به گزارش جام جم آنلاین به نقل از تبیان، دکتر منصور خراسانی ، متخصص جراحی فک و صورت گفت: «به طور معمول هر فردی دارای دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین است که در مجموع دارای چهار دندان عقل می شود.
گاهی به دلایلی مانند زمینه ارثی، بیماری های دوران کودکی، کم خونی و راشیتیسم ، این دندان ها در داخل فک نهفته باقی می مانند. اگر قسمتی از تاج آن ها در دهان ظاهر شود، در این صورت به آن دندان عقل نیمه نهفته می گویند.»
دکتر سعید اخوان مهدوی، دندان پزشک درباره دندان عقل می گوید:«دندان عقل آخرین دندان دائمی است که معمولا در سنین نوجوانی (زمان بلوغ عقلی) رشد آن آغاز می شود و به همین دلیل به آن دندان عقل می گویند.
دندان عقل باعث می شود که دندان ها به سمت عقب حرکت نکنند. این دندان ها به هنگام رشد ممکن است مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد. از آن جا که دندان عقل در انتهای فک پایین یا بالا رشد می کند، ممکن است فضای کافی برای رشد نداشته باشد و فشار زیادی به دندان های دیگر وارد کند و باعث نامنظم شدن آن ها شود. گاهی هم دندان عقل به دلیل نداشتن فضا برای رشد، زیر لثه باقی می ماند.»
مشکلات ناشی از دندان عقل
دکتر منصور خراسانی ، متخصص جراحی فک و صورت گفت: « التهاب لثه، پوسیدگی دندان عقل یا پوسیدگی دندان مجاور آن، از جمله مشکلاتی است که دندان های نهفته عقل می توانند ایجاد کنند.
خارج کردن بدون دلیل دندان عقل، به خاطر احتمال آسیب به اعصاب توصیه نمی شود و تا زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود دارد، ضرورتی برای کشیدن آن وجود ندارد
سایر مشکلات عبارتند از: تحلیل ریشه دندان آسیای دوم، تشکیل کیست ها و تومورهای با منشأ دندانی در اطراف دندان عقل نهفته، تضعیف استخوان فک توسط یک دندان نهفته و عدم استحکام مکانیکی استخوان فک در برابر ضربه و نامرتب شدن و درهم ریختگی بقیه دندان های فک.»
دکتر سعید اخوان مهدوی، دندان پزشک می گوید:«گاهی افراد موقع رشد دندان عقل از سردردهای شدید شکایت می کنند. درد گوش، درد مبهم در فک، احساس درد به هنگام جویدن غذا و التهاب شدید لثه از دیگر مشکلاتی است که بیماران از آن شکایت دارند. البته در مواردی نیز ممکن است رشد دندان عقل مشکلی به وجود نیاورد.
یک مشکل شایع درباره دندان عقل، پوسیدگی زودهنگام آن است. در موارد بسیاری دندان عقل به سرعت دچار پوسیدگی می شود و حتی دندان مجاور را درگیر پوسیدگی می کند. علت اصلی آن، این است که در مواردی دندان عقل فضای کافی برای رشد کامل نداشته و از آن جا که در انتهای فک است، امکان مسواک زدن و تمیز کردن کامل آن وجود ندارد. بنابراین به سرعت دچار پوسیدگی می شود.»
زمان کشیدن دندان عقل
از آنجا که این دندان ها نقش چندانی در جویدن غذا ندارند، با توجه به مشکلاتی که ذکر شد، ممکن است لازم باشد توسط دندانپزشک از فک خارج شوند.
خارج کردن بدون دلیل دندان عقل، به خاطر احتمال آسیب به اعصاب توصیه نمی شود و تا زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود دارد، ضرورتی برای کشیدن آن وجود ندارد.
گاهی در حالت نهفته، اقدام به کشیدن دندان عقل می شود. وجود پوسیدگی، ضایعات پاتولوژیک، عدم وجود فضای مناسب در قوس فکی و ایجاد عفونت در اطراف دندان، نقش مهمی در زمان کشیدن دندان عقل دارد.
بهترین سن برای خارج کردن دندان عقل از دهان، زیر 20 سالگی است. البته در سنین 20 تا 40 سالگی هم امکان خارج کردن آن ها وجود دارد، ولی پس از 40 سالگی، کشیدن دندان عقل، دشوارتر می شود.
گاهی ممکن است فردی فضای کمی برای حرکت دادن دندان ها و مرتب کردن شان داشته باشد که در این شرایط احتمال دارد متخصص ارتودنسی، قبل از شروع درمان به او توصیه کند دندان عقلش را با جراحی از دهان خارج کند.
گاهی نیز فردی دندان هایش را ارتودنسی می کند و همه دندان ها مرتب می شوند، ولی هنوز مقداری بی نظمی در دندان های جلوی فک پایین دیده می شود که در این گونه موارد نیز ممکن است دندانپزشک به او توصیه کند که دندان عقلش را جراحی کند تا این بی نظمی کم نیز برطرف شود.
دندان عقل خوب است یا بد؟
گاهی اتفاق می افتد که دندان های کرسی (آسیا) که جلوی دندان عقل قرار دارند به دلایلی پوسیده یا کشیده می شود. در این موارد بهتر است دندان عقل حفظ شود، زیرا در سنین نوجوانی دندان عقل می تواند حرکت کند و با قرار گرفتن در محل دندان کشیده شده، نقش دندان کرسی را ایفا کند. دقت کنید که این اتفاق فقط در سنین مناسب و به هنگام رشد دندان رخ می دهد.
دندان عقل سالم باید حفظ شود و بر خلاف گذشته که می گفتند دندان عقل را باید کشید، هم اکنون گفته می شود که برای کشیدن دندان عقل باید دلیل منطقی داشت. اگر مشکلاتی که در بالا ذکر شد وجود داشت می توان آن را کشید، اما اگر بیمار مشکلی نداشت و دندان در موقعیت مناسبی قرار داشت، باید حفظ شود. توصیه اکید ما این است که این دندان ها کاملا مسواک زده شوند و تمیز بمانند تا پوسیده نشوند.
درمان درد ناشی از دندان عقل
بهترین راه حل برای درمان دردهای ناشی از دندان عقل ، مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص علت درد و انجام درمان لازم است.
اما اگر در حال حاضر محدودیت دسترسی دارید و می دانید که درد مربوط به التهاب لثه روی دندان عقل است ، می توانید از روش های زیر برای تسکین درد دندان عقل استفاده کنید:
- دهانشویه با آب نمک ولرم
- استفاده از یک مسکن مثل ایبوپرفن هر 8 ساعت یک عدد
- شستشوی زیر لثه ملتهب با یک سرنگ حاوی آب نمک ولرم
- ماساژ لثه ملتهب
در این موارد دندانپزشکان با توجه به وخامت اوضاع، آنتی بیوتیک نیز تجویز می نمایند.
آیا کشیدن و یا جراحی دندان عقل دردناک است؟
از فردای روز جراحی دندان عقل ، با آب نمک ولرم دهانتان را بشویید
اگر جراحی دندان عقل با یک بی حسی عمیق انجام بپذیرد ، به هیچ عنوان درد نخواهد داشت.
ضمنا اگر به توصیه های دندانپزشک تان بعد از جراحی توجه کنید، بدون تردید مشکل خاصی گریبان گیرتان نخواهد شد.
از جمله این توصیه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- قبل از جراحی، داروهای مسکن و آنتی بیوتیک تجویز شده توسط دندانپزشک تان را مصرف کنید.
- بعد از جراحی ، گاز مرطوبی که روی دندان تان گذاشته می شود را تا یک ساعت دست نزنید.
- آب دهانتان را به هیچ وجه تف نکنید و از نی برای نوشیدن مایعات استفاده نکنید، چرا که باعث کنده شدن لخته روی زخم می شود و منجر به خونریزی مجدد می گردد.
- یک ساعت بعد از جراحی دندان، یک بستنی بخورید.
- از فردای روز جراحی دندان عقل ، با آب نمک ولرم دهانتان را بشویید و سعی کنید در اسرع وقت به رژیم غذایی عادی خود برگردید.
- در پایان نکته ای که همیشه باید به آن توجه کنید این است که داروی مسکن را باید در شروع درد مصرف کنید تا اثر کند، نه زمانی که درد شما را بی تاب کرده است.
این متخصص ترمیمی و زیبایی افزود: زمانی که پوسیدگی در سنین پایین بویژه در اولین دندان مولر دائمی رخ می دهد، برخی والدین تصور می کنند این دندان شیری است و به آن توجه نمی کنند و کودک دندان دائمی خود را از دست می دهد. این مسئله سبب بروز مشکلات دیگری در آینده از جمله نیاز به پروتز دندانی، ایمپلنت یا ارتودنسی به دلیل انحراف دندان های دیگر به سمت جای خالی دندان کشیده شده، می شود.
میرزائی ادامه داد: بیشترین مشکلات بیماران در حوزه دندانپزشکی ترمیمی، ناشی از عوارض باقی مانده از پوسیدگی دندان ها در دوران کودکی است، اگر فردی تا سن حدود ۲۲ سالگی دچار پوسیدگی های دندانی نشود، پس از این دوران حفظ سلامت دندان ها راحت تر می شود. بیشتر بیماران در سنین بزرگسالی تاوان عدم رعایت اصول بهداشتی در سنین کودکی را می دهند.
وی اظهار داشت: در بعضی از کشورها میزان پوسیدگی کودکان درحد صفر است زیرا آنها هزینه زیادی را در زمینه پیشگیری هزینه می کنند اما در کشور ما هزینه ها بیشتر صرف درمان می شود که بسیار سنگین تر از هزینه های پیشگیری است.
میرزائی ادامه داد: مطالعات نشان می دهند که میزان پوسیدگی های دندانی در مقابسه با ۲۰ تا ۳۰ سال قبل در کشور ما تغییر چندان نداشته است، افزود: رفع این مشکل نیازمند یک بسیج همگاتی است تا بتوان میزان پوسیدگی ها را کاهش داده و از بروز آن پیشگیری کرد. بنابراین بهترین و موثرترین قدم ها را می توان در مدارس برداشت و در همین راستا لازم است معاینات دوره ای از مدارس آغاز شود تا در صورت مشاهده مشکلی به دندانپزشکان ارجاع داده شود.
وی با اشاره به اینکه وضعیت پوشش بیمه ای خدمات دندانپزشکی نیز در کشور ما ضعیف است، ادامه داد: دولت باید در زمینه پیشگیری کمک کند و سازمان های بیمه گر هزینه های خدمات دندانپزشکی را حداقل تا سن دبیرستان به خوبی پوشش دهند.
میرزائی افزود: پیشگیری از پوسیدگی در بخش ترمیمی نیز جایگاه خاص خود را دارد اما از آنجایی که کارکردن در حوزه پیشگیری به علاقه وعشق دندانپزشک بستگی دارد و زمینه اقتصادی آن کمتر است، بیشتر دندانپزشکان چندان علاقه ای به فعالیت در این زمینه ندارند.
وی ادامه داد: اگر افراد به مسئله پیشگیری اهمیت بدهند و اصول بهداشتی دندان ها را رعایت کنند، می توان از کشیده شدن دندان ها پیشگیری کرد؛ اما متاسفانه در این زمینه کمتر کار شده و علاقه به این رشته کم است و لازم است که دولت نیز در این زمینه کمک کند تا بتوان در این زمینه بیشتر کار کرد و میزان پوسیدگی ها را کاهش داد.
میرزائی گفت: البته کارهایی انجام شده اما وضعیت به گونه ای نیست که بتوان گفت میزان پوسیدگی های دندانی نسبت به ۱۰ سال قبل کاهش چشمگیری یافته است.
وی در خصوص یازدهمین کنگره انجمن دندانپزشکان عمومی ایران نیز، اظهار داشت: موضوع اصلی کنگره امسال دندانپزشکی دیجیتالی است که در رشته ترمیمی جایگاه خاص خود را پیدا کرده به خصوص در ۱۰ سال اخیر که جایگاه ویژه ای را در حوزه جستجوی مقالات وکتاب ودسترسی به اطلاعات بزرگان واساتید دندانپزشکی، تشکیل پرونده بیماران، قالب گیری ها، بیلیچینگ، رادیوگرافی، انتخاب رنگ دندان ها، وقت دهی به بیماران و... پیدا کرده است و به طور کلی تکنولوژی درحال حرکت به سمت دیجیتالی شدن است و ما نیز از این قاعده مستثنی نیستیم و سعی می کنیم با علم روز پیش برویم.
میرزائی گفت: تازه ترین دستاوردها در زمینه ترمیمی، باندینگ ها (مواد چسبنده) و روش های جدید درمانی هستند که هر روز درحال توسعه اند. این مواد در زمینه ترمیم ها، چسباندن روکش به دندان ها و غیره به کار می روند و استفاده از آنها کار را برای دندانپزشکان آسان تر می کند.
به گفته وی، بسیاری از ترمیم ها که در گذشته با روشهای پیچیده انجام می شد، با به وجود آمدن تکنیک های جدید راحت تر شده و ماندگاری آنها بیشتر شده است و باندینگ ها جایگاه خود را در بخش های مختلف ازجمله در بخش پروتز، کودکان، اندو، پروتز و ارتودنسی و...، پیدا کرده اند.
یازدهمین کنگره سالانه انجمن دندانپزشکان عمومی ایران از ۲۱ تا ۲۴ دی ماه ۹۵ در سالن همایش های برج میلاد برگزار می شود.
خمیر دندان های ذغالی به رنگ سیاه در بازار موجود هستند. ادعا می شود که زغال می تواند در سفید شدن و سلامت دندان مفید است. آیا مسواک کردن دندان با استفاده از خمیردندان حاوی زغال فعال می تواند اثری بر روی سفیدی دندان داشته باشد و لکههای آن را از بین ببرد؟ در این مقاله قصد داریم به همین موضوع بپردازیم.
همانطور که میدانید زغال فعال یک ماده تشکیل دهنده سالم برای محصولات و مکملهای مختلفی است که مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده توانسته است وارد دنیای بهداشت دهان و دندان شود و محصولات زیادی از طریق آن ایجاد شده است. برخی از برندها ادعا میکنند که خمیردندان حاوی زغال فعال میتواند دندانها را پاکسازی نماید
و بر سفیدی آن بیفزاید. زغال فعال به خاطر منفذهایی که دارد معمولا در اتاقهای اورژانس برای درمان انواع خاصی از مسمومیتها و اوردوزها مورد استفاده قرار میگیرد. زغال فعال با گرفتن سم از جذب آن توسط معده جلوگیری میکند. با این منطق، برخی از افراد معتقدند که زغال فعال میتواند سموم موجود در بدن را نیز بگیرد.
اما سوال اینجاست که آیا واقعا میتوان از خمیردندان حاوی زغال فعال برای سفید کردن و جرم زدایی از دندان استفاده کرد؟ آیا مواد تشکیل دهنده این خمیردندانها واقعا میتواند سم زدای خوبی برای دندان باشد؟ اگر میخواهید پاسخ این سوالات را بدانید در ادامه مقاله با ما همراه شوید.
باید از خمیردندان حاوی زغال فعال استفاده کنیم؟
بروس کیسیس یک دندانپزشک مشهور است که در این باره چنین میگوید: زغال فعال سالها برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. به عنوان یک دندانپزشک، من نیز بیمارانی داشتم که از این محصولات استفاده میکردند. این افراد بر این باور بودند که استفاده از خمیر دندان حاوی زغال فعال میتواند اثربخش باشد.
بروس هشدار میدهد که هیچ مطالعه طولانی مدتی بر روی خاصیت زغال فعال و اثربخشی آن بر روی دندان انجام نشده است. او در این باره میگوید: ما دانش زیادی در مورد خاصیت جذب کنندگی زغال داریم که مطالعات زیادی بر روی آن انجام شده است اما هنوز امن بودن این مورد به اثبات نرسیده است.
به خصوص در حوزه دهان و دندان به مطالعات بیشتری نیاز داریم تا بتوانیم بی خطر بودن زغال فعال را به اثبات برسانیم. به عنوان مثال ما هنوز نمیدانیم زغال فعال اگر بلعیده شود چه تاثیری بر روی بدن خواهد داشت.دکتر ویلسون معتقد است که اگر نگرانی اصلی شما سفید کردن دندانهاست ،
بهتر است از بستههای سفید کننده که دارای مجوز هستند استفاده کنید. همچنین استفاده از رویکردهای طبیعی و درمانهای خانگی برای سفید کردن دندان موثر است. به عنوان مثال شما میتوانید بخش داخلی پوست پرتغال را بر روی دندانهای خود بکشید. این گزینه اثربخشی بیشتری دارد و امن تر است.
مواردی که قبل از استفاده کردن از خمیردندان حاوی زغال فعال باید بدانید:
اگر تصمیم گرفته اید از این خمیردندانها استفاده کنید، باید اینکار را با احتیاط انجام دهید و از به کاربردن مکرر آن بپرهیزید. شما نمی توانید دندانهای خود را بیشتر از هفتهای یکبار با این خمیردندانها مسواک بزنید. استفاده مکرر از آن آسیب رسان خواهد بود.
دکتر بروس در این باره میگوید: زغال فعال ماده خورندهای است و استفاده مکرر از آن میتواند مینای دندان را از بین ببرد. اگر بافت لثههای شما بیمار است، ریشه دندان ممکن است در نتیجه خاصیت خورندگی این زغال حساستر گردد. اگر میخواهید از چنین خمیردندانهایی استفاده کنید بهتر است
از یک برند مشهور و معتبر خرید کنید. همچنین مراقب نشانههای غیر عادی همچون خونریزی لثه و افزایش حساسیت آن باشید. اگر چنین نشانههایی را بعد از مصرف خمیردندان تجربه کردید حتما با یک دنداپزشک تماس بگیرید و مصرف خمیردندان حاوی زغال فعال را متوقف کنید. به فکر سلامت دندانهای خود باشید.
پینوشتها
بازنوشتهی افسانهی پسر کاکل زری و دختر دندون مروارید و رجوع شود به کتاب قصههای ایرانی، گردآوری و تألیف ابوالقاسم انجوی شیرازی، ج اول، بخش دوم، ص 140. از این افسانه روایت زیادی در دست است. رجوع کنید به قصهی کتاب کوچه، صص 188-198 و نیز افسانههای اسب چوبی و هرکسی بر طینت خود میتند در همین کتاب.
منبع مقاله :