نقش میخک در صنعت غذا و دارو

جام جم سرا:میخک درطب چینی و گیاهان دارویی غرب به‌وفور استفاده می‌شود. از میخک به‌عنوان ضد نفخ و برای افزایش اسید کلریدریک در معده و دارای خواص ادرارآور و اشتهاآور یاد کرده‌اند. روغن میخک دارای خواص ضدباکتری، ضداستفراغ، ضداسپاسم، ضدقارچ، حشره‌کشی و آنتی‌اکسیدانی است و به‌طور سنتی به عنوان طعم‌دهنده و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می‌شود. همچنین از اسانس میخک در دندانپزشکی برای موارد اضطراری و به‌طور کلی به‌عنوان ضدعفونی‌کننده استفاده می‌شود.

علاوه بر این، میخک آنتی‌موتاژنیک و ضدالتهاب است و اثر ضدانعقادی و ضدانگلی قابل‌توجهی نیز از آن گزارش کرده‌اند. اسانس استخراج‌شده از غنچه‌های خشک میخک در درمان آکنه و زگیل به کار می‌رود. علاوه بر این، از روغن میخک نیز به‌عنوان مسکن استفاده می‌شود.

روغن این گیاه را در تهیه بسیاری از عطرها نیز استفاده می‌کنند. در برخی از نقاط جهان، روغن میخک در رایحه‌درمانی استفاده می‌شود که نوعی روش مکمل درمانی به کمک رایحه‌های مختلف است. تجویز خوراکی روغن میخک برای درمان آسم و اختلالات مختلف آلرژی کاربرد دارد.

چندین ترکیب مختلف از روغن میخک شناسایی شده است که از آن میان می‌توان به اوژنول، اوژنیل استات و هپتانون2- اشاره کرد.

مواد تشکیل‌دهنده اصلی اسانس میخک عبارتند از: کارواکرول، تیمول، اوژنول و سینامالدئید که البته عمده مواد سازنده اثرات ضدمیکروبی در میخک به اوژنول و سینامالدئید مربوط می‌شود.

در واقع میزان بالایی از اوژنول که ترکیب فنلی محسوب می‌شود، در اسانس میخک وجود دارد و مسئول فعالیت‌های ضدمیکروبی قوی این گیاه به حساب می‌آید. این ترکیب فنلی می‌تواند پروتئین‌های طبیعی یا ماهیت کاربردی آنها را عوض کند و با فسفولیپیدهای غشای سلولی واکنش نشان بدهد و تغییراتی را در نفوذپذیری ایجاد کند؛ یعنی این موارد در اثرگذاری بالینی این ترکیب بسیار حائز اهمیت است.

همان طور که بیان شد برای میخک خواص ضدسرطان نیز گزارش شده است و البته مطالعات نشان داده روغن میخک نیز ممکن است عامل ضدسرطان موثری (به علت وجود خواص آنتی‌اکسیدانی) باشد. همچنین نتایج مطالعاتی نشان داده است روغن میخک ممکن است به عنوان عامل شیمیایی پیشگیرانه از سرطان نیز در ساخت ترکیبات دارویی مکمل به کار برود. از روغن میخک اثرات درمانی دیگری نیز گزارش کرده‌اند؛ از جمله تقویت کلیه، ضدعفونی‌کننده و ضدویروس.

یکی از خواصی که در میخک وجود دارد اثر ضدباکتریایی آن است که باعث افزایش کاربرد آن در صنایع غذایی شده است. در واقع نگرانی رو به رشد درباره ایمنی مواد غذایی بتازگی به توسعه کاربرد مواد ضدمیکروبی طبیعی برای کنترل پاتوژن‌های منتقله از غذا و باکتری‌های عامل فساد منجر شده است.

خواص ضدمیکروبی ادویه‌ها به چگونگی نمونه‌های مطالعه‌شده بستگی دارد؛ مثلا این‌که این نمونه‌ها خشک هستند یا تازه یا روش استخراج آنها چگونه بوده است. حتی تفاوت در فصل برداشت و موقعیت جغرافیایی کشت آنها کیفیت بررسی آنها را متفاوت می‌کند. باکتری شایع لیستریا مونوسیتوژنز یک آلاینده غذایی فراوان است که معمولا در گوشت خام، مرغ و غذاهای دریایی ایجاد می‌شود. رشد لیستریا مونوسیتوژنز در گوشت‌های فرآوری شده، تخم‌مرغ مایع و غذاهای مختلف از جمله ماهی آزاد دودی سریع است و این موضوع باعث شده است دانشمندان برای دیرتر فاسد شدن این مواد غذایی به دنبال ماده نگهدارنده مناسب باشند که ترجیحا پایه طبیعی داشته باشد. یکی از نگهدارنده‌های طبیعی که توانست کاندیدای مناسبی برای این منظور باشد گیاه میخک بود. البته توجه به این نکته در استفاده عمومی از روغن میخک کاملا ضروری است که روغن میخک در اندازه‌های بسیار کم اثرگذار و غیرمخرب است، اما اگر به مقدار زیاد بلعیده یا تزریق شود، ممکن است مشکلات حاد تنفسی و کبدی ایجاد کند یا به دستگاه عصبی مرکزی آسیب بزند. (ضمیمه سیب /دکتر مهدیه انتظاری/ استادیار شیمی آلی دانشگاه آزاد اسلامی)

میگرن را بدون دارو درمان کنید

جام‌جم‌سرا: برخی پزشکان و محققان بر این باورند که روش‌های غیردارویی ممکن است در برخی موارد از دارودرمانی موثرتر باشد.

طب سوزنی از قدیمی‌ترین روش‌هایی است که در درمان بیماری‌های متعدد​ نقش دارد. استفاده از طب سوزنی علاوه بر کاهش علائم بیماری، تکرار حملات میگرنی را کاهش می‌دهد.

ماساژدرمانی هرچند تاثیری در کاهش دردهای میگرنی ندارد، از دفعات ایجاد سردردهای میگرنی می‌کاهد و با کاهش استرس که شایع‌ترین دلیل بروز میگرن به شمار می‌رود، آن را تا حد قابل‌ملاحظه‌ای کم می‌کند.

محققان معتقدند مصرف برخی مکمل‌ها از قبیل ​ریبوفلاوین (​ویتامین ​B2) هر چند از دردها کم نمی‌کند، اما دفعات بروز میگرن را کاهش می‌دهد. ولی توصیه می‌شود مصرف مکمل‌ها تحت نظر پزشک صورت گیرد تا عوارض احتمالی مصرف آن به حداقل برسد.

منشا بسیاری از سردردهای میگرنی استرس است. با توجه به استرس بالایی که در دنیای امروز وجود دارد، شیوع این بیماری بین قشرهای مختلف جوامع بشری افزایش یافته است. استفاده از برخی روش‌های آرامبخش​مانند تنفس​عمیق و آرام‌سازی ماهیچه‌ها و حتی یوگا​ ممکن است با از بین بردن استرس به کاهش دردهای میگرنی کمک کند. در این میان نمی‌توان نقش موثر ورزش را نادیده گرفت. این کار شدت و دفعات سردرد را کاهش می‌دهد. به گفته پزشکان، ورزش به مدت 40 دقیقه و سه بار در هفته به اندازه دارو و روش‌های آرامبخش ممکن است از بروز سردردهای میگرنی بکاهد.

حرف زدن یکی از شیوه‌های شگفت‌آور درمان سردردهای میگرنی به شمار می‌رود، ولی در این میان ​ رفتار درمانی‌شناختی (CBT)​، با تمرکز روی تغییر الگوها و اعمال فکری و ایجاد تفکرات مثبت به کاهش سردردهای میگرنی کمک می‌کند. این روش گاه در ترکیب با دارودرمانی به کار می‌رود.​گاهی تغییر در رژیم غذایی ممکن است سردردهای میگرنی را در مبتلایان کاهش دهد. معمولا افرادی که مستعد ابتلا به این نوع سردرد هستند، به برخی مواد غذایی مانند کافئین، شکلات ، کاکائو، پنیر کهنه و مواد لبنی حساس هستند و پس از مصرف دچار سردرد می‌شوند. به‌طور قطع رعایت این نکات می‌تواند تا​حد​زیادی شما را از شر سردردهای میگرنی خلاص کند.

منبع: WebMd

مترجم: ندا اظهری

کشف دارو برای مهار ​ابولا

به گزارش سی‌.ان‌.ان بنا به اظهارات منابع آگاه، دکتر کنت برانتلی یکی از این افراد است که بلافاصله پس از احساس ابتلا به ابولا مساله را با پزشک معالجش در میان گذاشت و داوطلبانه داروی زیمَپ (ZMapp) دریافت کرد. پزشکان می‌گویند که خوشبختانه و در کمال ناباوری​​ظرف مدت یک ساعت علایم این بیمار، یعنی دشواری تنفس و تظاهرات گسترده پوستی،‌ بهبود قابل توجهی یافت. نانسی رایتبل،‌ تبعه آمریکایی دیگری است که تقریبا داستان مشابهی دارد. او نیز پس از ابتلا به ابولا این دارو را دریافت کرده و بهبود قابل‌ملاحظه‌ای یافته است. از آن جا که ابولا نه واکسن و نه درمان تائیدشده‌ای دارد، تاثیرات مطلوب این داروی آزمایشی در دو مورد مذکور پرسش‌های فراوانی در افکار عمومی برانگیخته است. در ادامه به مهم‌ترین این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

زیمپ کجا تولید می‌شود؟

زیمپ در یکی از شرکت‌های داروسازی آمریکایی به نام مَپ بیوفارماسوتیکال (Mapp Biopharmaceutical Inc) تولید شده است. این شرکت مطابق وبگاه رسمی‌اش در زمینه تولید داروهای جدید برای پیشگیری و درمان بیماری‌های عفونی فعالیت می‌کند، و تمرکزش بر نیازهای برآورده‌نشده در زمینه سلامت جهانی است. این شرکت با نهادهای رسمی آمریکا همکاری می‌کند و چند سالی است که به سفارش این نهادها به تحقیق و آزمایش در زمینه تهیه و تولید داروی بیماری ابولا مشغول است.

آیا داروی آزمایشی دیگری برای درمان ابولا وجود دارد؟

علاوه بر پروژه زیمپ،‌ در ماه مارس امسال، موسسه ملی سلامت آمریکا 28 میلیون دلار برای پژوهشی گسترده در زمینه ابولا، طی پنج​سال آینده، تخصیص داده است. این پژوهش اکنون با همکاری محققان 15 موسسه مستقل که پیش از این به‌طور مجزا در زمینه ابولا تحقیق می‌کرده‌اند در جریان است. آنچه ظرف چهارماه گذشته صورت پذیرفته، تهیه فهرستی کامل از همه پادتن‌هایی است که این پژوهشگران آن‌ها را داروهای بالقوه بیماری ابولا به شمار می‌آورند و اکنون مشتاقانه در پی یافتن ترکیباتی هستند که بیشترین تاثیر را بر این ویروس خواهد گذاشت و البته یکی از مهم‌ترین اهداف‌شان یافتنِ سازوکار تاثیر آن دارو بر دستگاه ایمنی بدن خواهد بود.

از سوی دیگر،‌ تکمیرا (Tekmira)، یکی از شرکت‌های داروسازی کانادا قراردادی 140​میلیون​دلاری با آمریکا برای تولید داروی ابولا دارد. این شرکت مرحله اول آزمایش داروی تولیدی خود را در ماه ژانویه گذشته آغاز کرده بود که اخیرا به دستور موسسه غذا و داروی آمریکا این آزمایش‌ها را متوقف ساخته و ملزم به انجام تحقیقات بیشتری روی داروی خود شده است. ​علاوه بر این داروهای آزمایشی،‌ واکسن‌هایی نیز در مرحله تحقیق و آزمایش قرار دارند. توماس گیسبرت، یکی از پژوهشگران برجسته دانشگاه تگزاس، اخیرا اعلام کرده است که دست‌کم یک واکسن بالقوه برای ابولا روی افراد سالم داوطلب آزمایش شده است. موسسه ملی سلامت آمریکا نیز اعلام کرده است واکسن دیگری برای بیماری ابولا بزودی و در ماه سپتامبر آزمایش خواهد شد.

زیمپ چیست و چه می‌کند؟

زیمپ نوعی پادتن است. پادتن‌ها به‌طور کلی پروتئین‌هایی هستند که بدن به‌طور طبیعی تولید می‌کند و دستگاه ایمنی هم این پروتئین‌ها را برای مقابله با سلول‌های خارجی یا خطرناک و نابودی آن‌ها به خدمت می‌گیرد. اما زیمپ از آن پادتن‌هایی نیست که بدن انسان تولید می‌کند، بلکه از آن پادتن‌هایی است که اصطلاحا به «پادتن‌های مونوکلونال» معروفند. بر اساس وبگاه مایو کلینیک (Mayo Clinic) پادتن مونوکلونال مولکولی است که در شرایط کاملا آزمایشگاهی و به روش‌های بسیار دقیق مهندسی ژنتیک تولید می‌شود تا به بخش‌های معینی از یک سلول خطرناک بچسبد و آن را نابود کند. این نوع پادتن وقتی وارد بدن انسان شود، در اصل نقش همان پادتن‌های طبیعی بدن را بازی می‌کند. پادتن‌های مونوکلونال برای درمان بسیاری از انواع گوناگون بیماری‌ها،‌ به ویژه انواع سرطان‌ها‌ به​کار می‌رود. به گزارش سی‌ان‌ان منابع آگاه می‌گویند که داروی زیمپ یک پادتن مونوکلونال است که از بدن موش استخراج شده؛‌ به این معنی که موش‌ها در معرض ویروس ضعیف‌شده ابولا قرار گرفتند و سپس پادتن‌های تولیدشده در خون آنها برای تولید این دارو استخراج شده است. اما این تنها راه تولید زیمپ نیست. ظاهرا این دارو را می‌توان از پروتئین‌های ساخته‌شده از گیاه تنباکو نیز به دست آورد.

چرا این دارو فقط به این دو نفر تبعه آمریکایی داده شده است؟

بسیاری می‌پرسند که چرا این داروی آزمایشی برای این دو آمریکایی تجویز شده است؛ درحالی‌که افراد بسیاری در غرب آفریقا، حدود 1600 نفر، با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، اما از این دارو بی‌بهره‌اند.

سازمان بهداشت جهانی در پاسخ می‌گوید که دخالتی در تصمیم‌گیری برای درمان این دو آمریکایی نداشته است. از نظر این سازمان باید از هر دو بیمار، با علم به این که این دارو پیش از این بر هیچ انسان دیگری آزمایش نشده بوده،‌ اجازه می‌گرفتند تا به​چنین شیوه درمانی بپردازند. از موضعگیری سازمان بهداشت جهانی می‌توان دریافت که اکنون استفاده از این دارو منوط به اجازه خود بیمار است. به‌علاوه مشکلات اجرایی برای تجویز آن به این تعداد بیمار پیش روی پزشکان است که یکی از آنها مقدار بسیار کم داروی زیمپ است. اما به‌هرحال،‌ در سایه تاثیر مثبت زیمپ در درمان ابولا،‌ استفاده مجدد و عمومی از این دارو ممکن است مشمول مقررات «استفاده بشردوستانه» موسسه دارو و غذای آمریکا شود. این مقررات تحت شرایط خاصی اجازه می‌دهد داروهای در حال پژوهش، خارج از روال آزمایش‌های کلینیکی در دسترس افراد بیشتری قرار بگیرند.

آیا پزشکان می‌دانستند که زیمپ داروی موثری است؟

درست است که این دارو بر میمون‌های بیمار موثر بوده است،‌ اما در آن آزمایش‌ها هم فقط هشت میمون درمان شده بودند. نکته بسیار اساسی آن است که هیچ تضمینی وجود ندارد دستگاه ایمنی بدن انسان درست مانند آن هشت میمون عمل کند و چه بسا ممکن است واکنش‌هایی متفاوت از خود نشان دهد. به همین دلیل است که هر دارویی را نخست در شرایط کلینیکی بر انسان آزمایش می‌کنند و پس از اطمینان کامل از عملکردش به تائید مقامات رسمی می‌رسانند. اما اکنون روند یادشده کمی مخدوش شده است. دو بیمار آمریکایی داوطلب شده‌اند که پیش از اتمام روند تائید، این داروها برای درمان‌شان به کار گرفته شود. خوشبختانه نتیجه مثبت و مطلوب بوده، ولی به این معنی نیست که به همین سادگی بتوان آن را برای هر بیمار دیگری تجویز کرد. به همین دلیل اولا باید منتظر تائید نهایی این دارو باشیم، به‌علاوه باید روی این دو فرد داوطلب نیز در آینده آزمایش‌های بیشتری شود تا نحوه تاثیر این دارو بر عملکرد دستگاه ایمنی بدن‌شان مشخص شود. دکتر آنتونی فاوسی، ‌مدیر موسسه ملی بیماری‌های عفونی و حساسیت آمریکا، ‌تاکید می‌کند دانشمندان باید درباره این فرض که زیمپ به دلیل تاثیر مطلوب بر این دو بیمار بر دیگر بیماران نیز موثر خواهد بود، بسیار محتاط باشند.

آیا شرکت تولیدکننده زیمپ مقادیر بیشتری از این دارو در اختیار دارد؟

دکتر فاوسی می‌گوید که این شرکت مقادیر بسیار کمی از داروی آماده برای مصرف بیماران در اختیار دارد. آنها در واقع درصدد افزایش تولید این دارو هستند، اما چنین کاری دست‌کم به چند ماه زمان نیاز دارد.

آیا این دارو می‌تواند اپیدمی ابولا را متوقف سازد؟

بهتر است مساله را کمی کلان‌تر ببینیم. به‌طور کلی هر داروی موثر در درمان ابولا، حال زیمپ باشد یا هر داروی دیگری، می‌تواند به پزشکان کمک کند که به درمان این ویروس مرگبار بپردازند،‌ ویروسی‌ که می‌گویند حدود 60 درصد مبتلایانش را در غرب آفریقا به کام مرگ می‌کشد. ولی برای پیشگیری از اپیدمی ابولا واکسن ابزار بسیار موثرتری است. واکسن‌ها منتظر بروز بیماری نمی‌مانند. آنها را به افراد سالم تزریق می‌کنند تا در برابر ابتلا به بیماری مصون بمانند. اما با این همه ظاهرا عزم جدی در تولید واکسنی برای پیشگیری از ابولا وجود ندارد. متخصصان می‌گویند یکی از موانع مهم بر سر راه مبارزه با ابولا آن است که شرکت‌های داروسازی مطمئن نیستند با تولید واکسن ابولا پول بیشتری عایدشان شود. به همین دلیل شرکت‌های بسیار کمی به ساخت چنین واکسنی علاقه نشان می‌دهند. (ضمیمه سیب)

مترجم :مسعود ایثاری

منبع: سی ان ان

هشدار سازمان غذا و دارو: شامپوی تقلبی در بازار

«علی اکبر جعفریاری» گفت: جاعلان با جعل برند head & shoulders، این برند را از یکی از شرکت‌های معتبر مجری طرح اصالت در سطح عرضه، جعل کرده و بر روی شامپوی تقلبی درج کرده‌اند.

وی از هموطنان خواست هنگام خرید این محصول دقت لازم را داشته باشند اگر از محل چاپ این برچسب تقلبی مطلعند به سازمان غذا و دارو و یا حراست وزارت ارشاد اطلاع دهند.

او همچنین به مصرف کنندگان توصیه کرد: برای اطمینان از اصل بودن هر کالایی می‌توانند قسمتی از برچسب را خراش دهند و آن را به شماره‌ای که بر روی برچسب است پیامک کنند و منتظر جواب پیامک خود باشند. اگر جوابی از طریق سامانه دریافت نشد بدانند که امکان تقلبی یا قاچاق بودن محصول وجود دارد. (ایرنا)

خودمراقبتی به‌جای مصرف خودسرانه دارو

از طرفی ایران سه برابر دیگر کشورهای دنیا مصرف خودسرانه دارو دارد و این در حالی است که مهم‌ترین علت مسمومیت‌های دارویی، خود درمانی است.

با این حساب براحتی می‌توان از بروز درصد بالایی از این مسمومیت‌ها و عوارض ناشی از خوددرمانی پیشگیری کرد، البته به شرط این‌که خودمراقبتی را با خوددرمانی اشتباه نگیریم.

خوددرمانی به فرآیندی گفته می‌شود که فرد بدون توصیه پزشک و بی‌آن که اطلاعات اولیه از بیماری‌اش داشته باشد اقدام به مصرف انواع داروها ‌کند در حالی‌ که خود مراقبتی نوعی مهارت زندگی و شناسایی و پیشگیری از بروز عواملی است که سلامت را به خطر می‌اندازند. متاسفانه هنوز بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند دکتر خودشان باشند و هزینه‌ای بابت سلامتی پرداخت نکنند. حتی گاهی این موضوع به تجویز دارو به دیگران هم منتهی می‌شود در حالی که پیشگیری و توصیه برای انجام چکاپ‌های دوره‌ای و منظم معمولا بحث مورد علاقه افراد در دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه نیست.

اصلاح فرهنگ نادرست

دکتر شادی رمضانی، داروساز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: خوددرمانی در کشور ما به یک فرهنگ تبدیل شده و کمتر کسی برای بیماری‌های ساده به پزشک مراجعه می‌کند. در واقع افراد برای درمان یا سراغ جعبه داروها می‌روند یا با مراجعه به داروخانه اقدام به خرید دارویی می‌کنند که خودشان برای خودشان تجویز کرده‌اند. حتی به دلیل فرهنگ نادرست مصرف دارو معمولا داروهای بیشتری از داروخانه‌ها تهیه می‌شود تا برای روز مبادا ذخیره شود. این در حالی است که خاصیت و عملکرد یک دارو، همیشه و در افرادی با شرایط متفاوت یکسان نیست و می‌تواند عوارض زیادی را برای مصرف‌کننده به همراه داشته باشد. به گفته این داروساز، علت بستری شدن 10 تا 20 درصد از بیماران در بیمارستان‌ها، عوارض دارویی اعلام شده که به دلیل مصرف خودسرانه دارو بروز می‌کند. با این حساب باید خودمراقبتی را جایگزین مصرف خودسرانه دارو کنیم؛ یعنی خوردن غذای سالم، پرهیز از بی تحرکی، دوری از استعمال دخانیات و شناسایی علائم شایع بیماری‌ها و مراجعه به پزشک برای چکاپ‌های دوره‌ای و ترویج این عادت‌ها بین افراد خانواده و دوستان و آشنایان به جای مصرف دارو بدون تجویز پزشک.

بی‌خبری از تداخلات دارویی

هر چند بیشتر افرادی که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند، آگاهی اولیه‌ای از داروی مصرفی دارند ولی این آگاهی به حدی نیست که به استفاده صحیح از دارو و پیشگیری از تداخلات دارویی و نیز عوارض نامطلوب آن منجر شود. به عنوان مثال برخی داروها اثر یکدیگر را خنثی کرده و گاهی ضد هم عمل می‌کنند. مثلا در فردی که به بیماری فشار خون بالا و بیماری ریوی مبتلاست، مصرف داروی کاهش‌دهنده فشار خون، بیماری ریوی را تشدید می‌کند. همچنین داروهای کورتونی که برای درمان بیماری مزمن انسدادی ریوی تجویز می‌شود، قند خون را افزایش می‌دهد و برای دیابتی‌های مبتلا به این بیماری مضر است. همچنین عملکرد دارو در بدن افراد مختلف متفاوت است و دارو برای هر فردی باید به طور اختصاصی تجویز ‌شود. بنابراین هرگز داروی خود را با کسی شریک نشوید و از داروی افراد دیگر استفاده نکنید چون ممکن است عوارض مرگباری داشته باشد.

ویتامین بی‌خطر نیست

خیلی‌ها فکر می‌کنند مصرف بی‌رویه ویتامین‌ها مشکلی ایجاد نخواهد کرد به همین دلیل با مراجعه به داروخانه درخواست انواع ویتامین و مکمل می‌کنند در حالی که مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در چربی به طور قطع برای سلامت آنها ضرر دارد و فقط مقدار اضافه ویتامین‌های محلول در آب دفع می‌شود. به عنوان مثال، اگر ویتامین C بیش از اندازه مصرف شود، هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد. مقدار مورد نیاز بدن جذب شده و اضافه آن نیز دفع می‌شود ولی مصرف بی‌رویه و خودسرانه ویتامین‌هایی مثل A ، D، E و K که محلول در چربی هستند، می‌تواند عوارضی برای بدن ایجاد کند. همچنین مصرف بی‌رویه مکمل کلسیم بدون تجویز پزشک ممکن است به بروز سنگ کلیه منجر شود.

مقصری به نام ماهواره

این روزها درصد بالایی از فروش کالاها بستگی به معرفی آنها از طریق تبلیغات دارد به طوری که محصولات مختلف به شیوه‌های متفاوت تبلیغاتی معرفی می‌شوند. یکی از این شیوه‌ها تبلیغات از طریق ماهواره‌هاست که به حوزه داروها هم سرایت کرده و هر روز شاهد تبلیغات متنوعی درباره فلان قرص درمان آرتروز، فلان شربت برای از بین بردن زخم معده یا مثلا کرم عصاره پای چپ مورچه برای درمان آکنه در این رسانه‌ها هستیم. لطفا ساده نباشید، گول تبلیغات را نخورید و به کسانی که همه چیزی که از آنها می‌دانید دو شماره موبایل غیرمعتبر و ارزانقیمت است، اعتماد نکنید و این جمله را به خاطر بسپارید که «اگر چیزی بهتر از آن بود که باورکردنی باشد پس آن را باور نکنید». از طرفی اگر فروشندگان این محصولات ریگی به کفش نداشتند محصول‌شان را از طریق کانال‌های رسمی و با گرفتن مجوز از وزارت بهداشت و در حجم بسیار وسیع می‌فروختند و متوسل به دروغگویی تلویزیونی نمی‌شدند. پس قبل از این‌که پول بی‌زبان را به دست کلاهبرداران بدهید با افراد متخصص مشورت کرده و داروها و البته ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی مورد نیازتان را از طریق مشورت با پزشک خریداری کنید. این اقدام به ظاهر ساده مهم‌ترین گام برای مقابله با خوددرمانی است.

پریسا اصولی/جام جم

تاکید ویژه‌ای بر قیمت دارو داریم

دکتر رسول دیناروند، معاون وزیر بهداشت با اشاره به سیاست‌های وزارت بهداشت درباره قیمت دارو در سال ۹۴، گفت: ما تاکید ویژه‌ای بر کنترل قیمت دارو‌ها داریم. همان طور که برای نیمه اول امسال قول داده بودیم، قیمت‌ها افزایش نیافت و تمام موارد در این زمینه رعایت شد.

وی افزود: البته سیاست وزارت بهداشت آن است که به امر تولید آسیبی وارد نشود و از تولید داخل حمایت می‌کنیم. اکنون بخش زیادی از داروهای مصرفی کشور تولید داخل هستند. قاعدتا با توجه به تورم، انتظار آن بود که برخی قیمت‌ها اصلاح شوند. به همین دلیل اصلاح قیمت برخی داروهای داخلی را در نیمه دوم سال داشتیم به طوری که به مردم و همچنین بیمه‌ها فشاری وارد نشود.

دیناروند ادامه داد: به دنبال سیاست‌های حمایتی وزارت بهداشت از بیماران، در شش ماهه دوم امسال نیز داروهای اصلی وارداتی که عمدتا مورد استفاده بیماران خاص و صعب‌العلاج هستند، کاهش قیمت داشتند و در برخی از دارو‌ها نیز این کاهش قیمت‌ها چشمگیر بوده است.

وی درباره برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای قیمت دارو در سال آینده، گفت: برای افزایش قیمت دارو در سال آینده برنامه‌ریزی نداریم و سیاست‌ جلوگیری از تب و تاب در قیمت دارو‌ها، تداوم خواهد داشت.

رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه سیاستمان همچنان کنترل قیمت داروهاست، ادامه داد: در صورتی که براساس تورم و سایر شرایط نیاز به اصلاح قیمت در تولید داروهای داخلی باشد، حتما طبق روال عادی اقدام خواهیم کرد. (ایسنا)

600

رمضان در راه است؛ توصیه‌های پزشکی به بیماران مصرف‌کننده دارو

* اثر احتمالی روزه داری بر روند بیماری

چنانچه با صلاحدید پزشک، با ارائه توصیه­ های مورد نیاز، امکان روزه داری برای آن بیمار فراهم باشد، چیدمان جدید دارویی به ویژه در مورد بیمارانی که روزانه بیش از یک قلم دارو مصرف می کنند، ضروری است.

* تداخل میان دارو و غذا

در زمینه تداخل دارو با غذا باید عرض شود که جذب برخی داروها همزمان با مصرف غذا تغییر نکرده و یا در برخی موارد حتی افزایش نیز پیدا می کند. اما بسیاری از داروها نیز در صورت مصرف همزمان با غذا دچار کاهش جذب می شود.
در مورد داروهایی که جذب آنها به میزان قابل توجهی تحت تاثیر غذا قرار می گیرد، دارو باید یک ساعت قبل از غذا یا ۲ تا ۳ ساعت پس از مصرف غذا، استفاده شود (بهتر است در خانم ها به دلیل احتمال کاهش سرعت تخلیه معده، دارو ۳ ساعت بعد از غذا مصرف شود. همچنین از مصرف غذاهای دیر هضم در وعده افطار پرهیز شود. برای نمونه از میان استاتین ها بهتر است برخی را همچون لووستاتین همراه وعده غذایی شب استفاده کرد و برخی همچون سیموستاتین را بهتر است، به دلیل کاهش جذب دارو با غذا، با معده خالی مصرف کرد.
بسیاری از آنتی بیوتیک ها، نه همه آنها، از جمله کپسول آزیترومایسین، با مصرف غذا دچار کاهش جذب می شود، همچنین مهارکننده های پمپ پروتون همانند امپرازول، بیس فسفونات­ها مانند آلندرونات و غیره به دلیل کاهش آشکار در میزان جذب و اثربخشی، و یا ایجاد عارضه گوارشی در صورت مصرف همزمان با غذا (بیس فسفوناتها- ریفلاکس) باید حتماً با معده خالی (مثلاً پیش از صرف وعده غذایی) مورد استفاده قرار گیرد.
تداخل داروها با غذا تنها محدود به تداخل در جذب نیست، بلکه داروهای متعددی وجود دارد که در صورت مصرف روزانه گریب فروت دچار کاهش متابوسیم با واسطه ایزوآنزایم CYP۴۵۰۳A۴ موجود در دیواره دستگاه گوارش شده و نیاز به تعدیل دوز یا پایش علائم (عوارض) ناشی از تداخل احتمالی است.

* تغییر دادن زمان مصرف دارو

تغییر زمان مصرف برخی داروها از روز به شب نیز می تواند عارضه هایی را به بیمار تحمیل کند. از جمله این داروها می توان به برخی مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین مانند فلوکستین اشاره کرد که مصرف شبانه آن در برخی از بیماران می تواند عارضه بی خوابی ایجاد کند.
چنانچه بیمار بیش از یک دوز از این دارو استفاده کند بهتر است از این نظر بررسی شود و بهترین رژیم مصرف برای وی در نظر گرفته شود.
دیورتیک ها از جمله دیگر داروهایی هستند که مصرف شب هنگام آنها توصیه نمی شود، اما مشکل دیگری که این داروها دارد، احتمال وقوع دهیدراتاسیون در صورت مصرف آنها هنگام سحر است، بنابراین در صورت لزوم، بهترین زمان مصرف هنگام افطار است.

* مدت روزه داری و فاصله زمانی بین مصرف دوزهای مختلف یک دارو

با توجه به طولانی بودن روزه داری (حدود ۱۵ ساعت)، کم کردن فاصله بین دوزهای مختلف یک دارو می تواند مشکل ساز شود. به عنوان مثال می توان به داروهایی اشاره کرد که روزانه ۳ تا ۴ بار مصرف می شود (همچون آنتی بیوتیک ها) و بهم زدن نظم مصرف، روند درمان را با مشکل مواجه می کند. در این موارد در صورت امکان، می توان از داروهای هم خانواده با طول اثر افزون تر استفاده کرد. به عنوان مثال می توان به جایگزینی اریترومایسین (روزی ۳ تا ۴ بار) با کلاریترومایسین (روزی ۲ بار) به دلیل تشابه فارماکولوژیک بسیار زیادی که با هم دارد تنها در برخی موارد خاص قابل جایگزینی نیست اشاره کرد.
بیمارانی که چندین داروی مختلف استفاده می کنند، به دلیل طولانی بودن زمان روزه داری ممکن است دو یا چند دارو را با هم مصرف کنند. مصرف همزمان یا با فاصله کم برخی داروها می تواند مشکل ساز یا حتی مخاطره آمیز شود، به عنوان مثال می توان به مصرف همزمان یا با فاصله کمتر از ۴ ساعت آلفا بلوکرهایی مثل ترازوسین با سیلدنافیل یا تادالافیل اشاره کرد. همچنین می توان به کاهش جذب برخی داروها همچون سیپروفلوکساسین، لووتیروکسین، مایکوفنولات موفتیل و غیره با ترکیبات حاوی فروس توجه کرد.
باید توجه کرد که اثر بخشی برخی داروها ممکن است به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن در ماه رمضان، دچار تغییر شود. به عنوان مثال سولفونیل اوره هایی مثل گلی بنکلامید - که یکی از عوارض جانبی اصلی آنها هایپوگلایسی است - ممکن است برخی بیماران دیابتی را با خطر بیشتری از احتمال وقوع افت قندخون مواجه کند. در چنین مواردی چنانچه بیمار از دوز یک بار در روز این دارو استفاده می کند، بهتر است قبل از افطار (تنظیم دوز بر اساس سطوح قندخون روزانه و ریسک بروز هایپوگلایسمی انجام می شود) استفاده شود.
چنانچه بیمار به صورت دو بار در روز از این دارو استفاده می کند، دوز صبح، نصف شده و هنگام سحر استفاده شود و دوز عصر نیز بدون تغییر هنگام افطار مصرف شود. در این موارد خصوصاً در افراد سالمند تغییر دارو به گلی کلازید می تواند خطر هایپوگلایسمی را کاهش دهد.
در هر صورت آگاه ساختن بیمار از علائم هایپوگلایسمی و میزان قندخون هشدار دهنده که بیمار باید روزه خود را بشکند، ضروری است. (دکتر فرخ رامش - داروساز/ مهر)

رمضان در راه است؛ توصیه‌های پزشکی به بیماران مصرف‌کننده دارو

* اثر احتمالی روزه داری بر روند بیماری

چنانچه با صلاحدید پزشک، با ارائه توصیه­ های مورد نیاز، امکان روزه داری برای آن بیمار فراهم باشد، چیدمان جدید دارویی به ویژه در مورد بیمارانی که روزانه بیش از یک قلم دارو مصرف می کنند، ضروری است.

* تداخل میان دارو و غذا

در زمینه تداخل دارو با غذا باید عرض شود که جذب برخی داروها همزمان با مصرف غذا تغییر نکرده و یا در برخی موارد حتی افزایش نیز پیدا می کند. اما بسیاری از داروها نیز در صورت مصرف همزمان با غذا دچار کاهش جذب می شود.
در مورد داروهایی که جذب آنها به میزان قابل توجهی تحت تاثیر غذا قرار می گیرد، دارو باید یک ساعت قبل از غذا یا ۲ تا ۳ ساعت پس از مصرف غذا، استفاده شود (بهتر است در خانم ها به دلیل احتمال کاهش سرعت تخلیه معده، دارو ۳ ساعت بعد از غذا مصرف شود. همچنین از مصرف غذاهای دیر هضم در وعده افطار پرهیز شود. برای نمونه از میان استاتین ها بهتر است برخی را همچون لووستاتین همراه وعده غذایی شب استفاده کرد و برخی همچون سیموستاتین را بهتر است، به دلیل کاهش جذب دارو با غذا، با معده خالی مصرف کرد.
بسیاری از آنتی بیوتیک ها، نه همه آنها، از جمله کپسول آزیترومایسین، با مصرف غذا دچار کاهش جذب می شود، همچنین مهارکننده های پمپ پروتون همانند امپرازول، بیس فسفونات­ها مانند آلندرونات و غیره به دلیل کاهش آشکار در میزان جذب و اثربخشی، و یا ایجاد عارضه گوارشی در صورت مصرف همزمان با غذا (بیس فسفوناتها- ریفلاکس) باید حتماً با معده خالی (مثلاً پیش از صرف وعده غذایی) مورد استفاده قرار گیرد.
تداخل داروها با غذا تنها محدود به تداخل در جذب نیست، بلکه داروهای متعددی وجود دارد که در صورت مصرف روزانه گریب فروت دچار کاهش متابوسیم با واسطه ایزوآنزایم CYP۴۵۰۳A۴ موجود در دیواره دستگاه گوارش شده و نیاز به تعدیل دوز یا پایش علائم (عوارض) ناشی از تداخل احتمالی است.

* تغییر دادن زمان مصرف دارو

تغییر زمان مصرف برخی داروها از روز به شب نیز می تواند عارضه هایی را به بیمار تحمیل کند. از جمله این داروها می توان به برخی مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین مانند فلوکستین اشاره کرد که مصرف شبانه آن در برخی از بیماران می تواند عارضه بی خوابی ایجاد کند.
چنانچه بیمار بیش از یک دوز از این دارو استفاده کند بهتر است از این نظر بررسی شود و بهترین رژیم مصرف برای وی در نظر گرفته شود.
دیورتیک ها از جمله دیگر داروهایی هستند که مصرف شب هنگام آنها توصیه نمی شود، اما مشکل دیگری که این داروها دارد، احتمال وقوع دهیدراتاسیون در صورت مصرف آنها هنگام سحر است، بنابراین در صورت لزوم، بهترین زمان مصرف هنگام افطار است.

* مدت روزه داری و فاصله زمانی بین مصرف دوزهای مختلف یک دارو

با توجه به طولانی بودن روزه داری (حدود ۱۵ ساعت)، کم کردن فاصله بین دوزهای مختلف یک دارو می تواند مشکل ساز شود. به عنوان مثال می توان به داروهایی اشاره کرد که روزانه ۳ تا ۴ بار مصرف می شود (همچون آنتی بیوتیک ها) و بهم زدن نظم مصرف، روند درمان را با مشکل مواجه می کند. در این موارد در صورت امکان، می توان از داروهای هم خانواده با طول اثر افزون تر استفاده کرد. به عنوان مثال می توان به جایگزینی اریترومایسین (روزی ۳ تا ۴ بار) با کلاریترومایسین (روزی ۲ بار) به دلیل تشابه فارماکولوژیک بسیار زیادی که با هم دارد تنها در برخی موارد خاص قابل جایگزینی نیست اشاره کرد.
بیمارانی که چندین داروی مختلف استفاده می کنند، به دلیل طولانی بودن زمان روزه داری ممکن است دو یا چند دارو را با هم مصرف کنند. مصرف همزمان یا با فاصله کم برخی داروها می تواند مشکل ساز یا حتی مخاطره آمیز شود، به عنوان مثال می توان به مصرف همزمان یا با فاصله کمتر از ۴ ساعت آلفا بلوکرهایی مثل ترازوسین با سیلدنافیل یا تادالافیل اشاره کرد. همچنین می توان به کاهش جذب برخی داروها همچون سیپروفلوکساسین، لووتیروکسین، مایکوفنولات موفتیل و غیره با ترکیبات حاوی فروس توجه کرد.
باید توجه کرد که اثر بخشی برخی داروها ممکن است به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن در ماه رمضان، دچار تغییر شود. به عنوان مثال سولفونیل اوره هایی مثل گلی بنکلامید - که یکی از عوارض جانبی اصلی آنها هایپوگلایسی است - ممکن است برخی بیماران دیابتی را با خطر بیشتری از احتمال وقوع افت قندخون مواجه کند. در چنین مواردی چنانچه بیمار از دوز یک بار در روز این دارو استفاده می کند، بهتر است قبل از افطار (تنظیم دوز بر اساس سطوح قندخون روزانه و ریسک بروز هایپوگلایسمی انجام می شود) استفاده شود.
چنانچه بیمار به صورت دو بار در روز از این دارو استفاده می کند، دوز صبح، نصف شده و هنگام سحر استفاده شود و دوز عصر نیز بدون تغییر هنگام افطار مصرف شود. در این موارد خصوصاً در افراد سالمند تغییر دارو به گلی کلازید می تواند خطر هایپوگلایسمی را کاهش دهد.
در هر صورت آگاه ساختن بیمار از علائم هایپوگلایسمی و میزان قندخون هشدار دهنده که بیمار باید روزه خود را بشکند، ضروری است. (دکتر فرخ رامش - داروساز/ مهر)

راه و رسم مصرف دارو

یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که در ارتباط با مصرف نادرست داروها وجود دارد، تداخل دارویی یا تاثیر یک ماده غذایی یا داروی دیگر است که ممکن است روی پاسخ دارویی یا اثر درمانی دارو تاثیر منفی بگذارد.

دکتر فرشاد هاشمیان، نایب‌رئیس انجمن علمی داروسازان ایران با اشاره به این که تداخلات دارویی در پزشکی بسیار با اهمیت است، می‌گوید: اگر بیمار در حال مصرف دو دارو باشد که یکی از آنها باعث تقویت اثر دیگری می‌شود، امکان بروز اثرات بیش از حد دارو وجود خواهد داشت. همچنین، تداخلات دارویی باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی می‌شود. از سوی دیگر، احتمال بی‌اثر شدن دارو، به‌دلیل تداخلات دارویی نیز وجود دارد.

مراقب عوارض گوارشی آسپیرین باشید

از آنجا که مشکلات گوارشی، از مهم‌ترین عوارض جانبی مصرف مسکن‌های غیراستروئیدی، بویژه آسپیرین است، باید از مصرف طولانی‌مدت این دارو بدون تجویز پزشک بشدت جلوگیری کرد.

توجه داشته باشید، هرچه مقدار مصرف این داروها و طول دوره درمان با این داروها بیشتر باشد، احتمال بروز خونریزی گوارشی بیشتر است؛ همچنین کسانی که از داروهای کاهش فشار خون استفاده می‌کنند، باید مراقب مصرف آسپیرین و دیگر مسکن‌های ضد التهابی باشند، زیرا این داروها باعث بالا رفتن فشار خون در این افراد می‌شود. ‌

به‌خاطر داشته باشید مصرف آسپیرین در کودکان، خانم‌های باردار و شیرده به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود و در این گروه‌ها، استامینوفن بهترین مسکن شناخته می‌شود.

سیگار با داروی معده جور در نمی‌آید

یکی از پرمصرف‌ترین دسته‌های دارویی، داروی درمان درد معده است که در بسیاری موارد براساس الگوی توصیه شده در یک مقطع زمانی، تا مدت‌ها پس از آن هم به صورت خودسرانه و بدون توجه به تداوم اثر بخشی دارو مصرف می‌شود.

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با جام‌جم درباره ملاحظات تغذیه‌ای در دوره مصرف این داروها می‌افزاید: هنگام مصرف آنتی‌اسیدها که از درمان‌های عمومی درد معده هستند، باید در نظر داشت این داروها، یک ساعت پس از مصرف غذا یا هنگام خواب مصرف شوند. از داروهای پرمصرف دیگر در درمان درد معده می‌توان به رانیتیدین، سایمیتیدین و فاموتیدین اشاره کرد و باید توجه داشت اثرات این داروها در صورت مصرف سیگار، کاهش پیدا می‌کند. بر این اساس، باید مصرف سیگار قطع شود یا دفعات مصرف کاهش یابد. ‌

داروهایی که نباید با میوه بخورید

بیش از هر چیز توجه داشته باشید بهترین مایع به منظور خوردن تمام داروها، آب است. به گفته این داروساز، داروهای ضدافسردگی را نباید با میوه و غذای حاوی تیرامین مصرف کرد. تیرامین ماده‌ای است که به‌طور طبیعی در تعدادی از غذاها وجود دارد و در اثر شکستن زنجیره پروتئینی غذاهای مانده به وجود می‌آید.

به عنوان مثال، میوه‌هایی چون آواکادو حاوی مقادیری تیرامین هستند. همچنین باید از مصرف پنیرهای تخمیر شده و گوشت‌های فرآوری شده نظیر سوسیس، کالباس، ماهی دودی و نیز شکلات و آجیل با داروهای ضد افسردگی پرهیز کرد.

نایب‌رئیس انجمن داروسازان تاکید می‌کند: بیمارانی که داروی کاهنده چربی خون، تتراسایکلین و داروی مهار‌کننده کانال کلسیم ـ که برای مداوای بیماران قلبی و مبتلایان فشار خون بالا تجویز می‌شود ـ مصرف می‌کنند، بهتر است گریپ فروت و آب این میوه را مصرف نکنند. دلیل آن نیز مهار سیستم آنزیمی به وسیله این میوه است. وی یادآوری می‌کند: اثرات داروی وارفارین که داروی ضدانعقاد خون است و مدت زمان انعقاد خون را طولانی می‌کند، در صورت مصرف همزمان با غذاهای حاوی مقادیر بالای ویتامین K کاهش پیدا می‌کند. سبزیجات برگ داراز جمله اسفناج، کلم پیچ، بروکلی و مارچوبه هم مقادیر بالای ویتامین K دارند. ‌

مصرف لبنیات با این داروها، ممنوع

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه آزاد پاسخ می‌دهد: مصرف لبنیات نظیر شیر، ماست و پنیر ممکن است منجر به تاخیر در جذب یا جذب نشدن آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین شود. دلیل آن نیز، اتصال کلسیم موجود در این فرآورده‌ها با آنتی‌بیوتیک در محیط معده و روده باریک است که منجر به ایجاد ترکیب غیرقابل جذب می‌شود.

وی می‌افزاید: توجه داشته باشید، بعد از خوردن داروهایی چون آلندرونیت که با افزایش تراکم استخوان و کاهش احتمال شکستگی در بیماری پوکی استخوان همراه است، تا حدود یک ساعت نباید خوابید.

کاهش اثر بخشی قرص‌های ضدبارداری

ازجمله داروهایی که باعث کاهش اثرات داروهای ضدبارداری می‌شود، می‌توان به برخی داروهای ضدتشنج اشاره کرد که باعث کاهش غلظت خون و نیز کاهش اثر بخشی داروهای ضدبارداری می‌شود.

دکتر هاشمیان با اشاره به مطلب فوق می‌گوید: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها ازجمله آمپی‌سیلین و تتراسایکلین اثرات قابل توجهی در کاهش اثرات ضدبارداری قرص‌های جلوگیری از بارداری ایفا می‌کنند.

پونه شیرازی‌ - دانش و سلامت

کنترل فشار خون بدون دارو

1- از نمک دوری کنید

سدیم موجود در نمک باعث نگه داشت بیشتر مایعات در بدن و افزایش حجم مایع خون می شود. افزایش حجم خون باعث می شود قلب بیشتر پمپاژ کند تا بتواند حجم اضافی را در سطح بدن پخش کد و این عمل باعث افزایش فشار خون می شود.

به یاد داشته باشید پرهیز از نمک، تنها شامل نمک موجود در غذا یا نمک موجود در نمکدان روی میز نمی شود، بلکه باید مراقب سدیم موجود در غذاهای فرآوری شده نیز باشید.

برترینها نوشت: از غذاهای فرآوری شده با ماندگاری طولانی، کنسروها، سوسیس، کالباس، انواع سس از جمله سس کچاپ و دیگر مواد غذایی با نمک و سدیم بالا دوری کنید. رژیم غذایی سدیم پایین به معنی مصرف روزانه 1100 تا 1500 میلی گرم سدیم در روز است.

اگر نمی توانید خوردن غذاهای کم نمک را تحمل کنید از جایگزین های نمک موجود در بازار استفاده کنید. این به معنی استفاده از مواد نمکی ملایم تر نیست؛ بلکه به معنی این است که به طور کلی به جای استفاده از نمک، جایگزین های آن را مصرف کنید که به عنوان مثال به جای «سدیم» بر پایه «پتاسیم» هستند.

2- متعادل غذا بخورید و از غذاهای پرچرب و حاوی مواد محرک دوری کنید

در خوردن مواد غذایی حاوی آرد سفید، شکر، برنج، تعادل را رعایت کنید و از خوردن غذاهای پر چرب و مواد غذایی حاوی مواد محرک مانند کافئین در قهوه و نوشیدنی های حاوی مواد شیرین کننده مانند نوشابه اجتناب کنید. حتی یک یا 2 فنجان قهوه یا چای تیره می تواند باعث افزایش فشار خون شود.

کافئین موجود یک ماده محرک است که باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه افزایش فشار خون می شود. به جای خوردن گوشت، شیر و تخم مرغ، از رژیم های غذایی گیاهخواری استفاده کنید.

3- سیگار کشیدن را متوقف کنید

سیگار کشیدن به دلیل وجود مواد محرک در دود خود باعث افزایش فشار خون می شود. ترک سیگار علاوه بر جلوگیری از افزایش فشار خون، به سلامت قلب نیز کمک می کند و احتمال ابتلا به سرطان ریه را کاهش می دهد.

4- وزن کم کنید

حمل وزن بیشتر باعث می شود که قلب تمام مدت بیشتر کار کند و باعث افزایش فشار خون شود. داشتن 10 کیلو اضافه وزن مانند این است که دائما یک وزنه 10 کیلویی را با خود حمل کنید. حمل این میزان وزنه توسط یک فرد معمولی نیز باعث افزایش ضربان قلب، به نفس افتادن شخص و خستگی می شود. تصور کنید که حمل تمام مدت این میزان وزن یا حتی بیشتر چه فشاری به بدن و قلب وارد می کند. با کاهش این اضافه وزن، قلب دیگر مجبور به تپیدن بیش از حد معمول نخواهد بود و در نتیجه فشار خون نیز کاهش می یابد.

5- از الکل و مواد مخدر دوری کنید

استفاده از مواد مخدر و الکل به ارگان های حیاتی بدن آسیب می رساند. وقتی اعضای بدن آسیب می بیند، باعث بالا رفتن و ذخیره مایعات در بدن می شوند. همانطور که پیش تر هم گفته شد، افزایش حجم مایعات بدن منجر به افزایش فشار خون می شود. علاوه بر این بسیاری از مواد مخدر محرک هستند و با تحریک قلب باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه افزایش فشار خون می شوند.

علاوه بر مواد مخدر، داروهای ساده ای مانند مسکن ایبوپروفن باعث جذب و نگهداشت بیشتر سدیم در بدن می شوند. همانطور که به خاطر دارید، افزایش سدیم در بدن نیز منجر به افزایش فشار خون می شود؛ بنابراین افرادی که از پیش به دلیل مشکل فشار خون با مصرف سدیم مشکل داشته اند حالا سدیم بیشتری نسبت به یک شخص معمولی جذب می کنند که باعث حادتر شدن مشکل آنها خواهد شد.

6- ریلکس باشید

افراد بسیاری تحت شرایط استرس زا یک افزایش فشار خون موقت را تجربه می کنند. اگر شما به دلیل وزن بالا یا دلایل ارثی از فشار خون بالا رنج می برید، باید از استرس، نگرانی و عصبانیت دوری کنید. غدد فوق کلیوی در این شرایط هورمون بیشتری ترشح می کنند که باعث افزایش فشار بر سیستم قلبی عروقی می شود.

7- ورزش کنید

هر روز برای 20 تا 30 دقیقه با سرعت ملایم (5 کیلومتر در ساعت) پیاده روی کنید. مطالعات متعدد نشان می دهند که پیاده روی به تنهایی بر روی فشار خون بالا تاثیر کاهنده دارد.

اگر نمی توانید خارج از منزل به پیاده روی بپردازید با خرید یک تردمیل ارزان قیمت پیاده روی را در خانه انجام دهید. مزیتش این است که در برف و باران، با پیژامه و بی آنکه کسی شما را ببیند می توانید پیاده روی کنید. فقط این لطف را به خودتان بکنید و هر روز بدون حتی یک روز وقفه، پیاده روی کنید. تنها زمانی که از شما گرفته می شود 30 دقیقه در روز است.

8- مدیتیشن کنید

که سرعت دم و بازدم به سادگی کاهش چشمگیری در فشار خون شما به وجود می آورد. نفس کشیدن عمیق و طولانی را چندین بار در روز امتحان کنید. این کار را هر روز چندین بار برای 5 تا 10 دقیقه با گوش دادن به موسیقی ملایم و به منظور ریلکس کردن و کاهش فشار خون انجام دهید.

9- دوش آب گرم بگیرید

دوش آب گرم برای 15 دقیقه در طول روز یا قبل از خواب می تواند فشار خون را برای چندین ساعت پایین نگه دارد.

10- فشار خون خود را زیر نظر داشته باشید

با استفاده از یک دستگاه اندازه گیری فشار خون دیجیتال، فشار خون خود را به طور مرتب زیر نظر داشته باشید:

* فشار خون طبیعی: 120/80

* مرحله قبل از پرفشاری خون: فشار خون سیستولی بین 120 تا 139 میلیمتر جیوه و دیاستولی بین 80 تا 89 میلیمتر جیوه

* فشار خون بالا مرحله اول: فشار خون سیستولی بین 120 تا 159 میلیمتر جیوه و دیاستولی بین 90 تا 99 میلیمتر جیوه

* فشار خون بالا مرحله دوم: فشار خون سیستولی بیشتر یا مساوی 160 میلیمتر جیوه و دیاستولی بیشتر یا مساوی 100 میلیمتر جیوه

11- با مشورت دکتر از درمان های طبیعی استفاده کنید

بیشتر داروهای گیاهی دلایل علمی برای کاهش فشار خون دارند. سیر، روغن زیتون، مواد غذایی حاوی منیزیم، پتاسیم و کلسیم.

* مواد غذایی حاوی پتاسیم: رب گوجه طبیعی، لوبیا، موز، اسفناج، آب پرتقال، شیر کم چرب

* مواد غایی حاوی کلسیم: ماست، شیر کم چرب، پنیر، ماهی قزل آلا، ساردین، کلم پیچ، اسفناج

* مواد غذایی حاوی منیزیم: ماهی، آجیل (گردو، فندق، بادام، تخم آفتاب گردان)، کاهو، کلم، اسفناج

12- ویتامین B مصرف کنید

مصرف ویتامین B12، B6 و B9 سطح هوموسیتین خون را که باعث مشکلات قلبی می شود، کاهش می دهد.

13- درمان های فوری

تقریبا می توان گفت هیچ درمان خانگی سریع و اورژانسی برای کاهش فشار خون وجود ندارد و تمامی روش ها برای تاثیر بر فشار خون نیاز به تداوم استفاده و زمان دارند اما تحقیقات نشان داده است بعضی مواد غذایی مانند سیر، فلفل قرمز، زنجبیل، شکلات تیره و سرکه سیب تاثیر سریع تری بر فشار خون می گذارند.

* سیر: می توانید به هر شکلی چه به صورت خام و چه به صورت پودر و به هر اندازه که خواستید مصرف کنید اما تاثیر آن به صورت خام بیشتر است. طبق تحقیقات در کمتر از 5 ساعت تاثیر کاهنده آن مشخص خواهد شد.

* زنجبیل: می توانید زنجبیل را به عنوان طعم دهنده در غذا استفاده کنید یا به صورت چای بنوشید. تاثیر آن به قدری است که بهتر است در مصرف آن احتیاط کنید. ممکن است کاهش فشار خون بیش از اندازه باشد و ضربان قلب را نیز تا منظم کند.

* شکلات تیره: هر چه تیره تر باشد بهتر است و شاید خوشایندترین ماده غذایی کاهنده فشار خون باشد. طبق تحقیقاتی در کشور سوییس بر روی 20 فرد سیگاری، تاثیر شکلات بر بهبود جریان خون تنها بعد از 2 ساعت مشاهده شده است.

* فلفل قرمز: این روش احتمالا سریع ترین روش خانگی، برای کاهش فشار خون از طریق مواد طبیعی است. دو قاشق غذاخوری عسل را با دو قاشق چایخوری فلفل قرمز مخلوط کنید و با یک لیوان آب بجوشانید.

* سرکه سیب: 3 بار در روز یک قاشق غذاخوری سرکه سیب بنوشید و تاثیر آن را در یک هفته مشاهده کنید.

نکته ها

* اگرچه تمامی روش های فوق برای کاهش فشار خون موثر هستند اما گاهی کافی نیستند و حتما فشار خون باید توسط دارو کنترل شود. اگر با رعایت نکات فوق باز هم فشار خون شما بالای 140/90 بود، باید حتما به پزشک مرجعه کنید.

* عدم توجه به فشار خون بالا منجر به سکته مغزی می شود که باعث فلج شدن یا مرگ شخص می شود. علاوه بر این، خطر حمله قلبی و مشکلات کلیوی نیز شما را تهدید می کند.

* نباید بیش از یک قاشق چایخوری (2300 میلی گرم) در روز سدیم مصرف کنید. با دکتر خود برای کاهش مصرف به کمتر از 1500 میلی گرم در روز مشورت کنید.

* به میزان سدیم درج شده روی بسته بندی مواد غذایی توجه کنید.

* فشار خون بالا معمولا علائم خاصی دربر ندارد و از آن به عنوان قاتل خاموش نام برده می شود اما در بعضی افراد با فشار خون بسیار بالا، علائمی چون سردرد شدید در ناحیه پشت سر، خستگی و گیجی، سرگیجه، حالت تهوع و تاری دید گزارش شده است.

* قبل از استفاده از درمان های خانگی و هرگونه داروی گیاهی با دکتر خود مشورت کنید تا با دیگر داروهای مصرفی تداخل نداشته و برای دیگر بیماری های شما مضر نباشد.