کودک و نوجوان > فرهنگی - اجتماعی - داستان > صدیقه حسینی:
اینبار که دست کشیدم روی صورت عروسک، خبری از چشمهای دکمهای نبود. حتماً باز یک جا گمشان کرده! مثل دفعهی آخر که انداخته بودشان توی کمد و برای اولینبار شده بود مثل من! دیگر نمیتوانست چیزهایی را که آدمها میبینند، ببیند.
من هم برایش تعریف کردم که دنیا خیلی دیدنیتر از این حرفهاست و بعد گفتم که میخواهی بدانی من از این خیابان چه میدانم؟!
عروسک همیشه از خیابان میترسید. چون توی زندگیاش یک عالم ماشین دیده بود که با سرعت آمده و خورده بودند به در و دیوار و آدمها و کلی تصادفهای وحشتناک را هم از نزدیک با همان چشمهای دکمهایاش دیده بود و همیشه میترسید که آدمها درست رانندگی نکنند.
آخر عروسک من چند سالی را جلوی شیشهی ماشین بابا بوده و خیلی خیابانها را از نزدیکِ نزدیک دیده!
تا اینکه یک روز بابا چیزی داد دستم و گفت که بیا این مال تو...!
با دستهایم لمسش کردم. موهایش کاموایی و چشمهایش دکمهای بود و لبش را هم با یک تکه نخ نازک دوخته بودند. آنروز خودش به من گفت خوشحال است که دیگر خیابانهای شلوغ و پر از دود را نمیبیند و برای همیشه توی اتاق من و قاطی اسباببازیهایم زندگی میکند.
اما امروز فرق دارد. حالا که چشمهای دکمهای اش را گم کرده میتوانم ببرمش بیرون و برایش ماجرای خیابان و خانم چراغراهنما را تعریف کنم. گفتم: «تو خیلی چراغراهنما دیدی درست است؟ میتوانی بگویی آنها چه شکلیاند؟»
عروسک هنوز بهخاطر گم کردن چشمهایش ناراحت بود و خیلی حوصلهی جواب دادن نداشت. برای همین فقط دستم را کمی فشار داد که یعنی: بله میتوانم!
باید هرجور بود او را به حرف میآوردم. گفتم: «خب، برایم تعریف کن ...»
عروسک گفت که چراغراهنماها یک پا و سه تا چشم دارند... با رنگهای قرمز، زرد و سبز! گفتم که میدانستم این را میگویی. مادرم هم همیشه همین را برایم تعریف کرده. اما بگذار برایت بگویم که ماجرا چیز دیگری است...
گفت: «مگر تو میتوانی ببینی؟»
گفتم: «بله! حالا میفهمی تمام چیزهایی را که برایت تعریف میکنم تو هم می توانی ببینی.»
گفت: «حتی بدون چشمهای دکمهای؟»
گفتم: «بله! فقط کافی است هرچه را میگویم تصور کنی... تو میتوانی مثل من همهچیز را توی فکرت هرجور که دلت میخواهد ببینی!»
عروسک خوشحال شد و منتظر شنیدن ادامهی ماجرا ماند.
گفتم: «خیلی وقت پیش اولین چراغراهنما را آوردند توی این خیابان. آنوقتها همهچیز خیلی منظم بود. چراغراهنما حواسش به همه بود. او دو تا پا داشت و سه تا چشم! مثل آدمها کنار خیابان آرامآرام راه میرفت و مراقب ماشینها بود.
وقتی آدمها میخواستند از خیابان رد شوند چراغِ قرمزش را به ماشینها نشان میداد و آنها هم بدون هیچ اعتراضی میایستادند تا آدمها رد شوند. وقتی بچهها میخواستند رد شوند چراغراهنما دستشان را میگرفت و خودش آنها را از خیابان رد میکرد.»
عروسک گفت: «واقعاً؟ چهقدر عالی!»
گفتم: «بله درست است... اما همه چیز همینطور باقی نماند. کمکم تعداد ماشینها زیاد شد و آدمها دیگر حوصلهی ماندن پشت چراغ قرمز را نداشتند و بالأخره یکی از همین آدمهای بدون حوصله، درست وقتی خانم چراغراهنما داشت از خیابان رد میشد با سرعت آمد و خورد به او! ...
مردم همه دور خانم چراغراهنما جمع شدند و یکی هم آمبولانس را خبر کرد. وقتی خانم چراغراهنما را به بیمارستان بردند، همه فکر میکردند که او دیگر زنده نمیماند. اما او فقط یکی از پاهایش را از دست داد و دیگر مثل قبل نتوانست کنار خیابان راه برود یا بچهها را از خیابان رد کند.
تمام چراغراهنماهای دنیا هم بچههای همین چراغراهنما هستند و تمام بچههای او حالا فقط یک پا دارند! خانم چراغراهنما دیگر پیر شده، اما هنوز حواسش به بچهها هست. او میداند که من ماشینها را نمیبینم و وقتی میخواهم از خیابان رد شوم، بهخاطر من تمام ماشینها را با چراغ قرمزش نگه میدارد.
بعضی وقتها همه صدایشان درمیآید و میخواهند که چراغ زودتر سبز شود. خانم چراغراهنما میگوید آدمها باید تحملکردن را یاد بگیرند.»
عروسک چیزی نگفت و من گفتم: «حالا چرخخیاطیهای پرنده دارند توی آسمان پرواز میکنند و ابرهای پارچهای را به هم کوک میزنند... شاید آنها یکی دو تا دکمهی اضافی داشته باشند که به تو بدهند...»
عروسک گفت: «مگر چرخخیاطیها پرواز می کنند؟ من تا به حال چنین چیزی ندیدهام.»
خندیدم و گفتم: «خب معلوم است. آخر چشمهای تو دکمهای بوده... حالا با چشمهای نامرئیای که داری میتوانی همهچیز را ببینی...»
یکی از چرخخیاطیها روی شاخهی درخت نشسته بود و به نظر میرسید گرسنه است. چند تایی از آدمها هم پایین درخت ایستاده بودند و روی زمین دانههای سوزنی میریختند. کمکم چرخخیاطیها آمدند روی زمین و سوزنهای ته گرد و صاف را از روی زمین جمع کردند و خوردند.
گفتم: «عروسکجان! اگر تحمل کنی چشمهای دکمهایات را پیدا میکنی! اما اگر خدا نخواست و آن دکمهها هیچ وقت پیدا نشد، باز هم تو چیزی را از دست ندادهای! تو میتوانی داستانهایی را ببینی که آدمها نمیبینند.
مثلاً همین قصهی چراغراهنما را جز من و تو دیگر هیچ کس نمیداند. حالا که این جایی، بیا برویم سراغ چرخخیاطیهای پرنده...»
این را که گفتم عروسک بلندبلند همراه من خندید و از جایش بلند شد!
جام جم سرا:
وقتی که قرمزی داخل چشم کمرنگ است، خون درون رگها غلظت کمتری دارد. این حالت معمولاً صبحها موقع بیدار شدن از خواب ایجاد میشود.
علائم
میزان قرمزی چشمها معمولا نشانه خطرناک بودن یا نبودن آنها نیست و در صورتی که نشاندهنده شرایطی خاص و نگرانکننده باشد، با برخی علائم مثل درد همراه است.
سایر علائم عبارتند از:
التهاب و تورم خشکی چشمها خارش سردرد و گردن درد دل درد! عطسه، سرفه و آبریزش بینی انقباضهای ناگهانی عضلات مواد مخاطی تورم پاها و دستها
علل قرمزی چشمها در صبح:
کمخوابی، بدخوابی و قطع نفس در حین خواب (آپنه) مصرف الکل که باعث ایجاد اختلال در خواب (REH) میشود. تغذیه (مربوط به روز گذشته) استفاده از محصولات آرایشی چشم و پاک نکردن آنها قبل از خواب کاهش تراوش اشک چشم در طول شب
دلایل احتمالی قرمزی چشمها در شب:
مواد سمی موجود در محیط تشعشعات ناشی از نور خورشید وارد شدن فشار به چشمها خستگی زیاد دود سیگار بخارات و دودهای شیمیایی استفاده مداوم از لنزهای تماسی
عوامل موثر در قرمزی چشمها:
چشمها در اثر عوامل مختلفی قرمز میشوند. برخی افراد بعد از انجام فعالیتهای خاص دچار آن میگردند. در برخی موارد نیز، این قرمزی شب هنگام در حین خواب به وجود میآید و صبح وقتی خود را در آیینه میبیند، متوجه آن میشوید وقتی به مدت طولانی در معرض نورخورشید و تشعشعات ناشی از آن قرار میگیرید، چشمها تحریک شده و قرمز میشوند.
سایر عوامل قرمزی چشمها:
تورم پلک چشم
تورم ملتحمه زخم قرنیه و عفونت آن
خراشیدگی قرنیه
دیابت
وجود شیء خارجی در قرنیه
تورم عنبیه
داروهای رقیقکننده خون
استرس و نگرانیهای مضاعف
سرماخوردگی
حساسیت و تب بالا
بارداری
نارسایی کلیه (سنگ کلیه)
بیماری کبد
فشار خون بالا
یائسگی
هوای خشک
عفونت
رژیمهای غذایی نامناسب
کمبود ویتامینهای B2 ،B6 و آمنیواسیدهای هیستیدین، لیزین و فنیل آلانین
دلایل قرمزی چشمها در کودکان:
بیشتر کودکان به همان دلایلی که بزرگترها دچار قرمزی چشم میشوند، ممکن است چشمشان قرمز شود (از آماس عنبیه گرفته تا حساسیتها) ولی آنها نمیدانند که نباید چشمهای خود را بمالند تا مشکل تشدید نشود. عفونت گوش، کم آبی بدن و حتی گرما و سرمای محیط که از طریق منابع غیرطبیعی به وجود میآیند، دلایل اصلی قرمزی چشم در کودکان هستند. در برخی موارد نادر، بیماری کاوازاکی که با التهاب رگهای خونی همراه است نیز باعث قرمزی چشمها میشود. این بیماری از هر 100 هزار کودک، 19 نفر را در ایالات متحده آمریکا دچار میکند و با تب بسیار بالا همراه است. هر چه سن بالاتر میرود، عملکرد بافتهای چشم ضعیفتر میشود؛ به طوری که در پیری این بافتها آنقدر ضعیف عمل میکنند که برخی مشکلات، از جمله اختلالات مربوط به بینایی را ایجاد میکنند. پیرچشمی، آب مروارید، فساد ماهیچههای چشم، آب سیاه، خراشیدگی قرنیه و... از عوارض پیری و تأثیر آن روی چشم است. تمام این موارد با قرمزی چشمها همراهند. عوامل دیگری همچون استفاده از داروهای رقیقکننده خون، حساسیتها، فرو رفتن شیء خارجی در چشم و... نیز در سنین پیری باعث قرمزی چشمها میشوند.
برطرف کردن:
در اغلب موارد، خستگی چشم باعث قرمزی آن میشود و نیاز به هیچ مداوایی نیست؛ چرا که با استراحت کردن برطرف میشود. در موارد شدیدتر که قرمزی چشم با استراحت نیز برطرف نمیشود، بهتر است به یک چشمپزشک مراجعه کنید. معمولاً استفاده از قطره چشم برای برطرف کردن قرمزی چشمها و استفاده از محلول نمک برای خارج کردن شیء خارجی فرو رفته داخل چشم، مفید است. اگر قرنیه ورم کرده باشد، باید از دست زدن به چشمها و مالیدن آنها خودداری کنید؛ چرا که باعث عفونت بیشتر چشمها میشوند.
درمانهای طبیعی قرمزی چشمها:
برخی داروهای گیاهی و خانگی نیز میتوانند قرمزی چشمها را برطرف کنند و تأثیر زیادی در سلامت چشمها دارند. برای درمان تحریکات وحساسیت چشم میتوان از چای استفاده کرد. مقداری چای را دم کرده و بعد از صاف کردن روزی دو تا سه بار چشمها را با آن شستشو دهید. برای شست وشوی چشم میتوان از بابونه نیز استفاده کرد. مقداری گل بابونه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بعد از نیم ساعت آن را صاف کنید و چشمها را با آن شستشو دهید. برای تقویت چشمها هر روز یک لیوان آب هویج خام بنوشید. برای جلوگیری از ریزش اشک و خارش چشم و همچنین تقویت بینایی و رفع قرمزی آن میتوانید از روغن زیتون استفاده کنید. روزانه دو تا سه بار، یک تا دو قطره روغن زیتون را در چشمها بچکانید. با استفاه از کمپرس گرم نیز میتوانید از شدت قرمزی چشمها و التهاب آنها بکاهید. به این ترتیب که یک دستمال کاملاً تمیز را بشویید و داخل ظرف آب نبستاً گرم فرو برده و روی چشمها قرار دهید.
نکاتی برای رفع قرمزی چشمها و پیشگیری از آن:
چشمهای خود را ببندید و روی آنها آب سرد بریزید تا احساس آرامش و راحتی کنید. از کمپرس سرد (یخهای کوچکی که داخل حوله گذاشتهاید) استفاده کنید.
میزان دریافت ویتامینهای A و B را افزایش دهید. از دود سیگار بپرهیزید. بخارات و دودهای شیمیایی غلیظ، مواد سمی موجود در محیط و تشعشعات زیانبار خورشید نیز همین تأثیر را روی چشمها دارند و تا میتوانید از آنها دوری کنید. از عینکهای ایمنی و محافظ استفاده کنید؛ به خصوص وقتی جایی هستید که گرد و خاک زیادی در محیط پخش است. اگر از لنزهای چشمی استفاده میکنید، به توصیههای پزشک در مورد نحوه مصرف توجه و عمل نمایید. وسایل آرایشی چشمها را در صورت کهنگی و فساد دور بیندازید و اجازه ندهید کس دیگری از لوازم شخصی شما استفاده کند.
مواد غذایی مؤثر در جلوگیری از قرمزی چشمها:
نوشیدن آب فراوان (آب مقطر بسیار مناسبتر است)
میوههای تازه به خصوص انواع توت که سرشار از فلونوئیدها هستند
غذاهایی که سرشار از ویتامینهای E و C هستند؛ مثل سبزیجات و میوههای خام
بنشنها و حبوبات
اسیدهای چرب اصلی موجود در ماهی، آجیل و سبزیجات برگدار مثل کلم و اسفناج
کلسیم، منیزیم و ویتامین D
روغن بذر کتان
روغن زیتون
مصرف غذاهای زیر را نیز محدود کنید:
مارگارین و چربیهای هیدروژنه
محصولات لبنی
چربیهای اشباع شده
نمک
شیره ذرت، قند، شکر، شکلات و کلیه مواد غذایی که حاوی شیرینکنندههای غلیظ هستند
روغنهای تصفیه شده
غذاهای کبابی، دودی و سرخ کردنی (دنیای سلامت)
جام جم سرا:
وقتی که قرمزی داخل چشم کمرنگ است، خون درون رگها غلظت کمتری دارد. این حالت معمولاً صبحها موقع بیدار شدن از خواب ایجاد میشود.
علائم
میزان قرمزی چشمها معمولا نشانه خطرناک بودن یا نبودن آنها نیست و در صورتی که نشاندهنده شرایطی خاص و نگرانکننده باشد، با برخی علائم مثل درد همراه است.
سایر علائم عبارتند از:
التهاب و تورم خشکی چشمها خارش سردرد و گردن درد دل درد! عطسه، سرفه و آبریزش بینی انقباضهای ناگهانی عضلات مواد مخاطی تورم پاها و دستها
علل قرمزی چشمها در صبح:
کمخوابی، بدخوابی و قطع نفس در حین خواب (آپنه) مصرف الکل که باعث ایجاد اختلال در خواب (REH) میشود. تغذیه (مربوط به روز گذشته) استفاده از محصولات آرایشی چشم و پاک نکردن آنها قبل از خواب کاهش تراوش اشک چشم در طول شب
دلایل احتمالی قرمزی چشمها در شب:
مواد سمی موجود در محیط تشعشعات ناشی از نور خورشید وارد شدن فشار به چشمها خستگی زیاد دود سیگار بخارات و دودهای شیمیایی استفاده مداوم از لنزهای تماسی
عوامل موثر در قرمزی چشمها:
چشمها در اثر عوامل مختلفی قرمز میشوند. برخی افراد بعد از انجام فعالیتهای خاص دچار آن میگردند. در برخی موارد نیز، این قرمزی شب هنگام در حین خواب به وجود میآید و صبح وقتی خود را در آیینه میبیند، متوجه آن میشوید وقتی به مدت طولانی در معرض نورخورشید و تشعشعات ناشی از آن قرار میگیرید، چشمها تحریک شده و قرمز میشوند.
سایر عوامل قرمزی چشمها:
تورم پلک چشم
تورم ملتحمه زخم قرنیه و عفونت آن
خراشیدگی قرنیه
دیابت
وجود شیء خارجی در قرنیه
تورم عنبیه
داروهای رقیقکننده خون
استرس و نگرانیهای مضاعف
سرماخوردگی
حساسیت و تب بالا
بارداری
نارسایی کلیه (سنگ کلیه)
بیماری کبد
فشار خون بالا
یائسگی
هوای خشک
عفونت
رژیمهای غذایی نامناسب
کمبود ویتامینهای B2 ،B6 و آمنیواسیدهای هیستیدین، لیزین و فنیل آلانین
دلایل قرمزی چشمها در کودکان:
بیشتر کودکان به همان دلایلی که بزرگترها دچار قرمزی چشم میشوند، ممکن است چشمشان قرمز شود (از آماس عنبیه گرفته تا حساسیتها) ولی آنها نمیدانند که نباید چشمهای خود را بمالند تا مشکل تشدید نشود. عفونت گوش، کم آبی بدن و حتی گرما و سرمای محیط که از طریق منابع غیرطبیعی به وجود میآیند، دلایل اصلی قرمزی چشم در کودکان هستند. در برخی موارد نادر، بیماری کاوازاکی که با التهاب رگهای خونی همراه است نیز باعث قرمزی چشمها میشود. این بیماری از هر 100 هزار کودک، 19 نفر را در ایالات متحده آمریکا دچار میکند و با تب بسیار بالا همراه است. هر چه سن بالاتر میرود، عملکرد بافتهای چشم ضعیفتر میشود؛ به طوری که در پیری این بافتها آنقدر ضعیف عمل میکنند که برخی مشکلات، از جمله اختلالات مربوط به بینایی را ایجاد میکنند. پیرچشمی، آب مروارید، فساد ماهیچههای چشم، آب سیاه، خراشیدگی قرنیه و... از عوارض پیری و تأثیر آن روی چشم است. تمام این موارد با قرمزی چشمها همراهند. عوامل دیگری همچون استفاده از داروهای رقیقکننده خون، حساسیتها، فرو رفتن شیء خارجی در چشم و... نیز در سنین پیری باعث قرمزی چشمها میشوند.
برطرف کردن:
در اغلب موارد، خستگی چشم باعث قرمزی آن میشود و نیاز به هیچ مداوایی نیست؛ چرا که با استراحت کردن برطرف میشود. در موارد شدیدتر که قرمزی چشم با استراحت نیز برطرف نمیشود، بهتر است به یک چشمپزشک مراجعه کنید. معمولاً استفاده از قطره چشم برای برطرف کردن قرمزی چشمها و استفاده از محلول نمک برای خارج کردن شیء خارجی فرو رفته داخل چشم، مفید است. اگر قرنیه ورم کرده باشد، باید از دست زدن به چشمها و مالیدن آنها خودداری کنید؛ چرا که باعث عفونت بیشتر چشمها میشوند.
درمانهای طبیعی قرمزی چشمها:
برخی داروهای گیاهی و خانگی نیز میتوانند قرمزی چشمها را برطرف کنند و تأثیر زیادی در سلامت چشمها دارند. برای درمان تحریکات وحساسیت چشم میتوان از چای استفاده کرد. مقداری چای را دم کرده و بعد از صاف کردن روزی دو تا سه بار چشمها را با آن شستشو دهید. برای شست وشوی چشم میتوان از بابونه نیز استفاده کرد. مقداری گل بابونه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بعد از نیم ساعت آن را صاف کنید و چشمها را با آن شستشو دهید. برای تقویت چشمها هر روز یک لیوان آب هویج خام بنوشید. برای جلوگیری از ریزش اشک و خارش چشم و همچنین تقویت بینایی و رفع قرمزی آن میتوانید از روغن زیتون استفاده کنید. روزانه دو تا سه بار، یک تا دو قطره روغن زیتون را در چشمها بچکانید. با استفاه از کمپرس گرم نیز میتوانید از شدت قرمزی چشمها و التهاب آنها بکاهید. به این ترتیب که یک دستمال کاملاً تمیز را بشویید و داخل ظرف آب نبستاً گرم فرو برده و روی چشمها قرار دهید.
نکاتی برای رفع قرمزی چشمها و پیشگیری از آن:
چشمهای خود را ببندید و روی آنها آب سرد بریزید تا احساس آرامش و راحتی کنید. از کمپرس سرد (یخهای کوچکی که داخل حوله گذاشتهاید) استفاده کنید.
میزان دریافت ویتامینهای A و B را افزایش دهید. از دود سیگار بپرهیزید. بخارات و دودهای شیمیایی غلیظ، مواد سمی موجود در محیط و تشعشعات زیانبار خورشید نیز همین تأثیر را روی چشمها دارند و تا میتوانید از آنها دوری کنید. از عینکهای ایمنی و محافظ استفاده کنید؛ به خصوص وقتی جایی هستید که گرد و خاک زیادی در محیط پخش است. اگر از لنزهای چشمی استفاده میکنید، به توصیههای پزشک در مورد نحوه مصرف توجه و عمل نمایید. وسایل آرایشی چشمها را در صورت کهنگی و فساد دور بیندازید و اجازه ندهید کس دیگری از لوازم شخصی شما استفاده کند.
مواد غذایی مؤثر در جلوگیری از قرمزی چشمها:
نوشیدن آب فراوان (آب مقطر بسیار مناسبتر است)
میوههای تازه به خصوص انواع توت که سرشار از فلونوئیدها هستند
غذاهایی که سرشار از ویتامینهای E و C هستند؛ مثل سبزیجات و میوههای خام
بنشنها و حبوبات
اسیدهای چرب اصلی موجود در ماهی، آجیل و سبزیجات برگدار مثل کلم و اسفناج
کلسیم، منیزیم و ویتامین D
روغن بذر کتان
روغن زیتون
مصرف غذاهای زیر را نیز محدود کنید:
مارگارین و چربیهای هیدروژنه
محصولات لبنی
چربیهای اشباع شده
نمک
شیره ذرت، قند، شکر، شکلات و کلیه مواد غذایی که حاوی شیرینکنندههای غلیظ هستند
روغنهای تصفیه شده
غذاهای کبابی، دودی و سرخ کردنی (دنیای سلامت)
جام جم سرا: سرگذشت شوخان برای نخستین بار در روزنامه جام جم چاپ شد و سید حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پس از معاینه این کودک، با بهره گیری از بهترین متخصصان چشم و با استفاده از پیوند سلولهای بنیادی، ۱۵ فروردین سال جاری چشم چپ شوخان را جراحی کرد.
امروز عضو کانون وکلای دادگستری مرکز از بازگشت بینایی به چشمان شوخان خبر داد و به ایرنا گفت: درحالی بینایی به چشمان شوخان بازگشته که خانوادهاش یک ریال بابت جراحیهای او نپرداختهاند. در ادامه مجموعه عکسهای شوخان را قبل از مرخصی از بیمارستان نور ببینید.
عکاس : عارف طاهر کناره/جام جم سرا
دکتر جلیل امیدیان گفت: با شروع فصل بهار و آغاز گردهافشانی گلها، این گردهها در برخی افراد ایجاد حساسیت کرده و موجب ورم ملتحمه در چشم افراد میشود. این حساسیت بویژه در کودکان و نوجوانان در فصل بهار قابل مشاهده است که سوزش و قرمزی چشم آنها را به دنبال دارد و در برخی موارد شدید حساسیت نیز امکان بروز عوارضی از جمله ایجاد زخم بر روی قرنیه چشم وجود دارد.
امیدیان از همگان خواست در صورت بروز این نوع حساسیت سریعتر به چشم پزشک مراجعه کرده و از مالش و خاراندن چشم خودداری کنند و اضافه کرد: مالش چشم حساسیت چشم و عوارض آن را شدیدتر میکند و افراد در مواقعی که دچار سوزش چشم میشوند، بهتر است چشمان خود را با آب سرد شستوشو داده یا از کمپرس آب سرد استفاده کنند. همچنین با مراجعه به چشم پزشکی با تجویز برخی قطرهها میتوان تا حد زیادی قرمزی و خارش چشم را کم کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تصریح کرد: این نوع حساسیت به طور معمول با افزایش سن افراد از بین رفته و با سپری شدن دوران کودکی و نوجوانی در افراد فروکش میکند؛ البته در برخی افراد این نوع حساسیت ممکن است به شکل مزمن درآمده و علاوه بر بهار در سایر فصول نیز ایجاد شود.
امیدیان بهترین راه پیشگیری از ایجاد این نوع حساسیت و نیز کاهش عوارض آن را دوری افراد از محیط پرگرد و غبار و نیز اجتناب از قرارگیری در معرض نور آفتاب عنوان کرد و افزود: افراد باید در محیط بیرون و زمان تابش خورشید حتما از عینک آفتابی استفاده کرده و از مالش چشم بویژه با دستهای آلوده خودداری کنند. (ایسنا)
ویتامین آ، ضرورتی برای شبکیه چشم
شبکیه چشم از سلولهایی ویژه به شکل مخروطی و استوانهای تشکیل شده است. این سلولها نور را در قالب واکنش عصبی منتقل میکنند و مغز تصاویر را از آنها میگیرد. سلولهای مخروطی (مورد استفاده برای دید در روز) و استوانهای (مورد استفاده برای دید در شب) برای عملکرد مناسب خود به ویتامین آ نیاز دارند.
بنابراین ویتامین آ برای بینایی روزانه و شبانه ضروری است. مهمترین عملکرد این ویتامین تطابق مناسب چشم با تاریکی و همچنین تر کردن آن برای جلوگیری از خشکی چشمی است.
خشکی چشمها و آبمروارید
کمبود ویتامین آ ممکن است باعث بروز برخی علائم و بیماریهایی مانند کاهش تیزبینی و خشکی چشم شود. یکی دیگر از عوارضی که در صورت کمبود ویتامین آ ممکن است ظاهر شود، دژنراسیون ماکولاست که بخش مرکزی شبکیه را تحت تاثیر قرار میدهد.
کدام خوراکیها حاوی ویتامین آ هستند؟
برای تامین ویتامین آ مورد نیاز بدن و به طور خاص چشمها از تخممرغ (ویتامین آ بیشتر در زرده تخممرغ وجود دارد) شروع کنید و آن را مرتب بخورید. جگر گاو یا گوسفند، کره، گوشت، ماهی، هویج، گوجهفرنگی، زردآلو، اسفناج، کدوتنبل، کاهو، فلفل و خربزه نیز حاوی مقادیر قابلتوجهی از ویتامین آ هستند.
بتاکاروتن، پیشروی ویتامین آ
بتاکاروتن نقش مهمی در بینایی و تقویت آن دارد، زیرا این آنتیاکسیدان پیشرو و در واقع مکمل ویتامین آ است.
میوهجات و سبزیهای رنگی بخورید!
کاروتینوئیدها که بتاکاروتن بخشی از آن است، رنگدانههایی زرد یا نارنجی هستند که به میوهها و سبزیجات رنگ میدهند. بنابراین سعی کنید تا حد ممکن خوراکیهای رنگی بخورید. برخی از مهمترین میوهها و سبزیجات حاوی بتاکاروتن عبارتند از: هویج، زردآلو، سیبزمینی شیرین، انبه، گوجهفرنگی، اسفناج، جعفری، کلم بروکلی و غیره.
جلوگیری از اکسیداسیون عدسی و قرنیه
ویتامین ث، آنتیاکسیدان دیگری است که به مبارزه با رادیکالها کمک میکند. این رادیکالهای آزاد عامل پیرشدن سلولها هستند. ویتامین ث از قرنیه و عدسی چشم در برابر اکسیداسیون محافظت و در پیشگیری از بروز آبمروارید نقش دارد. باید یادآور شد که روی و ویتامین ای نیز آنتیاکسیدانهای توانمند و مفیدی برای سلولهای چشمی به شمار میروند.
مرکبات سرشار از ویتامین ث
مرکبات به میزان قابلتوجهی حاوی ویتامین ث هستند. کیوی نمونه سخاوتمندی از این مجموعه است. علاوه بر مرکبات، سبزیجات برگدار سبز (جعفری، اسفناج و غیره) و کلم ها نیز ویتامین ث دارند.
پیشگیری از ابتلا به آب مروارید
ماکولا، بخش مرکزی شبکیه و دیدن جزئیات است. وجود این بخش برای خواندن، نوشتن، رانندگی، تشخیص چهرهها و مواردی از این دست ضرورت دارد. این ناحیه سرشار از رنگدانههای لوتئین و زآگزانتین است که از ماکولا در مقابل اشعههای نور محافظت و عملکرد رادیکالهای آزاد را خنثی میکند. این دو رنگدانه در پیشگیری از بروز آبمروارید و دژنراسیون ماکولا سهیم هستند.
میوهها و سبزیجات زرد، نارنجی و سبز
لوتئین و زآگزانتین نیز آنتیاکسیدانهایی هستند که به خانواده کاروتنوئیدها تعلق دارند. بنابراین میتوان دو آنتیاکسیدان مذکور را به طور طبیعی و در میوهها و سبزیجات زرد یا نارنجی (هویج، کدوتنبل، ذرت، فلفل، مرکبات و غیره) و سبز (اسفناج، کلم و...) یافت.
امگا3، محافظ شبکیه
امگا3، این اسیدهای چرب چندحلقهای غیراشباع که بیشتر بهواسطه منافعشان برای دستگاه قلبی ـ عروقی شناخته میشوند، سازندههای غشای سلولی و سلولهای عصبی نیز هستند. از سوی دیگر، غشاهای سلولی و سلولهای عصبی به وفور در شبکیه وجود دارند. بنابراین امگا3 در آبرسانی مناسب به چشم و پیشگیری از خشکشدن آن و همچنین جلوگیری از بروز دژنراسیون ماکولا نقش دارند.
ماهی!
برای تامین امگا3 بدن، دو تا سه بار در هفته ماهی بخورید. ماهیهای چرب (مانند ماهی آزاد، شاه ماهی، ساردین وماهی خالدار) در اولویت قرار دارند. ضمنا میتوانید از روغنهای گیاهی حاوی امگا3 (کلزا، گردو و کتان) نیز استفاده کنید.
توجه به چربیهای اشباع و ترانس
چربیهای اشباع که چربیهای بد خوانده میشوند، عکس تاثیر امگا3 را دارند. زیادهروی در مصرف چربیها برای قلب و عروق مضر است، اما برای بسیاری از عروق ریزی که چشمها و به طور خاص شبکیه را مرطوب میکنند، مفیدند. بنابراین مصرف روغنهای سرشار از امگا6 مانند روغن آفتابگردان، گوشتهای قرمز، چیپس، فرآوردههای صنعتی و خوراکیهای این چنینی باید محدود شوند.
نزدیکبینی با کمبود ویتامین د
کمبود ویتامین د از عواملی است که باعث بروز نزدیکبینی و دژنراسیون ماکولا میشود.
تغذیه و خوراکیهای روزانه نمیتوانند نیاز بدن به ویتامینD را تامین کنند؛ حتی روغنهای ماهی، جگر و زرده تخممرغ نیز حاوی میزان اندکی ویتامین د هستند. ویتامین د در اصل بهواسطه تابش اشعه فرابنفش بر پوست تولید میشود. بنابراین برای اجتناب از کمبود ویتامین د، 15 دقیقه از روز را در معرض مستقیم نور خورشید قرار بگیرید. کودکانتان را نیز برای بازی و گردش در زیر نور آفتاب از خانه به بیرون ببرید.
سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
222
به گزارش جام جم سرا ، چشمهایتان چه تحریک، قرمز و یا کمی تغییر کرده باشد معاینه آنها می تواند اطلاعات با ارزشی درباره سلامت در اختیارتان قرار دهد، از دیابت و فشار خون گرفته تا آسیب اشعه های خورشید.
مسلما هیچکس نمی گوید که نقش متخصص چشم را در خانه بازی کردن ایده ی خوبی است. متخصصان و پزشکان چشم همیشه معاینه منظم چشم ها را توصیه کرده اند و شما نیز اگر تغییری ناگهانی و عمده در بینایی خود حس کردید حتما به پزشک مراجعه نمایید. با این حال نشانه هایی وجود دارد که با نگاه کردن در آینه نیز دیده می شوند، در ادامه این موارد را یک به یک برایتان توضیح خواهیم داد:
1- چشمانتان را خسته کرده اید
چشم های تحریک شده و قرمز از نشانه های خستگی است. چه تمام روز به صفحه نمایش خیره شده باشید چه بیش از حد لنز گذاشته باشید، خستگی و بیش از حد کار کشیدن از چشم ها خود را با قرمزی، خشکی و ناراحتی نشان می دهد.
خیره شدن بیش از حد به صفحه نمایش می تواند عوارض جدی را در پی داشته باشد، مانند سندروم بینایی کامپیوتر، که شامل نشانه هایی از جمله خستگی چشم، تاری دید، سردرد، و درد گردن و شانه ها است. برای اینکه خطر بروز چنین مشکلی را کاهش دهید، از قانون 20/20/20 پیروی کنید: بعد از استفاده از کامپیوتر به مدت 20 دقیقه، به چیزی در 20 فوتی ( 6 متر ) خود به مدت 20 ثانیه نگاه کنید، تا چشمانتان استراحت کنند.
استراحت دادن به عضلات چشم و مرطوب کردن قرنیه، که پنجره جلوی چشم به حساب می آیند باعث می شود چشم ها بیشتر احساس راحتی کنند. اگر از لنز استفاده می کنید هر زمان چشمانتان قرمز، خسته و یا خشک شد به آنها استراحت دهید.
2- شرایطی دارید که روی رگ های خونی تان تاثیر می گذارد
چشم ها نقطه ای از بدن هستند که پزشکان بدون احتیاج به بریدن بدن می توانند رگ ها را مشاهده کنند. یک پزشک می داند رگ طبیعی چه شکلی است و هرگونه تغییر در سایز و اندازه رگ می تواند نشان دهنده فشار خون یا تصلب شریان باشد که هر دو، تا طولانی مدت بدون نشانه می مانند.
به عبارت دیگر متخصص چشم می تواند خیلی زودتر از یک پزشک عمومی تغییرات را تشخیص و مشکل را متوجه شود، مانند فشار خون، خطر سکته مغزی و یا ایجاد پلاک در شریان ها و اینها علائمی نیست که بشود از آنها چشم پوشی کرد، چون در بلند مدت می توانند منجر به آسیب هایی نظیر کوری شوند.
3- از آلرژی رنج می برید
اگر یکی از تبلیغات قرص های ضد حساسیت را دیده باشید می دانید نشانه های حساسیت قرمزی و اشک آمدن از چشم است. معمولا مقداری قرمزی چیزی نیست که باعث نگرانی شود، چون می تواند عوارض جانبی چیزی مثل واکسن آنفولاآنزا باشد. تحریک آلرژیک می تواند تنها در یک چشم خود را نشان دهد. قرمزی و پف کردگی بر اثر سرما خود را در هر دو چشم نشان می دهد.
4- دچار استرس شدید هستید و یا به کافئین حساسید
انقباض پلک اذیت کننده ای که گاهی دچارش می شوید، می تواند نشانه های خستگی، استرس بالا و یا حساسیت به کافئین باشد. ابتدا مقدار قهوه و یا چایی که استفاده می کنید را کم کنید و ببینید آیا تغییری ایجاد می شود یا خیر. اگر مشکلتان استرس است، می دانم که گفتنش خیلی راحت تر از انجامش است، اما سعی کنید استرس خود را کاهش دهید.
در موارد نادر انقباض پلک می تواند نشان دهنده ی مشکلات شدید عصبی و یا عضلانی باشد، مانند بلفارواسپاسم، یک تیک است که به مرور در هر دو پلک افزایش پیدا می کند و می تواند باعث کوری موقت، یا اسپاسم همی فاسیال شود، که شامل یک سمت صورت به شکل کلی است و به دلیل فشرده شدن یک عصب در صورت اتفاق می افتد. در چنین شرایطی حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
5- ممکن است مشکلات عصبی داشته باشید
تغییر در آناتومی چشم ها می تواند یک نشانه بارز از مشکلات عصبی باشد. اگر مردمک چشم نتواند در برابر نور به صورت طبیعی واکنش نشان دهد (مثلا اگر بعد از بیرون آمدن از فضایی تاریک همچنان مردمک ها باز بود)، به سختی چشمتان را بدون حرکت دادن سر از سمتی به سمت دیگر و یا بالا و پایین بچرخانید و یا اگر نورهای چشمک زن می بینید یا با یک چشم یا هر دو دچار دو بینی می شوید، می تواند شامل مشکلات عصبی از اسکلروز متعدد تا میگرن شود.
مردمک های غیر هم اندازه که با نام آنیزوکوریا شناخته می شود، نیز می تواند نشانه ی یک مشکل جدی باشد، از جمله تومور یا آنوریسم. به همین دلیل است که معاینه سالانه توسط متخصص پزشک بسیار توصیه می شود.
6- ممکن است کلسترول بالایی داشته باشید
عادات غذایی تان می تواند روی ظاهر چشمانتان هم تاثیر بگذارد. اگر متوجه قوس یا حلقه ای نسبتا سفید اطراف عنبیه چشم (قسمت رنگی چشم) شدید می تواند نشانه ی کلسترول بالا باشد. این رنگ سفیدی که در عنبیه می بینید توسط چربی های لبه قرنیه ایجاد می شود – نتیجه بالا بودن سطح کلسترول.
7- ممکن است مبتلا به دیابت باشید
چشمان غیر مسلح قادر به دیدنش نیست، تغییرات خاص در قرنیه و رگ های خونی چشم می تواند پزشک چشمتان را متوجه وجود دیابت کند. پزشک می تواند متوجه حضور پلاک در شبکیه چشم و خونریزی های کوچک در مویرگ های شبکیه افرادی که دیابت دارند شود.
8- فقط سنتان بالا رفته (همانطور که سن همه ما بالا می رود)
ناراحتی چشم می تواند خیلی ساده فقط نشانه ای از بالا رفتن سن باشد. همینطور که سنتان بالا میرود چشم ها خشک تر می شود، و زیاد اشک تولید نمی کنید، این مورد مخصوصا در خانم ها تاثیر بیشتری دارد. اگر خشکی زیادی حس کردید، شاید بهتر باشد دیگر به جای لنز از عینک استفاده کنید، چون لنز می تواند چشم های خشک را تحریک کند.
9- مدت زمان زیادی را زیر نور خورشید بوده اید
یکی از عوارض جانبی زندگی فعال و خارج از خانه: چشم ها همچنین می توانند نشانه آسیب دیدگی بدن زیر نور خورشید در طول زمان باشند. مدت زمان زیادی را بدون محافظت از چشم زیر نور خورشید سپری کردن می تواند فرد را دچار مشکلاتی از جمله آب مروارید، دژنراسیون ماکولا (شایع ترین عامل کوری در افراد مسن)، و همچنین سرطان پلک و یا بد فرم شدن دو سمت چشم بکند. همیشه چشم های خود را با عینک ضد آفتاب مناسب و همچنین کرم های ضد آفتاب محافظت کنید.
منبع : سایت دکتر کرمانی
کودک و نوجوان > فرهنگی - اجتماعی - داستان > صدیقه حسینی:
اینبار که دست کشیدم روی صورت عروسک، خبری از چشمهای دکمهای نبود. حتماً باز یک جا گمشان کرده! مثل دفعهی آخر که انداخته بودشان توی کمد و برای اولینبار شده بود مثل من! دیگر نمیتوانست چیزهایی را که آدمها میبینند، ببیند.
من هم برایش تعریف کردم که دنیا خیلی دیدنیتر از این حرفهاست و بعد گفتم که میخواهی بدانی من از این خیابان چه میدانم؟!
عروسک همیشه از خیابان میترسید. چون توی زندگیاش یک عالم ماشین دیده بود که با سرعت آمده و خورده بودند به در و دیوار و آدمها و کلی تصادفهای وحشتناک را هم از نزدیک با همان چشمهای دکمهایاش دیده بود و همیشه میترسید که آدمها درست رانندگی نکنند.
آخر عروسک من چند سالی را جلوی شیشهی ماشین بابا بوده و خیلی خیابانها را از نزدیکِ نزدیک دیده!
تا اینکه یک روز بابا چیزی داد دستم و گفت که بیا این مال تو...!
با دستهایم لمسش کردم. موهایش کاموایی و چشمهایش دکمهای بود و لبش را هم با یک تکه نخ نازک دوخته بودند. آنروز خودش به من گفت خوشحال است که دیگر خیابانهای شلوغ و پر از دود را نمیبیند و برای همیشه توی اتاق من و قاطی اسباببازیهایم زندگی میکند.
اما امروز فرق دارد. حالا که چشمهای دکمهای اش را گم کرده میتوانم ببرمش بیرون و برایش ماجرای خیابان و خانم چراغراهنما را تعریف کنم. گفتم: «تو خیلی چراغراهنما دیدی درست است؟ میتوانی بگویی آنها چه شکلیاند؟»
عروسک هنوز بهخاطر گم کردن چشمهایش ناراحت بود و خیلی حوصلهی جواب دادن نداشت. برای همین فقط دستم را کمی فشار داد که یعنی: بله میتوانم!
باید هرجور بود او را به حرف میآوردم. گفتم: «خب، برایم تعریف کن ...»
عروسک گفت که چراغراهنماها یک پا و سه تا چشم دارند... با رنگهای قرمز، زرد و سبز! گفتم که میدانستم این را میگویی. مادرم هم همیشه همین را برایم تعریف کرده. اما بگذار برایت بگویم که ماجرا چیز دیگری است...
گفت: «مگر تو میتوانی ببینی؟»
گفتم: «بله! حالا میفهمی تمام چیزهایی را که برایت تعریف میکنم تو هم می توانی ببینی.»
گفت: «حتی بدون چشمهای دکمهای؟»
گفتم: «بله! فقط کافی است هرچه را میگویم تصور کنی... تو میتوانی مثل من همهچیز را توی فکرت هرجور که دلت میخواهد ببینی!»
عروسک خوشحال شد و منتظر شنیدن ادامهی ماجرا ماند.
گفتم: «خیلی وقت پیش اولین چراغراهنما را آوردند توی این خیابان. آنوقتها همهچیز خیلی منظم بود. چراغراهنما حواسش به همه بود. او دو تا پا داشت و سه تا چشم! مثل آدمها کنار خیابان آرامآرام راه میرفت و مراقب ماشینها بود.
وقتی آدمها میخواستند از خیابان رد شوند چراغِ قرمزش را به ماشینها نشان میداد و آنها هم بدون هیچ اعتراضی میایستادند تا آدمها رد شوند. وقتی بچهها میخواستند رد شوند چراغراهنما دستشان را میگرفت و خودش آنها را از خیابان رد میکرد.»
عروسک گفت: «واقعاً؟ چهقدر عالی!»
گفتم: «بله درست است... اما همه چیز همینطور باقی نماند. کمکم تعداد ماشینها زیاد شد و آدمها دیگر حوصلهی ماندن پشت چراغ قرمز را نداشتند و بالأخره یکی از همین آدمهای بدون حوصله، درست وقتی خانم چراغراهنما داشت از خیابان رد میشد با سرعت آمد و خورد به او! ...
مردم همه دور خانم چراغراهنما جمع شدند و یکی هم آمبولانس را خبر کرد. وقتی خانم چراغراهنما را به بیمارستان بردند، همه فکر میکردند که او دیگر زنده نمیماند. اما او فقط یکی از پاهایش را از دست داد و دیگر مثل قبل نتوانست کنار خیابان راه برود یا بچهها را از خیابان رد کند.
تمام چراغراهنماهای دنیا هم بچههای همین چراغراهنما هستند و تمام بچههای او حالا فقط یک پا دارند! خانم چراغراهنما دیگر پیر شده، اما هنوز حواسش به بچهها هست. او میداند که من ماشینها را نمیبینم و وقتی میخواهم از خیابان رد شوم، بهخاطر من تمام ماشینها را با چراغ قرمزش نگه میدارد.
بعضی وقتها همه صدایشان درمیآید و میخواهند که چراغ زودتر سبز شود. خانم چراغراهنما میگوید آدمها باید تحملکردن را یاد بگیرند.»
عروسک چیزی نگفت و من گفتم: «حالا چرخخیاطیهای پرنده دارند توی آسمان پرواز میکنند و ابرهای پارچهای را به هم کوک میزنند... شاید آنها یکی دو تا دکمهی اضافی داشته باشند که به تو بدهند...»
عروسک گفت: «مگر چرخخیاطیها پرواز می کنند؟ من تا به حال چنین چیزی ندیدهام.»
خندیدم و گفتم: «خب معلوم است. آخر چشمهای تو دکمهای بوده... حالا با چشمهای نامرئیای که داری میتوانی همهچیز را ببینی...»
یکی از چرخخیاطیها روی شاخهی درخت نشسته بود و به نظر میرسید گرسنه است. چند تایی از آدمها هم پایین درخت ایستاده بودند و روی زمین دانههای سوزنی میریختند. کمکم چرخخیاطیها آمدند روی زمین و سوزنهای ته گرد و صاف را از روی زمین جمع کردند و خوردند.
گفتم: «عروسکجان! اگر تحمل کنی چشمهای دکمهایات را پیدا میکنی! اما اگر خدا نخواست و آن دکمهها هیچ وقت پیدا نشد، باز هم تو چیزی را از دست ندادهای! تو میتوانی داستانهایی را ببینی که آدمها نمیبینند.
مثلاً همین قصهی چراغراهنما را جز من و تو دیگر هیچ کس نمیداند. حالا که این جایی، بیا برویم سراغ چرخخیاطیهای پرنده...»
این را که گفتم عروسک بلندبلند همراه من خندید و از جایش بلند شد!