با دلگرم همراه باشید تا با علت و درمان اختلالات دید آشنا شوید.
نشانه مهم ابتلاء به آب سیاه است و اغلب مبتلایان به آب سیاه در مراحل پیشرفته این بیماری متوجه بیماری خود میشوند. در بیماری گلوکوم(آب سیاه) ابتدا دید محیطی کم میشود و به تدریج به کاهش دید مرکزی می انجامد. دید بسیاری از افراد در شب دچار اختلال میشود ولی در اکثر موارد تا مراحل پیشرفته که دید مرکزی کم می شود افراد متوجه بیماری خود نمی شوند.
در مطالعه ای مشخص شده ۵۰ درصد مبتلایان به بیماری آب سیاه از بیماری خود اطلاع نداشته اند. در این تحقیقات مشخص شده که حدود ۱ تا ۲ درصد از افراد بالای ۴۰ سال دچار این بیماری میشوندکه این آمار با سایر کشورها مطابقت دارد.
در نوع شایع بیماری آب سیاه که ˈ گلوکوم زاویه باز ˈ نامیده می شود تفاوتی در میزان شیوع میان زنان و مردان وجود ندارد اما در گلوکوم زاویه بسته که شیوع کمتری دارد، زنان ۳ تا ۴ برابر بیشتر از مردان مبتلا میشوند.لازم است هر فردی پس از رسیدن به سنین بالاتر، سالانه دو تا سه مرتبه برای انجام معاینه به چشم پزشک مراجعه کند.
عامل ژنتیک نقش مهمی در این بیماری دارد و عوامل محیطی و تغذیهای نقش چندانی در بیماری آب سیاه ندارند؛ با این حال فرد ممکن است فرد به طور ثانویه مانند اصابت ضربه ای شدید به چشم و یا استفاده از داروهای کورتون دار در معرض ابتلاء به این بیماری قرار گیرد. احتمال ابتلای افراد دیابتی یا مبتلا به تیروئید به آب سیاه نیز وجود دارد . تجویز قطره در مراحل اولیه بیماری، لیزر درمانی و عمل جراحی برای بهبود آب سیاه را به عنوان سه راهکار درمانی این بیماری عنوان کرد.
بیست و دومین کنگره سالیانه انجمن چشم پزشکی ایران از تاریخ ۸ تا ۱۱ آبان ماه ۱۳۹۱ در مرکز همایش های رازی و با همکاری گروه چشم پزشکی و مرکز تحقیقات چشم بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) برگزار می شود.
برای سالمبودن و سالمماندن لازم است که به میزان کافی از انواع ویتامینها و مواد معدنی برخوردار شوید. اما متاسفانه برخی افراد کمبود ویتامین را چندان جدی نمیگیرند؛ غافل از اینکه کمبود ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز، برای سلامت بدن گران تمام میشود. در این مطلب ۱۵ نشانه کمبود ویتامین و مواد معدنی را شرح میدهیم.
علل کرامپهای عضلانی و درد در انگشتها پشت ساق و کف پاها
اگر بدون دلیل خاصی دچار کرامپ و گرفتگی در ناحیه پشت ساق پا، انگشتها یا کف پا میشوید، احتمال دارد دچار کمبود کلسیم، پتاسیم یا منیزیم شده باشید. افرادی که زیاد ورزش میکنند بیشتر دچار این قبیل کرامپها میشوند. برای مقابله با این مشکل لازم است مصرف میوههایی مانند گیلاس، سیب، انگور، موز و همچنین سبزیجات سبزبرگ را افزایش دهید.
علل شکاف در گوشه لبها
اگر متوجه ترک و شکاف در گوشه دهان خود شدهاید، به فکر افزایش جذب ویتامین B باشید. چون این مشکل ممکن است ناشی از کمبود ویتامینهایB2 ،B3 و ۱۲ B باشد. علاوه بر این ترک گوشه دهان شاید ناشی از کمبود آهن و روی (زینک) باشد.
این مشکل اغلب در بین گیاهخواران و همچنین افرادی که تغذیهشان متناسب با وضع بدنیشان نیست بیشتر بروز میکند. برای رفع این مشکل میتوانید هر هفته ماهی و مرغ بیشتری مصرف کنید. گیاهخواران میتوانند برای جبران کمبود ویتامین B حبوبات، بادام زمینی و گوجهفرنگی بیشتری مصرف کنند.
علل احساس خستگی زیاد
اگر هر شب کافی میخوابید، اما در طول روز احساس خستگی زیادی میکنید، احتمالا به کمبود ریبوفلاوین (ویتامین B2) مبتلا هستید. بنابراین لازم است مصرف محصولات لبنی، تخممرغ یا گوشتهای کمچرب مانند بوقلمون و... را بیشتر کنید.
علل خواب رفتن و کرخی دست و پا
اگر مدام دست و پایتان خواب میرود یا اینکه در قسمتهای انتهایی بدن (انگشتان دست و پا) احساس سوزش و گزگز دارید به این معنی است که شدیدا مضطرب یا افسرده شدهاید، اما اگر روحیهتان خوب است و مشکل خاصی ندارید، احتمالا دچار کمبود اسیدفولیک و ویتامینهای B6 و B12 شدهاید.
برای جذب هرچه بیشتر این ویتامینها سبزیجاتی مانند چغندر، مارچوبه و اسفناج مصرف کنید. علاوه بر اینها میتوانید از تخممرغ نیز برای افزایش این ویتامینها استفاده کنید.
علل جوشهای قرمز کوچک در پشت، رانها بازوها و گونهها
اگر متوجه شدهاید برخی از قسمتهای بدنتان مانند رانها، بازوها، گونهها و پشتتان دچار جوشهای قرمز کوچکی میشود، احتمال دارد دچار کمبود ویتامینهای A،D و همچنین اسیدهای چرب شدهاید. برای مقابله با این جوشهای ریز مزاحم مصرف مواد غذایی سالم مانند سبزیجات رنگی را در اولویت بگذارید.
سبزیجات برگدار و سبزیجات نارنجی و زردرنگ حاوی ویتامین A قابلتوجهی هستند. توجه داشته باشید که ماهی آزاد نیز جزو منابع سالم اسیدهای چرب ضروری بدن است. توصیه میکنیم از مصرف قارچ، ماهی ساردین و گوجهفرنگی نیز غافل نشوید و هر روز به مدت پانزده دقیقه در معرض نور آفتاب قدم بزنید.
علل افسردگی
عوامل متعددی برای ابتلا به افسردگی وجود دارد. یکی از این عوامل کمبود ویتامین D است. نتایج پژوهشی که سال ۱۹۹۸ انجام شده، نشان میدهد افرادی که در طول زمستان مکمل ویتامینD دریافت میکنند از بقیه افراد روحیه بهتری دارند و کمتر در معرض افسردگی قرار میگیرند.
فرقی نمیکند در چه فصلی از سال قرار دارید؛ حتما به فکر جذب ویتامین D بیشتری باشید. در فصل زمستان به دلیل کاهش نور خورشید این مشکل رواج بیشتری دارد. در نتیجه بهتر است با مشورت پزشک مکمل مصرف کنید.
علل ریزش موی شدید
ریزش موی زیاد ممکن است ناشی از کمبود بیوتین (از خانواده ویتامین B) باشد. این نوع کمبود، بویژه در بین ورزشکارانی که به تخممرغ خام علاقهمند هستند، دیده میشود. تخممرغ خام حاوی پروتئینی به نام «آویدین» است که مانع از جذب بیوتین میشود.
بنابراین راهحل مشکل ساده است؛ از مصرف تخممرغ خام بپرهیزید. اگر نمیتوانید این عادت را ترک کنید مصرف سبزیجاتی مانند گلکلم یا قارچ را افزایش دهید و مصرف ماهی آزاد و میوههایی مانند موز و تمشک را در اولویت برنامه غذاییتان قرار دهید.
علل اختلالات دید شبانه
اگر شبها و در تاریکی دیدتان دچار مشکل میشود، احتمالا به کمبود ویتامین A مبتلا هستید. حتما میدانید که هویج برای تقویت قوه بینایی مفید است. این سبزی نارنجی و پرطرفدار سرشار از بتاکاروتن است که پیشساز ویتامین A محسوب میشود و در تقویت قوه بینایی نقش مهمی دارد.
علل بیاشتهایی
عوامل متعددی در بیاشتهایی دخالت دارند، اما در برخی موارد کمبود بیوتین ممکن است عاملی برای از دست دادن اشتها باشد. البته باید بدانید این نوع کمبود ویتامین بندرت بروز میکند. مصرف مکملها شما را از این کمبود نجات میدهد. البته میتوانید با مصرف بادام، تخممرغ، حبوبات و همچنین توتفرنگی و تمشک مشکل را رفع کنید.
علل حالت تهوع، یبوست و نفخ
کمبود ویتامین B12 بسختی قابلشناسایی است، چون بدن میزان زیادی از این ویتامین را ذخیره میکند. حالت تهوع، یبوست و نفخ شکم جزو علائمی است که خبر از کمبود ویتامین B12 میدهد. این ویتامین در جگر، قلوه، بوقلمون، ماهی تن و... وجود دارد.
علل خونریزی لثهها و زخمهایی که میلی به بهبود ندارند
اگر متوجه شدهاید لثههایتان دچار خونریزی میشوند و زمانی که قسمتی از بدنتان زخم میشود میلی به بهبودی ندارد، احتمالا دچار کمبود ویتامین C هستید. مصرف روزانه ۱۰ میلیگرم ویتامین C برای پیشگیری از بروز کمبود ویتامین C و ابتلا به بیماری اسکوربوت کافی است. بیشک میدانید پرتقال حاوی این ویتامین است. اما باید بدانید علاوهبر پرتقال، میوهها و سبزیجات دیگری مانند فلفلدلمهای قرمز، پاپایا و کیوی جزو منابع اصلی ویتامین C هستند.
علل سردرد و سرگیجه
سردرد و سرگیجه ممکن است ناشی از عدم جذب نیاسین یا همان ویتامینB3 باشد. بیماری پلاگر که با علائمی مانند اسهال، درماتیت و دمانس (زوال عقل) خود را نشان میدهد نیز در اثر کمبود شدید ویتامینB3 بروز میکند. خوشبختانه در جوامعی که مواد غذایی با این ویتامین غنی میشود، این بیماری نیز بهندرت دیده میشود. جگر گاو و گوساله، مرغ و ماهی و ... جزو منابع غذایی ویتامینB3 هستند.
علل اسهال
مشکل بیرونروی دلایل متعددی دارد، اما اگر بدون علت خاصی و مداوم دچار این مشکل میشوید، احتمالا به کمبود ویتامین B9 مبتلا هستید. یکی از منابع این ویتامین دل و جگر مرغ است. اگر علاقهای به این قبیل خوراکها ندارید میتوانید از جگر گاو یا گوساله و همچنین حبوبات پختهشده استفاده کنید.
علل اینسومیا یا بیخوابی
قبل از هر چیزی باید بگوییم کمبود ویتامین B5 بندرت دیده میشود، اما اگر شما جزو مشتریهای دائم فستفودها و مواد غذایی صنعتی باشید بدنتان را در معرض این کمبود قرار دادهاید. در این صورت احتمال اینکه به بیخوابی و مشکلات پوستی مبتلا شوید زیاد است. باید بدانید ویتامین B5 در قارچ شیتک و جگر بره به وفور وجود دارد.
علل خشکی پوست
خیلیها از خشکی پوست شکایت میکنند. دلایل زیادی برای خشکی پوست وجود دارد. درست است که نوع پوست در وهله اول یک مساله ژنتیکی است، اما باید بدانید که کمبود ویتامینهای A و B نیز ممکن است باعث خشکی پوست شود. بنابراین لازم است مصرف سبزیجات برگدار، آجیلها، غلات و ماهیهای چرب بخصوص ماهی آزاد را افزایش دهید.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
جام جم سرا: دکتر آمنه لاهوتی در گفتوگو با جامجم افزود: شرط لازم برای حاملگی، آزاد شدن تخمک از تخمدان است. فرآیندها و مواد زیادی دستاندرکارند تا هرماه یک تخمک در موعد مقرر آزاد شود. تخمدان تحت کنترل مستقیم مغز قرار دارد و مغز خود با ترشح موادی باعث رشد و بلوغ تخمک و درنهایت آزادشدن آن میشود. یکی از موادی که در این فرآیند نقش دارد هورمون تیروئید است. تیروئید غده پروانهای شکلی است که جلوی گردن قرار دارد و هورمونی به نام تیروکسین ترشح میکند که در فعالیت و سوختوساز سلولهای بدن و نیز در رشد و تکامل انسان نقش دارد.
وی تاکید کرد: گاهی اختلال عملکرد تیروئید بدون علامت بالینی است به همین دلیل در بررسی های علل ناباروری همیشه این هورمونها چک میشوند. از طرفی در زنانی هم که برای مشاوره پیش از بارداری مراجعه میکنند حتما باید هورمون تیروئید چک شود زیرا مشکلات تیروئید علاوه بر اینکه موجب ناباروری میشود ممکن است باعث سقط جنین در ماههای اول بارداری نیز بشود.
وی ادامه داد: از علائمی که باعث شک به این بیماریها میشود میتوان به ضعف و بیحالی، پفآلودگی، افزایش وزن، افزایش خونریزی قاعدگی و افزایش دفعات قاعدگی و همچنین بینظم شدن آن اشاره کرد. در پرکاری تیروئید هم علاوه بر کاهش یا افزایش میزان خونریزی و بینظمی قاعدگی میتوان به علائمی مثل تعریق، تپش قلب و کاهش وزن با وجود افزایش اشتها اشاره کرد.
یکی از مسائلی که در بین دانشآموزان دیده میشود مشکل در یادگرفتن یک یا چند ماده درسی است. در این حالت، دانشآموز در زمینه خاصی با مشکل مواجه شده و دیگر دروس خود را میتواند براحتی بیاموزد.
دانشآموزی که دچار اختلال یادگیری است از نظر هوشی مشکلی ندارد و در حد متوسط یا حتی بالاتر قرار دارد و مشکل جسمانی از لحاظ شنوایی، بینایی و مغزی نیز ندارد و از نظر رفتارهای سازگاری و عاطفی نیز نرمال است اما مساله اینجاست که با وجود این مسائل در برخی از فرآیندهای روانی پایه مانند ادراک دیداری، ادراک شنیداری و درک زبان مشکلی وجود دارد.
این اختلالات ممکن است در زمینه زبان گفتاری، زبان نوشتاری (دیکتهنویسی)، اختلال خواندن و اختلال ریاضی دیده شود.
اختلالات متابولیکی و حتی آسیب جزئی به دستگاه عصبی مرکزی نیز میتواند به ایجاد این اختلال منجر شود.
عوامل دیگری مانند تناسب نداشتن نوع خون مادر با جنین، اختلالات در ترشحات داخلی مادر، قرار گرفتن در برابر اشعه، استفاده از دارو در دوران بارداری، کم وزنی هنگام تولد، آسیب وارده بر سر، آمدن جفت پیش از نوزاد، تولد با پا، مسمومیت سرب، نارساییهای تغذیهای، محرومیتهای محیطی و تدریس ناکافی و ناصحیح میتواند در بروز این اختلال اثرگذار باشد.
همچنین مشخص شده که عوامل ارثی در بروز این اختلال نقش مهمی دارد و میتوان گفت در تعدادی موارد مشابه کودکی که در دیکتهنویسی یا روخوانی مشکل داشته در اقوام درجه یک او نیز این مشکلات وجود داشته است.
در پایان شش سالگی مشخص میشود کودک راست دست است یا چپ دست و در کودکانی که دچار اختلال یادگیری هستند معمولا برتری دست یا پا خیلی آشکار نیست.
برای تشخیص انواع اختلال یادگیری در پایه اول دبستان باید حداقل شش تا هشت ماه از شروع سال تحصیلی گذشته باشد و بعد در مورد کودک قضاوت کرد و بررسی دفتر دیکته، دفتر ریاضی و مشاهده شیوه خواندن کودک الزامی است و بهترین فردی که میتواند کمک کند معلم مدرسه است.
آنچه حائز اهمیت است اعتماد به نفس و خودباوری کودک است که بشدت طی این اختلال صدمه میخورد.
در فرآیند سوادآموزی ممکن است بسیاری از این مشکلات به چشم بخورد، اما چنانچه مشخص شود کودک دچار اختلال یادگیری است لازم است اقدامات لازم در این زمینه صورت گیرد. معلم مدرسه نقش بسیار مهمی در بهبود فرآیند درمان خواهد داشت و تشخیص بموقع بسیار حائز اهمیت است.
برای هر کدام از انواع اختلالات یادگیری راهکارهای درمانی مختلفی ارائه شده است. یکی از آنها درمانهای ادراکی ـ حرکتی است که در این شیوه موقعیتهایی برای کودک فراهم میشود تا بتواند اطلاعاتی را از محیط دریافت دارد، به یکدیگر ارتباط دهد و آنها را دریابد.
همچنین بازیهایی برای آموزش حرکت، تمرینات روی تخته سیاه برای رشد هماهنگی حرکت و ادراک دیداری و حل معما در این شیوه کاربرد دارد. همچنین از درمانهای رفتاری نیز استفاده میشود. در ستونهای آتی انواع اختلالات یادگیری و راهکارهای درمانی آن ارائه خواهد شد.
دکتر مهرنوش دارینی - روانشناس و مشاور
جام جم سرا به نقل از ایسنا: اختلالات تغذیهای جزو اختلالات و مشکلات مزمنی هستند که به دنبال کاهش و محدودیت مصرف غذا اغلب با برخی از اختلالات و بیماریهای روانی همچون اضطراب و افسردگی همراه میشوند. همچنین به دلیل عوارض جسمی خطرناکی که این اختلال دارد در مقایسه با برخی از بیماریهای روانی دیگر نرخ مرگ و میر ناشی از آن بیشتر است.
به نقل از روزنامه تنسان: با توجه به خطرات این بیماری و شیوع آن، آگاهی از علائم بروز آن ضروری است. شایعترین علائم آن به شرح زیر است:
- احساس نیاز به کنترل افراطی روی تغذیه
گرچه اختلالات تغذیهای تنها به غذا و رژیمهای غذایی محدود نمیشود اما معمولا افراد مبتلا به این اختلال کنترل شدید و افراطی بر مصرف مواد غذایی و نوع تغذیه خود دارند و این امر موجب کاهش شدید وزن در آنها میشود.
- تصویر غلط از وضعیت جسمی
کسانی که دچار این اختلال هستند تصویر صحیح و واقعی از شکل و سایز بدن خود ندارند.
- کمغذایی یا پرخوری
کاهش مصرف غذا عمدهترین نشانه این اختلال است. همچنین دنبال کردن برنامههای غذایی خاص برای کنترل میزان مصرف غذا و مصرف سریع حجم زیاد غذا نیز از علائم این بیماری است که توقف آن برای این افراد عمدتا سخت است.
- روی آوردن به روشهای ناسالم به امید کاهش وزن
افراد دچار این اختلال تلاش بسیاری برای کاهش وزن حتی از طریق زیادهروی در فعالیتهای ورزشی یا مصرف زیاد داروهای مسهل و ملین میکنند.
- بیمیلی به صرف غذا در کنار دیگران
به دلیل احساس خجالت و گناه که عمدتا در مبتلایان به این اختلال شایع است بسیاری افراد از خوردن غذا در حضور دیگران احساس خوبی نمیکنند. همچین به این دلیل که فکر کردن به غذا در این افراد موجب اضطراب آنها میشود صرف غذا در فضاهای اجتماعی برای آنها با استرس بیشتری همراه است. به همین خاطر از قرار گرفتن در اجتماع پرهیز میکنند یا زمانی که در کنار دیگران هستند بسیار کم غذا میخورند.
- والدین مبتلا به اختلالات تغذیهای
در این اختلال تاثیر ژنتیکی هم دخیل است. بنابراین کسانی که سابقه این اختلال در خانوادهشان وجود دارد احتمال ابتلای آنها به مراتب بیشتر است. همچنین نشانههای این اختلال در والدین بر رفتارهای تغذیهای کودکان تاثیر میگذارد. برای مثال اگر والدین عادت به کنترل شدید مصرف و رژیم غذایی خاصی داشته باشند، این عادت در کودکان درونی شده و موجب فراهم شدن زمینهای برای بروز اختلال تغذیهای میشود.
- علائم روانی
نشانههای روانی شایع در این اختلال افسردگی و اضطراب است و در کنار این علائم، فرد احساساتی مشکلات دیگری چون کنارهگیریهای اجتماعی، ناامیدی، تفکر به خودکشی، نگرانی و ترس را نیز تجربه میکند.
- علائم جسمی
اختلالات تغذیهای عوارض خطرناکی برای بدن دارند. این علائم میتوانند کاهش وزن، ریزش موی سر، ایجاد موهای زائد در بدن، آسیبهای دندان و دهان، مشکلات قلبی، خستگی و مشکلات معده و روده را در پی داشته باشد.
- علاقه شدید به تناسب اندام در دیگران
تبلیغات و عکسهای مجلات مد و عکس افراد در شبکههای اجتماعی موجب ایجاد این باور شده که لاغری با زیبایی برابر است. این افراد تمایل بیشتری به مقایسه وضعیت ظاهر و بدن خود با دیگران دارند. همچنین این افراد مکررا از رژیمهای غذایی، تناسب اندام و وزن متناسب صحبت میکنند. علاوه بر این به قضاوت در ارتباط با ظاهر دیگران مینشینند.
- علائم ثانویه و تشدیدکننده
اختلال تغذیهای بیماری شایعی است که در همه مناطق جهان دیده میشود. توجه بیش از حد افراد به مسائلی مثل وزن، تناسب اندام و غیره موجب تشدید غیرعمدی این اختلال میشود. همچنین به دلیل صرف زمان زیاد روی رژیمهای غذایی، هویت فرد با بیماری درگیر میشود. بنابراین رهایی از آن به دلیل درونی شدن در جسم و روان فرد بسیار سخت است.
خوشبختانه منابع خوبی در این زمینه وجود دارد و همچنین متخصصان تغذیه با درمانهای روانی، روانپزشکی و دارویی به مبتلایان به اختلالات تغذیهای کمک میکنند. بنابراین بر خلاف بسیاری از بیماریهای تضعیفکننده، این بیماری با حمایتهای لازم بهبود مییابد.
جام جم سرا: اختلالات خواب ممکن است نشاندهنده وجود یا زمینه بروز انواع بیماریها شود. گاهی امکان دارد این بیماریها جدی باشد. در نتیجه لازم است بیتوجه از کنار بیخوابیهای شبانهتان نگذرید.
شاید افسرده شدهاید
خیلی وقتها ساده از کنار این مشکل میگذریم، اما امکان دارد اختلالات خواب ناشی از مشکلات روحی - روانی کموبیش جدی باشد. معمولا اختلالات و بیخوابیهای شبانه با افسردگی در ارتباط است. کمخوابی یا بیخوابی (اینسومینا) جزو بیماریهای شایع زندگی مدرن است. دهها نوع بیخوابی وجود دارد که نیاز به تشخیص دقیق و روشهای درمانی مختلف دارد. تشخیص این بیماری را باید به عهده پزشک و در برخی موارد متخصص اختلالات خواب گذاشت. دلیل آن هرچه باشد نباید این اختلالات را بیاهمیت انگاشت.به عقیده متخصصان حدود 80 درصد افراد افسرده از بیخوابی و کمخوابی شکایت دارند. براساس نتایج گزارشی که سال 2006 در فرانسه منتشر شد، 30 تا 50 درصد بیخوابیهای شبانه ناشی یا از عوارض مشکلات روحی- روانی و افسردگی است. علاوه بر این، مصرف داروهای ضدافسردگی یا آنکسیولیتیک، ممکن است باعث بروز یا تشدید اختلالات خواب شود.
شاید پای پارکینسون در میان است
نتایج یک پژوهش کانادایی که سال 2008 روی 93 داوطلب انجام شده و در مجله نورولوژی به چاپ رسیده نشان میدهد نوع مشخصی از اختلالات خواب ممکن است نشاندهنده بروز بیماریهای نرو ـ دژنراتیو (اختلالات مغز) مانند بیماری پارکینسون باشد. محققان به این نتیجه رسیدهاند امکان اینکه در پنج سال بعد از تشخیص «اختلال رفتاری در مرحله خواب پارادوکسال» فرد به بیماریهای نرو-دژنراتیو مبتلا شود 7 /17 درصد است و این احتمال در 12 سال بعد از تشخیص این بیماری تا 4 /52 درصد نیز میرسد. «اختلال رفتار در مرحله خواب پارادوکسال یا متناقض» جزو «پاراسمونیاها» است که اغلب بعد از 60 سالگی بروز میکند. این اختلال بسیار نادر است و 5 /0 تا 2 درصد مردها را مبتلا میکند. افراد مبتلا به این اختلال، حرکاتی که در رویاهایشان میبینند بهطور واقعی در محیط خارج انجام میدهند. این حرکات از حرکات آرام و بیخطر تا حرکات شدید مانند مشت زدن در حین خواب بروز میکند که امکان صدمه زدن به نزدیکان فرد را نیز بالا میبرد.
حواستان به بیماریهای قلبی ـ عروقی باشد
آپنه خواب نوعی مشکل تنفسی است که در حین خواب بروز میکند. امکان دارد این اختلال باعث بروز مشکلات قلبی ـ عروقی جدی شود. آپنه خواب خود را بهصورت خر و پف و در پی آن قطع تنفس فرد نشان میدهد. امکان دارد انسداد تنفس به مدت یک دقیقه یا بیشتر به طول بینجامد و تا چندصد مرتبه در حین خواب نیز تکرار شود. این افراد در طول روز دچار خوابآلودگی غیرعادی، اختلالات خلقی و شخصیتی میشوند. متاسفانه مشکلات تنفسی در طول خواب ممکن است زمینهساز مشکلات قلبی ـ عروقی مانند پرفشاری خون (در 50 تا 60 درصد موارد)، نارسایی قلبی (در 60 درصد موارد)، مشکلات عروق کرونری، آنژین، سکته قلبی (در 30 درصد موارد) و سکته مغزی (در 60 درصد موارد) شود.
خطر پروستات را جدی بگیرید
آقایانی که بعد از پنجاه سالگی در طول شب چند مرتبه نیاز به دستشویی و دفع ادرار پیدا میکنند، باید بیشتر حواسشان به سلامت پروستات باشد. چون این مساله در وهله اول ممکن است تذکری باشد به پروستات خوشخیم. باید بدانید سندرم آپنه نیز در اغلب موارد زمینهساز این مشکل میشود. بزرگشدن پروستات ممکن است خوش خیم یا سرطانی باشد. اگر سنتان بالای 45 سال است و شبها مجبور میشوید بیش از دو مرتبه بیدار شوید و به دستشویی بروید، بهتر است کمی هشیارتر باشید و در مورد مشکلتان با پزشک مشورت کنید.
زیاد میخوابید اما باز خوابآلودهاید؟
خوابآلودگی مداوم و آزاردهنده در طول روز نیز نباید بیاهمیت شمرده شود، چون امکان دارد ناشی از یک بیماری کمتر شناختهشده به نام «پرخوابی ایدیوپاتیک» باشد. برخاستن از خواب، آن هم به زحمت، خوابآلودگی، سستی غیرطبیعی و گیجی تا ساعتها پس از بیداری جزو علائم شایع این بیماری است. متاسفانه علت اصلی این بیماری ناشناخته است. البته بروز آن شایع نیست و باید پزشک تشخیص بدهد.
اختلالات خواب باعث چاقی میشود
برای حفظ تناسب اندام و پیشگیری از اضافهوزن بهتر است حواستان به خواب شبانهتان باشد. نتایج پژوهشهای متعدد نشان میدهد که اختلالات خواب با چاقی مفرط در ارتباط است. به عقیده متخصصان آمریکایی، محروم بودن از خواب کافی و باکیفیت باعث بههمریختن سوخت و ساز کربوهیدراتها میشود و بدن را در معرض اضافهوزن قرار میدهد. محققان آمریکایی روی بیش از هزار نفر بررسیهایی انجام دادهاند و به این نتیجه رسیدهاند شاخص توده بدنی شرکتکنندههایی که کمتر میخوابند بیشتر است. به عقیده این متخصصان خواب نقش مهمی در سازوکار مهار و تنظیم اشتها و سوخت و ساز بدن دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
وقتی اختلالات خواب مهار زندگی را از دست فرد خارج بسازد و تبدیل به مشکلی آزاردهنده و مختلکننده زندگی روزمره شود، باید بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کرد. اختلالات خواب علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مختلف مانند بیماریهای قلبی ـ عروقی، ممکن است باعث بروز تصادمهای رانندگی مرگبار نیز باشد. متاسفانه یک سوم تصادمهای رانندگی در اتوبانها در نتیجه خوابآلودگی راننده رخ میدهد. در نتیجه توصیه میشود به هیچ عنوان بیخوابی و کمخوابی را مسالهای بیاهمیت و عادی تلقی نکنید و در جهت درمان آن اقدام کنید. (ضمیمه سیب)
مترجم: فاطمه مهدیپور
منبع: MediSite.fr
جام جم سرا: کار به جایی رسیده که اکنون بیشتر خانوادهها نیز اگر چنین عضوی داشته باشند او را طرد کرده یا پنهان میکنند و یا دستکم آنقدر بر او سخت میگیرند که شخص ترجیح میدهد خواستههایش را در جایی خارج از خانه به دست بیاورد، اما این پایان رنجهای چنین فردی نیست، زیرا جامعه نیز برای او شرایط همان خانواده را دارد، فقط بزرگتر است و اعضایش بیرحمانهتر او را قضاوت میکنند، در نتیجه فرد مبتلا به اختلالات هویت جنسی به حاشیه رانده میشود؛ حاشیهای که زخمهای کاریتری بر روح و جسمش به یادگار میگذارد.
اینجاست که برچسبهای بیشتری به او زده میشود؛ برچسبهایی که هرکدام به تنهایی برای ویران کردن یک انسان سالم کافی است.
این در حالی است که اگر به جامعه آگاهی لازم درباره شرایط این افراد داده شود و همه به این باور برسند که آنها نیز انسانی معمولی هستند که به صورت مادرزادی بیمار بهدنیا آمدهاند، اشخاص سعی میکنند مرهمی بر زخم این افراد بگذارند.
نکته اینجاست که مسئولان باید برای تغییر این دیدگاه قدم بردارند. برای نمونه روز گذشته مدیرکل دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از تدوین و تنظیم لایحه ساماندهی بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسی سخن به میان آورد.
باید تاکید کرد اگر این لایحه هرچه زودتر برای تصویب به مجلس ارسال شود بخشی از مشکلات این افراد مانند وضع نظام وظیفه، تحصیل و درمان آنها برطرف میشود.
واقعیت اینجاست که بجز سازمان بهزیستی که تاکنون اندک حمایتی از این افراد کرده وزارت بهداشت و درمان و دیگر نهادها برای برطرف شدن نیازهای اولیه این بیماران قدم برنداشتهاند، حدود 14 سال پیش بود که کمیتهای در وزارت بهداشت و درمان مسئول پیگیری مشکلات این بیماران شد تا وزارت و بهداشت و درمان وظیفه درمان و جراحی این افراد را به عهده گیرد و سازمان بهزیستی نیز برای توانمند شدن آنها تلاش کند، اما هیچ دستگاهی به وظیفه خود عمل نکرده و مشکلات این بیماران هنوز پابرجاست.
برای نمونه هزینه درمان و جراحی این افراد که به قول معروف کمرشکن است، تاکنون تحت پوشش بیمه قرار نگرفته، بنابراین دولتمردان باید هرچه سریعتر لایحه ساماندهی بیماران مبتلا به اختلالات هویت جنسی را بازنگری کرده و آن را به مجلس بفرستند تا با تصویب شدن این لایحه دستکم این افراد از حمایتهای قانونی برخوردار شوند.
مهدی آیینی - گروه جامعه
جام جم سرا: هر نوع اختلال در مسیر عصبی باعث اختلالاتی در انزال خواهد شد. یکی از این اختلالات که در بین مردان هم شیوع زیادی دارد، انزال دیررس یا عدم انزال است.انزال دیررس به این معناست که باوجود انجام رابطه زناشویی طبیعی و موثر مرد نتواند حداکثر ظرف مدت 15 تا 20 دقیقه به انزال برسد، اما گاهی باوجود تحریکات مناسب جنسی مرد لذت جنسی را حس نمیکند و دچار عدم انزال میشود.
تفاوت انزال خشک با عدم انزال
عدم انزال با انزال خشک تفاوت دارد. در عدم انزال مرد اصلا ارضای جنسی یا انزال را از نظر روانی تجربه نمیکند، ولی در انزال خشک مرد به طور کامل احساس میکند که دچار انزال شده، ولی هیچ مایع منی هنگام مقاربت دیده نمیشود. شاید این تصور ایجاد شود که انزال پسگرد رخ داده است و مایع منی وارد مثانه میشود، ولی در عدم انزال چنین اتفاقی رخ نمیدهد.
انزال دیررس و عدم انزال علل مشترکی دارد
تعداد مبتلایان به انزال دیررس و عدم انزال نسبتا زیاد است و حدود 4 درصد از مردان به این دو اختلال مبتلا هستند.
علتها متعدد است؛ یکی از علتها فیزیولوژیک است؛ مانند کاهش حس دستگاه تناسلی یا کند شدن رفلکسهای عصبی. این اتفاق در بعضی از مردانی که عادت دارند با تحریکات بخصوصی به انزال برسند، بیشتر دیده میشود؛ مثلا مردانی که به مدت زیاد خودارضایی کردهاند، بهمرور در رابطه زناشویی دچار مشکل میشوند.
بعضی از بیماریهای مادرزادی، اختلالات آناتومیک مانند جراحی پروستات یا جراحی گردن مثانه که به دستگاه عصبی صدمه میرساند یا در مجموع بیماریهایی که به دستگاه عصبی لگنی آسیب میزند.
افرادی که دیابت طولکشیده دارند (یکی از شایعترین دلایل عدم انزال ابتلا به بیماری دیابت است)، بیمارانی که در اثر تصادف دچار صدمات نخاعی میشوند، بیماری سرطان پروستات پیشرفته که جراح مجبور به برداشتن کامل پروستات است، هر نوع عمل جراحی که زنجیره عصب سمپاتیک در آن صدمه ببیند (مثل بیماری سرطان روده بزرگ که جراح ناچار است تمام روده بزرگ را بردارد و این کار به عصب سمپاتیک آسیب میرساند)، عمل جراحی روی غدد لنفاوی شکم (در بیماری سرطان بیضه غدد لنفاوی شکمی خارج میشود)، هر نوع بیماری غدد درونریز مثل کمکاری غده تیروئید، کمکاری غدد جنسی در بیماری هیپوگنادیسم یا کوچک ماندن غدد جنسی (بیضهها)، استفاده از بعضی داروها مانند داروهایی که برای فشار خون بالا تجویز میشود، داروهای روانگردان مانند ضد افسردگیها که برای بیماران افسرده تجویز میشود، مصرف هر نوع ماده مخدری نیز باعث عدم انزال یا انزال دیررس میشود و عواملی دیگر از این دست.
اعصاب دستگاه تناسلی از طریق شبکه هیپوگاستریک در داخل لگن تنظیم میشود. پس پرتودرمانی و رادیوتراپی لگن نیز ممکن است به این اعصاب صدمه بزند. بیماران مبتلا به ام.اس هم دچار این دو اختلال هستند، زیرا بیماری ام اس به نخاع شوکی و مغز آسیب میزند.
علت زمینهای باید یافت شود
در واقع هر بیماری که با این دو شکایت به پزشک مراجعه میکند، حتما لازم است شرح حال و معاینه درستی از او انجام شود. برای همه بیماران آزمایش و عکس درخواست میکنیم تا علت اصلی پیدا شود. چون با از بین بردن علت زمینهای میتوان مشکل بیماران را تا حد زیادی برطرف کرد.
با آزمایش خون نیز اطلاعات خوبی از بیمار به دست میآید. معمولا در این آزمایشها میزان هورمونهای بدن مثل تیروئید یا هورمونهای جنسی و میزان قند خون بیمار را ارزیابی میکنند. تصویربرداری از نظر وجود اختلالات مادرزادی و سیستوسکوپی نیز از دیگر کارهاست.
درمان انزال دیررس و عدم انزال
درمان به دو نوع تقسیم میشود؛ ابتدا باید علت زمینهای برطرف شود. بیماری که چند سال مبتلا به بیماری ام.اس یا دیابت است یا فردی که به دلیل عمل جراحی اعصاب لگنیاش آسیبدیده باید درمان شود. درمان در این دسته از بیماران دارویی است.
گاهی هم مشکلات بیمار منشأ روانی دارد و اصلا مشکل جسمی در کار نیست. این بیماران را اغلب به متخصصان روانپزشک ارجاع میدهیم، چون آنها به رواندرمانی یا رفتاردرمانی نیاز دارند.
بیمارانی که فقط با خودارضایی به انزال میرسند نیز باید با تمرینهایی خاص آموزش ببینند که از طریق روابط زناشویی به ارضای جنسی یا انزال برسند.
دکتر محمدرضا صفرینژاد
متخصص اورولوژی و فوقتخصص آندرولوژی
سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
اینکه میگویند «کسی ازبی خوابی نمیمیرد» افسانهای بیش نیست. بسیاری از اختلالهای خواب تهدید کننده حیات هستند، چه به صورت مستقیم، مانند: «اختلال بیخوابی کشنده خانوادگی» یا «آپنه خواب انسدادی هنگام خواب» و چه به صورت غیرمستقیم، مانند: «حوادث مرتبط با اختلالهای خواب».
هزینه غیرمستقیم حوادث ناشی از اختلالهای خواب به تقریب ۱۰۰ ملیون دلار در سال در امریکا برآورد شده است. بنابر این اختلال خواب مشکلی جدی است که نه تنها بر خانواده بلکه بر همکاران و اجتماع به طور کل تاثیر میگذارد.
مرگ ومیر در بین افرادی که کمتر و بیشتر از حد طبیعی میخوابند، افزایش مییابد. یک پیگیری ۶ ساله نشان داده است که مرگ ومیر مردان ۳۰ ساله و بالاترکه کمتر از ۴ ساعت در شبانه روز میخوابیدند ۸/۲ بار بیشتر از کسانی بود که ۸-۷ ساعت میخوابیدند. از سویی دیگر مرگ و میر در مردانی که بیش از۱۰ ساعت در شبانه روز میخوابند، ۸/۱ بار بیشتر از مردانی است که به میزان طبیعی میخوابند. طب اختلالهای خواب به سرعت در حال تبدیل شدن به یک رشته فوق تخصصی است.
میزان خواب مورد نیاز:
مقدار خوابی که افراد نیاز دارند به طور قابل توجهی متنوع است. اکثر بالغین ۷- ۸ ساعت در شبانه روز میخوابند. اگر چه بعضی از افراد بدون اینکه عارضهای برایشان داشته باشد کمتر از این میزان میخوابند. اغلب افراد بالای ۶۰ سال از مشکلات خواب شاکی هستند و تغییر در الگوی خواب در این سنین شایع است و بخشی از پدیده سالمندی است.
بیخوابی:
شایعترین شکایت در بیمارانی است که با مشکلات خواب به پزشک مراجعه میکنند. بیخوابی و خواب آلودگی متعاقب آن دیسترس بارزی بر فرد وارد میآورد و فعالیتهای زندگی روزمره او را تحت تاثیر قرار میدهد. بیخوابی گاهی علامتی از بیماری زمینهای دیگری است. ولی میتوانید به بیماران اطمینان بدهید که در اکثر موارد میتوانند بر مشکلات خواب فایق آیند.
بیخوابی خود را به صورت مشکل در به خواب رفتن، سحرخیزی، بیدار شدنهای مکرر و بیقراری یا خوابی که نیرو زا نیست، خود را نشان میدهد. وقتی بیخوابی با اختلال در عملکرد فرد در زمینههای مختلف خانوادگی، شغلی و یا تحصیلی همراه شود میتوان گفت اختلال خواب وجود دارد.
عوارض بیخوابی:
بعضی از اثرات خواب ناکافی در زیر آورده شده:
بهخواب رفتن در طول روز
احساس خستگی
کاهش تمرکز
مشکلات حافظه
مشکل در تصمیم گیری
تحریک پذیری
کاهش تحمل ناکامی
افزایش خطر حوادث و تصادفات
علل بیخوابی:
بیخوابی ممکن است یک اختلال خواب اولیه یا نشانهای از اختلال روانی، جسمی و یا ناشی از مصرف مواد باشد. بهطور کل علل بیخوابی را میتوان به دستههای زیرتقسیم کرد:
– علل روانشناختی: افسردگی، اضطراب، استرس و…
– علل جسمی: وزن بالا، نارسایی قلبی، بیماریهای تنفسی مانند آسم و COPD، بیماریهای گوش وحلق و بینی مانند سینوزیت، دیابت، زخم معده و اثنی عشر، دردها مانند کمردرد و سردرد، آرتریت، مصرف داروهایی مانند استروییدها، دکونژستانتها و سایر داروهای محرک و….
– علل ناشی ازالگوی زندگی: مصرف الکل، چای یا قهوه، خوردن غذای سنگین قبل از خواب، چرت زدن روزانه، الگوی نامنظم خواب
– علل محیطی: محیط خیلی گرم یا سرد، سر و صدا، آلودگی هوا، نداشتن حریم خصوصی، شلوغ بودن و تعداد بالای افراد خانواده
در ابتدا باید مشخص کنید که بیمارتان از اختلال خواب خاصی رنج میبرد یا خیر. بدین منظور، سوالات زیر کمک کننده است:
آیاتاکنون کسی به شماگفته که در خواب با صدای بلند خروپف میکنید؟
احتمال وجودآپنه خواب وجود دارد. این وضعیت ممکن است خطراتی ازجمله توقف تنفس در هنگام خواب و عوارض قلبی را به همراه داشته باشد. البته درمان موثری برای آن وجوددارد. در صورتی که این تشخیص مدنظرتان است بیمار را به متخصص ارجاع دهید.
آیا اتفاق افتاده که به طور ناگهانی بدون اینکه بتوانید در برابر آن مقاومت کنید دچارحمله خواب شوید و نتوانید خود را بیدار نگه دارید؟
در این وضعیت تشخیص نارکولپسی مطرح میشود. این وضعیت نیزخطرناک است، بهویژه در هنگام رانندگی و کار با ماشینهای صنعتی. پس هشدارهای لازم را در این مورد بدهید. به او اطمینان دهیدکه این اختلال به درمان پاسخ خواهد داد و او را به متخصص ارجاع دهید.
آیا هیچگاه قبل از به خواب رفتن در پاهای خود احساس ناراحت کننده انقباضات عضلانی یا گزگز و مورمورشدن را داشتهاید؟ آیا تاکنون کسی به شما گفته که عضلات اندامهایتان در هنگام خواب پرش دارند؟
به احتمالی تشخیص سندرم پاهای بیقرار و میوکلونوس شبانه مطرح میشود. این وضعیت نیز با درمان دارویی قابل حل است. او را به متخصص ارجاع دهید.
بیخوابی اولیه:
وقتی بیخوابی ناشی از علل جسمی، روانی یا مصرف مواد نباشد، یعنی علت زمینهای برای آن نتوان پیداکرد، بیخوابی اولیه وجود دارد. با این وجود گاهی میتوان علتی برایش پیدا کرد که قابل تغییر باشد. یکی از این علل عدم رعایت اصول بهداشت خواب است. یعنی اینکه برخی عادتها و فعالیتهای روزمره زندگی به گونهای، بر کیفیت خواب در شب و بیداری کامل در روز اثر نامطلوب میگذارد.
گاهی نیز در طول دورههای استرس، بیماری اضطرابی و یا مصرف و ترک داروهای خواب آور که فرد دچار بیخوابی میشود، اتاق خواب و اشیا داخل آن به محرکهای شرطی بیخوابی تبدیل میشوند. مواجهه با این محرکها در هنگام شروع خواب باعث تداعی بیخوابیهای قبلی شده و مانع به خواب رفتن فرد میشود.
این افراد اغلب بر خلاف بیماران مبتلا به بیخوابی ثانویه ناشی از علل روانی، عملکرد روزانه خوبی دارند و کار و روابط بین فردی آنان رضایت بخش است، گرچه خستگی بیش از حدی را تحمل میکنند. خصوصیات دیگر این افراد عبارت است از موارد زیر:
– نگرانی شدیدی در مورد بهخواب نرفتن خود دارند.
– تلاش زیادی برای بهخواب رفتن میکنند.
– ذهن آنها مدام با این مساله مشغول است که، نمیتوانند بهخوابند.
– در هنگام خواب تنش عضلانی زیادی دارند.
– اغلب علایم جسمی اضطرابی را نیز دارند.
– هنگامی که در جایی غیر از محل همیشگی میخوابند، به راحتی خوابشان میبرد.
– وقتی تلاش زیادی برای خواب نمیکنند به خوبی بهخواب میروند (برای مثال هنگام تماشای تلویزیون).
توصیههای درمانی:
از زمانهای بسیار دور استفاده از داروهای خواب آور برای درمان بیخوابی مرسوم بوده است و امروز بیش از همه از دسته دارویی بنزودیازپینها استفاده میشود. داروهای خواب آور دیگر کلرال هیدرات، زولپیدم، آنتی هیستامینها، ال- تریپتوفان و به تازگی ملاتونین میباشند.
ولی به عنوان یک درمانگر همیشه باید به خاطر داشته باشید که داروهای خواب آور باید برای مدت کوتاه استفاده شود. مصرف درازمدت آن باعث ایجاد وابستگی شده و قطع مصرف را با مشکل مواجه میکند و ممکن است باعث بدترشدن بیخوابی اولیه شود. از سویی دیگر مصرف این داروها به همراه الکل و یا سایرداروهای مضعف سیستم اعصاب مرکزی خطرناک است و در صورتی که بیمار حامله باشد عوارضی را برای جنینش به همراه دارد.
بنابر این در صورت لزوم با کمترین دوز موثر، دارو را شروع کنید و بیش از دو هفته آن را ادامه ندهید و مصرف دارو را با سایر توصیههای درمانی از جمله بهداشت خواب همراه نمایید. اگر پس از قطع دارو هنوز بیمار از بیخوابی رنج میبرد، علل ثانویه ایجادکننده بیخوابی مانند افسردگی، اضطراب یا سایر اختلالهای زمینهای را دوباره مرورکنید. به خاطر داشته باشید که استفاده طولانی مدت از داروی خواب آور میتواند باعث تدوام مشکلات خواب و از نظر دور ماندن اختلال زمینهای ایجاد کننده بیخوابی شود.
درمانهای غیر دارویی بیخوابی:
همانگونه که متذکر شدیم برخی از اختلالهای خواب به طور مستقیم ناشی از عوامل خارجی، محیطی یا الگوی نادرستی از عادات زندگی است و یا اینکه محرکهایی شرطی وجود دارند که باعث تدوام مشکل بیخوابی در فرد میشوند. بهداشت خواب، قوانینی اصولی وپایه است که در بردارنده آداب و مناسک صحیح برای یک خواب خوب و نیز مواردی است که فرد باید از آن اجتناب کند تا از بیخوابی رهایی یابد.
I. بهداشت عمومی خواب (Universal sleep hygiene):
* یک برنامه ورزشی روزانه و دائمی برای خود ترتیب دهید.
* از ورزش شدید، به ویژه قبل از خواب بپرهیزید.
* سر و صدای اضافی، نور زیاد و سرما و گرمای اتاق خوابتان را تعدیل کنید.
* قبل از خواب اگر گرسنه هستید، غذای سبکی میل کنید.
* زمانی را برای آرامسازی (relaxation (اختصاص دهید.
* از خوردن الکل، مصرف سیگار و نوشیدنیهای کافیین دار هنگام شب (و یا حتا زودتر اگر خیلی به آن حساس هستید) بپرهیزید.
* از تماشای تلویزیون در رختخواب اجتناب کنید.
* از مصرف طولانی مدت قرصهای خواب آور اجتناب کنید.
* اتاق خواب خود را به میدان جنگ مشکلات عاطفی یا مسائل جنسی خود تبدیل نکنید.
* تغییرات کوچک در اتاق خواب مانند: تغییر دکوراسیون یا تعویض اتاق خواب ممکن است موثر باشد.
II. درمان کنترل محرک (Stimulus control therapy):
برای بر هم زدن چرخه معیوب بیخوابی و از بین بردن محرکهای شرطی، قوانین زیر را به بیمارانتان توصیه کنید.
* قانون اول: فقط وقتی به رختخواب بروید که خواب آلود باشید تا موفقیت را به حداکثر برسانید.
* قانون دوم: از رختخواب فقط برای خوابیدن استفاده کنید. تماشای تلویزیون، مطالعه، خوردن و صحبت کردن با تلفن در رختخواب ممنوع میباشد.
* قانون سوم: اگر خوابتان نمیبرد بیجهت در رختخواب نمانید و احساس ناکامی نکنید. بعد از چند دقیقه بدون اینکه مدام چشمتان به ساعت باشد برخیزید و به اتاق دیگری بروید و خود را مشغول به کاری کنید که هیجان برانگیز نیست تا وقتی که خوابتان به سوی شما بازگردد. این قانون را هر چند بار که لازم است تکرار کنید.
* قانون چهارم: ازچرت زدن روزانه بپرهیزید.
III. محدودکردن خواب (Sleep restriction therapy):
محدود کردن زمان ماندن در رختخواب، برای کسانی که گزارش میکنند چندین ساعت را در رختخواب هستند ولی بیدارند و بهخواب نمیروند، میتواند کمک کننده باشد. اگر بیمار گزارش میکند که فقط ۵ ساعت از ۸ ساعتی را که در رختخواب بهسر میبرد میتواند بهخوابد، زمان ماندن در رختخواب را کاهش دهید. ولی باید مراقب باشید که این زمان نباید به کمتر از ۴ ساعت در شبانه روز برسد. خوابیدن در ساعات دیگر شبانه روز نیز باید ممنوع شود، بهجز سالمندان که میتوانند چرتی نیم ساعته در روز داشته باشند. وقتی درصد مدت زمان خواب به مدت زمان ماندن در رختخواب افزایش یافت یعنی Sleep efficiency به ۸۵ درصد رسید، میتوانید هر بار زمان ماندن در رختخواب را ۱۵ دقیقه افزایش دهید.
IV. آرامسازی و تنفس منظم (Relaxation & Rhythmic breathing):
یکی از روشهایی که کمک میکند تا فرد آرامش خود را به دست آورد، تکنیک آرامسازی و تنفس منظم است. میتوانید بترتیب زیر این عمل را آموزش دهید:
«روی صندلی بنشینید وخود را در وضعیت راحتا قرار دهید. سر خود را به آرامی به دیوار تکیه دهید، چشمانتان را ببندید و سعی کنید به چیزی فکر نکنید. عضلات خود را به ترتیب تا حدی که احساس درد نمیکنید منقبض و سپس رها کنید.
میتوانید از دست شروع کنید و مشتهایتان را بفشارید و دستهایتان را به جلوکشیده و عضلات بازو و ساعد خود را منقبض کنید.
پس از چند ثانیه مشتتان را باز کنید و دستهایتان را آرام پایین بیاورید و روی پایتان رها کنید.
زمان بیشتری را به رهاسازی عضله اختصاص دهید. برای مثل اگر ۵ ثانیه انقباض عضله طول کشید ۱۵ ثانیه آن عضله را رها کنید. این کار را به ترتیب برای تمام عضلات بدن شامل: عضلات قفسه سینه شانهها، کمروشکم، رانها و ساق پا و کف پا و عضلات صورت و گردن انجام دهید. با هر بار انقباض و رهاسازی عضله چند بار نفس عمیق بکشید و کلمه آرامش را تکرار کنید. برای اینکه تنفس منظمی داشته باشید باید ریههای خود را با سه شماره و در سه مرحله پروخالی کنید».
در ابتدا ممکن است بعضی از بیماران احساس بهتری پیدا نکنند، نگران نباشید اگر چند بار این مراحل را درخانه تمرین کنند کم کم مهارت پیدا خواهند کرد. این تمرین میتواند در وضعیت درازکش نیز در منزل انجام شود. توصیه کنید که بیمارتان روزی سه بار این تمرین را در منزل انجام دهد و به ویژه انجام این تمرین در هنگام خواب برای افرادی که تنش بالایی درعضلات خود احساس میکنند و یا سطح اضطراب بالایی دارند و احساس بیقراری قبل از بهخواب رفتن دارند بسیار موثر است.
در صورتی که پس از تمام این تمهیدات هنوز بیمارتان ازمشکل بیخوابی رنج میبرد او را به متخصص ارجاع کنید. (پزشکان بدون مرز)
دکتر سیدحسن تنکابنی که ارائه دهنده مقاله علمی در خصوص بیماری «سندروم Landau kleffner» در همایش اختلالات عصبی - تکاملی است، گفت: این بیماری چون معمولا با تشنجهای صرعی همراه است، در تقسیمبندیها، زیر دستۀ تشنجها و صرعها قرار میگیرد.
وی با تاکید بر اینکه تظاهر اختصاصی این بیماری، بروز مشکل در گفتار کودک است، ادامه داد: علت دقیق و مشخصی برای بروز این بیماری پیدا نشده اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این مشکل موثر هستند.
تنکابنی اظهارداشت: والدین با مشاهده مشکل گفتاری فرزند خود، حتما آن را جدی گرفته و کودک را نزد پزشک ببرند چون پزشک میتواند با گرفتن شرح حال، معاینه بالینی و مسلما دریافت نوار مغزی در صورت نیاز، این بیماری را تشخیص بدهد.
وی همچنین تاکید کرد: این بیماری مانند انواع صرع، همزمان با تشنج صرعی مانند حرکات دست، چشم و سر، همراه است اما بروز مشکل گفتاری، از تظاهرات اختصاصی آن است که اگر بموقع و زود تشخیص داده و درمان آغاز شود، بیمار به درمان، پاسخ داده و بهبود مییابد.
این استاد دانشگاه درباره همایش اختلالات عصبی - تکاملی، گفت: برگزاری این همایش باعث خواهد شد که ارتباط متخصصان تمامی گروههای پزشکی در حوزههای تشخیصی، درمانی و توانبخشی، با یکدیگر بیشتر شده و تبادل نظر و تمرکز آنان بر روی بیماریهای مرتبط با تخصصشان، به رشد و ارتقای سلامت کودکان کمک کند.
همایش اختلالات عصبی - تکاملی با حضور جمع کثیری از روانپزشکان، روانشناسان، متخصصان مغز و اعصاب، متخصصان کودکان، متخصصان علوم اعصاب، متخصصان توانبخشی و...، از سراسر کشور در روزهای ۱۷ و ۱۸ دی ماه امسال در سالن اجتماعات شهید احمدی روشن دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار میشود. (مهر)
دکتر آزیتا توسلی، متخصص مغز و اعصاب کودکان گفت: آمار دقیقی از اختلالات تکاملی در کشور نداریم ولی آنچه که از میزان مراجعه به درمانگاهها به جهت عدم تشخیص «ناتوانی در نشستن، راه رفتن یا صحبت کردن کودکان» استنباط میشود، حاکی از شیوع نسبتا بالای این اختلالات در میان کودکان است.
توسلی افزود: اگر کودکی از نظر تکاملی (حرکت، تکلم و ارتباطات اجتماعی) دچار تاخیر شده باشد، سنجش هوش برای او انجام نمیشود بلکه مورد ارزیابی عقب ماندگی ذهنی قرار میگیرد. برخی کودکان ممکن است به هنگام تولد مشکلی نداشته باشند ولی بعدا در سن سه یا چهار ماهگی، گردن نمیگیرند، درهفت ماهگی به روی شکم برنمی گردند، بصورت نرمال (عادی) جلو نمیروند و بتدریج مهارتهای لازم را کسب نمیکنند که باید بلافاصله درمان آنها آغاز شود.
وی گفت: متاسفانه بیشتر پزشکان به جای توجه به سیر تکامل نوزاد، بیشتر به شاخصهای رشد توجه میکنند این در حالی است که مراحل تکامل، بسیار مهم است زیرا این تکامل است که بر حرکت نوزاد، نشستن، راه رفتن و به زبان آمدن کودک تاثیر دارد.
این متخصص مغز و اعصاب کودکان از همکاران پزشک خود خواست تا در مواجهه با کودک، حتما به شاخصهای عصبی او توجه کنند، چون تشخیص زودهنگام و بموقع، در درمان و توانبخشی کودک بیمار، بسیار موثر است و بار معلولیتها را کاهش میدهد.
وی همچنین با اشاره به اینکه لازم است والدین روی حرکات و توانایی فرزند نوزاد خود توجه کنند، اظهار امیدواری کرد تا مراکزی در کشور داشته باشیم که پزشکان این مراکز با آگاهی از چگونگی پایش مراحل تکامل، نسبت به پیشگیری و درمان اختلالات مربوطه اقدام کنند.
دکتر لادن افشار خاص، متخصص مغز و اعصاب کودکان نیز در این باره گفت: وضعیت سلامتی بیمار، قابل پایش و مراحل تکامل کودک اعم از گردن گرفتن، نشستن، راه رفتن و به زبان آمدن قابل ارزیابی است.
وی تاکید کرد: فعالیت درمانی متخصصان مغز و اعصاب در بسیاری از موارد، بویژه در زمینه تکلم کودک، کافی نیست بلکه باید خدمات روانپزشکی هم به وضعیت کودک کمک کند تا با مشاوره روانپزشکی، سیر درمان کامل شود.
افشار، پایش تکامل کودکان در سنین زیر پنج سال را بسیار مهم دانست و ادامه داد: انجام این پایش از طریق جداول استاندارد و مشاوره روانپزشکی در پیشگیری و درمان اختلالات عصبی - تکاملی کودکان، بسیار لازم و ضروری است.
قرار است نخستین همایش اختلالات عصبی - تکاملی در روزهای ۱۷ و ۱۸ دی ماه جاری در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار شود. (ایرنا)