جام جم سرا: دکتر رضا شیرآلی محمدپور افزود: در این زمینه علاوه بر آموزشهای ابتدایی جنسی به کودکان، باید نحوه عملکرد در برابر افراد غریبه را نیز به آنان آموزش دهیم. آموزش عملکرد صحیح در خصوص اتفاقها و بازگو کردن آن به کودکان توسط اعضای خانواده و افراد مورد اعتماد از موثرترین روشهای آموزشهای پیش از ورود کودکان به اجتماع است؛ چرا که بیشتر کودکان احساس عذاب وجدان داشته و از اطلاع رسانی به اطرافیان خود اجتناب میکنند.
وی با بیان اینکه کودکان با پنهانکردن سطوح مختلف تجاوزهای جنسی به خود، از اطرافیانشان تا آخر عمر دچار درگیری روحی میشوند، خاطرنشان کرد: خانوادهها باید برای جلوگیری از بروز هر گونه اتفاقی آموزش مقدماتی مسائل جنسی، راههای جلوگیری و در صورت بروز اتفاق، اطلاعرسانی بموقع آن را به کودکان خود بیاموزند.
محمدپور در ادامه داشتن رویکرد حمایتگرانه توسط خانواده را عاملی برای اطلاعرسانی کودک درباره بروز اتفاقات دانست و افزود: اگر خانواده به دلیل ترس از آبرو از پیگیری اجتناب کند به احساس گناه کودک دامن میزند که این امر نیز مشکلات روحی و روانی را در کودک به دنبال دارد.
به نقل از ایسنا، وی در ادامه با اشاره به اهمیت انتخاب سرویس مدارس اظهار کرد: برای انتخاب سرویس باید از افرادی که از پیش شناخته شدهاند و دارای شرایط کاری مشخص و قابل پیگیری هستند، استفاده شود. همچنین باید به کودکان آموزش داد تا از ماشینهای شخصی مسافربری که قابل پیگیری نیستند، استفاده نکنند و بهتر است برای انتخاب سرویس مدارس دخترانه در صورت امکان از رانندگان زن استفاده شود.
این روانپزشک تأکید کرد: خانوادهها باید در برابر مسائلی که کودکان مطرح میکنند، جدی باشند. آنها باید آموزش مسائل جنسی را که یکی از نیازهای مهم کودکان برای ورود به اجتماع است در نظر بگیرند و از کتابها و مراکز مشاوره برای آگاهیدادن به کودکان خود و تقویت جرات اعتراض به آنها در مقابله با تعرض استفاده کنند.
جام جم سرا: بسیاری از اعمال کودکان از عملکرد والدین الگو میگیرد. رفتار والدین به طور ناخودآگاه درونی و جزو نهادینه کودک میشود. کودک، پدر و مادرش را الگوی خود قرار میدهد و بدان عشق میورزد اما گاهی بین درونفکنی و بروز آن فاصله میافتد. بنابراین کودکی که گفتار ناپسندی را ماهها قبل، از والدینش شنیده، به تشخیص خودش و بنا به شرایط موجود، کلام زشت را به کار میبرد. بعضی والدین در خانواده حرفهای زشت میزنند و فرزندان خود را نیز آزاد میگذارند.
ارتباط کودک با دوستان بدزبان از دیگر علل یادگیری کلام زشت است. کودکان عامل بدزبانی یکدیگرند. آنها با بیان کلمات ناپسند تخلیه میشوند و میتوانند نارضایتی خود را نشان دهند. گاهی هم کودک وقتی برای اولین بار حرف زشت میزند، موجب خنده و مزاح اطرافیان میشود که حکم تشویق دارد و بهتدریج به آن عادت میکند.
با شناسایی علت نادرست اینگونه رفتارها میتوان در رفع آن موفقتر عمل کرد. چنانچه این گونه رفتارها از والدین سرچشمه میگیرد، باید آنها به طور جدی آموزش داده شوند تا خود را کنترل و در حضور کودک چنین رفتارهایی نداشته باشند و به کودک هم گفته شود این رفتارها درست نیست. اگر دوستی کودک یا کودکان دیگر عامل بدزبانی باشند، باید او را از این افراد دور کرد و بجای آن دوستان خوب و مؤدب جایگزین شود.
به اعتراضات کودکان گوش دهید، روشهای سختگیرانه نداشته باشید و در مقابل حرفهای زشت کودک نخندید. هرگز کودک نباید بدینوسیله به خواستههایش برسد و حتی باید از این بابت عذرخواهی کند. علاوه بر رعایت این نکات، به کودکان در مواقعی که حرف زشت نمیزنند، پاداش برای مؤدب بودن بدهید. (دکتر محمد زارع نیستانک - روانشناس/ایسنا)
ساعات کاری طولانی، شیفتهای کاری انعطافناپذیر، عدم شناخت رسمی و غیر رسمی از مسئولیتهای خانوادگی، فرهنگ کاری که مردم در آن درباره زندگی خانوادگی صحبت نکرده و آگاهی کسب نمیکنند، جو کاری پرتنش ناشی از هیجان یا روابط ناسالم یا نبود مدیریت مناسب، حجم کاری بیش از حد در محل کار از یکسو و دغدغه رسیدگی به اوضاع خانواده و فرزندان از سوی دیگر در زندگیهای پرمشغلهای که دستاورد مدرنیسم برای مردم امروزه است، سبب خستگی بسیاری از والدین شده است به گونهای که شاید در توجه و صرف وقت کافی برای تربیت و پرورش فرزندان دچار ضعف و بیحوصلگی شوند.
اما این مساله راهحل شیرینی دارد. بهتر است چشمتان را به روی سرمایههای ارزنده خود، یعنی فرزندانتان باز کنید. آنها میتوانند نقش مؤثری در تعادل انجام امور خانه داشته و در کنار کمک به بزرگترها از لذتبخشی مرتبط با رشد شخصی بهرهمند شده و لذت ثمرات آن را در بزرگسالی خود بچشند. شاید در ابتدا با پیشبینی خرابکاریهای احتمالی آنها، چنین به نظر بیاید که کمک نکردن کودکان کمهزینهتر خواهد بود و عاقبت کسی که باید کار را تمام کند، خود شما هستید. اما اگر بقدر کافی صبر و حوصله به خرج داده و دقیق عمل کنید، این اشتباه به قوت تبدیل خواهد شد.
واقعیت این است که شما با مسئولیت بخشیدن به کودکان خود، تفویض اختیار خواهید کرد. تفویض اختیار سبب میشود درست مانند یک مدیر کارآمد هم خودتان زمان و توان بیشتری برای رسیدگی به امور ضروریتان داشته باشید و هم این که به کودکان فرصت آموختن مهارتهای لازم زندگیشان را میدهید. میتوان ادعا کرد با این اقدام دست به یک سرمایهگذاری بلند مدت میزنید.
ساعتها آموزش در محیط امن و صمیمی خانواده بهترین فرصت است که از بار نگرانیهای آینده خود شما نیز کاسته شود. نگرانیهایی که شما را به پرسیدن این سؤالها وامیدارد: «آیا فرزندم در زندگی دانشجویی یا دوران خدمت سربازی، میتواند از خودش مراقبت کرده و بدون حمایتهای مستقیم خانواده، از عهده کارهایش بخوبی برآید؟ آیا دخترم در زندگی مشترک خویش میتواند یک همسر، مادر و یک زن ِ مؤثر باشد؟ آیا پسرم میتواند بدرستی کسب درآمد کرده و از عهده مدیریت مخارج خانه برآید و پشتوانه کارآمدی برای خانواده آینده خود باشد؟»
اگر کودک را صرفا موظف کنید که درس بخواند و به امور خانه و مسائل شخصی خود کاری نداشته باشد، تنها یک شأن را در او پروراندهاید: «دانشآموزی». دانش آموزی که از پرداختن به بقیه درسهای زندگی وامانده و مجبور است در آزمونهای واقعی زندگی خویش، رفتاری اضطرارگونه و شب امتحانی از خود نشان دهد. درحالی که پرورش شئون مختلف طی فرصت سالهای رشد او از کودکی به نوجوانی و از نوجوانی به جوانی، توأم با آرامش و لذت خواهد بود.
برای درک بهتر تصور کنید دختر خانمی را که در خانه پدریاش اصطلاحا دست به سیاه و سفید نزده و حالا قرار است میزبان خانواده همسرش باشد، یا آقاپسری را در نظر بگیرید که عمری از پدرش پول توجیبی میگرفته و همیشه برای تحقق کوچکترین خواسته از جانب خانواده حمایت مالی میشده، تأمین معاش و مدیریت مالی خودش را هم نیاموخته چه برسد به پذیرش مسئولیت همسر و فرزندش.
کسی که در زندگیاش وظیفهای جز درس خواندن و ارائه کارنامه طلایی و تشویق شدن نداشته، این بار نمیتواند بهعنوان یک شخص بالغ و رشد یافته در صحنه حاضر شود. پس فرد چارهای جز تحمل فشار زیاد پیش روی خود نمیبیند و باورکردنی است که بسیاری از درگیریهایی که به طلاق و جدایی منجر میشود نشأت گرفته از این دست ناتوانیها و بالغ نشدن زوجین باشد.
در این میان کم نیستند والدینی که اساسا در لذتبخشی این چنینی به فرزندانشان دغدغهای احساس نکرده و ترجیح میدهند دست روزگار به فرزندانشان درس بیاموزد. امیدوارم شما جزو آن دسته نباشید.
پژوهشی که در فرهنگسرای کودک روی 250 کودک انجام شده، نشان میدهد که حدود 97 درصد آنها اظهار داشتهاند باید در کارهای خانه کمک کنند با این توجیه که دوست ندارند والدین خود را به دلیل کارهای زیاد خانه خسته و عصبی ببینند، همچنین میپذیرند که به هر حال سهم چشمگیری از بههمریختگیهای خانه متوجه خود آنهاست، به علاوه دوست دارند با انجام کارهای خانه تجربه بیشتری کسب کنند.
همانطور که صرفا با کاشتن یک درخت سیب و نگاه کردن به آن و رویاپردازی نمیتوان سیب سالم و خوشمزه برداشت کرد، در پرورش و آموزش فرزندان هم، لازم است هدفمند، دقیق و مستمر رفتار شود.
تبعیض ممنوع
باور بانی رانینان مککلو و سوزان واکر مانسون آنگونه که در «کتاب کلیدهای عادت دادن فرزند به کار در خانه» منعکس کردهاند، چنین است که نباید در آموزش مهارتهای اساسی زندگی بین فرزندان تفکیک قائل شد. بنابراین اگر تصور میکنید که با آموزش دادن به فرزندان بزرگتر، سهم کوچکترها را هم ادا کردهاید، اشتباه میکنید. نباید فرزندان کمسن و سالتر را از قلم انداخت.
همچنین این ایده غلط است که کارها به دو دسته دخترانه (مانند آشپزی و خانهداری و دوخت و دوز) و پسرانه (نظیر تعمیر لوازم برقی خانه، شستن ماشین و...) تقسیم شدهاند و هر جنسیتی تنها باید وظایف مرتبط با خود را بداند. این تصور که فرزند معلول، فردی منفعل است نیز نادرست است. متأسفانه اینطور جا افتاده است که به فرزند معلول بیشتر خدمات ارائه داده شود تا آموزش و معمولا از آنها مشارکت و همکاری طلب نمیکنند. درحالی که فراموش میشود او به دلیل شرایط خاصش نیازمند آموختن مهارتهای ویژهای نسبت به دیگر کودکان است! بنابراین نباید با ایجاد تبعیضهای سنی، جنسیتی و حتی سلامت عدهای را از انجام آنچه بدان نیاز دارند
محروم کنید.
کارهای خانه را برای بچهها لذتبخش کنید
مطلب مهمی که ممکن است در محول کردن کارهای خانه اتفاق بیفتد این است که فرزندان به بهانههای مختلف از زیربار انجام کارها شانه خالی کنند، که شاید اصلیترین علت این فرارها، لذتبخش نبودنشان باشد، به گونهای که تصور میکنند صرفا موظف به انجام تکلیف هستند. اما اگر شما خلاقیت به خرج بدهید میتوانید مهرهها را به گونهای بچینید که برای مشارکت مشتاق شوند. میتوانید از این 9 اقدام پیشنهادی استفاده کنید:
1 ـ اجاز دهید خود بچهها کارهایشان را انتخاب کنند. این شیوه بسیار کارآمدتر و لذتبخشتر از بکن نکنهای روزمره والدین است. به این ترتیب پس از قوام گرفتن این سبک، روحیه فرزندان به گونهای تغییر خواهد کرد که خودشان داوطلبانه به انجام امور بپردازند. درحالی که شاید تصور شما این باشد که لباس شستن از مرتبکردن تخت سادهتر است، فرزندتان با شما هم عقیده نباشد. فهرستی از تمام کارهای قابل انجام در خانه را تهیه کنید، و بگذارید به نوعی قرعهکشی کرده تا مشخص شود چه کسی حق انتخاب اول را دارد. سپس به هر کودک اجازه دهید که از فهرست موجود کارهایی را انتخاب کند. این به کودکان این امکان را میدهد که نوعی کنترل در آنچه باید انجام دهند داشته باشند، وقتی قرار باشد هر روز این کار را انجام دهند به طرق مختلفی این شیوه آنها را خوشحالتر میکند.
2 ـ انجام کارها را به فرزندانتان آموزش دهید. یکی از دلایلی که کودکان از انجام کاری لذت نمیبرند این است که هرگز به قدر کافی راجع به آن آموزش ندیدهاند. به شیوهای آرام و لذتبخش کارهای تازه را، در اوقاتی از روز که حال و حوصله فرزندانتان سر جایش است به ایشان معرفی کنید. شما میتوانید آن را به عنوان آموزشی ویژه معرفی کنید، به طور نمونه «میخواهید بدانید که چطور میشه گوشههای ملحفه تختخوابتون رو درست مثل تختهای بیمارستان دقیق و تراز تا بزنید؟» آن هم به شیوهای غیرعجولانه، و با توجه کامل که سبب میشود بچهها با شما احساس نزدیکی کرده و اطمینان حاصل کنند که برای انجام آن کارها به تنهایی، صلاحیت کافی دارند. برای کارهای پیچیده یا خطرناک مانند آشپزی، مطمئن شوید که قبل از سپردن مسئولیت تام به فرزندانتان، لذتبخشی لازم و متعددی داده شده است.
3 ـ بازی بسازید. با تبدیل هر کار به یک بازی، آن را لذتبخش کنید. موقع اختراع یک بازی خلاقیت به خرج دهید و از فرزندان خود در این طراحی خلاقانه کمک بگیرید. یک نمونه میتواند خالیکردن ظرفشویی طی مدتی معین باشد. هدف این بازی خالیکردن ظرفشویی در یک چارچوب زمانی خاص است، درحالی که لازم است دقت بالایی صرف شود تا ظروف شکسته نشوند یا روی زمین نیفتند. شما میتوانید از یک ساعت شنی استفاده کرده یا عقربه ساعت را متوقف کنید و به فرزند خود چارچوب زمانی مشخص و معقولی متناسب با کاری که قرار است انجام شود بدهید ـ هدف این است که او را به شتاب وادار نکنید.
4 ـ برای انجام کارها، آواز بسازید. آواز خواندن (غالبا) انجام کارها را خوشایندتر میکند. میتوانید از ملودی آوازهای موجود استفاده کرده یا ملودی خودتان را بسازید. در بسیاری اوقات اشعار میتوانند راجع به خود کار باشند. مانند «این طوری تخت رو مرتب میکنیم، تخت رو مرتب میکنیم، تخت رو مرتب میکنیم... .» گزینه دیگر این است که به بچهها اجازه داده شود که همراه با پخش آهنگ مورد علاقهشان که در آیپد آنها یا کامپیوتر خانه است آواز بخوانند و همزمان کارهای خود را کامل کنند.
5 ـ کارهای تکمیل شده را پیگیری کنید. بچهها عاشق این هستند که تقویت مثبت دریافت کنند. چه یک ستاره طلایی باشد یا یک برچسب مخصوص، بچهها عاشق چیزهای کوچکی هستند که تأئید میکند کار را بخوبی تمام کردهاند. جوایز باید متناسب با سن و سال باشد. اینگونه با پاسخگویی به توجهطلبی فرزندان موتور حرکت آنها را برای فعالیتی مستمر تقویت میکنید. کارهایی ساده و کمهزینه نظیر نوشتن یک جمله حاوی سپاسگزاری و چسباندن آن روی در یخچال جایی که همه اعضای خانواده بتوانند آن را مشاهده کنند: «دیشب از سالادی که درست کردی حسابی لذت بردیم، همه منتظر چشیدن دوباره دست پختت هستیم!»، درست کردن یک کارتپستال ساده با کلمات محبتآمیز مانند«عزیزم! از این که میبینم برای همکاری با من و آموختن مهارتهای تازه چهقدر شوق داری، لذت میبرم»، یا حتی تهیه یکی از ابزار و وسایلی که به آن احتیاج داشته است.
6 ـ کارهای خانگی را به یک مساله خانوادگی تبدیل کنید. به طور مثال، دو نفر مسئول مرتب کردن تخت باشند، یا این که همه با هم مسئول چیدن سفره باشند. کارهای خانه را به یک فعالیت دسته جمعی و خانوادگی، تبدیل کنید که هر عضو خانه نقشی روزانه یا هفتگی ایفا میکند.
7 ـ کارهای خلاقانه طراحی کنید. ممکن است بچهها با انجام کارهای روزمره مانند مرتب کردن تخت، خارج کردن کیسههای زباله از خانه، یا جاروبرقی کشیدن کسل شوند. پس کارهای لذتبخش جدیدی طراحی کنید و به آنها اجازه دهید ایدههایی برای کارهای مهیج بروز دهند. مثلا در و دیوار حمام را وقتی تمیز کنند که خودشان هم دارند حمام میکنند.
8 ـ آرامآرام اقدام به تقویت مثبت کنید. بدترین کاری که میتوانید بکنید این است که پیوسته کودکان خود را وقتی که کار را تکمیل نمیکنند، به باد انتقاد بگیرید. شاید در روند گذشته اختلالی وجود داشته یا تناسب توانایی و روحیات او با وظایف و مهارتهای محوله در نظر گرفته نشده است، شاید بهاندازه کافی به کاری که لازم است انجام دهد ترغیب نشده یا ضرورت آن را درک نکرده است، بهتر است صبور باشید و از زدن برچسبهای منفی نظیر «بیدست و پا، خرابکار، بیمسئولیت، ترسو، تنبل و...» پرهیز کنید. برای ترغیبکردن آنها از روشهایی نامحسوس استفاده کنید. مثلا پدر یا مادر میتواند بگوید «برای رفتن به خانه خالهجان لازم است تا قبل از ظهر ماشین رو بشویم، اما دخترم، ممکنه تو و برادرت با هم این کار رو انجام بدید؟ در غیر این صورت بعید میدونم به موقع برسیم و نمیتونید با دخترخاله هاتون بازی کنید.»
9 ـ مستقیما نگویید اشتباه کردید. اگر مستقیما به آنها بگویید که دارند اشتباه میکنند تمایلی به کامل کردن کارهای خود در آینده نخواهند داشت، در عوض، همیشه بخشهایی از کار را یادآوری کنید که بخوبی انجام دادهاند، آنها را در تمام کردن کار کمک کنید. اگر درخواست یا سؤالی داشتند، چند راهنمایی مفید بدهید تا دفعه بعد بهتر عمل کنند.
منبع:workingmoms.about.com
raisingchildren.net.
مترجم: فاطمه عمانی / (ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم)
احمد ایروانی گفت: انحراف ستون مهرهها از سه قسمت تشکیل شده است که شامل انحراف ستون مهرههای گردن، پشت و کمر میشود که هر کدام میتواند انحراف غیرمعمول داشته باشد و باعث درد و آسیب شود.
وی افزود: در حالت طبیعی ستون مهرههای گردن دارای گودی، ستون مهرههای پشت تحدب (برآمدی) و کمر دارای گودی به عقب دارد که در دوران جنینی فقط انحنای پشت را شاهد هستیم و البته با رشد کودک دو انحنای دیگر ایجاد میشود.
ایروانی با اشاره به این مطلب، تصریح کرد: این انحناها در حد طبیعی باید وجود داشته باشند. انحنای غیرطبیعی به زمانی گفته میشود که منجر به درد شده و ممکن است از حد معمول بیشتر یا کمتر باشد. انحنا در ستون مهرههای پشت که حالت تحدب دارد معمولا بهصورت گوژپشتی خود را نشان میدهد. البته این انحناها میتواند به طرفین یا عقب و جلو در هر یک از این نواحی سهگانه یا کل نواحی باشد که دلایل عمدهای میتواند در بروز این عارضه دخیل باشد.
این جراح مغز و ستون مهرهها عنوان کرد: عوامل ژنتیکی و مادرزادی، بیماریها، شکستگیها یا جراحیها میتواند باعث انحراف در ستون مهرهها شوند. این عارضه در موارد کمی بدون علامت است که در چنین حالتی معمولا پس از عکسبرداری مشخص میشود، اما اگر زاویه این انحناها زیاد باشد در شکل ظاهری هم نمایان میشود. اگر میزان انحناها زیاد باشد در نتیجه درد نیز زیاد شده و فشار بر نخاع نیز افزوده میشود. همچنین ممکن است اختلالاتی در عملکرد ریهها به دلیل کاهش حجم قفسه سینه ایجاد شود (ایسنا)
ابراهیم فراهانی افزود: تحقیر و تمسخر میتواند اثرات بسیار منفی بر حرمت نفس و اعتماد بهنفس افراد بگذارد. این مسئله به دلیل موقعیت و طی مراحل تکاملی در میان کودکان، خصوصاً سنین راهنمایی، نسبتاً شایع بوده و باید کودک را برای مقابله درست با آن آماده کرد.
این کارشناس ارشد علوم تربیتی و مشاوره در خصوص مقابله با تمسخر و دست انداخته شدن کودک اظهار کرد: به کودک توضیح دهید که تمسخر، توهین و تحقیر، تجاوز به حقوق دیگران و غیرمجاز است و افرادی دست به چنین کاری میزنند که خود در درون احساس حقارت و کمارزشی میکنند و برای کم کردن چنین احساسی از این حربه استفاده میکنند. باید از طریق بازیهای ایفای نقش، طریقه برخورد با چنین بدرفتاری را بطور عملی به کودکان آموزش داده و تمرین کرد.
وی با بیان اینکه به کودک توضیح دهید که هدف فرد متخاصم یا فحاش برآشفته کردن و یا ترساندن طرف مقابل است، افزود: معمولاً بهترین واکنش رفتاری در برابر چنین افرادی بیتوجهی و نادیده گرفتن آنهاست و خشمگین شدن یا ترس باعث جری شدن فرد متخاصم میشود.
رئیس مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانشآموزان استان مرکزی، اظهار کرد: به کودک بیاموزید که در این شرایط با قامت و ظاهری جدی و صدایی قوی و استوار از فرد متجاوز بخواهد که عمل خود را متوقف کند.
او شوخ طبعی را بسیار کمک کننده دانست و گفت: مثلاً اگر فردی برای تمسخر بگوید «زرشک» میتوان در پاسخ به او گفت «آبش خوشمزهتره» و....
فراهانی عنوان کرد: به کودک بیاموزید که در پاسخ به فرد متخاصم و متجاوز کاربرد کلمات زشت و یا رفتار مشابه آن شخص، نه تنها تاثیری نخواهد داشت بلکه باعث میشود خود را همشأن او قرار دهد. اگر شخص رفتار خود را تکرار کرد و ادامه داد حتماً موضوع را با والدینش در میان بگذارید. (ایسنا)
عصمت عباسی در خصوص نوع میانوعدهها و توجه به میزان نمک در آنها اظهار کرد: در حال حاضر مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده، انواع فستفودها و نیز مصرف زیاد نمک از جمله مشکلاتی است که در الگوی غذایی دانشآموزان وجود دارد. مصرف زیاد نمک زمینه را برای فشارخون بالا در بزرگسالی فراهم میکند. همچنین مصرف زیاد روغن و چربی علاوه بر بالا بردن چربی خون و بیماریهای قلبی - عروقی به دلیل دریافت کالری زیاد سبب اضافه وزن و چاقی نیز میشود.
وی با اشاره به اینکه کودکان باید هر چهار تا شش ساعت برای نگه داشتن غلظت قند خون در حد طبیعی غذا بخورند، افزود: توجه به این موضوع سبب میشود که فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند. کبد که مسوول ذخیره گلوکز به صورت گلیکوژن و آزادسازی آن به خون در صورت نیاز است، در کودکان تنها برای حدود چهار ساعت گلیکوژن ذخیره میکند، بنابراین دانشآموزان به خوردن غذا در وعدههای بیشتر نیاز دارند و باید بین صبح تا ظهر و نیز بین ظهر تا شب میانوعده مصرف کنند.
عباسی تصریح کرد: برای پیشگیری از فشارخون بالا و بیماریهای قلبی - عروقی و اضافه وزن و چاقی در بزرگسالی، میانوعده دانشآموزان باید شامل مواد غذایی باشد که علاوه بر تامین نیازهای تغذیهای، کمنمک و کمروغن و کمشیرین نیز باشند. به این دلیل موادی چون چیپس، چوب شور، فرآوردههای غلات حجیم شده و سایر تنقلات چرب و شور و شیرین میان وعدههای مناسبی نیستند.
وی گفت: میانوعدهها باید علاوه بر دارا بودن ارزش غذایی، از یک یا چند گروه اصلی غذایی تهیه شده باشند. استفاده از انجیر خشک، توت خشک، نخودچی، کشمش، انواع مغزهای بو نداده و بدون نمک، برگه زردآلو و انواع میوهها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، زردآلو، لیمو شیرین و... سبزیجاتی نظیر هویج، کاهو، خیار و ساندویچهایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت، نان و حلوا شکری، نان و پنیر کمنمک و خرما میتواند به عنوان میانوعده در برنامه غذایی دانشآموزان قرار گیرد.
این کارشناس مسوول با بیان اینکه حذف وعدههای غذایی رفتاری رایج در نوجوانان است، عنوان کرد: حذف وعده صبحانه در دانشآموزان بسیار شایع است و با عواقب نامطلوبی از قبیل اضافه وزن و چاقی، کاهش تمرکز و عملکرد درسی ضعیف و دریافت ناکافی مواد مغذی به خصوص کلسیم همراه است. دانشآموزانی که یک وعده غذایی خود را حذف میکنند، در پاسخ به گرسنگی اغلب از میان وعدههایی استفاده میکنند که از لحاظ ویتامین، مواد معدنی و فیبر پایین و سرشار از چربی، شکر و نمک هستند.
عباسی در خصوص اثرات زیانبار مصرف غذاهای پرنمک و شور متذکر شد: نمک ماده ضروری و تامینکننده سدیم در انسان است. سدیم در انتقال جریانات عصبی و انقباض عضلانی نقش دارد. اگر چه نمک یک ماده ضروری برای بدن است و حدود 3 تا 5 گرم در روز (نصف یک قاشق مرباخوری) مورد نیاز است، اما اضافه دریافت آن خطرات عمدهای دارد که افزایش فشارخون از آن جمله است. ثابت شده است که مقدار مصرف نمک با میزان شیوع سکته قلبی در جامعه مرتبط است. دریافت زیاد نمک و سدیم و مصرف غذا و تنقلات شور و پرنمک سبب کاهش باز جذب کلسیم از کلیه شده و دفع ادراری آن را افزایش میدهد که خود عامل مهمی در کاهش تراکم استخوانی و پوکی استخوان است.
وی یادآور شد: خطر ابتلا به سرطان معده نیز با مصرف غذاهای پرنمک افزایش مییابد. جلوگیری از اثرات زیانبار دریافت بالای نمک از دوران کودکی و سنین مدرسه باید شروع شود. دانشآموزان باید سعی کنند که در هنگام انتخاب مواد غذایی، نوع کمنمک آن را برگزینند. به همین خاطر دانشآموزان باید مصرف فستفودها را بسیار محدود کنند و در کنار فستفودها، انواع سبزی یا سالاد مصرف شود. به جای خیارشور از گوجهفرنگی، خیار، کاهو و سایر سبزیجات استفاده شود. (ایسنا)
970
محققان دریافتهاند که مغز نوزادان با سرعتی باور نکردنی رشد میکند. تنها در سال اول تولد اندازه مغز آنها دو برابر افزایش پیدا میکند. در چهار سال آینده، حجم مغز آنان به اندازه یک انسان بالغ است. برای یادگیری و رشد فکری مغز کودک ۱۰۰۰ تریلیون سیناپس (ارتباط بین سلولهای مغزی) تولید میکند که دو برابر اندازه سیناپس تولید شده در مغز یک انسان بالغ است.
آنها از ۱۰ ماهگی متوجه رفتار اطرافیانشان میشوند و حتی با دیدن کارتونهای مختلف، میتوانند بفهمند که نقش اصلی کارتون کیست و چه کسی باید در رفتار و گفتار، تابع چه کسی باشد. به عبارت سادهتر، بچهها از ۱۰ ماهگی به بعد متوجه رئیس و مرئوس بودن آدمهای حقیقی دور و برشان یا شخصیتهای مجازی کارتونهایی که میبینند، میشوند و حتی این را درک میکنند که بزرگترها به نوعی رئیس کوچکترها هستند.
در واقع، سطح درک در کودکان بیشتر از آن است که ما تصور میکنیم. بنابراین بهتر است در حضور آنها مسائلی را مطرح نکنیم که شنیدنش بر آنها اثرات سوء و مخربی برجای میگذارد.
شاید برایتان پیش آمده باشد که جلوی تلویزیون بنشینید و به دیدن و شنیدن اخبار گوناگون بپردازید در حالی که کودکی هم در کنارتان مشغول بازی بوده. شاید پیش آمده باشد که خبرهای در حال پخش حاوی گزارشهایی از حوادث و مرگ و میر باشد و شما با این تصور که کودک بازی میکند و نمیفهمد خیلی راحت مشغول تماشا و شنیدن آن اخبار باشید ولی روزها بعد در کمال ناباوری احتمالاً دیدهاید که آن کودک سوالات عمیقی راجع به خبرهای پخش شده از شما میپرسد!
یک مثال دیگر؛ ما از کودک ۶ساله انتظار نداریم که نگران مسائل مالی خانواده باشد اما در حرفها و رفتار آنان دیدهایم که او با خود میاندیشد که نکند پول پدرم تمام بشود، نکند که ما فقیر شده و دچار مشکل شویم. این نگرانیها در ذهن او وقتی شکل گرفتهاند که ما با باور اینکه آنها متوجه نمیشوند درحضورشان از مشکلات مالی خانواده صحبت کردهایم.
پژوهشها نشان میدهند که کودکان ۱۵ ماهه با مشاهده تعاملات اجتماعی میتوانند عصبانیت را تشخیص دهند و نگرانیهای اطرافیان را درک کنند. حالا جالب است که آنها حتی قادرند با استفاده از این اطلاعات عاطفی به گونهای رفتار کنند که از عصبانیت بزرگسالان جلوگیری کنند.
کودکان نوپا با توانایی به کارگیری چندین راهکار عاطفی و دیداری، قادر به درک انگیزه اطرافیان خود هستند. این در حالی است که چنین تواناییای برای این سن، از دیدگاه ما عملکردی دشوار محسوب میشد.
به نظر میرسد از این پس باید بیشتر مواظب رفتار و کردار خود در حضور بچهها باشیم و دیدگاهمان را اگر خلاف گفتههای فوق بوده تغییر دهیم و توجه داشته باشیم که تربیت وآموزش انسان در اولین قدم درخانواده شکل میگیرد. اگر درخانواده روابط هریک از اعضا با دیگران دچاراختلال شود همه سیستم خانواده دچار مشکل خواهد شد.
کودکی که دریک خانواده ناسازگار زندگی میکند بیشتر مستعد اختلال عاطفی است و تاثیر زیانبار بر رشد عاطفی کودک خواهد داشت. مشاجره والدین با یکدیگر کودکان را گوشهگیر، افسرده و پرخاشگر میکند و باعث نا امنی و اضطراب و صدمه به احساسات و عواطف آنان شده و زمینه را برای ارتکاب بزهکاری فرزندان فراهم میآورد. بنابراین والدین تحت هر شرایطی باید در حضور کودکان رفتار خود را کنترل کنند. (تراز به نقل از سلامت)
به گزارش جام جم سرا ، بسیاری از والدین از این که کودکشان در میان هم سن و سالان خود کوتاهتر است، نگران میشوند و به پزشک مراجعه میکنند.
مهمترین عامل تاثیرگذار در قد نهایی یک کودک، پدر و مادر او هستند. به عبارتی از یک پدر و مادر قد بلند، فرزند بلندقدی زاده میشود و عکس آن نیز درباره زوجهای کوتاه قامت صادق است. ما میتوانیم با دانستن قد پدر و مادر یک کودک، قد نهایی او را حدس بزنیم. بسیاری از والدین از این که کودکشان در میان هم سن و سالان خود کوتاهتر است، نگران میشوند و به پزشک مراجعه میکنند.
اولین قدم در ارزیابی قد چنین کودکی مراجعه به جدول قد است. جدولهایی وجود دارد که براساس قد کودکان جوامع مختلف نوشته شده است. براساس این اعداد ما میتوانیم بگوییم، یک کودک در کدام صدک قدی جامعه قرار دارد. تعیین این صدک از این منظر اهمیت دارد که بتوانیم بین یک کوتاهی معمولی که به افراد بالاتر از صدک ۳ اطلاق میشود، با کوتاهی شدید که به کودکان کمتر از صدک ۳ گفته میشود، فرق قائل شویم.اهمیت اصلی توجه به قدکودکان و نوجوانان، تشخیص بیماریهایی است که میتواند رشد کودک را مختل کند و بررسی منحنی رشد کودکان در این باره اهمیتی بیش از میزان مقطعی قد آنان دارد.
شرایط کودکی که به موازات صدک پنجم رشد میکند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوب است، اگرچه کوتاه قد است، ولی نگرانکننده نیست و شرایط کودکی که چند سانتیمتر از او بلندتر است و به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته، بیشتر نگرانکننده است.
گاهی نیز برخی بیماری ها نظیر (۱)بیماریهای کلیوی، (۲) بیماری های کبدی، (۳) بیماری دیابت، (۴) سوءتغذیه شدید، (۵) نواقص ژنتیکی، (۶)کمکاری تیروئید، (۷)راشیتیسم،(۸)بیماری ترنر موجب کوتاهی قد میشوند.بیماریهای کلیوی و کبدی، دیابت، سوءتغذیه شدید و انواع نقایص ژنتیک موجب افت رشد و کوتاهی قد میشود. درمان این بیماران باعث برگشت رشد آنان به حالت طبیعی میشود. بیماریهای دیگری نیز هستند که گاه با وجود کوتاهی قد مورد توجه قرار میگیرند و مداوا میشوند.
کمکاری تیروئید: کوتاهیقد از نشانههای مهم کم کاری تیروئید است که در کنار علامتهایی مثل خواب آلودگی، خستگی مفرط، پفآلود بودن و کند ذهنی میتواند توجه والدین و پزشکان را به وجود این بیماری معطوف سازد. آنچه اهمیت دارد این است که تشخیص به موقع و درمان این بیماری اگر قبل از بسته شدن صفحه رشد استخوانی صورت گیرد، باعث برگشت قد به حالت نرمال میشود. درمان این بیماری با مصرف قرصهای لووتیروکسین ممکن است.
راشیتیسم: زندگی شهری بسیاری از کودکان را از تابش نور خورشید محروم کرده است و به این ترتیب، بیماری راشیتیسم کماکان تهدیدی برای کودکان محسوب میشود. علامتهای دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کنارههای استخوان جناغ است. درمان به موقع راشیتیسم به هر دلیل چندان سخت نیست و میتوان با مصرف کلسیم و ویتامین D از عوارض بیماری مثل کوتاهیقد جلوگیری کرد.
بیماری ترنر: این بیماری کروموزومی بر اثر کمبود یک کروموزوم ایکس در دختران ایجاد میشود. از دیگر علائم این سندروم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوس دار و تاخیر در بلوغ است. به طور معمول این دختران در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی به خاطر ظاهر نشدن علائم بلوغ نزد پزشک میروند. این کودکان چون بلوغ دیرتری دارند تا سنین بالاتر به درمان با هورمون رشد جواب میدهند.
اظهارات دکتر کورش وحید شاهی، فوقتخصص قلب کودکان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران نشان میدهد برخلاف نگرش قدیمی که بروز بیماریهای قلبی و عروقی را در بزرگسالی میدانستند، یافتههای جدید ریشه این مشکلات را به دوران نوجوانی و کودکی مربوط میدانند.
وی با بیان این که تا امروز توصیههای مراقبتی بر اصلاح سبک زندگی تأکید داشت، به جامجم میگوید: ریشه تصلب شرایین قلب بزرگسالان به دوران کودکی برمیگردد، به همین دلیل تاکید میکنیم مراقبتها به منظور پیشگیری از عوارض عروقی، قلبی و مغزی از سنین نوجوانی و کودکی آغاز شود.
تغذیه؛ موثر بر سلامت قلب
متاسفانه پدیده چاقی کودکان، دنیا را تهدید میکند، به همین دلیل بچههای امروزی بسیار زودتر از بزرگسالان وارد دنیای رژیمهای کاهش وزن شوند.
تقریبا اغلب بزرگسالان از خوردن چیپس، پفک و سایر تنقلات لذت میبرند. در چنین شرایطی چگونه میتوان انتظار داشت کودکی تقاضای خوردن این تنقلات را نداشته باشد؟ آنقدر درباره مضرات مصرف این خوراکیها شنیدهایم که دیگر گوش شنوایی درباره آنها وجود ندارد. با وجود این خواهش ما از والدین آن است که به خاطر سلامت قلب کودکتان به توصیههای متخصصان در این رابطه توجه داشته باشید.
به گفته دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه، امکان حذف این خوراکیها وجود ندارد، اما میتوان مصرف آنها را مدیریت کرد و با فاصلههای زمانی قابل توجه چیپس و پفک خورد.
دکتر وحید شاهی مراقبت از شیوه تغذیه امروز کودکان را در سلامت فردای آنها بسیار کلیدی میداند و تأکید میکند: فستفودها، مصرف نمک و افزودنیها، چربیها را افزایش دادهاند والبته کمتحرکی ناشی از آپارتماننشینی و تغییر شکل بازیهای کودکانه از فعالیتهای هیجانی پرتحرک به بازیهای رایانهای و یکجانشینی، نه تنها سلامت قلب کودکان و نوجوانان را به صورت جدی تهدید میکند، بلکه باعث ابتلای زودهنگام آنها به بیماریهای فشار خون و چاقی نیز میشود.
تشویق کودکان به ورزش همگانی
چند سالی است شهرداری تهران تجهیزات ورزشی در پارکها را با رنگهای جالب توجه نصب کرده است تا شهرنشینان را نسبت به تحرک و فعالیتهای بدنی تشویق کند. در عین حال تعداد وسایل بازی در پارکها را نیز افزایش داده است. اما بالا بودن آمار مبتلایان به بیماریهای قلبی و عروقی نشان میدهد میزان استفاده از این وسایل همچنان قابل قبول نیست.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران با تأکید بر ضرورت تشویق مردم برای انجام ورزش همگانی میگوید: زمینهسازی برای انجام این ورزشها به صورت مستمر و منظم باعث هم افزایی حضور اقشار مختلف بویژه کودکان و نوجوانان میشود.
دکتر وحیدشاهی خاطرنشان میکند: مصرف سیگار، تنشهای عصبی و استرس والدین بر سلامت قلب کودک تاثیر میگذارد.
نشانههای قلب بیمار
معمولا یک تا 2 درصد نوزادان با قلب بیمار به دنیا میآیند که بدون شک مراقبتهای دقیق و مراجعات منظم به پزشک در کنترل مشکلات قلبی موثر است. اما با توجه به این که اغلب بیماریهای قلبی مادرزادی نیست، از دکتر وحید شاهی درباره زمان بررسیهای دورهای قلب کودکان پرسیدیم.
وی با بیان این که از نظر علمی چیزی به نام چکاپ قلب برای بچه نداریم، میگوید: والدین در صورت مشاهده علائمی همچون خستگی زودرس، تپش قلب، غشکردن، گیج رفتن سر، دردسینه و... حتما قلب کودک را تحت معاینه پزشک قرار دهند.
این فوقتخصص قلب کودکان تأکید میکند: در صورت وجود بیماری مادرزادی قلبی میان بستگان درجه یک و دوی کودک، سابقه مرگ ناگهانی و توجیه نشده در سنین زیر 50 سال، سکته قلبی یا مغزی زیر این سن، به واسطه پرریسک بودن خانواده، کودک بدون علامت بیماری هم باید تحت بررسی قرار گیرد و این بررسی بهتر است در دوره شیرخوارگی تا سنین چهار پنج سالگی انجام شود و در دوران نوجوانی طبق زمانهای توصیه شده توسط پزشک متخصص قلب اطفال نیز تحت بررسی منظم قرار بگیرند.
تاثیر بیماریهای مادر بر قلب کودک
راهکارهای مراقبت از سلامت قلب کودک در دوران بارداری پرسشی بود که دکتر آمنه لاهوتی، فوق تخصص زنان و نازایی درباره آن به جامجم میگوید: اگرچه تشخیص انواع ناهنجاریهای قلبی در دوران جنینی منجر به مداخله درمانی در این دوران نمیشود؛ ولی میتوان با متخصص اطفال برای ویزیت نوزاد در اتاق زایمان مشاوره کرد. در صورتی که مشکل حاد نباشد، نوزاد در اولین فرصت پس از تولد باید توسط متخصص قلب اطفال ویزیت شود.
وی ادامه میدهد: بعضی از این بیماریها همانند تجمع مایع در قسمتهای مختلف بدن در همان دوران جنینی علامت دار میشوند که در سونوگرافی قابل تشخیص است.اما ممکن است برخی نیز هیچ علامتی نداشته باشند. به همین دلیل همه نوزادان در بدو تولد باید توسط متخصص اطفال ویزیت و معاینه میشوند.
دکتر لاهوتی تأکید میکند: علاوه بر مشکلات ژنتیک، گاهی عواملی غیرژنتیک همچون بیماریهای مادر بر سلامت قلب کودک تاثیر دارد. مثلا فرزند مادر مبتلابه دیابت، بیماری لوپوس، مصرف داروهایی مانند ضدتشنج، لیتیوم و وارفارین، ابتلا به بیماریهای عفونی مانند سرخجه، اوریون یا سرخک میتوانند سلامت قلب جنین را دچار ریسک کند .
معنای صدای اضافه قلب کودک
مشاهده نگرانی مادری که به کودکش گفته بودند به خاطر صدای اضافه قلب، کودکش باید تحت اکو قرار گیرد، عامل جستوجوی پاسخ معنای این تشخیص از دکتر وحیدشاهی ، فوقتخصص قلب کودکان شد. به گفته وی، صدای اضافه یک اصطلاح در معاینه است که لزوما به معنای بیمار بودن کودک نیست. فقط نشانهای است که میگوید در صورت وجود داشتن، سلامت قلب کودک باید بررسی شود که در بسیاری از مواقع پاسخ آن گویای سلامت قلب است. بنابراین وجود صدای اضافه در قلب نشانه بیماری نیست.
سهیلا فلاحی - دانش و سلامت
به گزارش جام جم آنلاین به نقل برنا، از عوامل خطر چیزهایی هستند که باعث ایجاد سرطان در کودکان می شوند. اگر چه این عوامل ریسک سرطان در کودکان را افزایش می دهند، ولی علت مستقیم سرطان نیستند. چه بسا کودکانی هستند که بدون وجود عوامل خطر مبتلا به سرطان می شوند.
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی اطفال و دانشیار دانشگاه شهید بهشتی گفت: بیماری های ژنتیکی مثل سندرم داون و اختلالات ژنتیکی که به صورت ارثی منتقل می شوند، از جمله عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان هستند. درمان با اشعه و رادیو تراپی، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، استنشاق گاز های سمی وعفونت ها نیز از دیگر عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان به شمار می روند.
علائم سرطان در کودکان:
کاهش وزن بدون دلیل در کودکان باید جدی تلقی شود. همچنین موارد ذیل می توانند از علائم سرطان در کودکان باشند: سردرد همراه با استفراغ صبحگاهی، تورم ودرد مقاوم استخوانی، مفاصل، پشت و پا ها، وجود توده در شکم، گردن، قفسه سینه، لگن و شانه، افزایش استعداد به خون مردگی و کبودی بدن، خونریزی و بثورات جلدی، وجود عفونت های طولانی، مقاوم و مکرر، تهوع مقاوم یا استفراغ بدون تهوع، رنگ پریدگی و خستگی زود رس، تغییرات دید به صورت ناگهانی و مقاوم، تب های عود کننده یا مقاوم با علت ناشناخته.
اگر والدین یک یا چند تا از این علائم را در کودک خود مشاهده کردند، باید حتما برای بررسی به پزشک معالج خود مراجعه کنند.
اقدامات تشخیصی:
بعد از مراجعه به پزشک با توجه به شرح حال کودک و معاینه بالینی، اقدامات تشخیصی برای یافتن سرطان احتمالی در کودک انجام می گیرد. البته این بررسیها برحسب مکان توده، سن کودک و نوع سرطان متفاوت می باشد. سن و وضعیت بیمار در زمان مراجعه، نوع سرطان، یافته های بالینی و نتایج آزمایشات همراه بیمار در تعیین مسیر درمان نقش جدی ایفا می کنند.
اقدامات تشخیصی شامل انجام آزمایش خون و بیوپسی یا تکه برداری از توده برای تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت و نوع سرطان می باشد که معمولا نمونه ای از تومور برداشته شده و شامل همه آن نیست.
کشیدن مایع مغز استخوان و تکه برداری از مغز استخوان یکی دیگر از ابزارهای تشخیصی است. این کار با بی حسی و بی هوشی قابل انجام است و معمولا از استخوان لگن برداشت می شود. کشیدن مایع مغزی نخاعی از طریق ستون فقرات و بررسی های آزمایشگاهی آن از دیگر ابزارها و اقدامات تشخیصی به شمار می آید.
سونوگرافی با توجه به دسترسی راحت و بی خطر بودن آن، از دیگر وسایل تشخیصی در سرطان کودکان بوده، محل ضایعه واندازه آن را نشان می دهد.
CT اسکن با ماده حاجب خوراکی و یا تزریقی از دیگر ابزار های تشخیصی به شمار می رود که بهتر است این کار در مرکز رادیولوژی کودکان صورت بگیرد. تصویر ارائه شده در CT اسکن سه بعدی است و اندازه دقیق تری از قطر تومور و گرفتاری آن را نشان می دهد. به دلیل ساطع شدن اشعه ایکس به میزان زیاد، این اقدام تشخیصی باید تحت نظر مستقیم پزشک متخصص رادیولوژی انجام گیرد.
MRI از دیگر اقدامات تشخیصی است که در تعیین محل تومور و اندازه آن نقش دارد. برای انجام این کار ماده حاجب مخصوص به کار رفته و از میدان مغناطیسی به جای اشعه ایکس استفاده می شود.
ابزار دیگر تشخیصی اسکن PET است که در این اسکن ماده رادیو اکتیو توسط سلول های تومورال جذب شده در نتیجه لوکیشن ومکان آن را هم نشان می دهد.
اسکن ایزوتوپ اقدام دیگر تشخیصی بوده و از گرفتاری ارگان های مختلف مثل ریه، کبد، کلیه، مغز و استخوان اطلاعات می دهد.
درمان:
جراحی:
یکی از اقدامات درمانی است که سعی در برداشتن کامل تومور با حاشیه سالم دارد و البته همیشه این هدف امکان پذیر نیست. عوارض جراحی نیز بستگی به شدت انتشار سرطان، محل و مشی بیولوژیک آن دارد.
کموتراپی یا شیمی درمانی:
از دیگر ابزارهای درمانی در سرطان کودکان است. این داروها سبب مرگ سلول های سرطانی و کاهش تکثیر آنها می شوند. تجویز آن می تواند از طریق وریدی یا داخل رگی بوده و یا از طریق دهانی و خوراکی باشد. عوارض شیمی درمانی شامل خستگی و کوفتگی، افزایش خطر خونریزی، عفونت در کودک، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و اسهال است. البته با تکمیل و قطع درمان، این عوارض نیز بهبود پیدا می کند.
رادیوتراپی یا اشعه درمانی:
از درمان های دیگربوده و در واقع تابش اشعه X با انرژی بالا است که سبب انهدام سلول های سرطانی می شود. عوارض آن شامل خستگی و کوفتگی بدن، کاهش اشتها، سوختگی های خفیف پوستی و کاهش حرکات روده ای است.
ایمیونوتراپی یا درمان بیولوژیک:
درمان بعدی است که در واقع به وسیله ی ارتقاء و افزایش توان دفاعی کودک در مقابل سرطان، به جنگ با آن می روند.
پیوند مغز استخوان:
روش دیگر درمانی است که پیوند سلول های بنیادی اخذ شده از خود بیمار یا شخص دیگر بوده و با تزریق آن به فرد مبتلا به سرطان بعد از اطمینان داشتن به ریشه کنی سلول های سرطانی در بدن او انجام می شود.