دکتر فریدون عزیزی امروز در نخستین نشست دیابت که با همکاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در هتل استقلال برگزار شد، افزود: اپیدمی چاقی و دیابت با هم مرتبط هستند و این مسئله می تواند بر افزایش موارد ابتلا به دیابت تاثیرگذار باشد.
این فوق تخصص غدد و رئیس پژوهشکده غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اعلام اینکه در سال 1995 ، 62 درصد مبتلایان به دیابت در کشورهای در حال توسعه بوده اند، گفت: پیش بینی می شود تا سال 2025 این عدد به 75 درصد برسد.
عزیزی به وضعیت دیابت در ایران اشاره کرد و افزود: بر اساس طرح کشوری که انجام شده است، بین 20 تا 25 درصد افراد جامعه مبتلا به دیابت هستند.
وی همچنین به وضعیت شهر تهران اشاره کرد و گفت: 14 درصد از جمعیت 12 میلیونی تهران دیابت دارند، گفت: هر سال یک درصد به جمعیت دیابتی شهر تهران اضافه می شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: ریسک ابتلا به دیابت با افزایش وزن و چاقی، بالا می رود. به طوریکه می توان عنوان داشت که چاقی مهمترین عامل بروز دیابت است.
عزیزی با عنوان این مطلب که زنگ خطر برای سلامت جامعه و پزشکان که باید به این مسئله توجه داشته باشند، به صدا در آمده و می بایست اقدامات مناسبی در جهت کنترل این بیماری صورت داد، بر شناسایی بیماران دیابتی و انجام غربالگری دیابت تاکید کرد و گفت: درمان و مراقبت صحیح از بیماران دیابتی، از دیگر مواردی است که می بایست مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه دکتر علی مستوفی یکی از مدیران ارشد شرکت نوونوردیسک پارس با اعلام اینکه دیابت در ایران به محله هشدار رسیده است، گفت: پیش بینی می شود تا سال 2030، آمار مبتلایان به دیابت در کشور از مرز 8.5 میلیون نفر عبور کند.
وی افزود: بر اساس برآوردها، نزدیک به 20 درصد (یک پنجم) هزینه های سلامت کشور صرف درمان دیابت می شود. (مهر)
جام جم سرا:
مهدی میرشاه ولد اظهار داشت: طی روزهای گذشته تماسهای مکرری از سوی مردم با روابط عمومی سازمان بیمه سلامت گرفته شد که میخواستند از صحت و مرجع تماسهایی که با آنها گرفته شده، مطلع شوند.
وی ادامه داد: برخی از شرکتهای خصوصی از موج خبری روزهای اخیر بیمه سلامت سوء استفاده کرده و ضمن تماس با افراد، آنها را ترغیب به دریافت کارت سلامت با هزینه 100 تا 130 هزار تومان کردهاند.
به نقل از تسنیم، سخنگوی ستاد بیمه سلامت همگانی، تصریح کرد: مردم آگاه باشند که تنها متولی بیمه سلامت و درمان، دولت است و فعالیت هیچ شرکت خصوصی در این زمینه قانونی نبوده، ارتباطی با سازمان بیمه سلامت ندارد و تماس این شرکتها به نوعی سوءاستفاده از نام سازمان است.
وی همچنین در خصوص آخرین آمار ثبتنام افراد در سایت بیمه سلامت و صدور دفترچهها نیز گفت: تاکنون 4 میلیون و 675 هزار نفر در این سایت ثبتنام کردهاند که دفترچه یک میلیون و 795 هزار نفر از آنها صادر شده، افراد میتوانند بعد از دریافت پیامک مبنی بر دریافت دفترچه از دفاتر پیشخوان دولت، به دفاتر طرف قرارداد سازمان مراجعه کنند.
میرشاه ولد در پایان گفت: دفاتر پیشخوان دولت طرف قرارداد سازمان، در سطح استان تهران برای ارائه خدمات بیمه سلامت در روزهای تعطیل پایان هفته دایرند.
جام جم سرا: دکتر هدایت حسینی اظهارداشت: بر اساس ضوابط وزارت بهداشت، نمک وقتی استحصال می شود، می رود در کارخانه هایی که فرآوری نمک را انجام می دهند. به طوری که سنگ نمک در آب حل می شود و ناخالصی ها و باقیمانده ترکیبات ناخواسته در نمک به شکل غیرمحلول از نمک خارج می شود و نمک به صورت آب نمک اشباع در می آید؛ و این آب نمک اشباع مجددا به شکل تبلور در می آید.
وی افزود: در واقع، ناخالصی های نمک تبلور مجدد از بین رفته و مقداری ید به آن اضافه می شود که غنی سازی نمک با ید اتفاق می افتد که مصرف کنندگان، ضمن اینکه نمک مناسبی دریافت می کنند، مقداری هم ید دریافت می کنند.
به نقل از مهر، حسینی در ارتباط با آن دسته از نمک های تقلبی و بدون مجوز که وزارت بهداشت درباره عوارض مصرف آنها هشدار می دهد، گفت: این قبیل نمک ها را نمک "کوبشی" می گویند که همان سنگ نمکهایی است که از معدن استخراج می شود. این نمک ها به شکل پودر تهیه می شود و حتی در بسته بندی هایی با پروانه ساخت تقلبی و اشکال مختلف در بازار عرضه می کنند که ناخالصی این قبیل نمک ها زیاد است.
مدیرکل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو ادامه داد: ناخالصی همراه نمک باعث می شود که شوری نمک کم شود و در نتیجه مصرف آن بیشتر می شود و ید هم ندارند و در نتیجه مورد تایید وزارت بهداشت نیستند.
حسینی تاکید کرد: این قبیل نمک ها به راحتی برای مصرف کنندگان قابل تشخیص است، چون کریستالهای درشتی دارند که با کوبیدن خرد می شود و به راحتی با چشم قابل مشاهده است. اما نمک های استاندارد، به صورت کریستالهای مکعب شکل و یکنواخت بوده که قابل تشخیص از نمک های غیراستاندارد هستند.
وی با عنوان این مطلب که وزارت بهداشت به هیچ وجه پروانه ساخت و اجازه عرضه به نمک های کوبشی را نمی دهد، اظهارداشت: ما نمونه برداری مستمر در سطح عرضه داریم و هر موردی از این نمک ها که مشاهده شود، بالافاصله جمع آوری می شود.
حسینی همچنین از اطلاع رسانی برای آگاهی مردم از وجود نمک های غیرمجاز و تقلبی در سایت وزارت بهداشت خبر داد و افزود: مواد ناخالصی که این قبیل نمکها دارند، باعث می شود که وزارت بهداشت از مردم بخواهد چنین نمک هایی را مصرف نکنند چون با عوارضی همراه است.
مدیرکل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در ارتباط با کارگاههای تولید نمک کوبشی که همچنان فعالیت دارند، گفت: این قبیل کارگاهها به شکل غیرمجوز دار و مخفی در خارج از شهرها و دور از چشم همه، سنگهای نمک را خرد و پودر می کنند و در بسته بندیهای غیرمجاز گاهی اوقات عرضه می شود.
جام جم سرا: ناظم دبستانی که متهم است دو کودک را مورد آزار جنسی قرار داده همچنان در بازداشت بهسر میبرد و در همین حال که رسیدگی قضایی به این پرونده ادامه دارد، یک فعال حقوق کودک خواستار ارائه آموزشهای لازم به کودکان برای پیشگیری از انواع کودکآزاری شده است.
شیوا دولتآبادی، روانشناس و مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، در اینباره گفت: «مطرحشدن بحث پیشگیری از انواع کودکآزاری جامعه را آگاهتر و مجهزتر میکند تا افراد از نظر علمی و عملی بتوانند جلو عوارض کودکآزاری را بگیرند و کودکان را توانمندتر کنند. این کار برعهده خانواده است تا خود را به اطلاعات کافی مجهز و از فرزندان محافظت کند. چنین کاری به سرمایهگذاری با حوصله و بدون ترساندن کودکان نیاز دارد تا از عوارض روانی آن کاسته شود و کودکان بتوانند نشانههای خطر را شناسایی کنند. این کار باید با حوصله انجام شود زیرا اگر کودکان زیاد در کپسول حمایتی قرار بگیرند آسیبپذیری شکل دیگری خواهد یافت بنابراین والدین برای اینکه بتوانند کاری موثر انجام بدهند باید از نظر متخصصان استفاده کنند تا یاد بگیرند چگونه موضوع را به فرزندانشان بگویند تا از آنها محافظت شود.»
به نقل از تبیان، وی افزود: «در روانشناسی سه نوع پیشگیری داریم که پیشگیری اولیه فراتر از انواع دیگر است و از آن بهعنوان پیشگیری ارتقایی نیز یاد شده است. در این نوع از پیشگیری آگاهی جامعه بهطور عام بالا میرود و افراد یاد میگیرند چطور آمادگی ذهنی و عملی ایجاد کنند تا در شرایط آسیبزا قرار نگیرند. وقتی به پیشگیری ثانویه یا نوع دوم میرسیم، میبینیم گروههای در خطر بهخاطر شرایط زندگی، اجتماعی و سنی خطرپذیری بالایی دارند اما خود را آسیبناپذیر تصور میکنند و معتقدند اتفاقات بد شامل حال آنها نمیشود و همین تصور آنها را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد. در مورد سوءاستفاده جنسی نیز چنین شرایطی وجود دارد. در سطح کلان جامعه در مورد سوءاستفاده جنسی کم صحبت میشود چون عدهای میگویند نباید جامعه را نگران کنیم البته صحبت بیش از حد در اینباره میتواند جامعه را در شرایط پارانوییدی قرار دهد در حالیکه اعضای جامعه باید با هماهنگی و همدلی در کنار یکدیگر زندگی و احساس امنیت کنند.»
جام جم سرا:روزنامه بانکوک پست به نقل از نارونگ ساهامیتاپات معاون بهداشت عمومی وزارت بهداشت تایلند، نوشت: 250 هزار نفر از این تعداد آزمایش اچ.آی.وی داده اند و از وضعیت خود آگاه هستند و تحت درمان قرار گرفته اند.
او از افرادی که در معرض خطر ابتلا به ویروس اچ.آی.وی هستند خواست به طور منظم آزمایش های لازم را انجام دهند. پس از آزمایش افرادی که به این ویروس مبتلا نیستند می توانند در آینده اقدامات محافظتی بیشتری انجام دهند و کسانی نیز که جواب آزمایش آنها مثبت است می توانند از خدمات درمانی استفاده کنند.
نارونگ ساهامیتاپات گفت: آزمایش اچ.آی.وی در بیمارستان های سراسر تایلند در سال یک بار رایگان است و سایر خدمات مشاوره ای نیز به شهروندان ارائه می شود.
وزارت بهداشت تایلند روز اول جولای (11 تیر) را به عنوان روز آزمایش و مشاوره رایگان اعلام کرده است تا افراد را به آزمایش تشویق کند.
ویروس نقص ایمنی انسانی نوعی ویروس آهسته گستر و عامل بیماری ایدز است. این ویروس با مختل کردن کارکرد و ویران کردن گونه ای از یاخته های مسئول هماهنگی ایمنی منجر به نقص دستگاه ایمنی بدن انسان می شود که به آن ایدز می گویند.
از زمان ورود اچ.آی.وی به بدن تا بروز ایدز ممکن است بین شش ماه تا 10 سال و یا بیش تر به درازا بکشد در این مدت گرچه فرد به ظاهر تندرست به نظر می رسد، ولی ممکن است ویروس از او به دیگران سرایت کند.
ترس از نتیجه مثبت آزمایش و نوع نگاه جامعه به افراد مبتلا به این ویروس از جمله عواملی است که بسیاری از افراد در معرض خطر، تمایلی برای آگاهی از وضعیت خود ندارند.(ایرنا)
جام جم سرا: به گفته «محسن مروتی»، مصرف میوههای آلوده به سموم، غیراز سرطانزایی، مشکلات دیگری را هم بهدنبال دارد؛ از افزایش ناباروری گرفته تا مشکلات عصبی.
***
حالا چندسالی میشود که هر چند وقت یک بار در میان مردم نگرانیهایی درباره مسموم بودن بعضی میوهها و صیفیجات ایجاد میشود. روند رسیدگی به این موضوع در دولت و دستگاههای مربوطه در این سالها چطور بوده و چرا اساسا این موضوع تبدیل به یک مشکل لاینحل شده؟
* مساله باقی ماندن آفتکشها و سموم در محصولات کشاورزی، مسالهای است که ما حدود ۱۲سال است که بهطور ویژه آن را بررسی میکنیم. سال ۱۳۴۶ که برای نخستینبار جلسه کمیسیون کدکس ایران برگزار شد و ایران ملزم شد تا این موضوع را بهطور رسمی پیگیری کند ولی از آن زمان تا سالهای ۸۱ و ۸۲، ایران هیچ کاری در این زمینه نکرد. بعد از آن، این موضوع کم کم جدیتر شد و ایران با همکاری فائو، دو آزمایشگاه در سازمان دامپزشکی ایجاد کرد تا بتوان تولیدات دامپزشکی را که زیرنظر این سازمان است، از نظر تاثیر باقی ماندن سموم در بدنشان بررسی کرد. برای این کارها، یکسری استاندارد نیاز داشتیم که تا آن زمان وجود نداشت، بنابراین از استانداردهای کدکس استفاده میشد و باقی استانداردها، چون تا آن زمان بهطورکلی پایش انجام نمیشد. تا اینکه ما با پیگیریهایی که کردیم متوجه شدیم طبق قانون پایش محصولات کشاورزی زمانی که برای مصرف مردم آماده میشود، به عهده وزارت بهداشت است ولی تولید محصولات سالم و بدون آلاینده به عهده وزارت کشاورزی است.
یعنی الان وزارت جهاد کشاورزی نظارتی بر چگونگی رسیدن محصولات کشاورزی به مردم و مصرف آن ندارد؟
* خیر، این وزارت بر مرحله تولید این محصولات نظارت میکند.
اخیرا کارشناسان حوزه کشاورزی مانند خانه کشاورز اعلام کردهاند که وزارت جهاد کشاورزی هم باید مانند وزارت بهداشت بر مراحل تولید تا مصرف محصولات کشاورزی نظارت داشته باشد.
* به هرحال آنطور که مقرر شده از تولید تا رسیدن به بازار به عهده وزارت جهاد کشاورزی است ولی وقتی که وارد بازار شود، به عهده وزارت بهداشت قرار میگیرد چون سلامت مردم قطعا به عهده وزارت بهداشت است.
حالا با این اوصاف، وزارت بهداشت به وظیفهاش دراینباره عمل میکند؟ چون آن طور که به نظر میرسد، وظیفه نظارت بر سلامت محصولات کشاورزی مانند سبزیجات و میوه و درجه سلامت آنها بین سازمانهای مختلف دست به دست میشود.
* خیر، وزارت بهداشت هیچ گاه به وظیفهاش دراینباره عمل نکرده و هنوز نمیکند. به زبان دیگر، پایشی که باید بهطور منظم و منسجم وجود داشته باشد، به هیچ وجه وجود ندارد...
...و از نظر شما وزارت جهادکشاورزی در مرحله تولید محصولات کشاورزی، کاملا به وظیفهاش عمل میکند؟
* نمیتوان گفت بهطور کامل ولی در این حوزه، پایشها و فعالیتهایی را انجام میدهد. درحالیکه وزارت بهداشت درحال حاضر محصولات غذایی فرآوری شده مانند کنسروها را گاه گداری چک میکند ولی نظارت دایم بر محصولات کشاورزی در میادین میوه و ترهبار برای تخمین سلامت آنها به هیچ وجه وجود ندارد و در این زمینه ضعف زیادی دارد.
خب فکر میکنید دلیل این نظارت نکردن چیست؟ چرا این وزارت که متولی سلامت مردم است بر موضوع مهمی مانند محصولات میوه و سبزی که مستقیما با سلامت مردم ارتباط دارد، نظارت نمیکند؟
* بهانه وزارت بهداشت دراینباره این است که میگویند ما استاندارد ملی نداریم درحالیکه درسال ۸۶ وزارت کشاورزی اولین سری استانداردهای ملی حداکثر میزان مجاز باقی مانده سبز را ارایه داد؛ یعنی دیگر بهانهای برای وزارت بهداشت نبود که بگوید من استاندارد ندارم. ما درسال ۸۹ هم این استانداردها را بازبینی کردیم. از سال ۸۹ تا حالا، یعنی چهارسال، وزارت بهداشت هنوز نتوانسته کاری دراینباره انجام دهد. بهانه دوم آنها این است که ما امکانات لازم را برای این موضوع نداریم.
این امکانات دقیقا چیست؟
* امکانات اصلی موردنیاز برای این موضوع، چند آزمایشگاه مرجع است که هر چند وقت یک بار نمونههای محصولات کشاورزی را بیاورند و آزمایش کنند. مساله دیگر این است که اگر وزارت بهداشت آلودگی دید، چه باید کند؟ واقعیت این است که سیستم برگشت به تولیدکننده وجود ندارد. وزارت کشاورزی درحال حاضر برنامهریزی کرده که محصولات کشاورزی با یک کد ۱۶ رقمی وارد بازار شود و بر اساس آن اطلاعات تولیدکننده ثبت است؛ براساس آن اگر محصولی آلوده باشد به تولیدکننده برمیگردد و تا زمانی که نتواند محصول سالم تولید کند، اجازه تولید محصول ندارد. ما از سهم خودمان که تولید سالم است حرکتهای خوبی انجام شده ولی ما بیشتر از وزارت بهداشت انتظار داشتیم که پایشهای بهتری انجام دهد و همکاری بهتری در این زمینه داشته باشد.
در دولت جدید و با توجه به اینکه وزارت بهداشت در بعضی حوزهها درحال برداشتن گامهای بزرگی است، تغییری دراینباره ایجاد نشده؟
*الان مدتی است که وزارت بهداشت جلسات و برنامههایی برگزار میکند و هر از گاهی حرکتهایی انجام میشود ولی آنطور که باید و شاید، این موضوع پیگیری نمیشود. الان با توجه به اینکه ما استانداردهای لازم را داریم، وزارت بهداشت باید نمونههایی را بردارد و از نظر استانداردهای مختلف، آنها را بررسی کند. وزارت جهاد کشاورزی سعی میکند تا جایی که ممکن است اجازه ندهد آلودگی بیش از حد مجاز شود و پیشنهاد میکنیم که از مواد غیرسمی آلترناتیو که تحت عنوان مواد و عوامل بیولوژیک است استفاده شود که تاثیر سویی بر انسان ندارد. تا حدی هم موفق بودهایم ولی این کافی نیست. ما میگوییم که درست کنترل شود ولی وقتی از بیرون و از بازار برای این کنترلها فشار نیاید، فایدهای ندارد.
البته همه موارد هم به وزارت بهداشت و نظارتش برنمیگردد، در مرحله تولید محصولات کشاورزی و سمپاشی آنها هم هنوز مشکلات زیادی وجود دارد. مثلا در چندسال گذشته ورود آفتکشها و سمهای چینی و هندی بیکیفیت به ایران، باعث دو چندان شدن این مشکل شده است. مشکل دیگر هم ناآشنا بودن کشاورزان با سمهای مختلف و چگونگی استفاده از آنهاست.
*درست است. یکی از عمده دلایل آلودگیهای محصولات کشاورزی همین است.
از چه زمانی این مشکل سمهای وارداتی بیشتر شد؟
*از زمان شروع تحریمها. هرچه این تحریمها بیشتر شدند، این مشکل هم شدت بیشتری پیدا کرد. از وقتی تحریمها بیشتر شد، یا شرکتهای اروپایی فروشنده آفتکشها هم سختتر آن را به ما فروختند یا اگر هم وارد میشد، قیمتهای آنها به اندازهای بالا است که کشاورز نمیتواند آن را بخرد. شرکتهای داخلی تولیدکننده، سمها را از چین و هند وارد میکنند و آنها را بهصورت عمده به کشاورزها میفروشند.
مشکلات این سموم دقیقا چیست؟
*اولا تکنیکهایی که در آنها استفاده میشود، تکنیکهای استاندارد نیست. ثانیا آن چیزی که بهعنوان مواد همراه به آنها میزنند از کیفیت لازم برخوردار نیست و این دو موضوع باعث کارا نبودن این سموم به اندازه کافی میشود. مثلا در خیلی موارد ما میبینیم که چون کیفیت این سموم به اندازه کافی نیست، کشاورزان اگر مثلا قرار است یکی دو بار از این سموم استفاده شود تا ۱۵ بار هم از آن استفاده میشود.
مصرف سالانه آفتکشها برای محصولات کشاورزی سالانه در ایران به چه اندازه است؟
*مصرف آفتکشها در ایران از سال ۸۰ تا ۸۴ که بررسی نمیشد، بالای ۶هزار تن در سال بود که در سالهای ۹۰ و ۹۱ به ۲۰هزار تن رسید و حالا هم میتوان گفت که این مصرف دقیقا ۱۶ تا ۲۰هزارتن است. مصرف سموم در دنیا سالانه چهارمیلیون تن است. در هیچ جای دنیا اینطور نیست که محصولات کاملا عاری از سموم تولید شود و مقدار کمی از این محصولات عاری تحتعنوان ارگانیک تولید میشود که چون قیمتشان خیلی بالاست، درصد استفاده آن زیاد نیست.
چندسالی میشود درباره تولید این محصولات در ایران هم صحبت میشود.
* ما در ایران چیزی بهعنوان محصولات ارگانیک نداریم، محصولات سالم داریم که استانداردهای لازم در آنها رعایت شده است...
و تولید و مصرف آنها هنوز در ایران فراگیر نشده، درست است؟
*نمیشود هم که فراگیر شود. چون در حالت عادی هم وقتی محصولی تولید میشود بین ۳۰ تا ۴۰ درصد، خسارت میبیند. در جایی مانند آمریکا گفته میشود که اشکال ندارد من این خسارت را میدهم ولی محصولات ارگانیک را دو برابر میفروشم ولی این موضوع در ایران کشش ندارد چون خرید همین محصولات عادی کشاورزی هم که تولید میشود برای تعداد زیادی از مردم سخت و گران است و بنابراین مسلم است که در ایران نمیتوان تولید و مصرف این محصولات را گسترش داد بنابراین استفاده از سم کماکان در اولویت است.
در بقیه کشورهای دنیا هم مانند ایران محصولات گلخانهای بیشتر از بقیه محصولات، مشکل آلوده بودن به سموم را دارند؟
*ما درحال حاضر چند قطب تولید محصولات گلخانهای داریم؛ یکی در جیرفت است و بقیه در تهران و کرج. اگر به آنها سر بزنید متوجه میشوید که آنها اصلا سازههای مناسب و استانداردی ندارند. مثلا گلخانههای هلندی از هر نظر کنترل میشوند. اما در ایران این موضوع برعکس است.
خب وزارت جهاد کشاورزی تصمیم جدیای برای کنترل این گلخانهها و محصولات آنها ندارد؟
*در دورههای مختلف نظارتهایی وجود داشته است ولی به هرحال مگر تا چه حد میتوان کشاورزان را کنترل کرد؟
اگر اینطور است پس چرا در همین کشورهای خارجی که خودتان گفتید این نظارتها وجود دارد؟
*در این کشورها با مکانیسمهایی این نظارتها وجود دارد. در کشورهای اروپایی محصولات فله خیلی کم است و کد رهگیری دارند، به محض اینکه آنها را بزنیم، تولیدکننده پیدا میشود اما ما این سیستمها را در ایران نداریم.
مگر این نظارتها چقدر سخت است؟ وزارت جهاد کشاورزی با اینکه میداند آلوده بودن محصولات کشاورزی به سموم، مستقیما با سلامت مردم در ارتباط است و به آن ضرر میرساند، چرا در طول همه این سالها یک سیستم نظارتی درست برای این موضوع در نظر نگرفته و وزارت بهداشت را برای عمل به وظیفهاش پای کار نکشیده است؟
* اولا این موضوع زیرساختهای خیلی مهمی مانند تجهیزکردن آزمایشگاهها میخواهد. موضوع دیگر این است که در ایران، بیشتر خرده کشاورز وجود دارد تا کلان کشاورز، ولی در کشورهای پیشرفته اینطور نیست و یک کشاورز ممکن است ۱۰۰ تا ۲۰۰ هکتار زمین داشته باشد و بنابراین نظارت بر آنها خیلی آسانتر از نظارت بر خرده زمینهایی است که محصولاتشان به بازار ایران میرود. سازمان حفظ نباتات این کار را با همراهی کلینیکهای کشاورزی انجام میدهد و از آنها خواسته با کشاورزان در ارتباط باشند، به آنها کد دهند اما هنوز تمام نشده چون تعداد کشاورزان ما بالاست.
این سموم و آفتکشها بیشتر در کدام محصولات کشاورزی باقی میمانند؟
* در محصولات گلخانهای خیار و گوجه عمدهترین محصولاتند و در تولیدات باغی، توتفرنگی. متاسفانه بیشتر محصولات گلخانهای ما، محصولات تازه خوریاند مانند خیار و گوجهفرنگی. یکی از خطرناکترین این محصولات خیار است و بیشترین آسیب را در آن داریم.
پیاز چطور؟ چون قبلا اعلام شده که حدود ۳۰ تا ۴۰درصد آلودگیها مربوط به خیار است.
* ما چندان روی پیاز کار نکردهایم، چون بیشتر اوقات پخته میشود و این موضوع آلودگی آن را با میزان زیادی از بین میبرد.
اینکه گفته میشود مشکل سمی بودن محصولات کشاورزی با درست شستن آنها از بین میرود، درست است؟
* نوع سم هم خیلی مهم است، بعضی از آنها کمتر و بعضی از آنها بیشتر جذب میشوند. برای آنها که کمترند، با شستن این مشکل کم میشود ولی خیلی مواقع نمیتوان کاری برای آنها کرد.
آمار کلی وجود دارد که چنددرصد میوهها و سبزیجات به آفتکشها آلودهاند؟
* در محصولات گلخانهای به حدود ۳۰ تا ۴۰درصد میرسد ولی باز هم نمیتوان دقیقا دراینباره آمار اعلام کرد.
بحث مهم درباره باقی ماندن سموم و آفتکشها در محصولات کشاورزی، تاثیر آنها بر سلامت مردم و ایجاد سرطانهای مختلف در مردم است. دقیقا تاثیر این آفتکشها بر سلامت مردم چیست؟
* ما نمیتوانیم هیچ رابطه مستقیمی بین مصرف آفتکشها و سرطان ایجاد کنیم. تنها راهی که در دنیا این دو را به هم ربط دادهاند، میگویند در مناطقی که مصرف آفتکشها بالا است، سرطان بیشتر شیوع پیدا کرده. قطعا یکی از دلایل عمده سرطان این سموم است.
غیر از سرطان، چه مشکلاتی را ایجاد میکنند؟
*مسمومیتها که تکلیفشان معلوم است شرایط مزمن و غیرمزمن دارند که اگر تکرار شوند باعث چند بیماری میشوند. این مسمومیتها وقتی تکرار شوند باعث بیماریهای عصبی مختلفی میشوند؛ پرخاشگری یکی از اصلیترین آنها است. اختلال در حافظه کوتاه مدت و فراموشیهای مختلف است. اختلال یادگیری و فراگیری در کودکان، پارکینسون و آلزایمر از دیگر تبعات آن است. مساله دیگری که در ایران و به ویژه در تهران با آن مواجهیم، عقیمسازی و نابارور شدن است که ما روی آن کار کردهایم و در کوتاه مدت هم میتوان آن را دید. اگر آمارهای مراکز عقیمسازی و... را ببینید، متوجه میشوید آمار ناباروری و عقیم شدن در زوجها بسیار بالاست. ما در اطلاعاتمان داریم که یکسری از سموم باعث عقیم شدن، سقط جنین و ناباروری میشود.
نوع این سموم مشخص است؟
* آنها از خانوادههای ارگانوفسفرها و ارگانوکلرها هستند که دسته دوم منع مصرف دارند.
ولی با این وجود در ایران مصرف میشود.
* بله گاهی دیده میشود که انبارهایی داریم که این سموم را دارد ولی استفاده نمیکند یا همراه با دیگر سموم و به صورت قاچاقی وارد ایران میشود و در زمینهایی مصرف میشوند. یکسری سموم هورمونی هم وجود دارد که بیشتر در آمریکا و کانادا استفاده میشود و در ایران کمتر. کسانی که از این سموم استفاده میکنند دچار اختلالات هورمونی و جنسیاند.
سوالی که شاید تعدادی از مردم داشته باشند این است که به هرحال آنها نمیتوانند میوه و سبزی استفاده نکنند. بهترین راه برای کمتر کردن آسیبهای این سموم چیست؟
* خود مصرفکننده باید تا جایی که ممکن است حداقل نکات را رعایت کند. مهمترین کار این است که میوهها را خوب و با آب نمک شستوشو دهند. در غذاهایی که باید پخته شوند، توجه شود که مواد کاملا پخته شوند، با دمای کم و مناسب و به مدت زیاد. میوههایی ماند خیار را حتما پوست بکنند. اینها نکاتی است که مصرفکننده باید رعایت کند و وظیفه وزارت جهاد کشاورزی و بهداشت به جای خودش است.
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوما به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
در حالی که به گفته متخصصان، قلیان 46 برابر بیشتر از سیگار عوامل سرطان زا دارد و میزان منوکسید کربن وارد شده به بدن انسان در اثر استعمال قلیان شش برابر بیشتر از سیگار است، اما نه جوانان و نه خانواده ها، این مساله را خیلی جدی نمیگیرند و دیگر قبح و زشتی مصرف قلیان در جمعهای خانوادگی و دوستانه شکسته شده است؛ طوری که بسیاری از خانوادهها با وجود آنکه همچنان به سیگاری شدن فرزند خود حساسیت دارند، اما نسبت به قلیان کشیدن نوجوانان و جوانان، مخالفت چندانی نشان نمیدهند.
براساس گفتههای متخصصان و فعالان نظام سلامت، هماکنون حدود 37 درصد از نوجوانان و جوانان کشور، قلیان میکشند و بدتر آنکه، روزبهروز هم استعمال این ماده خطرناک دخانی در کشور در حال افزایش است.
همین افزایش فراینده مصرف قلیان و جدی نگرفتن خطرات متعدد این ماده دخانی، بارها صدای اعتراض پزشکان و فعالان نظام سلامت را درآورده است؛ روز گذشته هم 4000 متخصص در نامهای از رئیسجمهور درخواست کردند که مصرف قلیان در کشور مهار شود.
در این نامه که به امضای وزرای سابق بهداشت، متخصصان بیماریهای ریه و سرطان، متخصصان اپیدمیولوژی، مسئولان سابق ارشد حوزه سلامت، اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و برخی استادان مطرح دانشگاه علوم پزشکی کشور رسیده، درخواست شده که رئیسجمهور به اصل تقدم پیشگیری بر درمان در حوزه مبارزه ملی علیه قلیان رسیدگی کند و با اماکن و بنگاههای عرضهکننده این ماده دخانی برخورد شود.
همچنین در این نامه درخواستی بصراحت از کم اثر بودن تلاشهای مسئولان برای مهار قلیان بحث و تاکید شده است که «بحث استعمال قلیان و رواج آن بین دختران و پسران جوان، نقل محافل و رسانههای گوناگون است و مدیران دو سازمان متولی وزارت بهداشت و نیروی انتظامی نسبت به عواقب استعمال دخانیات بویژه قلیان در میان این قشر از جامعه هشدارمی دهند، اما پاسخ مناسبی در این رابطه دریافت نمیشود.»
در ادامه این درخواست هم عنوان شده است که «وضعیت اسفبار استعمال قلیان در محافل خصوصی، قهوهخانهها و رستورانها معضلی است که رفع آن عزمی ملی و حرکتی جهادی را میطلبد و نیاز است تا جنابعالی بهعنوان رئیسجمهور شخصا میدانداری این حرکت جهادی را بر عهده بگیرید و با ایجاد جنبش ملی مبارزه با قلیان، زمینه را برای پیشگیری از نابودی نسل جوان این کشور فراهم کرده تا شرمنده نسل آینده نشویم.»
شاید این اولین باری است که اغلب مسئولان ارشد نظام سلامت در دهههای اخیر و همچنین متخصصان شناخته شده این حوزه، یکصدا به شیوع روزافزون مصرف قلیان در کشور هشدار دادهو حتی برای مهار آن از رئیسجمهور درخواست کمک کردهاند.
نگارش این نامه میتواند حاوی این پیام مهم هم باشد که با وجود به صدا در آمدن زنگ خطر مصرف بالای قلیان در کشور و نگرانی مسئولان و متخصصان، هنوز اغلب خانوادهها این زنگ خطر را چندان جدی نگرفتهاند.
پدر، مادر، شما هم متهماید
وقتی یک پای ثابت پارک رفتنها و گشت و گذارها، قلیان باشد و حتی برخی پدر و مادرها همراه با فرزند خود قلیان میکشند، طبیعی است که تعداد مراکز عرضه قلیان هم در کوچهها و خیابانها بیشتر میشود تا بتواند پاسخگوی این نیاز مردم باشد. این مشکل تا آنجا پیش رفته است که در اغلب محلات کشور، تعداد مراکز عرضه قلیان و زغال و تنباکو به طور محسوسی افزایش پیدا کرده است.
شهرام رفیعیفر، سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در گفت و گو با جامجم میگوید: مهمترین بخش مبارزه با قلیان به عملکرد خانوادهها برمیگردد. معمولا پدیده قلیان از درون خانواده شروع میشود و میتوان گفت که هماکنون شایعترین مصرف دخانی بین نوجوانان، قلیان است.
به گفته این مقام مسئول، 90 درصد مصرفکنندگان دخانیات از سن زیر 18 سالگی شروع کردهاند؛ یعنی دقیقا سنی که باید پدر و مادر نسبت به مصرف قلیان به نوجوان خود هشدار بدهد. رفیعیفر تاکید میکند که تا یک دهه پیش، در مقابل هر 9 مرد، فقط یک زن به مصرف دخانیات روی میآورد ولی حالا به ازای هر شش مرد، یک زن به سمت دخانیات کشیده میشود.
به اعتقاد وی، در گذشته خانمها سد محکمی برای مقابله با مصرف قلیان و سیگار در نهاد خانواده بودند، اما حالا دیگر در برخی خانوادهها شاهد هستیم که خانمها این نقش را کمتر ایفا میکنند و بهجای اینکه با مصرف قلیان در کانون خانواده مخالفت کنند، گاه حتی خودشان هم در جمعهای خانوادگی قلیان میکشند.
کم کاری نهادهای رسمی، پوشیده نیست
درست است که والدین باید به فرزند خود آگاهی دهند و او را از مسیر مصرف قلیان دور کنند، اما همین والدین و نوجوان هم باید خودش آموزش ببیند تا بتواند خودش و دیگر اعضای خانواده را از دود قلیان، رها کند.
اما نهادهای فرهنگساز کشور ما آنگونه که شایسته است، در این رابطه فرهنگسازی نکردهاند و هنوز جای خالی آموزشها در این زمینه مشهود است.
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت هم قبول دارد که در دورههای متوالی فعالیت وزارت بهداشت، اغلب بودجه مناسبی برای توسعه آموزش در اختیار این وزارتخانه قرار نگرفته است و او در عین حال امیدوار است که امسال وزارت بهداشت بتواند با آموزش و فرهنگسازی، میزان مصرف قلیان در بین مردم را کاهش دهد.
رفیعیفر با ذکر فعالیتهای امسال وزارت بهداشت برای مهار مصرف قلیان، خاطرنشان میکند: در مهر امسال و با همکاری وزارت آموزش و پرورش، کارزار آموزشی با نام «محله بدون دخانیات» در 23 هزار مدرسه راهنمایی کشور برگزار میشود و همچنین با کمک سازمان صدا و سیما، چند برنامه آموزشی مختلف را هم طراحی کردهایم که امسال به تناوب در تلویزیون پخش میشود.
البته با توجه به اینکه مصرف قلیان به پدیدهای عمومی تبدیل شده و میزان مصرف آن در حال افزایش است، مهار این معضل ملی هم کاری بین بخشی است که همکاری همه نهادهای مسئول را میطلبد و نمیتوان انتظار داشت که یک مجموعه به تنهایی بتواند بر این مشکل غلبه کند.
چه چیزی را جایگزین قلیان کنیم؟
این حرف با عقل و منطق جور درمیآید که برای مهار هر پدیدهای لذت بخش و مضر، نیاز است پدیدهای بیخطر و شادیآفرین را جایگزین آن کنیم.
اما سوال اینجاست که چه چیزی را میتوانیم جایگزین قلیان کنیم تا میزان مصرف آن در جامعه کاهش پیدا کند؟
اگر از رفیعیفر بپرسید، او معتقد است که جایگزین یک ماده کشنده، هیچ ماده کشنده دیگری نیست و باید همه ما با مصرف قلیان در هر محیطی مقابله کنیم.
فرزانه فرشاد، کارشناس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات هم در گفتوگو با جامجم پیشنهاد میکند که وزارت ورزش و جوانان، سازمان گردشگری، شهرداریها و بسیاری از نهادهای عمومی دیگر میتوانند با افتتاح مراکز تفریحی و گردشگری در کشور، جوانان را به سمت تفریح سالم سوق دهند. به گفته این کارشناس، وقتی فرصت چندانی برای تفریح سالم در اختیار نوجوان نباشد یا دسترسی به آن امکانات، سخت و پرهزینه باشد، جوانان و نوجوانان به سمت قلیانی کشیده میشوند که هم براحتی در دسترس است و هم تهیهاش هزینه زیادی ندارد.
البته نباید فراموش کنیم جدای از فعالیتهایی مثل آموزش، فرهنگسازی و تعریف تفریحی سالم برای جوانان، نیاز است قوانین مبارزه با قلیان هم در کشور جدی گرفته شود. مثلا با گذشت حدود هشت سال، همچنان اجرای قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات که در آن بر ممنوعیت عرضه قلیان در اماکن عمومی تاکید دارد، از سوی مسئولان جدی گرفته نمیشود و در بسیاری از اماکن عمومی مثل قهوهخانهها، عرضه قلیان به یک شغل پردرآمد تبدیل شده است.
امین جلالوند - گروه جامعه
جام جم سرا: طلایی در ادامه سخنانش در خصوص مکان یابی جدید برای بهشت زهرای تهران گفت: ما می توانیم در جنوب تهران و در اتوبان تهران- قم زمین مناسب برای احداث آرامستان جدید پایتخت ایجاد کنیم.
به نقل از مهر، حقانی نیز با تایید سخنان طلایی گفت: حتما نباید گورستان جدید همجوار بهشت زهرا باشد و ما می توانیم از زمین های منابع طبیعی در جنوب پایتخت استفاده کنیم.
گفتنی است که هنوز اطلاعات بیشتری در زمینه این ویروس چشمی در دسترس جام جم سرا قرار نگرفته است.
جام جم سرا: فرزاد بابایی با اشاره به گرمای هوا در ایام رمضان نیاز بدن را به آب بالا دانست و به افراد توصیه کرد: در فاصله بین افطار تا سحر نیاز آبی بدن خود را با مصرف آب، مایعات و نوشیدنیها برطرف و سعی کنند مقادیر زیادی سبزیجات و میوهها را به منظور نگهداری آب در بدنشان مصرف کنند.
وی با اشاره به اینکه گوشتها و مواد پروتئینی و چرب نیاز آبی بالایی دارند، گفت: با توجه به تعریق زیاد در روزه داران بعلت گرمای هوا در فصل تابستان، بهتر است افراد تا حد امکان از مصرف این نوع مواد در وعده سحری خود اجتناب کنند.
بابایی با اشاره به اینکه مصرف زیاد مواد کنسروی و شور سبب تشنگی فرد میشوند، گفت: بهتر است افراد از خوردن چنین موادی صرف نظر کنند، چرا که خوردن این مواد در کنار تعریق زیاد بدن در گرمای هوا معضل کم آبی را در بدن بوجود می آورد و در نهایت بدن برای متابولیسم طبیعی خود با کمبود آب مواجه می شود.
وی با بیان اینکه بهتر است روزه داران افطار خود را با غذاهای سبک تر و با مایعات گرم مثل آب جوش، شیر گرم به همراه چند عدد خرما آغاز کنند، گفت: بهتر است روزه داران وعدههای افطار و شام خود را یکی نکنند، چرا که وارد کردن حجم زیاد مواد غذایی بدن را با شوک مواجه میکند.
این کارشناس تغذیه و رژیم درمانی در ادامه خوردن وعده سحری را مهم دانست و به روزه داران توصیه کرد: به هیچ عنوان این وعده را از برنامه غذایی خود حذف نکنند.
او گفت: هرگز از ایام رمضان برای لاغر شدن استفاده نکنید. روزه داری بدون صرف وعده سحر برای رسیدن به لاغری، متابولیسم بدن را با افت عملکرد مواجه می کند. شاید این گونه به نظر برسد که روزه داری بدون صرف سحری سبب کاهش وزن می شود، و اگرچه که در چنین شرایطی ممکن است تا پایان ماه حدود دو کیلوگرم وزن فرد کاهش یابد، اما در نهایت سه کیلوگرم به وزن او اضافه خواهد شد.
این کارشناس تغذیه و رژیم درمانی به روزه داران توصیه کرد: از مصرف زیاد شیرینی جات و زولبیا و بامیه صرف نظر کنند و به جای آن مواد غذایی طبیعی مثل سمنو، شله زرد، فرنی و... را در برنامه افطار خود بگنجانند.
وی در ادامه گفت: روزه گرفتن افرادی که از نظر شرعی، علمی و پزشکی قادر به روزه گرفتن نیستند می تواند آسیبهای جدی را در آنها بوجود آورد. افرادی که در سالهای گذشته قادر به روزه گرفتن نبودهاند و نیز مبتلایان به بیماریهای خاص باید برای چکاپ مجدد و تشخیص نهایی اینکه میتوانند روزه بگیرند یا نه مجددا به پزشک مراجعه کنند.
بابایی با بیان اینکه نمی توان یک گروه خاص را از روزه گرفتن منع کرد، گفت: این مسئله نمیتواند جنبه عمومی داشته باشد و افراد باید از طریق مشاوره با پزشکان و کارشناسان به این نتیجه برسند که روزه دار بودن برای آنها منعی ندارد. (ایسنا)
جام جم سرا: این نوع اسهالها به دلیل شدت و طولانی بودنشان، بدن را در خطر کم آبی جدی قرار میدهد. همچنین اغلب اسهالهای عفونی با تب، دردشکم و استفراغ همراه است. معمولا این نوع اسهالها تحت تاثیر عوامل میکروبی ایجاد میشود، اما ویروسها و انگلها نیز میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند.
البته خیلیها به اشتباه تصور میکنند هنگام ابتلا به اسهال باید بلافاصله با مصرف دارو جلوی آن را گرفت، در حالی که اسهال به نوبه خود یک واکنش مثبت از سوی سیستم ایمنی بدن برای دفع عامل میکروبی بیماریزا تلقی میشود و به گفته دکتر ستار جعفری، متخصص بیماریهای گوارشی، اسهال، نوعی مکانیسم دفاعی روده است که به واسطه آن حرکات روده تشدید میشود تا عامل بیماریزا از روده دفع شود. با این توضیح شاید کنترل کردن اسهال حاد، خیلی به نفع بیمار نباشد، یعنی باعث شود عفونت داخل روده بماند و جذب خون بشود.
اسهالی که عفونی میشود
اسهالهای عفونی معمولا بیش از دو هفته تداوم پیدا میکند که نزدیک به 90 درصد این نوع اسهالها ناشی از عوامل میکروبی است و در بقیه موارد ویروسها و انگل نیز در بروز آن دخیل است. دکتر جعفری در گفتوگو با جامجم درباره عوامل موثر در بروز اسهال عفونی میگوید: به دنبال بروز این نوع اسهالها، عوامل میکروبی، بافت روده را خراب میکنند یا به طور مستقیم با تولید سمومی به تخریب بافت روده منجر میشوند. از جمله مهم ترین عوامل میکروبی که به اسهال عفونی منجر میشود، میتوان به میکروب ایکولای (میکروب عامل اسهال خونی و وبا) و سالمونلا ( عامل مسمومیت غذایی ) اشاره کرد. ویروسهایی چون ویروس سرماخوردگی هم میتواند با عوارضی چون اسهال در بیمار همراه باشد. انگلها نیز میتوانند به بروز اسهال عفونی در بیمار منجر بشوند. این متخصص بیماریهای گوارشی میافزاید: البته گاهی نیز اسهال به عنوان یک علت ثانویه بر اثر مصرف برخی داروها از جمله آنتی بیوتیکها بروز پیدا میکند. مواجهه با سمومی چون حشرهکشها و آفتکشها نیز با اثراتی که بر سیستم گوارشی میگذارد، میتواند به بروز اسهال منجر شود، اما نکته مهمی که نباید از خاطر برد آن است که بیشتر عوامل عفونی اسهال از راه دهانی منتقل میشود. یعنی مصرف آب یا غذای آلوده به مدفوع انسان یا حیوان مبتلا به عامل بیماریزا میتواند شخص را به اسهال مبتلا کند.
اسهالی که خودبهخود خوب میشود
حال شاید بپرسید کدام دسته از اسهالهای عفونی باید درمان شود و کدامیک بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابد؟
دکتر جعفری در پاسخ میگوید: در شرایطی که فرد تهوع و استفراغ نداشته باشد با مصرف مایعات و بویژه محلول اوآراس میتواند با کم آبی ناشی از اسهال مقابله و به این ترتیب تا خروج عامل عفونی از رودهها از درمان دارویی خاص دیگری اجتناب کند.در چنین شرایطی دفعات اسهال باید طی 48 تا 72 ساعت کاهش یابد و رو به بهبود رود، اما اگر تغییری در شدت اسهال در بیمار حاصل نشود به بررسی بیشتری نیاز خواهد داشت.
وی تاکید میکند: همچنین اسهال خونی به بررسی بیشتری از طریق آزمایش مدفوع نیاز دارد. بعلاوه بروز اسهال در سنین خیلی پایین یعنی نوزادان و در کهنسالان باید مورد بررسی و درمان دارویی قرار بگیرد. کسانی هم که همراه با اسهال، درد شدید در ناحیه شکم دارند یا سیستم ایمنیشان ضعیف است، شیمی درمانی میشوند یا داروهای خاصی از جمله داروهای روماتیسمی مصرف میکنند باید به درمان سریع اسهال اقدام کنند. پس وقتی اسهالی خیلی شدید همراه با استفراغ و بیش از دو هفته نیز طول کشیده است و با عوارضی چون کاهش وزن باشد، شخص را به دلیل شدت زیاد از خواب بلند کند یا در فردی بروز کند که سابقه بیماریهای گوارشی بدخیمی در خانوادهاش وجود داشته باشد باید مورد پیگیری دقیق قرار بگیرد.
جلوی بروز اسهال را بگیرید
بیشک رعایت بهداشت فردی مهم ترین عاملی است که باید در پیشگیری از بیماریهای عفونی دستگاه گوارش در نظر گرفته شود.
دکتر جعفری در این باره توضیح میدهد: از آنجا که اصلیترین راه انتقال میکروبها، ویروسها و انگلها، دهان است شستن دستها با آب و صابون پس از دستشویی و در مورد کودکان دبستانی پس از بازگشت از مدرسه میتواند در پیشگیری از انتقال عوامل بیماریزا بسیار موثر باشد. همچنین ضد عفونی کردن میوهها، بویژه صیفی جات و سبزیها قبل از مصرف، از مواردی به شمار میرود که رعایت کردن آن باعث کاهش بروز بیماری اسهال در فرد میشود.
همچنین متخصصان بیماریهای عفونی با توجه به احتمال بروز اسهالهای عفونی از طریق گوشت و فرآوردههای گوشتی، رعایت بهداشت گوشت، بویژه گوشت مرغ را ضروری میدانند. بر این اساس، رعایت نکاتی چون شستن گوشت قبل از مصرف، جدا کردن گوشتهای خام از پخته و دیگر مواد غذایی پخته و همچنین جدا کردن مواد غذایی پخته با خام بسیار اهمیت دارد. مواد غذایی پخته را نیز باید حتما در یخچال نگهداری کرد.
پونه شیرازی / گروه سلامت