جام جم سرا: آمادگی زن و شوهر با حضور آنها در کلاس‌های مشاوره میتواند نقش موثری در افزایش آگاهی آنها داشته باشد:
*سه ماه قبل از بارداری به ماما مراجعه کنید
مشاوره بارداری قبل از اقدام به آن اهمیت دارد. توصیه صریح ما به زوجین که قصد بچه‌دار شدن دارند این است که حداقل سه ماه قبل از بارداری به مراکز مشاوره یا خدمات مامایی مراجعه کنند این موجب میشود چنانچه مشکلی دارند به مراکز مناسب ارجاع داده شوند. در زنان و مردانی که به لحاظ جسمانی و روانی طبیعی هستند اقدامات تخصصی مدنظر نیست اما چنانچه در معاینات اولیه مشخص شود که زوجین یا یکی از آنها مشکلی دارند که ممکن است سلامت مادر یا جنین را به خطر بیندازد به مراکز مربوط ارجاع داده می‌شوند.
*نقش اسیدفولیک در پیشگیری از ناهنجاری‌های نقص لوله عصبی جنین
توصیه میشود زنان سه ماه قبل از اقدام به بارداری، پس از مشورت با پزشکشان قرص اسید فولیک مصرف کنند زیرا از ناهنجاری‌های نقص لوله عصبی جلوگیری می‌کند این قرص ارزان و قابل دسترس است.
*پدران مصرف دخانیات را کاهش دهند
حضور پدران در مشاوره‌های قبل از بارداری و حین آن نیز اهمیت دارد. چنانچه پدرانی سیگار، مواد مخدر یا الکل مصرف می‌کنند باید آن را در جلسات مشاوره بیان کنند. با این حال، معمولا به پدران توصیه میشود که مصرف دخانیات را کاهش دهند زیرا برای پدر بودن باید سلامت روانی داشته باشند و عادات ناپسندی که موجب به خطر انداختن سلامت جسمی و روانی آنها و اطرافیانشان میشود را اصلاح کنند.
*مواد نیروزا باروری را مختل می‌کند
مواد نیروزا که متأسفانه برخی مردان و زنان استفاده می‌کنند میتواند باروری را دچار اختلال کند در مورد مردان استفاده از این مواد میتواند کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد.
رژیم غذایی مناسب با مصرف سبزیجات و لبنیات تازه، پیاده‌رویی، کاهش استرس با تغییر سبک زندگی و البته برخورداری از تفریحات خوب و سالم نیز میتواند نویدبخش خانواده‌ای سالم باشد. (ناهید خداکرمی - رئیس انجمن علمی مامایی ایران)
زیاد شدن توده عضلانی، افزایش موهای بدن و کلفت شدن صدا را در اصطلاح ایجاد خواص مردانه می‌گویند که در خانم‌ها میتواند بسیار مشکل‌ساز باشد. باید بدانید استروئیدهای آنابولیک یا داروهای آنابولیک یا مواد نیروزا برای اولین بار در دهه 30 ساخته شدند و در پزشکی موارد استفاده اندک دارند چرا که پر عارضه هستند و تجویز نابجای آنها در خانم‌ها نیز عوارض خطرناکی به همراه خواهد داشت. امروزه سوءمصرف این داروها در سه گروه بیشتر دیده میشود: افرادی که برای بدنسازی و افزایش توده عضلانی بدن از این داروها استفاده می‌کنند، ورزشکارانی که به منظور افزایش انرژی و نیروی خود این داروها را مورد استفاده قرار می‌دهند که در اصطلاح به آن دوپینگ می‌گویند و در نهایت افراد لاغر و ضعیف که به امید افزایش وزن و اشتها سراغ این داروها می‌روند.
باید بدانید تحریک غدد چربی پوست و ایجاد جوش‌های جلدی، افزایش موهای ناحیه شانه، سینه، پشت و دست‌ها و پاها، کلفت شدن صدا، بزرگ شدن کلیتوریس در خانم ها، مهار هورمون‌های جنسی و ایجاد اختلال در باروری ازجمله عوارض داروهای نیروزا هستند. به‌طور کلی این داروها به سه شکل مورد استفاده قرار می‌گیرند: خوراکی، تزریقی و جلدی که بر اثر مصرف خودسرانه، مقداری از هورمون تستوسترون در بدن مردان تبدیل به هورمون استرادیول (هورمون زنانه) و افزایش رشد و بزرگی سینه‌ها در آقایان میشود. همچنین تولید هورمون تستوسترون توسط بیضه‌ها تحت تأثیر مستقیم غده هیپوفیز در مغز است. در واقع تستوسترون سبب مهار ترشح هورمون‌های غده هیپوفیز شده و به ایجاد اختلالات جنسی در مردان منجر میشود که در اصطلاح به آن کم‌کاری غدد جنسی نیز می‌گویند. از طرفی بیضه‌ها محل تولید اسپرم هستند. تولید اسپرم توسط بیضه‌ها تحت تأثیر هورمونی به نام FSH است که توسط غده هیپوفیز ترشح میشود. هورمون تستوسترون و هر داروی دیگری که خواص تستوسترون را دارد، بشدت سبب مهار ترشح هورمون FSH توسط هیپوفیز میشود. در عین حال، مصرف طولانی مدت این داروها عارضه بسیار خطرناک کوچک شدن بیضه‌ها را هم به دنبال دارد.
در این مردان بیضه‌ها تقریبا از بین رفته و تولید اسپرم به صفر می‌رسد و مرد قدرت باروری خود را از دست می‌دهد. متأسفانه در این مرحله کمک چندان زیادی نمی‌توان به بیمار کرد، ولی اگر افراد در مراحل اولیه مراجعه کنند تا حدود زیادی می‌توان جلوی تحلیل رفتن بیضه‌ها را گرفت.
زوج‌های زیادی را دیده ام که قدرت باروری شوهر (به علت مصرف مقادیر زیادی از این داروها در دورانی که مجرد بوده است) آسیب دیده و پس از ازدواج به دلیل ناباروری مرد، کارشان به جدایی کشیده شده است. بنابراین توصیه میشود، مردانی که به مدت طولانی از این داروها استفاده کرده‌اند، تحت بررسی‌های لازم قرار بگیرند.
دکتر محمدرضا صفری‌نژاد
جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری
این هفته به عوارض دیگر این داروهای هورمونی می‌پردازیم. باید بدانید در مردان، رشد پروستات رابطه مستقیم با هورمون تستوسترون دارد. در مردانی که از این هورمون‌ها استفاده می‌کنند، رشد پروستات تسریع و مشکلات اداری ایجاد خواهد شد. متأسفانه سرطان پروستات در مردان شایع است و بسیاری از آنها به‌صورت مخفی هستند یعنی فرد اطلاع از وجود سرطان پروستات در خود ندارد.
هورمون‌های آنابولیک ازجمله تستوسترون، علاوه بر این که می‌توانند احتمال بروز سرطان پروستات را افزایش دهند، در صورت وجود سرطان پروستات، رشد آن را تسریع می‌کنند.
البته برخی عوارض هم هستند که در خانم‌ها بیشتر دیده می‌شوند. به‌عنوان مثال، مصرف این هورمون‌ها بشدت سبب افزایش موهای زاید بدن میشود و در صورت تداوم مصرف بزرگی کلیتوریس، کلفت شدن صدا، کوچک شدن سینه‌ها و به‌هم خوردن عادت ماهانه را به همراه دارد که که غیر‌قابل برگشت هستند. همچنین هورمون‌های آنابولیک در خانم‌ها سبب مهار شدید غده هیپوفیز و این موضوع، منجر به ساخته نشدن فولیکول، اختلال در تخمک‌گذاری و ناباروی زن میشود.
در صورت استفاده از داروهای آنابولیک توسط خانم حامله، اگر جنین دختر باشد، به صورت پسر و اگر پسر باشد، به صورت دختر تکامل پیدا می‌کند؛ مبحثی که بشدت نگران‌کننده است. در این میان، عوارض زیاد دیگر در جوانانی دیده میشود که در سنین بلوغ از این داروها استفاده می‌کنند.
مثلا هورمون‌های استروئیدی سبب زودتر ظاهر شدن صفات جنسی ثانویه و بسته شدن زودرس اپیفیز استخوان‌ها شده، در نتیجه فرد کوتاه قد میشود (قد دخترانی که در سنین پایین عادت ماهانه می‌شوند، کوتاه می‌ماند.)
صرف طولانی‌مدت داروهای به اصطلاح انرژی‌زا یکی از مهمترین دلایل بروز علائم روانی به صورت تهاجم، خشونت، افسردگی، خودکشی و حتی وابستگی دارویی است و اگر فردی بیش ازیک نوع از این هورمون ها را همزمان مصرف کند، عوارض بیشتر و شدیدتر است. در پایان لازم است چند نکته را خاطرنشان کنم.
مورد مصرف پزشکی داروهای آنابولیک بسیار کم است، ولی متأسفانه در جامعه ما سوءمصرف این داروها نسبتا زیاد است. مصرف این داروها در افرادی که از نظر پزشکی نیاز به آن ندارند، بویژه در مردان مثل سم عمل می‌کند. نکته بسیار مهم این است که در رسانه‌ها بویژه شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنت، داروهای مقوی و نیروزا که ادعا میشود گیاهی هستند، به صورت وسیع تبلیغ می‌شوند.
بسیاری از این داروهای به اصطلاح گیاهی، مقایر خطرناکی از انواع هورمون‌های آنابولیک دارند که فرد بدون آگاهی از وجود این ترکیبات، اقدام به مصرف آنها می‌کند و در دراز مدت، تنها چیزی که عایدش میشود، عوارض خطرناک این داروهاست. فراموش نکنید، افرادی که سابقه مصرف طولانی‌مدت یا مقادیر زیادی از این داروها را دارند، باید مورد بررسی قرار بگیرند تا در صورت لزوم، اقدامات لازم برای آنها انجام شود.
دکتر محمدرضا صفری‌نژاد
جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، اصغر حیدری متخصص تغذیه با اشاره به اینکه در اسفند ماه به علت خانه تکانی، فعالیت خانم‌ها بیش از سایر روزهای عادی است، اظهار داشت: انجام بیش از حد فعالیت‌های روزانه باعث صرف انرژی بیشتر، افزایش خستگی و تشنگی افراد میشود.
با مصرف موز انرژی خود را چند برابر کنید
وی با بیان اینکه مصرف بعضی میوه‌جات بعد از انجام خانه تکانی باعث برگشت انرژی‌های از دست رفته خواهد شد، افزود: موز سرشار از موادی همچون فیبر، سوکروز، گلوکز و فروکتوز است و مصرف این میوه به همراه بادام زمینی باعث افزایش انرژی در طول روز میشود.
تاثیر پرتقال بر کاهش سینوزیت
حیدری با اشاره به اینکه پرتقال حاوی موادی مانند پتاسیم و ویتامین c است، تاکید کرد: مصرف کامل پرتقال به همراه لایه‌های سفید آن باعث افزایش انرژی و کاهش عارضه سینوزیت میشود.
رفع خستگی با شکلات تلخ
وی با بیان اینکه شکلات‌های تلخ سرشار از پلی‌فنول هستند، افزود: مصرف این ماده خوراکی واکنش‌های شیمیایی مغز را افزایش می‌دهد و خستگی‌های بعد از خانه تکانی را برطرف می‌کند.
با مصرف اسفناج پوست خود را شفاف کنید!
این متخصص نغذیه و رژیم درمانی گفت: بعد از خانه تکانی و استفاده از مواد شوینده مصرف پوست شما با مشکلاتی همچون خشکی و ترک خوردگی درگیر است و مصرف اسفناج علاوه بر رفع این مشکلات پوستی شفافبه شما هدیه می‌دهد.
جبران کمبود آهن با جعفری
به گفته وی، جعفری بهترین منبع تامین ویتامین، اسید فولیک و آهن است و با مصرف مستمر این سبزی می‌توانید کمبود آهن بدن خود را برطرف نمایید.
کاهش بیماری ریوی با مصرف تخم کدو
حیدری با اشاره به اینکه با استفاده از تخم کدو بعد از خانه تکانی می‌توان از بروز بیماری ریوی جلوگیری کرد، عنوان کرد: مصرف منیزیم موجود در تخم کدو بعد از خانه تکانی خستگی‌ها و عفونت‌های بدن را از بین می‌برد.
با ماست پروبیوتیک سیستم ایمنی بدن را تقویت کنید
این متخصص تغذیه با بیان اینکه استفاده از ماست پروبیوتیک در زمان صرف غذا باعث جذب باکتری‌های مفید در بدن میشود، افزود: استفاده از ماست پروبیوتیک سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.