برترین ها: در سال 2016، بهترین معماران جهان همه چیز را تغییر دادند. آنها ساختمان های آشنایی مانند آسمان خراش ها، اداره ها و موزه ها را دچار تغییر و تحول کردند. آنها مصالحی که مدتها بود مورد غفلت واقع شده بودند، مانند آجر و تخته های سه لایه را مجددا زنده کردند. آنها ویژگی هایی مانند پنجره های سقفی و بالکن ها را نیز بهینه کردند. و راههای جدیدی برای ترکیب ساختارها با محیط اطرافشان، ایجاد فضاهای عمومی جدید، وارد کردن قالبهای معاصر در ساختارهای تاریخی، و ادغام ساختمان ها با مناظر مختلف پیدا کردند.
یکی از بهترین طرح ها، دنباله ها بودند؛ یعنی قسمت هایی که به ساختمانهای موجود اضافه شدند، یا با استفاده مجدد از ساختمان های تاریخی، و بازسازی های دقیق و پرزحمت همراه بودند. و ساختارهایی که اغلب نادیده گرفته شده اند، یعنی سایبان ها و سقف های کاذب، تجهیزات تصفیه و مانند آن، بالاخره مورد توجه معماران قرار گرفتند. در این مطلب، بدون هیچ ترتیب خاصی، پروژه های چشم نوازی که در سال گذشته اجرا شده اند را ذکر کرده ایم.
شرکت OMA، ساختمان Feana Forum، میامی
معماران شرکت OMA، ساختمان Feana Forum را با پنجره های هندسی تزئین کردند و آن را به دو بخش تقسیم نمودند. اولین بخش یک استوانه مارپیچ است که فضاهای عمومی، اتاق های جلسات، و یک هتل را در خود جای می دهد. معماران، بخش دوم، یعنی یک میدان بیرونی که در خیابان کالینز (Collins Avenue) قرار گرفته، را با حذف یک قطعه از جلوی ساختمان تشکیل دادند.
شرکت BIG، ساختمان Via West 57th Street، نیویورک
بزرگترین هدیه شرکت BIG به مشتریان خود، توانایی آن در شکل دادن به ساختمان ها و انطباق آنها با مکانی است که ساختمانها در آن قرار گرفته اند. ساختمان Via West 57th ، یک برج مسکونی چهاروجهی در منهتن است که از این قاعده مستثنی نیست. این ساختمان هرم مانند است، یک حیاط داخلی را احاطه کرده و روزها نورگیر بسیار خوبی دارد. در واقع این سازه، ترکیبی از یک آسمان خراش و یک خانه حیاط دار است.
این مجتمع هنرهای تجسمی، یک سازه هنری سه بعدی است. نور از طریق چند شفت عمومی به مرکز این ساختمان می رسد. از کف طبقات هم یک شفت دیگر می گذرد که بالکن ها را ایجاد کرده و فضای داخل و خارج ساختمان را به هم متصل می کند.
موزه ملی تاریخ و فرهنگ آمریکایی های آفریقایی تبار، شاید استثنائی ترین سازه سال 2016 باشد. (به دلایلی، احتمالا این آخرین موزه ای باشد که در تفرجگاه ملی آمریکا ساخته می شود). مسیر حرکت بازدیدکنندگان نمایشگاه این موزه، که در طبقات پایین زیرزمین ساختمان آغاز شده و به تدریج صعود می کند و هر چه به طبقات بالاتر می رود آثار مربوط به زمان جدیدتر دیده می شوند، تشبیهی است که تغییر وضعیت آمریکایی های آفریقایی تبار و رهایی آنها از اسارت و بی عدالتی در گذر زمان را نشان می دهد. طراح ارشد این ساختمان، دیوید ادجای، آن را یک سازه روایی می نامد.
این رویکرد در نمای ساختمان موزه هم مشاهده می شود؛ نمای آن یک ساختمان سه لایه با ساختار ذوزنقه ای است که در طراحی آن از شکل تاج زیگزاگی مجسمه اوربان (Yoruban ) متعلق به اوایل قرن بیستم الهام گرفته شده است.
دانشکده پزشکی کلمبیا یک مشکل داشت: ساختمان آن فاقد ویژگی های یک دانشگاه واقعی بود. شرکت دیلر اسکوفیدیو و رینفرو با یک راه حل هوشمندانه این مشکل را حل کردند: ایجاد ساختمانی که فقط به یک منظور استفاده می شود. این مرکز آموزشی 14 طبقه ، شامل کلاس های درس، آزمایشگاهها و یک شبکه شیشه ای و به هم پیوسته از فضاهای اجتماعی و مخصوص مطالعه است که با نام آبشار مطالعه شناخته می شوند. این ساختمان چشم انداز فوق العاده ای دارد.
نمونه گسترش یافته ی ساختمان پرزرق و برق اسنوهتا که شبیه یخچالهای طبیعی است و با نام SFMOMA شناخته می شود، بالاخره پس از سه سال بازسازی، در سال 2016 افتتاح شد. این قسمت اضافه شده به ساختمان، فضای نمایشگاهی موزه را دوبرابر کرده و شامل تعداد زیادی طرح های نوآورانه مانند یک راه پله جدید و بزرگ، راهنمای صوتی موقعیت مکانی، و یکی از بزرگترین دیوارهای زندگی (یا دیوارهای سبز) در ایالات متحده می شود.
شرکت معماران زاها حدید، یک ایستگاه آتشنشانی متروکه را به یک مقر جدید و سحرآمیز در بندر آنتورپ تبدیل کرد. ورقه های شیشه ای شفاف و مات، بخشی که به بالای ساختمان قدیمی آن اضافه شده را پوشش می دهند. این بخش جدید، مانند یک جواهر غول پیکر در بالای ساختمان قدیمی قرار گرفته است. یک طرف آن مسطح بوده و توجه بینندگان را به طرف دیگرش جلب می کند.
طراحی مجدد قدیمی ترین موزه هنری ایالت کنتاکی، به عهده شرکت wHY بود. در انجام این ماموریت، رویکردی در پیش گرفت که به گفته خود این شرکت، "معماری طب سوزنی" نامیده می شود. یعنی مجموعه ای از تغییرات ظریف و دقیق که باعث مدرن سازی ساختمان شده و زندگی جدیدی به این ساختمان داده است. ساختمانی که زمانی قابل پیش بینی بود، اما دیگر نیست.
این ساختمان که در وسط مرکز شهر لس آنجلس واقع شده، یک ساختمان مکعب شکل است که نمای آن از شیشه های تاشو پوشیده شده است. به این ترتیب گرمای داخل ساختمان به شکل قابل توجهی کاهش یافته و ظاهری جواهر مانند به خود گرفته است. در فضای داخلی این ساختمان، اتاق های دادگاهها به گونه ای سازماندهی شده اند که اطراف یک دهلیز قرار بگیرند و با وارد شدن به این فضا، احساس می کنید هر جایی هستید غیر از ساختمان یک نهاد رسمی!
این سالن کنسرت پوشیده شده از شیشه و شبیه به خیمه که ساخت آن 10 سال طول کشید، در بالای یک انبار آجر قدیمی و در کنار رودخانه البه نشسته است. این ساختمان یک سالن موسیقی مجلسی، چند رستوران و تراس، یک میدان بزرگ، چند آپارتمان و حتی یک هتل در دل خود دارد.
موزه ویتنی افسانه ای مارسل بروئر، در سال 2016 با عنوان مت بروئر دوباره متولد شد. معماران شرکت بیر بلایندر بل، فضای این موزه را واقعا بهتر از گذشته کرده اند، زنگارهای قدیمی آن را حفظ کرده، و مصالحی مانند بتن، سنگ، برنز و چوب را بازگردانده اند، و مداخلات ناخواسته گذشته را حذف کرده اند. برخی از نمایشگاههای جدیدی که در این موزه برپا شده، فضای آن را به چند قسمت تقسیم کرده اند و در بهترین فضاها، معمار به هنرمند اجازه تنفس و صحبت بیشتری داده است.
این سازه چند لایه و دارای اسکلت بتنی، بلورهای نمک چندوجهی را به ذهن تداعی می کند. این ساختمان شاید زیباترین سوله ای باشد که تاکنون برای انبار کردن نمک ساخته شده است.
به نظر می رسد آجر به نمای ساختمانها بازگشته است و هیچ ساختمانی بهتر از مرکز پرلمن ریموند جی در دانشگاه درکسل نمی تواند آن را نشان دهد. نمای این ساختمان از الگوی زیبا و قابل لمسی از سنگ های قرمز پوشیده شده است این ساختمان چهار وجهی، به شکل شگفت آوری نور را به داخل خود هدایت می کند. این ویژگی به لطف نورپردازی خاص ساختمان و پنجره های سقفی بزرگ آن به دست آمده است.
شهر نیویورک که تا کنون به عنوان قطب حمل و نقل آمریکا شناخته می شد، اکنون یکی از زیباترین سازه های معماری جهان را در خود جای داده است. فضای داخلی این ساختمان، بسیار بزرگ و درخشان و به رنگ سفید است و با دنده های فولادی عظیمی حمایت می شود. از آسمان خراش های اطراف این ساختمان می توان طرح دنده های فولادی آن را دید. تاریخچه این ساختمان نشان می دهد زمانی قیمت 4 میلیارد دلاری را برای آن در نظر گرفته اند، اما در عین حال، هیچ کس نمی تواند انکار کند که این ساختمان به فضای مسحور کننده منهتن اضافه کرده است.
شرکت OMA برای طراحی جدید ترین ساختمان موزه ملی هنرهای زیبا که در ایالت کبک واقع شده، سه قطعه که به ترتیب حجمشان از پایین به بالا کمتر می شود را روی هم گذاشته است. یک تکه جداگانه هم از قسمت Parc des Champs – de – bataille موزه شروع شده و به سمت بقیه قسمت های آن به صورت صعودی کشیده شده است. این تکه آخر، هم چند گالری را در خود جای داده و هم به عنوان پلی میان قسمت های مختلف ساختمان عمل می کند.
شرکت WOHA، هتل Oasia ، سنگاپور
این ساختمان که ترکیبی از یک هتل، مجتمع مسکونی و اداره است، وظیفه چهارمی هم به عهده گرفته و آن پناه دادن به پرندگان و حشرات مختلف است. یک توری آلومینیومی قرمز دور تا دور ساختمان را گرفته و در میانه های آن گیاهان سبز و گلهایی به رنگ روشن قرار دارند که سرپناهی برای حیوانات می سازند. در داخل ساختمان هم فضاهای بزرگ و سبزی وجود دارد که شرکت WOHA آنها را باغ های آسمانی می نامد. این فضاها برای انسانها نیز بسیار جالب هستند.
اکثر کارخانه های تصفیه آب، جلوی چشم هستند! اما جدیدترین مرکز تصفیه آب نیویورک در اعماق زمین پنهان شده و یک پیست اتومبیل رانی به مساحت 9 جریب روی آن را پوشانده است. آبی که اطراف این کارخانه را فراگرفته، هم نمای خوبی به آن داده و هم موجب بهبود وضعیت امنیتی و حفظ روان آب های آن می شود.
این ساختمان ده طبقه، روی اتاقک سوئیچ یک نیروگاه برق ساخته شده است. ساخت این سازه باعث شده فضای Tate Modern ، 60 درصد بیشتر شود. این برج هرمی شکل، نمایی آجری و پیچیده دارد که هر چه بالاتر می رود، به شکل چشمگیری در هم می پیچد. در داخل این ساختمان، تکه های مختلف تفاوت های زیادی با هم دارند؛ از محیط های کوچک مقیاس و صمیمانه گرفته تا فضاهای بزرگ و روشن .
این مجتمع هنری جدید و جادویی، در کوهپایه های خیره کننده مونتانا (که با نام مستعار "میان هیچ جا" شناخته می شود) واقع شده، و سالن های موسیقی کلاسیک به سبک روستایی را با مجسمه های بزرگ سورئال در هم می آمیزد.
شرکت معماری شوالیه (Knight Architecture)، مرکز هنر بریتانیایی ییل، نیو هاون، کانکتیکات
شاید مرکز هنر بریتانیایی ییل را بیش از هر چیز به دلیل راه پله های سیمانی و استوانه ای آن ، بشناسند. اما این سازه، یک نمونه حیرت آور از هدیه لوئیز کان برای برانگیختن احساسات مخاطبان، از طریق حجم ها، نورها و مصالح ساختمانی مختلف است. یک تیم معماری به سرپرستی شرکت معماری شوالیه، این ساختمان را احیا کرد ، سیستم های از رده خارج شده آن را به روز کرد، مصالح و پیکربندی اصلی آن را بازگرداند، و برخی از ویژگی های شاعرانه آن را حفظ کرد.
معماری به نام استیون هال، این خانه را طراحی کرد تا چشم اندازی که در آن قرار دارد را بهتر به چشم برساند. نمای چوبی این ساختمان، اتاق های کروی آن، که ظاهری توخالی به آن بخشیده است، تخته سنگ هایی را به یاد می آورد که ذخایر طبیعی اطراف آن را پر کرده اند.
این سازه هرمی شکل که در واقع یک آسمان خراش با ارتفاع 105 فوت است، با شیشه محصور شده و دفاتر اداری، یک کتابخانه، اتاق های جلسات، و فضاهای دیگری را در چند سطح مختلف جای داده است. این ساختمان برای دانشکده افسری که از سال 1962 تاکنون در آنجا پابرجاست، همدم خوبی شده است. آن ساختمان یک سازه مثلثی است که با 17 برج ساخته شده از شیشه و آلومینیوم همراه بوده و یکی از استثنائی ترین ساختمان های ایالات متحده می باشد که توسط شرکت SOM طراحی شده است.
شرکت Hollwich Kushner and KSS، مرکز Pennovation، فیلادلفیا
این مرکز تجاری که در فیلادلفیا واقع شده، شبیه یک انبار است که در کنار یک سفینه فضایی قرار گرفته باشد. ساختمان مذکور که توسط شرکت هالویچ کاشنر و ک. اس. اس طراحی شده، اشکال کریستالی از جنس فولاد و شیشه را با یک ساختمان صنعتی سه طبقه ساخته شده از آجر و بتن ترکیب کرده است. این سازه در کنار رود سکوکل و دانشگاه پنسیلوانیا واقع شده است.
سالن مطالعه تاریخی رز که به کتابخانه عمومی نیویورک تعلق دارد، یکی از بزرگترین آثار معماری این شهر است. در ماه اکتبر، پس از بازسازی هایی که دو سال طول کشید، این سالن مطالعه مجددا افتتاح شد. در روند بازسازی آن، ترک ها تعمیر شدند، سازه تقویت شد، گچبری های تزئینی ترمیم شدند، نقاشی های دیواری آسیب دیده تعمیر شدند و نورپردازی آن بهبود یافت. البته ممکن است وقتی وارد این فضای پر زرق و برق با ارتفاع سقف 52 فوتی شوید، متوجه این کارهای باشکوه نشوید.
بالشتک های ارزان و اتاقهای تانترای شبیه به باشگاههای ورزشی را فراموش کنید. این استودیوی مراقبه پیشرفته، در منطقه Flatiron منهتن، از شیک ترین هتل ها هم فریبنده تر است. البته هنگام ورود به آن بررسی سقف های سالن را فراموش نکنید: یکی از آنها به شکل شبکه ای و شناور بوده و توسط یک سیم بکسل حمل می شود. این طراحی توسط هنرمندی به نام تینی کورتنی انجام گرفته است. سقف دیگر، یک الگوی بافته شده از بامبو است.
همانطور که مشاهده میکنید تخته سنگهای موجود در محوطهی پروژه در اکثر اتاقها نفوذ کرده اسـت. این استودیو با کم کردن عناصر مصنوعی و از میان برداشتن مرزهای بین طبیعت و معماری، سعی در حفظ عناصر طبیعی تا حدامکان داشت.
این هتل ۱۲ اتاق دارد که اکثریت آنها مانند یک واحد کامل و مستقل هستند. هر یک از واحدها ورودی خصوصی و یک حیاط کوچک دارند؛ همچنین چشمانداز باشکوه اتاقها رو به اقیانوس و یا جنگل باعث شده تا همه چیز برای اقامتی لذتبخش فراهم گردد.
باوجود مستقل بودن واحدها، همگی توسط یک مسیر عبوری و منظره با هم در ارتباط هستند. در سایت پلان قرارگیری اتاقها مانند یک خوشه اسـت و هر یک میتواند رابطهای مستقیم با طبیعت داشته باشد. همچنین بهدلیل تغییر سطح در سایت این هتل، هر یک از واحدها در ارتفاع متفاوتی قرار گرفته اسـت.
ما هدف اصلی استودیوی +C در این پروژه، رسیدن به رابطهای میان هتل و طبیعت و ایجاد یک فضای مناسب برای تعامل با محیط اطراف بود. بدین منظور عناصر طبیعی موجود در محیط تا جای ممکن حفظ شده و در برخی بخشها بهعنوان عنصری در دکوراسیون داخلی بهکار گرفته شد.
همانطور که مشاهده میکنید تخته سنگهای موجود در محوطهی پروژه در اکثر اتاقها نفوذ کرده اسـت. این استودیو با کم کردن عناصر مصنوعی و از میان برداشتن مرزهای بین طبیعت و معماری، سعی در حفظ عناصر طبیعی تا حدامکان داشت.
ایوان در معماری ایران یکی از مهم ترین فضاهای معماری محسوب می شود که در بیشتر خانه های سنتی و ابنیه تاریخی با کاربری های متفاوت از جمله عبادتگاه، کاخ ها، عمارت مسکونی و ... به چشم می خورد. از نظر فرم، ابعاد و جایگاه متنوع اسـت و عملکرد های زیادی دارد.
ایوان در معماری ایران
ایوان در معماری ایران یکی از مهم ترین فضاهای معماری محسوب می شود که در بیشتر خانه های سنتی و ابنیه تاریخی با کاربری های متفاوت از جمله عبادتگاه، کاخ ها، عمارت مسکونی و ... به چشم می خورد. از نظر فرم، ابعاد و جایگاه متنوع اسـت و عملکرد های زیادی دارد. فضاهای زیادی نیز مترادف ایوان هستند، نوع بدون سقف آن را گاه بهار خواب و گاه مهتاب نشین می نامند. گونه دیگر از آن با ستون های متعدد در جلو و ارتفاعی برابر سقف و عرض کم، رواق نام دارد. درباره مفهوم ایوان به عنوان " فضای انتقالی بین عوامل زمینی و زمانی " نیز یاد شده اسـت. از طرفی ایوان به عنوان یکی از فضاهای به جا مانده از معماری کهن ایرانی که البته با تغییرات فراوان، هنوز ردپایش در معماری معاصر ایران قابل روئت اسـت، به جهت دید نظرگاهی یعنی عنصری در ارتفاع بالاتر که دارای دید به منظر و سطح روبرو اسـت، بسیار قابل توجه اسـت.
رواق چیست؟
رواق فضایی اسـت مشتمل بر سقف و ستون که حداقل در یک طرف مسدود باشد و انسان را از تماس با بارش و تابش نورآفتاب مصون می دارد و درمناطقی که شدت نور و حرارت خورشید زیاد باشد نور مناسب و ملایمی را به داخل عبور می دهد و در این صورت روشنایی از طریق غیرمستقیم یا با واسطه خواهیم داشت.
فضای رواق در معماری در مجموع یکی از کنترل کننده های نور در فضاهای معماری می باشد. این فضا جز عناصر سنتی معماری ایرانی می باشد که بیشترین استفاده را در مساجد و اماکن مذهبی داشته اسـت.
ایوان چیست؟
ایوان در زبان فارسی به معنای پیشگاه اتاق اسـت و ازدیدگاه معماری به بخشی از ساختمان که مسقف اسـت اما جلو آن باز اسـت گفته می شوند تقریبا فضایی معادل با بالکن های امروزی که درب و پنجره ندارد اما مشرف به حیاط اسـت. ایوان ها یکی از اجزای مهم در معماری سنتی ایران به شمار می روند که ریشه ی پیدایش آن به دوره اشکانیان برمی گردد. ایوان در زبان معماری اصیل ایرانی فضایی اسـت میانی ، بین بیرون و درون. فضایی اسـت که به خاطر ارتفاع آن از زمین مانع نفوذ گرد و غبار را به داخل خانه می شود.
ایوان یادآور فضاهای نیمه باز معماری اقلیم گرم و خشک اسـت که در مساجد و خانههای قدیمی دیده میشود؛ سطوح نسبتا بزرگی که مشرف به حیاط هستند و به خصوص در فصل تابستان، به عنوان یکی از فضاهای اصلی بنا استفاده میشوند و مختص معماری ایران و توابع آن هستند اما انواع دیگری نیز در سایر اقلیمهای ایران مانند جنوب و شمال دیده میشود که معمولا به نامهای محلی خوانده میشوند مانند «شناشیل» در بندر بوشهر که بالکنهایی با تزئینات بسیار زیبا هستند.
بالکن چیست؟
معادل فارسی کلمه ی بالکن در زبان فارسی ایوانک اسـت. اما اگر از دید معماری بخواهیم به آن نگاه کنیم بالکن از الحاقات آپارتمان هامحسوب می شود که مساحت آن در مساحت آپارتمان و بنا محاسبه می گردد. بالکن ها فضاهایی مسقف هستند که حداقل یک طرف آن رو به فضای بیرونی دارند، گاهی بالکن هادو طرف و گاهی سه طرف باز رو به فضای مجاور دارند. در این فضا قسمت های بسته فضا شامل نیم دیوار، نرده و یا ترکیب این دو با دیوار اسـت.
تراس چیست؟
معادل فارسی کلمه تراس در زبان فارسی بهار خواب اسـت. اما از دیدگاه معماری تراس به فضای الحاق شده به آپارتمان گفته می شود غیر مسقف اسـت و جز مشاعات محسوب می گردد در نتیجه مساحت تراس ها در محاسبه ی مساحت آپارتمان ها دخالتی ندارد.بطور کلی ایوان، تراس، بالکن فضاهای مسکونی را بالاتر از فضای بیرون قرار می دهند که در صورت نشستن کاربر در آن بتواند به فضای حیاط ویا مظره ی بیرونی مسلط شود و از زیبای های آن بهرمند شود.
چیدانه
دانشجوی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی موفق به کسب رتبه سوم مسابقه بین المللی استعدادیابی معماری و طراحی INSPIRELI AWARD 2016 در پراگ جمهوری چک شد.
دریافت کننده : زینب کارگر ** انتشار: گلشن
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با کانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
irnaelm@
https://telegram.me
وقتی در میان کوچههای قدیمی بجنورد قدم میزنیم، در هر محلهای شاید یک بنای قدیمی خاطرات زیادی را در اذهان بزرگترها و آنهایی که سن و سالی را سپری کردهاند، زنده میکند.
بهراستی هنوز هم بوی کاهگل آبخورده از برخی کوچههای قدیمی شهر به مشام میرسد؛ خانههایی که معماران آن از ابتدا تا پایان ساخت بنا با دقت، ظرافت، مهارت، مهندسی و با باور و ایمان به ساخت چنین بناهایی اقدام میکردند؛ خانههای که بهرغم نبود امکانات امروزی در طراحی و نقشهکشی و وجود معماران تحصیلکرده و ... همهچیزش درست بود؛ استحکام، گرمی در فصل سرما و خنکی در فصل تابستان بدون امکانات سرمایشی و گرمایشی امروز.
قدم زدن در کوچههای قدیمی شهر
از میان کوچههای قدیمی این شهر عبور میکنیم، از درختان تنومندی که در برخی از خانهها، شاخههایشان به سمت کوچه مایل شده و نمای دیوارهای لوزی شکل آنان، میتوان نوع معماری و فرهنگ این منطقه را تشخیص داد؛ معماری که بر اساس عوامل مختلفی همچون معیشت، روحیه، اعتقاد، فرهنگ و اقلیم مردم بهصورت کاملا متفاوت بناشده است.
البته معماری امروز در این شهر بهتنهایی دستخوش تغییر نشده است؛ بلکه به هر جای ایران پا بگذاریم آسمان همین رنگ است؛ سبک معماری در همه جای ایران تغییر کرده و خانههایی که با سبک معماری ایرانی- اسلامی و سنتی ساختهشده بود، اکثراً تخریب و جای خود را به آپارتمانها و برجهایی داده که بیشتر برگرفته از سبک غربی است.
امروزه بهرغم پیشرفت علم و تخصصی شدن معماری شاهد نبود حریم مناسب در ساختوسازها، بیروحی و استحکام نداشتن بناهایی هستیم که محصول کار معماران کمتجربه است.
اکنون این سبک معماری را فقط میتوان در آلبومها دید و به نسل جدید نشان داد و خاطرات را تعریف کرد؛ اما هرچقدر تعریف کنی و خاطرات را در عکسها مرور کنی دیگر نمیتوان به آن دوران بازگشت.
اما هنوز میتوان از معماری خاص خراسان شمالی الگو گرفت و با همان شیوهها خاطرات را برای نسل امروز زنده کرد. البته این به نوع نگاه و علایق افراد بستگی دارد و اینکه سبک معماری استان تا چه اندازه برای آنان ارزشمند است.
متأسفانه آنچه امروز شاهد آن هستیم، تخریب بناهای قدیمی با معماری ایرانی و اسلامی به دست سازمانها و دستگاههایی است که باید حافظ این آثار و بناها باشند.
ضرورت دارد تا برای حفظ، مرمت و احیای این بناها، قوانینی در مجلس شورای اسلامی به تصویب برسد و در استانها سازمانها و نهادهایی اجرای این مسئولیت را بر عهده داشته باشند و با حمایت از این بناها ترتیبی اتخاذ کنند تا بناهای تاریخی با معماری ایرانی و اسلامی به دست صاحبان آن حفظ و از تخریب آن به هر دلیلی جلوگیری کنند.
گذری به خانههای قدیمی بجنورد
نوع معماری خانههای خراسان شمالی بر اساس عوامل مختلفی همچون معیشت، فرهنگ و اقلیم مردم متفاوت بوده است. آبوهوای سرد اصلیترین مولفه در شکل دادن به نوع معماری خانهها در این منطقه بوده است.
ترکمنها به دلیل اینکه بیاباننشین بودند، زمانی که به سمت شهرنشینی روی آوردند، در معماری خانههای خود الگوی زندگی بیاباننشینی را پیاده کردند. قالب خانههای قوم ترکمن مستطیل شکل بوده بهطوریکه ۲ اتاق در دو طرف که یک ایوان نیز جلوی این اتاقها وجود داشته است.
همچنین فارسهای بومی (تاتها) مردمان بومی بجنورد نیز در بافت میانی شهر بجنورد و محله های جنوب شهر بجنورد زندگی میکردند. خانههای قدیمی بجنورد نیز مشرفبه حیاط بوده و ازلحاظ معماری اکثراً به ایوان ورودی مجهز بوده است، اما در ساختوسازهای جدید بهویژه در یک دهه اخیر، از آن حیاطها خبری نیست و فقط برخیها در بامها سبزه کاری و در تراس منازل گلدان میگذارند و پیش ورودی خانهها در آپارتمان نیز به فضای باز ختم نمیشود.
همچنین با افزایش جمعیت شهرنشینی و همچنین بافت پیوسته و بالا بودن قیمت زمین در مرکز استان، موجب شده تا خانههای ویلایی به آپارتمانها و برجهای مرتفع تبدیل و اکثر خانههای قدیمی به دلیل صرفه اقتصادی تخریب شوند.
احداث خانههای جدید در مرکز استان و سایر شهرستانهای خراسان شمالی محدودیت و محصور بودن در حداقل فضا را به ارمغان آورده است.
نقش آبوهوا بر معماری بجنورد
بجنورد دارای آبوهوای سرد و کوهستانی است به همین سبب بیشتر خانهها خشتی و گلی یا دارای سقف چوبی گلی بوده است؛ طی یک دوره محدودی سقفهای خانههای بجنورد به علت بارندگی زیاد شیبدار (شیروانی) بودهاند.
علت اینکه به این سقفها شیروانی گفته میشد به خاطر این بود که در محلی به نام شیروان در روسیه، سقفهای منازل شیروانی بوده و از آن الگو گرفتند؛ اما طی ۶۰ سال اخیر به دلیل کم شدن بارندگی دیگر از این نوع سقفها در بجنورد استفاده نمی شود و سقف منازل مسطح شده است تا در زمان برف همانند عایق عمل کند.
تأثیر معیشت بر معماری خراسان شمالی
روستائیان خراسان شمالی که اکثر آنها باغ دار و یا دام دار بودند نوع خانههای خود را بر اساس شغل خود میساختند.
باغدارها در داخل منزل محیطی را برای انبار کردن محصولات خود و دامداران محیطی را برای گرمای حیوانات در نظر میگرفتند تا در زمان سرما از آنها محافظت کنند، حتی برخی از افراد اتاقی را برای حیوانات در نظر میگرفتند.
همچنین روستاییان در گذشته خانههای خود را با کاه و گل و مصالح «بوم آورد» میساختند؛ درواقع از مصالحی که در آن منطقه وجود داشته استفاده میکردند.
دوری از معماری ایرانی اسلامی
یک استاد تاریخ ایران بعد از اسلام در گفت و گو با خبرنگار مهر میگوید: امروز از معماری که منطبق با معیارهای اسلامی و ایرانی و متناسب با هویت فرهنگی و سازگار باروح و روان ما باشد خبری نیست؛ به همین دلیل بناهای امروزی در کوتاهترین زمان برای ساکنان آن دلزدگی، افسردگی، بیحوصلگی و بیرغبتی میآورد.
اکبری میافزاید: به همین دلیل است که وقتی به خانه پدربزرگها و مادربزرگها میرویم، ناخودآگاه یک نشاط و روحیه عالی در ما ایجاد میشود که دلیل آن بیشتر نشاتگرفته از بنای ساختمان قدیمی با سبک ایرانی و اسلامی است.
وی تصریح میکند: بناهای امروزی در قالب آپارتماننشینی نمیتواند ما را قانع کند، فقط مجبور شدهایم تا به پذیرفتن آن تن داده و تحملکنیم.
این استاد دانشگاه بیان میکند: به همین دلیل است که بسیاری از افراد امروز بهسوی خانه باغها روی میآورند و برای خود در باغها خانههایی به سبک قدیم میسازند تا خلأهای روحی و روانی خود را رفع و روزی از هفته را اگر میسر شود، در آن به آسایش و نفس کشیدن بپردازند.
اکبری تأکید میکند: مردم گرچه رغبتی برای باقی ماندن سبک معماری گذشته ندارند، اما پیشنهاد میکنم اگر نیاز و ضرورتی ندارند، خانههای قدیمی را تخریب نکنند؛ بهخصوص بناهایی که با سبک خاصی ساختهشده و وجود آن در روح و روان مردمی که از کنار آن عبور میکنند، تأثیرگذار است.
تراکم سازی تغییر سبک معماری ایرانی
این پژوهشگر و محقق تاریخ میگوید: افزایش جمعیت و نیاز فوری متأسفانه سبب شده تا سبک معماری اصیل دستخوش تغییرات جدی شود و تراکم سازی را در مناطق مختلف شهر پیادهسازی کنیم.
اکبری میافزاید: سیاست سبک معماری ایرانی اسلامی را به خاطر مشکلات مختلفی که در نظام شهرسازی داشتیم پیدا نکردیم علیرغم اینکه میتوانستیم شهر را گسترش دهیم و حومههای شهر را بزرگ کنیم و بهجای متمرکز و متراکم کردن، آنها را در چند خیابان اصلی بیاوریم و دست به بافت قدیمی شهر نزنیم و برای رفتوآمد به داخل شهر از وسایل حملونقل ریلی، مترو و... استفاده کنیم.
اکبری میگوید: قاعدتاً باید زیرساختهای فرهنگی را اصلاح کنیم، چراکه اهمیت معماری ایرانی اسلامی بهعنوان ریشه و هویت ما هنوز خیلی روشن نشده است.
وی با اشاره به بسترهای پژوهشی، آموزشی و اجرایی برای احیای معماری ایرانی- اسلامی میگوید: اگر فرهنگ نگهداری معماری اسلامی توسط پژوهشگران به جامعه آموزش داده شود بهطورقطع آنان خود وظیفه حفظ و نگهداری این نوع بناها را بر عهده خواهند گرفت.
اکبری میافزاید: بهطور قطع قسمتی از هویت معماری ایران اسلامی در حفظ، مرمت و نگهداشت این نوع بناها است و قاعدتاً کارهای علمی و پژوهشی در دانشگاهها توسط محققان بسیاری از این رمز و رازها را به جامعه معرفی می کند.
از معماران قدیم درس بگیریم
وی تصریح میکند: متأسفانه امروز باوجوداین همه فارغالتحصیل معماری، آموخته های بسیاری از آنها، فاصله زیادی با اصول و سبک زندگی معماری اصیل ایرانی - اسلامی دارند.
این استاد دانشگاه تأکید میکند: برای احیای این سبک معماری میتوان از معماران قدیم درس گرفت، معمارانی که بهتماممعنا معمار بودند و بناهای پایداری میساختند بهطوریکه این بناها تا قرنها ماندگار بودند.
این محقق و پژوهشگر تاریخ ادامه میدهد: معماران امروزی واقف هستند بنایی که می سازند تا چند سال آینده کلنگی شده و تمام هزینهها از بین میرود چرا که یک نگاه پایدار به بنا ندارند.
وی میگوید: پژوهشگران و استادان معماری در دانشگاهها میتوانند از زوایای مختلف معماری ایرانی اسلامی را در قالبهایی همچون هویتی، مهندسی، رمزوراز ماندگاری، ارتباط و سنخیت با اندیشهها، آیینها و حتی بعد اقلیمی موردبررسی قرار دهند.
این استاد دانشگاه تصریح میکند: اگر شناخت عمیقتر در حوزه معماری پیدا کنیم میبینیم چقدر با معماری گذشته فاصلهداریم.
این استاد دانشگاه میافزاید: امروزه در بین دانشجویان معماری خلأ درس آسیبشناسی بناها احساس میشود که میتوان با این درس از آسیبهای بناها و انواع آن جلوگیری کرد.
اکبری تصریح کرد: همچنین در قدیم برای ساخت بنا از مصالح منطقه استفاده می کردند اما در معماری امروزی مصالح را از دیگر کشورها میآورند که این نکته بسیار جدی است و باید توجه شود.
این استاد دانشگاه میگوید: همکاری بین دستگاهی برای حفظ هویت معماری و بناهای قدیمی باید صورت بگیرد چراکه میراث فرهنگی بهتنهایی نمیتواند از این نوع بناها نگهداری و مرمت کند.
وی اظهار میدارد: میراث فرهنگی سازمان قدرتمندی نیست و قاعدتاً یک مالک به خاطر اینکه تملک یک بنای قدیمی را دارد، بدون اینکه از میراث فرهنگی کمک بگیرد، دست به تخریب بنا میزند.
اکبری میافزاید: استانداری بهعنوان سرپرست استان و فرمانداری که از شهر محافظت میکند باید برای محافظت از بناها با سازمان میراث فرهنگی همکاری داشته باشد.
تقلید کورکورانه در تغییر الگوی سبک معماری اسلامی بجنورد
نایبرئیس سازمان نظاممهندسی خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار مهر میگوید: امروزه یک نوع تقلید کورکورانه از معماری غربی جایگزین معماری ایرانی - اسلامیشده است.
«محمد قلی پور» اظهار میدارد: خانههای قدیمی بجنورد مشرف به حیاط بوده و ازلحاظ معماری اکثراً به ایوان ورودی مجهز بوده است، اما در ساختوسازهای جدید بهویژه در یک دهه اخیر، از آن حیاطها خبری نیست و فقط برخیها در بامها سبزه کاری و در تراس منازل گلدان میگذارند و ورودی خانهها در آپارتمان نیز به فضای باز ختم نمیشود.
وی میگوید: نمای اصلی منازل بجنورد، آجر بوده و چینش آن خشت و گلی بوده و نمای بیرونی این خانهها معمولاً از سنگهای پلاک شکسته به شکل لوزی و مثلث بوده است. درگذشته بر اساس اقلیم میتوانستیم سبک خانهها را تشخیص دهیم اما الآن نمیتوان حدس زد.
به گفته وی طراحان ما ناچار هستند بر اساس سبک غربی طراحی کنند، چراکه تقاضا برای سبک خانهها با الگوی غربی وجود دارد و الگویی برای جایگزین کردن آن وجود ندارد.
نایبرئیس سازمان نظاممهندسی خراسان شمالی میافزاید: درگذشته بیشتر خانهها «هشتی» داشتند که الآن حذفشده و احیای آن فقط خانههای ویلایی را میطلبد.
قلی پور میگوید: متأسفانه در معماری ایرانی بسیاری از موارد به فراموشی سپرده شده و اکنون غربیها همان الگوها را به اسم خودشان به ما دادهاند.
وی اظهار میکند: شومینه و پاسیو که نام اصلی ایرانی آن (پادیاو) دو عنصر کاملاً ایرانی و از اختراعهای معماران ایرانی بوده الآن دیگر کاملاً به فراموشی سپردهشده است.
این استاد معماری میافزاید: اگر هویت معماری اسلامی در جامعه نهادینه شود امکان برگشت به معماری اصیل ایرانی وجود خواهد داشت و باید در آئیننامههای ساختمانی به این موضوع توجه شود
معماری و طراحی نمای داخلی در مدارس زیبای دنیا موجب بوجود آمدن فضای بسیار زیبا و دیدنی شده است که در زیر تصاویر آن را می بینید. مدرسه جایی است که باعث تحریک به آموختن، تقویت و تعامل با دانش آموز می شود.در برخی موارد نادر مدارس می توانند الهام بخش نیز باشند.مدارس زیبا را می توانید در سراسر دنیا پیدا کنید.
برخی از آنها طوری طراحی شده اند که در برابر بلایای طبیعی مقاوم باشند در حالی که برخی دیگر آموزش های درجه یک را در اختیار مردم تنگدست قرار می دهند.در ادامه می خواهم شما را با برخی از این مدارس زیبا و الهام بخش آشنا کنم.
مهد کودک OA، در سایتاما ژاپن قرار دارد و تقریبا ضد زلزله است. این مدرسه کاملا از کانتینرهای حمل و نقل درست شده، بنابرین بسیار با ثبات است.
اما از داخل چنین چیزی را متوجه نمی شوید. داخل مهد کودک از سطح چوبی کم رنگ پوشیده شده و بسیار پر نور است و فضایی بسیار باز و جذاب برای بازی به کودکان داده است.
دانشکده طراحی ملبورن در دانشگاه ملبورن ساختار فوق العاده زیبای درخت گونه ای در سالن اصلی خود دارد.
فضای داخلی مناسب طراحان ساخته شده و رنگ های طبیعی در آن به کار گرفته شده است.
دانشگاه TAC SEV در تارسوس ترکیه در طول روز درست مانند یک پارک اداری است.
اما همین که آفتاب غروب می کند این دانشگاه به رنگ گرم نارنجی در می آید.
مدرسه گرامر در نیدری استرالیا ترکیب رنگ شادی دارد. یوارهای شیب دار به فضا سرزنده بودن خاصی منتقل کرده است.
خطوط منحنی و رنگ های با طراوت تجربه بصری غنی ایجاد کرده است.
مسلما تمام دانش آموزان دختر که در این مدرسه درس می خوانند از ترکیب ساختمان و رنگ هایش لذت می برند.
مدرسه کولسکولن در کونگزبککا، سوئد در سال ۲۰۱۴ توسط معماری معروف به نام کیلگرین کامینسکی ساخته شده. نمای بیرونی مدرسه خیلی ساده به نظر می آید اما داخلش …
نور به شکل رقصانی از دیوارها به طرف پایین آمده و رنگ های پاستیلی آبی و زرد فضا رو بسیار شاد کرده است.
مدرسه بین المللی پیچک در بانکوک بیشتر شبیه به یک عمارت لوکس است تا مدرسه ای که گروهی از کودکان در آن چیزهایی درباره فرهنگ تایلندی می خوانند.
این مدرسه فنی و حرفه ای واقع در کامبوج رنگ های فوق العاده برجسته ای دارد. روستاییان می توانند به این مدرسه آجری بیایند تا بیاموزند که چطور کسب و کاری کوچک برای خود راه اندازی کنند.
معماران تزوکا، طراحان مهد کودک فوجی در تاچیکاوا ژاپن، می خواستند به کودکان آزادی بدهند تا بدون محدودیت بتوانند به کند و کاو بپردازند. کودکان روی سقف می توانند به این طرف و آن طرف بدوند و حتی اگر دوست داشتند از درخت ها بالا بروند.
فضا همچنین نسبت به طراحی اش بافتی طبیعی دارد. کلاس ها درختانی واقعی دارند که از زمین بیرون آمده و از سقف عبور کرده اند.
دانشگاه فنی نانیانگ سنگاپور یکی از کلاس بالاترین ساختمان ها در معماری سبز است. این دانشگاه روی سقف خود نیز باغ دارد.
حتی فضای داخلی نیز از گیاهان و باغ ها بی نسیب نمانده.
مدرسه ابتدایی شونده، واقع در استان گوانگدونگ، چین توسط معماران K2LD ساخته شده است.
این پل های هوایی متقاطع سایه خنک کننده خود را روی محوطه دانشگاه پهن می کنند.
هیبینوسوکه به همراه یوجی نوشیرو طراحان مهد کودک هانازونو در ژاپن هستند. طراحی این ساختمان فینالیست فستیوال جهانی معماری در سال ۲۰۱۶ شد.
کلاس های با نشاط ساخته شده از چوب که فضایی از بیرون را نیز در خود دارد به نوعی مد در مدارس ژاپن تبدیل شده است. انعطاف پذیری این ساختمان ها به کودک اجازه می دهد خیلی راحت از محیط بازی کردن دوباره به محیط آموزش بازگردد.
استودیو فیلدن کلگ بردلی وظیفه طراحی مدرسه هنرهای خلاق پلیموت در بریتانیا را بر عهده داشته. این ساختمان نیز یکی از غینالیست های فستیوال معماری امسال بود.
داخل این ساختمان قرمز رنگ سقفی بلند و دیوارهای طولانی وجود دارد که با هنرهای دانش آموزان آراسته شده. این هنرها از نقاشی رنگ روغن گرفته تا گرافیتی متنوع هستند.
یادگیری تلفیقی – یک نوع از آموزش که تقریبا تنها به تبلت ها و کامپیوترها متکی است – چیزی است که در قلب کپنهاگ مورد استفاده قرار می گیرد. کودکان بیشتر طول روز را در قالب گروه های بزرگ با هم و به دور از ساختار معلم محور آموزش می بینند.
دانشگاه واسدا در توکیو. این دانشگاه تقریبا تماما به رنگ خاکستری است.
این رنگ حتی به سالن های دانشگاه هم نفوذ کرده. دیوارها خاکستری است و صندلی ها سیاه و سفید است.
در نزدیکی دانشگاه واسدا، دانشگاه موسیقی توهو گاکوئن قرار دارد که آن هم در توکیو واقع شده. طراحی این دانشگاه فینالیست فستیوال جهانی معماری در سال ۲۰۱۵ شده است.
این آموزشگاه در خدمت تمام سنین است از مقاطع راهنمایی گرفته تا کسانی که برای استادی می خوانند. برای ایجاد عمق در این ساختمان از دیوارهای شیشه ای و لاین های بلند استفاده شده است.
این هم یک مدرسه باله روسی. مانند بسیاری از دیگر مدارس فضای خارجی طراحی ساده ای دارد.
اما همین که قدم به درون آن می گذارید، طراحی چوبی و شیشه ای فوق العاده چشم نوازی می کنند. در فستیوال جهانی معماری سال ۲۰۱۵ این مدرسه لقب بهترین طراحی در شاخه مدارس را به خود اختصاص دارد.
در بیرمنگام آلاباما مدرسه ایندین اسپرینگز به دانش آموزان این اجازه را می دهد تا هم داخل و هم خارج درس بخوانند. در سال ۲۰۱۶ موسسه آمریکایی معماران جایزه طراحی امکانات آموزش و پرورشی را به این ساختمان اهدا کرد.
روزانه بودن این مدرسه ۳۵۰ هکتاری با طبیعت ترکیب شده و تا فضای آموزشی آرام و با نور کاملا طبیعی را برای داشن آموزان فراهم کند.
وب سایت معماری آرل: معماری می تواند فرهنگ ملتی را در یک سازه به تماشا بگذارد، نمونه اش معماری مجتمعی فرهنگی ـ تفریحی در چین که در آن فرهنگ گذشته، حال و آینده ی این کشور را می توان دید.
این مجموعه به صورت یک حلقه ی گسترده بوده که فضاها و امکانات بسیاری حول آن در نظر گرفته شده است. در میانه این حلقه، حیاط وسیعی وجود دارد که رابط بین برج ها و مراکز مختلف می باشد. در واقع این مجموعه دارای امکاناتی چون: مرکز خرید، سالن عروسی، مرکز بهداشت و درمان و سه برج است که کاربری هریک از این برج ها شامل هتل، اداری و برج کارگاه فرهنگی می شود.
هدف از طراحی این مجموعه، ایجاد مجتمع نمادینی بوده که فرهنگ چین را در برمی گیرد و با جذب گردشگر، فرهنگ این کشور را بین مردم مختلف جهان ترویج می دهد. برنامه ریزی برای ساخت و ساز این مجتمع عظیم، به گونه ای بوده تا سال 2019 تکمیل شود.
وبسایت معماران آرل: هتل شیراز که در هند غربی واقع شده، با امکاناتی منحصر به فرد در میان فضا ها و مکان های توریست پذیر این شهر، شاخص شده است. این هتل دارای دسترسی مناسب به ایستگاه قطار و در بخش مرکزی شهر قرار دارد. فضای داخلی هتل با هندسه ای مدرن و با رعایت لاکچری بودن چنین فضایی طراحی شده از این رو استفاده از رنگ زرد، کرم و قهوه ای به نمایش چنین سبکی کمک زیادی کرده است. نمای خارجی ساختمان با قرار گیری تایل های مربع شکل در کنار هم شکل گرفته هندسه ای فلش مانند و به اصطلاح ماهی شکل، نمای ساختمان را به بافتی منحصر به فرد و متفاوت از سایر ساختمان ها تبدیل کرده.
موقعیت: هند
مساحت: 3720 متر مربع
معماران در گوشه و کنار جهان با طرح های شگفت انگیز خود و بنا کردن ساختمان های متفاوت و عجیب، تصورات همیشگی را درباره کیفیت بنای ساختمان ها با دگرگونی مواجه کرده و دیدگاه جدیدی را در این زمینه ارائه نموده اند.
در این گزارش با بیست سازه معماری شگفت انگیز در جهان آشنا خواهید شد.
موزه هنری، مینیاپولیس، مینه سوتا، آمریکا
خانه کج، سوپرت، لهستان
موسسه ویتان، فرانسه
کتابخانه ای در فرانسه
موسسه واندر، آمریکا
موزه هرفورد، آلمان
موزه گوگنهایم، بیلبائو، اسپانیا
. سالن موسیقی و تئاتر، اسپانیا
خانه رقصان، پراگ، چک
ساختمان لویس، اوهایو
مرکز صید ریچارد، نیویورک
یک مرکز درمانی در آمریکا
کارخانه و موزه ویترا، آلمان
ساختمان چیات دی، کالیفرنیا
خانه منحنی، اندونزی
مرکز درمان بیماری های مغز و اعصاب Lou Ruvo، آمریکا
ساختمان Blomuseo، پاناما
غرفه ماهی شکل المپیکی، بارسلونا
مجتمع مسکونی کانادا
فیل بزرگ، با گنجایش ۵۰ نفر، نانت، فرانسه
به گزارش خبرنگار گروه دانستنیهای خبرگزاری فارس، شهر اشتوتگارت کتابخانهای رنگارنگ با معماری کمنظیر و منحصربفردی افتتاح کرده که توجه هر رهگذری را جلب میکند و او را به داخل کتابخانه میکشاند.
این کتابخانه مظهر آرامش و زیبایی هنگام مطالعه اســت. اشتوتگارت پایتخت ایالت بادن-وورتمبرگ در جنوب غربی کشور آلمان اســت. تصاویر این کتابخانه مشهور را در زیر مشاهده میکنید.
انتهای پیام/
http://fna.ir/ROGEUQ