دکتر محمود نبوی، معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر در تشریح جزئیات بیماری تب خرگوش به جام‌جم می‌گوید: تولارمی (Tularemia) یا تب خرگوش، بیماری غیرشایع، اما مشترک بین انسان و حیوان است. این باکتری بیش از ۱۰۰ گونه از جانوران مانند انسان، جوندگان، ماهیان و حشرات را میتواند آلوده کند، اما خرگوش منبع اصلی بیماری شناخته شده‌است.
به پوست جوندگان وحشی دست نزنید
نوشیدن آب آلوده، تنفس گرد و غبار آلوده، تماس با مایعات آلوده، گزش یک کنه آلوده و پنجه زدن حیوان آلوده از راه‌های غیرمعمول ابتلا به تولارمی عنوان شده است.
معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر درباره افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری می‌گوید: دست زدن به پوست جوندگان وحشی، شکار خرگوش‌های وحشی، کندن پوست آنها، تماس با ترشحات حیوان و البته خوردن گوشت خام یا کاملا نپخته آن، میتواند باعث ابتلای فرد به این بیماری شود. وی تأکید می‌کند: افراد توجه داشته باشند که به خرگوش مرده، بدون دستکش دست نزنند تا در معرض این بیماری قرار نگیرند.
تب، سرفه و التهاب غدد لنفاوی
جوندگانی همچون موش‌ها، موش‌های صحرایی، سنجاب‌ها، سمورچه‌ها، تشی‌ها، همسترها، خوکچه‌های هندی، یربوع‌ها، جربیل‌ها، موش‌های کیسه‌دار و بیدسترها می‌توانند باعث ابتلای انسان به تب خرگوش بشوند. علائم این بیماری سه تا پنج روز بعد از قرار گرفتن در معرض منبع آلوده ظاهر میشود.
معــــــاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، تب و التهاب غدد لنفاوی را شایع‌ترین علائم بیماری در مبتلایان انسانی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: تب، سرفه، گلودرد و التهاب چشم، دیگر نشانه‌های بیماری هستند.
وی درباره میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری می‌گوید: در صورتی که فرد با ضعف ایمنی مواجه باشد، احتمال مرگ وی وجود دارد، اما در کشور ما با توجه به معدود و خفیف بودن بیماری در مبتلایان، تاکنون کسی به واسطه این بیماری فوت نکرده است.
تولارمی، یک مشکل جدی بهداشتی نیست
دکتر نبوی در باره افراد در معرض ابتلا به این بیماری می‌گوید: تب خرگوش، بیماری شایعی در کشور ما نیست، چون مصرف گوشت خرگوش جزو عادات غذایی مردم ما نیست. به همین دلیل تعداد مبتلایان بسیار معدود و هر چند سال یکبار مشاهده شده است. از نظر ما این مساله جزو مسائل آکادمیک و پژوهشی است، نه یک مشکل بهداشتی. با وجود این، لازم است افرادی که به صورت تفریحی شکار می‌کنند، از ادامه این روند امتناع کنند تا از ابتلا به چنین بیماری‌هایی پیشگیری شود.
وی خاطرنشان می‌کند: افرادی که به واسطه شغلشان با حیوانات وحشی تماس دارند، باید مراقب باشند به تب خرگوش مبتلا نشوند و در صورت بروز تب یا التهاب غدد لنفاوی سریع به پزشک مراجعه کنند.
تب خرگوش، دغدغه وزارت بهداشت نیست
دکتر نبوی درباره اظهارات دکتر مصطفوی، رئیس پایگاه تحقیقاتی بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران مبنی بر ضرورت رصد و پایش مداوم این بیماری در سطح استان‌های شمالی، غربی و نقاط مختلف کشور می‌گوید: بررسی وضعیت این بیماری شاید برای دامپزشک‌ها و محیط زیستی‌ها مهم باشد، اما توجه و تمرکز ما روی مهار بیماری‌هایی همچون تب مالت، تب کریمه و کنگو است چراکه این بیماری‌ها به واسطه مخاطرات جدی که دارند و درصد مرگ بالای ناشی از آنها می‌توانند خطرناک تلقی شوند کما این که قصاب‌ها بیشتر در معرض این بیماری‌ها قرار دارند.
وی ادامه می‌دهد: لپتوسیپروز (Leptospirosis ) یا تب شلتوک (تب شالیزار) از جمله بیماری‌هایی است که سالانه با چند صد مورد از موارد ابتلا به آن در مناطق شمالی کشور مواجه هستیم. تماس پوست افرادی که در شالیزار کار می‌کنند با آب آلوده به ادرار جوندگان، باعث بروز تب، تن درد و استخوان درد شدید میشود.این بیماری در همه جای ایران دیده میشود، اما در گیلان و مازندران شدیدتر است. با این تفاسیر، تب شالیزار برای کشور مهم‌تر از تب خرگوش تلقی میشود که ابتلا به آن هر 10 تا 20 سال یکبار اتفاق می‌افتد.
نقش جوندگان خانگی در بروز تب خرگوش
تب نگهداری حیواناتی همچون سنجاب، سگ، همستر، خوکچه هندی و... چندسالی است میان تعدادی از ایرانی‌ها شیوع پیدا کرده است، به گونه‌ای که فروشندگان به واردات خرگوش‌های خارجی تشویق شده‌اند و درآمد خوبی هم عایدشان میشود.
معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره احتمال انتقال تولارمی از راه نگهداری جونده‌های خانگی می‌گوید: خرگوش‌های اهلی کمتر این مخاطرات را دارند و سرایت بالایی ندارند و حتی امکان ابتلا به بیماری تب خرگوش بر اثر گاز گرفتن جونده خانگی بسیار نادر است.
سهیلا فلاحی