راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس احادیث رضوی

[ad_1]

چکیده

در عصر حاضر در همه کشورهای اسلامی، نوعی بیداری اسلامی پدید آمده است. جهان‌خواران که سودای حاکمیت بر سراسر جهان را در سر می‌پرورانند، از بیداری و وحدت امت اسلامی بیم‌ناک‌اند و آن را مانعی در برابر نقشه‌های خود میشمرند. آنها در تلاش‌اند ضمن جلوگیری از پیشرفت موج بیداری اسلامی، از هر راهی برای انحراف مردم استفاده نمایند. یکی از این راه‌ها، استفاده از جریان‌های انحرافی برای مقابله با جریان بیداری اسلامی است.
امام رضا (علیه السلام) نیز در دوران خود با جریان‌های انحرافی متعددی مواجه بود، که با برخورد مناسب با آنها، مانع از وارد شدن کوچک‌ترین ضربه بر پیکر اسلام ناب شد. این پژوهش بر اساس روش تحلیلی - توصیفی و با بهره‌گیری از منابع موجود، به بررسی دست‌آوردهای بیداری اسلامی و نیز روش‌های مقابله با جریان‌های انحرافی با استفاده از روش تحلیل SWOT پرداخته است.
نتایج این تحقیق، حاکی از آن است که مهم‌ترین نقطه قوت ایران در زمینه توسعه دست‌آوردهای بیداری اسلامی، وجود تحقیقات گسترده در زمینه بیداری اسلامی و پی‌آمدهای آن و نیز اقدامات مستکبران، به خصوص استفاده از جریان‌های انحرافی است که با بهره‌مند شدن از امتیاز وزنی 2/ 63% در جایگاه نخست است. از سوی دیگر، عدم کار فرهنگی اساسی در جذب مردم به مباحث فرهنگی بیداری اسلامی و آگاهی بخشی درباره اقدامات جریان‌های انحرافی با امتیاز وزنی 396% در جایگاه نخست ضعف‌هاست. هم چنین توجه به مسائل روز جریان بیداری اسلامی و مباحث جریان‌های تکفیری و اندیشیدن راهکاری در این زمینه، با امتیاز وزنی 6% در مرتبه اول فرصت‌های موجود جای گرفت. نداشتن برنامه‌ریزی راهبردی، جذاب و رقابتی در برابر برنامه‌های دشمنان و اقدامات جریان‌های انحرافی نیز با امتیاز وزنی 52% در جایگاه نخست تهدیدها قرار دارد.
مهم‌ترین راهبردها در این زمینه عبارتند از: برنامه‌ریزی وایجاد ساختاری جهت بهره‌برداری بهینه از تعدد مؤسسات و پژوهشکده‌ها در راستای حضور شاداب مردم در بیداری اسلامی و آگاه‌سازی آنان از اقدامات جریان‌های انحرافی، اقدامات اساسی برای ارتباط با نخبگان جهان اسلام و ارائه گزارش‌های روشن‌گرانه در زمینه جریان‌های انحرافی و اقدامات آنها، تلاش محلی و ملی برای تبیین مسائل اساسی بیداری اسلامی و ارائه آن به جامعه و تدوین سند چشم‌انداز محلی و ملی و بهره‌گیری از رسانه‌های نوین جهت مبارزه با تهاجم فرهنگی دشمنان علیه بیداری اسلامی، به خصوص اندیشه‌های مطرح شده در این زمینه.

1. مقدمه

در دوران امامت امام رضا (علیه السلام) ، به دلیل علاقه مأمون به مباحث کلامی و فلسفی، علمای بسیاری به این بحث‌ها پرداختند. کاهش فشارها و آزادی بیان در جامعه، موجب ظهور اندیشه‌ها و افکار مختلفی شد و رواج اندیشه‌های انحرافی نیز به اوج خود رسید. امام رضا (علیه السلام) به عنوان امام جامعه شیعی و بر اساس وظیفه ای که برای هدایت امت بر عهده داشت، باید با این افکار و جریان‌های انحرافی مبارزه می‌نمود. از این رو، آن حضرت ضمن تبیین افکار و جریان‌های انحرافی موجود برای (مردم، با این جریان‌ها به مبارزه پرداخت. (1
پس از شهادت امام کاظم (علیه السلام) برخی بر اثر دنیاخواهی، توطئه جدیدی بر ضد شیعه و امامان معصوم (علیه السلام) به اجرا گذاشتند که می‌توانست در راستای سیاست شوم عباسیان مبنی بر محو نقش آفرینی امامان شیعه از صحنه اجتماع قرار گیرد. طراحان این توطئه که از شیعیان حضرت کاظم (علیه السلام) نیز به شمار می‌آمدند، چنین شایعه کردند که امام کاظم (علیه السلام) به شهادت نرسیده و او همان قائم آل محمد است که غیبت نموده. این جریان که به واقفیه شهرت یافتند، موجب انحراف جمع زیادی از شیعیان شدند.
از دیگر افکار انحرافی رایج در دوره امام رضا (علیه السلام) ، باور جبرگرایی بود. این تفکر مبتنی بر این بود که انسان نقشی در امور ندارد و هر چه اتفاق می‌افتد، از سوی خداوند است. در مقابل جریان جبرگرایی، مفوّضه بودند که اعتقاد داشتند خداوند نقشی در اداره عالم ندارد و او اختیار امور را به انسان، تفویض و واگذار کرده است. دیگر جریان انحرافی عصر امام رضا (علیه السلام)، غلات بودند که نسبت به اهل بیت (علیه السلام) دچار غلو شدند. هر یک از این فرق و جریان‌های انحرافی با استفاده از شرایط حاکم بر جامعه آن روز، آزادانه به فعالیت می‌پرداختند. در این وضعیت، امام رضا (علیه السلام) با اتخاذ راهبردی همه جانبه، فعالیت‌های هر کدام از آنها را به تناسب، پاسخ گفت و رسالت الهی خویش در هدایت فکری جامعه را به بهترین نحو، ایفا فرمود. رویکرد آن حضرت در برابر این جریان‌های فکری انحرافی، می‌تواند الگویی مناسب برای مقابله با جریان‌های انحرافی در همه اعصار و از جمله عصر حاضر باشد.
این پژوهش بر اساس روشی تحلیلی - توصیفی و با بهره‌گیری از منابع موجود، به بررسی دست‌آوردهای بیداری اسلامی و نیز روش‌های مقابله با جریان‌های انحرافی پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل SWOT، به تعیین نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در زمینه بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی اقدام شده است. در ادامه بر اساس نظر کارشناسان و مصاحبه شوندگان، وزن هر گزینه تعیین و در نهایت با ادغام مهم‌ترین آنها، راهبردهای اساسی جهت جذب حداکثری مردم به مباحث بیداری اسلامی در کشور و نیز مقابله با اقدامات منفی جریان‌های انحرافی، معرفی گردیده است. جامعه آماری این پژوهش، در بردارنده 800 نفر از اساتید دانشگاهی و حوزوی است که بر اساس فرمول کوکران، به 250 نفر تقلیل یافته است. هم‌چنین روایی نتایج تحقیق حاضر بر اساس نظرات کارشناسان، تأیید شده و پایایی آن نیز بر اساس فرمول کرونباخ و میزان 789/. به اثبات رسیده است.

2. نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها

تحلیل SWOT به منظور شناسایی و بررسی عوامل مؤثر درونی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل تأثیرگذار بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدها) بر میزان توسعه فرهنگ بیداری اسلامی در بین مردم کشور و آگاهی بخشی در زمینه اقدامات جریان‌های انحرافی به کار برده می‌شود. (2) در حقیقت از این روش به عنوان ابزاری جهت شناسایی مسائل استراتژیک و ارائه راهبردها و استراتژی های مناسب، استفاده می‌گردد.
ما ابتدا با سنجش محیط داخلی و محیط خارجی، فهرستی از نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات را شناسایی کرده‌ایم و سپس به وسیله نظرخواهی از مردم، مسئولان و کارشناسان، جهت برطرف نمودن یا تقلیل نقاط ضعف و تهدیدها و تقویت و بهبود نقاط قوت و فرصت‌های موجود در ارتباط با جذب مردم به مباحث بیداری اسلامی، پیشنهادها و راهکارهای مناسب را ارائه نموده‌ایم. (3)

الف - احادیث رضوی و عوامل داخلی مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی در بین مردم

مسلمانان پس از رحلت رسول اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم) و با توسعه سرزمین‌های اسلامی، به فرقه‌های گوناگون تقسیم شدند و به تدریج انحرافاتی در عقاید آنها پدیدار شد. ائمه (علیه السلام) که جانشینان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در میان امت اسلامی بودند، به مقابله با این انحرافات پرداختند و در زمان‌های مناسب، عقاید نادرست ایشان را بیان فرمودند. امام رضا (علیه السلام) که در دوران خلافت مأمون، در پایتخت زندگی می‌کرد، با فرقه‌های مختلفی مواجه بود که از جمله آنها فرقه‌های واقفیه، غلات، متصوّفه، معتزله جبریون و مفوّضه بودند.
در این قسمت با استفاده از ماتریس ارزیابی داخلی، روابط بین موضوعات مختلف شناسایی و ارزیابی و راه حل‌هایی برای آنها ارائه شده است. هم‌چنین سه مقوله استراتژی‌های موجود، عملکردها و منابع، مورد بررسی قرار گرفته و تحت عنوان نقاط قوت و نقاط ضعف به شرح ذیل تقسیم‌بندی شده است:
جدول 1: نقاط قوت

شماره	نقاط قوت (Strenghts )
1	تحقیقات گسترده در زمینه بیداری اسلامی و پی آمدهای آن و نیز اقدامات مستکبران، به خصوص استفاده از جریان‌های انحرافی در کشور
2	برگزاری مراسم‌ها و همایش‌های ملی و بین‌المللی در راستای شناساندن هر چه بهتر جریان‌های انحرافی
3	وجود امکانات فرهنگی و اقتصادی و نیروی انسانی و نخبه در سطح کشور در راستای مبارزه با جریان‌های انحرافی
4	توجه به محتوای اشعار و مطالب مرتبط با بیداری اسلامی و ارائه تفسیری جامع در این زمینه
5	برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات در این زمینه و تلاش برای ارائه چهره واقعی اسلام ناب محمدی
6	وجود دل‌باختگان و دوست‌داران فراوان مبحث بیداری اسلامی و انزجار از جریان‌های انحرافی در داخل و خارج از کشور
7	استفاده از دست‌آوردهای بیداری اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی و فرهنگی جامعه
8	جذابیت بسیاری از برنامه‌های ارائه شده در این زمینه
9	بهره‌گیری از امکانات و فن‌آوری‌های روز در سطح مؤسسات فرهنگی کشور برای اشاعه فرهنگ بیداری اسلامی و مقابله با اقدامات جریان‌های انحرافی

جدول 2: نقاط ضعف

شماره	نقاط ضعف (Weaknesses )
1	عدم کار فرهنگی اساسی برای جذب مردم به مباحث بیداری اسلامی و آگاهی بخشی درباره اقدامات جریان‌های انحرافی
2	توجه محدود مسئولان و الگوهای جامعه به مسائل روز و تحولات جاری بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی
3	تهاجم فرهنگی دشمنان با بهره جستن از جریان‌های انحرافی و تلاش در جهت بسط تفکر آنها
4	بی‌توجهی به سامان دهی و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی بیداری اسلامی و مبارزه گسترده با جریان‌های انحرافی
5	عدم تلاش گسترده از سوی کشورهای اسلامی برای مبارزه با جریان‌های انحرافی و بسط تفکر ناب اسلامی
6	نگاه محدود به مردم در مسائل بیداری اسلامی
7	توجه مسئولان فرهنگی به مسائل فرعی و غفلت از کارکرد تربیتی و تعلیمی و عملی مسائل بیداری اسلامی
8	عدم بررسی همه‌جانبه جریان‌های انحرافی و بیان تفکرات، عقاید و منشأ ایجاد آنها
9	برخورد نامناسب برخی از مسئولان  و اعضای هیئت امنای مؤسسات و پژوهشکده‌ها با مردم
10	تراکم کاری بسیاری از افراد جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی و محدود شدن توجه آنان به مسائل بیداری اسلامی
11	استفاده بسیار محدود کشورهای اسلامی از تجربیات بزرگان دینی در مبارزه با جریان‌های انحرافی
12	سخنرانی‌ها و مراسم ضعیف در مؤسسات و کانون‌ها و دعوت نکردن از سخنرانان ماهر
13	نگاه کلیشه‌ای و حاشیه‌ای به مباحث اصیل معنوی و مذهبی در بسیاری از کشورهای اسلامی
14	عدم ارائه برنامه‌ای جامع و محرک در برابر برنامه‌های دنیای استکبار علیه بیداری اسلامی و فعالیت‌های جریان‌های انحرافی
15	تکیه بر تبلیغ سنتی و استفاده نکردن از ابزار و فن آوری‌های نوین
16	اختلاف‌های سیاسی و عقیدتی گسترده در جهان اسلام و برخورد کلیشه‌ای با جریان‌های انحرافی

ب- عوامل خارجی مؤثر بر روند شناسایی جریان های انحرافی و مبارزه با آنها
هدف این مرحله، کند‌و‌کاو آثار محیط خارجی بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مبارزه با جریان‌های انحرافی جهت‌ شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهایی است که جامعه و مردم در این زمینه با آن مواجه‌اند. در این راستا باید گفت که فرصت‌ها، مجموعه امکانات و قابلیت‌هایی است که از خارج از محیط ناحیه و به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر عملکرد مؤسسات فرهنگی و مسئولان، مؤثر واقع می‌شوند. هم چنین تهدیدها مجموعه عوامل خارج از ناحیه محسوب می‌شوند که در عدم کارایی این نواحی تأثیرات مستقیم یا غیر مستقیم دارند.
بر اساس مطالعات انجام شده و بررسی وضعیت پیرامون کشور، مجموعه فرصت‌ها و تهدیدهای موجود و مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مبارزه با جریان‌های انحرافی در بین مردم کشور به صورت زیر قابل ترسیم است:
جدول 3: فرصت ها

شماره	فرصت‌ها (Opportunities )
1	توجه مسئولان به مسائل روز جریان‌های انحرافی و اندیشیدن تدبیری در این زمینه
2	فراهم آوردن شرایط حضور مردم در مباحث بیداری اسلامی و جریان تکفیری و مناظره و مباحثه رو دررو و با واسطه
3	استفاده از ترفندهای سیاسی جهت به انزوا کشاندن جریان‌های انحرافی و تلاش برای ممانعت از ارتباط کشورهای مسلمان با جریان‌های انحرافی
4	ارزش دادن به دیدگاه مردم و استقبال از ایده‌ها و طرح‌های نوین در این زمینه
5	فراهم کردن شرایط بررسی مباحث بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی و ارتباط با نخبگان جهان اسلام و ارائه گزارش‌های روشن‌گرانه به آنها دراین زمینه
6	افزایش امکانات فرهنگی مؤسسات و پایگاه های فرهنگی کشور
7	فراهم نمودن شرایط شناخت بیداری اسلامی و اقدامات جریان های انحرافی توسط خانواده‌ها
8	تقدیر از افراد، مؤسسات و پژوهشکده‌های موفق در این زمینه
9	استفاده از مسئولان جوان و دارای رویکرد جوان‌گرایانه
10	استفاده از افراد مجرب و توان‌مند در مباحث بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی

جدول 4: تهدیدها

شماره	تهدیدها (Threats )
1	نداشتن برنامه راهبردی، جذاب و رقابتی در برابر برنامه‌های جذاب دشمنان و اقدامات جریان‌های انحرافی
2	سوء استفاده جریان های انحرافی از برخی اقدامات کشورهای اسلامی و جریان‌های سیاسی برای ایجاد انحراف فکری و تزلزل در جامعه اسلامی
3	عدم بهره‌گیری از نظر و دیدگاه مردم در این زمینه
4	افزایش نرخ بیکار، تورم و مشکلات اقتصادی و تأثیر آن بر فکر و روان مردم و افزایش ساعات کاری آنها و در نتیجه، عدم کارایی معنوی مباحث بیداری اسلامی وجریان‌های انحرافی
5	عدم برنامه‌ریزی در برابر هجمه های فرهنگی دشمنان و جریان‌های انحرافی
6	عدم اجرای برنامه‌های فرهنگی در مدارس و دانشگاه ها در این زمینه
7	عدم توجه به تکنولوژی و بهره گیری از آن در معرفی بیداری اسلامی
8	آلوده شدن جو عمومی جامعه و عدم تطابق گفتار و عمل و عدم بهره‌گیری از فرهنگ بیداری اسلامی
9	وجود دوستان ناباب و معاشران ناصالح و دوری گزیدن از مباحث معنوی و سیاسی
10	ایجاد محیط ناامن فکری و فرهنگی برای مردم
11	اختلاف‌های سیاسی و عقیدتی گسترده در جهان اسلام و برخورد کلیشه‌ای با جریان‌های انحرافی

تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی در بین مردم
برای تجزیه و تحلیل نهایی، جدولی تشکیل دادیم که بر اساس عوامل داخلی و عوامل خارجی، دارای چهار ستون در بردارنده وعوامل، وزن، درجه‌بندی و امتیاز وزنی است. در ستون یک (عوامل خارجی و داخلی)، مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدهای فراروی سیستم را بر می‌شماریم.
در ستون دو (وزن)، به هر یک از این عوامل، براساس اثر احتمالی آن بر موقعیت استراتژیک فعلی سیستم، وزنی از صفر (بی‌اهمیت‌ترین) تا یک (مهم‌ترین) می‌دهیم. هر چقدر وزن بیشتر باشد، تأثیر عامل بر موقعیت کنونی و آینده سیستم بیشتر خواهد بود. (جمع ستون دو بدون توجه به تعداد عوامل، 1 است.)
در ستون سه (درجه‌بندی) براساس اهمیت و موقعیت کنونی سیستم، به هر عامل امتیازی از 1 (ضعیف) تا 5 (بسیار خوب) می‌دهیم. این درجه‌بندی نشان می‌دهد که سیستم چگونه به هر یک از عوامل خارجی پاسخ می‌دهد.
در ستون چهار (امتیاز وزنی) وزن را در درجه هر عامل (ستون 2 ضرب در ستون 3) ضرب می‌کنیم تا به این وسیله، امتیاز وزنی آن به دست آید. به این ترتیب برای هر عامل، یک امتیاز وزنی از 1 تا 5 مشخص می‌شود که به طور میانگین، این امتیاز عدد 3 است.
سرانجام، امتیازات وزنی تمام عوامل خارجی و داخلی در ستون 4 را به طور جداگانه با یک دیگر جمع می‌زنیم و امتیاز وزنی را محاسبه می‌کنیم، امتیاز وزنی کل نشان می دهد که سیستم چگونه به عوامل و نیروهای موجود و بالقوه در محیط بیرونی‌اش پاسخ می‌دهد. همیشه متوسط امتیاز وزنی کل در سیستم در زمینه‌ای خاص، عدد 3 است (4) است و چنانچه بالاتر از آن باشد، اهمیتش بیشتر است و اگر کمتر از آن باشد، از اهمیت و تأثیرگذاری کمتری برخوردار است.

الف - نتایج تجزیه و تحلیل عوامل داخلی مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مبارزه با جریان‌های انحرافی در بین مردم (IFAS)

برای سازماندهی عوامل داخلی در قالب نقاط قوت و ضعف فراروی سیستم، با استفاده از عوامل درجه‌بندی و با توجه به اهمیت هر یک از این نقاط، میزان تأثیرگذاری آنها بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مبارزه با جریان‌های انحرافی در بین مردم، در قالب جداول زیر، محاسبه شد:
جدول 5: نتایج تجزیه و تحلیل عوامل داخلی (نقاط قوت)

نقاط قوت	وزن	درجه بندی	امتیاز وزنی
وجود تحقیقات گسترده در زمینه بیداری اسلامی و پی آمدهای آن ونیز اقدامات مستکبران، به خصوص استفاده از جریان‌های انحرافی در کشور	8/15/.	4	2/63/.
برگزاری مراسم‌ها و همایش‌های ملی و بین‌المللی در راستای شناساندن هر چه بهتر جریان‌های انحرافی	2/14/.	4	8/56/.
وجود امکانات فرهنگی و اقتصادی و نیروی انسانی و نخبه در سطح کشور در راستای مبارزه با جریان های انحرافی	13/.	4	52/.
توجه به محتوای اشعار و مطالب مرتبط با بیداری اسلامی و ارائه تفسیری جامع در این زمینه	12/.	3	36/.
برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات در این زمینه و تلاش برای ارائه چهره واقعی اسلام ناب محمدی	11/.	3	33/.
وجود دل باختگان و دوست‌داران فراوان مبحث بیداری اسلامی و انزجار از جریان‌های انحرافی در داخل و خارج از کشور	1/.	3	3/.
استفاده از دست‌آوردهای بیداری اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی و فرهنگی جامعه	09/.	2	18/.
جذابیت بسیاری از برنامه‌های ارائه شده در این زمینه	08/.	2	16/.
بهره‌گیری از امکانات و فن‌آوری‌های روز در سطح مؤسسات فرهنگی کشور برای اشاعه فرهنگ بیداری اسلامی و مقابله با اقدامات جریان‌های انحرافی	07/.	1	07/.
جمع	1		1/3

از دیدگاه کسانی که مورد سؤال قرار گرفتند، مهم‌ترین نقطه قوت ایران در زمینه توسعه فرهنگ بیداری اسلامی در بین مردم عبارت است از «تحقیقات گسترده در زمینه بیداری اسلامی و پی‌آمدهای آن و نیز اقدامات مستکبران، به خصوص استفاده از جریان‌های انحرافی در کشور» که با بهره‌مند شدن از امتیاز وزنی 2/63/. در جایگاه نخست جای می‌گیرد. در حال حاضر جریان استکبار از هر ابزاری برای مخدوش کردن چهره واقعی اسلام و رو در رو قرار دادن جریان‌های مختلف اسلامی، استفاده می‌کند که کشورهای اسلامی و به خصوص ایران باید با اندیشیدن تدابیر مختلف، به مقابله با این رویکرد بپردازد.
عامل «برگزاری مراسم‌ها و همایش‌های ملی و بین المللی در راستای شناساندن هر چه بهتر جریان‌های انحرافی» با امتیاز وزنی 8/56/.، جایگاه دوم در میان نقاط قوت را به خود اختصاص می‌دهد که این امر می‌تواند به شناساندن اهداف بیداری اسلامی و نیز چهره ناشایسته جریان‌های انحرافی بینجامد. امام رضا (علیه السلام) نیز در مورد علی بن ابی حمزه بطائنی (از مؤسسان فرقه واقفیه) می‌فرماید: «یا علی! أنت و أصحابک شبه الحمیر.» (5) تشبیه به الاغ، از تعبیرهای تندی است که امام برای فرقه واقفیه به کار می‌برد.
عامل «وجود امکانات فرهنگی و اقتصادی و نیروی انسانی و نخبه در سطح کشور در راستای مبارزه با جریان‌های انحرافی» با امتیاز وزنی 52/. در جایگاه سوم نقاط قوت قرار گرفته است. در دوران امام رضا (علیه السلام) نیز گروهی از نخبگان سیاسی با حفظ عقاید و باورهای شیعی خود، در دربار حکومت وقت حاضر می‌شدند و امور و اوضاع سیاسی را به نفع شیعیان کنترل می‌کردند؛ مانند محمدبن اسماعیل بن بزیع از اصحاب مخصوص ائمه (علیه السلام) که او جزو وزرای دربار عباسی نیز بود، اما این سمت هیچ‌گاه سبب جدایی او از اهل بیت (علیه السلام) نشد. از همین رو او را از جمله یاران خاص امام رضا (علیه السلام) و امام جواد (علیه السلام) ذکر کرده‌اند. (6)
جدول 6: نتایج تجزیه و تحلیل عوامل داخلی (نقاط ضعف)

نقاط ضعف	وزن	درجه بندی	امتیاز وزنی
عدم کار فرهنگی اساسی برای جذب مردم به مباحث بیداری اسلامی و آگاهی بخشی درباره اقدامات جریان‌های انحرافی	099/.	4	396/.
توجه محدود مسئولان والگوهای جامعه به مسائل روز و تحولات جاری بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی	091/.	4	364/.
تهاجم فرهنگی دشمنان با بهره جستن از جریان‌های انحرافی و تلاش در جهت بسط تفکر آنها	08/.	4	32/.
بی‌توجهی به سامان‌دهی و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی بیداری اسلامی و مبارزه گسترده با جریان‌های انحرافی	07/.	4	28/.
عدم تلاش گسترده از سوی کشورهای اسلامی برای مبارزه با جریان‌های انحرافی و بسط تفکر ناب اسلامی	06/.	4	24/.
نگاه محدود به مردم در مسائل بیداری اسلامی	06/.	4	24/.
توجه مسئولان فرهنگی به مسائل فرعی و غفلت از کارکرد تربیتی و تعلیمی و عملی مسائل بیداری اسلامی	06/.	3	18/.
عدم بررسی همه جانبه جریان‌های انحرافی و بیان تفکرات، عقاید و منشأ ایجاد آنها	06/.	3	18/.
برخورد نامناسب برخی از مسئولان و هیئت امنای مؤسسات و پژوهشکده‌ها با مردم	06/.	3	18/.
تراکم کاری بسیاری از افراد جامعه به دلل مشکلات اقتصادی و محدود شدن توجه آنان به مسائل بیداری	06/.	3	18/.
استفاده بسیار محدود کشورهای اسلای از تجربیات بزرگان دینی در مبارزه با جریان‌های انحرافی	05/.	3	15/.
سخنرانی‌ها و مراسم ضعیف در مؤسسات و کانون‌ها و دعوت نکردن از سخنرانان ماهر	05/.	2	1/.
نگاه کلیشه ای و حاشیه‌ای به مباحث اصیل معنوی و مذهبی در بسیاری از کشورهای اسلامی	04/.	2	08/.
عدم ارائه برنامه‌ای جامع محرک در برابر برنامه‌های دنیای استکبار علیه بیداری اسلامی و فعالیت‌های جریان‌های انحرافی	03/.	2	06/.
تکیه بر تبلیغ سنتی و استفاده نکردن از بزار و فن‌آوری‌های نوین	03/.	2	06/.
اختلاف‌های سیاسی و عقیدتی گسترده در جهان اسلام و برخورد کلیشه‌ای با جریان‌های انحرافی	02/.	1	02/.
جمع	1		01/3

در جدول شماره 6 مشاهده می‌گردد که «عدم کار فرهنگی اساسی برای جذب مردم به مباحث فرهنگی بیداری اسلامی و آگاهی بخشی درباره اقدامات جریان‌های انحرافی» با امتیاز وزنی 396/. در جایگاه نخست نقاط ضعف قرار دارد. در این رابطه باید ریشه‌های توجه و عدم توجه مردم به مسائلی از قبیل بیداری اسلامی شناسایی شود تا بتوان بر اساس آن، به کار فرهنگی در سطح خانواده، مدرسه، دانشگاه و پس از آن پرداخت.
عامل «توجه محدود مسئولان و الگوهای جامعه به مسائل روز و تحولات جاری بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی» با امتیاز 36/. جایگاه دوم در میان نقاط ضعف را به خود اختصاص داده است. «تهاجم فرهنگی دشمنان با بهره جستن از جریان‌های انحرافی و تلاش در جهت بسط تفکر آنها» نیز با امتیاز وزنی 32/. در جایگاه سوم نقاط ضعف قرار دارد. این امر نشان از آن دارد که دشمنان اسلما و ایران در نظر دارند برای غلبه بر این مردم و مملکت، روحیه بیداری، ایثار، رشادت و ولایت مداری برخاسته از فرهنگ بیداری اسلامی را از مردم بگیرند. به همین دلیل، آنها اقدامات مخرّب فرهنگی را علیه کشور در پیش گرفته‌اند و با استفاده از ابزارهای پیشرفته و عقاید گروه‌ها و جریان‌های انحرافی، به جنگ مؤلفه‌های اساسی فرهنگ بیداری اسلامی رفته‌اند که لازم است مسئولان نیز با اتخاذ تدابیر تدافعی مشخص، این اقدامات را خنثی نمایند.

ب- نتایج تجزیه و تحلیل عوامل خارجی مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و مبارزه با جریان‌های انحرافی در بین مردم (EFAS)

برای سازماندهی عوامل خارجی در قالب فرصت‌ها و تهدیدهای فراروی سیستم، با استفاده از عوامل درجه بندی و با توجه به اهمیت هر یک از فرصت‌ها و تهدیدها، میزان تأثیرگذاری آنها بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی در بین مردم در ایران، محاسبه و به شرح جداول ذیل تعیین گردید:
جدول 7: نتایج تجزیه و تحلیل عوامل خارجی (فرصت‌ها)
<td valign

عبارات مرتبط با این موضوع
راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس احادیث رضوی راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس احادیث رضوی

لینک منبع :راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس احادیث رضوی

راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس ... rasekhoon.net/.../راه-بردهای-حفظ-بیداری-اسلامی-و-مقابله-با-جریان‌های-انحرافی-بر-اساس-احادیث-رضوی/‎Cached24 نوامبر 2016 ... راه بردهای حفظ بیداری اسلامی و مقابله با جریان‌های انحرافی بر اساس احادیث رضوی ... نداشتن برنامه‌ریزی راهبردی، جذاب و رقابتی در برابر برنامه‌های دشمنان و ... الف - احادیث رضوی و عوامل داخلی مؤثر بر توسعه فرهنگ بیداری اسلامی و ... بیداری اسلامی و راهبرد شکل‌گیری امت اسلامی - معاونت فرهنگی(سایت ... https://www.taghrib.com/.../بیداری-اسلامی-و-راهبرد-شکل‌گیری-امت-اسلامی یکی از مصادیق اساسی بیداری اسلامی توجه به آرمان وحدت مسلمانان و ایجاد امت اسلامی ... است که مبارزه با چنین جریانی، اولین اقدام راهبردی در جهت تحقق آرمان وحدت امت اسلامی است. .... جدید است؛ به همین دلیل تعبیر «امت»، اساس تکوین نظام اسلامی در مدینه است. ... اقلیمی یا قومی؛ و مهم‌ترین هدف حکومت، دفاع از عقیده اسلامی و حفظ آن بوده است. اولین قدم امام صادق(ع) در راه شکوفایی اسلام تبدیل تهدیدها به فرصت ... www.mehrnews.com/news/2355068/‎Cached23 آگوست 2014 ... نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با یادآور این مطلب که 360 هزار ... وی با اشاره به پیدایش نحله ها و جریان های انحرافی در این دوره گفت: عناصر ... گفتمان ها فرهنگی برای مقابله با اسلام، تفسیر به رای قرآن بر اساس تمایلات انسان های فرصت طلب که ائمه معصومین به شدت با آن مقابله کردند، جعل احادیث با ... تأملی در سیرۀ سیاسی امام جواد (ع) - سایت تخصصی تاریخ اهل بیت ... ahlebeithistory.com/بانک.../114-تأملی-در-سیرۀ-سیاسی-امام-جواد-ع.html‎Cachedامام جواد(ع)، در دوران امامت خود، با شرایط خاصی به لحاظ سیاسی و فرهنگی مواجه بود. ... خود، همواره مبارزه با طاغوت¬های زمان و مقابله با ستم و بی عدالتی را برای برپایی جامعه .... که در بدنام کردن شیعیان امام سهم زیادی داشتند - و به ویژه سه جریان انحرافی زیدیه، .... مهمی در انتقال آموزه¬های اسلامی و روایات و احادیث آن حضرت به نسل بعد داشته¬اند. جایگاه جوانان در اندیشه امام خمینی (ره) | islamic-sources www.fa.islamic-sources.com/.../جایگاه-جوانان-در-اندیشه-امام-خمینی-ره‎Cached۲٫ امام خمینی همواره نسبت به جوانان برخوردی صمیمانه و همراه با مهربانی داشت و این نیز در جذب ... حرکت اجتماعی در نیل به راهبردهای انقلابی و اصلاح گرایانه به نمایش می گذارد. ... و مقابله مسلحانه با اشرار، و حضور در نشست های مجلس شورای ملی و نظاره جریان های ... بر این اساس حضرت امام خمینی رحمه الله به تمامی جوانان هشدار دادند: «جوانان عزیز ... سیروسلوک معنوی در نگاه اهل بیت علیهم السلام - بخش اول موانع سلوک ... www.farsnews.com/newstext.php?nn=13940823001664‎Cached Similar30 نوامبر 2015 ... بر اساس احادیث اهل بیت علیهم السلام، مسیر سلوک معنوی دارای ویژگی های خاصی است. ... سیر معنوی، همانند هر سیر دیگر، نیازمند مسیری است که سلوک در آن جریان دارد. .... و او را به مسیر انحرافی سوق می دهند و سرانجام موجب هلاکت او می گردند. .... ثالثاً، برای مقابله با شیطان جنی، باید علیه آنان جهاد کرد و با آنها مخالفت نمود. [PDF] علوم قرآن و حدیث - معاونت پژوهش حوزه علمیه pazhuhesh.ir/uploads/16_1026_96_22.pdf‎Cached Similarمفهوم امامت در قرآن با تأکید بر بررسی تطبیقی مراتب امامت و نسبت آن با ..... اقتصاد مقاومتی، مقاومت اقتصادی، اقتصاد راهبردی، دیدگاه مقام معظم رهبری. .... دانشگاه علوم اسالمی رضوی صاحب امتیاز: ..... شاخصه های تمدن اسالمی و انطباق آن با مؤلفه های بیداری اسالمی .... درامدی بر شناسایی جریان های امامیه در عراق و ایران در سده دوم و سوم هجری. پاسخ رهبر انقلاب به ۲۰ پرسش درباره «بیداری اسلامی» - khamenei.ir farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22406‎Cached Similar29 آوریل 2013 ... شرح حدیث ... راهبرد دشمن در برابر بیداری اسلامی چیست؟ ... ایجاد فکر، گفتمان و جریان فکری در جوامع. ۶. ... ارتباط جنبش وال استریت با بیداری اسلامی چیست؟ ... نظام‌سازی بر اساس اصول اسلامی ..... غرب میکوشد پس از سقوط ناگزیر مهره‌های وابسته، اصل سیستم و اهرمهای اصلی قدرت را حفظ کند و سر دیگری را بر روی این ... [PDF] PDF Compressor safiran.miu.ac.ir/uploads/safiran164.pdf‎Cachedو سنی مشغول تحصیلی بر اساس | به این مسائل، روابط را گسترده ترمیسازد. .... از سوی دیگر، گاهی ممکن است بر ضد ما و برای مقابله با ماو گفتمان اسلامی ...... انتشار کتاب «بیداری اسلامی؛ از ایده تا تحقق» نام فقه الهدی به همت ... راهبردهای استکبار در .... نقص جریانهای انحرافی در اسلام با تجدید حیات قدرت سیاسی اسلام، قبال الگوهای ... آستان نیوز - تمسک به فرهنگ عاشورا راه مقابله با هجمه های دشمنان است news.aqr.ir/Portal/home/?news/38388/247912/...مقابله-با...‎Cached30 ا کتبر 2016 ... معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی آستان قدس رضوی، مدیریت مرکز آموزش ... ایران اسلامی را از بمب‌باران تهاجمات و توطئه‌های فرهنگی دشمنان حفظ می‌کند، ...

بردهای بیداری اسلامی مقابله جریان‌های انحرافی اساس احادیث رضوی

یکشنبه 29 مرداد 1396 ساعت 15:12

فرصت‌ها	وزن	درجه بندی	امتیاز وزنی
توجه مسئولان به مسائل روز جریان‌های انحرافی و اندیشیدن تدبیری در این زمینه	15/.	4	6/.
فراهم آوردن شرایط حضور مردم در مباحث بیداری اسلامی و جریان تکفیری و مناظره و مباحثه رو دررو و با واسطه	13/.	4	52/.
استفاده از ترفندهای سیاسی جهت به انزوا کشاندن جریان های انحرافی و تلاش برای ممانعت از ارتباط کشورهای مسلمان با جریان‌های انحرافی	12/.	4	48/.
ارزش دادن به دیدگاه مردم و استقبال از ایده‌ها و طرح‌های نوین در این زمینه	11/.	3	33/.
فراهم کردن شرایط بررسی مباحث بیداری اسلامی و جریان‌های انحرافی و ارتبط با نخبگان جهان اسلام و ارائه گزارش‌های روشن‌گرانه به آنها در این زمینه	1/.	3	3/.
افزایش امکانات فرهنگی مؤسسات و پایگاه‌های فرهنگی کشور	1/.	3	3/.
فراهم نمودن شرایط شناخت بیداری اسلامی و اقدامات جریان‌های انحرافی توسط خانواده‌ها	08/.	3	24/.
تقدیر از افراد، و مؤسسات و پژوهشکده‌های موفق در این زمینه	08/.	2	16/.