جام جم سرا: «علی گرجی» افزود: والدین باید کشف اضطراب کودک را از نحوه نقاشی کشیدن تا قصه گفتن او داشته باشند چرا که در برخی مواقع کودکی که دچار اضطراب است حتی حوصله کشیدن نقاشی یا گفتن قصه را ندارد و در این زمینه آنان باید به داشتن اضطراب کودک خود پی ببرند.
وی از علایم استرس و اضطراب در کودکان به صورت غیرطبیعی، ناخن جویدن، شب ادراری، سکوت، درگیری با دیگر بچهها و اختلال در خواب عنوان کرد و گفت: باید پدر و مادر مراقب باشند زمانی که کودک یکی از این علایم را دارد میتواند از علایم اضطراب باشد و نسبت به بررسی بیشتر موضوع اقدام کنند.
او به والدین توصیه کرد که نباید استرس آنقدر مزمن شود که به بیماری اضطراب تبدیل شود چرا که ممکن است کودک آنان را دچار مشکل بیشتری کند.
گرجی با بیان اینکه هر تغییر رفتاری میتواند منجر به اضطراب شود اظهار داشت: همچنین برای پیشگیری از اضطراب کودکان به ویژه آنان که در مدرسه تحصیل میکنند باید مرتب با معلمشان در تماس باشند زیرا ممکن است بچهها بسیاری از علایمی را که در خانه بروز نمیدهند در مدرسه بروز دهند.
او افزود: طرح اضطراب زدایی در جامعه به عنوان یکی از پیشنهادهای ما در این کنگره است تا از این طریق شاهد کاهش استرس و اضطراب در جامعه باشیم و حتی بتوانیم هزینههای این موضوع را نیز کاهش دهیم. (ایرنا)
جام جم سرا: این اضطراب زمینهساز مشکلات فراوانی است که از جنبههای گوناگون بررسی میشود. یکی از این جنبهها تاثیر آن بر سلامت افراد شاغل است. براساس نتایج مطالعه جدیدی که به دست محققان زلاندنویی و اروپایی انجام شده، چنین اضطرابی ممکن است خطر ابتلا به آسم را حتی در افرادی که تاکنون مشکل تنفسی نداشتهاند به میزان قابلتوجهی افزایش دهد.
به گزارش مجله پریونشن، این گروه از محققان با استفاده از دادههای شغلی و سلامت بیش از 7000 نفر دریافتهاند هرچه نگرانی فرد از اخراج شدن از کار بیشتر باشد، احتمال ابتلا به آسم در او بیشتر خواهد شد. در واقع، افرادی که اعتقاد داشتهاند احتمال اخراج شدنشان طی دو سال آینده بیش از باقیماندنشان بر سر کار بوده، 61 درصد بیش از دیگران در معرض ابتلا به آسم قرار داشتهاند.
این محققان در توضیح این ارتباط به التهابی اشاره میکنند که اضطراب را میتوان اصلیترین مسبب بروزش به شمار آورد. دکتر آدریان لوئربروکز، متخصص همهگیر شناسی اجتماعی از بیمارستان دانشگاه دوسلدورف آلمان و یکی از محققان این گروه تحقیقاتی، میگوید: «اضطراب میتواند بر فرآیندهای التهابی که ارتباط تنگاتنگی با بروز آسم دارد، موثر باشد.»
وی توضیح میدهد هر فردی ممکن است گاهی گرفتار اضطراب و نگرانی شغلی شود. این امری طبیعی است و مشکلی هم به بار نخواهد آورد. مشکل زمانی آغاز میشود که فرد گرفتار استرسهای طولانیمدت شود. به عبارت دیگر، اضطراب هفتهها یا ماهها بر زندگی فرد سایه بیفکند. چنین اضطرابی مسلما بر دستگاه ایمنی بدن تاثیر نامطلوبی خواهد گذاشت که از آن میان میتوان به التهاب مزمن اشاره کرد. همین التهاب مزمن فزاینده است که استرس شغلی را به عاملی برای ابتلا به آسم تبدیل خواهد کرد.
این محقق میافزاید احتمال دیگری هم هست و آن این که افرادی که اضطراب بالایی دارند دست به رفتارهای ناسالمی مانند سیگار کشیدن بزنند و از این طریق احتمال ابتلا به آسم را بالا ببرند.
اما شما چگونه میتوانید از خود مراقبت کنید؟ دکتر لوئربروکز میگوید که طبعا فنون مهار اضطراب مانند ورزش میتواند از ریههای شما مراقبت به عمل آورد. بعلاوه به هر طریقی که بتوانید شرایط شغلیتان را بهبود ببخشید، ممکن است شما را از ابتلا به آسم و هر بیماری دیگری که با استرس مرتبط باشد در امان نگه دارد؛ این بهبود میتواند از طریق تغییر شغل، تغییر بخش یا واحدی که در آن کار میکنید یا از طریق گفتوگو با رئیس یا مدیرتان باشد. (ضمیمه سیب)
مسعود ایثاری
جام جم سرا: عادتهایی در شیوه خوردن، نوشیدن، خوابیدن و حتی در برخورد با دیگران ممکن است باعث تشدید استرس شود. از جمله این موارد میتوان به نمونههای زیر اشاره کرد:
مصرف زیاد کافئین
مصرف چندین فنجان قهوه در روز ممکن است باعث تحریک بیش از حد فرد شود و اضطراب وی را افزایش دهد. بنابراین مصرف نوشیدنیهای کافئین دار را به حداقل برسانید.
بیان گلایهمندی
گاهی لازم است با دوست خود بنشینید و تمامی ناراحتی خود را برای او بازگو کنید اما بهتر است صحبتهای خود را خلاصه کنید. به یاد داشته باشید، اگر تنها درباره موارد منفی صحبت کنید و به این موضوعات بیندیشید، دچار استرس بیشتری خواهید شد. در هر صورت بهتر است که وقتی گلایه خود را مطرح میکنید، دیگر پرونده مشکلتان را به طور کامل ببندید.
- ذهن خود را با موضوعاتی که نمیتوانید آن را تغییر دهید، مشغول میکنید:
باید قبول کنیم که بسیاری از موضوعات را نمیتوان تغییر داد، انگشت گذاشتن روی اشتباهات هم مشکلی را برطرف نمیکند. نگرانی درباره موضوعاتی که نمیتوانید آن را تغییر دهید، فایدهای ندارد؛ بنابراین بهترین کار، فراموش کردن آن است.
- مواد غذایی ناسالم میخورید:
گاهی، استرس باعث میشود به خوردن هله هوله تمایل پیدا کنید. اما این کار میتواند وضعیت جسمی و ذهنی شما را بدتر کند. بنابراین در صورتی که هوس خوردن کردید مواد غذایی سالم را انتخاب کنید.
- اولویت بندی نمیکنید:
گاهی متوجه میشوید که باید کار بیشتری از آنچه تصور میکردید، انجام دهید؛ نگران نباشید نفس عمیق بکشید و سپس بر اساس اولویت، کارها را فهرست بندی کنید. یک مورد را انتخاب و کار را شروع کنید تا تمامی کار به پایان برسد. به یاد داشته باشید، انجام دادن چند کار با هم، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
- خواب کافی ندارید:
کمبود خواب باعث بیحالی، بدخلقی و... میشود. با داشتن خواب کافی روزانه، از این مشکلات پیشگیری میکنید.
- تحلیل کردن بیش از حد رفتار خود و دیگران
آیا تابه حال شده است که ساعتها پس از صحبت کردن با فردی، نگران باشید که شاید حرف نادرستی گفته باشید، یا اینکه شاید بهتر بود جمله مناسب تری میگفتید، یا اینکه شاید باعث ناراحتی آن فرد شدهاید، یا فرصت پیشرفت را از دست دادهاید و...؟ یا بهتر است نسبت به پاسخ او واکنش نشان میدادید؟ مطمئن باشید شما تنها کسی هستید که متوجه این ریزه کاری هاست. تحلیل کردن این موارد باعث افزایش استرس میشود.
- ورزش نمیکنید:
زمانی که مشغله زیادی داریم، سعی میکنیم برخی از کارها را حذف کنیم؛ اولین برنامهای که اغلب حذف میشود، ورزش است. در حالی که میتوانید با انجام دادن ورزشهای سبک قبل از خواب، استرس را از خود دور کنید و خواب خوبی داشته باشید.
- برنامه ریزی ندارید:
یک روز تنها ۲۴ساعت است اما گاهی وظایفی بیشتر از آنچه میتوانیم بر عهده میگیریم. در اغلب موارد پس از به عهده گرفتن مسئولیت زیاد متوجه میشویم که از عهده انجام آن بر نمیآییم. بنابراین بهتر است از قبل برنامه ریزی کنیم تا بدانیم طی روز چه چیزی در انتظار ماست.
- تمایل دارید همه کارها را خودتان انجام دهید:
آیا تصور میکنید برای اینکه کاری را به نحواحسن انجام دهید، حتما خودتان باید آن را بر عهده بگیرید؟ این کار باعث میشود تحت فشار قرار گیرید. اجازه دهید دیگران به شما کمک کنند تا از استرس شما کاسته شود.
- روی بدیها تمرکز میکنید:
روزهای خوب و بد میآید و میرود. اما افراد مضطرب تنها روی نکات منفی تمرکز میکنند و نکات مثبت را نادیده میگیرند. سعی کنید نیمه پر لیوان را ببینید و امید و شادی را جایگزین غم و نگرانی کنید.
- کارها را پشت گوش میاندازید:
این کار اضطراب را افزایش میدهد. بنابراین با برنامه ریزی صحیح از بروز اضطراب پیشگیری کنید.
- عجول هستید:
افراد مضطرب به قدری در انجام دادن کارهای خود دچار استرس میشوند که از لذت بردن فعالیتهای خود محروم میشوند. لازم است سرعت انجام کارها را کمی کم کنید تا از انجام آن لذت ببرید. (خراسان)
پاسخ مشاور: خیلی از آدمها به خاطر نگرانیهایشان، از آینده میترسند. همچنین نگرانی و ترس از روبرو شدن با مشکلات از ویژگیهای اشخاصی است که از اضطراب رنج میبرند. با توجه به آنچه گفتهاید میتوان برداشت کرد که احتمالا همسر شما نیز از جمله افرادی است که دچار اضطرابند؛ برای اینکه بتوانید به همسرتان کمک کنید باید اطلاعاتی درباره این اختلال داشته باشید؛ اما اطلاعاتی که از خود و همسرتان دادهاید، ناکافی است و ما مجبوریم فقط کلیاتی درباره راهکارهای حل مشکلتان ارائه کنیم.
با اختلال اضطراب و ترس از آینده آشنا شوید
اضطراب حالتی است که با احساس نگرانی و همراه با نشانههای جسمی، بروز میکند. اضطراب انواع مختلف دارد که تشخیص هر نوع آن بستگی به ملاکها و نشانههای خاص هر اختلال دارد، اما آنچه در همه آنها میتواند مشترک باشد: لرزش، سردرد، کمر درد، احساس تنگی نفس، خستگی پذیری، گوش به زنگ بودن، تپش قلب، اشکال در تمرکز و... است.
با توجه به اجتناب همسرتان از مواجه شدن با مشکلات، میتوان حدس زد که او از نتیجه رفتارش میترسد و نگران آینده است. این اضطراب و ترس از آینده میتواند به دلایل مختلفی اتفاق افتاده باشد. در این باره شما باید ابتدا ببینید که بیشترین نگرانی همسرتان درچه زمینه است و چرا این ترس در حال افزایش است.
فکر همسرتان را متوقف کنید
وقتی همسرتان از مشکلی مطلع میشود، شما میتوانید برای کنترل اوضاع از یکی از فنون روانشناختی استفاده کنید و آن هم گفتن کلمه «نگران نباش» به شخص است که روش توقف فکر نامیده میشود.
در این روش شخص میآموزد که هنگام نگرانی به خودش بگوید «بس کن»، اما اگر نگرانی جدیتر و عمیقتر از نگرانیهای معمولی باشد، این روش موثر واقع نمیشود و حتی گاهی با ایجاد مشغلههای ذهنی بیشتر در شخص، نگرانی وی را افزایش میدهد. نگرانی یک مولفه اصلی تمامی اختلالهای اضطرابی است.
افراد نگران به صورت مفرط به پیش بینی پیامدهای منفی رویدادها میپردازند، اطلاعات مهم اساسی را در تبیین رویدادها نادیده میگیرند، تواناییهای خویش را در مقابله با مسائل فنی دست کم میگیرند، استانداردهای سختگیرانه و کمالگرایانه دارند و به دریافت تایید از سوی دیگران خیلی نیاز دارند و تحمل ابهام را ندارند. به علاوه افراد نگران، اعتقاد دارند که نگرانی، آنها را در مقابل رویدادهای منفی محافظت و از اتفاقات منفی پیشگیری میکند.
نگرانیهای همسرتان را بررسی کنید
شما میتوانید به شناسایی نگرانیهای همسرتان بپردازید و سود و زیان این نگرانیها را با او بررسی کنید. همچنین باید به او کمک کنید تا بتواند نگرانیهای خود را به پیش بینی تبدیل کند و برای جلوگیری از آنها، برنامه ریزی کند. یادتان باشد که بسیاری از نگرانیها به صورت مبهم یا با عبارت «نکند که...» ابراز میشود بنابراین از شخص میخواهیم که بگوید او چه چیزی را دقیقا پیش بینی میکند و برای اتفاق نیفتادن آن با یک برنامهریزی اصولی، موفق شود. (حمید شیرازی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی/خراسان)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
شرکت Wearable Therapeutics در ونکوور کانادا جلیقهای تولید کرده که از شیوهای بالینی موسوم به درمان فشار عمیق برای شبیهسازی آغوش استفاده میکند. گفته میشود این جلیقه به کاهش اضطراب و استرس کمک کرده و در درمان افراد مبتلا به اوتیسم و اختلال کمتوجهی-بیشفعالی کارساز است.
جلیقه Snug Vest مجهز به یک پمپ دستی است که استفاده کننده از آن میتواند برای اعمال فشار به شانهها، پشت و پهلوهایش از آن استفاده کند. این امر به توزیع مناسب فشار کمک میکند و تصور میشود چنین فشاری آغوش را شبیهسازی میکند که این خود دارای اثری آرامبخش است.
آزمایشهای بالینی نشان میدهند این جلیقه دارای اثری بسیار مثبت بر روی اوتیسم و اختلالات حسی دیگر و همچنین بزرگسالان مبتلا به اختلالات استرس و اضطراب است. جلیقه مزبور از لحاظ بالینی دو بار و توسط تیمی از دانشگاه ویکتوریا و تیم سازنده آزمایش شده است. هر دوی این آزمایشها نتایج بسیار مثبتی را نشان دادهاند مبنی بر اینکه این جلیقه اضطراب و تروما را کاهش میدهد و عواطف مثبت را با فعالکردن سیستم عصبی پاراسمپاتی (که اعمال ناخودآگاه را تنظیم میکند) افزایش میدهد، با این حال گفته میشود، تعداد شرکتکنندگان حاضر در این آزمایشات بسیار پایین بوده و بنابراین نتایج بدستآمده قطعی نیستند.
جلیقه مزبور برای استفاده روزانه طراحی شده و بر تحرکپذیری کاربر اثر نمیگذارد. فشار اعمالشده توسط این سیستم توسط پمپ دستی تنظیم میشود و اندازه آن را میتوان تا پنج سانتیمتر برای کودکان در حال رشد تنظیم کرد. همچنین کلاه قابلاتصال آن، نور و مولفههای دیداری و پرتکننده حواس را در لحظهای که کاربر نیاز به آرامش دارد، مسدود میکند. این جلیقه در رنگهای قرمز و مشکی یا فیروزهای و مشکی به قیمت ۳۱۲ دلار به بازار عرضه شده است. (ایسنا)
93
در برخی مطالعات، با استفاده از مقیاسی مشابه، معلوم شده است که افراد مبتلا به بیماریهای حاد امتیاز بالاتری در این آزمون به دست میآورند. برای تعیین میزان استرس خود در فهرست زیر، امتیاز هر یک از رویدادهای تجربهشده خود را طی ۱۲ ماه گذشته در نظر بگیرید و در نهایت، حاصلجمع امتیازهایتان را محاسبه کنید. سپس بخش «تفسیر آزمون» و در نهایت بخش «یک برنامه عملیاتی برای مدیریت استرس» را مطالعه کنید.
.
۱. مرگ یکی از اعضای خانواده | ۱۰۰ امتیاز |
۲. مرگ یک دوست صمیمی | ۷۳ امتیاز |
۳. جدایی والدین | ۶۵ امتیاز |
۴. زندان | ۶۳ امتیاز |
۵. بیماری یا جراحت شدید | ۶۳ امتیاز |
۶. ازدواج | ۵۸ امتیاز |
۷. اخراج شدن از کار | ۵۰ امتیاز |
۸. مردود شدن در یک امتحان مهم | ۴۷ امتیاز |
۹. بیماری یکی از اعضای خانواده | ۴۵ امتیاز |
۱۰. بارداری | ۴۵ امتیاز |
۱۱. مشکلات جنسی | ۴۴ امتیاز |
۱۲. مشاجره شدید با یک دوست صمیمی | ۴۰ امتیاز |
۱۳. تغییر در اوضاع اقتصادی | ۳۹ امتیاز |
۱۴. تغییر رشته دانشگاهی | ۳۹ امتیاز |
۱۵. ناسازگاری با والدین | ۳۹ امتیاز |
۱۶. ازدواج مجدد | ۳۷ امتیاز |
۱۷. افزایش حجم کاری در دانشگاه | ۳۷ امتیاز |
۱۸. دستاورد شخصی قابل توجه | ۳۶ امتیاز |
۱۹. شروع نخستین ترم تحصیلی در دانشگاه | ۳۶ امتیاز |
۲۰. تغییر شرایط زندگی | ۳۱ امتیاز |
۲۱. مشاجره شدید با استاد | ۳۰ امتیاز |
۲۲. کسب نمرههای پایینتر از حد انتظار | ۲۹ امتیاز |
۲۳. تغییر عادات خواب | ۲۹ امتیاز |
۲۴. تغییر فعالیتهای اجتماعی | ۲۹ امتیاز |
۲۵. تغییر عادات غذایی | ۲۸ امتیاز |
۲۶. نقص فنی خودرو | ۲۶ امتیاز |
۲۷. تغییر در تعداد افراد خانوار | ۲۶ امتیاز |
۲۸. تعداد زیاد غیبت در کلاس درس | ۲۵ امتیاز |
۲۹. تغییر دانشکده یا دانشگاه | ۲۴ امتیاز |
۳۰. حذف بیش از یک واحد درسی | ۲۳ امتیاز |
۳۱. تخلف جزیی در رانندگی | ۲۰ امتیاز |
حاصلجمع امتیاز استرس: ـــــ |
تفسیر آزمون
اگر امتیاز شما ۳۰۰ یا بیشتر شده، معنایش این است که سلامت شما بشدت در معرض خطر است. اگر امتیازتان بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ است، احتمال اینکه طی ۲ سال آینده سلامتتان به خطر بیفتد، پنجاه پنجاه است و اگر امتیازتان کمتر از ۱۵۰ است، این احتمال به یک سوم کاهش خواهد یافت.
یک برنامه عملیاتی برای مدیریت استرس
• برای حفظ تعادل تلاش کنید: تعهدها و برنامههایتان را بازبینی کنید و اگر برایتان مقدور است، از حجم برنامههایتان بکاهید.
• اطلاعات کسب کنید: وقتی با تغییر یا چالش جدیدی مواجه میشوید، سعی کنید اطلاعات درست و دقیقی در آن زمینه به دست آورید تا ترسهای مبهمتان از بین برود.
• با کسی که به او اعتماد دارید، حرف بزنید: یک دوست یا یک رواندرمانگر میتواند راهکارها و پیشنهادهای ارزشمندی به شما ارائه و از شما حمایت کند.
• ورزش کنید: حتی اگر وقت کافی ندارید یا برنامههایتان به شما فرصت ورزش کردن نمیدهد، نباید از ورزش صرفنظر کنید. هفتهای چند بار و هر بار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه را به پیادهروی، شنا، دوچرخهسواری، آهسته دویدن یا تمرین در باشگاه اختصاص دهید.
• به دیگران کمک کنید: یکی از مؤثرترین راهها برای مقابله با استرس، پرداختن به امور خیریه و کارهای مثبت است. کمک به نیازمندان، استرس شما را کم میکند. امتحان کنید!
• خودتان را سرگرم کنید: وقت گذاشتن برای علایق شخصی میتواند شما را از عوامل استرسزای زندگی دور کند و مثل یک آرامبخش، آرامتان کند.
• نوعی از تنآسودگی (ریلکسیشن) را فرا بگیرید: مهم نیست چه روشی را انتخاب میکنید؛ یوگا، مدیتیشن، تمرکز یا هر تکنیک دیگری را میتوانید به طور مرتب تمرین و تکرار کنید. (سحر موسوینسب/ سلامت)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
26
خسارات اجتماعی ناشی از استرس بسیار بالا است و در صورتی که همچنان سیر صعودی خود را طی کند، بار هزینههای خدمات اجتماعی از جمله ارایه خدمات پزشکی برای افرادی که در اثر استرس شدید دچار بیماری میشوند، حقوق بازنشستگی زود هنگام برای افرادی که به علت بیماریهای ناشی از استرس شدید از کار افتادهاند و هزینههای معلولیت ناشی از حوادث که به علت استرس بالا به وجود آمدهاند، مانند تصادفات بر جامعه تحمیل میشود.
علاوه بر آن، استرس اغلب مردم را تندمزاج میکند و این امر بر روی کیفیت کلی زندگی افراد تأثیر میگذارد. سالانه مبالغ زیادی صرف هزینههای ناشی از عواقب استرس محیط کار میشود که میتوان به کارگریزی و کاهش میزان عملکرد افراد اشاره کرد. به هرحال هر عملی که بتواند از تأثیرات مخرب استرس در جامعه بکاهد، جامعهای سالمتر و شادتر را به دنبال دارد که در زمینههای پیشرفت آن جامعه نقش چشمگیری دارد.
ناهماهنگی در همکاری اعضای بدن
دکتر ایرج خسرونیا با بیان اینکه استرس بلند مدت، یکی از شایعترین علل بیماری فشار خون و سایر بیماریهای قلبی است، تاکید کرد: امروزه اعتقاد بر این است که استرس بلند مدت میتواند خطر ابتلا به بیماریهای روحی و روانی را افزایش دهد و همچنین تغییرات رفتاری که به واسطه آن ایجاد میشوند با کاهش میزان مشخص سلامت جسمی ارتباط دارد که از جمله این تغییرات افزایش و زیادهروی در مصرف مواد مخدر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: هرگونه اختلال که موجب بر هم زدن سلامت روانی و آرامش جسمی افراد شود، استرس نام دارد و این اختلال زمانی رخ می دهد که بدن باید کارهایی بیش از حد توانایی خود انجام دهد. نتیجه استرس برای اشخاص، خانواده ها، جامعه و سازمان هایی که دچار استرس سازمانی هستند، بسیار زیان آور است.
رییس جامعه پزشکان متخصص داخلی کشور با اشاره به اینکه استفاده از آرام بخشها، درمان واقعی استرس نیست، افزود: وقتی تحت تأثیر استرس بسیار بالا قرار داریم، خطر وابستگی به مواد مخدر نیز افزایش مییابد که این امر باعث اختلال در روابط شخصی فرد میشود و رفتار شخص در منزل و محیط کار بسیار پرتنش و استرسزا میشود. داروهای مجاز همچون آرام بخشها اگرچه در کوتاه مدت باعث از بین بردن علایم نگرانی میشود، اما مصرف مداوم آن اعتیادآور است و تأثیرات جانبی مثل عدم تمرکز، هماهنگی ضعیف دستگاههای بدن و حتی گیجی را به همراه دارد.
خسرونیا با بیان اینکه کورتیزول یکی از هورمونهای بدن است که توسط غده آدرنال یا فوق کلیه ترشح میشود، گفت: ترشح کورتیزول در جریان واکنش بدن به استرس، در سطح بالایی صورت میگیرد و نیز به دلیل آن که کورتیزول مسئول چند تغییر مربوط به استرس در بدن است به آن، هورمون استرس گفته میشود.
این متخصص داخلی با بیان اینکه در محیط پراسترس کنونی، واکنش بدن به استرس آنقدر زیاد فعال میشود که اغلب فرصت لازم برای بازگشت به حالت طبیعی و عادی به دست نمیآورد، گفت: در این شرایط استرسها تبدیل به استرس مزمن میشوند. همچنین وجود سطح بالا و طولانی مدت کورتیزول در جریان خون دارای تأثیرات منفی از جمله اختلال در عملکرد شناختی، اختلال در عملکرد غده تیروئید، عدم تعادل میزان قند خون، کاهش تراکم استخوان، کاهش بافت عضلات، افزایش فشار خون و تضعیف سیستم دفاعی و واکنشهای تحریکی بدن دارد که برای نگهداری کورتیزول در سطحی مناسب و تحت کنترل، باید واکنشهای آرامشی بدن پس از هر واکنش به استرس، فعال شود.
ارتباط هورمون استرس با مرگ قلبی
دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق نیز در خصوص تاثیرات منفی استرس بر بروز بیماریهای قلبی تاکید کرد: تحقیقات محققان بیانگر آن است که میزان بالای کورتیزول یا هورمون استرس بر مرگ در اثر بروز عوارض قلبی تاثیرگذار است؛ چرا که کورتیزول به منظور کمک به بدن برای رفع استرس و بازیابی ثبات بدنی ترشح میشود، اما میزان بالای این هورمون با بروز عوارض قلبی و عروقی از جمله سندروم متابولیک که از علل آن چاقی و فشار خون بالا است، مرتبط میشود. همچنین این هورمون خطر تصلب شرایین را نیز به شدت افزایش میدهد.
این متخصص قلب و عروق با اشاره به اینکه استرسهای روانی میتوانند تغییراتی را در بدن ایجاد کنند که منجر به برخی اختلالات در عملکرد اعضای بدن شوند، یادآور شد: رابطه میان استرس و بیماریهای قلبی ثابت میکند که استرس یک عامل خطر برای ابتلا به بیماریهای عروق کرونر، انفارکتوس حاد میوکارد و افزایش کلسترول است که میتوان گفت پیشرفت تکنولوژی و زندگی مدرن امروزی موجب تغییراتی در روش زندگی و شرایط اجتماعی وابسته به افزایش اختلالات استرسی و بیماریهای قلبی و عروقی میشود.
وی در ادامه افزود: با وجود اینکه پیشرفت تکنولوژی با تشخیص، درمان و تغییر درعوامل خطرناک بیماریهای عروق کرونر، میتواند بیماری و مرگ و میر قلبی را کاهش دهد، اما مرگ و میر بیماریهای عروق کرونر با علایم سندروم حاد عروق هنوز علت اصلی مرگ، در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه استرسهای روانی موجب انفارکتوس حاد میوکارد، تاخیر در بهبود بیماری و افزایش عوارض آن در طول درمان و نگهداری بیمار می شود، تصریح کرد: بهترین روشها برای مقابله با استرس ایجاد تغییرات سالم در شیوه زندگی است، به صورتی که زمان بیشتری برای استراحت و آرامش اختصاص داده شود.
دکتر اکرم السادات سجادیان، کارشناس ارشد مشاوره روان شناسی نیز در خصوص نقش استرس در روند بهبود سرطان پستان، گفت: این سرطان به عنوان شایعترین سرطان زنان، باعث استرس فراوان در زندگی بیماران میشود، چرا که با درگیری عضو زنانه برای آینده فرد نقش آفرین است.
این کارشناس ارشد مشاوره روان شناسی در ادامه با اشاره به اینکه از منظر روان شناسان سرطان پستان باید یک سانحه فرض شود که دارای تبعات زیادی است، خاطر نشان کرد: مشکلات روحی و استرس ناشی از ابتلا به سرطان پستان افراد را دچار گوشه گیری، انزوا از محیط اجتماعی و ترس از غیر قابل درمان بودن سرطان، نگرانی از توانایی مادر شدن به خصوص در زنان جوان و اختلال در روابط زناشویی میکند.
وی در ادامه افزود: تشخیص بیماری سرطان برای اغلب بیماران دشوار است که افراد را به انزوا میکشاند. بنابراین استرس موجب محدودیت فعالیت در افراد میشود که در این مرحله اعضا خانواده بهترین فردی هستند که با حمایت و درک موقعیت و شرایط افراد میتوانند در کاهش استرس کمک کننده باشند، اما باید توجه داشت که حمایت بیماران مبتلا به سرطان نباید توام با ترحم باشد چراکه ترحم اطرافیان موجب ناخوشایندی و افزایش استرس بیماران میشود.
این عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان پستان در پایان یادآور شد: خانواده فرد مبتلا به سرطان باید برای کمک به بازگشت بیمار به زندگی عادی، دانش کافی از بیماری، روند درمان و عوارض آن راکسب کنند، زیرا فرد و اطرافیان اغلب در هنگام اطلاع از ابتلا به بیماری دارای اطلاعات ناقص و گاهی اشتباه هستند؛ بنابراین کسب آگاهی موجب کاهش استرس در افراد میشود و به درک متقابل میانجامد. (ایسنا)
احساس اضطراب و دلهره در روزهای امتحان امری عادی و طبیعی به نظر میرسد ولی قطعاً با زیاد شدن غیرطبیعی این احساس ضررهای جبران ناپذیری به شخص وارد میشود. مصطفی آب روشن، عضو انجمن جامعهشناسی آموزش و پرورش ایران در این باره میگوید: «اگر نگرانیهای افراد در هر مقطع تحصیلی از حد طبیعی و نرمال خود خارج شود، نه تنها باعث مشکلات جسمی و روانی در فرد میشود بلکه تأثیری منفی در نتایج امتحانات گذاشته و مانعی برای پیشرفت به شمار میآید به عبارتی درجاتی از اضطراب لازم بوده و باعث بهبودی عملکرد ما میشود و این استرس سازنده ما را در حل مسائل پیش رو یاری میرساند اما استرسهایی که به علتهای نامعلوم، غیر واقعی و ذهنی برای شخص به وجود میآید نه تنها سازنده نیست بلکه به طور قطع، مخرب و زیان آور خواهد بود، زیرا اینگونه استرسها نوعی خود اشتغالی ذهنی را در افراد به وجود میآورد و اغلب باعث ارزیابی منفی و عدم تمرکز حواس و واکنشهای جسمانی نامطلوب میشود.»
او با اشاره به اینکه واکنشهای بیمارگونه رفتاری، در دختران بیش از پسران مشاهده میشود بیان میکند: «در واقع اضطراب و استرس قبل از امتحان پیامد نبود اعتماد به نفس است، این تصورات بیشتر دربین دانشآموزانی شایع هست که تسلط کافی بر محتوای درسی ندارند، گفتنی است این دست دانشآموزان و دانشجویان عملکرد درسیشان بشدت کاهش پیدا میکند، در مقابل مطالعه دقیق و عمیق مباحث درسی، برنامهریزی و تلاش مستمر برای یادگیری ازمتغیرهایی است که به افزایش مهارت درسی وکاهش اضطراب کمک میکند.»
به گفته آب روشن، دانشآموزان با سعی و تلاشی که متناسب با مطالب درسیشان است میتوانند با آرامش بیشتری در جلسه امتحان حضور داشته باشند به عبارتی همه این فشارها موقعی در قالب استرسهای شدید بر شخص تحمیل میشود که خواستههای مورد انتظار شخص متناسب با سعی و تلاشش نباشد به عبارتی هدف شخص نمره ۲۰ یا قبولی در دانشگاه و رشته بخصوصی است ولی برای رسیدن به موقعیتهای ستایش برانگیزی که در ذهن دارد تلاش شایستهای را انجام نداده است و از سوی دیگر دانشآموزانی را میتوان مثال زد که فقط به دنبال قبولی هستند و مشاهده میکنیم که با حداقل نمرهای که آنها را از سد امتحان برهاند احساس خوشایندی را تجربه میکنند.
والدین، عامل مهم استرس در دانشآموزان
ناگفته نماند که شیوه نگرش والدین نیز از عواملی است که برخی از دانشآموزان را دچار اضطراب قبل از امتحان میکند به عبارتی برخی از این استرسها به انتظاراتی بر میگردد که پدران و مادران به طور ناخواسته به دانشآموزان تحمیل میکنند. به اعتقاد آب روشن عدهای از والدین آرزوهای فرو خفته و برآورده نشده خودشان را در موفقیت فرزندشان میبینند و بدون توجه به استعداد و علایق فرزند خود آمال و آرزوهایی فراتر از ظرفیت و توان آنان را در سر میپرورانند که این سطح توقع بالا و غیر منطقی بهویژه در فصل امتحانات و شروع آزمون کنکور برای دانشگاه، شرایط حساس و ویژهای را در ذهن فرزندان حاکم میکند زیرا ترس از برچسب خوردن و از دست دادن منزلت خانوادگی و اجتماعی به علت عدم قبولی در رشته مورد نظر یا به دست نیاوردن نتیجه مورد انتظار، استرسهای مضاعفی را به فرزند تحمیل میکند.
وی در پایان میافزید: «از یک طرف انتظارموفقیتهای دستوری، اول شدن در امتحان و از سوی دیگر ترس از شکست احتمالی، سرزنش خانواده و انگزنی اقوام و فامیل از مسائل مهمی است که شخص را دچار استرس کرده و این نابسامانی ذهنی به طور قطع نتیجه امتحانات را تحت تأثیر قرار میدهد و ناخواسته شخص را به سوی نتیجهای که از آن میترسید و همان شکست در آزمون هست سوق میدهد زیرا بر اساس مطالعات به عمل آمده، استرسهای ناشی از امتحانات به میزان ۷۰ درصد سبب کاهش یادگیری در دانشآموزان مقطع راهنمایی و متوسطه میشود.» (ایران)
احساس اضطراب و دلهره در روزهای امتحان امری عادی و طبیعی به نظر میرسد ولی قطعاً با زیاد شدن غیرطبیعی این احساس ضررهای جبران ناپذیری به شخص وارد میشود. مصطفی آب روشن، عضو انجمن جامعهشناسی آموزش و پرورش ایران در این باره میگوید: «اگر نگرانیهای افراد در هر مقطع تحصیلی از حد طبیعی و نرمال خود خارج شود، نه تنها باعث مشکلات جسمی و روانی در فرد میشود بلکه تأثیری منفی در نتایج امتحانات گذاشته و مانعی برای پیشرفت به شمار میآید به عبارتی درجاتی از اضطراب لازم بوده و باعث بهبودی عملکرد ما میشود و این استرس سازنده ما را در حل مسائل پیش رو یاری میرساند اما استرسهایی که به علتهای نامعلوم، غیر واقعی و ذهنی برای شخص به وجود میآید نه تنها سازنده نیست بلکه به طور قطع، مخرب و زیان آور خواهد بود، زیرا اینگونه استرسها نوعی خود اشتغالی ذهنی را در افراد به وجود میآورد و اغلب باعث ارزیابی منفی و عدم تمرکز حواس و واکنشهای جسمانی نامطلوب میشود.»
او با اشاره به اینکه واکنشهای بیمارگونه رفتاری، در دختران بیش از پسران مشاهده میشود بیان میکند: «در واقع اضطراب و استرس قبل از امتحان پیامد نبود اعتماد به نفس است، این تصورات بیشتر دربین دانشآموزانی شایع هست که تسلط کافی بر محتوای درسی ندارند، گفتنی است این دست دانشآموزان و دانشجویان عملکرد درسیشان بشدت کاهش پیدا میکند، در مقابل مطالعه دقیق و عمیق مباحث درسی، برنامهریزی و تلاش مستمر برای یادگیری ازمتغیرهایی است که به افزایش مهارت درسی وکاهش اضطراب کمک میکند.»
به گفته آب روشن، دانشآموزان با سعی و تلاشی که متناسب با مطالب درسیشان است میتوانند با آرامش بیشتری در جلسه امتحان حضور داشته باشند به عبارتی همه این فشارها موقعی در قالب استرسهای شدید بر شخص تحمیل میشود که خواستههای مورد انتظار شخص متناسب با سعی و تلاشش نباشد به عبارتی هدف شخص نمره ۲۰ یا قبولی در دانشگاه و رشته بخصوصی است ولی برای رسیدن به موقعیتهای ستایش برانگیزی که در ذهن دارد تلاش شایستهای را انجام نداده است و از سوی دیگر دانشآموزانی را میتوان مثال زد که فقط به دنبال قبولی هستند و مشاهده میکنیم که با حداقل نمرهای که آنها را از سد امتحان برهاند احساس خوشایندی را تجربه میکنند.
والدین، عامل مهم استرس در دانشآموزان
ناگفته نماند که شیوه نگرش والدین نیز از عواملی است که برخی از دانشآموزان را دچار اضطراب قبل از امتحان میکند به عبارتی برخی از این استرسها به انتظاراتی بر میگردد که پدران و مادران به طور ناخواسته به دانشآموزان تحمیل میکنند. به اعتقاد آب روشن عدهای از والدین آرزوهای فرو خفته و برآورده نشده خودشان را در موفقیت فرزندشان میبینند و بدون توجه به استعداد و علایق فرزند خود آمال و آرزوهایی فراتر از ظرفیت و توان آنان را در سر میپرورانند که این سطح توقع بالا و غیر منطقی بهویژه در فصل امتحانات و شروع آزمون کنکور برای دانشگاه، شرایط حساس و ویژهای را در ذهن فرزندان حاکم میکند زیرا ترس از برچسب خوردن و از دست دادن منزلت خانوادگی و اجتماعی به علت عدم قبولی در رشته مورد نظر یا به دست نیاوردن نتیجه مورد انتظار، استرسهای مضاعفی را به فرزند تحمیل میکند.
وی در پایان میافزید: «از یک طرف انتظارموفقیتهای دستوری، اول شدن در امتحان و از سوی دیگر ترس از شکست احتمالی، سرزنش خانواده و انگزنی اقوام و فامیل از مسائل مهمی است که شخص را دچار استرس کرده و این نابسامانی ذهنی به طور قطع نتیجه امتحانات را تحت تأثیر قرار میدهد و ناخواسته شخص را به سوی نتیجهای که از آن میترسید و همان شکست در آزمون هست سوق میدهد زیرا بر اساس مطالعات به عمل آمده، استرسهای ناشی از امتحانات به میزان ۷۰ درصد سبب کاهش یادگیری در دانشآموزان مقطع راهنمایی و متوسطه میشود.» (ایران)
در اکثر موارد این حالات به شکل موانع هیجانی و جسمانی بروز می کنند که به راحتی نمی توان بر آنها غلبه کرد. خوشبختانه، علم به ما کمک می کند تا ارتباط بین روح و جسم را بشناسیم. به علاوه، عوامل زمینه ساز اضطراب و افسردگی نیز شناخته شده است.
عوامل زمینه ساز ناراحتی های روحی از جمله اضطراب و افسردگی به شرایط تغذیه، فیزیولوژیک، هیجانات، محیط، اجتماع، معنویات، ژنتیک و حتی بیماری های مغز بستگی دارد. گرچه معمولا عوامل بیوشیمی در این باره مورد بحث است اما واضح است که تغییرات فعالیت ناقل های عصبی می توانند زمینه ساز تندخویی، اضطراب و تحریک پذیری شوند یا این تغییرات نشانه هایی از بروز این ناراحتی های روحی است.
گرچه تندخویی، اضطراب و افسردگی سه حالت متفاوت هستند اما در بسیاری موارد به طور مشابهی بروز می کنند. در واقع، اصلا عجیب نیست که فرد افسرده دچار حالات اضطراب باشد و یا اینکه فرد مضطرب از افسردگی و تندخویی رنج نبرد.
بهبود سلامت روان
گرچه افسردگی و اضطراب عموما جز بیمار ی های روان محسوب می شوند اما منطقی این است که مانند یک تغییر وضعیت سلامت مغز که مرکز مشلات جسمی، هیجانی و ارتباطی است در نظر گرفته شود.
قدس آنلاین نوشت: این در حالی است که سلامت مغز همانند دیگر اندام های بدن مهم است. در واقع، مغز نیز مانند اندام های بدن تحت تاثیر سبک زندگی ما خواهد بود. همچنین تغذیه، فعالیت ها و خواب بر عملکرد مغز تاثیر می گذارند. به علاوه، روش کنترل استرس، هیجانات، کیفیت روابط و احساس نسبت به زندگی همه نقش اساسی در سلامت روان دارند.
علائم افسردگی و اضطراب
افسردگی و اضطراب مانع از روند زندگی طبیعی می شوند و عادات، رفتارها روابط با دیگران را در ابعاد شخصی و شغلی تغییر می دهند. این حالات با علائم جسمانی مانند دردهای شکمی، درد قفسه سینه، اختلالات تنفسی، حالت تهوع، لرزش عضلات، تعریق، خستگی و... و علائم روانی از جمله تحریک پذیری، ترس، تندخویی، احساس عدم امنیت، کاهش تمرکز، غم و... بروز می کنند. به طور کلی، این تغییرات نتیجه نگرانی بیش از حد و مزمن مانند عدم سازگاری با برخی تغییرات زندگی شخصی و اجتماعی خواهد بود.
۱۰ توصیه برای رهایی از افسردگی، اضطراب و تندخویی
تنفس آرام
تحرک
گذراندن اوقاتی در طبیعت
خواب مطلوب و نیرو بخش
گذراندن زمان بیشتری همراه با نزدیکان
قبول اینکه همه چیز عالی نیست.
تغذیه متعادل و نوشیدن زیاد آب
ریلکسیشن و روش های تمرکز
یادگیری عذر خواستنت از دیگران
یادگیری شناخت خود