برای درمان افسردگی اگر زودتر اقدام گردد بهتر است،چون در صورت ادامه داشتن آن وضعیت جسمی بدتر خواهد شد. بررسیها و مطالعات اخیر نشان میدهد که ظرف سال های گذشته، افسردگی در میان افراد جوامع مختلف با ضریب رشد بالایی روبرو بوده است.
در این که افسردگی، یک نوع بیماری است شکی وجود ندارد. درست مانند مرض قند یا بیماری قلبی. ولی اینها نشانه نقص یا عیب شخصی نیستند و نباید موجب شرمساری فرد قرار بگیرند. افسردگی قابل درمان است و هر چه زودتر تشخیص داده شود، راه درمان آن آسانتر است.
حالت افسردگی، کاملاً طبیعی است و بیشتر مردم آن را تجربه کردهاند. امّا آنچه اهمیت دارد این است که بتوان حملههای آن را کنترل کرد وگرنه میتواند برای جسم و روان فرد بسیار آسیب رساننده باشد.
حمله افسردگی، پدیده شایعی است. حتی افراد بسیار شاد و سرحال نیز گاهی دچار افسردگی میشوند. اصولاً حالت ایستا و بدون تغییر هر چیز، حتی بهترین چیزها، نیز زندگی را بسیار ملالآور میکند. اگر شبی در کار نباشد شما چگونه از روشنایی روز لذت میبرید؟ اگر غمی نباشد چگونه میتوان از شادیها لذت برد؟
بنابراین، امید و افسردگی نیز مثل این چیزها به هم ارتباط دارند. افسردگی هنگامی به عنوان یک مشکل بروز میکند که دوره آن طولانی، به نحوی که به جسم و روان ما آسیب رساند. بدین دلیل، فراگیری نحوه مدیریت موفقیتآمیز افسردگی اهمیت بسیار دارد.
اگر فرد بیگناهی را برای مدتی طولانی در زندان نگاه دارند ممکن است از نظر روحی خرد شود. ولی اگر همین فرد یاد بگیرد که با شرایط زندان چگونه کنار آید، ممکن است حتی پس از 10 یا 20 سال، باز هم سالم و سرحال از زندان بیرون آید. افسردگی هرگز نمیتواند شما را خرد کند، اگر یاد بگیرید چگونه آن را مدیریت کنید.
حتی افراد بسیار شاد و سرحال نیز گاهی دچار افسردگی میشوند
راهکارهای ساده زیر برای مدیریت افسردگی بسیار کارساز است.
فعالیت بدنی شدید
هرگاه احساس افسردگی کردید باید از نظر جسمی خود را فعّال نگه دارید تا انرژیهای زیادی ذهنتان را مصرف کنید. احساس افسردگی، انرژی منفی در ذهن شما آزاد میکند که سبب تضعیف اشتیاق و امید نسبت به زندگی و کار می شود. همچنین، سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند
و زمینه را برای ابتلا به بسیاری از بیماریها فراهم میسازد. این انرژی منفی با فعالیت بدنی شدید به بهترین نحو مصرف میشود. هر فعالیتی که دوست دارید را انجام دهید، فرقی نمیکند.
گشت زدن بیهدف
یکی دیگر از راههای مصرف انرژی منفی و منحرف کردن ذهنتان، گشت زدن یا رفتن بیهدف به هر کجاست. سوار اتوبوس یا مترو شوید و به یک طرف حرکت کنید. در بازارها و مراکز خرید بگردید. در یک رستوران بنشینید و هر چه دوست دارید بخورید یا بیاشامید. تا وقتی کاملاً خسته نشدهاید به خانه برنگردید.
صحبت کردن با یک دوست نزدیک
مشکل خود را با یک دوست نزدیک در میان بگذارید. سعی کنید هر چه در دل دارید را بیرون بریزید. به اشتراک گذاشتن مشکل با یک دوست نزدیک، از شدت نیرویهای منفی میکاهد. دوستان خوب، قادرند شما را از افسردگی درآورند. آن ها خصوصیات شما را خوب میشناسند و میتوانند ایدههای خوبی برای مواجه شدن با افسردگی به روشی مثبت در اختیار شما قرار دهند.
بنویسید و بنویسید
یک تکه کاغذ بردارید، یا رایانه تان را روشن کنید. یک فایل ایجاد کرده و شروع به نوشتن احساساتتان کنید. هیچ چیز را مخفی نگه ندارید. هر چه واقعاً حس میکنید را بنویسید. زیاد در قید و بند معنیدار بودن نوشتههایتان نباشید.
هر فردی ممکن است حتی با نزدیکترین دوستانش نیز نتواند بعضی حرفها را مطرح کند ولی با خودش که میتواند. بنابراین هر آنچه در دل دارید را روی کاغذ یا در رایانه بریزید و هیچوقت خسته یا عصبانی نشوید. پس از آن که توانستید احساسات سرکوب شده خود را بیرون بریزید، به مقدار قابل ملاحظهای احساس راحتی خواهید کرد.
شروع کردن یک ایده جدید
هیچگاه تصوّر نکنید که تمام امواج افسردگی، ناراحت کننده هستند. بعضی مواقع آغاز یک ایده یا نوآوری بزرگ و جالب هستند. ذهن شما سرگرم یافتن یا ابداع یک چیز تازه است. هنگامی که این دوره طی شد، افسردگی آغاز میگردد. در این هنگام ذهن شما دوباره شروع به تولید چیزهای تازه میکند
که امید و شوق تازهای به دنبال میآورد. بنابراین، مطمئن باشید که پس از گذشتن موج افسردگی، چیزهای خیلی بهتری برایتان پیش خواهد آمد.
افسردگی شدید، اختلال روانی است که فرد بیشتر از چند هفته احساس غم و اندوه شدید، بی امیدی، بیچارگی و بیارزشی کند و عملکرد روزانهاش مختل شود.
نوعی از افسردگی است که تقریبا تمام طول روز و در تمام روزها بمدت حداقل 2 هفته یا ماهها در بیمار وجود دارد و شامل نشانهها و رفتارهایی است که عملکرد شغلی، روابط بین فردی و رفتارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده و شخص را بطور کلی از محیط خود دور میسازد.
اگر کسی پنج یا شش مورد از نشانههای زیر را دارا باشد احتمال دارد به افسردگی دچار شده باشد. در این زمینه میتوانید از تستهای روانشناسی افسردگی مانند تست افسردگی بک و یا تست افسردگی دکتر برنز نیز کمک بگیرید.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
درمان قطعی افسردگی با ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی امکانپذیر است اما افسردگی خفیف با تکنیکهای سادهای مانند ورزش منظم درمان میشود.
اگر افسردگی خفیف دارید راهکارهای زیر میتواند به درمان قطعی افسردگی شما کمک کند و اگر افسردگی شما شدید باشد باز هم این روشها برای بهبود شما بسیار کمک کنندهاند.
ورزش کنید
ورزش با تنظیم سروتونین و نوراپی نفرین مغز به کاهش افسردگی کمک میکند. گرچه افسردگی تمام انرژی شما را میگیرد، اما ورزش کردن (هرچند با وجود افسردگی کار سادهای نیست) به اندازه داروهای ضد افسردگی یا حتی بیشتر از آنها مفید است. بهترین روش درمان قطعی افسردگی همراه ساختن روان درمانی و ورزش است. تحقیقات در حال گسترش نشان میدهد که فعالیت جسمی میتواند سبب تخفیف نشانههای برخی اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی و مانع عود بعد از درمان شود.
ایمان داشته باشید
محققان بیمارستان مک لین ایالاتمتحده در یک پژوهش، تاثیر ایمان به خدا بر درمان بیماران مبتلا به افسردگی را بررسی کردند و دریافتند که آدمهای باایمان کمتر دچار افسردگی میشوند یا پس از بیماری زودتر بهبود مییابند. در این تحقیق که نتایج آن منتشر شدهاست مشخص شد افرادی که سطح اعتقاد آنها به خداوند از متوسط تا بالا ارزیابی شدهاست، نتیجه بسیار بهتری را در دورههای درمانی کوتاهمدت گرفتهاند و حالشان زودتر بهبود یافته است.
مدیتیشن و یوگا
هنگامی که شما افسرده هستید افکار منفی مانند آبی که از سد شکستهای سرازیر میشود به ذهن شما هجوم میآورد. از آنجا که نمیتوانید افکار خود را تحت کنترل درآورید ترس و درماندگی شما را فلج خواهد کرد. تحقیقات امیدبخشی نشان میدهد که مدیتیشن در جلوگیری از بازگشت بیماری و درمان قطعی افسردگی موثر است.
یوگا نیز در افرادی که دچار آشفتگی و افسردگیهای حاد هستند استرس، خشم و افسردگی را کاهش داده و انرژی، خواب آرام و شادابی را به آنها برمیگرداند.
بخندید
در هنگام بروز علایم افسردگی خود را در معرض شرایط خندهآور قرار دهید. تماشای یک فیلم کمدی، خواندن کتابهای طنز و ملاقات با دوستان شوخطبع میتواند بهترین داروی شما باشد. مهم نیست که خندههای عمیق شما کودکانه، احمقانه و یا عجیب و غریب قلمداد شود. برای خود یک جیره روزانه خندیدن لحاظ کنید تا از بسیاری از آسیبهای روحی و روانی دور بمانید.
حفظ تعاملات اجتماعی
بخشی از بیماری افسردگی انزوای اجتماعی است که خود به عنوان یکی از دلایل اصلی پیشرفت بیماری شمرده میشود. ظاهرا خروج از تعاملات اجتماعی واکنشهاس استرسی و منفی مغز را افزایش میدهد. بنابراین در دوران افسردگی با دوستان و اطرافیان قابل اعتماد خود معاشرت کنید و اجازه دهید که درگذر از این بحران به شما کمک کنند. اما مراقب باشید با افرادی که افکار منفی شما را بیشتر میکنند ارتباط نداشته باشید.
رژیم غذایی سالم
مصرف غذاهای سالم نه تنها باعث میشود که بدن شما عملکرد بهتری داشته باشد بلکه موجب میشود تا تناسب اندام خود را نیز حفظ کنید، که این حس رضایت از تناسب اندام، خود به تنهایی یکی از عوامل تاثیر گذار در درمان افسردگی است.
ویتامینها و دیگر مواد مغذی: به نظر می رسد افرادی که سطح ویتامین D بدن آنها کمتر از میزان طبیعی است بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. علاوه بر ویتامین D که میتواند افسردگی، زوال عقل و دیابت را کاهش دهد، روغن ماهی نیز در درمان افسردگی نقش بسزایی را ایفا میکند. همچنین برای درمان افسردگی مصرف مواد مغذی دیگری نظیر اسیدهای آمینه، فولات، ید، آهن، منیزیم، اسیدهای چرب، امگا۳، سلنیوم، ویتامین B و روی نیز کمک کنندهاند.
البته در کنار این مواد مفید، مواد غذایی وجود دارد که موجب اختلال در سطح قند خون، سیستم عصبی و یا صدمه به مغز شده و مانع درمان قطعی افسردگی میشود که باید از خوردن آنها حتی الامکان اجتناب کرد. موادی نظیر الکل، کافیین، شیرین کنندههای مصنوعی، روغن هیدروژنه، مواد غذایی فرآوری شده، قند تصفیه شده و غذاهای غنی شده با سدیم.
طب سوزنی
اگرچه نتیجهگیری قطعی در خصوص نقش طب سوزنی بر روی سلامت روح و روان نیاز به تحقیقات بیشتر دارد اما شما هم میتوانید در حالی که در انتظار اثبات قطعی اثرات طب سوزنی هستید از عملکرد مثبت آن بهرهمند شوید.
باغبانی کنید
هر چند که با زندگیهای امروزی امکان باغبانی در حیاطهای با صفا و باغچههای زیبا برای همه افراد میسر نیست اما پرورش گل و گیاه در آپارتمان هم میتواند تاثیر مثبت خود را داشته باشد. حتی میتوانید بخش کوچکی از مواد غذایی خود را در گلدانهای خانگی پرورش دهید و علاوه بر بهرهگیری از انرژی مثبت باغبانی، غذایی سالم را نوش جان کنید.
چندان به دنبال ارتقای شغلی نباشید
شاید تصور کنید یک ارتقای شغلی میتواند حال روانیتان را بهتر کند و با رساندن شما به آرزوهایتان اجازه افسرده شدن را به شما ندهد. اما محققان خلاف چنین تصوری را ثابت کردهاند. باتوجه به بررسیهای پژوهشگران، شیوع افسردگی در زنانی که در موقعیت شغلی بالا قرار دارند بیش از زنان دیگر است. این درحالی است که رییس شدن روی مردان تاثیر عکس دارد. ولی در کل کمال گرایی افراد را مستعد افسردگی میکند.
دفتر خاطرات خلق و خو
دکتر دوراسوامی توصیه میکند دفترخاطرات خلق و خو داشته باشید. این وسیلهای است که شما را در این مسیر فکری نگه میدارد که اتقاقات مثبت در زندگی شما رخ میدهد و اجازه نمیدهد که کوچکترین چیز منفی به زندگی شما راه یابد. دفتر خاطرات خلق و خو اتفاقات منفی را در چشم اندازی دور نگه میدارد و یادآوری میکند که روزهای مثبت حتما اتفاق میافتند. دکتر دوراسوامی توصیه میکند اگر برایتان دشوار است ضرورتی ندارد که هر روز در این دفتر بنویسد. هفتهای یک بار برای کاهش علایم افسردگی کافی است.
گروه درمانی
شرکت در گروهای درمانی و پشتیبان این فرصت را برای افراد فراهم میکند تا از کسانی مشکلات مشابه دارند بیاموزند. به کسانی که علاقهای به صحبت کردن ندارند توصیه میشود در گروههایی شرکت کنند که به آن علاقه مندند، مثل کلوپهای کتاب و یا یوگا.
روان درمانی
درمان شناختی رفتاری یا CBT بر پایه این حقیقت بنا شدهاست که افکار انسان احساسات او را برمیانگیزد. آگاه بودن به افکار و یادگیری تغییر الگوهای مخرب میتواند عملکرد مغز و درنتیجه واکنش به موقعیتها را تغییر دهد. CBT درمانی کوتاه مدت است و حداکثر 10 تا 20 جلسه ادامه دارد.
مطالعات جدید دانشگاه هاروارد نیز نشان میدهند شواهد محکمی مبنی بر تاثیر درمان مبتنی بر ذهن آگاهی یا MBCT بر مغز و رفتار وجود دارد که این امر به طور بالقوه بر درمان قطعی افسردگی تاثیر گذار است. این درمان به اندازه داروهای ضد افسردگی برای جلوگیری از عود بیماری برای افرادی که آن را تجربه کردهاند، موثر است.
دارو درمانی
اگر به تجویز پزشکتان داروی ضد افسردگی مصرف میکنید مصرف داروهای درمانی خود را خودسرانه متوقف نکنید. اثر بخشی داروهای افسردگی حداقل حدود 2 هفته زمان میبرد. بسیاری از عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است که طی یک یا 2 هفته کاملا از بین بروند.
بهترین روش برای درمان قطعی افسردگی
افسردگی معمولا در اثر عوامل فیزیکی، عاطفی و روانی به وجود می آید. مطالعات اخیر نشان میدهد که موثرترین راه برای درمان قطعی افسردگی شدید ترکیبی از دارو و روان درمانی است. اما اگر افسردگی شما خفیف باشد روشها و تکنیکهای که به آنها اشاره شد بدون استفاده از دارو میتواند به درمان قطعی افسردگی شما کمک کند.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
همچنین مطالعات دیگر نشان می دهند افراد مبتلا به افسردگی یا در معرض خطر افسردگی، دارای میزان بالای التهاب در بدن شان هستند. از اینرو سیستم ایمنی آنها در تلاش برای مقابله با عفونت یا التیام جراحات، به شدت فعال و تحریک پذیر است.
زمانیکه فرد دچار بیخوابی می شود، ممکن است التهاب را نیز تجربه کند، از اینرو التهاب می تواند به توضیح رابطه بین خواب و افسردگی کمک کند. به همین خاطر محققان توصیه می کنند بهبود خواب می تواند به پیشگیری یا درمان افسردگی کمک کند.
لینک ورود به کانال روان شناسی میگنا
مهر
، از خودش، خانه و حتی شوهرش بدش آمده بود. کمی بعد از وقتی که نتیجه سونوگرافی نشان می داد خدا هدیه ای به او و همسرش داده است، مدتی پس از آن که فهمید دارد مادر می شود... غم و غصه در دلش لانه کرده بود؛ اما نمی دانست چرا احساس گناه می کند.
شاید به این خاطر که خودش را باعث و بانی تولد آدم پاکی می دید که ممکن است نتواند با سختی های زندگی کنار بیاید. جنینی که در شکمش داشت شکل می گرفت، باید از مادر تغذیه می کرد، آن روزها، او نه خواب داشت و نه خوراک. همان روزها بارها و بارها زبانش را باز کرده بود و به شوهرش گفته بود از بوی او و خانه، حالش زیر و رو می شود.
شرط گذاشت که اگر می خواهی بچه به دنیا بیاید، نمی توانم این جا بمانم. مرا به خانه مادرم ببر. شوهرش کارگر یکی از شرکت های خودروسازی در حاشیه شهر بود. مرد اما در چند روز اول وقتی غروب به خانه بر می گشت، دلش تنگ همسرش بود. دلش برای نی نی ای که در راه داشتند، تنگ می شد.
یک بار هم به شهر محل زندگی خانواده همسرش رفت اما زنش در خانه پدری هم آرام و قرار نداشت و به انباری ته باغچه می رفت و ساعت ها گریه می کرد. غذا هم نمی خورد و به مادرش گفته بود می خواهم تنها باشم.
شوهر خسته از سفر، با دسته گل و شیرینی به راه افتاد و بدون این که بگذارد به همسرش خبر دهند که آمده است، دوید تا زودتر به انباری برسد و به همسرش بگوید چقدر دلش برای نی نی تنگ شده است.
در زد و وارد شد. همسرش متعجب و عصبانی فریاد به راه انداخت و او را از اتاق بیرون انداخت. مرد باورش نمی شد این طور از او استقبال شده است. بلافاصله رفت ترمینال اتوبوسرانی، بلیت گرفت و به خانه برگشت.
او نمی دانست همسرش با افسردگی بارداری درگیر است. مشخصات این بیماری تقریبا همان چیزهایی است که در این چند خط آمد «سید غزل سادات پورنسا» کارشناس ارشد روان شناسی بالینی است، او هفت سالی می شود که در بندر انزلی در یک مرکز مشاوره خانواده فعالیت می کند. پورنسا بیشتر در حوزه مشاوره زنان فعال است. او نگاه جالبی به عارضه افسردگی بارداری دارد.
افسردگی بارداری، عبارتی است که بسیاری از ما ممکن است از زبان خانم هایی که در میان آشنایان و فامیل داریم، شنیده باشیم. بروز چه علائم و نشانه هایی می تواند از راه رسیدن این نوع افسردگی را به خانواده ها خبر دهد؟
از علائم افسردگی باداری، معمولا احساس خستگی و خواب آشفته است. در این صورت می توان انتظار از راه رسیدن افسردگی را در خانم های باردار داشت؛ اما زمانی که با غم و اندوه و احساس درماندگی همراه باشد، عملکرد او را مختلف می کند. در دوران بارداری، بعضی از خانم ها احساس می کنند از عهده انجام مسئولیت های روزانه خودشان بر نمی آیند.
گاهی فکر آسیب زدن به خود به سراغ بعضی از خانم های باردار می آید. مممکن است بعضی از خانم ها در این دوره حس کنند چیزی برایشان سرگرم کننده و لذت بخش نیست.
احساس پوچی دارند، نمی توانند خوب تمرکز کنند، به سرعت با هر تحرکی برانگیخته می شوند و به طور مداوم گریه می کنند. احساس خستگی مفرط دارند. گاهی در خواب رفتن مشکل دارند یا به طور مداوم در خواب اند. احتمالا پرخوری یا نداشتن تمایل به غذاخوردن در این افراد مشاهده می شود. احساس گناه و بی ارزش بودن هم یکی دیگر از نشانه های افسردگی در این دوران است.
گاهی یک خانم باردار ممکن است احساس کند که فقط خودش به عارضه افسردگی بارداری مبتلا شده است و دیگران نمی توانند او را بفهمند. آیا توجیه علمی وجود دارد که علت بروز این اتفاق را در فیزیولوژی بدن خانم ها توضیح دهد؟
افسردگی در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و بیوشیمیایی در بدن به وجود می آید. برای همین، وقتی در معرض قرار می گیرید ممکن است بتوانید به طور کامل خودتان را از آن دور نگه دارید.
اگر خانم ها در دوران قبل از بارداری از لحاظ عاطفی رابطه خوبی با همسرانشان داشته باشند و به عبارتی از لحاظ روانی آن قدر رابطه خوب باشد که آمادگی ورود نوزاد به زندگی وجود داشته باشد، احتمال افسردگی بارداری پایین تر خواهدآمد.
آیا علاوه بر دلایلی که نام برده شد، عوامل تشدیدکننده ای هم که درصد و میزان افسردگی در دوران بارداری را بالا ببرند وجود دارند؟
بعضی وقت ها وجود حاملگی های ناموفقی که منجر به سقط جنین می شود و در این جریان شاید زن فرصت کافی برای بهبود عاطفی و جسمی ناشی از این اتفاق نداشته و دوباره باردار شده، می تواند زمینه ساز افسردگی بارداری باشد؛ چون در این موقعیت زن نگران سلامت جنینی است که قرار است به دنیا بیاید. فشارهای مالی، سوءاستفاده های روانی و جنسی و جسمی در دوران پیش از بارداری می تواند زمینه ساز افسردگی در دوران بارداری باشد. البته این مشکل در صورتی که درمان یا برطرف بشود، احتمال بروز افسردگی بارداری را نیز کاهش خواهدداد.
عده ای از ما وقتی دچار بیماری می شویم، آن را جدی نمی گیریم و بدون مراجعه به پزشک آن قدر صبر می کنیم تا خود به خود حالمان خوب شود. بیماری هم چون سرماخودرگی جزء آن بیماری هایی است که معمولا زیاد جدی گرفته نمی شود و نهایتا با خوددرمانی و خورد شربت و قرص هایی مشخص، برای مدتی علائمش کم رنگ می شود. درباره همه بیماری ها ماجرا چندان ساده نیست و خطرات زیادی می تواند در کمین کسانی باشد که بیماری شان را جدی نمی گیرند. با این توضیح، اگر افسردگی بارداری را جدی نگیریم، چه اتفاقی می تواند برای خانم بارداری که به آن دچار شده، بیفتد؟
به طور کلی افسردگی در دوران بارداری عواقب بدتری به نسبت افسردگی بعد از زایمان در پی دارد. بعضی از انواع افسردگی های عمیق اگر به موقع درمان نشود و فرد به پزشک متخصص مراجعه نکند، در صورت وجود افکار خودکشی، احتمال دارد که به خودش آسیب بزند.
مردان برای کاهش تاثیرات منفی افسردگی بارداری در همسرانشان چه کارهایی می توانند انجام دهند؟
همراهی آقایان با هسمرشان و مدت زمانی که برای بودن در کنار همسر اختصاص می دهند، همراه با تغذیه مناسب می تواند از بهترین راه های کاهش افسردگی بارداری باشد. مسافرت ها (حتی کوتاه مدت) در بهبود خلق فرد افسرده، سودمند است. همین طور صحبت کردن در مورد دغدغه های زن در رابطه با خودش و نوزادش، باعث کاهش استرس و افسردگی در این دوران خواهدبود. بعضی وقت ها لازم است که مرد به همسرش اطمینان بدهد که بعد از به دنیا آمدن نوزاد در رابطه با تقسیم وظایف و مراقبت از او و فرزند، همکاری خواهدکرد.
گاهی افسردگی بارداری بعد از تولد نوزاد هم ادامه پیدا می کند. چه کارهایی باید انجام شود تا این افسردگی ادامه پیدا نکند؟
در دوران بارداری، افزایش سریع سطح ترشح هورمون ها در بدن، در اصطلاح سیم های مغز را بر هم می زند و افسردگی اتفاق می افتد. کاهش سطح تشرح همین هورمون ها بعد از زایمان نیز می تواند باعث بروز افسردگی شود. اگر افسردگی زنی در دوران بارداری درمان نشد، احتمال ادامه یا حتی شدت گرفتن میزان افسردگی در دوران بعد از زایمان وجود خواهدداشت.
گاهی احساس بد در وجود خانم های باردار به حدی است که حتی حاضر نیستند با شوهرانشان در خانه بمانند و کل دوران بارداری را به خانه پدری می روند و تمایلی به صحبت کردن با شوهرانشان ندارند. این رفتار گاهی با واکنش خوبی از سوی شوهرانشان رو به رو نمی شود و کار به جاهای باریک می کشد.عده ای از زوج ها حتی بعد از ابتلای خانم به افسردگی زایمان، دیگر نمی توانند با هم زندگی کنند چون شوهر برای پرکردن جای خالی همسرش روش دیگری را انتخاب می کند و اطلاع خانم از این ماجرا باعث جدایی می شود. شما به عنوان روان شناس، احتمالا چنین کیس هایی را تجربه کرده اید. راه حلی که شما به عنوان یک روان شناس پیشنهاد می کنید، چیست؟
به طور کلی یکی از مهم ترین نشانه های افسردگی تمایل به تنهایی است در صورتی که داروهای ضدافسردگی زیر نظر پزشک مصرف شود و دوره روان درمانی زیر نظر روان شناس انجام شود، می توان بر این مشکل غلبه کرد.
ناگفته نماند، در صورت تنهایی، شکاف بین زوج ها بیشتر خواهدشد، افسردگی عمیق تر می شود و حتی ممکن است اثرات جبران ناپذیر آن، بعد از به دنیا آمدن نوزاد، روی روابط طرفین باقی بماند و ادامه پیدا کند؛ بنابراین من معتقدم که خانم یا آقا در صورت غیرقابل کنترل بودن افسردگی بهتر است به پزشک مراجعه کنند تا تجویز دارو از سوی روان پزشک، آثار تخریبی این اتفاق را کاهش دهد.
من تنهایی خانم را تایید نمی کنم چون همن طور که گفتم معتقدم عمق افسردگی و آثار تخریبی آن افزایش پیدا می کند. مراجعه به پزشک و کنترل افسردگی بهترین راه برای زن و شوهری است که با نوع شدید این افسردگی بارداری درگیرند.
معمولا در بین عموم، تجویز مصرف داروهای گیاهی یا خوردن غذاهای به خصوص برای مداوای بعضی دردهای روحی و جسمی پیشنهاد می شود. شما چه رژیم دارویی و غذایی ورزشی را برای کم کردن تاثیرات منفی افسردگی بارداری پیشنهاد می کنید؟
خوردن غذاهای حاوی پروتئین مثل پنیر و تخم مرغ، مصرف غذاهای حاوی «امگا 3» مثل ماهی، مصرف غذاهای حاوی آهن و پرهیز از مصرف غذاهای حاوی اسیدهای چرب، جدا کردن سبوس از غلات و عدم مصرف کافئین و الکل می تواند در کاهش افسردگی موثر باشد. ورزش های ویژه دوران بارداری مثل یوگای زنان باردار و پیاده روی در کاهش افسردگی مفید است.
بعضی از ما به طور مداوم در طول روز از جملات منفی و ناامید کننده استفاده می کنیم که اتفاقا باعث بدترشدن حالمان هم می شود. این گونه حرف ها و تمرکز روی آن، در افسردگی بارداری چه تاثیراتی دارد؟
به طور کلی تلقین کردن همراه با ناامیدی می تواند از عوامل ابتلا به انواع مشکلات و گرفتاری ها باشد. اعتماد به نفس پایین و بدبینی و به اصطلاح موج منفی روان را آماده برای ابتلا به انواع مشکلات روحی از جمله افسردگی دوران بارداری خواهدکرد. سن و سال کم، یکی دیگر از عوامل ایجاد افسردگی در دوران بارداری است.
البته، افرادی که بعد از سال ها انتظار، باردار می شوند بیشتر از دیگران در معرض این مشکل قرار می گیرند. گفتنی است که نگرانی اطرافیان در مورد جنسیت کودک و حضور زن باردار در محیط های تنش زا خطر ابتلا را بیشتر می کند.
احتمالا در سال هایی که به عنوان مشاور فعال هستید، مراجعه های متنوع و متفاوتی را تجربه کرده اید. آیا تلخ ترین تجربه ای که از ملاقات با یک بیمار مبتلا به افسردگی بارداری داشتید، به یاد دارید؟
در یکی از مراجعاتی که داشتم، خانم بارداری بعد از چهار بار زایمان (همه فرزندان دختر بودند و به اصرار همسرش برای بار پنجم باردار شده بود) از سوی همسرش به شدت تحت فشار قرار گرفته بود که حتما باید این بار فرزندشان پسر باشد و او را تهدید کرده بود به طلاق و جدایی. در این جریان، خانم دچار اضطراب و افسردگی شدیدی شده بود.
برای برطرف کردن مشکلش باید تنش موجود در خانه توسط همسرش کنترل می شد. هر کاری کردیم، همسرش حاضر به همکاری نشد و فشار ناشی از این ماجرا افسردگی اش را تشدید کرد. در نهایت ادامه تنش های روحی و روانی برای این خانم باردار، باعث شد تا متاسفانه آن خانم در ماه سوم، جنین خودش را از دست بدهد.
گیاه ریحان، کاهش دهنده استرس
ریحان یکی از سبزیهای خوراکی و قابل کشتی است که تاثیر زیادی بر بهتر شدن حال و هوای شما دارد. تاثیرات مثبت گیاه ریحان به علت ترکیب لینالول است که موجب عطر و بو و طعم خوب آن میشود.
گیاه شمعدانی
گلهای زیبا، فرم جذاب و رنگهای پر رنگ این گیاه باعث شادابی شما میشود. رایحه ملایم گل شمعدانی که شبیه گل رز نیز هست، باعث آرامش اعصاب و روان میشود.
پاپیتال، عشقه
اگر گیاه عشقه یا پاپیتال را در دکوراسیون منزل خود نگهداری کنید، متوجه میشوید با وجود این گیاه که مراقبت کمی هم نیاز دارد تنفس شما روانتر و آسانتر میشود. پاپیتال به عنوان یکی از برترین گیاهانی است که بطور طبیعی هوا را پاکیزه میکند.
سرخس بوستون
مانند گیاه عشقه، سرخس بوستون نیز هوا را فیلتر کرده، و تا ۱۸۶۳ ماده سمی را در ساعت از بین میبرد. این نکته بطور قطع میتواند آرامش ذهن و روان برای شما به همراه داشته باشد.
اسطوخودوس، کاهش دهنده استرس
عطر اسطوخودوس از زمانهای قدیم به عنوان کاهش دهنده حس خشم و آرامش بخش شناخته میشود. زمانی که یک شمع معطر را روشن میکنید، رایحه طبیعی و تازه اسطوخودوس فضا را بطور مداوم خوشبو میکند.
گل رز
هیچ کسی نیست که گل رز و رایحه خوش آن را دوست نداشته باشد و البته زیبایی خیره کننده گل رز را هم نمیتوان از قلم انداخت. طبق مطالعات انجام شده، کارمندان شرکتهایی که روزانه امکان نگاه کردن گل رز را دارند، احساس آرامش و راحتی بیشتری میکنند.
اسپاتی فیلوم
اگر زمان زیادی از روز را در فضای داخلی خانه خود سپری میکنید، گیاه زیبای اسپاتی فیلوم را به دکوراسیون منزل خود اضافه کنید. اسپاتی فیلوم عوامل قارچی محیط را از بین میبرد و مانند یک تمیز کننده هوای گیاهی و طبیعی عمل میکند.
ارکیده، کاهش دهنده استرس
گیاه دلپذیر و زیبای ارکیده به عنوان یکی از گیاهان لوکس که در دسترس وجود دارد، شناخته میشود. این گیاه در طول سال گل میدهد و به علت زیبایی و رنگ فوق العادهای که دارد احساس شادابی و خوشی را برای شما به ارمغان میآورد. خصوصا در روزهای سرد و بدون برگ و سبزینگی سال گل ارکیده تاثیر خوبی بر حس و حال شما میگذارد. متخصصین فنگ شویی به دلیل اینکه گیاه ارکیده انرژی مثبت را افزایش میدهد، علاقه زیادی به استفاده از آن در دکوراسیون داخلی دارند.
رزماری
از نظر تاریخی، گیاه رزماری نمادی از یادآوری آرامش درونی است. گمان میشود ارتباطی که ایجاد میشود به دلیل عطر مسحور کننده برگهای سوزنی رزماری است که روزهای آفتابی را به خاطر افراد میآورد.
گل برف، گیاه شادی آور
بر اساس مطالعه سه ماهه انجام شده بر روی گیاهانی که احساسات مثبت را تحریک میکنند، گل برف یکی از گیاهان محبوبی است که حس و حال شادی ایجاد میکند. این نکته به دلیل عطر گلهای کوچک سفید رنگ است که خاطرات خوش را در ذهن میپروراند.
بامداد – پژوهش جدید محققان حاکی از آن است که ژن ها جدای از تعیین رنگ چشم، حس شوخ طبعی یا مهارتهای ورزشی می توانند عامل مهمی در تعیین چشم انداز فرد به زندگی باشند. یافت ژن شادی و افسردگی را پی می گیریم.
به گزارش بامداد به نقل از ایسنا، یک تیم بین المللی از محققان شامل بیش از ۱۴۰ دانشمند از ۱۷ کشور جهان به بررسی داده های ژنومی نزدیک به سه میلیون نفر پرداختند.
آن ها دریافتند که ژنها بطور نزدیکی با احساس شادی، افسردگی و روان رنجوری فرد مرتبط هستند.
این تحقیق که در مجله Nature Genetics منتشر شده، یکی از بزرگترین بررسی ها در مورد دخالت ژنها در رفتار انسان است.
دانشمندان برای این پژوهش ژنتیکی موفق از نتایج تجزیه و تحلیل آماری پیشرفته در چندین تحقیق استفاده کردند.
این پژوهش به نمایش سه مدل ژنتیکی مرتبط با سلامت ذهنی، دو نمونه مربوط به علائم افسردگی و ۱۱ مدل مرتبط با روان رنجوری پرداخت.
البته دانشمندان تصریح کرده اند که مدلهای ژنتیکی نمی تواند امکان ابتلای فرد به علائم افسردگی، روان رنجوری یا برخورداری از حس سلامت ضعیف را تعیین کند.
این پژوهش همچنین نشان داده که ژنتیک تنها یک عامل تاثیرگذار بر ویژگی های روانی است. محیط از اهمیت مشابهی برخوردار بوده و با اثرات ژنتیکی تعامل می کند.
اطلاعات ارائه شده در این گزارش به محققان اجازه می دهد به بررسی روش های ممکن در مطالعه شرایط تاثیر ژن ها بر بدن بپردازند.
۱۳ نشانه افسردگی در کودکان که باید مورد توجه والدین قرار گیرند؛
افسردگی هرچه زودتر تشخیص داده شود بهتر میتوان آن را درمان کرد پس اگر فکر میکنید کودکتان مستعد افسردگی است به علائم زیر بی تفاوت نباشید.
به گزارش آلامتو و به نقل از روزیاتو؛ افسردگی مقوله ای است که تصور می شود آغاز آن در دوران نوجوانی باشد اما برخلاف این تصور رایج نادرست می تواند از هر سنی آغاز شود. از آنجایی که ممکن است کودک قادر نباشد، زبان گشوده و از وضعیت خود برای تان بگوید، بهتر است شما به عنوان والدین این کودکان، درک درست تری از وضعیت آنها داشته باشید.
اگر نشانه هایی که در این متن آنها را برخواهیم شمرد در کودک تان دیده شود، با یک متخصص کودکان مشورت کنید.
این نشانه ها را با هم مرور می کنیم:
از آنجایی که افسردگی می تواند سبب کاهش میزان تمرکز شود، ممکن است برای کودک بسیار دشوار باشد که به حرف های معلم خود در سر کلاس تمرکز و یا آنها را خوب گوش کند. همچنین امکان دارد نتواند به خوبی از پس تکالیف مدرسه اش برآید.
دکتر «جان واکاپ» از دانشکده پزشکی کودکان و نوجوانان «ویل کورنل» و رئیس بیمارستان «پرسبایترین» نیویورک در این باره می گوید: “والدین گاهی از پایین آمدن نمرات کودک خود شکایت می کنند و از حواس پرتی او ابراز نارضایتی می کنند. اما کمتر پیش می آید که این جریان را به افسردگی در آن کودک ربط دهند.”
وی ادامه می دهد: “کودکان در این حالت، احساس گیجی می کنند و باید برخی از کارها را بارها و بارها انجام دهند. آنها تصور می کنند که مغزشان به درستی کار نمی کند.”
نوجوانان به دیر خوابیدن شهرت دارند با این حال تغییر ناگهانی در وضعیت خوابیدن آنها می تواند نشانه ای از افسردگی تلقی شود.
برخی از کودکان ممکن است تمایل داشته باشند که کل بعد از ظهر را بخوابند و افرادی که به افسردگی مبتلا هستند اغلب زود از خواب بلند می شوند و نمی توانند دوباره بخوابند. در واقع خواب آنها کافی و کامل نیست. این بدان معناست که هراندازه هم که بخوابند احساس خستگی می کنند.
دکتر «لین سیکلند» روانشناس کودکان و بزرگسالان در مرکز «اُ سی دی» در پنسیلوانیا که خود از اعضای «انجمن اضطراب و افسردگی» آمریکا نیز است در این مورد می گوید: “در بسیاری از موارد، نشانه های خستگی و تاثیرات آن در میزان خواب افراد مبتلا به افسردگی دیده می شود. خوابیدن های بعدازظهر در دانش آموزان سبب می شود که در مواقعی نتوانند تکالیف شان را انجام دهند. این وضعیت کل زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد.”
زمانی که کودکان تان جملاتی مانند “هیچ کس مرا دوست ندارد” و یا “من فرد بی ارزشی هستم” را می گوید، یک روان درمان کودک می تواند به او کمک کند تا بتواند آن افکار بدبینانه را از ذهن خود دور کند.
دکتر «دبرا کیسن» از مرکز درمان های اضطراب در این مورد می گوید: “در چنین مواقعی بهتر است علت این افسردگی ها مورد بررسی قرار گیرد. همچنین بهتر است راه های جایگزینی برای آن افکار منفی پیدا شود.
افرادی که به افسردگی مبتلا هستند تمایل دارند که از دیگران فاصله بگیرند. خصوصا کودکانی که حس قوی دارند کاملا درک می کنند که از دعوت کردن دوستان افسرده خود پرهیز کنند.
دکتر واکاپ در این مورد می گوید: “این طور نیست که همه افراد از دعوت شدن به جایی احساس خوبی داشته باشند و از این تجربه لذت ببرند. کودکانی که به افسردگی مبتلا هستند، از اینکه دور و برشان شلوغ باشد، احساس شادی نمی کنند بنابراین ترجیح می دهند از فضاهای اجتماعی دور باشند.
انجام کارهایی چون تکالیف مدرسه، مشکلات در روابط بادوستان، فعالیت های ورزشی و موسیقی به اندازه کافی برای کودکان ایجاد اضطراب می کند. دکتر واکاپ در این مورد می گوید: ” اما این را هم در نظر داشته باشید که اگر استرس های کودک تان سبب شده که نتواند از زندگی اش لذت ببرد و شاد باشد، تفکربرانگیز است.
کارهایی مفرحی که در طول تعطیلات انجام می پذیرند یا برای شام و به همراه دوستان بیرون رفتن، می توانند در بهتر شدن روحیه ما تاثیر فراوانی داشته باشد. افراد افسرده عمدتا به چنین کارهایی واکنش خوبی نشان نمی دهند. ممکن است احساس لذت به آنها دست ندهد و یا چنین کارهایی در آنها احساس ناامنی را بوجود آورد چرا که افراد مبتلا به افسردگی دلشان می خواهد که به خواسته های دیگران پاسخ دهند اما نمی توانند.”
دکتر سیکلند درباره افراد افسرده می گوید: ” در مورد کودکان و در زمان افسردگی ممکن است به اصلاح مودشان پایین نیاید و یا ناراحت نشوند درعوض بسیار تحریک پذیر می شوند.”
گاهی امکان دارد کودک شما درست بعد از بازگشتن از مدرسه حال خوبی نداشته باشد اما در هنگام صرف شام این وضعیت کاملا برطرف شود. اما اگر با هر اتفاقی فورا برافروخته شود و همیشه این حالت را داشته باشد، ممکن است یکی از نشانه های ابتلای او به افسردگی باشد.
اگرهم می بینید که مود و حالت های روحی او به طور مکرر و نگران کننده ای تغییر می کند می تواند نشانه ای از افسردگی در او تلقی شود.
برخی از کودکان، ذاتا کودکان شادی نیستند اما از لحاظ پزشکی هم افسرده به شمار نمی روند. برای درک این تمایز می توانید با کودک تان در مورد خاطرات شاد زندگی صحبت کنید. در مورد کودکانی که ذاتا ناشاد هستند چنین خاطراتی آنها را شگفت زده می کند اما در مورد کودکان افسرده، اصلا از شنیدن یا مرور این خاطرات شاد نمی شوند.
دکتر واکاپ در این مورد می گوید: “اگر خاطرات خوب گذشته را با افراد افسرده مرور کنید، آنها خواهند گفت، مرا به یاد خاطرات نیانداز، اینها مربوط به زمان دیگری از زندگی است. در مورد کودکان افسرده نیز حالتی مشابه وجود دارد، آنها هیچ آینده شادی را برای خود نمی بینند.”
زمانی که گریه کردن برای بیان احساس باشد، نشانه سلامتی است اما اگر کودک دائم هق هق می کند، بهتر است به بررسی دلایل این ناراحتی دائمی پرداخته شود.
دکتر کیسن در این مورد می گوید: “اگر حرکاتی چون کوبیدن در یا عدم تمایل به انجام کارهایی که کودک تان در گذشته همان ها را انجام می داد، در او مکررا دیده می شود، زمان مناسبی برای مراجعه به یک متخصص کودک است.”
احساس دلتنگی و افسردگی خصوصا بعد از گذراندن یک اتفاق سخت در زندگی کاملا طبیعی است و در چنین مواقعی افراد دوست دارند حمایت عاطفی از آنها به عمل آید. در مورد کودکان افسرده، ممکن است نخواهند که احساس ناراحتی از آنها دور شود.
دکتر واکاپ در این باره می گوید: “وقتی فردی که ناراحت است را در آغوش می گیرید، احتمالا از اینکه در کنارش هستید و همراهی اش می کنید از شما تشکر هم می کند اما در مورد افراد مبتلا به افسردگی، می گویند که این بغل کردن تو حال مرا بدتر می کند چرا که من می خواهم بهتر شوم اما نمی توانم.”
اینکه برای مواردی چون دل درد یا سردرد به پزشک یا مربی بهداشت مدرسه مراجعه شود، طبیعی است اما اگر این مراجعات از حد نرمال گذشته و دائمی شود آن وقت ممکن است نشانه ای از افسردگی به شمار رود.
دکتر سیکلند در این مورد می گوید: “مربیان بهداشت یا پرستاران مدرسه پیش از سایرین می توانند درک کنند که کودک استرس و یا افسردگی را تجربه می کند.”
افسردگی ممکن است سبب شود که علایق کودک از دست برود. به عنوان مثال ممکن است علاقه ای به شرکت در تیم های ورزشی مدرسه نداشته باشد یا سایر فعالیت ها همانند در کنار دوستانش بودن نیز برایش اهمیت چندانی نداشته باشد.
تغییر وضعیت اشتها می تواند از نشانه های افسردگی به شمار آید. مثلا اگر قبلا دقت زیادی به وضعیت غذا خوردن می کردید و اکنون بسیار زیاد شکر مصرف می کنید یا اگر اشتهای خیلی خوبی داشتید و دیگر تمایلی به غذا خوردن ندارید، ممکن است در وضعیت روحی شما تغییراتی به وجود آمده باشد.
درست است که کودکان با تغییر سن، عادات جدید غذایی را تجربه می کنند اما این را هم بدانید که اگر این تغییر از حد نرمال خارج شود می تواند تفکر برانگیز باشد. اگر چه این نشانه در کنار سایر نشانه ها می تواند جدی باشد اما به خودی خود هم می تواند مهم باشد.
دکتر واکاپ می گوید: “زمانی که فردی بدون داشتن سابقه خانوادگی به افسردگی مبتلا شده، این روند می تواند به نسل های بعدی انتقال پیدا کند. ممکن است که در افراد خانواده شما چنین اختلالی وجود داشته اما آنها برای درمان، اقدام نکرده و دارو درمانی را پی گیری نکرده باشند.
قبل از اینکه هر کار دیگری انجام دهید بهتر است از این موضوع آگاهی پیدا کنید که آیا در افراد خانواده شما نمونه هایی از افسردگی وجود داشته یا خیر.” وی ادامه می دهد: “حتما باید ریشه های افسردگی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.”
، فرشته کریمی زاده روانشناس کودک و خانواده بیان کرد: افسردگی یک بیماری روانی است که باعث احساس غم و ناراحتی مداوم، بی علاقگی نسبت به همه چیز، احساس گناه و بی ارزش بودن در افراد میشود.
وی با بیان اینکه افسردگی در کودکان باعث بروز استرس و بیش فعالی در آنها می شود، اضافه کرد: این اختلال در دوران نوجوانی و جوانی به دلیل بحران سن بلوغ و مشکلات و مسائل اجتماعی بیش از سایر مقاطع زندگی و با علائمی نظیر عدم اعتماد به نفس به خصوص در دختران، پرخاشگری و گوشه گیری بروز پیدا می کند.
این روانشناس 2 عامل وراثت و محیط را از عوامل اصلی ابتلا به افسردگی دانست و عنوان کرد: افرادی که در بین اعضای خانواده شان افسردگی وجود دارد و یا حوداث ناگواری نظیر مرگ عزیزان، معلولیت و بیماری در زندگیشان اتفاق افتاده است بیش از سایر افراد در معرض افسردگی قرار دارند.
کریمی زاده اظهار داشت: طبق آمار، افسردگی در زنان بیشتر از مردان است و این امر شاید از مراجعه بیشتر آنها به پزشک و بروز این اختلال بعد از زایمان و در دوران شیر دهی ناشی شود.
وی ادامه داد: افسردگی فصلی نوعی افسردگی است که هر سال در زمان معینی از سال در فصل پاییز و زمستان رخ می دهد و می توان دلیل اصلی آن را طولانی شدن زمان تاریکی در شبانه روز و کاهش هورمون شادی آور سروتونین به دلیل کم شدن نور خورشید دانست.
این روانشناس با اشاره به اینکه حدود 10 تا 20 درصد از افسردگیها مربوط به افسردگی فصلی است، افزود: افسردگی فصلی بیشتر در مناطق سرد و کوهستانی رخ می دهد و استفاده از رنگ های شاد و نور درمانی از جمله راهکارهای اصلی مقابله با آن به شمار می روند.
کریمی زاده یادآور شد: ورزش منظم، ماساژ درمانی، یوگا و مدیتیشن، انجام فعالیت های دینی و مذهبی، افزایش معنویات، استفاده از رژیم غذایی سالم، موسیقی و هنر درمانی، تعامل با دیگران و شرکت در فعالیت های گروهی و اجتماعی از جمله راه های پیشگیری و درمان افسردگی خفیف در افراد است.
وی ضمن اشاره به نقش مشاوره و روان درمانی در تسریع روند بهبود افسردگی تصریح کرد: استفاده از داروهای آرامبخش با تجویز پزشک و ویتامین درمانی نیز از جمله راه های درمانی افسردگی محسوب می شوند.
این روانشناس تاکید کرد: از آنجایی که افسردگی زمینه بروز اختلالات خطرناکی نظیر اعتیاد و خودکشی را فراهم می آورد، توصیه می شود افسردگی را جدی بگیرید و هر چه سریعتر برای درمان آن اقدام نمایید.
افسردگی به دنبال این افراد می آید
موفقیت به معنای کسب مهارت در یک حوزه اسـت، اما سوال اینجاست افسردگی بعد از موفقیت بیشتر سراغ چه افرادی می آید؟ افرادی که دنبال بالاترین رشته دانشگاهی یا بهترین دانشگاه هستند (صرف نظر از این که علاقه مند به چه رشته ای هستید) نسبت به افرادی که رشته ای خاص برایشان اهمیت دارد، بیشتر درگیر افسردگی می شوند.
البته افرادی که تمایل به قبولی در یک رشته ای خاص دارند، به رشته انتخابی شان و آینده ای که انتخاب آن رشته برایشان رقم می زند، علاقه مند هستند نه فقط قبولی در رشته ای خاص. در یک زمانی و حتی در حال نیز کسانی بودند و هستند که قبولی در رشته پزشکی آن هم در بهترین دانشگاه هدفشان بوده یا قبولی در دانشگاه صنعتی شریف برای عده ای مهم ترین اولویت بوده اسـت، اما این افراد بعد از رسیدن به هدفشان که آرزویش را داشته اند یکباره دلسرد شده اند. چون دیگر بالاتر از هدفی که به آن رسیده بودند وجود نداشته یا در رشته ای پذیرفته شده بودند که جزو بالاترین رشته ها بوده اما آن ها هیچ علاقه ای به آن رشته یا دانشگاه نداشتند. و تنها به دلیل برتر بودن دانشگاهی خاص یا رشته ای خاص آن را انتخاب کرده بودند. وقتی افراد به این شرایط می رسند شاید دچار افسردگی شوند.
موفقیت فقط به خاطر دیگران
افسردگی بعد از موفقیت بیشتر در افرادی مشاهده می دهد که توانمندی های هوشی بالایی دارند اما به دلیل نداشتن اعتماد به نفس و پوشاندن ضعف خود، به دنبال کسب موفقیت های تحصیلی هستند تا جایگاه خود را روز به روز بهتر کنند. برای مثال دانش آموزی را در نظر بگیرید که در کلاس درس جسارت این که دوستان زیادی داشته باشد را ندارد.
این فرد تصور می کند فرد خوبی اسـت چون همیشه نمره کامل را به دست آورده اسـت، اما اگر شرایطی به وجود بیاید و این فرد نتواند نمره کامل را به دست بیاورد یا امتحانات تمام شود و دیگر امتحان برای سنجش وجود نداشته باشد و از همه مهم تر افرادی هم نباشند که با آن ها رقابت کند، دیگر اعتماد به نفسی نخواهد داشت.
درواقع، دستاوردهای این گروه از افراد به خاطر خودشان نیست بلکه به دلیل جلب نظر دیگران و کسب اعتماد به نفس اسـت. این افراد به دنبال کسب موفقیت هستند چون از نظر دیگران تحسین برانگیز اسـت، اما بعد از رسیدن به آنچه که طالب آن بودند دچار افسردگی می شوند چون چیز دیگری برای به دست آوردن و تقویت اعتماد به نفس ندارند. این افراد جزو افراد باهوش و سختکوش هستند.
چه باید کرد؟
افراد برای اینکه دچار افسردگی بعد از موفقیت نشوند باید موفقیت را تنها کسب یک دستاورد ندانند و علاقه مندی خود را به حوزه ای که آن را به عنوان هدف انتخاب کرده اند، پیدا کنند.
درواقع، افراد باید به دنبال کسب مهارت و دانش باشند نه دستاورد. اگر افراد بتوانند از کسب دانش و مهارت لذت ببرند و هدفشان بالابردن دانش باشد، دیگر نظر دیگران و تحسینشان محرک آن ها برای تلاش نخواهد بود و در این شرایط احتمال افسردگی بعد از موفقیت بسیار کم خواهد شد.
رقابت نکنید
وقتی با دیگران رقابت می کنید در بیشتر اوقات بازنده هستید، اما وقتی با خودتان رقابت می کنید همیشه برنده هستید به شرط این که هر روز به مهارت های خود اضافه کنید. در این شرایط شما هر روز برنده هستید و در نتیجه احتمال افسردگی تان بسیار پایین اسـت.
یک مثال عینی
در یکی از شبکه های اجتماعی داستانی واقعی خواندم که در مورد افسردگی بعد از موفقیت بود. فردی در دانشگاه هاروارد پذیرفته شد اما بعد از رسیدن به این موفقیت بزرگ دچار افسردگی شده بود. این دانشجو نقل می کرد که وقتی کوچک بوده در مدرسه همیشه جزو بهترین ها بوده و مورد تحسین معلم ها قرار می گرفته اسـت. تحسین اطرافیان و کسب نمرات عالی برای او مایه اعتماد به نفس بود.
او می گفت: «روز اولی که وارد دانشگاه هاروارد شدم متوجه شدم همه مانند من هستند و حتی بعضی ها بسیار برتر از من. متوجه شدم اطلاعات بعضی از آن ها از من خیلی بیشتر بود و این موضوع مرا بسیار افسرده کرد.» این فرد برای رهایی از حس افسردگی استراحت کوتاهی به خود داد و خود را برای مدتی از آن فضا دور کرد. او نسبت به محیط اطرافش به بازنگری پرداخت. یعنی با خود گفت هدف او تنها اول شدن نیست بلکه افزایش مهارت و دانش اسـت.
مهم تر از همه او به این نتیجه رسید که اگر پیشرفتی هم در اوضاع تحصیلی برایش حاصل شد خودش به خودش جایزه بدهد و انتظار پاداش از سوی دیگران نداشته باشد. او هدفش را در این قرار داد که از دیروز خود بهتر شود.
-
کارشناس:
دکتر مسعود احمدزاده اصل، عضو هیات علمی انستیتوی روان پزشکی تهران