در سال‌های اخیر برای افزایش سرانه مصرف شیر در کشور اقداماتی صورت گرفت که از جمله آنها می‌توان به اجباری شدن توزیع شیر در مدارس اشاره کرد، اما نباید فراموش کنیم بازار لبنیات هر چند‌ماه یکبار شاهد افزایش قیمت محصولات لبنی است؛ افزایش قیمتی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان نتیجه‌ای جز کاهش مصرف لبنیات ندارد.
دکتر مرجان کلهر، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: بررسی‌های انستیتو تحقیقات تغذیه ایران نشان می‌دهد مصرف کم لبنیات موجب شده 90 درصد خانواده‌های ایرانی، کمتر از حد استاندارد کلسیم دریافت کنند. این در حالی است که دولت‌ها در کشورهای پیشرفته به این محصولات یارانه می‌دهند و تلاش می‌کنند قیمت آنها را ثابت نگه دارند. در این کشورها، حساسیت روی فرآورده‌های لبنی بویژه شیر بیش از سایر محصولات است تا جایی که تغییر بسیار اندک قیمت شیر، مشروط به طی کردن هفت خوان رستم است.
روزانه چقدر شیر می‌خوریم
به گفته دکتر کلهر، طبق استانداردهای جهانی، هر فرد باید روزی 230 تا 240 گرم مواد لبنی مصرف کند، در حالی که در کشور ما این رقم کمتر از 140 گرم است.
علاوه بر آن، سرانه مصرف شیر در کشور ما سالانه 90 تا 100 کیلوگرم و در کشورهای اروپایی سه برابر این مقدار است.
این در حالی است که بدون شک با افزایش قیمت شیر این محصول از سبد غذایی مردم حذف خواهد شد؛ البته وقتی قیمت شیر پایین هم بود ما با مشکل کمبود کلسیم مواجه بودیم و با شرایط فعلی که مردم هزینه کمتری را به شیر اختصاص می‌دهند، اوضاع بمراتب بدتر میشود و شاهد افزایش مشکلات ناشی از کمبود کلسیم خواهیم بود.
چرا باید شیر بخوریم
یکی از مهمترین علل بروز پوکی استخوان که به اپیدمی خاموش قرن شهرت دارد، کمبود کلسیم است. در این بین، شیر یکی از منابع غنی کلسیم محسوب میشود که مصرف روزانه آن نیاز افراد بالغ به کلسیم را تامین و تا حد زیادی از بروز این بیماری پیشگیری می‌کند. کودکان زیر هفت سال باید روزانه 1.5 تا دو لیوان شیر بخورند.
نوجوانان در سن رشد و بازه سنی هفت تا 12 سال باید دو لیوان شیر بنوشند. پسرها در سن بلوغ به سه لیوان شیر در روز و دختران در این سن به 2.5 لیوان شیر در روز احتیاج دارند، زنان شیرده و باردار باید روزی 3.5 لیوان شیر در رژیم غذایی خود داشته باشند و افراد بزرگسال به دو لیوان شیر در طول روز نیاز دارند تا هم از بروز مشکلات ناشی از کمبود کلسیم مثل پوسیدگی دندان، نرمی و پوکی استخوان پیشگیری کنند و هم مقدار قابل توجهی از نیاز بدنشان به پروتئین، فسفر و ویتامین‌های گروه B بویژه ویتامین 2 Bتامین شود.
چه شیری بخوریم
شیر ساده معمولی و کم چرب از نظر ارزش تغذیه‌ای و ارزش سلامت خوراکی از همه انواع شیر بهتر است و با هیچ کدام از فرآورده‌های دیگر قابل مقایسه نیست.
دکتر کلهر با بیان این که معمولا کیفیت ماده اولیه در شیرهای ترکیبی به نسبت شیر ساده و تازه پایین‌تر است، اضافه می‌کند: این موضوع به معنای ناسالم بودن این محصولات نیست. علاوه بر آن، میزان درصد بالای چربی و شکر موجود در محصولاتی مثل شیرکاکائو باعث میشود مقدار کالری و چربی اشباع این فرآورده‌های لبنی بالا باشد. در نتیجه یک لیوان شیر ساده با یک لیوان شیرکاکائو از نظر مقدار کالری بسیار متفاوت است و میتواند در کسانی که عادت به خوردن شیرکاکائو دارند، به اضافه وزن و چاقی منجر شود. همچنین شیرهای طعم‌دار برای افرادی که طعم شیر را دوست ندارند یا بچه‌هایی که برای خوردن شیر بهانه می‌آورند گزینه خوبی است، اما اضافه کردن کاکائو به شیر تا حدی موجب کاهش جذب کلسیم میشود. به همین دلیل توصیه میشود، میزان کاکائوی موجود در شیر را کمتر کنید و شیر کاکائوی رقیق بنوشید. نباید فراموش کنیم راه‌های زیادی هم برای افرادی که نمی‌توانند لاکتوز شیر را هضم کنند مانند مصرف قرص آنزیم برای هضم لاکتوز یا شیرهای بدون لاکتوز وجود دارد.
وزارت بهداشت کجای ماجراست
اخیرا وزیر بهداشت نیز موافقت خود را با افزایش قیمت شیر اعلام کرده و معتقد است در دو سال گذشته به دامداران فشار آمده و افزایش 15 تا 20 درصدی قیمت شیر برای جلوگیری از آسیب به دامدار و کاهش تولید شیر است. به گفته سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی نباید در حمایت از مصرف لبنیات کاری کنیم که به دامداران آسیبی وارد شود و اگر وضع اقتصادی دولت خوب بود، شاید یارانه‌ای به دامدار می‌داد تا افزایش قیمت رخ ندهد. حالا باید دید این افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید که مستقیما سلامت مردم بویژه قشر کم‌درآمد جامعه را نشانه می‌گیرد، چه عوارضی دارد و اصلا چه کسی یا چه سازمانی باید پاسخگو باشد؟
جام‌جم - پریسا اصولی