آیا سوزش و سنگینی سردل و اضطراب و حتی درد قفسه سینه ربطی به دستگاه گوارش و معده دارد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت اضطراب و دلهره میتواند باعث ایجاد برخی اختلالات گوارشی شود. شایعترین بیماری گوارشی در جامعه مشکلی است به اسم کولیت یا روده تحریکپذیر که در خانمها شایعتر است. این افراد به خاطر درد شکم، نفخ، صدای شکم، جمع شدن گاز و اختلالات اجابت مزاج سالها از این دکتر به آن دکتر میروند. نتایج مطالعات نشان داده بیشتر از 50 درصد افرادی که روده تحریکپذیر دارند از مشکلات معده رنج میبرند؛ یعنی معده این افراد درد میکند و ممکن است سوزش معده نیز داشته باشند. در عین حال اضطراب و دلهره در برخی از بیماریها دخالت دارد. در مورد این افراد، آندوسکوپی کاملا طبیعی است و گیرندههای مغزی و روده آنها بسیار حساس هستند. در اصطلاح ما میگوییم روده، یک مغز کوچک است. به عنوان مثال خیلی از افراد وقتی میخواهند امتحان بدهند اسهال و دل درد میگیرند. این مسأله نقش اضطراب را در تغییر کار دستگاه گوارش نشان میدهد .
آیا کم شدن بزاق دهان، با مشکلات گوارشی رابطهای دارد؟
بد نیست بدانید کاهش بزاقی میتواند باقیماندههای مواد غذایی را تحت تاثیر قرار دهد. این شرایط میتواند باعث پوسیدگی دندانها و عفونت دندانی شود. در موارد شدیدتر، دهان خشک مانع جویدن مواد غذایی خواهد شد. بسیاری از محققان و پزشکان متوجه شدهاند خشکی دهان، خشکی چشم و خشکی پوست به همراه دارد. همچنین این بیماری باعث خشکی واژن در زنان میشود که مقاربت در بیمار را با درد و سوزش زیادی همراه میکند. ابتلا به برخی بیماریها مانند دیابت، افزایش قند خون، پارکینسون و سندرم شوگرن ـ که علامت بارز آن خشکی دهان و چشم است ـ موجب دفع بیش از حد آب بدن و تشدید خشکی دهان بیمار میشود. البته خشکی دهان بهویژه در سن بالا ناشی از اختلال کارکرد در غدد بزاقی است؛ هر چند بالا رفتن سن به خودی خود نمیتواند علت مهمی برای خشک شدن دهان باشد. اغلب افراد مسن به علت درمانهای پزشکی و مصرف انواع داروها دچار خشکی دهان میشوند. از طرفی بیمارانی که دچار خشکی دهان میشوند، اغلب از راه دهان نفس میکشند که این مسأله خشکی پوست در آنها را افزایش میدهد و بهتر است این افراد در محیطی که رطوبت هوا در آنجا بیشتر است قرار بگیرند، زیرا وجود رطوبت، مانع تشدید این عارضه میشود. در این میان اگر خشکی دهان به دلیل تجویز داروی فشار خون باشد با مراجعه به پزشک و تغییر در مقدار دارو و جایگزین کردن دارو با داروی دیگر میتوان مشکل را حل کرد.
دکتر ناصر ابراهیمی دریانی
فوقتخصص بیماریهای گوارش و کبد
به گزارش جام جم سرا به نقل از سرای زندگی ، عفونتهای انگلی یکی از عوامل مهم ایجاد مشکلات گوارشی، بوی بد دهان، اسهال، استفراغ، نفخ، دردهای ناحیه لگن، شکم و یبوست هستند. خوردن غذاهای مانده، میوهها، سبزیجات آلوده و استفاده از ظروف آلوده میتواند به راحتی دستگاه گوارشی را مملو از انگل و باکتری کند.
انگلها و باکتریها پس از ورود به بدن وارد دستگاه گوارشی و روده میشوند. به منظور ضد عفونی کردن این نواحی بهتر است در ابتدا چند ساعت هیچ ماده غذایی مصرف نکنید تا این موجودات ریز در صورت عدم تغذیه ضعیف شوند.
گیاه میخک را با آب بجوشانید و برای خوش طعم کردن آن کمی عسل اضافه کنید و روزانه به مدت 10 روز با شکم خالی آن را بنوشید. پس از مدتی کوتاه با این روش انگلها و باکتریها به راحتی از طریق مدفوع از بدن خارج میشوند. البته مصرف دانههای پایاپا و کدو حلوایی نیز به راحتی دستگاه گوارش و معده را ضد عفونی میکند.
بیماران مبتلا به زخمهای گوارشی فعال که زخم حاد دارند و درمان آنها نباید عقب بیفتد و گرسنگی باعث تشدید بیماریشان میشود، نباید روزه بگیرند. همچنین افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری که زخم حاد هم دارند باید درمان شوند و بعد از بهبود، روزه بگیرند. اما اگر فرد میکروب هلیکوباکتر پیلوری در بدن دارد و زخم گوارشی ندارد چون مشکل حاد نیست، میتواند درمان را به بعد از ماه مبارک رمضان موکول کند و روزه بگیرد. افرادی که گاستروآتریت حاد و استفراغهای حاد یا مسمومیتهای غذایی دارند، طبیعی است در فاز حاد بیماری که دو تا سه روز طول میکشد روزه نگیرند؛ چرا که این افراد توان روزه گرفتن ندارند و بعد از طی کردن دوره حاد بیماری میتوانند روزه بگیرند.
آیا روزهداری در افراد مبتلا به کولیت عصبی باید قطع شود؟
برای کسی که کولیت عصبی (سندرم روده تحریکپذیر) تثبیت شده دارد، چون این بیماریها مزمن هستند و نیاز به مصرف دارو دارند اگر زمان مصرف دارو را با مشورت پزشک خود در زمان سحر و افطار موکول کنند میتوانند روزه بگیرند چون این افراد در فاز حاد بیماری نیستند.
افراد مبتلا به شقاق یا هموروئید در چه شرایطی باید روزه خود را قطع کنند؟
افرادی که شقاق یا هموروئید دارند، اگر عامل شقاق آنها یبوست است یا یبوست، شقاق را تشدید میکند یا قبلا شقاق داشته و خوب شدهاند و الان بیماریشان عود کرده، بهتر است دو سه روز، روزه نگیرند و در آن فاز حاد، مایعات و مواد غذایی فیبردار مصرف کنند تا مشکلشان حل شود. بعد از حل شدن مشکل میتوانند روزه بگیرند. این افراد باید میوههای خام و رسیده مصرف کنند سبزیجات، کاهو و حبوبات بخورند و ورزش هم بکنند. البته همراه اینها آب و مایعات مصرف کنند. در این بین پزشک همزمان در فازهای اول درمان ممکن است دارو تجویز کند. تجویز داروها هم بهتر است به افطار و سحر موکول شود، اما اگر این افراد با این همه اقدامات دچار خونریزی و سایر علائم شدند، میتوانند در این فاز روزهداری را قطع کنند.
آیا افراد مبتلا به کرون یا کولیت زخمی مجاز به روزهداری هستند؟
در مورد روزهداری افراد مبتلا به کولیت زخمی یا کرون باید بگوییم اگر بیماری این افراد فعال است و اسهال و آبسه دارند، نمیتوانند روزه بگیرند؛ اما اگر بیمار در فاز کنترل نگهداری شده باشد میتواند روزه بگیرد. البته کسی که آبسه فعال داشته و به آنتی بیوتیک درمانی منظم نیاز دارد هم نمیتواند روزه بگیرد.
برای افرادی که احساس سنگینی و تهوع بعد از صرف افطار دارند، چه توصیهای میکنید؟
برای این افراد توصیه میشود با سرعت غذا نخورند. همچنین حجم غذای مصرفی را کاهش دهند، غذاهای سرد، گرم و داغ پشت سر هم نخورند. از آنجاکه اینها غذاها را تند و با حجم زیاد میخورند و تنوع غذایشان زیاد است، احساس میکنند با روزهداری دچار مشکل شدهاند، اما اگر این نکات را رعایت کنند دچار مشکل نمیشوند.
دکتر حسین خدمت
فوقتخصص گوارش
دل درد به گزارش جام جم سرا به نقل از ضمیمه چاردیواری ، حالتی ناتوانکننده که میتواند علل متفاوتی سبب آن باشد. هر ساله شیوع وبا یا عواملی با شکل و شمایل مشابه وبا (شبهوبا) باعث آمادهباش مجموعه بهداشتی کشورمان میشود، اما این که وبا چیست و آیا تنها وبا عامل اسهالهای شدید در انسان است یا نه در ادامه شرح داده خواهد شد.
افراد مسموم با مواد غذایی آلوده یا خرابشده در اثر نگهداری در محیط نامناسب، علائمی همچون اسهال و استفراغ را تجربه میکنند، اما علائم همیشه محدود به این دو نیست. اغلب بیماران غذای مصرفی عنوان میکنند، اما گاهی به دلیل فاصله زمانی طولانی مابین مصرف ماده غذایی و بروز علائم، علت مسمومیت قابلشناسایی نیست. مسمومیت غذایی به دلیل مصرف همزمان چند نفر از یک ماده غذایی بهصورت همهگیر بروز میکند که این نیز یکی از نشانههای تشخیصی برای مسمومیت با مواد غذایی است.
مسمومیت مواد غذایی میتواند به شیوههای مختلفی رخ بدهد. گاهی عامل بیماریزا در غذا رشد کرده، تولید سم میکند و این سم است که علامتزا میگردد. گاهی نیز خود عامل بیماریزا وارد دستگاه گوارش شده و درون بدن اقدام به تولید سم میکند. با این که در هر دو حالت مسمومیت ناشی از سم است، اما بیماریهای ناشی از این دودسته کاملا متفاوت است.
آسیبهای شایع ناشی از تولید سم درون بدن شروع دیررستری داشته و برای درمان گاهی نیاز به مصرف آنتیبیوتیک است. انواع رایج از این نوع مسمومیت شناختهشده است که در ادامه انواع رایج و خطرناک آن تشریح میشود.
غذاهای دریایی بخصوص صدف خام میتواند مولد اسهال شدیدی بهنام وبا یا شبهوبا باشد. عموما در فصل گرم سال شیوع دارد. در این نوع مسمومیت به دلیل اسهال شدید و آب فراوان که از طریق مدفوع از دست میرود گاهی بیمار تا حد مرگ پیش میرود. پزشکان باید با مشاهده موارد وبا مراکز بهداشتی را در جریان گذاشته تا برای پیشگیری و درمان اقدامات لازم را به عمل بیاورند. پس از یکی دو روز از مصرف، علائم شروع شده و وابسته به عامل مولد علائم از یک روز تا یک هفته به طول میانجامد.
مسافران که مسمومیت یا بیماری آنها عموما ناشی از آب یا غذای آلوده است در افرادی رخ میدهد که از آب یا غذاهای غیربهداشتی طی مسافرت استفاده میکنند. استفاده از آب در شکل بستهبندیشده همچون آبمعدنی میزان این نوع مسمومیت را کاهش میدهد. استفاده از رستورانهای مجاز و بهداشتی و سرکشی مسئولان بهداشتی به این محلها میتواند عامل مهمی در کاهش این نوع از مسمومیت باشد.
مساله مهم در حین برخورد با بیمار دچار علائم اسهال و استفراغ، در نظر گرفتن چند نکته اساسی است. اولین نکته نوع اسهال است. اگر اسهال خونی است بیمار باید به پزشک مراجعه کند. این نوع اسهال دیگر یک مسمومیت غذایی ساده نیست و باید تحت بررسی و درمان مناسب با آنتیبیوتیک قرار گیرد.
نکته دوم وجود تب است. اگر بیمار تب دارد باید سریعا توسط پزشک ویزیت گردد. تب همراه با اسهال هشداردهندهای مهم است که نشان از تهاجم عامل بیماریزا به داخل خون و شانس بروز عوارض دارد.
نکته سوم بروز اسهال در افراد مسن (سنین بیش از 65 سال) و افراد با اختلال در سیستم ایمنی بدنشان (بیماران سرطانی یا مبتلایان به ایدز) است که در این دسته از بیماران نیز انتقال بیماران به اورژانس ضروری است.
نکته چهارم استفاده نکردن خودسرانه از داروهای ضداسهال و آنتیبیوتیک است. استفاده از داروهای ضداسهال در مواردی که عامل بیماریزا در درون دستگاه گوارش مستقر است میتواند دفع عامل بیماریزا را به تأخیر انداخته و به شدت بیماری بیفزاید. استفاده خودسرانه از آنتیبیوتیک میتواند به مقاومت عامل بیماری و بروز عوارض غیرقابل پیشبینی منجر گردد.
دکتر بهروز هاشمی/ متخصص طب اورژانس
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصر ایران ، یک قرار ملاقات بسیار مهم وجود دارد که نباید آن را نادیده بگیرید و آن قرار با یک متخصص تغذیه بهصورت سالانه است. کاری را که چشمپزشک برای چشمهای شما انجام میدهد، متخصص تغذیه برای سیستم گوارش و بدن شما انجام میدهد تا اطمینان یابید از مواد غذایی سالمی استفاده میکنید؛ حالا چه بهدنبال کاهش وزن و چه یک رژیم غذایی سالم باشید.
هر کسی باید در تقویم سالانهاش روزی را به ملاقات با متخصص تغذیه اختصاص دهد، اما علائمی وجود دارد که با مشاهده آنها باید سریعا به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. ما این علائم را برایتان آوردهایم تا در این باره اطلاعات بیشتری داشته باشید.
1. نا غافل پوست تان کهیر می زند
اگر فکر میکنید بهتازگی دچار آلرژی یا عدم تحمل شدهاید، قبل از اینکه چند ماده غذایی را از رژیم غذایی خود حذف کنید، بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت کنید. حقیقت این است که هر کسی میتواند خود را یک متخصص تغذیه بنامد، اما لقب R.D یا همان متخصص تغذیه تنها به کسانی داده میشود که از تجربه بینالمللی برخوردار باشند. یک متخصصR.D میتواند تشخیص دهد که علائم شما به دلیل آلرژی است یا صرفا نشانه عدم تحمل چیز دیگری است. آن وقت است که میتوانید درباره بهبود وضعیت خود تصمیم بگیرید.
2. اجابت مزاج تان نا منظم شده
به گفته بسیاری از پزشکان، هر فرد باید یک یا دو بار در روز اجابت مزاج کند. بنابراین، اگر یکی، دو روز اخیر را بدون اجابت مزاج گذراندهاید، بهتر است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا رژیم غذاییتان را بررسی کند. اگر هنوز متقاعد نشدهاید که به یک متخصص مراجعه کنید، بهتر است رژیم غذایی خود را بررسی کرده و تغییراتی در آن اعمال کنید تا اجابت مزاجتان تنظیم شود.
3. معدهتان درهم میپیچد
باد معده، نفخ و اسهال از مشکلات رایج گوارشی هستند که به مصرف انواع محصولات لبنی نسبت داده میشوند. ممکن است قادر به تحمل لاکتوز نباشید. شدت عارضه عدم تحمل لاکتوز به دوز مصرف محصولات لبنی بستگی دارد؛ یعنی اگر چند قاشق چایخوری بستنی بخورید، ممکن است دچار مشکل نشوید. اما اگر زیادهروی کنید، حالتان بد خواهد شد. متخصص تغذیه به شما کمک میکند انتخابهای سالمی داشته باشید. همچنین به شما میگوید چه نوع و چه مقدار محصولات لبنی مصرف کنید.
4. دست رد به هیچ رژیمی نزدید!
رژیمهای زیادی را امتحان کردهاید اما هرگز به نتیجه دلخواهتان دست نیافتهاید یا پس از کاهش وزن سریعا دوباره اضافه وزن پیدا میکنید. مشکل هرچه باشد، یک متخصص تغذیه کمک خواهد کرد از پس آن بربیایید. او به شما کمک میکند با اعمال چند تغییر ساده در سبک زندگی خود نتیجه بگیرید، بدون آنکه دنبال یک رژیم غذایی خاص باشید. یک متخصص آموزشدیده به شما در یادگیری عادات و رفتارها کمک کرده و شما را با پشت پرده سوختوساز مواد غذایی در بدن آشنا میکند، بنابراین میتوانید با رعایت تعادل در انتخاب مواد غذایی دائما در مسیر تناسب اندام باشید.
5. ریفلاکس سراغ تان آمده
یک متخصص تغذیه با وادار کردن شما به رعایت یک رژیم غذایی متعادل کمک میکند که از شدت علائم موجود بکاهید. سعی کنید سریعا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا مطمئن شوید مشکل از جای دیگری آب نمیخورد. بهعلاوه، نوع غذاهایی که میخورید نیز در این امر دخیل است. ریفلاکس معده اگر به نوع رژیم غذاییتان مربوط باشد بهراحتی و با مراجعه به متخصص تغذیه قابل درمان خواهد بود. به آسانی میتوانید از شر سوزش سردل راحت شوید.
6. مدام احساس گرسنگی یا سیری می کنید
اشتهای کم یا خیلی زیاد میتواند حاکی از یک مشکل جدی باشد. اگر اشتهای خوبی ندارید از اینکه میتوانید وزن کم کنید، خوشحال نباشید زیرا ممکن است پای یک مشکل مهم در میان باشد که حتما باید آن را درمان کنید. در این موارد، متخصص تغذیه با مشورت یک پزشک عمومی به معاینه شما خواهد پرداخت. در هر حال، مراجعه به متخصص تغذیه اولین قدمی است که باید در مسیر درمان بردارید.
7. کلسترول تان بالا رفته
با راهنماییهای یک متخصص تغذیه، پی میبرید که باید از چه خوردنیهایی استفاده کنید تا سطح کلسترول خونتان را پایین بیاورید و دچار بیماریهای قلبی و سکته نشوید. با این حال، حتی اگر کلسترول بالا ندارید، میتوانید از راهنماییهای یک متخصص تغذیه برای حفظ سطح کلسترول خونتان استفاده کنید. بههرحال باید بدانید چه غذاهایی بخورید و چه غذاهایی را کنار بگذارید.
8. هر کاری می کنید وزن کم نمیکنید
گاهی اوقات شانس با شما یار نیست که بتوانید مثل بقیه مردم وزن کم کنید؛ گاهی هم پس از چند هفته کاهش وزن، دچار اضافهوزن میشوید. صحبت درباره عدم توانایی کاهش وزن است، آن هم درست وقتی که دست به هر کاری میزنید. درست غذا میخورید و خوب میخوابید. اما مسئله تغذیه از مسئله خواب مهمتر است. مشورت با یک متخصص تغذیه کمک میکند با مشکلات پنهان خود بیشتر آشنا شوید. باید بدانید کدام غذاهاست که نمیگذارند وزن کم کنید و در این راه متخصص تغذیه است که میتواند کمکتان کند.
9. اگر دل پیچه دارید...
ممکن است قادر به تحمل لاکتوز نباشید. شدت عارضه عدم تحمل لاکتوز به دوز مصرف محصولات لبنی بستگی دارد؛ یعنی اگر چند قاشق چایخوری بستنی بخورید، ممکن است دچار مشکل نشوید. اما اگر زیادهروی کنید، حالتان بد خواهد شد. متخصص تغذیه به شما کمک میکند انتخابهای سالمی داشته باشید. همچنین به شما میگوید چه نوع و چه مقدار محصولات لبنی مصرف کنید.
10. رژیم سلامت ندارید
«کاهش وزن» و «کاهش وزن به شیوه سالم» دو چیز کاملا متفاوت هستند؛ یادگیری روند کاهش وزن از طریق رعایت یک رژیم غذایی کامل و پرهیز از غذاهای ناسالم رمز موفقیت است. اما وقتی در این ماموریت هستید که بهطور عادی به کاهش وزن برسید، سعی کنید علاوه بر غذاهای سالم و اتخاذ یک ترفند جدید، عادات زندگی خود را نیز بهبود ببخشید.
11. باردار شدید!
عادت کردن به پستی و بلندیهای زندگی دلیل خوبی برای مراجعه به یک متخصص تغذیه است؛ چون آنها مثل روانشناس بدن هستند. اگر بهتازگی متوجه شدهاید که باردار هستید یا دیابت دارید یا میخواهید برای شرکت در مسابقه ورزشی تمرین کنید، بهتر است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا بتوانید از پس چالشهای پیشرو برآیید. یک متخصص تغذیه باید در زمینههای مختلف در امر تغذیه تجربه داشته باشد و بداند چه رژیمی برای شما مناسب است و چه رژیمی به سلامت شما آسیب میرساند.
12. دائما به غذا فکر می کنید
صبر کنید؛ آیا شما هم ازجمله کسانی هستید که دائما به وعده غذایی بعدی خود فکر میکنند؟ اگر پاسخ مثبت است، باید سریعا به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. اگر بهطور مداوم درمورد وعده غذایی بعدی خود فکر میکنید یا وقتی در تختخواب هستید به وعده صبحانه میاندیشید، وقت آن است که با یک پزشک متخصص قرار بگذارید. وقتی این افکار نه از روی گرسنگی که از روی وسواس فکری به ذهن شما متبادر میشوند، نشانه آن است که دچار اختلال غذایی شدهاید. آشنایی بیشتر با علم تغذیه به کمک یک متخصص مجرب کمک میکند در مسیر درست گام بردارید.
13. استرسی هستید
استرس بیش از آنکه فکرش را بکنید، در زندگی روزانه شما موثر است. یک متخصص حرفهای با بررسی مشکلاتی از قبیل کمبود کلسیم میتواند مشکل را بهصورت ریشهای برطرف کند. او اطمینان حاصل میکند که شما از مواد غذایی لازم برای جذب کلسیم و تقویت استخوانهایتان استفاده میکنید، آن وقت است که میتوانید بر استرس غلبه کرده و بدنتان آماده باشد.
14. پرخوری میکنید
اگر وقتی احساساتی، مضطرب، ناراحت یا حتی خوشحال هستید، دچار پرخوری میشوید، باید به فکر چاره باشید. در غیر این صورت، ممکن است به این الگوی ناسالم عادت کنید و در طولانیمدت به شکل قابلتوجهی اضافهوزن پیدا کنید. همچنین ممکن است درمعرض دیابت، بیماریهای قلبی و سرطان قرار بگیرید. یک متخصص تغذیه (و گاهی اوقات، یک درمانگر) به شما کمک میکند با این احساسات مقابله کرده و از تداوم پرخوری جلوگیری کنید.
15 . بیش از حد لاغر هستید
تمام وقت کار میکنید، مثل فرفره اینطرف و آنطرف میچرخید و باید به زن و بچههایتان هم رسیدگی کنید. بهعبارت ساده تر، بهراحتی خسته میشوید. یک احتمال این است که تغذیه کافی ندارید و نمیتوانید انرژی لازم برای ادامه یک روز پرمشغله را تامین کنید. یک متخصص تغذیه به شما کمک میکند با مصرف مواد غذایی سالم، در طول روز پرانرژی باشید. برای این کار، باید مواد غذایی مناسبی را برای خوردن انتخاب کنید تا به سوخت لازم برای مغز و ماهیچههایتان دست یابید و دیگر دچار کمبود انرژی نشوید.
16. میخواهید بچهدار شوید!
آیا بهدنبال این هستید که بچهدار شوید؟ یک متخصص تغذیه کمک میکند در بهترین شرایط ممکن برای بارداری باشید. همچنین اطمینان حاصل میکند که نیازهای کودک درون رحم تامین میشوند. برای شروع دوران بارداری، بهتر است از روشهای تقویت شانس بارداری در ۳۰سالگی که توسط متخصصان امر ارائه میشوند، کمک بگیرید.
وی افزود: داروهای گوارشی باید برای بیماری های خاص گوارشی با توجه به نوع بیماری، برای مدت زمان مشخص و با دوز مشخص استفاده شوند. از جمله شایعترین داروهای گوارشی پر مصرف در ایران میتوان بهرانیتیدین، فاموتیدین، سایمتیدین، امپرازول، پنتوپرازول، لانسوپرازول، رابپرازول، اس امپرازول و فرآورده های آنتی اسید (حاوی آلومینیوم ، منیزیوم، سایمتیکون) اشاره کرد.که در مصرف خودسرانه به مدت محدود باید مصرف شوند. برای مثال امپرازول بیشتر از 14 روز خودسرانه نباید مصرف شود.
این کارشناس دارویی مرکز اطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی اهواز عنوان کرد: استفاده خودسرانه و طولانی مدت داروهای کاهنده اسیدیته گوارشی می تواند سبب مشکلات و عوارضی شود از جمله:1. افزایش احتمال شکستگی های استخوان لگن،ستون فقرات، مچ خصوصا در استفاده از دوزهای بالا یا مدت های طولانی. بنابراین این داروها باید در کمترین دوز موثر و با کوتاهترین زمان موثر درمانی مصرف شوند.و باید در بیماران با احتمال خطر شکستگی مکمل کلسیم و ویتامین دی مصرف شود.
اعتصام درباره عوارض استفاده خودسرانه از داروهای کاهند اسیدیته ادامهداد: مصرف بعضی از این داروها (خصوصا مصرف طولانی مدت) با افزایش احتمال بروز وقوع اسهال کلستریدیوم خصوصا در بیماران بستری همراه است. 3. استفاده طولانی مدت بیشتر از 3 سال بعضی آنها مانند پنتوپرازول و رانیتیدین می تواند سبب سوءجذب و کاهش سطح ویتامین B12 شود.
وی افزود: به ندرت با استفاده طولانی مدت بیشتر از 3 ماه (اکثر موارد بالای یک سال درمان) کاهش منیزیوم خون گزارش شده است.کاهش منیزیوم در موارد شدید حتی ممکن است باعث تشنج یا آریتمی قلبی شود) بسیاری از مشکلات گوارشی که عمده بیماران را به سمت مصرف خودسرانه این داروها میکشاند، با انجام تغییر در سبک زندگی روزانه فرد تا حد زیادی برطرف می شوند.
کارشناس دارویی مرکز اطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی اهواز، عنوان کرد: تغییرات سبک زندگی که کمک به بهبود بیماری های گوارشی میکنند شامل توقف سیگار کشیدن، کاهش وزن (اگر لازم باشد)، افزایش دفعات وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده، اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ، تا سه ساعت بعد از غذا خوردن دراز نکشی، موقع خواب سر خود 6-8 اینچ بالا نگه دارید، از مصرف نوشیدنی ها و غذاهایی که علایمتان را تشدید می کنند خودداری کنید.
وی با بیان اینکه برخی غذاها ممکن است سبب تشدید علائم ریفلاکس شوند، خاطرنشان کرد: غذاهای حاوی فرآوردههای گوجه (مانند پیتزا و ماکارونی)، فرآوردههای کافئیندار، بعضی آب میوهها و آب مرکبا، غذاهای چرب یا سرخ شده، نوشیدنی های الکل، غذاهای تند و طعم دهنده نعناء سبب تشدید علائم ریفلاکس میشوند.
به گزارش جام جم آنلاین، این بیماریها در کمین همه اعضای خانواده است، ولی کودکان و افراد آسیبپذیر بیشتر در معرض خطر قرار دارند، بویژه آن که طی مهمانیهای نوروزی، همه عواملی که به بروز رودل یا سوءهاضمه در کودکان منجر میشود، اعم از خوردن انواع شیرینی، آجیل، تنقلات شور و شیرین و انواع میوه و نوشیدنی، مهیاست.
مهمترین نشانههای این سوءهاضمه در کودکان، دلدردهای کولیکی یا قولنجی، نفخ شکم، بادگلو، اسهال و گاهی استفراغ است. علت رودل نیز همیشه پرخوری نیست. به گفته دکتر فریبا شیروانی، فوقتخصص عفونی کودکان، اینگونه مشکلات گوارشی در کودکان بهدلیل مصرف نامناسب مواد غذایی اتفاق میافتد که باعث اختلال در عملکرد دستگاه گوارش و سایر ارگانهای بدن میشود یا به علت ابتلا به بیماریهای گوارشی و غیرگوارشی با منشأ عفونی ایجاد میشود که دلیل آن، رعایت نکردن بهداشت است.
بچههایی که زیاد آجیل میخورند
بیشترین عامل بروز اختلالات گوارشی در کودکان و بزرگسالان در ایام تعطیلات نوروز، مصرف تنقلات فراوان و آجیل و شیرینی است که با دل درد مکرر و گاهی تغییر وضعیت اجابت مزاج و در مواردی با استفراغ همراه است.
این متخصص بیماریهای عفونی به جامجم می گوید: خوردن غذاهای اصلی در زمان مناسب و نخوردن آجیل و مواد شیرین توصیه میشود. از سوی دیگر، افرادی که مبتلا به دیابت و فشارخون هستند، در اینگونه موارد دچار افزایش قندخون یا تشدید فشارخون شده، علائم دیگری مانند سردرد و دل درد پیدا میکنند که لازم است با جدیت بیشتر پیگیری و درمان شود.
وی توصیه کرد: شکلات و شیرینی را در اختیار کودکان نگذارید و مراقب باشید پذیرایی از مهمانان، باعث غفلت شما از کودکان نشود. بعلاوه در صورتی که کودک دچار دل درد مکرر میشود، از دادن داروهای مختلف موجود در منزل خودداری کنید و در اینگونه موارد از عرقیاتی مانند نعناع و بیدمشک سود ببرید.
به معده استراحت بدهید
استراحت دادن به دستگاه گوارش و خوردن غذاهای ساده و پخته شده میتواند به بهبود دل درد و دل پیچه مکرر ناشی از زیادهروی در مصرف آجیل و شیرینی کمک کند.
به گفته دکتر شیروانی، کودکان و بزرگسالانی که سابقه بیماری گوارشی مانند زخم معده و ریفلاکس دارند، در صورت نیاز میتوانند با پزشک خود مشورت و از داروهای قبلی خود استفاده کنند.
مراقب بیماریهای عفونی باشید
ابتلا به بیماریهای عفونی در فصل بهار گاه به دلیل افزایش مواجهه کودکان با محیط آلوده و نیز کودکان اتفاق میافتد.
دکتر شیروانی بر شستوشوی دست کودکان با مواد ضدعفونیکننده بهطور مرتب تاکید دارد و توصیه میکند، افراد بیمار، کودکان را درآغوش نگیرند و آنها را نبوسند. وی میگوید: بیماریهایی که به دلیل مصرف مواد غذایی و آب آلوده رخ میدهد، باید در نظر گرفته شود. لازم است آب آشامیدنی در مناطقی که منبع آب مشکوک است، استفاده نشود و خانوادهها آب مورد نیاز خود را از منزل همراه داشته باشند. خوردن غذاهای نپخته یا کامل پخته نشده از رستورانهای سر راهی نیز پیشنهاد نمیشود. در صورتی که مواد غذایی از خانه حمل میشود، باقی ماندن زیاد آن در حرارت محیط، رشد میکروبهای بیماریزا را به همراه خواهد داشت.
وی تاکید میکند: غذای مناسب و استراحت کافی، ضامن سلامت خانواده در ایام تعطیلات نوروزی است. در صورت بروز تب و اسهال و استفراغ، بهتر است به مراکز بهداشتی مراجعه شود، ولی اگر این مراکز بلافاصله در دسترس نباشد، مصرف او آر اس ـ که به طور صحیح تهیه شده باشد ـ تا رسیدن به یک مرکز بهداشتی به منظور تامین آب و مواد معدنی لازم برای بدن کمککننده است.
مراقب بیماریهای سفر باشید
بسیاری از بیماریها براثر مسافرت و جابهجایی مردم از یک شهر به شهر دیگر یا از یک کشور به کشور دیگر به وجود میآید. بسیاری از این بیماریها عامل عفونی دارد که مربوط به یک منطقه خاص است و با ورود افراد به آن ناحیه، باعث ابتلای مسافران به آن بیماری خواهد شد. برخی دیگر از بیماریها نیز عامل میکروبی، انگلی یا ویروسی دارند.
دکتر محمدجعفر فرهوش، فوقتخصص بیماریهای گوارشی با تاکید بر این که مسمومیت غذایی به دلیل حمل نادرست مواد، از شایعترین بیماریهای سفر است، به جامجم میگوید: مسمومیت غذایی چند ساعت پس از مصرف غذای فاسدی که به مدت طولانی خارج از یخچال نگهداری شده، ایجاد میشود. توجه داشته باشید راه انتقال اغلب بیماریهای عفونی، آب و غذای آلوده، غذای خام، تماس با دست فرد بیمار یا حامل بیماری مانند حشرههاست.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران میافزاید: بیماریزایی این عوامل عفونی در محیطهای خشک طی چند دقیقه از بین میرود، اما در محیطهای مرطوب مانند سبزیها و سالادها به مدت طولانی باقی میماند و باعث سرایت بیماری میشود.
امان از اسهال و یبوست در سفر
یبوست و اسهال در سفر برای بسیاری افراد در سنین مختلف اتفاق میافتد. به گفته دکتر فرهوش، یبوست بر اثر تحرک نداشتن به مدت طولانی مانند نشستن در ماشین در افرادی که زمینه یبوست یا بیماری هموروئید (بواسیر یا شقاق) دارند، به وجود میآید. البته مسافران باید از مصرف سبزیهای شستهشده با آب آلوده و غیربهداشتی پرهیز کنند و در صورت شیوع این بیماری در یک ناحیه خاص با دیدن علامتهای مشکوک مانند اسهال بسرعت به پزشک مراجعه کنند تا جلوی انتشار آن گرفته شود.
وی با تاکید بر اینکه مسافران باید از آشامیدن آب چشمهها، سرچشمهها، رودخانهها و چاهها به احتمال آمیخته بودن با مدفوع انسان یا حیوان پرهیز کنند، تاکید میکند: بهتر است، مسافران آب آشامیدنی خود را از آبهای معدنی و استاندارد تامین کنند. در صورت دسترسی نداشتن به آب معدنی، بهتر است از آب جوشیده استفاده شود.
وی هشدار میدهد: در صورت دسترسی نداشتن به غذای سالم خانگی فقط در رستورانهای بین راهی شناخته شده که استانداردهای ظاهری بهداشتی را رعایت میکنند، غذا صرف کنید و پیش از غذا خوردن دستتان را بشویید.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، ناصر ابراهیمی دریانی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس بخش گوارش بیمارستان امام خمینی در خصوص مصرف مواد غذایی که سبب سوزش معده میشود، بیان کرد: استفاده از مواد غذایی مانده مثل ترشی، ادویه، سس گوجه فرنگی، نوشابههای گازدار و استعمال دخانیات سبب تشدید سوزش معده میشود. از طرفی اغلب افراد به خصوص در ایام نوروز وعده شام را دیر مصرف میکنند، به طوری که فاصله زمانی بین خواب و شام آنها کم است. این مسئله باعث بروز عارضه رفلاکس و تشدید سوزش معده میشود.
وی اظهار داشت: اشخاص باید از دراز کشیدن بلافاصله پس از صرف وعده غذایی خودداری کنند، همچنین مصرف غذاهای سنگین، دیر هضم و پر چرب منجر به اتساع معده میشود، به گونهای که دریچه بین مری و معده باز مانده و برگشت اسید معده موسوم به "رفلاکس" رخ میدهد.
رئیس بخش گوارش بیمارستان امام خمینی با بیان اینکه پرخوری سبب می شود معده حالت اتساع پیدا کند، عنوان کرد: اشخاص باید از پرخوری کردن به خصوص در ایام تعطیلات عید پرهیز کنند و نوشیدن نوشابه یا دوغ گازدار سبب برگشت اسید معده میشود. از این رو افراد باید حجم غذای خود را در مهمانی ها کنترل کنند و در صورتی که دچار سوزش معده بسیار شدید شدند، از قرصهای کاهش دهنده اسید معده مانند امپرازول و رانیتدین یا شربت آنتی اسید استفاده کنند.
ابراهیمی دریانی مصرف چای پررنگ، قهوه، شکلات و به خصوص شکلات تلخ را در ایجاد رفلاکس موثر خواند و تاکید کرد: استفاده از سرکه، خیار شور و سس گوجه فرنگی نقش بسزایی در ایجاد سوزش معده و رفلاکس دارد.
وی اضافه کرد: برگشت اسید معده میتواند سبب سوزش پشت جناغ، بازگشت اسید معده به داخل دهان، تلخی دهان یا حتی درد شدید قفسه سینه و ناراحتی قلبی شود.
رئیس بخش گوارش بیمارستان امام خمینی افزود: رفلاکس میتواند سبب درد سینه شود بنابراین در برخی از موارد رفلاکس با ناراحتی قلبی اشتباه گرفته میشود. از طرفی رفلاکس ممکن است باعث سرفه مزمن و تشدید علائم آسم در مبتلایان به این عارضه شود.
ابراهیمی دریانی عنوان کرد: رفلاکس همچنین کرم خوردگی و پوسیدگی دندان یا آپنه (وقفه تنفسی در خواب) را مبه همراه دارد که اگر برگشت اسید معده ادامه پیدا کند، باعث التهاب مری و تنگ شدن آن میشود. حملات آپنه (ایست تنفسی در خواب) در افرادی که دچار چاقی هستند، بیشتر مشاهده میشود.
وی اظهار داشت: مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر یا IBS باید از مصرف غذاهای نفاخ و همچنین موادی که حامی قند رافینوز هستند، مانند نخود، لوبیا، باقلا، عدس، آش رشته، گیاه ماش و به خصوص تخمه در دید و بازدیدهای نوروز اجتناب کنند.
رئیس بخش گوارش بیمارستان امام خمینی یادآور شد: مصرف نوشابههای گازدار، میوه و سبزیجاتی مانند کلم و ترب در مبتلایان سندروم روده تحریک پذیر سبب تشدید علائمشان میشود.
ابراهیمی دریانی توصیه کرد: افرادی که دچار سندروم روده تحریک پذیر هستند، باید تا حد امکان از استرس و اضطراب دوری کنند. از این گذشته، افزودن زیره سیاه در موادی مانند برنج یا نوشیدن یک قاشق چای خوری عرق نعناع در این گروه از اشخاص موثر است. البته افراد باید توجه داشته باشند عرق نعناع وقتی موثر است که بیمار دچار رفلاکس نباشد به دلیل اینکه نوشیدن عرق نعناع منجر به تشدید سوزش معده میشود.
به گزارش جام جم آنلاین، این مشکلات، گاهی بسیار آزاردهنده است. اما خبر خوب این که میتوان با ایجاد برخی تغییرات کوچک در عادتهای غذایی، از بروز بسیاری از این مشکلات پیشگیری کرد. موارد زیر برخی از این تغییرات هستند:
میوهها را همراه وعدههای غذایی مصرف نکنید
اگر میخواهید یک وعده غذایی میوهای داشته باشید، مشکلی وجود ندارد. اما میوه را همراه با دیگر مواد غذایی مصرف نکنید. میوهها هضم آسانی برای دستگاه گوارش دارند و بسیار سریعتر از دیگر مواد غذایی به اجزای ریزتر شکسته شده و جذب بدن میشوند. درصورتی که میوهها همراه با غذا مصرف شوند، هضم سریع آنها میتواند مشکلاتی را در روند هضم مواد غذایی ایجاد کند. از آنجا که میوهها سریع تر شکسته میشوند، معده شما به یک منبع تخمیر تبدیل میشود.
این حالت، مشکلات گوارشی مثل تولید گاز، نفخ و احساس سنگینی را به دنبال خواهد داشت. اگر سعی میکنید با مصرف میوه، دریافتی دیگر مواد غذایی را کاهش دهید، به جای مصرف همزمان، دستکم نیمساعت قبل از غذا میوه مصرف کنید.
تمام حجم معده را با غذا پر نکنید
معده ظرفیت محدودی دارد. پرکردن آن بیش از حد این ظرفیت، طبیعتا مشکلاتی ایجاد خواهد کرد. وقتی دستگاه گوارش مواد غذایی زیادی دریافت میکند، نمیتواند کار خود را درست انجام بدهد درنتیجه فرد دچار سوءهاضمه و نفخ میشود. افزون بر این، پرکردن معده، اضافه بر ظرفیت محدود آن، باعث میشود در بدن مواد سمی تولید شود.
پرخوری مداوم و طولانیمدت مشکلات گوارشی شدیدی ایجاد میکند؛ همچنین سیستم ایمنی را تضعیف کرده و فرد را نسبت به عفونتها آسیبپذیرتر میسازد. بهطور معمول، در هر وعده غذایی باید به اندازه گودی دو کف دست (درحالتی که آنها را کنار هم نگه میدارید) غذا مصرف شود. بیشتر از این میزان، پرخوری به شمار آمده و احتمال این که مشکلات گوارشی ایجاد شود وجود دارد.
از نوشیدن آب سرد پرهیز کنید
نوشیدن آب سرد هرچند لذتبخش است، اما ایده خوبی نیست. اگر در بین غذا تمایل به نوشیدن آب دارید، آب گرم میتواند برای هضم بسیار مفید باشد. اگر آب سرد را داخل یک لوله فلزی بریزید، لوله منقبض شده و جریان آب یا دیگر مایعات را به داخل خود محدود میکند. بدن نیز چنین واکنشی به آب سرد نشان میدهد. غذاهای چرب، در دماهای پایین خود را سفت میکنند و در دماهای بالاتر نرم میشوند.
همه غذاها حاوی مقادیری چربی هستند، بنابراین به همین شکل به آبی که وارد بدنتان میکنید واکنش نشان میدهند. واکنش مواد غذایی به آب سرد، بشدت روند هضم را مختل کرده و ریسک بروز مشکلات گوارشی را افزایش میدهد. هرچند نوشیدن آب گرم بویژه در تابستان چندان خوشایند نیست، اما میتوان با نوشیدن آبی که دمای محیط را دارد از بروز مشکلات گوارشی پیشگیری کرد.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، پیام محبی رئیس انجمن دامپزشکان ایران گفت: جوجههای رنگارنگی که در بازار به فروش میرسند قریب به یقین مبتلا به بیماری و عفونت بند ناف هستند و این موضوع باعث میشود که عمر زندگی آنها تنها ۳ الی ۴ روز باشد.
وی ادامه داد: فروشندگان با این کار برای خودشان رونقی راه اندازی کرده اند تا همبازی کودکان را به فروش برسانند در حالی که این کار موجب ضررهای زیادی برای کودک میشود و علاوه بر بیماری جسمی، وابستگی کودک به آن را ایجاد می کند.
رئیس انجمن دامپزشکان ایران اظهار داشت: با توجه به اینکه جوجه های رنگی چند روز بیشتر عمر نمیکنند، وابستگی کودک به آنها بزرگترین آسیب را به وی وارد می کند.
وی تصریح کرد: جوجههای رنگی که بازار آنها در بین دست فروشان داغ است، مبتلا به بیمارهایی هستند که به بدن افراد انتقال پیدا میکند و باعث ایجاد بیمارهای زیادی از قبیل سالمونلوز در فرد میشود که با عوارضی همچون اسهال و عفونت در روده همراه است.
محبی تاکید کرد: اگر این جوجهها بیمار نبودند، مطمئنا وارد سیکل تولید مرغ گوشتی یا تخم گذار میشدند بنابراین قطعا ناقل بیماری هستند و از آنجا که تعداد زیادی از این جوجهها در کنار هم قرار میگیرند، احتمال انتقال آلودگی بین آنها افزایش پیدا میکند، پس پیشنهاد میکنیم که از خریدن این جوجهها در بازار دست فروشان جلوگیری کنند.