامت از جمله سیگار در حال تصویب دارد.

وی در توضیح اهمیت پوشش بیمه‌ای خدمات ترک سیگار می‌گوید: متاسفانه اغلب افراد سیگاری از دانش کافی درباره عوارض سلامتی دخانیات ندارند فکر می کنند عوارض سیگار مربوط به همسایه است و خودشان دچار عوارض نخواهند شد .سیگار برای اقشار آسیب‌پذیر تا 30 درصد هزینه ماهانه‌شان را شامل می‌شود.

دکتر دماری تاکید می‌کند: سیگار یک ماده اعتیادآور است و افراد سیگاری معتاد به نیکوتین محسوب می‌شوند. کسی که معتاد است باید درمان شود. درمان پزشکی با دارو باید همراه با حداقل پنج تا 10 جلسه رفتار درمانی همراه شود.

به گفته وی، میزان بازگشت به مصرف سیگار در افرادی که بدون مراجعه به پزشک اقدام به ترک می‌کنند قابل توجه است. اما میزان عود در افرادی که تحت نظر پزشک ترک می‌کنند، کمتر است. بنابراین لازم است تسهیلات ترک سیگار برای علاقه‌مندان به ترک فراهم شود. تصمیم حوزه بهداشت وزارت خانه این است که در مراکز بهداشتی درمانی (بابت هر جمعیت 12 هزار و 500 نفری یک مرکز بهداشتی وجود دارد) خدمت ترک سیگار را از طریق پزشک و مشاورین کارشناس ارایه دهیم. بنابراین افراد هنگام مراجعه جهت غربالگری در صورتی که سیگاری باشند، روند ترک و درمان نیز به آنها ارایه می‌شود.

دکتر دماری، مذاکره با شرکت تولید کنندگان داروی ترک سیگار جهت ارایه داروی "بوپرونیون" با قیمت مناسب را از دیگر اقدامات لازم در این جهت خواند.

استفاده از رتبه‌بندی سازمان‌های موفق در کاهش سیگار کارکنان‌ و اهدای تندیس و برچسب ملی سلامت از دیگر مداخلات اجباری است که دکتر دماری به توضیح و معرفی آن می‌پردازد.

ایجاد کمپین‌های ماهانه ملی و استانی نیز از جمله اقدامات ترویجی جهت کاهش مصرف سیگار بود که دکتر دماری به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: لازم است استان‌ها به صورت بومی و قومیتی در جهت کاهش مصرف سیگار و قلیان اقدام کنند؛ چرا که نمی‌توان نسخه‌ای واحد برای کل کشور تجویز کرد. معرفی افراد موفق در ترک سیگار نیز از دیگر اقدامات ترویجی است که در برنامه کاهش مصرف سیگار به آن پرداخته شده است.

اعلام ماهانه مرگ‌های ناشی از سیگار در دستور کار وزارت بهداشت

رییس واحد بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت همچنین از اقدامات در دست انجام جهت اعلام دوره‌ای مرگ‌های زودرس منتسب به سیگار خبر می‌دهد و می‌گوید: همچون راهنمایی و رانندگی روزانه تعداد تلفات جاده‌ای را اعلام می‌کند، لازم است جهت حساس‌سازی مردم، ماهانه تعداد مرگ‌های ناشی از سیگار را نیز اعلام کنیم.

به گفته دکتر دماری، ساخت مستند و تیزرهای تبلیغاتی به ویژه برای گروه نوجوانان جهت جلوگیری از ورود آنها به جرگه افراد سیگاری و راه‌اندازی موزه دخانیات جهت نمایش عینی و رایگان عوارض دخانیات به گروه سنی کودک، نوجوان، جوان و دیگر گروه‌های در معرض خطر از دیگر اقدامات ترویجی برنامه کاهش مصرف سیگار است.

ادغام درمان و مشاروه ترک سیگار در نظام مراقبت‌های اولیه

وی همچنین به اقدامات تسهیلی برنامه کاهش مصرف سیگار اشاره می‌کند و می‌گوید: ادغام درمان و مشاروه ترک سیگار در نظام مراقبت‌های اولیه از جمله این اقدامات است که شدیدا پیگیر اجرای آن هستیم و اولین مرکز بهداشتی درمانی الگو در این زمینه در پایان خرداد ماه در شهر محمدیه استان قزوین راه اندازی می شود . البته این مرکز اولین مرکز بهداشتی درمانی کشور است که خدمات جامع و یکپارچه مدیریت بیماری های غیرواگیر در آن ارائه می شود که به زودی از طریق رسانه ها اعلام خواهد شد. تشدید بازرسی از اماکن عمومی، اطراف مدارس، دکه‌ها و فروشگاه‌ها که جهت رعایت ضوابط و قوانین مربوط به سیگار و همچنین استفاده از ظرفیت مشارکت مردم برای منع استعمال دخانیات در اماکن عمومی از دیگر اقدامات در دست انجام در این زمینه است.

عوارض دود دست دوم سیگار

وی همچنین می‌گوید: مهم‌ترین مبحث در بخش تسهیلی و ترویجی کاهش مصرف سیگار، آموزش خانواده‌ها درباره مضرات و عوارض «دود دست دوم» است. ثابت شده افرادی که در مجاورت با یک فرد سیگاری هستند سه برابر بیشتر از سایر افراد در آینده سیگار مصرف می‌کنند. همچنین دود دست دوم عوارضی بر روی جنین از جمله افت ضریب هوشی جنین را به دنبال دارد. احتمال ایجاد سرطان پستان در دختران بویژه دختران در حال رشد در صورت مصرف سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار وجود دارد. کودکان و نوزادان، در خانه ای که یک سیگاری دارد، به نسبت سایر بچه ها بیشتر دچار بیماری هایی از قبیل سرماخوردگی، برونشیت، عفونت گوش و انواع مشکلات ریوی و تنفسی می شوند.

به گفته وی، باورهای غلطی برای ادامه مصرف سیگار در مردم کشور وجود دارد که تحقیق جامعی صورت نگرفته است به طور مثال برخی باور دارند که با مصرف سیگار استرس آنها کم می شود و آرام می شوند یا چنانکه سیگار را ترک کنند دچار سرطان می شوند چون که آشنا یا فامیل‌شان پس از چهل سال مصرف سیگار در عرض چند روز سیگار را کنار گذاشته و پس از چند ماه دچار سرطان شده است !

آیا قوانین و مصوبات کنترل دخانیات اجرایی شده است؟

رییس واحد بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا قوانین و مصوبات کنونی کنترل دخانیات اجرایی شده است، می‌گوید: امروز نسبت به 20 سال گذشته وضعیت خوب است؛ چراکه پیش از این وقتی کسی در اتوبوس مسافربری سیگار می کشید مردم مجبور به تحمل بودند! چراکه راننده خودش هم سیگار می‌کشید، اما امروز در اغلب موارد هم مردم اعتراض می‌کنند و هم خود راننده. بهتر است پاسخ این سوال را از دبیرخانه کنترل و مبارزه ملی با دخانیات پرسید.

دود سیگار در راه پله‌های وزارتخانه متولی سلامت

وی ادامه می‌دهد: البته باید میزان اجرایی شدن قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات ارزیابی شود. به عنوان مثال عملکرد ماده 8 قانون در زمینه افزایش 10 درصدی قیمت سالانه از طریق افزایش مالیات معلوم نیست. سیگار در کشور ما بسیار ارزان است اگر این ماده قانونی اجرایی می‌شد الان هر پاکت سیگار باید 15 تا 25 هزار تومان و حتی بیشتر باشد. ماده 9 قانون در زمینه ارایه خدمات مشاوره‌ای ترک دخانیات در نظام مراقبت‌های اولیه سلامت (شبکه‌های بهداشتی - درمانی کشور) اجرایی نشده است و برای 5 میلیون و 300 هزار نفر سیگاری تنها 70 یا 80 کلینیک ترک سیگار فعال داریم! ماده 13 در مورد منع استعمال دخانیات در نهادهاست و مرتکبان با جریمه و تنبیه مواجه خواهند شد. در این زمینه نیز باید دید چقدر این ماده اجرایی شده است و این درحالیست که بنده در راه پله‌های وزارت بهداشت هم شاهدم که سیگار می‌کشند! تابلوی سیگار ممنوع مطابق ماده 9 باید توسط متصدیان و کارفرمایان و مسئولان اماکن عمومی در نقاط مناسب و در معرض دید عموم نصب شود. شاهد توزیع قلیان از طریق سرویس تحویل در درب منزل هستیم هنوز حساسیتی برای این موضوع در مسئولان انتظامی و بهداشتی کشور مشاهده نکرده‌ام !

5 فایده ترک سیگار

مشاور معاون بهداشت وزیر بهداشت در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: ما به عنوان وزارت بهداشت اقدامات زیادی باید انجام دهیم و تلاش‌های ما کافی نیست. باید فکورانه و با برنامه پیش رویم. این وضعیت شایسته مردم کشور نیست، تلاش‌های قبلی خوب بوده اما کافی نبوده است. باید روز به روز قبح مصرف سیگار و قلیان را در جامعه افزایش دهیم. برای مردم و هموطنان یادآوری می کنم که ترک سیگار حداقل 5 فایده دارد؛ طول عمر شما را افزایش می‌دهد، سلامت عزیزان و نزدیکان خود را افزایش می‌دهید، وضعیت بدنی شما و ظاهر اجتماعی شما بهبود می‌یابد و دوست داشتنی‌تر می‌شوید، پول شما صرفه جویی شده و می‌توانید برای تفریحات مورد علاقه‌تان هزینه کنید. بنابراین هنوز دیر نشده از همین امروز برای ترک سیگار اقدام کنید!(ایسنا)

زندگی‌هایی کوتاه‌تر از یک نخ سیگار

جام جم سرا:

حقایقی تکان‌دهنده درباره دخانیات

تقریبا نیمی از کسانی که دخانیات مصرف می‌کنند به دلیل مصرف آن می‌میرند. یک‌چهارم آنها بین 35 تا 69سالگی می‌میرند. دخانیات سالانه باعث مرگ شش‌میلیون انسان در سراسر جهان می‌شود. اگر اقدام فوری‌ای برای مقابله با این خطر نشود تا 16سال آینده هر سال هشت‌میلیون انسان به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست خواهند داد.
در قرن بیستم‌میلادی آمار تلفات استعمال دخانیات صدمیلیون انسان بود که از آمار کشته‌شدگان مجموع دو جنگ جهانی اول و دوم بیشتر است و اگر وضع به همین منوال پیش برود، در قرن بیست‌ویکم این عدد به یک‌میلیارد انسان می‌رسد.
80‌درصد از این یک‌میلیارد مرگ‌ومیر در کشورهایی با درآمد متوسط و کم رخ خواهد داد زیرا در اغلب کشورهای غربی و پیشرفته، آمار مصرف دخانیات و تلفات آن رو به کاهش است، ولی کمپانی‌های بزرگ بین‌المللی تولیدکننده تنباکو و فرآورده‌های آن مشتریان جدید خود را در کشورهای در حال توسعه به‌خصوص آسیا و آفریقا یافته‌اند.
از هر پنج نوجوان 13 تا 15‌ساله یک نفر سیگار می‌کشد و ترک دخانیات در آنهایی که در سن پایین شروع به استعمال کرده‌اند، به‌مراتب دشوارتر است.
این تصور که فیلتر و چوب سیگار خطرات آن را حذف می‌کند و استفاده از سیگارهای کوتاه و لایت و خفیف، بی‌خطر است، صرفا یک افسانه برای ترغیب سیگاری‌ها به ادامه استعمال است.
این موضوع که شستن تنباکو آن را بی‌ضرر می‌کند و چون دود آن از درون آب می‌گذرد، خطری برای سلامتی ندارد نیز صرفا یک باور اشتباه است.

چرا سیگار و قلیان بیماری‌زا و کشنده هستند

آیا می‌دانستید که در دود سیگار و قلیان حداقل چهارهزار ماده وجود دارد که حدود 250تای آنها خطرناک و 70تای آن سرطان‌زا هستند و بعضی از آنها را می‌شناسید؛ مثل نیکوتین که یک سم کشنده آفات گیاهی و حشرات است، آرسنیک که یک سم قوی است، استون که حلال و پاک‌کننده است، اتانول (الکل)، ددت (سم خطرناک کشنده حشرات)، نفتالین (ضد بید)، آمونیاک (در پاک‌کننده‌ها مصرف می‌شود)، هیدروژن سیانید (سلاح‌های شیمیایی)، بوتان (گاز فندک)، تولوئن (ماده موثره تینر)، سرب، مونوکسید کربن (گاز زغال)، پولونیوم 210 (یک رادیواکتیو کشنده).

دخانیات و سرطان

در همه انسان‌ها هنگام تقسیم سلولی ممکن است سلول‌هایی پدید آیند که طبیعی نیستند و با رشد آنها یک تومور و سرطان ایجاد می‌شود که اگر شناخته و درمان نشود از راه خون و لنف به سایر نقاط بدن دست‌اندازی می‌کند. سیگار و قلیان با مواد سمی‌ای که وارد بدن می‌کنند هم باعث آسیب به DNA سلول و تقسیم سلولی غیرطبیعی به سمت سرطانی‌شدن می‌شوند و هم باعث ضعیف‌شدن دستگاه ایمنی بدن می‌شوند که نقش اصلی آن از بین‌بردن سلول‌هایی است که رشد و تکثیر خارج کنترل دارند. متاسفانه کشنده‌ترین سرطان انسان، سرطان ریه است که از هر 10نفر مبتلا، 9نفر به علت استعمال دخانیات به آن دچار شده‌اند. سرطان‌های دیگری که شیوع آن در سیگاری‌ها بیشتر است، دهان و بینی، حلق و حنجره، نای، مری، معده، لوزالمعده، روده بزرگ، مقعد، کبد، کلیه و حالب و مثانه، گردن رحم و سرطان خون و مغز استخوان (لوسمی) هستند. در قلیانی‌ها سرطان دهان، ریه، معده و مری شیوع بسیار بالایی دارد.

دخانیات و سایر بیماری‌ها

دخانیات باعث آسیب به برونش‌ها و کیسه‌های هوایی در ریه انسان می‌شود. بیش از 75‌درصد علت ایجاد بیماری‌های مزمن انسدادی ریه (برونشیت مزمن و آمفیزم) دود سیگار و قلیان است و افزایش مواد دخانی سبب شده که در اغلب مناطق جهان این بیماری به‌عنوان چهارمین عامل مرگ انسان گزارش شود. دخانیات سبب آسیب به عروق قلب و مغز می‌شوند، ضربان قلب و فشارخون بالا رفته و خون‌رسانی به پوست و پاها کمتر می‌شود و شانس ایجاد سکته قلبی و مغزی را بالا می‌برد. دخانیات سبب کاهش قدرت باروری در مرد و زن، دیابت، پوکی استخوان، سوزش سر دل و زخم معده و آسیب به کبد و ایجاد سنگ صفراوی نیز می‌شود و آسیب‌های شدید به دندان و لثه ایجاد می‌کند. به‌علاوه دخانیات سبب نارسایی کلیه و اختلالات روحی و افسردگی و اضطراب می‌شود.

دخانیات در دوره بارداری

دود سیگار و قلیان علاوه بر اینکه باعث کاهش باروری یک خانم می‌شود، خطر سقط جنین و حاملگی خارج رحم را بالا برده و گاهی سبب زایمان زودرس می‌شود. خونریزی‌های دوره بارداری و به دنیاآمدن نوزاد با وزن کمتر (به‌خصوص در خانم‌هایی که قلیان می‌کشند) از دیگر عوارض شناخته‌شده هستند و خطر ابتلای کودک به آسم در ‌سال‌های بعد وجود دارد.

خطرات دود دخانیات برای اطرافیان

(سیگاری‌های دست‌دوم)

در فضاهای بسته دود سیگار و قلیان برای اطرافیان هم بیماری‌های یادشده را با درجاتی کمتر از خود فرد ایجاد می‌کند. به همین علت 600هزار نفر از شش‌میلیون‌نفر قربانیان سالانه این آفت جهانی، افراد کاملا بی‌گناهی هستند که بدون انتخاب خود در معرض بیماری و مرگ‌ومیر قرار می‌گیرند. در فرزندان والدین سیگاری شانس ابتلا به ذات‌الریه، عفونت گوش و آسم تا شش‌برابر سایر کودکان است.

سیگاری‌های دست‌سوم

تصور کنید وارد یک اتاق یا خودرو یا هر محیط دیگری می‌شوید که فردی قبلا آنجا سیگار کشیده است. بلافاصله بوی ناخوشایند و اغلب نفرت‌انگیزی مشام شما را پر می‌کند. این پیام هشدار مغز ماست که فرمان می‌دهد «فرار کن، اینجا خطر وجود دارد». از 70 ماده سرطان‌زای موجود در دود تنباکو و سیگار قریب به11تای آن روی همه اشیا و وسایل محیط مثل صندلی، میز، فرش، داشبورد و... می‌نشینند و با لمس این سطوح مخصوصا در کودکان و شیرخواران که روی زمین و همه سطوح اطراف خود دست می‌کشند و سپس دست را درون دهان می‌برند، این مواد خطرناک از راه دهان و پوست جذب بدن می‌شوند.

سیگار، قلیان و آسیب به محیط‌زیست

آیا می‌دانستید سیگار خاموش‌نشده و کبریت افراد سیگاری‌ در اکثر کشورهای دنیا به‌عنوان شایع‌ترین عامل ایجاد آتش‌سوزی و به‌خصوص آتش‌گرفتن جنگل‌ها و منابع طبیعی شناخته شده‌اند. مشکل بسیار بزرگ دیگر، «ته‌سیگار» است. هر ته‌سیگار توان آن را دارد که اگر در دو لیتر آب قرار گیرد، طی 48ساعت، صد‌درصد موجودات زنده و مفید درون آب را نابود کند. با یک حساب سرانگشتی که در حال حاضر چهارهزارو300میلیارد سیگار در هر سال در دنیا دود می‌شود، هر‌ ساله 8/6تریلیون لیتر آب جاری و سالم در کره زمین را بشر با دست خود چنان آلوده می‌کند که هیچ جاندار آبزی توان زندگی در آن را ندارد. با این حجم آب می‌توان تعداد سه‌میلیون440هزار استخر سایز بازی‌های المپیک را از آب لبریز کرد و تازه با در نظر گرفتن اینکه فیلتر سیگار از «سلولز استات» ساخته شده که گرچه در معرض تابش آفتاب متلاشی می‌شود، ولی اجزای اصلی آن‌که با قطران (تار) و سایر مواد سمی سیگار آغشته شده است تا 25سال در محیط‌زیست باقی می‌ماند، متوجه می‌شوید که سیگاری‌های محترم که متاسفانه اغلب هیچ دقتی در اینکه چگونه از شر ته‌سیگار خود خلاص شوند، نمی‌کنند، چه آسیبی به محیط زیست خود و دیگران وارد می‌کنند و شاید ندانید که هر خط تولید سیگار در هر ساعت به حدود 6/5کیلومتر کاغذ نیاز دارد و بر‌ای تولید هر 300 نخ سیگار یک درخت باید قطع شود.

دانش پزشکی و معجزه‌ای 50ساله

پس از خواندن این‌همه آمار و اعداد که هم واقعیت دارند و هم بسیار نگران‌کننده هستند، شاید تک‌تک شما منتظر یک معجزه هستید. این اتفاق 50 سال قبل زمانی رخ داد که پس از چاپ هفت‌هزار مقاله معتبر پزشکی در مورد بیماری‌های ناشی از سیگار در سال 1964 در ایالات متحده آمریکا کمیته مشورتی‌ای از اعضای ارشد جامعه پزشکی تشکیل شد و پس از گردآوری همه اطلاعات، گزارش خود را به سازمان بهداشت جهانی و پزشکان سراسر گیتی اعلام کرد و حرکت‌های دولتی و مردمی برای وضع و اجرای قوانین منع مصرف دخانیات آغاز شد که حاصل آن کاهش بیماری‌های مرتبط با سیگار به‌خصوص در کشورهای پیشرفته است. افزایش آگاهی مردم در کشورهای در حال توسعه نیز می‌تواند از آسیب‌های جدی‌ای که دخانیات به سلامت انسان‌ها و اقتصاد کشورها وارد می‌کند، جلوگیری کند. تخمین‌های امروز نشان می‌دهد اگر این داده‌های علمی منتشر نمی‌شد امروزه میلیون‌ها انسانی که سالم و فعال هستند ‌سال‌ها قبل با رنج و درد، به علت عوارض ناشی از دخانیات فوت کرده بودند.

آیا ترک سیگار و قلیان می‌تواند موفق باشد

ثابت شده که به طور متوسط پس از چهاربار تلاش جدی، یک فرد معتاد به سیگار و قلیان قادر است آن را به کلی کنار بگذارد. پس هیچ‌گاه اگر یکی، دو بار در ترک این عادت خطرناک موفق نبوده‌اید، ناامید نشوید. برای تشویق افراد سیگاری به ترک، به آنها آگاهی دهید که اگر در 30سالگی سیگار را ترک کنند، 10 سال به عمر خود اضافه کرده‌اند و در 50سالگی، پنج‌سال و حتی در 70سالگی، 2/5سال به عمر فردی که ترک می‌کند، اضافه می‌شود.

سیگار الکترونیک چیست؟ آیا استعمال آن بی‌خطر است؟

برای آنها که اطلاع ندارند، سیگار الکترونیک یک وسیله تقریبا شبیه سیگار است که با باتری کار می‌کند و با ایجاد حرارت، یک محلول حاوی نیکوتین را به بخار تبدیل می‌کند که فرد آن را وارد ریه خود می‌کند و هنگام خروج نیز شبیه دود سیگار است. سازنده‌های آن‌که در چند سال گذشته سود بسیار خوبی با فروش انواع و اقسام برندها به جیب زده‌اند، مدعی بی‌خطر بودن آن هستند ولی در مطالعات انجام‌شده، انواع مواد شیمیایی خطرناک و حتی سرطان‌زا از جمله مواد تشکیل‌دهنده ضدیخ خودرو، بنزن و نیتروزآمین‌ها در برخی محصولات یافت شده است. نگرانی مجامع علمی دنیا این است که چون قوانین سختگیرانه در اغلب کشورها تبلیغ برای سیگار و کشیدن آن را در فضاهای عمومی ممنوع کرده‌اند، برخی کمپانی‌ها در جست‌وجوی مشتریان جدید یک محصول اعتیادآور حاوی نیکوتین هستند و میلیاردها دلا را نیز برای آن تبلیغ می‌کنند. اما اگر فرد سیگاری همه راه‌ها را برای ترک سیگار امتحان کرده و موفق نبوده است، پناه بردن به این وسیله پرهزینه نسبت به سیگار، ضرر و خطر کمتری دارد.

کلام آخر

کشیدن هر نخ سیگار باعث می‌شود حدود 16دقیقه از طول عمر فرد سیگاری کم شود و زندگی با عوارض و بیماری‌های متعددی که در این نوشتار مطالعه کردید، هیچ لذتی ندارد که کشیدن سیگار و قلیان را توجیه کند. پیام سازمان بهداشت جهانی برای «روز بدون دخانیات» امسال، «افزایش مالیات بر فروش محصولات دخانی» است که در مطالعات مختلف ثابت شده سبب کاهش مصرف آن مخصوصا میان نوجوانان و جوانان می‌شود. هر شش‌ثانیه یک نفر در دنیا به علت مصرف دخانیات فوت می‌کند و اگر شما برای خواندن این مقاله، 10دقیقه وقت گذاشته‌اید در همین زمان صد انسان صرفا به علت یک عادت بسیار اشتباه جان خود را از دست داده‌اند. ضمن دعوت از خوانندگان سیگاری این مطلب به شرکت در حرکت جهانی نکشیدن سیگار و قلیان امروز (شنبه 10 خرداد)، انتظار دارم که از اطرافیان جوان و نوجوان خود بخواهند در مورد سیگار و خطرات آن تحقیق و مطالعه کنند تا بدون نیاز به نصیحت شدن، خود راه صحیح را انتخاب کنند.(روزبه نقشین - فوق‌تخصص بیماری‌های ریه و دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی ایران/شرق)

سرطان، نتیجه محتوم کشیدن سیگار

جام جم سرا:

بیماری انسدادی مزمن ریوی، علاوه بر تنگی‌نفس، در اثر کمترین فعالیت بدنی‌ای، ریه را دچار التهاب مزمن و مجاری تنفسی را تنگ می‌کند و در نتیجه ترشحات ریه به‌راحتی تخلیه نمی‌شوند. علاوه بر اینها ثابت شده است که سیگار و دخانیات روی کارکرد مژک‌های مجاری تنفسی که وظیفه آنها خارج‌کردن اجسام خارجی (مانند گردوغبار و میکروب و...) است، تاثیر می‌گذارد.یعنی کم‌کم آنها را کند و به‌تدریج از کارآیی آنها کم می‌کند. بنابراین افراد سیگاری، زمانی که در معرض مواد شیمیایی قرار می‌گیرند، جسم خارجی مضر به‌راحتی دفع نمی‌شود زیرا مژک‌ها کارشان را به خوبی انجام نمی‌دهند، به همین دلیل، بسیاری از افراد سیگاری به‌طورمعمول کمتر سرفه می‌کنند. اتفاقا یکی از شکایت‌های افراد سیگاری این است که وقتی ما سیگار را قطع می‌کنیم، سرفه‌های ما شروع می‌شود، زیرا مژک‌ها دوباره کارشان را شروع می‌کنند و می‌خواهند مواد خارجی را دفع کنند، به همین دلیل ریه فرد تحریک می‌شود و فرد سیگاری خیلی زود به سرفه می‌افتد.

علاوه بر اینها، سیگار و دخانیات روی سیستم قلبی‌- عروقی نیز تاثیر بسیار زیادی دارد که دلیل آن هم تخریب عروق خون‌رسان است و در نتیجه خون‌رسانی به اندام‌های مختلف بدن به شدت مختل می‌شود. قدرت انقباض قلب در اثر استعمال دخانیات به شدت کم می‌شود و به همین دلیل، سکته‌های قلبی در بیماران سیگاری بسیار زیاد است. اما نکته مهم‌تر این است که علاوه بر آنکه میزان شیوع سکته‌های قلبی در افراد سیگاری زیاد است، سن ایجاد سکته‌های قلبی در افراد سیگاری پایین‌تر است. به طور معمول، ابتلا به دیابت، فشارخون یا اختلالات متابولیسم چربی و استرس، باعث می‌شود که افراد به بیماری عروقی قلبی دچار شوند. در حالی که سن ابتلا به اولین سکته قلبی به طور متوسط حدود 50 سال (یعنی بین 45 تا 60 سال) است، این سن در افراد سیگاری به شدت پایین می‌آید و به زیر 30 سال می‌رسد و ممکن است افراد سیگاری به دلیل استفاده بیش از حد از سیگار، حتی زیر 30 سال هم دچار سکته قلبی شوند. علاوه بر موارد یادشده، مشکلات و بیماری‌های بسیار دیگری در افراد سیگاری پدید می‌آید که از یکی از مهم‌ترین آنها می‌توان به سرطان ریه و سرطان سیستم تنفسی اشاره کرد. علاوه بر این اثبات شده است که جدا از موضوع ابتلای ریه به سرطان، سرطان در مثانه، پانکراس، پروستات و دستگاه گوارش در افراد سیگاری بسیار بیشتر از شیوع آن در افراد سالم جامعه است.(نبی‌الله فرهادیان - متخصص بیماری‌های داخلی/شرق)

سیگار نکشید

***

آیا می‌دانستید آمار سیگار کشیدن در کشورهای توسعه‌یافته به دلیل بالا رفتن آگاهی‌ها درباره اثرات منفی دخانیات کم شده، اما مصرف سیگار در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است؟ ساکنان این مناطق که ما هم جزئی از آن هستیم سالانه بیش از 15میلیارد نخ سیگار دود می‌کنند؛ آمار وحشتناکی است! بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، سیگار کشیدن یکی از مهم‌ترین علل مرگ‌های قابل پیشگیری است، به طوری که با ترک سیگار و دوری از آن می‌توانید براحتی 25سال به عمرتان بیفزایید.

از طرفی اگر سیگاری هستید باید دور صدساله شدن را خط بکشید؛ چون به‌گفته متخصصان، مصرف سیگار چهارمین دلیل مرگ در میان مردان و عامل 80 تا 90 درصد موارد سرطان ریه است.

همچنین سیگاری‌ها دو تا چهار برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند. اگر هم فکر می‌کنید سیگار فقط افراد سیگاری را تهدید می‌کند سخت در اشتباهید؛ چرا که طبق بررسی‌های پژوهشگران، بقایای به جا مانده از دود سیگار پس از ناپدید‌ شدن دود اصلی روی تمامی سطوح باقی می‌ماند و با گذشت زمان مضرتر می‌شود و سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.

همچنین برخی ترکیبات شیمیایی موجود در دود مواد دخانی از جمله قوی‌ترین مواد سرطانزای موجود است و زمانی که سطوح با فرش و موکت پوشیده می‌شوند خطر ناشی از بقایای دود سیگار هم برای سلامتی جدی‌تر خواهد شد، چرا که این مواد مرگ‌آور تا مدت‌ها بین پرزها باقی می‌مانند و باعث کاهش طول عمر افراد می‌شوند.

این در حالی است که حتی پس از گذشت دو ماه از خروج فرد سیگاری از خانه هنوز می‌توان آثار بقایای دود سیگار را در گرد و غبار و همه جای خانه مشاهده کرد، به طوری که حتی استفاده از جارو برقی، گردگیری و تهویه مطبوع نیز تاثیری در کاهش میزان این ذرات ندارد البته خیلی‌‌ها به بهانه استرس و ناراحتی به سیگار پناه می‌برند و بر این باورند سیگار کشیدن باعث آرامش آنها می‌شود، اما بر اساس تحقیقات، افرادی که سیگار می‌کشند 50 درصد و افرادی که سیگار نمی‌کشند 37درصد دچار احساسات منفی می‌شوند.

با این حساب مصرف سیگار نمی‌تواند باعث کاهش استرس و ناراحتی آنها شود. با این وجود این روزها جمله «اگر به فکر سلامتتان هستید، همین‌حالا سیگارتان را خاموش کنید» حسابی از مد افتاده است و باید به کمک روش‌های موثرتری افراد سیگاری را از مضرات مصرف دخانیات آگاه کرد، اما اگر خودتان سیگار می‌کشید یا این‌که همسرتان یا یکی از اطرافیانتان سیگاری است، می‌توانید با یک روش ساده مصرف سیگار را کنار بگذارید.

به گفته محققان، با مصرف روزانه یک حبه سیر خام (قورت دادن همراه یک لیوان آب) تمایل کمتری به سیگار کشیدن خواهید داشت.

در واقع ترکیبات این ماده خوراکی روی عملکرد مغزی افراد سیگاری تاثیر می‌گذارد و حس روانی مصرف دخانیات را تضعیف می‌کند. این روش ترک چندان سخت به نظر نمی‌رسد. این‌طور نیست؟

عمری که پای سیگار و قلیان دود می‌شود

جام جم سرا: در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای یافتن علل ایجاد سرطان شده و عوامل متعددی در این مورد شناسایی شده که دخانیات سردسته این عوامل است.

به جرات می‌توان گفت در 50 سال اخیر بیشترین حجم مطالعات پزشکی در مورد اثرات مخرب این سم مهلک و رایج در جوامع بشری شده و نتایج قطعی و کاملی در این رابطه به دست آمده است.

سال‌هاست بر اساس همین مطالعات در مکان‌های عمومی کشورمان کشیدن سیگار ممنوع شده و برخلاف گذشته سیگار کشیدن نه‌تنها کار باکلاسی تلقی نمی‌شود، بلکه از نظر اکثر مردم عملی نکوهیده است، اما قلیان در چند سال اخیر به عنوان یک دود سالم و تفریحی به جامعه معرفی شده و حتی در بسیاری موارد به عنوان یک تفریح با کلاس معرفی شده است.

شاید تعجب کنید، ولی واقعیت این است که یک قلیان کامل معادل صد نخ سیگار مضر است. به بیان دیگر کسی که هر هفته یک‌بار قلیان می‌کشد، مثل کسی است که هر روز یک پاکت سیگار دود می‌کند؛ بنابراین در بحث پیش رو می‌توان واژه قلیان را جایگزین سیگار کنیم.

سیگاری‌ها در 40 درصد موارد در اثر بیماری‌های مربوط به سیگار در سنی پایین‌تر از افراد غیرسیگاری می‌میرند. این بیماری‌ها شامل بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی و سرطان‌هاست.

اما کدام سرطان‌ها با مصرف سیگار و قلیان ایجاد می‌شود؟

سرطان ریه، سرطان حنجره، سرطان مری، کلیه، پانکراس و معده با سیگار و قلیان ارتباط دارند که البته در این بین، دو سرطان اول عمدتا در سیگاری‌ها دیده می‌شود و در افراد غیرسیگاری خیلی نامحتمل است.

مصرف سیگار و قلیان باعث ایجاد تغییرات در ژن‌ها می‌شود و هرچه تعداد نخ سیگار دود شده زیادتر می‌شود، تغییرات ژنی بیشتر می‌شود و قدرت دفاعی ضدسرطان بدن کمتر می‌تواند از پس مهار آن برآید.

به این ترتیب، تعداد نخ سیگاری که در روز دود می‌شود و تعداد سال‌هایی که این کار ادامه دارد، ریسک ایجاد سرطان را بیشتر می‌کند.

وقتی فرد سیگار را ترک می‌کند، این تغییرات ژنی بتدریج پاک می‌شود، اما چند سال طول می‌کشد اثرات سیگارهای مصرف شده از بدن پاک شود.

متاسفانه سیگار کشیدن اطرافیان نیز باعث ایجاد سرطان در افراد می‌شود و این نوع سرطان تاسف‌بارتر از نوع قبلی است، زیرا فرد فدای سیگار کشیدن دیگران که عموما پدر، مادر یا همسر است شده است.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد

تاثیر اندک هشدار منفی روی پاکت سیگار بر افراد

جام جم سرا:نیکوتین ماده شیمیایی روانگردان اصلی موجود در سیگار، اعتیاد آور و سرطان زا است.سیگار در طول قرن بیستم باعث مرگ بیش از 100میلیون نفر شد.

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که در کشورهای با درآمد کم و متوسط، میزان مرگ و میر سالانه ناشی از مصرف سیگار به 6 میلیون نفر می رسد و به همین دلیل دولت ها سالانه مبالغ هنگفتی را در هشدارهای بازدارنده بر روی پاکت های سیگار و کمپین های گوناگون تبلیغاتی علیه سیگار هزینه می کنند.

هشدارهای بازدارنده روی پاکت سیگار در تمام دنیا تقریبا شبیه همدیگر است: هشدار، سیگار کشیدن منجر به سرطان ریه می شود.

به این هشدارها باید تصاویر شوک آوری را که به قصد بازدارندگی از سیگار کشیدن روی پاکت نقش بسته اند هم اضافه کرد؛ در کنار جمله ای مانند «خودتان قضاوت کنید» تصویری از ریه سالم به همراه یک ریه سیاه و بیمار از یک فرد سیگاری.

جنبه های مثبت و منفی در کنار هم

گروهی از پژوهشگران در چارچوب یک نظرسنجی، از 740 فرد سیگاری نظرشان را در مورد تاثیر این هشدارها جویا شدند.

نتیجه اینکه تاثیر هشدارهای نوشتاری در راستای ترک سیگار و تهدیدها به مرگ و سرطان در بین همه سیگاری ها تاثیر مشابه ای نداشته است.

پیام هایی که در آنها به فواید یک زندگی بدون سیگار اشاره شده است، بیش از همه بین سیگاری هایی موفق بوده است که همیشه معتقد بوده اند، می توانند روزی سیگار را ترک کنند اما نوشته ای مانند «ارمغان سیگار کشیدن مرگ است» بین کسانی موثرتر بوده است که تصور ترک سیگار برایشان بسیار دشوار بوده است.

محققان می نویسند، تمرکز در بیشتر هشدارها بر روی خطرهای اعتیاد به سیگار است.

به اعتقاد این پژوهشگران، با این نوع هشدارها نمی توان همه سیگاری ها را تحت تاثیر قرار داد.

در مجله «تحقیقات نیکوتین و تنباکو» که نتایج این تحقیق را چاپ کرده آمده است:تحقیقات نشان می دهند که هشدارها و پیام ها وقتی موثرند و شمار بیشتر سیگاری را به سوی ترک سیگار سوق می دهند که هم به جنبه های منفی سیگارکشیدن و هم به جنبه های مثبت ترک سیگار اشاره شود.

اتحادیه اروپا به جنگ سیگار می رود

اتحادیه اروپا هم قصد دارد از این پس در مبارزه با سیگار از تصاویر شوک آور استفاده کند. از سال 2016 به بعد روی پاکت های سیگار شاهد این تصاویر خواهیم بود.

اندازه تصاویر هشدار دهنده هم باید از آنچه که تاکنون بوده است، بزرگتر شود؛ این تصاویر 66 درصد از سطح رویی و پشتی بسته را به خود اختصاص خواهند داد.

پیشنهاد اولیه اتحادیه اروپا پوشش 75 درصد از سطح پاکت سیگار با این تصاویر بود.

عکس ها و هشدارهای کنونی تنها 30 درصد از سطح رویی بسته و 40 درصد از سطح پشتی را به خود اختصاص داده اند.

همچنین مواد خطرناک سرطان زا یا موادی که باعث تغییر در مواد وراثتی می شوند یا محدودیت هایی برای تولید مثل ایجاد می کنند هم باید طبق مقررات تازه از تنباکوی سیگار جدا شوند.

این ممنوعیت شامل اسانس هایی با بوی وانیل یا شکلات که مزه ی تلخ تنباکو را خنثی یا تلطیف می کنند هم می شود که از زنندگی سیگار کشیدن می کاهند و گرایش جوانان به سیگار کشیدن را بیشتر می کند.

سیگارهای منتول از آن دسته از سیگارهایی هستند که قرار است از سال 2020 بازار جمع آوری شوند. (ایرنا)

عواقب سیگار کشیدن

1.بیماری قلبی: بیماری های عروق کرونر قلب علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و علت اصلی مرگ و میر ناشی از مصرف سیگار است. مواد سمی درون سیگار باعث می‌شود که پلاک‌هایی درون شریان‌ها شکل گیرد که منجر به آترواسکلروز و سختی شریان‌های بدن می‌شود. سیگار کشیدن باعث ایجاد فشار روی قلب می‌شود.

2.سکته مغزی: ​با توجه به گروه بهداشت و خدمات انسانی، سکته سومین عامل مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و باعث کشته شدن بیش از 150 هزار نفر در هر سال است. برای افراد سیگاری خطر ابتلا به سکته مغزی 1.2 تا 2 برابر افراد غیر سیگاری است.

3.سرطان ریه: به گفته انجمن سرطان آمریکا تنها در ایالات متحده 213.380 هزار مورد سرطان ریه گزارش شده است که 160.390 هزار مورد منجر به مرگ در سال 2007 شده است.

سرطان ریه علت اصلی مرگ ناشی از سرطان در مردان و زنان است و این نوع سرطان با پیشگیری از سیگار و تنباکو قابل پیشگیری است.

4.برونشیت مزمن و آمفیزم: استفاده از توتون و تنباکو موجب ابتلا به برونشیت مزمن و آمفیزم می‌شود بنابراین ترک سیگار بهترین روش برای توقف آسیب بیشتر شناخته شده است.

بنا به گزارش سازمان‌های بهداشتی در آمریکا 10 میلیون نفر مبتلا شناسایی شدند و 14 میلیون نفر دیگر تخمین زده می‌شود که مبتلا هستند ولی هنوز شناسایی نشدند.

آسیب سیگار چهارمین علت مرگ و میر در سال 2000 بوده است و پیش بینی می‌شود تا سال 2020 جایگاه سوم مرگ و میر را از آن خود کند.

5.سرطان دهان: در گروه خاصی از سرطان‌ها،‌ سرطان دهان و سر و گردن وجود دارد. تخمین زده می‌شود که بین 70 الی 80 درصد تمام موارد ابتلا به «OHNC» به دلیل مصرف الکل و دخانیات است.(تسنیم)

پک‌های کودکانه به سیگار

جام جم سرا: او روی چمن‌های یک پارک نشسته بود، آنجا که شمشادهای بلند حاشیه باغچه بتواند مخفی‌اش کند. سردش بود و زیپ کاپشن را تا زیر چانه بالا داده بود و در حالتی که به خفگی می‌مانست، بی‌وقفه به سیگارش پک می‌زد؛ بدون سرفه، بدون تردید، بی‌ترس.

انگار خودم کار بدی می‌کردم که به دلشوره افتادم، او پک می‌زد و دودش را به هوا می‌فرستاد و من تپش قلب می‌گرفتم. ولی او باکش نبود از این کار، پسری که به زحمت 9 ساله می‌نمود و اصلا به یک سیگاری تازه‌کار نمی‌مانست.

با یک حساب سرانگشتی گفتم باید دو سه سالی از سیگاری شدنش گذشته باشد که در دود کردن تنباکو این همه حرفه‌ای است و نیز پرسیدم همه این مدت که او سیگار گوشه لب داشته، پدر و مادرش کجا بودند و وقتی به مدرسه می‌رفته و لباس‌هایش بوی سیگار می‌داده، چرا بوی تند و عیانش مشام کسی را حساس نکرده.

سال‌هاست آنهایی که باید هشیار و بیدار باشند، خوابند؛ این پسر هم محصول همین خواب کهنه است. نه‌فقط او که هزاران کودک مثل این پسر ذره ذره در منجلاب دخانیات و بعد هم موادمخدر فرو می‌روند تا این‌که معتادی تابلو می‌شوند و آن‌وقت نوبت بگیر و ببند و ترک و درمان و بازگشت‌شان به زندگی عاری از دخانیات و مواد می‌رسد و چه دیر است آن موقع.

مصرف سیگار در کشور ما آن‌قدر همه‌گیر است که کسی این محصول دخانی لاغراندام را خطر نمی‌داند، ولی همین جسم سفید و نازک، به گفته کارشناسان مبارزه با موادمخدر دروازه‌ای است برای ورود به اعتیاد.

مشکل سیگار این است که حریم ترس را می‌شکند و ریسک تمایل به آزمودن بقیه مواد دخانی را بالا می‌برد، که اگر کسی این ترس و این حریم را پشت‌سر بگذارد و آن ریسک را به جان بخرد، اعتیادش بعید نیست.

اما آلوده شدن بچه‌ها که به چشم ما هنوز دهانشان بوی شیر می‌دهد، بخش تاسف‌انگیز ماجراست، هم برای خانواده، هم مدرسه و هم برای جامعه‌ای که در آن کودکانش به جای مزه‌مزه کردن خوراکی‌های سالم و پرداختن به ورزش، لب به دود می‌زنند.

مریم خباز - ‌گروه جامعه