طرز تهیه یک غذای آسان: «نودل سبزیجات»

جام جم سرا:

طرز تهیه:

ابتدا نودل را ۵ دقیقه داخل آب درحال جوش قرار می‌دهیم تا کاملا نرم شود.
هویج، کدو و لوبیا سبز را به شکل خلال‌های باریک و نسبتا بلند برش می‌دهیم و کلم بروکلی‌ها را هم به شکل‌ گل‌های ریز خرد کرده و بخارپز می‌کنیم اما باید دقت کرد که خیلی پخته و نرم نشوند.
پیاز و فلفل دلمه‌ای را خلالی برش داده، با کمی روغن زیتون تفت داده، سپس قارچ‌ها را به آن اضافه می‌کنیم و تفت می‌دهیم.
سبزیجات بخارپز شده را به آن‌ها اضافه می‌کنیم و به همراه تای سس سویا سس و کاری آنقدر تفت می‌دهیم که آب اضافه آن‌ها کشیده شده و حسابی تفت بخورند. بهتر است این کار را در وک (تابه مخصوص غذاهای شرقی) انجام دهیم.
در‌‌نهایت نودل‌های پخته شده را با مواد تفت داده و سرو می‌کنیم. (زندگی ایده آل)

با غذای گوشتی، ماست نخورید

جام جم سرا: اغلب آسیایی ها عادت دارند همراه غذاهای نشاسته ای خود ماست نیز مصرف کنند اما مطالعات جدید نشان می دهند مصرف ماست همراه با غذاها می تواند موجب مشکلات گوارشی زیادی شود.
بررسی ها حاکی از آن است که ماست باید یک ساعت پس از مصرف غذای نشاسته ای و گوشتی خورده شود نه همراه با آن.
به نقل از فردا، ماست منبع کلسیم است و بخشی از نیاز بدن به کلسیم از طریق خوردن آن به دست می آید. بر همین اساس باید توجه داشت که برای کسب مناسبتر کلسیم بهتر اس آن را در میان وعده ها و بتنهایی خورد.

از سوی دیگر، پروتئین انرژی زیادی به بدن میدهد و به شما کمک می کند که در طول روز سالم، شاداب و سرزنده باشید. بسیاری از سیستم های داخلی بدن برای ترمیم خود نیازمند پروتئین می باشند، به ویژه ماهیچه ها. پروتئین همچنین معده را پر کرده و سبب می شود تا شما برای مدت زمان طولانی تری احساس سیری کنید اما مطالعات اخیر دانشمندان نشان می دهند مصرف ماست همراه با غذاهای پروتئینی موجب می شود تا از فواید هر دو آن ها (کلسیم و پروتئین) کاسته شود.

غذای پرنمک دوست دارید؟ سرطان منتظر شماست

جام جم سرا: محمدرضا جویا در نشست خبری هفته تیروئید در سالن همایش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: نمک دریایی از نظر معاونت بهداشتی دانشگاه مضر محسوب شده زیرا دارای ناخالصی و فلزات سنگین است و می‌تواند بروز بیماری‌هایی همچون سرطان را افزایش دهد.

وی با بیان این مطلب که نمک دریایی شوری کمی دارد ادامه داد: متأسفانه مردم برای افزایش شوری غذا نمک بیشتری به آن اضافه می‌کنند که این امر نه تنها باعث افزایش بیماری‌های کلیوی و فشار خون می‌شود؛ بلکه سرطان را نیز افزایش می‌دهد.

به نقل از فودنا، این کارشناس مرکز بهداشت با اشاره به این که 90 درصد نمک از معدن و تنها 10 درصد از دریا تأمین می‌شود، اضافه کرد: وقتی پزشک به مادر در دوران بارداری دارو می‌دهد، وی باید دارو را تا پایان دوره بارداری خود مصرف کند در حالی باور غلط همشهریان این است که به علت عدم مصرف دارو و عوارض آن نباید دارو مصرف شود.
وی درباره مصرف دارو در کودکان و نوزادان نیز این مشکل و ناآگاهی مردم را معضلی مهم دانست و بیان داشت: همشهریان باید روزانه سه تا پنج گرم نمک در مصارف غذایی خود استفاده کنند.

جویا با بیان اینکه مادران باید نوزادان را در سه تا پنج روز نخست تولد برای آزمایشات اولیه به مراکز درمانی و بیمارستانی ببرند، متذکر شد: ما هیچ محدودیتی برای آزمایشات مخصوص این بیماری برای همشهریان نداریم به طوری که از بچه‌های در زندان متولد شده یا غیرایرانی نیز این آزمایشات را می‌گیریم.

فنآوری: اسکن شوید، غذای مورد نیازتان را بخورید

جام جم سرا: چنان که ساینس گزارش داده، عملکرد این دستگاه شبیه به پرینترهای سه بعدی است؛ با این تفاوت که محصول نهایی تمام نیازهای بدن را تامین می کند؛ یعنی تمام طیف مواد غذایی از هیدروکربن گرفته تا چربی در بدن بررسی می شود و غذای نهایی با توجه به آن تولید می شود.

به نقل از ایرنا، توسعه دهندگان این دستگاه معتقدند که ساخت کامل این ماشین و رسیدن به مرحله تجاری حداقل به 10 سال زمان نیاز دارد.

یک غذای خوشمزه و بدون گوشت: «کبه عربی»

جام جم سرا: کمتر از 30 دقیقه طول می‌کشد تا مواد اولیه این غذا را آماده کنید. 10 تا 30 دقیقه نیز برای پختن آن زمان نیاز دارید.

مواد لازم:

پوره سیب‌زمینی 500 گرم
بلغور گندم 250 گرم
گردو 200 گرم
کره 100 گرم
روغن زیتون ½ پیمانه
پیاز 3 عدد
سیر 2 حبه
جعفری تازه خرد شده 1 قاشق سوپ‌خوری
پودر دارچین 1 قاشق چای‌خوری
جوز هندی رنده‌شده 1 قاشق چای‌خوری
ماست، لیمو ترش و زرشک به مقدار دلخواه

طرز تهیه:

20 تا 30 دقیقه قبل از شروع کار بلغور را با آب سرد خیس کنید که نرم شود؛ سعی کنید از بلغور ریزدانه استفاده کنید. سیرها را خرد کنید. فر را از قبل روی 200 درجه سانتی‌گراد گرم کنید. کف یک سینی فر به ابعاد 20 × 15 سانتی‌متر را با کاغذ روغنی بپوشانید و آن را چرب کنید. 1 عدد پیاز را رنده کرده و 2 تای دیگر را خلالی خرد کنید. پیاز رنده شده و بلغور گندم که آب آن را گرفته‌اید؛ را در میکسر بریزید و هم بزنید تا یکدست شود. پوره سیب زمینی، دارچین و جعفری را در یک کاسه بریزید. بلغور گندم و پیاز را اضافه کنید و آنها را خوب با یکدیگر مخلوط کنید. 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون را در تابه گرم کنید و پیاز خلال‌شده را به مدت 5-4 دقیقه در آن سرخ کنید تا حدی که نرم شوند. حالا گردو، سیر و کره را نیز اضافه کنید و 2 دقیقه دیگر نیز بگذارید روی حرارت بماند.

با قاشق نیمی از مخلوط سیب زمینی را در ظرفی که چرب کرده‌اید بریزید. یک لایه مخلوط پیاز و گردو را روی آن بریزید و باقی‌مانده مخلوط سیب زمینی را روی آن بریزید. سطح مخلوط را با نوک چاقویی کوچک و تیز به شکل لوزی درآورید. باقی‌مانده روغن زیتون را به طور یکنواخت روی آن بریزید و آن را به مدت 25-20 دقیقه در فر قرار دهید تا بپزد یا تا زمانی‌که لایه رویی ترد شود و به رنگ طلایی درآید. سپس آن را از فر خارج کنید و مقداری جوز هندی یا زرشک روی آن بپاشید. این غذا را همراه با ماست، سس و برش‌های لیمو میل کنید. کبّه با تغییراتی در شکل و مواد، به روشهای دیگری نیز تهیه می شود (غذای عربی)

غذای سرد کمتر بخورید، ضرر دارد

جام جم سرا: شاید این پرسش مطرح شود که دلیل این استقبال و افزایش مصرف چیست‌. یکی از دلایل افزایش استفاده از غذاهای سرد در ماه مبارک، پیروی از برنامه غذایی نادرست و شانه خالی‌کردن از تهیه و طبخ غذاهای سالم و خانگی است. دلیل دیگر آن محدودیت‌های خورد و خوراکی افراد معذور از روزه‌داری‌است.

افرادی که قادر به روزه‌داری نیستند در طول روز کمتر می‌توانند غذاهای چلویی و خورشی و انواع خوراک ـ که اغلب معطر و بودار است ـ را طبخ و مصرف کنند، ضمن این‌که دسترسی به رستوران‌ به حداقل می‌رسد و غذاخوری مراکز اداری تعطیل می‌شود. در نتیجه افراد مجبور به استفاده از غذاهای سرد ساندویچی می‌شوند.

مصرف غذای سرد آماده یعنی ضرر

اغلب غذاهای سرد آماده که کالباس یکی از ترکیبات آن است همچون انواع سالاد الویه، سالاد ژامبون، سالاد پاستا، انواع کالباس خشک، سالامی، دودی یا کالباس مرغ و گوشت‌بره و حتی کالباس بوقلمون برای بیشتر افراد حتی کسانی که سلامت کامل دارند منع مصرف دارد، چه برسد به بیماران، زنان باردار و شیرده یا خانم‌هایی که در دوران عادت ماهانه به سر می‌برند و نمی‌توانند روزه بگیرند.

مصرف این غذاها به طور معمول بیش از ماهی یک یا دو بار توصیه نمی‌شود اما اگر قرار باشد فرد ناتوان از روزه‌داری، به دلیل محدودیت‌ در خورد و خوراک وعده صبحانه را حذف و در وعده ناهار از این نوع غذاها آن هم سه یا چهار بار در هفته استفاده کند، پیامدهای مخاطره‌آمیزی سلامتش را تهدید می‌کند.

فرآورده‌های گوشتی سرشار از مواد افزودنی، نگهدارنده و نمک است و چربی به کار رفته در این فرآورده‌ها اشباع و حاوی کلسترول بالایی است و هر چقدر هم تولیدکنندگان این فرآورده‌ها ادعا کنند محصولشان از بهترین نوع گوشت و مواد اولیه تهیه شده، بازهم نمی‌توان این محصولات را سالم در نظر گرفت.

اما آیا به محصولات گوشتی که روی بسته‌بندی آنها 80 یا 90 درصد گوشت درج شده می‌توان اعتماد کرد؟ شاید همه ما با دیدن 90 درصد گوشت در گوشه‌ای از بسته‌بندی محصول فکر کنیم گوشت به کار رفته از نوع خالص و قسمت مرغوب دام یا طیور است اما احتمال دارد این درصد گوشت، مخلوطی از گوشت مرغوب به همراه پوست و دیگر احشای حیوان باشد و دلیل خوشمزگی آن هم چربی به کار رفته در این نوع محصولات است که می‌تواند یک فرآورده گوشتی را از فیله یا گوشت لحم تازه هم لذیذتر کند.

لازم است بدانید اغلب اغذیه فروشی‌ها از فرآورده‌های گوشتی فله‌ای و ارزانقیمت استفاده می‌کنند و اغلب تولیدکنندگان چنین محصولاتی برای آن‌که طعم و بوی چربی و مواد اولیه نامرغوب محصول را مخفی کنند از میزان زیاد ادویه‌ بخصوص سیر، فلفل یا عصاره دود استفاده می‌کنند که اتفاقا هر چه محصول بویژه کالباس دودی‌تر و طعم بوی سیر آن نمایان‌تر باشد، بیشتر مورد استقبال همگان قرار می‌گیرد و از همه دلچسب‌تر آن نوشابه گازدار و سس مایونزی است که همراه هر لقمه ساندویچ پرسیر و پرادویه خورده می‌شود و این یعنی صدمه‌ای قطعی به سلامتی. در ماهی که باید ماه سلامت و تنفس بدن باشد، با این بدخوری‌ها تیشه به ریشه سلامت‌مان می‌زنیم.

بیشترین مصرف‌کنندگان غذاهای سرد در ماه رمضان

معمولا بیشترین خریداران ساندویچ‌های سرد در ماه رمضان خانم‌های جوان یا نوجوان در دوران عادت ماهانه هستند؛ دورانی که اغلب با شکم درد، ناپایداری خلقی، تحریک‌پذیری، سردرد و ضعف همراه است که متاسفانه مصرف غذاهای آماده سرد با شدت بخشیدن به تغییرات هورمونی به این علائم دامن می‌زند و به دلیل نمک زیادی که دارد موجب تورم بدن، حساسیت و درد سینه‌ها و نفخ شکم می‌شود و بی‌خوابی، تنش‌ عصبی، نداشتن تمرکز و افسردگی از پیامدهای غیرقابل تحمل آن است علاوه بر آن وقتی مصرف ساندویچ‌ سرد زیاد می‌شود استفاده از انواع نوشابه‌ گازدار و سس‌ها هم زیاد می‌شود و نه تنها مشکلات گوارشی به همراه دارد، بلکه موجب اضافه وزن هم می‌شود.

اگر هم در گروه مصرف‌کنندگان حرفه‌ای فرآورده‌های گوشتی هستید و در وعده افطار، شام یا سحر باید یکی از این محصولات را مصرف کنید، لازم است بدانید مصرف غذاهایی که غنی از چربی‌ اشباع است ضمن این‌که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد باعث آسیب‌های کبدی نیز می‌شود. مصرف غذاهای سرد یا سرخ شده در وعده افطار، زمانی که معده ساعت‌ها از هرگونه مواد غذایی خالی است، باعث ایجاد اختلالات شدید گوارشی می‌شود که مهم‌ترین آن ترش کردن است و با اختلال در عملکرد طبیعی کبد موجب کاهش تمرکز و رخوت حتی تا چند روز پس از مصرف می‌شود، ضمن این‌که مصرف این فرآورده‌ها در وعده سحر موجب عطش فرد روزه دار می‌شود. در نتیجه خود مردم باید در این زمینه آگاهی کامل کسب و به نوع تغذیه‌شان بخصوص در این ماه توجه کنند.

غذاهای حاضری، جایگزین غذاهای سرد

اگر در ماه رمضان به دلیل معذوریتی قادر به گرفتن روزه نیستید و نمی‌خواهید بوی غذایتان تا هفت خانه آن طرف تر استشمام شود یا اگر شاغل هستید و به دلیل بیماری باید وعده ناهار را بموقع میل کنید، می‌توانید از غذاهای سبک و سالم حاضری یا همان غذاهای خودمانی همچون نان و پنیر و انگور، آب دوغ خیار، ماست و خیار، نان و پنیر و گردو، یا نان و پنیر و طالبی و خربزه استفاده کنید؛ غذاهایی که به حرارت طبخ نیازی ندارند، طبع خنکی دارند، زود حاضر می‌شوند و از همه مهم‌تر در این روزهای گرم بخصوص هنگام ظهر که گرما نفسگیر و خفقان‌آور و میل و اشتهایمان به خوردن غذاهای گرم و پختنی کم می‌شود، گزینه مناسبی است. آب‌دوغ خیار یکی از خوردنی‌ترین غذاهای تابستانی است که به دلیل طبع خنکی که دارد عطش را رفع می‌کند و از خستگی و رخوت ناشی از گرمی هوا می‌کاهد و به سبب آن‌که در تهیه این غذای حاضری مواد مغذی متعددی همچون گردو، کشمش و ماست به کار رفته، در وعده ناهار می‌تواند انرژی‌زا باشد.

فاخره بهبهانی / گروه سلامت

آکارا؛ غذای ساده و پرطرفدار آفریقایی

جام‌جم‌سرا: این غذا در سنگال، غنا و نیجریه طرفداران زیادی داشته و دستور پخت چندان دشواری ندارد.

گفته می‌شود آفریقایی‌ها بیش از هر چیز به خوردن غذاهای کربوهیدرات‌دار علاقه دارند. غذای آکارا هم از این دسته بوده که غذایی فوق‎العاده ساده است. شما ابتدا باید لوبیای چشم بلبلی را در آب گرم خیس کنید تا پوست آن براحتی جدا شود. سپس لوبیاهای پوست‌کننده شده را با هاون له کنید و آنها را روی یک ظرف ملامین، روی بخار آب بگذارید تا بپزد. پس از آن، با خمیر به دست آمده، گلوله‌های کوچک درست کرده و در روغن تفت ‌داده تا طلایی شود.

اما یک کار دیگر مانده است. فلفل چیلی قرمز و فلفل دلمه‌ای قرمز را در آب ‌پخته و پوستشان را جدا کنید تا مایعی از آن باقی بماند. شکر، نمک، آبلیموی تازه و روغن زیتون را به این مایع اضافه کنید تا سس ویژه را داشته باشید و آن‌گاه روی گلوله‌های طلایی بریزید و میل کنید ظاهرا هر گلوله آکارا 115 کیلوکالری انرژی دارد.

غذای گلادیاتورها را دوباره به سفره‌ها بیاوریم

جام جم سرا: مریم شیرمستی نان را یکی از مهم‌ترین ارکان غذایی ایرانیان دانست و افزود: نان‌های مختلفی برای مصرف در بازار وجود دارد، اما لازم است نانی را انتخاب کنیم که کمترین ضرر و بیشترین سود را داشته باشد.

وی با بیان اینکه نان‌های تیره و سبوس‌دار از نظر غذایی غنی‌تر هستند، یادآور شد: فیبر و سبوس موجود در این نان‌ها احساس سیری بیشتری به فرد می‌دهند و احتمال ابتلا به دیابت و بالا رفتن کلسترول و تری‌گلیسیرد را کاهش می‌دهند.

به گفته این کارشناس تغذیه نان‌های سبوس‌دار علاوه بر ارزش غذایی بالا، حاوی مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامین‌های گروه B هستند و علاوه بر آن برخی از آنها با آهن و اسید فولیک غنی شده‌اند.

به گزارش جام جم سرا، شیرمستی گفت: نان سنگک و بربری از نان‌های حاوی سبوس هستند. بهتر است از نان‌های فانتزی که آرد سفید در آنها بیشتر است، کمتر استفاده شود. البته موضوع دیگری که بر کیفیت انواع نان اثر دارد آن است که آیا نان به صورت تخمیری عمل آمده یا به آن جوش شیرین اضافه شده است.

این کارشناس تغذیه نان جو را نیز از جمله دیگر نان‌های مفید برشمرد و ادامه داد: این نان در گذشته غذای گلادیاتورها بوده و انرژی و قدرت بدنی آنها را افزایش می‌داده است، اما متاسفانه امروز از برنامه غذایی مردم کنار گذشته شده است. البته قیمت نان نیز در انتخاب مردم تاثیر دارد. علاوه بر آن نان‌های لواش سریع‌تر پخته می‌شوند و فرد زمان کمتری را باید در انتظار خرید نان بماند. (ایسنا)

غذای گیاهی بدون گوشت: کوکوی تره

جام جم سرا:

طرز تهیه:

تره را ساطوری کرده و تخم مرغ، ادویه و نمک را به مقادیر گفته شده، اضافه کرده، همه را با هم خوب مخلوط کنید.
مقداری روغن در تابه ریخته، بگذارید داغ شود.
از مواد مخلوط شده، مقداری برداشته و در تابه بریزید و با ته قاشق آن را صاف کنید.
پس از آنکه پشت کوکو سرخ شد، آن را برگردانید تا روی دیگر نیز سرخ شود.
وقتی دو طرف کوکو سرخ شد، آن را از تابه خارج کرده، به همین صورت ادامه دهید تا مواد اولیه به اتمام رسد.
کوکو سبزی آماده است.

نکته‌ها:

می‌توانید مقداری زرشک یا انگور جنگلی هم به مواد کوکو اضافه کنید.
بهتر است کوکو‌ها را نازک آماده کنید تا ترد‌تر و خوشمزه‌تر شود.
مقدار تخم مرغ را به اندازه بریزید این کوکو بر خلاف کوکو سبزی به تخم مرغ کمتری نیاز دارد.
برای طعم بهتر از ادویه کاری استفاده شده است در صورت تمایل می‌توانید حذف کنید.
اگر تصمیم دارید از قالب برای فرم کوکو‌ها استفاده کنید بهترین نوع آن جنس سلیکونی و تفلون است. که از فروشگاه‌های لوازم قنادی یا لوازم خانگی می‌توانید تهیه کنید.
توجه داشته باشید در این دستور تعداد ۴ عدد تخم مرغ کوچک و ۸۵۰ گرم تره خرد شده در نظر گرفته شده است.
این مقدار مواد برای ۳ تا ۴ نفر کافی است.

انتقاد از توزیع غذای ناسالم در برخی سفرهای هوایی

جام جم سرا: دکتر عباس زارع‌نژاد، در یادداشتی که در پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت انتشار یافته، تصریح می‌کند: سفر با هواپیما به دلیل بالا بودن هزینه‌های آن، برای هر مسافری تداعی خدمات مناسب را به همراه دارد. موضوع وعده‌های غذایی در هواپیما نیز همواره یکی از دغدغه‌های اصلی دست اندرکاران شرکت‌های هواپیمایی بوده و بیشترین توان خود را به بخش کترینگ یا‌‌ همان تهیه و سرو غذا در هواپیما معطوف کرده‌اند. حتی در برخی خطوط هوایی، مسافر حق انتخاب غذای مورد علاقه خود را دارد و می‌تواند ۲۴ ساعت قبل از پرواز، غذای مورد علاقه‌اش را سفارش دهد.
وی اضافه کرده است: اما زمانی که حق انتخاب غذا بنا به دلایلی از مسافر سلب می‌شود و انتخاب منوی وعده غذایی به مسوولان خطوط هواپیمایی واگذار می‌شود، باید نخستین و مهم‌ترین شرط که ارزش غذایی با کمترین آسیب است را در نظر داشته باشیم.

مشاور وزیر در این یادداشت ادامه داده است: در مسیر بازگشت از سفر استانی هیات دولت به خراسان رضوی با یکی از خطوط هواپیمایی، در بسته‌های غذایی که بین مسافران توزیع شد، شیر پرچرب هم وجود داشت آن هم درست زمانی که افکار عمومی درگیر تمرین استفاده نکردن از لبنیات پرچرب است. همین امر بهانه‌ای شد تا مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت بنا بر رسالت خود با ارسال نامه‌ای به مسوولان ذیربط در وزارت راه و شهرسازی از آنان درخواست کند که خطوط حمل و نقل مسافری با اصلاح بسته‌های غذایی خود از مواد غذایی آسیب رسان به سلامت مردم به سمت مواد غذایی سالم حرکت کنند.

یکی از مهم‌ترین عوامل شکل دهنده الگوی غذایی جامعه، مجموعه عادات و فرهنگ غذا و تغذیه‌ای افراد آنجامعه است، این عادات از بدو تولد در درون خانواده شکل می‌گیرد که خود وابسته به بستری است که جامعه فراهم می‌آورد.

توزیع بسته‌های غذایی آن هم بدون در نظر داشتن سن و وضعیت جسمی مسافران می‌تواند القا کننده فرهنگ نادرستی باشد که به مصرف کننده تحمیل می‌شود. این درحالی است که اطلاعات موجود حاکی از افزایش روند بیماری‌های مزمن هشدار دهنده در کشور است.

چاقی و اضافه وزن در درصد بالایی از جمعیت کشور وجود دارد که خود زمینه ساز بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطان هاست و از دلایل عمده آن تغییر الگوی مصرف و رفتارهای نامطلوب غذایی است.

از سوی دیگر در زمینه بروز سوء تغذیه در گروه‌های مختلف جامعه، باور‌ها و رفتارهای غذایی مردم و ناآگاهی‌های تغذیه‌ای جامعه یکی از عوامل اساسی است.

بنابراین در شرایطی که انتشار برخی خبر‌ها بستر مناسب برای اصلاح فرهنگ تغذیه‌ای را فراهم می‌کند، همه ما باید دست به دست یکدیگر دهیم تا بتوانیم از این ظرفیت بدست آمده ‌‌نهایت بهره برداری را بکنیم و در قبال سلامت مردم خود را مسوول بدانیم.

در حال حاضر وضع موجود در حوزه فرهنگ و سواد تغذیه‌ای جامعه به رغم وجود و حضور سازمان‌های متعدد در این عرصه، وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌دهد.

اگرچه این سازمان‌ها دارای نقش جدی در فرهنگ و سواد تغذیه‌ای جامعه هستند اما بطور بدیهی حوزه فرهنگ حوزه‌ای متعامل بین جامعه و تمامی نهادهای فعال در آن است.

زارع نژاد یادداشت خود را با این جمله پایان داده است که وقتی جامعه تحرک لازم را برای اصلاح الگوی تغذیه‌ای خود آغاز کرده است، باید همه دستگاه‌هایی که مستقیم و یا غیر مستقیم با سلامت مردم مرتبط هستند با تبعیت از سیاست‌های نظام سلامت در جهت نهادینه کردن این مهم، از هیچ تلاشی فرو گذار نکنند. (ایرنا)