خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین C، استفاده از نوشیدنیهای گرم و تقویت سیستم ایمنی بدن هم یکی از بهترین راهحلهایی است که معمولا به ذهنشان میرسد و از آن کمک میگیرند. البته متخصصان تغذیه هم این روشها را تائید میکنند و میگویند برای پیشگیری از بروز بیماریها باید سیستم ایمنی بدن را تقویت کرد و حالا مهم است بدانیم چه روشهایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن موثر خواهد بود.
تقویت سیستم ایمنی به کمک خوراکیها
وقتی به فکر تقویت سیستم ایمنی بدن میافتیم و میخواهیم عملکرد آن را بهبود ببخشیم، معمولا این سوال پیش میآید که مصرف مواد غذایی هم در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است یا نه؟ دکتر زراتی در پاسخ به این سوال میگوید عوامل متعددی در این زمینه نقش دارد و وضعیت رژیم غذایی هم میتواند تاثیر بسزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن داشته باشد.
دکتر میترا زراتی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در اینباره به جامجم میگوید: یکی از مشکلات شایعی که در فصلهای پاییز و زمستان و همزمان با سرد شدن هوا اتفاق میافتد، فعال شدن میکروبها در بدن و افزایش احتمال بروز سرماخوردگی است. در حقیقت، تغییر دمای محیط میتواند باعث فعال شدن ویروسها و باکتریها در بدن شود و به همین دلیل هم پس از چنین تغییر دمایی، بسیاری از افراد بیمار میشوند و ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرماخوردگی قرار بگیرند.
وی در ادامه توضیح میدهد: علاوه بر موضوع تغییرات دمای محیط، آنچه باعث فعال شدن باکتریها و ویروسها در بدن میشود، عملکرد سیستم ایمنی بدن است. به همین دلیل هم افرادی هستند که در طول زمستان و پاییز اصلا دچار سرماخورگی نمیشوند، در حالی که گروهی دیگر تمام طول پاییز و زمستان علائم سرماخوردگی را به همراه دارند.
دکتر زراتی با اشاره به اینکه چنین وضعی به سیستم ایمنی بدن افراد ارتباط پیدا میکند، میگوید: عملکرد سیستم ایمنی بدن انسان، تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که یکی از آنها استرسهای جسمی، روحی و محیطی است. به طوری که سیستم ایمنی بدن افراد مضطرب و کسانی که تحت فشار روحی قرار دارند و انسانهایی که در زندگیشان احساس آرامش نمیکنند، ضعیف خواهد شد و آنها نمیتوانند در برابر میکروبها و باکتریهایی که وارد بدن میشود، مقابله کنند و در نتیجه به بیماریهای مختلف از جمله سرماخوردگی مبتلا خواهند شد.
نوع تغذیه و رژیم غذایی فرد هم میتواند بر عملکرد و وضعیت سیستم ایمنی اثرگذار باشد. آنطور که دکتر زراتی میگوید سیستم ایمنی بدن از سلولهایی تشکیل شده که دائم در خون حرکت میکند و در بافتهای مختلف بدن مینشیند تا مانع بروز بیماریها و فعال شدن باکتریها و ویروسها و مواد سمی در بدن شود.
وی یادآور میشود: این سلولها هم مانند هر موجود زنده دیگری به غذا نیاز دارند و اگر نیازشان تامین نشود، تعداد و توانشان کمتر شده و نمیتوانند با عوامل بیماریزا مقابله کنند. بنابراین باید به کیفیت و کمیت رژیم غذایی و موادی که به طور روزانه از آنها استفاده میکنیم، دقت داشته باشیم.
آهن؛ نه کم، نه زیاد!
یکی از مهمترین مسائلی که بر سلامت بدن و تقویت سیستم ایمنی اثر میگذارد، به گفته دکتر زراتی مصرف مقدار کافی منابع غذایی حاوی آهن است. وی با بیان این مطلب توضیح میدهد: برای اینکه سلولهای سیستم ایمنی، فعالیت کافی و مناسبی داشته باشند، باید به مقدار کافی آهن در دسترسشان قرار بگیرد. به همین دلیل معمولا سیستم ایمنی بدن کسانی که دچار کم خونی فقر آهن هستند، ضعیف است و بیشتر دچار بیماریهایی مانند سرماخوردگی میشوند.
برهمین اساس، این متخصص تغذیه توصیه میکند: کودکان، سالمندان، خانمهای باردار، مادرانی که به فرزندشان شیر میدهند و خانمهایی که در طول دوران قاعدگی خونریزی شدیدی دارند به این موضوع دقت کرده و به مقدار کافی از منابع آهن استفاده کنند.
البته وی تاکید میکند مصرف بیش از حد و بیرویه مکمل آهن در افرادی که به طور ناآگاهانه و بیخبر از میزان آهن بدنشان از این مکملها استفاده میکنند نیز میتواند به بروز مشکلات عفونی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن منجر شود.
بنابراین دکتر زراتی به کسانی که میخواهند از مکمل آهن استفاده کنند، توصیه میکند به هیچ عنوان خودسرانه و بدون نظر متخصص این مکملها را مصرف نکنند.
دکتر زراتی میگوید: روی هم یکی از مواد مغذی و مهمی است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن باید به مقدار کافی دریافت شود. روی در آجیل و انواع گوشتها وجود دارد و اگر میزان آن در بدن کاهش پیدا کند، فرد به عفونت و سرماخوردگی دچار خواهد شد.
بنابراین توصیه میشود همه افراد، بخصوص در روزهای سرد سال، مقداری آجیل یا چند عدد گردو مصرف کنند و حداقل یک وعده در روز از گوشت و بویژه گوشت سفید استفاده کنند تا نیاز بدنشان به این ماده مغذی تامین شود.
ویتامین C؛ هم پیشگیری، هم درمان
مصرف منابع غذایی حاوی ویتامین C بسیار مهم است و بارها هم در این مورد شنیدهایم که میگویند برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و بهبود بیماری باید از میوهها و سبزیجات حاوی این ویتامین بیشتر استفاده کرد. دکتر زراتی در اینباره میگوید: این قضیه تا حدی درست است اما آنچه امروزه ثابت شده، این است که ویتامین C که در مرکبات وجود دارد، بیشتر از آنکه باعث پیشگیری از بروز بیماری شود میتواند طول دوره درمان را کاهش دهد.
بنابراین فردی که دچار سرماخوردگی میشود اگر به مقدار کافی از منابع حاوی ویتامین C استفاده کند، زودتر بهبود خواهد یافت. با این حال، نباید این موضوع را نادیده بگیریم که مصرف این ویتامین نیز در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی را ایفا میکند و به همین علت توصیه میشود در فصلهای سرد سال بیشتر از منابع ویتامین C مانند فلفل دلمهای که منبع غنی این ویتامین است و انواع مرکبات استفاده کنید. این متخصص تغذیه در اینباره توضیح میدهد: مصرف یک عدد پرتقال متوسط یا سه عدد لیموترش در طول روز میتواند نیاز روزانه بدن را تامین کند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
ویتامین D؛ سلامت استخوانها، تقویت ایمنی
میگویند ویتامین D باعث سلامت استخوانها و دندانها میشود و برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان باید به مقدار کافی در رژیم روزانه وجود داشته باشد، اما آنطور که دکتر زراتی میگوید ویتامین D باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نیز خواهد شد و به همین دلیل توصیه میشود حتما سالی یکبار میزان ویتامین D خون نیز کنترل شود.
وی ادامه میدهد: با توجه به اینکه در فصل پاییز قرار داریم و آفتاب در این فصل خیلی نمیتواند نیاز بدن به ویتامین D را تنظیم کند، بهتر است این آزمایش را حتما انجام دهید تا اگر میزان ویتامین D کمتر از حد مورد نیاز است، زیر نظر متخصص تغذیه از مکملهای این ویتامین استفاده شود.
این متخصص تغذیه به نقش اسیدهای چرب امگا 3 در تقویت سیستم ایمنی بدن اشاره میکند و میگوید: مصرف ماهی و بخصوص ماهی پرورشی مانند قزلآلا که امگا3 بالایی دارد، برای تقویت و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن توصیه میشود. علاوه بر این، بهتر است کاهو یا سبزی خوردن، گردو و کنجد که امگا 3 خوبی دارد نیز به طور روزانه در برنامه غذایی وجود داشته باشد.
وی یادآور میشود: در مقابل باید توجه داشته باشیم مصرف روغنهای جامد، کره، مارگارین، خامه، سرشیر و... که حاوی اسیدهای چرب اشباع است، میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند.
ویتامین A و پیشساز آن نیز میتواند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شود. دکتر زراتی با اشاره به این موضوع ادامه میدهد: هویج و خرمالو منبع بسیار خوبی از پیشساز ویتامین A محسوب میشود و مصرف آنها حداقل یک روز در میان توصیه میشود تا نیاز بدن را تامین کند.
پروتئینها را کنار نگذارید
همه سلولهای سیستم ایمنی از خود ترکیباتی را در خون آزاد میکند که میتواند باکتری و ویروس را از بین ببرد و جنس این ترکیبات اغلب پروتئینی است. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین را نیز باید در نظر داشته باشیم.
دکتر زراتی میگوید: سفیده تخممرغ منبع خوب پروتئین به حساب میآید و میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. بنابراین توصیه میشود پنج روز در هفته از تخم مرغ استفاده کنید و نگران نباشید.علاوه بر این، حبوبات، لبنیات و گوشتها هم منبع خیلی خوبی از پروتئین است و باید در برنامه غذایی وجود داشته باشد.
نیلوفر اسعدیبیگی/ گروه سلامت
جام جم سرا: در چنین مواقعی که سطح معابر لیز و لغزنده است، سالمندان باید بیشتر مراقب باشند و سعی کنند از زمین خوردن پیشگیری کنند تا از این نظر مشکلی برایشان پیش نیاید. از طرف دیگر، با توجه به اینکه بسیاری از سالمندان ممکن است دچار پوکی استخوان باشند، باید بیش از دیگران به این موضوع توجه داشته و به شیوههای مختلف از سقوط و زمین خوردن جلوگیری کنند.
عوامل زمینهساز سقوط را حذف کنید
سقوط یکی از شایعترین حوادثی است که در دوره سالمندی ممکن است برای افراد اتفاق بیفتد و البته براحتی هم قابل پیشگیری است. با این حال، خیلیها به اشتباه تصور میکنند در این مورد کاری از دستشان ساخته نیست و با همین باور پیش میروند.
البته نباید این نکته را هم نادیده بگیریم که سالمندان به علت نداشتن تعادل، سرگیجه، ضعف جسمی و مشکلاتی از این دست بیشتر در معرض خطر سقوط هستند و نمیتوانند براحتی از این مشکل پیشگیری کنند. به همین دلیل هم متخصصان توصیه میکنند سالمندان عواملی را که باعث سقوط میشود و خطر زمین خوردن را افزایش میدهد، کنترل کرده و با حذف این موارد، احتمال سقوط را کاهش دهند.
دکتر پریسا طاهری، متخصص طب سالمندان با اشاره به این موارد به جامجم میگوید: باتوجه به اینکه سالمندان زمینههایی از بیماری پوکی استخوان دارند، زمین خوردنشان میتواند به بروز شکستگی استخوانها منجر شود و مشکلات زیادی را برای آنها فراهم میکند. به همین دلیل توصیه میشود با حذف عوامل زمینهساز سقوط، احتمال روبهرو شدن با چنین مشکلاتی را به حداقل برسانید.
سقوط سالمندان؛ داخل خانه یا بیرون از خانه؟
چنین حوادثی جا و مکان مشخصی ندارد. به این معنی که نباید تصور کنیم سالمندان فقط در آشپزخانه یا حمام زمین میخورند یا زمانی که بیرون از خانه هستند احتمال روبهرو شدن با چنین مشکلی برایشان بیشتر میشود. بنابراین یادتان باشد اینگونه حوادث ممکن است در قسمتهای مختلف خانه مانند حمام، راهپلهها، آشپزخانه و حتی داخل اتاقها اتفاق بیفتد یا زمانی که فرد بیرون از خانه است با چنین مشکلی روبهرو شود.
دکتر طاهری با اشاره به این موضوع یادآور میشود: احتمال سقوط در بعضی از مسیرها مانند پلهها بیشتر است و به همین دلیل توصیه میشود موارد ایمنی را در این قسمتها بیشتر مورد توجه قرار دهید. بهعنوان نمونه اگر از کفپوشی مانند موکت برای پوشاندن پلهها استفاده میکنید، حتما آن را با استفاده از ابزار مناسب و مخصوص محکم کنید تا احتمال سقوط کاهش پیدا کند.
همچنین توصیه میشود سالمندان هنگامی که از پلهها بالا و پایین میروند، از نردههای کنار پله کمک بگیرند تا احتمال زمینخوردنشان کاهش یابد.
داخل خانه هم مراقب باشید
همانطور که گفته شد، احتمال سقوط در تمام قسمتهای خانه وجود دارد و نمیتوان گفت سالمندان فقط باید در مناطقی که کف زمین لیز و لغزنده است مراقب باشند. داخل اتاقها هم ممکن است چنین مشکلی پیش بیاید و به همین دلیل در این قسمتها هم باید سعی کرد عواملی که احتمال سقوط را افزایش میدهد، حذف کنیم.
دکتر طاهری در این زمینه یادآور میشود: کلید برق اتاق باید در نزدیکترین محل نسبت به در ورودی قرار گرفته باشد تا به محض ورود اتاق روشن شود. همچنین به هیچ عنوان نباید پتو یا روفرشی را روی فرشها پهن کنید؛ چون این کار احتمال زمین خوردن آنها را بیشتر میکند.
وی ادامه میدهد: لوازم خانه نیز باید طوری چیده شود که در مسیر رفت و آمد سالمند پراکنده نباشد و در مسیرهای پرتردد که بخصوص طی شب ممکن است سالمند از آنجا عبور کند، قرار نگیرد.
سیم لوازم برقی مانند تلویزیون، تلفن و رادیو نیز به گفته این پزشک متخصص باید از کنار دیوار رد شود و اتاقها هم باید نور کافی داشته و روشن باشد تا از زمین خوردن سالمند جلوگیری کند.
از طرف دیگر توصیه میشود تلفن در نزدیکی محل خواب سالمند یا جایی که در طول روز مینشیند، قرار بگیرد تا براحتی بتواند در صورت نیاز از آن استفاده کند. علاوه بر این موارد، آنطور که دکتر طاهری توصیه میکند سالمندان باید از پوشیدن لباسهای بلندی که باعث زمین خوردن میشود، اجتناب کنند و از عینک یا لوازم کمکی مناسب که براساس شرایط جسمیشان تجویز میشود، کمک بگیرند.
همچنین زمانی که برف یا باران میبارد و سطح خیابانها لیز و لغزنده است نیز سالمندان باید مراقب باشند زمین نخورند. در چنین مواقعی توصیه میشود سالمندان کفش مناسب بپوشند و با احتیاط قدم بردارند. همچنین خوب است در صورتی که میتوانند از عصا کمک بگیرند تا احتمال زمینخوردنشان کمتر شود.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
جام جم سرا: هنگام کمک به دانشآموزان، یک نکته را نباید به هیچ عنوان فراموش کرد و آن اینکه هیچ دو نفری را نمیتوان پیدا کرد که خصوصیاتی کاملا مشابه هم داشته باشند، حتی میان دوقلوها. برخی افراد از همان دوران خردسالی میتوانند بسرعت موضوعات مختلف را بیاموزند در حالی که دیگران به وقت بیشتری نیاز دارند. برخی بسیار مستقل هستند، اما دیگران به کمک و توضیحات استاد یا آموزگار خود محتاج هستند. بنابراین اگر میخواهید در پیشرفت دانشآموزان موثر باشید، این نکته مهم را فراموش نکنید.
دلایل فردی در افت تحصیلی
انگیزه کافی: در برابر کارهای اجباری، فرد باید انگیزه کافی داشته باشد تا بتواند آنها را انجام دهد. مثلا اگر محصل بداند با گذراندن موفقیتآمیز دوران تحصیل به توانایی یا مهارتهایی مجهز میشود که میتواند در آینده به کارش آید، انگیزه لازم برای انجام دادن تکالیف گاه خستهکنندهاش پیدا میکند.
مهارتهای مطالعه: گاهی دانشآموز نمیداند در خواندن مطالب درسیاش، چگونه اولویتبندی کند و بسیار پراکنده به مطالعه میپردازد و همین مساله موجب اتلاف وقت او و حتی درک نکردن مواد درسیاش میشود. او باید نحوه سازماندهی مطالب درسی و مطالعه صحیح و همچنین روشهای مختلف یادگیری یا حفظ مطالب را بیاموزد تا دچار سرگردانی و دلزدگی از درس نشود.
ترس و اضطراب بیش از حد: گاهی اوقات دانشآموزان به دلیل شکستهای قبلی در امتحاناتشان، هنگام مطالعه و یادگیری آنقدر فکرو احساسشان درگیر ناکامیهای گذشتهشان است که نمیتوانند بدرستی روی وظیفه فعلیشان متمرکز شوند و دچار اضطراب میشوند. در این گونه مواقع باید دلایل شکستهای قبلی دانشآموز را به او متذکر شد و به وی یادآوری کرد وقتی این مشکلات حل شود و افکار منفی خود را کنار بگذارد و با دقت همه مطالب را بیاموزد، در کار خود موفق میشود.
محرومیت از خواب: محرومیت از خواب کافی دو چیز مهم را که برای تحصیل بسیار ضروریاند، از بین میبرد: انگیزه و تمرکز. فرد هنگام کمخوابی از نظر ذهنی و جسمی چنان ضعیف میشود که حتی سادهترین مطالب را هم نمیتواند درک کند. فقط دو روز کمخوابی میتواند کارآیی یک هفته تحصیلی را از بین ببرد.
مدیریت ضعیف زمان: متاسفانه ما بیشتر اوقات جذب کارهای مورد علاقهمان میشویم و بخش بسیاری از وقتمان را روی آن صرف میکنیم و وقتی به خود میآییم که زمان برای کارهای دیگرمان باقی نمانده است. بیشتر دانشآموزان ناموفق به دام چنین رفتاری میافتند. آنها باید بیاموزند تمام درسهایشان را طبق برنامهریزی مطالعه کنند و بدانند به کدام درس، چقدر زمان اختصاص دهند.
ضعف درسی: گاهی اوقات پایه درسی دانشآموزی ضعیف است و اکنون که به سطوح بالاتر آمده، نمیتواند مفاهیم سختتر را درک کند. ابتدا باید به چنین دانشآموزی مفاهیم پایهای را دوباره آموخت و سپس از او انتظار یادگیری درسهای سنگینتر را داشت.
شرایط جسمانی: برخی محصلان وضع جسمانی مناسبی ندارند. به طور مثال، دانشآموزی یا در بینایی یا شنوایی مشکل دارد و بخوبی متوجه مطالب در کلاس درس نمیشود. برخی دیگر نیز ممکن است بنیهای ضعیف داشته باشد و به دلیل ابتلا به بیماریهای مختلف از درس خواندن و پیشرفت بازبماند. باید به این دانشآموزان توجه ویژهای کرد.
دوستان ناباب: انتخاب دوست بسیار مهم است. زیرا دوستان روی اخلاق دانشآموزان بسیار تاثیرگذار هستند. یک دوست خوب میتواند موجب پیشرفت درسی دانش آموزی شود و برعکس دوستان بد براحتی او را از درس و وظایفش دور میکند. بنابراین والدین باید مراقب باشند که فرزندشان چه دوستی انتخاب میکند.
خانواده: عامل دیگری که ممکن است به عملکرد ضعیف محصل منجر شود، ناکارآمدی خانواده است. فقر مالی و فرهنگی خانوادهها یا مشاجره بین والدین و ناسازگاری میان خواهر و برادرها موجب میشود دانشآموز نتواند تمرکز کافی روی درسهایش داشته باشد و دچار افت تحصیلی شود.
گاهی اوقات از دست دادن پدر یا مادر یا خواهر و برادر نیز میتواند مشکلات عاطفی بسیاری برای دانشآموز به وجود آورد تا جایی که به درس او لطمه بزند.
مدرسه و معلم: مدارس و معلمها در پرورش دانشآموزان میتوانند اثرات متفاوتی داشته باشند. چنانچه اگر برنامه درسی صحیح و معلم کارآزموده در اختیار دانشآموزان قرار نگیرد، براحتی استعداد و وقت باارزش آنها از دست میرود. همچنین کتابها و برنامههای درسی باید مطابق نیاز دانش آموزان طراحی شود. در ضمن مدرسه باید با والدین دانشآموز خود در جهت کشف نیازهای دانشآموزان ارتباط پی در پی داشته باشد.
چه باید کرد؟
برای اینکه دانشآموزان در تحصیل خود موفق باشند، پیش از هر چیز باید عوامل مخرب فردی و خانواده را از میان برداشت و پس از آن مدرسه باید به وظایف محول شده خود بدرستی عمل کند. مسئولان مدارس باید با ابزارهایی که در دست دارند، تشخیص دهند کدام دانشآموز در معرض افت تحصیلی است و عامل آن را بررسی و بموقع جلوی ضرر را بگیرند. برای رسیدن به این هدف معلم باید عملکرد تک تک دانشآموزان خود را زیر نظر بگیرد و میزان پیشرفت شان را با برگزاری امتحانهای هفتگی، دو هفته یک بار یا ماهانه بررسی کند و در عین حال تمام مهارتهایی را که یک دانشآموز برای موفق شدن در تحصیل نیاز دارد، به او بیاموزد. او باید هنگام تدریس نحوه مطالعه، زمانبندی و برنامهریزی صحیح را به آنها متذکر شده و در طول سال نیز دانشآموز را زیر نظر داشته باشد و در زمان مقتضی به او کمک کند. از طرفی رفتار معلم با دانشآموز خیلی مهم است. او باید رابطه دوستانه و حمایتکنندهای داشته باشد و هرگز دانشآموز ضعیف را تنبیه یا تحقیر نکند. گاهی اوقات برخی معلمها زبان به انتقاد تند و ناسالم میگشایند و دانشآموز را به باد سخره میگیرند و شخصیت او را در برابر دیگران تحقیر میکنند. این روش هرگز دانشآموز را به فکر اصلاح خود نمیاندازد بلکه او را بیش از پیش از مدرسه و تحصیل باز میدارد.
روش تدریس نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. برخی معلمان با وجود آگاهی و دانش فراوان، نمیتوانند معلومات خود را بدرستی به دانشآموزان انتقال دهند و بیشتر موجب سرخوردگی آنها میشوند.
تشکیل گروههای درسی دانشآموزی نیز در کلاس میتواند بسیار موثر باشد. دانشآموزان در چنین گروههایی تشویق به همکاری میشوند و با انگیزه بخشیدن به یکدیگر و همچنین رد و بدل اطلاعاتشان، به کمک هم میآیند. البته این گروهها باید زیر نظر معلم فعالیت داشته باشند.
Academictime.wordpress / مترجم: نادیا زکالوند
جام جم سرا: برخی از متخصصان و مسئولان، از نزدیک شدن سونامی سرطان میگویند و برخی دیگر معتقدند گرچه آمار ابتلا به سرطان بالا رفته است اما نمیتوانیم در مورد آمدن این سونامی ادعایی داشته باشیم.
۱. انگور قرمز بخورید
از خواص ضدسرطانی انگور، بهویژه نوع قرمز آن هرچه بگوییم کم گفتهایم. محققان معتقدند این میوه سرشار از آنتیاکسیدانهایی است که میتوانند خطر ابتلا به سرطان را پایین بیاورند.
از نظر پژوهشگران احتمال ابتلا به سرطانهای معده، پوست، کبد، غدد لنفاوی و سینه با مصرف انگور قرمز به شکل قابل توجهی کمتر میشود و گذشته از این، رنگدانههای موجود در این میوه میتواند سلامت پوست مصرفکنندگان را هم تامین کند. پس تا فصل انگور تمام نشده، با کمک این میوه یک قدم برای کم کردن خطر سرطان بردارید.
۲. سیر و پیاز را فراموش نکنید
از بوی پیاز خام نترسید و با غذایتان چند پر از آن را مصرف کنید. از نظر محققان پیاز و موسیر سرشار از آنتیاکسیدان هستند و ترکیباتی که برای توقف رشد سلولهای سرطانی یا پیشگیری از این بیماری مهلک لازم است را در خود دارند. پس اگر با پیاز خام میانهای ندارید، لااقل آن را کم تفت دهید و در غذایتان بریزید. از طرف دیگر، مصرف سیر را هم فراموش نکنید. به گفته محققان سیر یک داروی طبیعی ضد سرطان است. از نظر آنها مصرف مداوم سیر خطر ابتلا به سرطان کولون را تا ۵۰ درصد کاهش میدهد.
۳. از گوشت قرمز فاصله بگیرید
افرادی که هر روز حدود ۱۵۰ گرم گوشت قرمز میخورند، ۱۳ درصد بیشتر از دیگران با خطر مرگ بر اثر بیماریهای قلبی یا سرطان روبهرو هستند. از نظر پژوهشگران زنانی که پروتئین حیوانی زیادی مصرف میکنند، ۷۰ درصد بیشتر از دیگران ممکن است به مشکلات مربوط به غدد لنفاوی مبتلا شوند و آنهایی که چربیهای اشباع شده در غذایشان به وفور دیده میشود، تا ۹۰ درصد با چنین خطری روبهرو هستند.
مصرف ماهی به جای گوشت قرمز و استفاده از روغن زیتون به جای کره و روغنهای آفتابگردان میتواند تا اندازه زیادی این خطر را کم کند.
۴. کمتر کباب بخورید
هر وقت میخواهید خودتان را تقویت کنید، به جای درست کردن شام سراغ کبابیها میروید و دو سیخ کوبیده میخورید؟
محققان میگویند این بدترین راهی است که برای تقویت کردن خودتان انتخاب میکنید. بررسیها نشان میدهد مصرف خوراکیهای دودی و مواد غذایی که روی آتش کباب میشوند خطر ابتلا به سرطان معده را بالا میبرند. پس برای حفظ جانتان هم که شده، خود را کمتر تحویل بگیرید و از خیر برنج دودی و کباب بگذرید.
۵. روزی ۳۰ دقیقه قدم بزنید
کار و خستگی را بهانه نکنید و ۳۰ دقیقه از هر روزتان را بدون فکر کردن به هیچ چیز صرف قدم زدن کنید. محققان میگویند نشستنهای مداوم میتواند شما را به جمع بیماران سرطانی وارد کند. بررسیهای آنها نشان میدهد زنانی که هر روز ۳۰ تا ۴۰ دقیقه راه میروند، کمتر با خطر ابتلا به سرطان سینه روبهرو میشوند. گذشته از این، آنها فشار خون و سطح کلسترول پایینتری هم دارند و از آنجا که هورمونهایشان هم تنظیم میشود، در کنار سرطان خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای دیگر را هم پشت سر میگذارند.
۶. چیپس و پنیر ممنوع
وقتی غذاها در درجه حرارت بالا سرخ یا بو داده میشوند، ترکیبی سرطانزا به نام آکریلآمید از آنها آزاد میشود که میتواند بدن شما را هم دستخوش تغییرات شیمیایی کرده و سلامت شما را به شکل قابل توجهی تهدید کند. بررسیهای محققان نشان میدهد که آزاد شدن این ماده، میتواند افراد را با خطر ابتلا به انواع مختلفی از سرطان روبهرو کند، پس به جای سیبزمینی سرخشده و چیپس، پوره سیبزمینی بخورید.
۷. در آرایشگاه مانیکور نکنید
محققان میگویند کارهای به ظاهر سادهای که آرایشگران انجام میدهند میتواند شما را با خطر سرطانی شدن روبهرو کند. یکی از این کارها، خشک کردن لاک با کمک دستگاه است. حتما دیدهاید در سالنهای آرایشی برای زودتر خشک شدن لاک از دستگاههایی که با نور این کار را انجام میدهند استفاده میکنند. خوردن همان نور به دستان شما کافی است تا با خطر ابتلا به سرطان پوست روبهرو شوید.
۸. آسپرین بخورید
اگر پزشک به شما خوردن آسپرین را توصیه کرده، از مصرف کردنش اجتناب نکنید. محققان میگویند زنانی که هر روز یک عدد آسپرین میخورند، کمتر از دیگران با خطر ابتلا به سرطان تخمدان روبهرو میشوند. البته بهخاطر چنین یافتهای خودسرانه سراغ مصرف این دارو نروید. اگر بدن شما برای تنظیم فعالیتهایش به آسپرین نیاز نداشته باشد، مصرف آن احتمال از دست دادن جانتان را بیشتر میکند.
۹. شیر بنوشید
بررسیهای تازه نشان میدهد مصرف کلسیم میتواند خطر ابتلا به سرطان کولون را بهشدت کاهش دهد. از نظر محققان ۷۰۰میلیگرم کلسیم روزانه، ۴۵ درصد احتمال ابتلا به این سرطان را در مصرفکنندگانش کاهش میدهد. البته محققان میگویند برای اینکه از این فایده شیر بهرهمند شوید و در کنارش زیانی به بدنتان نرسانید، باید نوع کمچرب آن را میل کنید.
۱۰. بیشتر بایستید؛ کمتر بنشینید
محققان میگویند کسانی که در طول روز بیشتر در حالت نشسته قرار دارند و میانهای با ایستادن ندارند، ۲۴ درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ و سرطان آندومتر قرار دارند. محققان در بررسیهای دیگرشان دریافتهاند کسانی که بیننده حرفهای تلویزیون هستند، در مقایسه با آنهایی که اهل تماشای برنامههای تلویزیونی نیستند، ۵۴ درصد بیشتر با خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ روبهرو میشوند.
آنها توصیه میکنند برای کم کردن خطر ابتلا به سرطان، در هر ساعت چند بار از سر جایتان بلند شوید و حتی اگر کاری برای انجام دادن ندارید، چند قدمی راه بروید.
۱۱. اتاق خوابتان را تاریک کنید
شما هم از آن دسته آدمهایی هستید که وقت خوابیدن چراغ خواب را روشن میگذارند؟ از نظر محققان این عادت تنها احتمال چاق شدنتان را بیشتر نمیکند بلکه بر اساس بررسیها قرار گرفتن در معرض نور در زمان خواب خطر ابتلا به سرطان تخمدان و سینه در زنان را افزایش میدهد.
نور شبانه تولید طبیعی ملاتونین در بدن را سرکوب میکند و براساس پژوهشها خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که سطح ملاتونینشان پایین میآید، بیشتر از زنان دیگر است.
۱۲. هر روز آبمیوه ننوشید
میخواهید سلامتتان را تضمین کنید و به خاطر همین صبحتان را با یک لیوان آبمیوه شروع میکنید و در میان روز هم چند لیوان دیگر از این عصاره مینوشید؟ محققان میگویند همین تلاش برای حفظ سلامت میتواند به قیمت جان شما تمام شود.
از نظر آنها مصرف بیش از اندازه نوشیدنیهای شیرین تنها خطر ابتلا به دیابت و چاقی را بیشتر نمیکند بلکه کسانی که زیاد نوشابه یا دیگر نوشیدنیهای پر از قند را مصرف میکنند، ۸۷ درصد بیشتر از دیگران با خطر ابتلا به سرطان آندومتر روبهرو میشوند. پس به جای آبمیوه، خود میوه را مصرف کنید.
۱۳. هر روز آرتیشو بخورید
آرتیشو یا کنگر فرنگی، یک گیاه ضد سرطان دیگر است که باید حتما در وعدههای غذایی شما حاضر شود. این سبزی پرخاصیت نهتنها مانع ابتلای شما به سرطان پوست میشود بلکه در صورت دچار شدنتان به این بیماری، امکان رشد و تکثیر سلولهای سرطانی را هم کمتر میکند.
محققان میگویند برای دریافت بیشترین فایده از این گیاه، آن را حدود ۴۰ دقیقه بخارپز کرده و سپس نوش جان کنید. آرتیشو را هم میتوانید در سالادها و هم در غذاهایتان به عنوان یک گیاه پرخاصیت و خوشمزه به کار ببرید.
۱۴. گوشت را آبپز کنید
فکر سرخ کردن گوشت در درجه حرارت بالا را از سرتان بیرون کنید. محققان میگویند قرار دادن گوشت در معرض حرارت بالا، تغییراتی را در ترکیبات آن به وجود میآورد که احتمال مبتلا شدنتان به سرطانهای روده بزرگ، سینه، پروستات و غدد لنفاوی را بالا میبرد. به گفته پژوهشگران دانشگاه مینهسوتا، مصرف گوشتی که در این شرایط پخته شده و قسمتهایی از آن هم سوخته است، خطر دچار شدن به سرطان پانکراس را تا ۶۰ درصد افزایش میدهد. پس حتی اگر طعم گوشت سرخ شده یا کبابی را ترجیح میدهید، بهخاطر سلامتیتان بیخیال مصرف آن شوید.
۱۵. بروکلی بخارپز بخورید
کلمها بهترین داروهای پیشگیری از سرطان هستند و در میان آنها کلم بروکلی به ویژه اگر بخارپز شده باشد، نقش ویژهای در مبارزه با این بیماری همهگیر را بازی میکند. پس برای حفظ سلامتتان و جنگیدن با سرطان، هر روز مقداری از آن را بهعنوان دورچین غذایتان سر سفره بیاورید. محققان میگویند کلمدوستها کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه قرار دارند.
۱۶. چای سبز بنوشید
شاید تا چند سال پیش استفاده از چای سبز چندان متداول نشده بود اما با گسترش پژوهشها در مورد آن و رواج مصرف کردنش، ثابت شد مصرف روزانه چای سبز میتواند خطر ابتلا به سرطانهای سینه، تخمدان، روده بزرگ، پروستات و ریه را کاهش دهد. این چای سرشار از آنتیاکسیدان است و پژوهشگران توصیه میکنند هر روز یکی، دو فنجان از آن را میل کنید.
۱۷. پوستتان را برنزه نکنید
حرف تازهای نیست اما هرچه در مورد یافتههای پژوهشگران در این مورد میگوییم، باز هم به خرج خیلیها نمیرود و با آمدن تابستان خود را با آفتاب گرفتن برنزه میکنند و در زمستان سراغ سولاریوم میروند.
محققان میگویند برنزه کردن بیشتر از آنچه فکرش را میکنید خطر ابتلا به سرطان پوست را بالا میبرد و استفاده از اسپریهای اوتوبرنز به جای آفتاب گرفتن هم این خطر را بهطور کامل از بین نمیبرد.
۱۸. هر روز ۱۵ دقیقه آفتاب بگیرید
گفتیم برنزه کردن حتی با نور خورشید هم میتواند خطر ابتلای شما به سرطان پوست را چندبرابر کند اما این ادعا به معنی آن نیست که بهطور کامل با نور خورشید خداحافظی کنید. محققان میگویند برای حفظ سلامتتان و کم کردن خطر ابتلا به سرطان، هر روز ۱۵ دقیقه خود را در معرض آفتاب قرار دهید. بررسیها نشان میدهد کمبود ویتامین D منشا ابتلا به بسیاری از سرطانهاست.
۱۹. ضد آفتاب مصرف کنید
کرمهای ضدآفتاب تنها محصولات آرایشی ولوکس نیستند و تنها به درد خانمها نمیخورند. از نظر محققان همه باید از این کرمها برای دفع اشعههای مضر استفاده کنند و با این راه خطر ابتلا به سرطان پوست را پایین بیاورند. متخصصان میگویند ضد آفتابهایی که ۳۰spf و بالاتر دارند، بهترین گزینه هستند و برای کودکانتان هم بهتر است با کمک یک متخصص پوست، ضد آفتاب مناسب را انتخاب کنید. (افکارنیوز)
جام جم سرا: به گزارش مدیکال نیوز تودی، استئوآرتریت یا ساییدگی زانو که به آن آرتروز زانو نیز میگویند از شایعترین علل درد زانو در میانسالی و سالمندی است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی میشود. این بیماری صرفنظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن نیز میشود.
با وجود اینکه هنوز علت بروز استئوآرتریت زانو بهطور دقیق مشخص نیست اما برخی محققان میگویند که دویدن احتمالا در ابتلا به این بیماری دخالت دارد، محققان کالج پزشکی «بستون» آمریکا که این مطالعه جدید را انجام دادهاند، میگویند: مطالعات قبلی در مورد دوندههای مرد حرفهای بوده و در مورد عموم مردم کاربرد ندارد.
علاوه بر این، محققان یادآور شدند، دوندههایی که شاخص جرم بدنی (بی.ام.آی) کمتری دارند با کاهش خطر ابتلا به استئوآرتریت زانو ارتباط دارد.
نتایج تجزیه و تحلیل این مطالعه جدید نشان میدهد که خطر ابتلا به دردهای زانو در افرادی که بهطور منظم میدوند صرفنظر از سنی که شروع به دویدن کردهاند در مقایسه با افرادی که بهطور مرتب نمیدوند، کمتر است. محققان همچنین متوجه شدند، افرادی که شاخص جرم بدنی (بی.ام.آی) کمتری دارند، بیشتر تمایل دارند که بهطور منظم بدوند.
به گفته محققان این مطالعه نشان میدهد که دویدن منظم نهتنها خطر ابتلا به استئوآرتریت زانو را در میان عموم افراد افزایش نمیدهد بلکه از ابتلا به این بیماری پیشگیری نیز میکند. محققان کالج پزشکی «بستون» در آمریکا نتایج این مطالعه را در انجمن سالانه روماتولوژی آمریکا ارایه دادند. (شهروند)
آرش شرافت وزیری گفت: برای پیشگیری از ابتلا به خار پاشنه پا بهتر است به هنگام دویدن کفش مخصوص به پا شود و از ایستادن در یک موقعیت به مدت طولانی پرهیز شود.
وی، کاهش وزن، عدم انجام فعالیت ورزشی با پای برهنه، جایگزین کردن متناوب ورزشهای هوازی بجای دویدن روزانه مثل دوچرخه ثابت، افزایش انعطاف پذیری عضلات پشت ران، ساق و کف پا و استفاده از کفشهایی که قوس کف پا درآنها رعایت شده است را از راههای پیشگیری از ابتلا به خار پاشنه پا دانست.
این عضو انجمن جهانی آسیبهای ورزشی برای درمان خارپاشنه پا گفت: در مراحل ابتدایی از این اختلال توصیه میشود که از محافظهای ژلاتینی پاشنه استفاده شود، داروهای ضد التهابی خوراکی تحت نظر پزشک مصرف شود و موارد بوجود آورنده اختلال مثل کفش نامناسب، روش نامناسب ورزشی و چاقی حذف شود. همچنین بهتر است بعد از انجام حرکات ورزشی و نیز بعد از مسافتهای طولانی از کمپرس یخ در کف پا استفاده شود. البته در بعضی مواق یکی از راههای درمان تزریق کورتن است. (فارس)
سندروم روده تحریکپذیر از شایعترین اختلالات گوارشی است که دردهای شکمی شدید، گاز و نفخ معده را ایجاد میکند و با مواد غذایی که فرد مصرف میکند ارتباط مستقیمی دارد. از اینرو، متخصصان به مبتلایان توصیه میکنند با رعایت برخی اصول ساده و ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی روزانه، براحتی بیماری خود را مهار و درمان کنند. بهطور قطع مصرف برخی مواد غذایی خاص و چشمپوشی از برخی دیگر از مواد به درمان و بهبود نفخ شکم کمک میکند.
کیوی
یکی از مشکلات عمدهای که به بروز نفخ معده منجر میشود، حرکات آهسته روده و ماندن بیش از حد مدفوع در طول مسیر روده بزرگ است؛ در برخی موارد، فرد مبتلا تا چند روز احساس دفع ندارد و به اصطلاح دچار یبوست شده. محققان معتقدند میوه کیوی به دلیل فیبر زیادی که دارد مشکل را تا حد زیادی رفع میکند. مبتلایان به سندروم روده تحریکپذیر که به مدت چهار هفته، هر روز دو عدد کیوی مصرف میکنند کمتر دچار یبوست میشوند و علائم سندروم روده تحریکپذیر در آنها کاهش مییابد.
چای نعناع
نعناع قرنها به مثابه دارویی گیاهی برای کمک به هضم غذا و درمان ناراحتیهای گوارشی به کار میرفت و اکنون نیز در طب سنتی جایگاه ویژهای دارد. پژوهشگران معتقدند در درمان سندروم روده تحریکپذیر، مصرف روغن نعناع به مدت چهارهفته علائم این بیماری را تا نصف کاهش میدهد. نعناع توانایی بالایی در فعال کردن کانال «ضددرد» در روده بزرگ دارد که التهاب مجاری معده و روده را کاهش میدهد. این ماده معطر به عنوان کاهنده خفیف اشتها عمل میکند. از اینرو، محققان برای کاهش نفخ معده و کاهش علائم سندروم روده تحریکپذیر توصیه میکنند که افـراد یک فنجان چای نعناع بنوشند.
زردچوبه
این ادویه در آشپزی برخی کشورها بویژه هندوستان جایگاه ویژهای دارد و از آن برای طعم دادن به غذا استفاده میکنند، اما در این میان، زردچوبه ناراحتیهای معده را نیز تسکین میدهد. محققان معتقدند از خاصیت ضدالتهابی زردچوبه میتوان در درمان ناراحتیهای گوارشی استفاده کرد. تاثیر مصرف 500 میلیگرم از این ماده، چهار بار در هفته حدود دوبرابر داروهایی است که برای تسکین ناراحتیهای گوارشی به کار میرود.
موز
پژوهشگران میگویند موز حاوی فیبرهایی است که باکتریهای مفید موجود در معده و روده را تقویت و هضم غذا را تسهیل میکند. زنانی که روزانه دو عدد موز به مدت 60 روز به عنوان پیشغذا میخورند میزان باکتریهای مفید در بدن آنها افزایش پیدا میکند و نفخ معده تا 50 درصد کاهش مییابد.
دوغ
دوغ حاوی آنزیمی به نام «لاکتاز» است که قند موجود در شیر موسوم به «لاکتوز» را تجزیه میکند. بسیاری از افراد به قند شیر حساسیت دارند و معده آنها قادر به تحمل و هضم آن نیست. بررسیهایی که در دانشگاه ایالتی اوهایو صورت گرفته حاکی از آن است که مصرف دوغ علائم ناشی از تحمل نکردن لاکتوز را از قبیل نفخ، درد و گاز معده تا 70 درصد کم میکند.
زنجبیل
گیاه زنجبیل از هزاران سال پیش برای بهبود دلدردها و ناراحتیهای گوارشی به کار میرفت و چینیها از چهار قرن پیش از میلاد مسیح از این گیاه در طب سنتی خود بهره میبردند. بررسیهایی که بتازگی روی زنجبیل انجام شده، نشان میدهد این گیاه به عنوان شلکننده عضلانی عمل میکند و به تخلیه گاز از معده کمک میکند. زنجبیل را به اشکال مختلف مصرف میکنند، ولی گیاه تازه آن غنی از ترکیباتی است که بیشترین فایده را برای سلامت انسان دارند.
گشنیز
گنجاندن گیاه گشنیز در رژیم غذایی به قویشدن ماهیچههای دستگاه گوارش کمک میکند و علائم نفخ را از بین میبرد. گشنیز نوعی دارو و غذای طبیعی برای از بین بردن سموم بدن است و با خوردن آن، مواد اضافه از معده و بدن خارج میشود و نفخ از بین میرود.
خربزه
متخصصان میگویند خربزه حاوی مقادیر بالای ترکیباتی است که ادرارآور بوده و از آن میتوان برای درمان ورم و نفخ معده استفاده کرد.
خربزه با وجود این که به تخلیه راحتتر ادرار از مجاری ادراری کمک میکند، به دلیل میزان پتاسیم بالایی که دارد جایگزینی طبیعی برای الکترولیتهای از دسترفته بدن است.
مترجم: ندا اظهری / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
دکتر بهروز جلیلی روانپزشک کودک و نوجوان با ارائه مبحث «کم توانی ذهنی» در اولین همایش اختلالات عصبی - تکاملی، افزود: با رعایت رژیم غذایی مادر در دوران بارداری و مراقبتهای لازم در زندگی روزمره مادر جهت جلوگیری از صدمات احتمالی به او، میتوان از اختلال کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی جنین از دوران رحمی، پیشگیری کرد.
وی ادامه داد: جبران کمبود پروتئین خانمی که باردار است و پیشگیری از عفونتهایی مانند سرخجه و توکسوپلاسموز در او، باعث پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی جنین در این دوران میشود.
جلیلی، درباره پیشگیری از کم توانی ذهنی کودک پس از تولد، نیز گفت: مراقبت از جمجمه کودک برای جلوگیری از ایجاد هرگونه ضربه به سر نوزاد و رژیم غذایی مادری که شیردهی دارد، از اهمیت بسزایی در پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی کودک، برخوردار است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران همچنین تاکید کرد: پس از تولد، احتمال بروز اختلال تکاملی کودک که حاصل از کم کاری تیروئید او خواهد بود و یا اختلالی به نام «فنیل کتونیوری» وجود دارد که حتی رژیم غذایی مناسب و کنترل شده، میتواند از این نوع اختلالات جلوگیری کند.
وی افزود: البته هرچه این نوع اختلالات، زودتر تشخیص داده شوند و برای درمان اقدام سریع انجام شود، شانس درمان اختلالات، بیشتر میشود. لذا انجام آزمایش در دوران شیرخواری کودک لازم است تا والدین و پزشک، به این نوع اختلالات زودتر پی ببرند و برای درمان اقدام کنند.
جلیلی، در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه انجام تست غربالگری پیشگیری از این نوع اختلالات، در برنامه کشوری نظام بهداشت و درمان وارد شده و بیمارستانها موظف شدهاند که پس از تولد نوزاد، نسبت به انجام آزمایشهای لازم در این خصوص اقدام کنند.
نخستین همایش اختلالات عصبی - تکاملی طی روزهای ۱۷ و ۱۸ دی ماه جاری، در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار شد. (مهر)
ارتباط بروز سرطان با مصرف برخی مواد غذایی به عنوان عوامل پیشگیری کننده یا بازدارنده بیانگر نقش کلیدی تغذیه در ایجاد یا پیشگیری از ایجاد سرطان است. عوامل تغذیهای که سبب پیشگیری از سرطان میشوند عبارتند از:
- آنتی اکسیدانها: این مواد گروهی از ترکیبات در غذاها هستند که رادیکالهای آزاد را در بدن از بین میبرند یا مانع از شکلگیری آنها میشوند. رادیکالهای آزاد عامل ایجاد سرطان هستند. گروهی از ترکیبات در مواد غذایی هستند که میتوانند رادیکالهای آزاد را که عامل ایجاد سرطان و بسیاری از بیماریهای دیگر است، در بدن از بین ببرند یا مانع از شکلگیری آنها شوند. مهمترین آنتی اکسیدانهای بدن ویتامینهای C,B,A، کاروتنوئیدها، سلنیوم، روی، منیزیم و لیکوپن هستند.
*برخی منابع غذایی غنی از ویتامین C: مرکبات، فلفل سبز، توت فرنگی، گوجه فرنگی و بروکلی.
* منابع غذایی غنی از ویتامین E: ذرت، مغزها، زیتون، سبزیهای برگدار و سبز، روغنهای گیاهی و سبوس گندم.
* منابع غذایی کاروتنوئیدها که پیشساز ویتامین A هستند: هویج، میوههای نارنجی رنگ، کدو حلوایی، طالبی، سبزیهای سبز تیره، کلم پیچ، اسفناج، ذرت، تخم مرغ، مرکبات، گوجه فرنگی، گریپ فروت و هندوانه.
* منابع غذایی سلنیوم: مغزها مانند گردو، بادام، فندق، پسته و ...، ماهی و سایر غذاهای دریایی، قلوه، جگر و مخمرها.
- میوهها و سبزیها: احتمال بروز برخی از سرطانها در افرادی که روزانه میوه و سبزی مصرف میکنند کمتر است. برای پیشگیری از سرطان و سایر بیماریهای مزمن روزانه حداقل پنج واحد از میوهها و سبزیهای متنوع مصرف کنید.
- فیبرهای غذایی: میوهها و سبزیها حاوی فیبر هستند و افزایش مصرف فیبر با کاهش بروز بسیاری از سرطانها ارتباط دارد.
- اسید فولیک: ارتباط بین مصرف منابع غذایی حاوی اسید فولیک مانند حبوبات، اسفناج و مرکبات با کاهش انواع سرطانها ثابت شده است.
- ویتامین D و کلسیم: افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم با کاهش احتمال ابتلا به برخی سرطانها ارتباط دارد.
از جمله عوامل تغذیهای موثر در افزایش احتمال ابتلا به سرطان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چربیها: غذاهای پرچرب و مواد غذایی سرخ شده، ابتلا به انواع سرطان را بالا میبرد. اسیدهای چرب ترانس و اشباع در کیک، کلوچه، کراکر، غذاهای حیوانی، مارگارین، روغن سرخ شده، چیپس و ... خطرناکترین چربیها هستند. بنابراین سعی کنید چربی مورد نیاز خود را از مواد غذایی مانند بادام زمینی، ماهی، غذاهای دریایی، روغن کانولا، روغنهای گیاهی مایع مانند روغن کنجد و ...، مغزها و روغن زیتون تامین کنید.
- نمک: زیادهروی در مصرف نمک با افزایش احتمال بروز بعضی سرطانها همراه است.
- مواد غذایی آلوده به آفلاتوکسین: مصرف غلات، حبوبات و مغزهای آلوده به آفلاتوکسین مانند سموم تولید شده از کپک در این مواد غذایی موجب بروز سرطان میشود.
- گوشت: زیادهروی در مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده با افزایش احتمال بروز سرطان ارتباط دارد.
- روشهای نامناسب تهیه و طبخ مواد غذایی: مانند پخت گوشت در حرارت بالا، فرآوری گوشت، دودی کردن،نمک سود کردن، اضافه کردن مواد شیمیایی و نگهدارنده به گوشت که در تولید سوسیس، کالباس و هات داگ انجام میشود و همچنین کنسرو کردن گوشت سبب تولید ترکیبات سرطانزا میشود.
برای پیشگیری از سرطان چه کنیم؟
- غذاها را به شکل سالم تهیه،نگهداری و مصرف کنید. همچنین غذاهای فاسدشدنی را در یخچال نگذارید، غذای نیم سوخته و سوخته مثل کباب و جوجه کباب سوخته، نان سوخته، ته دیگ سوخته، پیاز داغ سوخته، سیب زمینی سرخ کرده سوخته و ... را مصرف نکنید. از مصرف غذای پخته شده که مدت زیاد مانده باشد خودداری کنید. برای حفظ خواص ویتامینهای موجود در میوهها و سبزیها، آن را در یخچال نگهداری کنید. انواع گوشت را به طور کامل بپزید و روشهای صحیح پخت مانند بخارپز، آبپز و پختن ملایم را جایگزین سرخ کردن عمیق، سوزاندن و پخت طولانی مدت کنید.
- غذاهای کم چرب، کم شیرین و کم نمک میل کنید. به این صورت که از انواع لبنیات کم چرب و کم نمک مانند شیر، ماست و پنیر کم چرب و دوغ کم نمک استفاده کنید. مصرف غذاهای چرب بویژه با منشا حیوانی را محدود کنید. از روغنهای گیاهی در حد کم و به مقدار نیاز روزانه استفاده کرده و از سوزاندن روغنها جلوگیری کنید. مصرف غذاهای پرنمک و نمک سفره را محدود کنید. مقدار نمک را در تهیه غذا کاهش داده و در مقابل از انواع ادویهها و چاشنیهای گیاهی برای طعم دار کردن غذاها استفاده کنید. مصرف قند و شکر تصفیه شده و مصرف غذاهای آماده و کنسرو شده را کاهش دهید.
- انواع غذاهای گیاهی را در برنامه غذایی روزانه خود جای دهید. در طول روز انواع میوه، آب میوه طبیعی و سبزی مصرف کنید. غلات و دانههای کامل سبوسدار مصرف کنید. مصرف گوشتهای قرمز را کم کرده و از مصرف گوشتهای فرآوری شده اجتناب کنید. از مغزها و حبوبات که حاوی فیبر بالایی هستند بیشتر استفاده کنید.
- وزن خود را ثابت نگهدارید و فعالیت بدنی منظم داشته باشید. روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط برای همه افراد توصیه میشود. 60 دقیقه ورزش برای پیشگیری از افزایش وزن بالغین و 90 دقیقه برای پیشگیری از بازگشت مجدد وزن در افرادی که موفق به کاهش وزن شدهاند توصیه میشود. همچنین یک ساعت پیادهروی سبک در روز میتواند در پیشگیری از بسیاری از سرطانها موثر باشد. بنابراین از اضافه وزن و همینطور از لاغری مفرط پرهیز کنید. (ایسنا)
دکتر محمد کاظمزاده تاکید کرد: همه افراد باید در برنامه روزانه خود از تمام گروههای غذایی شامل میوهها، سبزیها، غلات، گوشت و محصولات لبنی استفاده کنند. مواد مغذی مورد نیاز بدن فقط از یک یا دو منبع غذایی تامین نمیشود و سلامتی همه افراد در هر سنی مشروط به استفاده از همه گروههای غذایی است.
وی چاقی را عامل اصلی به وجود آورنده بسیاری از بیماریها بیان کرد و افزود: وزن خود را همواره در حد متعادل نگه دارید تا گرفتار بیماریهای قلبی، عروقی، فشار خون، دیابت و بعضی از سرطانها نشوید.
کاظمزاده یادآور شد: مصرف چربی زیاد، غذاهای حاوی چربی اشباع، کلسترول و رژیمی که چربی آن بالاست میتواند خطر ابتلا به سرطانهای پستان، پروستات، کولون و رکتوم را افزایش دهد.
وی با اشاره به افزایش غذاهای نشاستهای و فیبری در رژیم غذایی گفت: به آسانی میتوان مقدار نشاسته و فیبر رژیم را با خوردن میوه، سبزی، سیب زمینی، دانه، نان و غلات کامل افزایش داد؛ چرا که یک رژیم پرفیبر احتمال ابتلا به سرطان کولون و رکتوم را کاهش میدهد.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه افزود: الگوهای غذایی حاوی شیرینی و غذاهای شیرین معمولا پرچرب، پرکالری و خالی از مواد مغذی و معدنی است که چنین رژیمی زمینهساز بروز بعضی از سرطانها است.
وی با اشاره به چند برابر بودن میزان ابتلا به سرطان در الکلیهایی که سیگار میکشند، گفت: مصرف الکل میتواند منجر به ایجاد سرطان دهان، حلق، مری و کبد شود.
کاظمزاده با تاکید بر مصرف گوشتهای کمچرب در برنامه غذایی روزانه، تصریح کرد: پیش از اینکه گوشت را بپزید همه چربیهای قابل مشاهده آن را جدا کرده و دور بریزید و اگر چربی باقی ماند، پیش از خوردن آن را جدا کنید.
وی افزود: از گوشت سفید بویژه ماهی به جای گوشت قرمز استفاده کنید البته بهتر است پیش از پخت، پوست و چربی آن جدا شود.
کاظمزاده بر استفاده از مواد لبنی کم چرب به جای مواد پرچرب تاکید کرد و گفت: این گروه از مواد غذایی منابع خوبی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی بویژه کلسیم هستند. همچنین مصرف غذاهای حاوی ویتامین A، بتاکاروتن و ویتامین C احتمال ابتلا به سرطانها را کاهش میدهند.
مدیر نظارت بر مواد غذایی دانشگاه با اشاره به جایگزین کردن میوهها و سبزیها به جای تنقلات سرخ شده، گفت: سعی کنید در رژیم غذایی روزانه خود از سبزیهای برگی شکل سبز تیره، زرد، نارنجی و میوهها به ویژه مرکبات استفاده کنید.
وی افزود: سبزیهای خانواده کلم منابع خوبی از فیبر، ویتامینها و مواد معدنی و در نتیجه کاهش دهنده احتمال ابتلا به انواع سرطانها هستند.
کاظمزاده خاطرنشان کرد: به جای مواد غذایی که از آردهای تصفیه شده و غلات فرآیند شده درست شدهاند مانند نانهای سفید، از محصولات با آرد کامل و غلات کامل استفاده کرده و برای پخت غذا از روشهایی مانند تنوری کردن، بخارپز و آبپز استفاده کنید که نیازی به افزودن روغن نداشته باشد.
مدیر نظارت بر مواد غذایی دانشگاه در پایان گفت: سعی کنید با توجه به برچسب غذاها و میزان چربی، کالری و فیبر در آنها برای هر روز خود یک برنامه غذایی تنظیم کنید. (ایسنا)
980