جام جم سرا:
در این مطلب به بررسی خوبی و بدی این چاشنیها یا کنار بشقابیها میپردازیم:
شوری و ترشی
انواع شور و ترشی جزو خوراکیهای طعمدهنده و اشتهاآور محسوب میشوند. با این حساب، افراد سالمی که کمی بدغذا هستند و اشتهای چندانی به خوردن ندارند، میتوانند با همراه کردن انواع ترشیها و شورها با غذاهای اصلی خود، اشتهایشان را تحریک کنند و غذای بیشتری بخورند. البته، این توصیه بیشتر برای افراد لاغر و کمغذا مطرح میشود و بهطور حتم، افراد چاق با قرار دادن شور و ترشی در کنار بشقاب اصلی غذای خود، پرخوری بیشتری خواهند کرد و بهطور حتم، مشکل چاقی و اضافهوزنشان هم تشدید خواهد شد. از طرف دیگر، شورها حاوی نمک بالایی هستند و مصرفشان به افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و برخی از بیماران کلیوی و آنهایی که پزشک معالجشان برایشان محدودیتهایی در مصرف نمک در نظر گرفته است هم توصیه نمیشود. ضمن اینکه پیشنهاد مصرف ترشی همراه غذا هم برای افراد مبتلا به زخمهای گوارشی چندان مطرح نیست چون احتمال تشدید بیماری با مصرف ترشیهای حاوی سرکه یا آبغوره برای چنین بیمارانی، وجود خواهد داشت. هرگز فراموش نکنید حتی افراد سالم هم باید حجم مناسب و متعادلی از شوروترشی را با وعدههای غذایی خود مصرف کنند. این حجم متعادل میتواند برابر با حدود 2 تا 3 قاشق مرباخوری باشد. زیادهروی در مصرف شورها باعث وارد شدن حجم بالایی از نمک به بدن و کمآبی بدن میشود.
ماست
ماستها انواع مختلفی دارند؛ از ماستهای ساده گرفته تا انواع طعمدار آنها یا ماست و موسیر و ماست و خیار که طرفداران زیادی هم بین ما ایرانیها دارد. ماست، منبع خوبی برای دریافت کلسیم و پروتئین است و خیار هم یک صیفی کمکالری و سرشار از آب محسوب میشود. به این ترتیب، همراه کردن ظرف کوچکی از ماست و خیار با غذاهای اصلی، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. افرادی که مبتلا به چاقی و اضافهوزن هستند، میتوانند سالاد یا ماست و خیار خود را بهجای همراه غذا، قبل از غذا مصرف کنند. این کار باعث پرشدن حجمی از معده میشود و از آنجا که یکی از واکنشهای سیری، پرشدن حجم معده است، بنابراین اشتهای این افراد برای صرف وعده اصلی غذایی کاهش پیدا میکند و آنها غذای کمتری میخورند. البته، بهتر است این را هم بدانید که انواع ماستها مانند سایر لبنیات، حاوی پروتئینهای خاصی هستند که روی جذب آهن موجود در گوشتها تاثیر منفی میگذارند. این نوع پروتئینها حتی در جذب آهن «هِم»، اختلال ایجاد میکنند. از اینرو، افراد مبتلا به کمخونی، خانمها و دخترخانمها میتوانند ماست یا ماستوخیار خود را با فاصلهای از غذای اصلی خود میل کنند و این خوراکی را درست، همراه با غذا نخورند.
سبزی و سالاد
یکی دیگر از کناربشقابیهای پرطرفدار در ایران، سالاد شیرازی است. شما میتوانید برای بالا بردن ارزش تغذیهای سالاد شیرازی و وعده اصلی غذایی خود، مقداری آبلیمو، آبغوره یا آبنارنج تازه به این سالاد سنتی اضافه کنید. ویتامین C فراوان موجود در لیمو، غوره و نارنج، به جذب بهتر عناصر دوظرفیتی موجود در غذا مانند آهن، کمک میکند. با این حساب، افراد سالم میتوانند غذاهای حاوی گوشت را با سالاد شیرازی میل کنند. نکته مهمی که در مورد این سالاد وجود دارد، این است که با چاشنیهای ترش طعمدار میشود و مصرف آن میتواند برای افراد مبتلا به مشکلهای گوارشی مانند زخم یا التهاب معده، مشکلساز بشود. از طرف دیگر، به افراد مبتلا به ناراحتیهای گوارشی توصیه میشود رژیم غذایی کمفیبر هم داشته باشند. با این حساب، مصرف انواع سالاد (سالاد کاهو یا سالاد صیفیها)، ماست و خیار و حتی سبزی خوردن باید برای آنها با محدودیتهایی همراه باشد. متاسفانه برخی افراد عادت به مصرف سالاد کاهو یا حتی سالاد شیرازی با سس مایونز فراوان دارند. این عادت اشتباه میتواند بهمرور زمان، باعث ابتلا به اضافهوزن و چاقی یا بالارفتن چربی خون بشود. افرادی که مشکل گوارشی یا اضافهوزن ندارند، میتوانند سالاد کاهو را با مقداری آبلیمو یا آب نارنج تازه و مقدار کمی روغن زیتون یا کنجد، طعمدار کنند.
نظر طب سنتی درباره مصرف سالاد با غذا
دکتر رسول چوپانی، متخصص طب سنتی و عضو هیاتعلمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی در دومین سمینار تخصصی طب سنتی در زمینه اصلاح سبک زندگی، تاکید کرد که تداخلهای غذایی باعث ایجاد اختلال در دستگاه گوارشی و سوءهضم میشوند: «براساس مطالعههای انجام شده در طب سنتی یکی از بدترین عادتهای خوراکی این است که چند غذای مختلف از نظر رنگ، طعم و کیفیت را در یک نوبت غذایی مصرف کنیم.» براساس این گفته، بهتر است که مصرف انواع سالاد همراه غذای اصلی تاحد ممکن محدود و مصرف سالادها به کمی قبل یا بعد از صرف غذای اصلی، موکول بشود. دکتر چوپانی به این نکته هم اشاره کرد که مصرف یکی، دو بار سالاد همراه غذا، مشکلی ایجاد نمیکند اما استمرار این عادت، میتواند مشکلات گوارشی مختلفی را در درازمدت برای افراد به وجود بیاورد. وی تاکید داشت که دو غذای سرد، گرم، لزج، نفاخ و قابض نباید همزمان باهم مصرف شوند. به عقیده این متخصص طب سنتی، تداخل غذاها با یکدیگر باعث هضم ناقص، ایجاد اختلال در هضم و در نهایت اثرهای سوء بر دستگاه گوارش میشود. از اینرو، باید با مدیریت در مصرف غذا، شرایط ابتلا به ناراحتیهای گوارشی و عوارض ناشی از آن را برای خودمان ایجاد نکنیم.(هفته نامه سلامت)
سیده زهرا حسینی، کارشناس ارشد علوم بهداشتی و تغذیه و پژوهشگر انجمن تحقیقات طب سنتی در این خصوص به جامجم میگوید: فصل تابستان باعث تغییراتی در اخلاط، باز شدن منافذ پوستی، ترشح غدد عرق و به دنبال آن تبخیر مایعات بدن شده و از طرفی با خروج حرارت از بدن درون سرد و این امر موجب ضعف قوه هاضمه میشود.
بر این اساس، بهترین موقع صرف غذا در طول تابستان، خنکترین ساعات روز است وسط روز هوا بسیار گرم و قوه هاضمه ضعیف است در نتیجه اگر وسط روز غذا میخورید، نباید سنگین و حجیم باشد و توصیه میشود در این فصل اغلب از غذاهای سبک یا همان غذاهای حاضری و خودمانی که طبع سرد و هضم راحتی دارند استفاده کنید.
غذاهایی که حرارت بدن را بالا یا پایین میبرد
مصرف غذاهایی با طبیعت سرد مثل ماست، خیار، کاهو، کدو سبز خورشتی، گشنیز، اسفناج، خرفه و همچنین مصرف لبنیاتی همچون ماست و دوغ و کفیر میتواند به خنک شدن بدن کمک کند. البته افراد سرد مزاج باید از افراط در مصرف مواد غذایی دارای طبیعت سرد پرهیز نمایند.
حسینی با اشاره به مطالب فوق میافزاید: مواد غذایی که حرارت بدن را افزایش میدهد و باعث خشکی پوست میشود شامل فلفل، زنجبیل، دارچین، زعفران، سسهای تند، خردل، سبزیجات تند مانند سیر، پیاز، ترخون، نعناع، تره، شاهی و شوید است که باید کمتر مورد استفاده قرار گیرند. از آنجا که مواد غذایی شیرین نیز طبع گرمی دارد بهتر است در این فصل در مصرف آنها زیادهروی نشود. گوشتهای قرمز بخصوص گوشت شتر به دلیل دارا بودن گرما و حرارت زیاد باید کمتر مصرف شود و بهتر است در این فصل بیشتر غذاها با گوشتهای سفید مثل ماهی تازه و مرغ تهیه شود.
وی با تاکید بر این که در تابستان باید از مصرف غذاهای شور پرهیز کرد، میگوید: برخی بر این باورند که به دلیل تعریق و از دست دادن الکترولیتها طی تعریق باید همواره در این فصل از غذاهای شور استفاده کنند در صورتی که مقدار مصرف نمک باید در حد معمول باشد. نمک طبع گرمی دارد و میتواند بر حرارت بدن بیفزاید.
این کارشناس ارشد تغذیه با اشاره به این که طبخ مواد غذایی به شکل سرخ شده، کبابی، برشته و تفت داده شده موجب گرمی و خشکی طبیعت غذا میشود، میگوید: در این فصل، موادغذایی را اغلب به شکل خام، آب پز یا پخته مصرف کنید.
اولویت در مصرف کدام میوه تابستانی است؟
تغییرات فصلی به گونهای است که میوههای هر فصل میتواند بخشی از نیازهای بدن در آن فصل را تامین کند.
به گفته این پژوهشگر طب سنتی، از آنجا که نیاز بدن به آب در فصل تابستان افزایش مییابد، مصرف بسیاری از میوههای این فصل مانند هندوانه، طالبی و خربزه آبدار توصیه میشود.
لازم به ذکر است بعد از خوردن میوهها بخصوص انگور، هندوانه، گیلاس و خربزه از خوردن آب پرهیز شود.
مصرف مرکبات و میوههای ترش و میخوش یا ملس (ترش و شیرین) مانند زرشک و آب زرشک، شاه توت، تمشک، سیب ترش، تمرهندی و استفاده از غوره، آبغوره، آبلیمو و نارنج در تهیه غذا میتواند به رفع عطش و حرارت بدن و کاهش صفرا کمک کند.
این را هم بدانید دریافت میوهها و سبزیها به دلیل دارا بودن مواد مغذی بخصوص ویتامین C و انواع آنتیاکسیدانها میتواند آسیب وارد شده به پوست در اثر تابش نور شدید خورشید و اشعه UV را کاهش دهد.
بهترین شربتهای گیاهی تابستان
به گفته حسینی، نوشیدنیهایی همچون شربت بنفشه، شربت گل سرخ، شربت طبیعی ریواس تمرهندی، انار و شربتهایی که این روزها مصرف آن بسیار توصیه میشود همچون سکنجبین آبلیمو و خاکشیر در گروه بهترین نوشیدنیهای تابستانی به شمار میرود، ضمن این که مصرف نوشیدنیهای کافئین دار و عرقیات گرم باید تا حد امکان کاهش یابد، چرا که باعث افزایش سوخت و ساز و فعالیت و حرارتزایی بدن شده و از طرفی به دلیل خاصیت ادرارآوری سبب از دست رفتن آب بدن میشود.
حسینی با تاکید بر این که مصرف مایعات بسیار سرد میتواند سبب اختلالات گوارشی شود، به نکته جالبی اشاره میکند و میگوید: برای خنک کردن مایعات نباید یخ را به طور مستقیم در نوشیدنی انداخت، بلکه باید ظرف حاوی یخ را داخل مایعی که میخواهیم خنک کنیم قرار دهیم تا از کاهش بیش از حد دمای نوشیدنی جلوگیری شود.
جامجم - فاخره بهبهانی
ابتدا لازم است بدانید بر اثر مصرف سیگار، نیاز بدن به مواد مغذی بیشتر میشود و اگر این مواد به میزان کافی تامین نشود، به تدریج مشکلات و اختلالات تغذیهای بروز خواهد کرد. اگر دقت کرده باشید، بیشتر افراد سیگاری لاغر اندام هستند.
سیگار میل و اشتهای به خوردن را کور میکند و اغلب سیگاریها مایلند به جای خوردن غذا هر چه سریعتر سیگارشان را روشن کنند. در این صورت بدن پس از مدتی، بیشتر حجم عضلانی و نه بافت چربی را از دست میدهد و کاهش وزن و به دنبال آن تضعیف سیستم ایمنی و ابتلا به بیماریها رخ خواهد داد.
همچنین سیگار از میزان اکسیژن رسانی به بدن میکاهد و میتواند در هضم و جذب اختلالاتی ایجاد کند. در نتیجه این که میگویند، کشیدن سیگار و قلیان پس از غذا به هضم کمک میکند پایه علمی ندارد.
بیشترین نیاز افراد سیگاری به انواع ویتامینها بهخصوص ویتامین D و C است. از آنجا که وجود ویتامین D در بدن برای جذب کلسیم ضروری است، استعداد این افراد به پوکی استخوان بسیار بالاست ضمن این که سیگار و بیش از آن، قلیان مقدار زیادی از ویتامین C موجود در بدن را از بین میبرد. در نتیجه افراد سیگاری باید دو برابر بیش از افراد غیرسیگاری، میوه و سبزی مصرف کنند.
اگر در حال ترک سیگار هستید...
با ترک سیگار فرد اندکی چاق میشود چون به ریزهخواری میافتد و تنقلات چرب و شور و شیرین را جایگزین سیگار میکند. حال اگر فرد همزمان با رعایت برنامه غذایی تنظیم شده، به تدریج تعداد نخهای سیگار را کم و در نهایت اقدام به ترک کامل سیگار کند دچار پرخوری و اضافه وزن نخواهد شد.
در مرحله ترک، افراد باید به جای تنقلات بی ارزش یا مغزهای آجیلی پرکالری، در میان وعدهها یا در هر وعده غذایی نصف بشقاب غذا را میوه و سبزی بخورند تا بیش از حد کالری دریافت نکنند و از مصرف زیاد قهوه و چای بپرهیزند.
در ساعاتی که نیاز به مصرف سیگار احساس میشود، با انجام ورزش، گفتوگو، پیادهروی، بازی فکری، حل جدول و جویدن آدامس بهراحتی میتوان حواس را پرت کرد. افراد سیگاری و در حال ترک در برنامه غذایی روزانه بیشتر باید از ویتامین A که در جگر، هویج، گوجهفرنگی و جعفری موجود است و از ویتامین C که در انواع مرکبات، فلفل و کلم بروکلی یافت میشود، استفاده کنند و چون با کشیدن هر نخ سیگار، آسیب زیادی به سلولهای ریوی وارد میشود، باید از ویتامین E که در روغنهای مایع گیاهی، سبزیجات با برگ سبز، غلات کامل، ماهی، جوانه گندم و زرده تخممرغ و از سلنیوم که در سیر و پیاز و گوشت است، استفاده کنند. برای تامین کلسیم، لبنیات، کلم بروکلی و مصرف ماهی ریز به همراه استخوان توصیه میشود.
فاخره بهبهانی
دانش و سلامت
به گزارش جام جم سرا، محمدجواد اسلامیپور در رابطه با بیماری کبد چرب و راه های سنتی و طبیعی درمان آن، اظهار داشت: افرادی که مبتلا به کبد چرب شدهاند در صورتی که میزان درگیری کبد آنها در حد ضعیف بوده همچنین اگر میزان آنزیمهای کبدی هنوز در حد نرمال باشد میتوانند از روشهای تغذیهای و یا طبیعی جهت درمان بیماری خود بهرهمند شوند.
وی افزود: مصرف شربت عسل، آبلیمو و کاسنی روزی یک لیوان صبح ناشتا و یک لیوان آخر شب جهت درمان این بیماری و تسریع در سیر بهبودی آن مؤثر است البته باید توجه داشت که برای این راهکار یک و نیم لیوان آبلیموی تازه را با یک قاشق مرباخوری عسل و چهار و نیم لیوان کاسنی مخلوط کرد تا بتوان طی شبانهروز مصرف آن را مدنظر قرار داد.
متخصص طب سنتی ادامه داد: مصرف یک قاشق چایخوری سیاهدانه در صبح و شب نیز توصیه میشود البته سیاه دانه باید حتماً جویده شود و اگر همراه با کمی عسل طبیعی مورد استفاده قرار گیرد اثر زیادتری را بر جای خواهد گذاشت.
اسلامیپور با اشاره به اینکه مصرف روزانه 2 الی 3 عدد سیب کامل صبحها قبل از صبحانه و آخر شب میتواند در درمان این بیماری استفاده شود، بیان داشت: مصرف پیوسته سالاد کاهو، کلم، هویج، روغن زیتون و آبغوره هفتهای 5 بار توصیه میشود.
وی در ادامه گفت: قبل از میل غذا مصرف هر گونه مایعات حتی آب توصیه نمیشود و بهترین زمان نوشیدن هر نوع مایعات حتی آب نیم ساعت قبل از غذا و یا یک ساعت پس از میل غذا است.
متخصص طب سنتی کم کردن مصرف غذاهای سرخ کردنی به ویژه در شب هنگام را توصیه کرد و اظهار داشت: افرادی که مبتلا به دیابت چرب هستند در صورت امکان بهتر است رژیم آش آبغوره در نوبت شب به مدت 40 روز را مورد توجه قرار دهند همچنین عدم مصرف غذاهای آماده و فستفود همچنین نوشابههای گازدار و دوری از استرسهای روزانه به میزان قابل توجهی در درمان کبد چرب مؤثر است.
اسلامیپور در پایان گفت: افرادی که مبتلا به کبد چرب هستند در صورتی که بیماریشان در حد متوسط و یا شدید باشد و یا همراه با افزایش آنزیمهای کبدی مواجه باشد علاوه بر این بیماری ممکن است به دیابت، فشار خون و چاقی زیاد نیز مبتلا شوند که برای جلوگیری از بروز عوارض ناشی از این بیماریها لازم است درمان خود را تحتنظر پزشکان مربوطه انجام دهند.
منبع : فارس
وی در مورد اینکه جهت خواب آرام هنگام شب چه غذاهایی نباید بخوریم، بیان داشت: سبزیجاتی همچون کلم بروکلی و گل کلم هر چند که سرشار از مواد شیمیایی گیاهی، ویتامینها و املاحی هستند که نقش آنها در فرآیند سمزدایی از بدن و حتی جلوگیری از سرطان اثبات شده به دلیل اینکه سرشار از فیبر نامحلول هستند هضم کندی داشته و اگر در ساعتهای منتهی به خواب مقدار زیادی از آنها مصرف شود بدن مجبور است که برای هضم آنها فعالیت کند.
دبیر اجرایی کنفرانس ملی ایمنی غذا گفت: مصرف انواع کلم هنگام خواب مانع از خواب طبیعی و مطلوب شده البته باید توجه داشت که این مسئله به این مفهوم نیست که نباید از کلمها استفاده کرد بلکه مسئله اینجاست که نباید ساعتهای قبل از خواب شب کلم خورد.
ترابی گودرزی افزود: سس گوجهفرنگی سرشار از ویتامین C، آهن، لکوپن است و از آنجایی که این سس اسیدی بوده و این خصوصیت آن میتواند به سوزش سر معده و سوءهاضمه در طول شب منجر شود بنابراین برای جلوگیری از اختلالات خواب در ساعتهای منتهی به خواب پیتزا یا ماکارانی همراه با سس گوجهفرنگی نباید مصرف شود.
وی تأکید کرد: در صورتی که قصد مصرف پیتزای ماکارانی با سس گوجهفرنگی را دارید حداقل باید سه ساعت زودتر از اینکه به رختخواب بروید از آنها استفاده کنید تا بتوانید خواب راحتی در شب داشته باشید.
مدیر داروخانههای بیمارستانی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه شکلات تلخ سرشار از آنتیاکسیدان است و مزیتهای زیادی برای سلامت انسان دارد تصریح کرد: اگر یک یا دو تکه شکلات تلخ بعد از شام مصرف شود کافئین موجود در آن مانع از خواب راحت شده بنابراین بهتر است از مصرف این ماده غذایی نیز پرهیز شود.
ترابی گودرزی اضافه کرد: استفاده از گوشت قرمز و پنیرهای کهنه در ساعتهای منتهی به خواب شبانه نیز مانع از خواب مطلوب و راحت میشود. در حالی که گوشت قرمز حاوی پروتئین است و میتوان انواع بدون چربی آن را هم انتخاب کرد اما هنوز هم نمیشود چرب بودن آن را انکار کرد. همین چربی گوشت قرمز یکی از عواملی بوده که هضم آن را سخت میکند و مصرف آن خواب شبانه را مختل میسازد.
دبیر اجرایی کنفرانس ملی ایمنی غذا بیان داشت: غذاهای تند و ادویهدار متابولیسم بدن را افزایش میدهد، به کاهش وزن کمک میکند ولی با این حال مصرف آن هنگام شب خواب را آشفته میسازد. در واقع غذاهای تند باعث افزایش درجه حرارت مرکزی بدن شده و تأثیر منفی بر روی خواب شبانه میگذارد.
منبع : فارس
به گزارش جام جم سرا ، ناصر رضاییپور در رابطه با بخور و نخورهای فصل تابستان و راههای پیشگیری از بیماری در فصل بهار و تابستان، اظهار داشت: سیاهه خوراکیها و نوشیدنیهایی که برای تابستان در پزشکی سنتی پیشنهاد داده شده نشان میدهد که پیشینیان ما هم از دانش تغذیه و هم از حکمتها و عبرتهای آن آگاه بودند.
وی افزود: حکمای قدیم بهترین خوراکهای تابستانه را خوراکیهایی میدانستند ضمن برخورداری از اعتدال، لطافت، سبکی، طبع سرد و گرم، فرو شوینده صفرا باشد تا بتوان با اطفای حرارت و خنک کردن بدن از آسیبهای گرمی خشکی مفرط هوا و تاثیر آن در افزایش تولید خلط صفرا جلوگیری کند.
متخصص طب سنتی ادامه داد: بهتر است در فصل تابستان غذاهای سنگین و غلیظ زمستانه کنار گذاشته شوند و خوراکهای معتدل و سبک تابستانه به میان سفرهها آید. آشهای ساده، رقیق و کم گوشت که با آب انار،غوره و چاشنیهای کم ترش برای فصل تابستان خوراکی مناسبی بهشمار میروند.
رضاییپور افزود: شربت سکنجبین، شربت لیمو، غوره،ریواس،انار، نارنج، تمبر هندی، هندوانه و فالوده سکنجبینی نیز از نوشیدنیهای مناسب برای فصل تابستان بوده و میوههای تر میخوش (ترش و شیرین) همچون آلو، آلبالو، گیلاس، آلوچه، توت سیاه، سیب، به، کدو، اسفناج، خیار نیز برای کاهش علائم آلرژیهای تابستانه مفید هستند.
وی بهترین گوشتها برای مصرف در تابستان را ماهی قزلآلای تازه و کیلکا برشمرد و عنوان کرد: بهتر است این ماهیها پرورشی نباشد و با اندکی روغن کنجد آبپز شده باشند. همچنین جوجه مرغ، جوجه خروس، تیهو و گوشت بزغاله که با چاشنیهای ترش تهیه شده باشند برای این فصل مناسب است.
منبع: فارس
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصرایران، غذا خوردن برای سلامت و بهزیستی ما حیاتی است. ما برای تداوم زندگی خود نیازمند مواد غذایی هستیم. در برخی موارد، این که چه زمانی غذا می خورید و این که چه چیزی مصرف می کنید نیز می تواند مهم باشد. خوردن مواد غذایی خوب در زمان اشتباه نه تنها ممکن است سودی نداشته باشد، بلکه مضر نیز باشد.
هدف از سالم غذا خوردن تنها مصرف مواد غذایی سالم و پرهیز از نمونه های بد و ناسالم نیست. بلکه آشنایی با بدن و آگاهی از چگونگی بهینه سازی غذایی است که قصد خوردن آن را دارید. این به معنای فراگیری چگونگی بهبود گوارش برای به حداکثر رساندن جذب مواد مغذی کلیدی مورد نیاز بدن است.
از جمله مواد غذایی که می توانید با معده خالی آنها را مصرف کنید می توان به چهار مورد زیر اشاره کرد:
میوه تازه
میوه در گروه مواد غذایی فوق العاده سالم قرار می گیرد که سرشار از ویتامین ها، مواد مغذی، فیبر و آب است. با افزودن میوه ها به رژیم غذایی به شیوه درست و مناسب به دستگاه گوارش خود اجازه می دهید تا از فواید چشمگیر دریافت ویتامین و گوارش بهبود یافته بهرهمند شود. آغاز روز با مصرف میوه به شما در سم زدایی بدن کمک می کند، میزان قابل توجهی انرژی در اختیارتان قرار می دهد، می تواند به کاهش وزن کمک کند و تمرکز شما بر انجام فعالیت های روزانه را افزایش می دهد.
قندهای ساده موجود در میوه برای جذب کامل در بدن به زمان نیاز دارند. هنگامی که میوه به تنهایی مصرف می شود و معده نیز خالی است، تمام مواد مغذی، فیبر غذایی و قندهای ساده موجود در میوه می توانند هر چه راحتتر پردازش شوند.
حریره جو دوسر و گندم سیاه
خوردن غذای تهیه شده از جو دو سر در ابتدای صبح و با معده خالی فواید مختلفی دارد. نخست، پوششی روی دیواره داخلی معده ایجاد می کند که از التهاب ناشی از اسید هیدروکلریک (HCL) پیشگیری می کند. همچنین، جو دوسر حاوی فیبر محلول است که به گوارش بهتر و کاهش سطوح کلسترول کمک می کند.
گندم سیاه نیز گوارش را تحریک می کند، در شرایطی که سطوح فشار خون و کلسترول را نیز کاهش می دهد. مصرف این ماده به پاکسازی سموم و فلزات سنگین از روده کمک می کند و احساس سیری را برای مدت زمانی طولانیتر حفظ می کند.
عسل
عسل به بیداری سیستم ایمنی بدن و دستگاه گوارش کمک می کند. مطالعات صورت گرفته نشان داده اند که عسل می تواند به بهبود «سندرم روده تنبل» و دیگر مشکلات معده کمک می کند. همچنین، عسل به عنوان یک عامل پاک کننده عمل می کند و به بدن در رهایی از شر ویروس ها و باکتری ها کمک می کند.
تخم مرغ
مصرف تخم مرغ می تواند فواید سلامت مختلفی را برای شما به همراه داشته باشد. آن چه تخم مرغ را به یک ماده غذایی عالی برای مصرف با معده خالی تبدیل می کند، این حقیقت است که احساس سیری برای مدت زمانی طولانیتر را ایجاد می کند. مطالعات نشان داده اند که مصرف صبحگاهی تخم مرغ کاهش کالری دریافتی در طول روز را به همراه داشته است. همچنین، این ماده غذایی به کاهش چربی و کاهش وزن کمک می کند.
در کنار آگاهی از این که چه مواد غذایی را می توانیم با معده خالی مصرف کنیم تا هرچه بیشتر از فواید آنها بهرهمند شویم، آشنایی با مواد غذایی که باید از خوردن آنها پرهیز شود نیز اهمیت دارد. خوردن غذای اشتباه در زمان اشتباه می تواند همه چیز را خراب کند. بهتر است از خوردن این مواد غذایی با معده خالی پرهیز کنید:
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی سرشار از مواد مغذی و ویتامین C است. اما این ماده غذایی از سطوح بالای اسید تانیک برخوردار است که موجب افزایش اسیدیته معده می شود و می تواند در بلند مدت به زخم معده منجر شود. بهتر است گوجه فرنگی را با معده خالی مصرف نکنید و در وعده های ناهار یا شام از آن استفاده کنید.
ماست
بهتر است با معده خالی ماست نخورید زیرا فواید باکتری های اسید لاکتیک موجود در ماست به واسطه اسیدیته بالای اسید معده از بین می رود. بر همین اساس، هنگامی که ماست را با معده خالی و صبح هنگام مصرف می کنید، مقدار اندکی از فواید سلامت آن نصیب شما می شود.
قندهای فرآوری شده
همه ما می دانیم که مصرف بیش از اندازه قند برای سلامت انسان مضر است. اما آیا می دانید قندهای افزوده شده به بیشتر غذاهای فرآوری شده از اثری مشابه با نوشیدن بیش از اندازه الکل بر کبد برخوردار هستند؟ قندی که به طور طبیعی در میوه ها وجود دارد به واسطه فیبر موجود در آنها خنثی می شود، اما میزان قابل توجه قندهای افزوده شده در غذاهای فرآوری شده به ویژه اگر با معده خالی مصرف شوند، فشار مضاعفی بر کبد وارد می کند و خطر آسیب دیدن این اندام را افزایش می دهد. پس بهتر است برای صبحانه غذاهایی مانند دونات و پیراشکی مصرف نکنید.
موز
موز یکی از بهترین مواد غذایی مفید است. این میوه احساس سیری را در انسان ایجاد می کند، به رفع یبوست کمک می کند و برخی کارشناسان سلامت آن را یک ابرماده غذایی می دانند. با این وجود، موز حاوی مقادیر بالا از منیزیم و پتاسیم است که مصرف آن با معده خالی می تواند به بر هم خوردن تعادل منیزیم و پتاسیم در خون منجر شود. موز از جمله مثال های عالی برای خوردن یک ماده غذایی خوب در زمان اشتباه است.
چای و قهوه
نوشیدن قهوه با معده خالی موجب افزایش اسیدیته معده می شود که این شرایط می تواند به سوزش سر دل و سوء هاضمه در طول روز منجر شود. نوشیدن چای با معده خالی نیز می تواند ترشح اسید و صفرا را کاهش دهد که در گوارش کلی مواد غذایی و برای پردازش کلسترول اضافی ضروری است.
وی با بیان اینکه آووکادو باعث تسریع گردش خون می شود، اظهار داشت: تخم مرغ سرشار از ماده کولین است و مصرف این ماده غذایی باعث افزایش قدرت حافظه افراد می شود.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه تلخی شکلات تلخ باعث ترشح هورمون شادی در بدن می شود، تاکید کرد: نوشیدن آب در شب امتحان باعث سلامت قلب، مغز، افزایش انرژی و رفع خستگی عضلات می شود.
به گفته عبداللهی، مصرف مواد غذایی شیرین مانند چای شیرین، مربا و حلواشکری و شکلات در زمان امتحانات باعث کاهش قدرت تمرکز و یادگیری دانش آموزان و دانشجویان می شود همچنین استفاده از نوشیدنی های کافیین دار در فصل امتحانات باعث افزایش اضطراب و نگرانی افراد می شود.
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه مواد غذایی حاوی کربوهیدرات باعث افزایش انرژی بدن می شود، تصریح کرد: مصرف برنج، سیب زمینی آب پز، حبوبات، ماکارانی و نان در زمان امتحانات بدن فرزندان شما را از بروز آسیب های روحی و روانی ایمن می کند. مصرف این میوه ها در شب یا روز امتحان باعث تمرکز زیاد در دروس امتحانی می شود.
به گفته وی، رنگ سبز و ماده کوتیین موجود در اسفناج باعث فعالیت مغز و افزایش قدرت یادگیری دانش آموزان می شود.
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه عسل و کنجد باعث سرحالی و شادابی دانش آموزان می شود، افزود: مصرف سه وعده غذایی و میان وعده در ایام امتحانات از بروز استرس، بی خوابی و کم خونی فرزندان جلوگیوی می کند.
عبداللهی یادآور شد: مصرف کره بادام زمینی در زمان امتحان مانع از گرسنگی افراد می شود.
متاسفانه افراد متعددی هستند که به هر بهانهای مانند دوست نداشتن، سازگار نبودن معدهشان با صرف غذا در ساعات اولیه روز، دیر برخاستن از خواب، نداشتن وقت کافی و بتازگی نیز ادعای یک سایت انگلیسی مبنی بر مضر بودن صبحانه سعی میکنند از خوردن این وعده غذایی مهم امتناع کنند.
در صورتی که دکتر فرزاد شیدفر، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نخوردن صبحانه را براساس این بهانهها و نتایج یک تحقیق اشتباه عنوان میکند و به جامجم میگوید: اکتفا به این بهانهها، نتیجهای جز آسیب رساندن به سلامت ندارد.
روزی پرانرژی با خوردن صبحانه
25 درصد کالری روزانه بدن از طریق صبحانه به عنوان یکی از مهمترین وعدههای غذایی تأمین میشود. دکتر شیدفر با اشاره به تحقیقات علمی مبنی بر ضرورت مصرف منظم و مناسب صبحانه میگوید: افرادی که از این الگو تبعیت میکنند، از سلامت بهتر، وزن مناسبتر و اندام متناسبتری برخوردار هستند. معمولا چاقی در این افراد کمتر است چون مصرف روزانه صبحانه مانع ریزهخواری و مصرف تنقلات و دریافت کالری بیش از نیاز بدن میشود.
اهمیت صبحانه برای کودکان
یکی از مشکلاتی که والدین با آن مواجه هستند، سرسختی و امتناع کودکان در مصرف صبحانه است. به همین دلیل سعی میکنند با ترفندهای مختلف همچون صبحانههای آماده، کودکان را برای صرف این وعده غذایی تشویق کنند. هرچند متاسفانه برخی والدین در برابر این خواسته کودکان تسلیم میشوند یا نسبت به آن بیتوجهی میکنند.
این متخصص تغذیه درباره اهمیت صبحانه برای کودکان میگوید: بچههایی که صبحانه میخورند، در حل مسائل درسی و در طول ساعات حضور در مدرسه هوشیارتر هستند و بهتر میتوانند فرامین درسی را بپذیرند و پاسخپذیری علمی خیلی خوبی دارند.این کودکان در مقایسه با بچههایی که صبحانه نمیخورند یا مصرف نامنظم دارند، در آزمونهای تحصیلی و هوشی معمولا نمرات بهتر و بالاتری دارند.
وی تأکید میکند: بررسیها نشان میدهد، کودکانی که صبحانه نمیخورند، به دلیل افت قندخونشان حوصله سر کلاس درس نشستن و گوش کردن را ندارند. به همین دلیل نخوردن صبحانه یکی از دلایل مهم افت تحصیلی، اختلال رشد بخصوص در کودکان پیش دبستانی، کمخونی و کمبود ویتامینها در کودکان است.
صبحانه را کامل بخورید
شاید شما هم جزو آن دسته افرادی باشید که خوردن یک لیوان شیر با کیک را کافی میدانند. در صورتی که دکتر شیدفر تأکید میکند محدود کردن صبحانه به مصرف صرفا یک لیوان شیر صحیح نیست. وعده صبحانه باید تأمینکننده بخشی از انرژی روزانه باشد.
وی ادامه میدهد: در هر وعده غذا باید از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات به میزان 55 تا 60 درصد، چربی 25 تا 30 درصد و مواد پروتئینی 10 تا 15 درصد استفاده شود که البته درصد استفاده از این مواد با رعایت همین نسبت در وعده شام باید کمتر باشد، چراکه اصولا وعده شام باید کمکالری باشد.
این متخصص تغذیه تأکید میکند: حتی افراد چاق باید صبحانه مصرف کنند با این تفاوت که در میزان مصرف صبحانه خود حتما با کارشناس تغذیه مشورت کنند. برخلاف تصور اشتباهی که برخی افراد دارند مبنی بر این که چون چاق هستند میتوانند صبحانه نخورند، باید گفت اتفاقا نخوردن صبحانه، این افراد را به سمت ریزهخواری میبرد وحتی ممکن است یکی از دلایل چاقی باشد، چون انرژی بیشتری وارد بدن میشود.
وعدههای غذایی را جایگزین نکنید
برخی با اتکا به این نگرش که کالری کمتری وارد بدن شود، اقدام به حذف یکی از وعدههای غذایی میکنند. برخی افراد صبحانه و ناهار را با هم میخورند و برخی دیگر ناهار و شام را. در صورتی که دکتر شیدفر تأکید میکند جایگزینی وعدههای غذایی از نظر علمی به هیچ عنوان درست نیست و هر وعده حتی با تأخیر باید مصرف شود.
وی درباره مصرف غذاهای پرچرب در ساعات اولیه صبح مانند نیمرو یا سوسیس سرخ شده میگوید: مصرف مواد غذایی پرچرب باعث اختلال در هضم، جذب و سنگینی فرد بخصوص در ساعات اولیه صبح و مانع پویایی، نشاط و فعالیت روان میشود.
این متخصص تغذیه درباره افرادی که خوردن صبحانه باعث حالت تهوع آنها میشود، میگوید: این مشکل دلیلی بر نخوردن صبحانه نیست. این افراد باید به یک متخصص گوارش مراجعه و علت تهوع خود را بررسی کنند. آلرژیهای غذایی نیز باید با کمک یک متخصص داخلی یا کارشناس تغذیه مورد بررسی و شناسایی قرار بگیرد.
وی خاطرنشان میکند: با توجه به این که افراد سالم این مشکلات را ندارند به همین دلیل مراجعه به متخصص به افرادی که گوارش آنها با خوردن صبحانه دچار مشکل میشود، توصیه شده است.
دکتر شیدفر درباره صبحانه بیماران خاص میگوید: حتی این افراد نیز باید متناسب با وضعیت بیماری خود و تحت نظر یک متخصص تغذیه صبحانه بخورند و بیماری دلیلی بر حذف این وعده غذایی نیست.
سوءتغذیه ناشی از نخوردن صبحانه
چون عمده کلسیم و اسیدهای آمینه از طریق لبنیات وارد بدن میشود و با توجه به حضور پررنگ این ماده غذایی در صبحانه، حذف این وعده باعث کاهش تأمین مواد مغذی در بدن و بروز سوءتغذیه در فرد میشود.
زیادهروی در مصرف دانههای روغنی ممنوع
دانههای روغنی یکی از مفیدترین تنقلاتی است که افراد میتوانند روزانه از آن استفاده کنند، اما باید توجه داشته باشید مصرف زیاد آنها نیز به دلیل چربی و انرژی زیادی که در بدن تولید میکند، گاهی میتواند باعث مخاطراتی برای بدن شود. مصرف آنها چون مقدار زیادی چربی دارند بهتر است در مقدار مناسب. یک تا دو قاشق غذاخوری در طول روز باشد.
صبحانهای برای دیابتیها
افرادی که قند خونشان بالا و پایین میشود یا افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید صبحانه را به طور کامل میل کنند. بربری، نان سنگک و سنتی بهترین نان برای صبحانه هستند. بهتر است تا حد امکان مخصوصا افراد مبتلا به دیابت از نان لواش و تافتون در صبحانه استفاده نکنند. صبحانه سرشار از فیبر مانند مصرف گوجه و خیار، باعث کاهش سرعت افزایش قند در خون و در نتیجه دیرتر گرسنه شدن فرد میشود.
سهیلا فلاحی - دانش و سلامت
به گزارش جام جم آنلاین، فصل بهار، میوه زیادی ندارد و میوههای کال یا همان نوبرانهها به بازار میآیند. نوبرانهها کنار خیابان به فروش میرسند که بهداشتی نیستند و مشکلات گوارشی، اسهال و میکروبی شدن جهاز هاضمه را به همراه دارند. دکتر صانعی به جامجم میگوید: میوههای نارس خواصی ندارند و هضم آنها هم برای معده مشکل است، بخصوص افرادی که به زخم و ورم معده یا مشکلات اثنیعشر مبتلا هستند، نباید نوبرانه بخورند. از طرفی چاقاله بادام که با قیمت زیادی به بازار عرضه میشود و طرفداران زیادی هم دارد، معمولا با چاقاله زردآلو مخلوط است که مصرف آن دو با هم عامل مهم بروز نفخ شکم، درد مفاصل و سرماخوردگی است.
میوه انباری نخورید
بهار برای بسیاری افراد با مصرف پرتقال و سیب انباری سپری میشود. به گفته این متخصص طب سنتی، باید سراغ میوههای خشک مثل برگههای آلو، زردآلو یا هلو بروید و بعد از خیساندن در آب نوشجان کنید. برگهها مزاج سرد و خشک دارند و رطوبت و گرمای فصل بهار را خنثی میکنند. حتی میتوانید برگهها را به میز صبحانه بیاورید.
وی تاکید میکند: در این فصل، مصرف لبنیات در وعده صبح بسیار مفید است. شیره انگور و ارده با نان برشته هم گرمای معتدلی دارند و میتوانند در سفره صبحانه قرار بگیرند. تخم مرغ عسلی با دارچین و پودر سرکه را هم گاه در وعده صبحانه خود قرار دهید و پروتئین به بدنتان برسانید.
سنگین نشوید
حتی اگر بعد از عید نوروز دچار اضافه وزن نشدهاید، بهتر است مصرف وعده ناهار به شکل متداول حذف و با میوهها و خوراکیهای سبک جایگزین شود. در این فصل با حذف کالری ناهار مجازید از 21عدد مویز، 14 بادام خام، هفت یا هشت خرما یا انجیر خشک زرد استفاده کنید.
دکتر صانعی با بیان این مطالب میافزاید: با حذف ناهار و رطوبتی که با مصرف غذاهای متداول این وعده به بدن میرسد، در طی روز سرحالتر میشوید. در عوض، وعده شام را زودتر میل کنید. میتوانید از گوشت گوسفند یا بوقلمون استفاده کنید. مصرف سبوس را فراموش نکنید. بهار فصلی است که با ریزش مو همراه است و سبوس میتواند، به حفظ موها کمک کند. نان سبوسدار و برنج قهوهای میل کنید. اگر هم دلتان هوای برنج سفید کرد، حتما یک مشت چاشنی سبوس همراهش دم کنید.
شادابی را با حجامت بخرید
فصل بهار به علت رطوبت زیاد، معمولا با خوابآلودگی همراه است. خصوصا افراد دمدمی مزاج در این فصل بیحوصله میشوند و به آنها توصیه میشود تا حجامت کنند. این پژوهشگر طب سنتی با بیان این مطالب اظهار میکند: حجامت خلط خون جمع شده حاصل از فصل سرما را از بین میبرد و شادابی را به بدن برمیگرداند.
بیحالی و آلرژی در کمین است
آیا میدانید، مصرف هندوانه در فصل بهار باعث ضعف، بیحالی و سستی میشود و در بعضی افراد، آبریزش دهان هم ایجاد میکند؟ با وجود این که هنوز هوا آنقدرها گرم نشده، بعضی افراد با مصرف هندوانه، کشالهران و پاها یا زیر بغلشان عرقسوز میشود. چاره این است که همیشه خرما را با هندوانه همراه کنید.
دکتر پیام فرحبخش، متخصص تغذیه به افرادی که در این فصل گرفتار آلرژی میشوند، توصیه میکند، برای کاهش آلرژی مصرف مواد تحریککننده مثل خربزه و انگور کاهش و در عوض میزان مصرف سبزی افزایش یابد.
با دمنوشها لاغر شوید
در فصل بهار، گزنه بهوفور حتی در اطراف تهران یا کناره باغها میروید. این گیاه خواص زیادی دارد و مناسب بهار است. از این گیاه غافل نشوید و از خواص دم کرده آن بهره ببرید.
دکتر صانعی در این باره میگوید: گزنه طبع گرم و خشک دارد و به کاهش رطوبت بهار در بدن کمک میکند و کاهش وزن به همراه دارد. برای بهتر کردن طعم این دمنوش میتوانید، به ازای هر مشت گزنه، یک تکه زنجبیل بگذارید و همراه دو تا سه عدد لیوان آب، دم و میل کنید. دمکرده گل قاصدک نیز به کاهش اشتها کمک میکند. برای مصرف کافی است، به ازای یک مشت بسته گل قاصدک، چهار لیوان آب جوش و کمی نبات (برای بهتر کردن طعم آن) دم کنید. برای این که کلسترول و قند ناشی از خوردن آجیل و تنقلات عید را کاهش دهید، یک مشت بسته جو دوسر را با چهار لیوان آب جوش حدود 30 یا 40 دقیقه دم کنید و در طی روز بنوشید.
این نکته مهم را فراموش نکنید که برای حفظ خواص دمنوشها باید آنها را گرم بنوشید. دمنوش گرم طعم بهتری دارد و تازهتر میماند. بعلاوه جذب و هضم آن راحتتر است.
قهوه سبز و ضربان قلب
اگرچه به عقیده بسیاری از افراد، قهوه سبز طعم نامطبوعی دارد، اما این روزها مصرف آن برای لاغری بسیار رواج یافته است.
دکتر صانعی درباره مصرف قهوه سبز میگوید: قهوه سبز و قهوه معمولی تفاوت زیادی ندارند و تنها در میزان کافئین موجود متفاوتند. درست است که با نوشیدن قهوه سبز ممکن است وزن کاهش یابد، اما افراد با استفاده از این نوشیدنی احساس شادابی نمیکنند.
تغذیه و تعادل
اضافه وزن بعد از تعطیلات نوروزی یادگاری است که برای بسیاری از افراد بهجا ماندهاست. در نوروز به علت آسوده بودن از استرسهای معمول کاری جذب غذا افزایش پیدا میکند و حتی بدون افزایش میزان کالری همچنان به وزن اضافه میشود و همه این عوامل دست به دست هم میدهد تا بعد از عید با اضافه وزن مواجه شوید.
دکتر فرحبخش به جامجم میگوید: بعد از پایان گرفتن مهمانیها باید رژیمغذایی خود را متعادل کنید و پنج گروه غذایی را در بشقاب خود جای دهید. در ادامه فصل بهار باید در بازگشت به رژیم غذایی قبل عجله کرد و فعالیت بدنی را افزایش داد. مصرف چربیها را کاهش دهید و باقیمانده آجیلها را دور از دسترس بگذارید. هرم غذایی مناسب را دوباره پیش چشم خود بیاورید و سعی کنید، متناسب با آن از نان و غلات، لبنیات و سبزیها و میوهها و پروتئینها مصرف کنید.
بهار و خوشاشتهایی
به گفته دکتر فرحبخش در همین مدت کوتاه تعطیلات ممکن است، پرخوری عادت شدهباشد و خوابآلودگی فصل بهار هم باعث شود که بعد از عید خوشاشتهاتر شوید. اگر گرفتار این مشکل شدید، با مراجعه به کارشناسان تغذیه، رژیم غذایی متناسبی دریافت کنید، تا شرایط تغذیهای را کنترل کنید. اگر از قبل نیز اضافه وزن داشتهاید، میتوانید با آغاز سال جدید دکمه شروع کاهش وزن را روشن کنید و به وزن ایدهآل برسید.
وی میافزاید: نباید سراغ رژِیمهای سمزدا که برای این فصل توصیه میشود، بروید. کلیه و کبد کار سمزدایی را در بدن انجام میدهند و رژیم سمزدا آسیب زیادی به بدن میرساند.