به گزارش جام جم سرا ، افسردگی بعد از زایمان مجموعه پیچیده‌ای از تغییرات جسمانی، احساسی و رفتاری است که تقریبا چهار هفته بعد از زایمان و معمولا در زنان رخ میدهد. تغییرات شیمیایی ایجادشده در فرآیند افسردگی بعد از زایمان، معمولا افت سریع هورمون‌ها را به دنبال دارد. ارتباط مستقیم بین کاهش سطح هورمون و افسردگی هنوز به طور کامل مشخص نیست. اما محققان بر این باورند که میزان استروژن و پروژسترون که هورمون‌های جنسی زنان هستند، در زمان بارداری به حدود ده برابر می‌رسد و بلافاصله بعد از زایمان این مقدار کاهش می‌یابد. تا سه روز بعد از تولد نوزاد، میزان این هورمون‌ها به مقدار پیش از بارداری کاهش می‌یابد. علاوه بر تغییرات شیمیایی، تغییرات اجتماعی و روانی مرتبط با داشتن فرزند، احتمال بروز افسردگی را بالا می‌برد.
افسردگی در مردان
افسردگی پس از زایمان منحصر به زنان نیست و مردان هم بعد از به دنیا آمدن فرزند ممکن است علائمی چون افسردگی، اضطراب و تغییرات خلق و خو از خود بروز دهند. افسردگی در مردان غالبا سه تا شش ماه بعد از تولد فرزند و زمانی که مادر به سر کار برمی‌گردد، آغاز میشود. بی‌خوابی‌های شبانه، جیغ و فریاد‌های نوزاد و مراقبت مداوم از او، جر و بحث با همسر و خسته در سر کار حاضر شدن ازجمله دلایل افسردگی در مردان به شمار می‌رود. این افراد اغلب زود از کوره در می‌روند و عصبانی میشوند و ممکن است در محیط کار با همکاران درگیر شوند. اما برخلاف زنان، مردان ترجیح می‌دهند افسردگی خود را از دیگران پنهان کنند و این امر طبیعتا علائم بیماری را تشدید می‌کند. افسردگی بعد از زایمان در مردان نسبت به زنان بتدریج و با سرعت آهسته‌تری بروز می‌کند.
افسردگی بعد از زایمان را بشناسید
علائم افسردگی پس از زایمان مشابه فرآیندهای طبیعی بعد از زایمان است. افراد معمولا با مشکل خواب، تغییراتی در اشتها، خستگی مفرط، کاهش میل جنسی و تغییرات مداوم خلق و خو مواجه میشوند. اما در کنار اینها، می‌توان شاهد علائمی نیز بود که بعد از زایمان عادی به شمار نمی‌رود و فرد نشانه‌هایی مانند احساس افسردگی، لذت نبردن از زندگی، احساس بی‌ارزش بودن، ناامیدی، احساس درماندگی، فکر کردن به مرگ و خودکشی یا آسیب رساندن به دیگران از خود بروز میدهد. این علائم در مردان معمولا با عصبانیت و درگیر شدن با اطرافیان، مصرف بیش از حد موادمخدر و مشروبات الکلی، خستگی یا تحریک‌پذیری، بروز رفتارهای خشن، کاهش وزن بی‌دلیل، جدایی از خانواده و دوستان، استرس، بروز رفتارهای تکانشی مانند رانندگی پرخطر یا داشتن روابط جنسی خارج از کنترل بروز می‌کند.
عوامل مستعدکننده افسردگی بعد از زایمان
معمولا وجود برخی عوامل پرخطر احتمال بروز افسردگی پس از زایمان را در افراد بالاتر می‌برد. وجود سابقه افسردگی پیش از بارداری یا در خلال آن، سن بارداری به طوری که هر چه سن بارداری کمتر باشد احتمال افسردگی بالاتر است، هر چه تعداد فرزندان بیشتر باشد احتمال افسسردگی بیشتر میشود، وجود سابقه ابتلا به افسردگی، عدم حمایت اجتماعی، تنها زندگی کردن و تعارضات زناشویی جزو عواملی هستند که خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را در افراد بالاتر می‌برد.
بسیاری از مادران بعد از زایمان دچار افسردگی میشوند و به طور کلی، از هر هزار زن، یک زن بعد از زایمان دچار افسردگی بعد از زایمان میشود. افسردگی پس از زایمان بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی آغاز میشود. در زمان بارداری میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون افزایش می‌یابد ولی در 24 ساعت اول پس از زایمان دوباره به حد عادی خود برمی‌گردد. اما محققان بر این باورند که تغییرات بزرگ در سطح هورمونی عامل اصلی بروز افسردگی پس از زایمان است. میزان هورمون‌های تیروئید بعد از زایمان افت می‌کند که این امر باعث بروز علائم افسردگی میشود.
درمان افسردگی
معمولا افسردگی جزو بیماری‌هایی است که اگر بموقع به فریادش برسید براحتی می‌توان آن را درمان کرد. به طور کلی، دو روش معمول برای درمان این حالت روحی وجود دارد: یکی گفت‌وگودرمانی و دیگری دارودرمانی است. در گفت‌وگودرمانی، فرد درمانگر، روان‌شناس یا پزشک معالج شرایط روحی بیمار را به گونه‌ای تغییر میدهد که باعث میشود فرد متفاوت بیندیشد، حس کند و عمل کند. اما در دارودرمانی، غالبا از تجویز داروهای ضدافسردگی و ضد استرس برای کاهش و بهبود علائم افسردگی استفاده می‌کنند. این درمان‌ها را می‌توان به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر به کار برد. در صورت درمان نشدن افسردگی، بدن مورد آسیب قرار می‌گیرد و حتی برخی زنان در دوره بارداری ممکن است به اندازه کافی از خود مراقبت نکنند که هم خود آنها و هم جنین را در معرض خطر قرار میدهد.
در کنار درمان‌های پزشکی افسردگی پس از زایمان، برخی راهکارهای خانگی و ساده نیز میتواند به بهبود علائم بیماری کمک کند. ورزش، تغذیه مناسب، مطالعه کتاب و روزنامه، انجام ورزش یوگا، مدیتیشن و طب سوزنی، به مرور استرس افراد را کاهش میدهد.
چاردیواری