مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....
پیشینهی مسأله ولایت و امامت
[ad_1]یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این اســت که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده اســت؟
گرچه این بحث نیازمند تحقیق گسترده‌ای اســت، اما به اختصار باید گفت: «ولیّ» از اسماء الهی اســت چنان که قرآن کریم می‌فرماید: (وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ) (1) و براساس دیدگاه عرفانی امام خمینی، اسماء الهی هیچ‌گاه بدون مظهر نیستند؛ (2) بنابراین اسم «ولی» همواره دارای مظهر بوده اســت.
اما باید توجه داشت که مظهر اسم «ولیّ» در میان امت‌های پیشین در کسوت نبوت، رسالت، وزارت (3) و امامت (4) ظهور و بروز داشته اســت و مشخصاً تحت عنوان «ولایت» یا «ولیّ» مطرح نبوده اســت؛ به ویژه با توجه به این مطلب که نبوت، ظهور ولایت و ولایت، جنبه‌ی باطنی نبوت و رسالت اســت. (5)
یکی از بزرگان اهل عرفان در این باره می‌گوید:
"بدان که سعدالدین حموی می‌فرماید که پیش از محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در ادیان پیشین ولی نبوده و اسم ولیّ نبود، و مقربان خدا را از جمله انبیا می‌گفتند. اگرچه در هر دینی یک صاحب شریعت بود، و زیاده از یکی نمی‌بود، اما دیگران خلق را به دین وی دعوت می‌کردند، و جمله را انبیا می‌گفتند پس در دین آدم چندین پیغمبر بودند که خلق را به دین آدم دعوت می‌کردند؛ و در دین نوح و در دین ابراهیم و در دین موسی و در دین عیسی همچنین. چون کار به محمد رسید، فرمود که بعد از من پیغمبر نخواهد بود تا خلق را به دین من دعوت کنند؛ بعد از من کسانی که پیرو من باشند و مقرب حضرت خدا باشند نام ایشان اولیا اســت. این اولین خلق را به دین من دعوت کنند. اسم ولیّ در دین محمد پیدا آمد. خدای تعالی دوازده کس را از امت محمد برگزیده و مقرب حضرت خود گردانید و به ولایت خود مخصوص کرد و ایشان را نایبان حضرت محمد گردانید. به نزد شیخ، ولی در امت محمد همین دوازده کس بیش نیستند، و ولیّ آخرین که ولیّ دوازدهم باشد، خاتم اولیا اســت و مهدی و صاحب زمان نام اوست. (6)"
یکی دیگر از عرفا با اشاره به زمان پیدایش و ظهور ولایت می‌گوید:
نبوت را ظهور از آدم آمد *** کمالش در وجود خاتم آمد
ولایت بود باقی تا سفر کرد *** چو نقطه در جهان دور دگر کرد (7)
به سخن دیگر، گرچه ولایت، حقیقتی عام اســت و شامل نبیّ و ولیّ میشود، اما اظهار اسرار و حقایق که از مقام ولایت اســت، در انبیا مخفی بوده و در عصر خاتم انبیا، به ظهور رسیده اســت. بنابراین «ولایت بود باقی تا سفر کرد» به این معنا اســت که نبوت به پایان رسید، اما ولایت محض از لباس نبوت کاملاً عاری شد و به طریق سیر و سفر، در مظاهر اولیا ظاهر گشت و همانند نقطه‌ی سیّار، دوری دیگر کرد. (8)
بنابراین عصر محمدی، عصر ظهور ولایت اســت و برخلاف امت‌های پیشین که در کسوت نبوت و رسالت مطرح بود، در عصر خاتم انبیا، ولایت در چهره‌ی امامت ظاهر گردید.
امام خمینی درباره وجود امیرمؤمنان (علیهالسلام) می‌فرماید:
"این روز... که علی بن ابی‌طالب - سلام الله علیه -... متولد شد... قرآن کریم و سنت رسول اکرم... مفسر پیدا کرد و پشتوانه‌ی وحی و پشتوانه‌ی اسلام به وجود این مبارک مولود قوی شد، که اتمام بعثت به وجود این مولود بزرگ شد و باید بگوییم فتح باب وحی و تفسیر وحی و ادامه‌ی وحی به وجود مقدس این سرور، [محقق] شد... این روز هم روز بعثت اســت و هم روز ولایت اســت و هم روز نبوت اســت و هم روز امامت. (9)"
امام خمینی در جایی دیگر بدین مضمون می‌فرمایند:
درود بر کلید هستی و رابط بین شاهد و مشهود، حضرت محمد و آل او که برگزیدگان الهی‌اند و ولایت در آنها ظاهر و نبوت و رسالت در آنان پوشیده و مستور اســت. (10)
در تبیین کلام امام باید گفت، مراد از استتار نبوت و رسالت در کسوت ولایت آن اســت که بعد از پایان پذیرفتن رسالت و نبوت در وجود خاتم انبیا، حقایقی بدون سمت نبوت و رسالت، نصیب مقام ولایت میشود. این مسأله در واقع طرح همان نکته‌ای اســت که در کلام امیرمؤمنان (علیهالسلام) در نهج‌البلاغه آمده آن جا که فرمود:
«اری نور الوحی و الرسالة و أشمّ ریح النبوة»؛ (11) من نور وحی و رسالت را می‌دیدم، و بوی پیامبری به مشامم می‌رسید.
در فرازی دیگر از کلام آن حضرت آمده اســت که رسول خدا به من فرمود:
«إنّک تسمع ما أسمع، و تری ما أری، إلا أنّک لست بنبی»؛ (12) تو می‌شنوی آنچه را من می‌شنوم، و می‌بینی آنچه را من می‌بینم، جز آن که شما نبی و پیامبر نیستید.
بنابراین اوصیای انبیای پیشین تحت عنوان نبی یا وزیر حافظ و مبلغ ادیان پیامبران بزرگ و انبیای اولوالعزم بوده‌اند؛ اما در عصر ختمی مرتبت اوصیای او به عنوان اولیای الهی و مشخصاً به نام «ولیّ الله» حافظ و مبلغ دین و امام امت اسلامی، بلکه امام عالم و آدم می‌باشند.
با توجه به این که ولایت از جانب خداوند به آنها داده شده، برخی از عارفان معتقدند که اطلاق اسم «ولیّ» بر غیر از علی و اولاد او جایز نیست. (13)
نتیجه آن که اگرچه ولایت به صورتی مستور و تحت عنوان نبوت و رسالت در انبیای پیشین وجود داشته و اساساً تا کسی به مقام ولایت نرسد به نبوت نایل نمی‌شود، اما گویا دلیلی وجود ندارد که ثابت کند قبل از اوصیای خاتم انبیا، کسی به عنوان «ولی الله» شناخته شده باشد و در آموزههای وحیانی، از اوصیای پیامبران پیشین به عنوان «نبی» یاد شده اســت.
پی‌نوشت‌ها:
1. شوری (42): 28.
2. ر.ک: تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص 26.
3. مثل جریان هارون که در قرآن آمده: (وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِیراً)؛ به یقین ما به موسی کتاب عطا کردیم، و برادرش هارون را همراه او دستیار گردانیدیم؛ فرقان (25): 35.
4. مثل امامت حضرت ابراهیم که در قرآن چنین آمده اســت: (قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً)؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم قرار دادم؛ بقره (2): 124.
5. ر.ک: مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه، ص 38.
6. الانسان الکامل (نسفی)، ص 319-320.
7. مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، ص 741.
8. همان، ص 314-315.
9. صحیفه امام، ج 14، ص 350.
10. ر.ک: شرح دعاء السحر، ص 3-4.
11. نهج‌البلاغه، خطبه 192.
12. همان.
13. جامع الاسرار و منبع الانوار، ص 431.
صادقی ارزگانی، محمد امین، (1387) سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول.
[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان
عبارات مرتبط
30 آگوست 2016 ... یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟3 مارس 2015 ... مسئله امامت و ولایت در تاریخ اندیشه اسلامی پیشینهای طولانی دارد. علامه جعفری اندیشمندی است که هنوز آراء وی در ابواب مختلف از جمله ولایت و امامت ...درباره امامان (ع) وقتی گفته میشود که آنها حق تشریع دارند، آیا به معنای این است که مستقلاً احکام را از خدا میگیرند و برای مردم بیان ... تعارض ولایت تشریعی امامان (ع) با مسئله خاتمیت چگونه قابل حل است؟ ..... پیشینه ی تاریخی حکم سنگسار چیست؟پیشینهی مسأله ولایت و امامت. یکی از پرسشهای بنیادین در مسأله ولایت این است که آیا در آموزههای ادیان پیشین نیز چنین مسألهای مطرح بوده است؟ مطلب در سایت اصلی ...22 ا کتبر 2013 ... برچسبها: امامت و ولایت؛ تشیع؛ نبوت؛ ولایت الهی؛ اهل بیت (علیهم السلام )؛ حضرت علی (علیهالسلام)؛ عید غدیر؛ مسئله غدیر؛ ولایت گریزی؛ ...آیت الله فاضل لنکرانی: مسئله ولایت یک اصل در اسلام است/ واقعه غدیر آغازگر امامت و ولایت است. شناسه خبر: 1190865 سرویس: استانها. ۲۹ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۴:۱۵.12 مارس 2012 ... مسأله ولایت فقیه اگرچه یک مسئله کلامی است ولی جنبه فقهی آن موجب ... اسلام را که وظیفه ی سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم ...می توان اذعان کرد که پیشینه نظریه ولایت فقیه به عصر غیبت امام زمان(عج) میرسد. ... قمری آغاز گردیده، ولایت فقیه استمرار امامت شمرده میشود و فقیه به عنوان نماینده و جانشین امام عصر .... به وجود آمد و فقها با طرح مسئله ولایت فقیه، مباحث فقه سیاسی را بر محور این اصل داده (داده اند). ... پیشینه ی نظریّه ی ولایت فقیه به چه زمانی بر می گردد؟اولين پرسش درباره ولايت فقيه، اين است كه آيا ولايت فقيه جزء مسائل اعتقادي است و در ... گروه ديگري (اكثريت) بر اين باورند كه مسأله ولايت فقيه، از سنخ مسأله امامت و ...3 مه 2016 ... پيشينه ي نظريّه ي ولايت فقيه به چه زماني بر مي گردد؟ ... مسأله ي ولايت فقيه اگرچه يك مسئله ي كلامي است ولي جنبه ي فقهي آن موجب گرديده تا ... انتظامي اسلام را كه وظيفه ي سلطان اسلام است در عصر حضور به دست امامان معصوم عليهم ...
کلماتی برای این موضوع
دیدگاه علامه طباطبایی در مورد نظام جمهوری اسلامی و ولایت خود این صلح و شرایط امام حسنع همه‌اش یک مکر الهی بودیعنی اگر امام حسن می‌جنگید و در سرمایه اجتماعی خمیرمایه جامعه ماست دیگرانگفتار زیر از دکتر عباسعلی رهبر ، استاد جامعه‌شناسی سیاسی و عضو هیأت علمی دانشکده‌ی اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعینقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و …نقد و بررسی مبانی فکری فمینیسم از منظر آیات و روایات کریمه گل گلیشهرهای استان تهران دیدنی های استان تهران ایران شناسی و کافی شاپ سیار و آبی رنگ تهران مصاحبه اختصاصی رزرو اینترنتی زائرسرای حضرت حسین بن زبان و ادبیات فارسی فولکلور ایران، توده شناسیشماره ی نوشته ۱۸ ۱۸ دکتر محمد جعفر محجوب فرهنگ عامه و زندگی در این روز‌ها دیگر گمان مزینان شناسی شاهدان کویر مزینانکویر تاریخی مزینان زادگاه دانشمندان و اندیشمندانی است که سالهاست برتارک زرین صفحات امیدودوازده امیدوار به دوازدهدانستنیها پزشکان مسلمان چگونه بیماری ها را تشخیص می دادند؟ پسری که بار مرگ را
لینک منبع :پیشینهی مسأله ولایت و امامت