جام جم سرا: از هزاران سال پیش از خاصیت درمانی عسل در بهبود زخمها، سوختگیها و التهاب استفاده میکردند، لذا این ماده غذایی در طب سنتی جایگاه خاصی دارد.
از زمان مصریان باستان، عسل در درمان زخمها استفاده میشد و در سالهای اخیر از خاصیت عسل در درمان عفونتها و سوختگیها و جلوگیری از اثرات تخریبی میکروبها و باکتریها استفاده میشود. علاوه بر این در طب سنتی به اثرات درمانی عسل در بیماریهای گوارشی، ضعف اعصاب، سرفه و اشاراتی شده است.
از نظر علمی تعریفی که میتوان برای عسل ارائه کرد این است که عسل ماده طبیعی شیرینی است که توسط زنبور عسل از شهد گلها، شکوفهها، تراوش بخش زنده گیاهان، ترشحات حشرات مکنده روی قسمتهای زنده گیاهان جمع آوری و عمل آوری شده و در کندو ذخیره میشود.
انواع عسل
عسل شکوفه یا شهد (عسلی که بطور عمده توسط زنبورعسل از شهد گلها، جمع آوری و عمل آوری شده است)
عسلک (عسلی که زنبور عسل ان را از ترشحات حشرات مکنده بر روی قسمتهای زنده گیاهان و یا تراوش بخش زنده گیاهان جمع آوری و پس از فراوری در کندو ذخیره کرده است)
عسل با موم (عسلی که در خانههای مومی قرارگرفته و دست نخورده است)
عسل بدون موم (عسلی که با روشهای مخصوص موم گیری شده است).
ویژگیهای عسل خوب
وجود هر گونه مواد خارجی از قبیل ذرات گیاهی، تمام یا قسمتی از بدن حشرات و همچنین افزودن هر نوع ماده خوراکی و افزودنی از قبیل شکر، اسانس، اسیدهای خوراکی و غیره به عسل ممنوع است.
عسل در شرایط محیطی متفاوت از حالت روان تا غلیظ و قسمتی یا کلا متبلور میتواند متغیر باشد و رنگ آن نیز بر حسب گیاه مورد استفاده زنبور از زرد کاهی تا قرمر متغیر است.
با وجود این، رنگ و وضعیت ظاهری عامل تعیین کننده در تشخیص کیفیت عسل نیست و با توجه به ترکیبات موجود در عسل (قندها و آنزیمها) فرایند شکرک زدگی یا کریستالیزاسیون در عسل رخ میدهد که این حالت نشانگر غیر طبیعی بودن عسل نیست.
درجه حرارت محیطی که عسل در آن نگهداری میشود نیز در فرایند تبلور نقش دارد. در مجموع عوامل محیطی از قبیل رطوبت، دما و ترکیبات عسل از نظر درصد بالای مواد قندی، آنزیم دیاستاز (که باعث جذب ذرات موجود در عسل و ته نشینی و کدورت آن میشود) موجب پدیده شکرک زدگی میشوند که این خاصیت در عسلهای طبیعی دیده میشود.
گاهی برخی از واحدهای بسته بندی اقدام به عملیاتی از قبیل حرارت دادن (به منظور ایجاد رنگ تیره مطلوب، رفع کدورت و ایجاد شفافیت)، افزودن جوهر لیمو (به منظور جلوگیری از شکرک زدگی) میکنند که این موارد منجر به آسیب جدی در بافت عسل میشود.
با توجه به خصوصیات فیزیکی وشیمیایی عسل میتوان چنین نتیجه گیری کرد که ارزیابی کیفیت عسل تنها در آزمایشگاههای کنترل کیفیت معتبر و ذی صلاح امکان پذیر است و اظهار نظر در خصوص آن فقط با انجام آزمایشهای لازم میتواند صورت پذیرد.
ارزیابیهای فیزیکی و حسی و فقط خصوصیات ظاهری در تعیین کیفیت عسل از نظر علمی پذیرفته شده نیست و در آزمایشگاههای مربوطه با توجه به شاخصهای تعیین شده میتوان اظهارنظر قطعی کرد.
هنگام خرید و تهیه عسل باید به این نکات توجه داشت که عسلهایی که دست فروشان ارائه میکنند به دلیل عدم کنترلهای لازم از سوی ارگانهای ذیربط و فلهای بودن از کیفیت مطلوب و قابل قبول برخوردار نیستند و حتی الامکان باید از خرید آنها صرفنظر کرد.
عسلهای بسته بندی شده باید دارای کد بهداشتی و تاییدیههای لازم از سوی وزارت بهداشت باشند و به خصوص به تاریخ تولید و انقضا توجه شود و از نحوه نگهداری عسل در مکانهای مناسب از نظر دما، قبل و بعد از خرید اطمینان حاصل کنند. (زهره جمالی/مهر)
جام جم سرا: دکتر محمد ایمانی افزود: تزریق بوتاکس به طور معمول برای بهبود زیبایی صورت با صاف کردن خطوط ناشی از اخم و فعالیت عضلات، در قسمت بالای صورت بکار میرود و به عنوان شایعترین عمل زیبایی در آمریکا شناخته میشود. در کشور ما نیز برای بهبود زیبایی در سطح وسیعی بکار میرود.
متخصص پوست، مو و زیبایی ادامه داد: علت هزینه بالاتر تزریق بوتاکس و یا ژل توسط متخصص پوست، استفاده از مواد استاندارد و تایید شده وزارت بهداشت است که طبیعتا به علت گرانی ماده اولیه است.
ایمانی با عنوان این مطلب که در حال حاضر دو نوع بوتاکس در ایران دارای مجوز وزارت بهداشت است، افزود: ذکر این نکته حائز اهمیت است که عدهای با ذکر عناوینی غیر علمی از جمله «دارای مدرک زیبایی از اروپا و کانادا»، «عضو انجمن لیزر ایران»، «مدرک زیبایی با کد بین المللی»، و یا مدارک و گواهی دال بر گذراندن دورههای یکروزه یا دوروزه در انجمنهای مختلف، سعی در جذب بیماران به مراکز درمانی و دخالت در امور پوست و زیبایی مینمایند.
وی تاکید کرد: تمامی این مدارک فاقد اعتبار علمی بوده و داشتن آن مجوزی برای دخالت در انجام کار تخصصی پوست و زیبایی نیست و برای جلوگیری از ایجاد عوارض لازم است که مردم به ذکر عنوان «متخصص پوست و زیبایی»، دقت نمایند.
بوتاکس چیست
دانشمندان اولین بار در سال ۱۹۸۷ موقع استفاده از سم بوتولینوم در درمان بلفارواسپاسم (انقباض خودبخودی پلک) متوجه شدند که خطوط اخم بیمار صاف شده است و با ادامه تحقیقات اولین گزارش در درمان اخم با بوتاکس در سال۱۹۹۲منتشر شد.
بوتاکس در واقع سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که با مهار آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصب و عضله باعث شل و ضعیف شدن عضلاتی میشود که انقباض آنها موقع خندیدن و اخم کردن و...، با گذشت زمان باعث ایجاد چروکهای فعال یا دینامیک میشود.
با استفاده از اثر بوتاکس و شل شدن عضلات، خطوط ناشی از افزایش فعالیت عضله از بین رفته و طرح صورت و گردن تغییر یافته و چروک ناشی از انقباض عضلات صاف میگردد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که چروکهای غیرفعال یا استاتیک که ناشی از تغییر در محتوای کلاژن لایه زیرین پوست است و در اثر گذشت سن و تابش آفتاب به وجود میآید، تحت تاثیر بوتاکس قرار نمیگیرد.
بوتاکس روشی آرام و کم دردسر و غیر جراحی برای رفع چین و چروک صورت و گردن است. خطوط هیپرکنتیک مثل خطوط اخم، حاصل انقباضهای مکرر عضلاتی است که به صورت عمود بر چینها قرار گرفتهاند. ضعیف کردن و یا به حالت استراحت درآمدن عضلات توسط بوتاکس (سروتیپ A) میتواند خطوط را صاف کند.
این خطوط شامل خطوط افقی پیشانی (ناشی از انقباض عضله فرونتالیس یا عضله پیشانی) خطوط افقی روی بینی (ناشی از انقباض عضله پروسروس) خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم و خطوط اطراف دهان و خطوط خارجی پلک تحتانی است.
بیماران بین ۳۰ تا ۵۱ سال بیشترین پاسخ را به درمان با بوتاکس میدهند و امروز درمان با بوتاکس در این گروه سنی یکی از جنبههای مهم زیباسازی است.
اثرات بوتاکس در عرض یک تا دو روز قابل مشاهده است و در عرض چند هفته کامل میشود و ۳ تا ۴ ماه باقی میماند و ممکن است ۶ ماه یا بیشتر هم باقی بماند.
محل تزریق با کیسه یخ سرد میشود تا میزان ناراحتی ناشی از تزریق کاهش یابد و گاهی محل تزریق ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از تزریق با پماد موضعی بیحس میگردد. با تزریق بوتاکس علاوه بر کاهش خطوط اخم و پیشانی، دور چشم و دور لب و گردن میتوان به ابرو شکل داد و به بالا بردن ابرو کمک کرد.
در اثر افزایش سن افتادگی ابرو اتفاق میافتد که باعث ایجاد یک ظاهر عصبانی و اخمو میشود که با تزریق صحیح بوتاکس توسط پزشک مجرب میتوان عضلات پایین کشنده ابرو را غیرفعال کرده که باعث بالا رفتن ابرو میشود و تا ۱۲ هفته بعد از درمان به حداکثر خود میرسد.
بوتاکس در بسیاری از بیماران به عنوان درمان کمکی و همچنین طولانی کردن نتایج سایر اعمال زیبایی به کار میرود. استفاده از بوتاکس قبل جراحی و فلج کردن عضلات خاص میتواند دستکاری بافت حین جراحی را کمتر کند و تصحیح جراحی بیشتری ایجاد کرده و مخفی کردن خط برش آسانترشود. همچنین میتواند کشش عضلات را روی زخم یا برش جراحی کمتر کند که باعث روند بهبود بهتر زخم با اسکار کمتر میشود.
با مطالعات متعدد دریافتهاند که ترکیب لیزر جوانسازی با بوتاکس منجر به اثرات ماندگارتر و طولانی تری نسبت به یک روش به تنهایی میشود. ترکیب بوتاکس با تزریق چربی و یا تزریق ژل به طور شایع استفاده میشود که با کمتر کردن انقباض عضلات از جابجایی ژل و یا چربی جلوگیری کرده و باعث بهبود زیبایی بیشتر و دوام طولانیتر ژل و یا چربی میگردد.
توصیه میشود که بوتاکس حداکثر یک هفته قبل تزریق ژل و یا چربی تزریق شود. درمان با بوتاکس قبل از عمل جراحی بلفاروپلاستی یا همان ترمیم پلک با روش جراحی، باعث شل شدن عضلات حلقوی چشم شده و برآورد درستی ازمقدار پوستی که باید برداشته شود به دست میدهد و همچنین باعث انتخاب بهتر محل برش میشود که توسط حاشیه چشم پوشیده شود.
مراقبتهای بعد از تزریق بوتاکس
برای جلوگیری از پخش شدن بوتاکس به عضلات غیرهدف باید بیمار حدود ۲ تا ۴ ساعت به صورت نشسته یا ایستاده باشد و از مالیدن و دستکاری محل محل تزریق تا ۲۴ خودداری کند. از بیمار خواسته میشود که ۲ تا ۳ ساعت بعد از تزریق عضلات هدف را منقبض و منبسط کند.
عوارض بوتاکس
هیچ عارضه جانبی طولانی مدت با تزریق بوتاکس گزارش نشده است. استفاده آسان، تهاجم اندک و تحمل خوب بیمار و خطرات بسیار کم آن از مزایای درمان با بوتاکس است و آن را تبدیل به یک جزء اجتناب ناپذیر از درمانهای زیبایی کرده است که به تنهایی یا در ترکیب با جراحی و تزریق ژل و چربی و جوانسازی با لیزر به کار میرود.
درمان و تزریق درست آمپول بوتاکس یک علم و هنر است که با استفاده از تکنیک دقیق تزریق به عضلات هدف، ایجاد عوارض را به حداقل میرساند. اگر تکنیک تزریق صحیح نباشد عضلات غیرهدف یا بافتهای غددی اطراف تحت تاثیر قرار گرفته و باعث عوارض مانند افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دو بینی، افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دوبینی، افتادگی ابروها و کاهش قدرت بستن چشمها میشود. بهبود افتادگی پلکها و ابروها گاهی تا ۳ ماه طول میکشد.
کبودی موضعی گذرا، خشکی چشم، دوبینی و افتادگی صورت و لبخند نامتقارن از دیگر عوارض نادر و گذرای بوتاکس است. واکنشهای آلرژیک به بوتاکس گزارش شده که بسیار نادر است. در کشور ما بیشترین عوارض ناشی از تزریق بوتاکس شامل استفاده از مواد ارزان و غیر مجاز و تزریق توسط افراد غیر مجاز و غیر متخصص و آموزش ندیده، از جمله در آرایشگاهها و سالنهای زیبایی و...، است.
افراد زیادی از طریق تبلیغات اینترنتی و پیامک و ایمیل و شبکههای اجتماعی، به سمت مراکز غیر مجاز از جمله آرایشگاهها و سالنهای زیبایی کشانده شده و توسط افراد غیر متخصص پوست و آموزش ندیده، داروی غیر استاندارد و ارزان برای بیماران تزریق میگردد. (مهر)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
جام جم سرا: خارش شدید در قسمتهای مختلف پوست، لای انگشتان دست و پا، اطراف سینه، کمر و زیر بغل از علایم بیماری گال است.
در خانوادهای که فردی به بیماری گال مبتلا میشود به علت واگیر بودن آن، همه افراد خانواده باید تحت درمان قرار گیرند و افراد بیمار نیز وسایلی از جمله حوله، لحاف و ملحفه را که از عوامل انتقال است، مجرا کنند.
این بیماری با کرم یا قرصهای مربوط به آن درمان میشود، اما بهتر است توسط پزشک متخصص تجویز شده باشد و به مدت دو هفته استفاده شود. درمان آن نیز قطعی بوده و به سرعت بهبود مییابد.
نوع دیگر این بیماری از طریق حیوانات خانگی منتقل میشود. علائم این دو بیماری مشابه یکدیگر بوده و تنها نوع انگل متفاوت است که توسط پماد مخصوص درمان میشود. (دکتر غلامرضا عشقی - متخصص پوست و مو)
سرطان عامل 12 درصد تمامی مرگها در سرتاسر جهان است. در ایران بعد از بیماریهای قلبی - عروقی و حوادث، سرطان سومین عامل مرگ و میر به حساب میآید.
سالانه در کشور بیش از70 هزار مورد جدید ابتلا به سرطان اتفاق میافتد و بیش از 30 هزار نفر در اثر سرطان جان خود را از دست میدهند. با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی در جمعیت کشور طبیعی است که موارد بروز سرطان در دهه آینده افزایش یابد.
کلمه سرطان برای بیش از 100 بیماری مختلف در قسمتهای مختلف بدن بکار میرود. آنچه در همه این بیماریها مشترک است اختلال در رشد طبیعی، تکثیر و مرگ سلول است. سلولهای سرطانی قابلیت تهاجم به بافتهای مجاور و در نهایت گسترش به مناطق دیگر بدن را دارند.
عوامل خطر سرطان را میتوان افزایش سن که به عنوان مهمترین عامل شناخته میشود و بعد از آن نور خورشید، سابقه فامیلی و ژنتیک، مصرف دخانیات، چاقی و کم تحرکی، نوشیدن مشروبات الکلی، ایدز و هپاتیت، برخی از رنگها و حشرهکشها و سموم ناشی از کپکها مثل افلاتوکسین، کمبود ویتامینهای C,B,A، مصرف غذاهای دودزده نظیر ماهی دودی، غذاهای نمک سود (قرمه کردن) و مصرف غذاهای کنسرو شده، برخی افزودنیهای خوراکی مانند مواد شیمیایی خاص برای ایجاد رنگ و طعم غذا، برخی عوامل ویروسی و عفونتها و قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد اشعه رادیولوژی اعلام کرد.
گرفتگی و خشونت صدا بیش از سه هفته، کاهش قابل توجه و بدون دلیل وزن، وجود زخمی که حداکثر تا سه ماه بهبود نیابد، بروز تغییرات واضح در خال مانند بزرگ، زخم و نامنظم شدن لبههای آن، تغییر در اجابت مزاج یعنی بروز یبوست یا اسهال به مدت طولانی یا دفع خون همراه مدفوع، دل درد و سنگینی سردل همراه با کاهش وزن یا اشکال در بلعیدن غذا، وجود توده یا سفتی در هر جای بدن بخصوص در پستانها یا فرورفتگی نوک پستان، بروز خونریزی غیرطبیعی از پوست و مخاط یا وجود خون در ترشحات بدن مثل خلط، ادرار و ... از نشانههای خطر ابتلا به سرطان هستند.
برای تشخیص زودرس این بیماری غیرواگیر راههایی معرفی شده برای مثال گفته میشود که همه افراد بالای 50 سال باید یکی از این مواردی را که در پی میآید انجام دهند:
- انجام سالیانه آزمایش خون مخفی در مدفوع
- بررسی اندوسکوپی انتهای روده بزرگ هر پنج سال یکبار یا تمام روده بزرگ هر 10 سال یکبار
- انجام سالیانه ماموگرافی در زنان بالای 40 سال و در موارد داشتن سابقه فامیلی سرطان پستان از 25 سالگی آغاز شود
- شروع انجام سالیانه تست پاپ اسمیر سه سال بعد از ازدواج
- معاینه ماهیانه پستانها توسط زنان از 20 سالگی به بعد و معاینه توسط پزشک هر سه سال یکبار
برای پیشگیری از سرطان راهکارایی ارائه شده است که از جمله آنها میتوان به پرهیز از استعمال سیگار و مواد مخدر، کنترل وزن و پرهیز از چاق شدن، ورزش منظم حداقل 30 دقیقه در روز، پرهیز از نگرانی و استرس، دوری از نور شدید آفتاب و استفاده از کرمهای ضد آفتاب مناسب، خودداری از مصرف مشروبات الکلی، پرهیز از رفتارهای پرخطر جنسی، داشتن رژیم غذایی متنوع شامل همه گروههای مواد غذایی اشاره کرد.
همچنین رعایت نکات زیر نیز برای پیشگیری از بروز سرطان موثر است:
- پرهیز از مصرف زیاد شوریجات و ترشیجات
- مصرف حبوبات و خوردن روزانه سبزیجات تازه به خصوص سبزیهای برگی شکل سبز تیره و سبزیجات خانواده کلم
- مصرف بیشتر میوه به ویژه مرکبات
- افزایش مصرف ماهی به روش پخت صحیح
- جایگزینی گوشت سفید به جای گوشت قرمز
- دوری از مصرف تنقلات سرخ شده و پرچرب مثل چیپس و پفک
- مصرف کردن آردهای سبوس دار
- مصرف کردن محصولات لبنی کم چرب به جای مواد لبنی پرچرب (خامه، سرشیر و ...)
- استفاده از روشهای بهتر پخت غذا مثل بخار پز کردن و آب پز کردن به جای سرخ کردن و کباب کردن
بسیاری از سرطانها در صورت تشخیص زودرس قابل درمان قطعی هستند. جراحی که به معنی برداشتن بافتهای سرطانی در حدی که به بافتهای سالم اطراف آسیبی وارد نشود، شایعترین روش درمانی است. از دیگر روشهای درمان سرطان میتوان موارد زیر را برشمرد:
شیمی درمانی که به معنی استفاده از داروهای خاص جهت کشت سلولهای سرطانی است، رادیوتراپی یا پرتودرمانی یعنی استفاده از اشعههای با انرژی ایکس برای تخریب سلولهای سرطانی و توقف رشد آنها و هورمون درمانی که کنترل کردن رشد سرطان با تغییر دادن در هورمونهای بدن است. (ایسنا)
هنگام خرید حلیم یا پودر آماده آن به این نکتهها دقت کنید:
۱. ظاهر مغازه، بهداشت کارکنان، داشتن کارت و مجوز بهداشت و...
۲. حلیم نباید در ظروف یکبارمصرف طلقی یا پلاستیکی ریخته شود زیرا فقط مواد غذایی با دمای پایینتر از ۴۵ تا ۴۰ درجه را میتوان در این ظرفها ریخت درحالی که دمای حلیم بیش از ۴۵ درجه سانتیگراد است. ظروف یکبارمصرف ساخته شده از گرانول پلیپروپیلن برای نگهداری موادغذایی داغ مانند آش و حلیم بهترند و میتوان مواد غذایی با دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد را هم در آنها ریخت.
۳. حلیم را به مقدار کم بخرید و حتما بلافاصله پس از خرید آن را در ظروف چینی یا شیشهای بریزید. با این کار احتمال ایجاد واکنشهای شیمیایی بین غذا و ظرف کاهش مییابد.
۴. هدف از کاهش آب حلیمهای آماده در صنعت، کاهش احتمال رشد میکروبهاست بنابراین پس از بازکردن بسته، پودر را کاملا مصرف کنید و به هیچ وجه بقیه آن را برای وعده دیگر نگه ندارید زیرا با جذب رطوبت محیط، زمینه برای رشد میکروبها فراهم میشود.
۵. اگر پودر آماده حلیم، حالت کلوخ و به هم چسبیده دارد، نباید آن را مصرف کرد زیرا ممکن است این حالت به دلیل کپکزدگی باشد و معمولا فقط زمانی که تاریخ انقضای محصول میگذرد، این اتفاق میافتد.
۶. برخی خانمها با آنکه از پودر آماده حلیم استفاده میکنند، مواد اولیه حلیم خانگی را نیز به آن اضافه میکنند. این کار باعث به اصطلاح پر ملات شدن این غذا میشود.
۷. اگر به فشارخون بالا مبتلا هستید، در مصرف پودرهای آماده محتاط باشید چون سدیم طعمدهنده منوسدیم گلوتامات که به این پودرها افزوده میشود و نمک این محصول، برای افراد مبتلا به فشارخون بالا میتواند مضر باشد. (همشهری)
روشهای پیشگیری از بارداری متعدد است و بیشترشان نیز برای زنان طراحی شده ، یکی از این روشها استفاده از کاندوم است. این وسیله نوع مردانه و زنانه دارد؛ ولی به دلیل کمتر شناختهبودن نوع زنانه، اغلب ما کاندوم را وسیلهای مردانه میدانیم و مبحث ما نیز بیشتر به کاندوم مردانه اختصاص دارد. کاندوم یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از بارداری و مهمتر از همه پیشگیری از بیماریهای مقاربتی است.
کاندوم چیست؟
کاندوم وسیلهای است با جنس نرم پلاستیکی که قابلیت کشش و انعطاف بالایی دارد. این وسیله هنگام نزدیکی بهعنوان سد عمل میکند. اول اینکه مانع از ریختن مایع منی داخل واژن زن میشود و از این لحاظ یک روش پیشگیری از بارداری است و دوم اینکه اگر یکی از دو طرف به بیماریهای منتقله از راه جنسی مبتلا باشند، کاندوم مانند سد دفاعی عمل میکند و جلوی انتقال ترشحات آلوده به فرد سالم را میگیرد.
چه کاندومی بهتر است؟
کاندومها به دو نوع عمده یعنی طبیعی و صناعی تقسیم میشوند. یکی از پرمصرفترین کاندومهای طبیعی، کاندوم از جنس لاتکس است؛ یعنی بهترین کاندومی که میتوان برای جلوگیری از بیماریهای آمیزشی استفاده کرد.
بعضی از بیماریهای آمیزشی درمان ندارد و یک بار اشتباه و غفلت باعث یک عمر پشیمانی خواهد شد. آلودگی به ویروس اچ.آی.وی و هپاتیت دائمی است |
نوع بعدی یعنی کاندومهای صناعی هم از مادهای به نام پلییورتان ساخته شدهاند. هر کدام از این کاندومها (طبیعی یا صناعی) مزایا و معایبی دارند.
کاندومهای پلییورتانی یا صناعی ضخامت کمتری نسبت به کاندومهای لاتکس دارند و مرد هنگام مقاربت تقریبا احساس نمیکند کاندوم دارد، حساسیتزا نیستند و هنگام مقاربت میتوان از مواد مرطوبکننده و روغن استفاده کرد، اما این نوع کاندوم اشکالاتی دارد: خاصیت کشسانی مانند کاندوم لاتکس را ندارد (کاندومهای لاتکس تا 800 برابر کش میآیند)، گران هستند و خیلی زود خراب میشوند و شکل اولیه خود را از دست میدهند. کاندومهای لاتکس نیز مزایا و معایبی دارند. همانطور که گفته شده قابلیت ارتجاع زیادی دارند، همچنین نباید به مواد روغنی آغشته شوند چون خیلی زود پاره میشوند. مورد بعدی که اشکالی در کاندوم لاتکس محسوب میشود، ایجاد حساسیت در بعضی از افراد است.
نحوه استفاده صحیح از کاندوم
کاندوم فقط باید قبل از مقاربت باز شده و هنگام نعوظ استفاده شود. کاندوم حتما باید تا ریشه آلت تناسلی کشیده شده و دو سانتیمتر قسمت انتهایی آن آزاد بماند تا مایع منی در آن تجمع یابد و نباید قبل از اتمام مقاربت خارج شود. قبل از استفاده از کاندوم باید دقت شود که کاندوم پارگی یا خراشیدگی نداشته باشد.
دلیل پارگی کاندوم
قبل از استفاده از کاندوم به تاریخ تولید و انقضای آن توجه کنید. احتمال پارگی کاندومهای تاریخگذشته خیلی بالاست. همچنین این کاندومها یا برخی دیگر از انواع آن ممکن است رطوبت کافی نداشته باشند و لازم است در این مواقع از مرطوبکننده استفاده شود.
بعضی از افراد برای لغزندهسازی از مواد مرطوبکننده مانند لوسیونها یا وازلین استفاده میکنند. تماس این مواد با کاندوم باعث پارگی کاندوم خواهد شد. نحوه نگهداری از کاندوم نیز مهم است و باید در محیطی با دمای مناسب نگهداری شود؛ نگهداشتن کاندوم در مکانهای گرم باعث از بین رفتن دوام آن خواهد شد. کاندوم باید فقط یک بار مصرف شود، مصرف مکرر آن باعث پارگی و بارداری ناخواسته خواهد شد. حتما بعد از اتمام مقاربت آن را در کیسه زباله بیندازید.
مزایای استفاده از کاندوم
همانطور که ذکر شد از مزایای مهم کاندوم پیشگیری از بارداری (کاندم نیز مانند هر وسیله پیشگیری از بارداری روش صد درصد مطمئنی نیست و احتمال حاملگی وجود دارد) و جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی مهمی همچون اچ.آی.وی.، سیفلیس، سوزاک، هپاتیت، عفونتهای نایسریا گونورهآ، تریکوموناس، کلامدیا و هرپس یا تبخال تناسلی است.
مردان و زنان باید توجه کنند بعضی از بیماریهای آمیزشی درمان ندارد و یک بار اشتباه و غفلت باعث یک عمر پشیمانی خواهد شد. آلودگی به ویروس اچ.آی.وی و هپاتیت دائمی است و به درمانهای مداوم نیاز دارد و حتی خطر مرگ بیمار نیز وجود دارد. یکی از بیماریهای شایعی که این روزها رو به افزایش است، آلودگی به ویروس هرپس یا تبخال تناسلی است. این بیماری گرچه باعث مرگ بیمار نمیشود ولی بیماری عودکننده و بسیار آزاردهندهای است که تا آخر عمر با فرد میماند. استفاده از کاندوم برای زنان نیز مزیتهایی دارد. ویروسی به نام پاپیلومای انسانی وجود دارد که ابتلای زن به آن، احتمال سرطان گردن رحم را بالا میبرد. کاندوم مانع از ابتلای زن به این ویروس خطرناک میشود.
دکتر محمدرضا صفرینژاد/ متخصص اورولوژی و فوق تخصصآندرولوژی
سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
مصرف روغن نارگیل به صورت خوراکی اثرات مضری برای سیستم قلبی - عروقی نداشته بلکه به واسطه هضم آسان و تبدیل سریع به انرژی اثرات محافظتکنندگی نیز دارد و نیز میتواند با کاستن از فعالیت کبد، اثرات مفیدی نیز برای این ارگان حیاتی بدن داشته باشد، ولی باید در نظر داشت چنانچه این روغن در هنگام پخت در معرض حرارت بالا قرار بگیرد میتواند خواص مفید خود را از دست بدهد.
این روغن گیاهی به سبب ترکیب و خواص متعددی که دارد به عنوان یک لوسیون طبیعی برای محافظت از پوست و مو شناخته میشود.
روغن نارگیل به سبب وجود آنتیاکسیدانها اثرات مفیدی برای پوست دارند که علاوه بر رفع خشکی پوست، چه به شکل استفاده معمول و چه برای مقابله با مسائلی نظیر اگزما و پسوریازیس، به جوانسازی آن نیز کمک میکند و در پیشگیری و رفع چین و چروک پوستی مؤثر است.
اثر ضد میکروبی این روغن که به واسطه وجود اسید لوریک است میتواند هم تقویتکننده سیستم ایمنی بدن باشد و هم به صورت موضعی از پوست در برابر عفونتهای جلدی باکتریایی و ویروسی محافظت کند. به علاوه بوی مطبوع آن میتواند حس خوشایندی برای مصرفکننده ایجاد کند.
این روغن همچنین حالتدهنده خوبی برای موهاست و از آنجایی که مقادیری پروتئین نیز در ترکیب خود دارد، مصرف آن بویژه برای ترمیم موهای آسیبدیده بسیار مفید است.
تمام این خواص موجب شده تا از روغن نارگیل به عنوان یکی از مواد اصلی در ترکیب انواع کرمها و صابونهای محافظتکننده پوست و مو استفاده شود.
از آنجایی که این روغن میتواند موجب افزایش جذب مواد معدنی نظیر کلسیم و منیزیم شود لذا مصرف آن به رشد، استحکام و سلامت استخوانها و دندانها کمک میکند. هرچند روغن نارگیل به واسطه اسیدهای چرب با زنجیر متوسط و کوتاه هضم آسانی داشته و در رژیمهای کاهش وزن میتواند کاربرد داشته باشد نباید از خاطر برد که هر یک گرم آن مانند سایر روغنها حاوی ۹ کیلوکالری انرژی بوده و مصرف بیش از نیاز آن، میتواند منجر به اضافهوزن شود. (دکتر محمد هاشمی- دبیر انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی/ایران)
در هوای معتدل، موتور با اندکی کار به دمای نرمال و عادی میرسید، اما در این هوا و در مجموع در هوای سرد، برای رسیدن دمای موتور به حد نرمال و عادی کمی زمان لازم است. بسیاری از موتورها، حتی نمیتوانند در این شرایط و یا هوای بسیار سرد به دمای نرمال و عادی خود برسند، پس میتوان گفت با شروع فصل سرما، بسیاری از رانندگان باید با رعایت نکاتی نه چندان مشکل، شرایط را برای استفاده بهینه از خودرو فراهم کنند؛ اما همانطور که گفتم یکی از مهمترین پارامترهایی که تحت تاثیر برودت هوا قرار میگیرد، دمای موتور است.
شما در این فصل بندرت میتوانید ببینید که آمپر آب از حد وسط، به بالا یا بیشتر رفته باشد؛ یعنی هیچگاه دمای موتور بالا نمیرود. بالا رفتن دمای موتور همیشه مضر و خطرناک نیست. شما در زمستان بیشترین استفاده را از دمای آب موتور میکنید. حال تصور کنید این دما هیچگاه بالا نرود. موتور هرگز نمیتواند قدرت مفید خود را تولید کند. احتراق کامل انجام نمیشود و در نهایت موتور به خوبی کار نمیکند.
یکی از مهمترین مکانهایی که شما از دمای آب موتور استفاده میکنید، بخاری خودرو میباشد. وظیفه بخاری ایجاد گرما برای استفاده درون کابین خودرو است. اما عدهای بر این باورند که بخاری نیز مثل کولر روی موتور فشار میآورد و نیروی موتور را مصرف میکند. قصد داریم تا ابتدا نحوه کار بخاری را شرح دهیم، سپس عیوب آن گفته و نحوه رفع عیوب را نیز بیان کنیم.
اصول کاری بخاری تا حدود زیادی با کولر متفاوت است. در این مجموعه شما از گرمای آب موتور استفاده کرده و اتاق خودرو را گرم میکنید. گرمایی که نسبتاً تلف شده بوده و اگر از آن استفاده نشود، از بین میرود.
در بخاری تمامی خودروها از یک رادیاتور کوچک استفاده شده است. رادیاتوری که مهمترین نقش را بر عهده دارد. آب داغ موتور وارد این رادیاتور شده و درون شبکههای آن جریان پیدا میکند، در نتیجه تبادل حرارتی آب موتور و هوای عبوری از آن بسیار راحت میشود. برای استفاده از این گرما باید یک دمنده، هوا را به سمت رادیاتور بدمد تا با شبکه ریز آن برخورد کرده و گرم شده، سپس وارد اتاق خودرو شود. هوای محیط وارد ورودی بخاری شده و توسط دمنده آن با رادیاتور بخاری برخورد میکند، سپس داغ شده و از دریچههای تنظیم داخل اتاق، وارد کابین میشود.
کلید روشن و خاموش شدن دمنده نیز بستگی به خودرو داشته و در چندین حالت قابل تنظیم است. پس به راحتی مشاهده کردید که در بخاری هیچ انرژی مفیدی از بین نرفته و تنها از نیروی برق باتری که آن هم جایگزین میشود، برای پمپاژ هوا استفاده میشود. گرمای هوا نیز از گرمای آب موتور تامین میشود.
در گذشته بخاری اکثر خودروها زمان میبرد تا گرم شود و هوای گرم وارد اتاق کند، اما امروزه جنس رادیاتور بخاریها متفاوت شده و تبادل حرارتی آنها در حد بسیار بالایی میباشد. در خودروهای نسل قدیم رادیاتورها معمولاً مسی و برنجی ساخته میشدند، اما امروزه تمامی رادیاتورها آلومینیومی ساخته شده تا تبادل حرارتی آنها بالا رود. شبکه ورود آب گرم موتور بسیار قوی است و موتور خودروهای جدید بسیار زودتر به حالت نرمال میرسند. در نتیجه سریعتر گرم شده و خیلی زودتر آب دور خود را گرم میکنند.
به طور مثال خودروهای کاربراتوری قدیمی حداقل ۱۵ دقیقه زمان لازم داشتند تا در فصل سرما به گرمای نرمال برسند. اما موتورهای انژکتوری امروزی در کمتر از سه دقیقه گرم شده و به دمای نرمال و عادی خود میرسند. این باعث شده تا بخاری در خودروهای جدید، خیلی سریع شروع به کار کرده و گرمای داخل کابین را تامین کند. اما با یکدیگر طرز کار بخاری را بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که این سیستم از گرمای تلف شده موتور بهره میبرد. حال قصد داریم تا عیوب شایع این سیستم را بررسی کرده و علل آن را بیان کنیم.
کمبود گرمای بخاری
یکی از شایعترین عیوبی که برای انواع خودروها رخ میدهد، کمبود گرمای بخاری است. به نحوی که فرد میگوید: گرمای بخاری کم است و یا اصلاً گرمایی ندارد. این عیب ممکن است دلایل زیادی داشته باشد.
اولین علت میتواند گرفتگی و یا خرابی رادیاتور بخاری باشد. وقتی رادیاتور بخاری نتواند بخوبی تبادل حرارتی داشته و گرما را از آب به هوا منتقل کند، بخاری گرمای لازم را نداشته و خوب گرم نمیکند. در اکثر موارد، رادیاتور عوض میشود، اما اگر مجاری آن تمیز شود، میتوان به رفع عیوب اقدام کرد.
گاهی شیلنگ آبی که وارد بخاری شده و به رادیاتور متصل است، گرفتگی دارد. آب داغ موتور نمیتواند وارد شبکه گرمایی (رادیاتور) شده و به درستی حرارت خود را به هوا بدهد. در این گونه موارد نیز گرفتگی برطرف شده و آب و گردش آن باید به حالت عادی بازگردد.
عیبی دیگر که بسیار شایع است، خرابی فن و یا دمنده بخاری است. در این حالت رادیاتور بخوبی گرم میشود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم میشود، ولی در نهایت هوای محیط به درستی وارد نشده و با شبکه گرمایی برخورد نمیکند. عیب این حالت، فن یا همان دمنده بخاری است. برای رفع این عیب باید فن بخاری را باز کرده و آن را در بیرون تست کرد، سپس عیب آن را برطرف کرده و دوباره روی سیستم نصب کرد.
گاهی آب موتور کافی نیست و سطح آن پایین است در نتیجه شبکه گرمایی بخاری نیز نمیتواند به درستی تبادل حرارتی داشته باشد، در این حالت باید به سیستم خنککاری موتور آب اضافه کنیم. سپس سیستم را هواگیری کرده و آن را نشتیابی میکنیم.
یکی دیگر از عواملی که در کارکرد بخاری نقش بسیار مهمی دارد ترموستات خودرو میباشد. ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهد. زمانی که نیاز به خنککردن آب نیست آب همچنان داخل موتور و اطراف آن گردش کند و وارد رادیاتور نشود. هر زمان که دمای آن به حدی بالا رفت که نیاز به خنککاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه عبور آب را میدهد.
گاهی در فصل زمستان ترموستات برداشته میشود و آب در تمامی مواقع خنک میشود. این حالت فقط مناسب هوای گرم است و در فصل سرما باعث میشود تا بخاری، گرمای موردنیاز را تولید نکند.
گاهی ترموستات خراب است و همیشه در حالت باز قرار دارد. در این شرایط هم باز بخاری گرمای موردنیاز را تولید نمیکند برای رفع عیب باید ترموستات تعویض شده و سیستم نشتیابی شود.
ایجاد بوی نامطبوع بخاری
یکی دیگر از عیوب شایع انواع بخاری، ایجاد بوی نامطبوع است. این عیب ممکن است دو علت داشته باشد:
۱- عدم درزبندی مناسب پوسته فن
۲- نشت آب از رادیاتور بخاری
وقتی پوسته فن درزبندی درستی نداشته باشد، هوای اطراف آن وارد کابین شده و مطمئناً بوی نامطبوعی ایجاد میکند. برای رفع عیب باید تمامی واشرها و درزها را را وارسی کنید، سپس تمامی پیچها را دوباره سفت کرده و از درز هوا مطمئن شوید.
برای جلوگیری از نشت آب از شبکه گرمایی، باید شیلنگهای ورودی به سیستم را بررسی کنیم، سپس رادیاتور را جداگانه تست کرده تا از عدم سوراخشدن آن مطلع شویم.
در گذشته نقطه سوراخ شده با لحیم کاری ترمیم میشد، ولی امروزه تمام تعمیرکاران شبکه گرمایی یا همان رادیات را تعویض میکنند.
شاید عیوب دیگری نیز برای بخاری انواع خودروها به وجود بیاید، ولی شایعترین عیوب، مواردی بود که ذکر شد. پس میتوان گفت برای رفع عیب حتماً باید تجربه کافی داشته باشید. در فصل زمستان مهمترین عاملی که از یک خودرو مدنظر قرار میگیرد، نحوه کار بخاری آن است. در خودروهایی مثل پژو ۴۰۵، ۲۰۶، روآ، سمند و مانند آنها، برای رفع عیوب بخاری باید داشبورد باز شود؛ ولی عدهای از تعمیرکاران ماهر، بدون باز کردن داشبورد و متعلقات آن بخاری را سرویس و راهاندازی میکنند. (وبلاگ آموزش رانندگی به نقل از خودرو)
این افراد به جای ورزش، فعالیت بدنی و رعایت رژیم غذایی اغلب کوتاهترین راه را برای رسیدن به وزن مطلوب انتخاب میکنند که گاهی عوارض جانبی خطرناکی دارد و حتی ممکن است آنها را تا آستانه مرگ بکشاند. روشهای مختلف جراحی برای از بین بردن چربیهای اضافی بدن وجود دارد که از این میان میتوان به جراحیهای متابولیک و باریاتریک اشاره کرد. هدف اصلی از انجام چنین اعمال جراحی، محدود کردن میزان ذخیره مواد غذایی داخل معده است که به کمخوری و کاهش وزن منجر میشود. این روشها معمولا برای افرادی مناسب است که اضافهوزن بسیار بالایی داشته باشند و بدون این قبیل روشها امکان کاهش وزن موثرتر دیگری وجود نداشته باشد. در واقع، این روشها به تنها راه فرار این افراد تبدیل میشود.
معیارهای اولیه
پزشکان برای روی آوردن به روشهای جراحی لاغری برخی معیارها را در بیماران مد نظر قرار میدهند که در صورت نزدیک بودن شرایط بیمار اقدام میکنند:
• نمایه توده بدنی (BMI) بالاتر از 40 (45 کیلوگرم).
• 35BMI تا 40 (36 کیلوگرم) که در افراد مشکلاتی را مانند فشار خون بالا، دیابت، آسم، کاهش شدید کنترل مثانه و وقفههای تنفسی حین خواب را ایجاد میکند.
• BMI بین 30 تا 35 نیز عامل بروز دیابت و سندرم متابولیک در بیماران میشود.
نکات پیش از عمل
بیمارانی که قرار است تحت این نوع عملهای جراحی قرار گیرند باید از کشیدن سیگار خودداری کنند، وزن خود را کاهش دهند و از تحت کنترل درآمدن قند خون اطمینان حاصل کنند. مصرف آسپرین و مواد حاوی این دارو، مکملهای تغذیه گیاهی حدودا یک هفته پیش از عمل الزامی است. علاوه بر این، افراد باید بین 24 تا 48 ساعت قبل از عمل، غذاهای مایع و نوشیدنی استفاده کنند و عمل در بیهوشی عمومی صورت میگیرد.
انواع جراحیهای لاغری
به طور کلی دو نوع عمل جراحی مخصوص لاغری وجود دارد. یکی از آنها «گاستریک آستینی» و دیگری «حلقهگذاری معده» است.
جراحان معمولا عملهای لاغری را به دو روش باز یا لاپاروسکوپی انجام میدهند. روش دوم فقط اسکارهای کوچکی به جا میگذارد و عوارض کمتری نیز دارد و دوران بهبود بیمار کوتاهتر میشود. در روش جراحی باز، پزشک بین 8 تا 10 سانت از ناحیه شکم را باز میکند.
کنارگذاری معده (Roux-en-Y): طی این عمل، جراح با استفاده از یک گیره یا بست، معده جدیدی برای بیمار ایجاد میکند. این گیره معدهای به اندازه یک فنجان برای فرد درست میکند. البته بقیه بافت معده نیز همچنان وجود دارد ولی دیگر غذا وارد آن نمیشود.
ایجاد بایپس معده: در این عمل، جراح قسمتی از روده کوچک بیمار را در ناحیه زیر معده خارج میکند و قسمت انتهایی آن را به گیره معدهای ایجاد شده و انتهای دیگر به روده کوچک متصل میکند؛ به طوری که شکلی شبیهY ایجاد میکند. باقیمانده معده هم در جای خود باقی میماند و مواد شیمیایی را از لوزالمعده برای کمک به هضم غذای ورودی به معده جدید تحویل میدهد. در این عمل معمولا از روش لاپاروسکوپی استفاده میشود.
گاستریک آستینی: در این عمل، جراح بخش اعظم معده، یعنی حدود 75 درصد آن را خارج میکند و فقط قطعهای به شکل لوله از معده باقی میماند که به «گاستریک آستینی» معروف است که همچنان به روده کوچک متصل میماند. بعد از عمل، معده بیمار تنها قادر به نگهداری بین 57 تا 85 گرم مواد غذایی است و فرد به خاطر کوچک شدن معده خیلی سریع احساس سیری میکند. از سوی دیگر، به دلیل برداشتن بخشهایی از معده که هورمون گرسنگی را ترشح میکنند، فرد بسرعت گرسنه نمیشود.
حلقهگذاری قابلتنظیم معده: در این روش، جراح حلقهای را در قسمت فوقانی معده قرار میدهد که قابلیت باد شدن دارد. با باد کردن آن، کیسهای با مجرای ورودی باریک در باقیمانده معده جای میگیرد. این کار از طریق عمل لاپاراسکوپی انجام میشود. وقتی فرد غذا میخورد، غذا به دیواره معده فشار وارد میکند و سیگنالهایی به مغز ارسال میشود که اشتهای فرد را کم میکند. این گیره را به دلخواه میتوان تنظیم یا از بدن خارج کرد.
حلقهگذاری عمودی: در این روش، جراح سوراخی را در قسمت فوقانی معده ایجاد میکند و گیرههای جراحی را به سمت بالا داخل معده قرار میدهد که معده را کوچکتر میکند. سپس، جراح باندی پلاستیکی را داخل سوراخ قرار میدهد و قسمت انتهای آن را میبندد تا از کشیده شدن آن جلوگیری کند. مواد غذایی از این کیسه و از سوراخ کوچک ایجادشده وارد معده میشود، بنابراین افراد در حجم کمتری غذا میخورند.
انحراف بیلیوپانکراتیک: در این روش که نوعی فرآیند سوءجذب به شمار میرود، مقدار کالری و مواد مغذی قابلجذب از طریق معده کاهش مییابد. جراح کیسه کوچکی را به عنوان معده باقی میگذارد که از این طریق، فقط بین 113 تا 227 گرم مواد غذایی در خود نگه میدارد. جراح سپس مسیری انحرافی را برای غذا ایجاد میکند که باقیمانده معده و بخش زیادی از روده کوچک از مرحله گوارش خارج میشوند و به این شکل، بخش اعظم مواد مغذی و کالری جذب نمیشود و فرد وزن کم میکند.
مراقبتهای بعد از عمل
افرادی که تحت این نوع اعمال جراحی قرار میگیرند، ابتدا باید تا 2 هفته رژیم غذایی آبکی را در دستور کار خود قرار دهند و پس از آن شروع بهخوردن مواد جامد کنند.
زندگی چه تغییری میکند؟
بعد از این قبیل اعمال جراحی، برخی کاهش وزن قابل توجهی را تجربه میکنند و تا 3 ماه اول ممکن است روزانه حدود 400 گرم را داشته باشند. ترکیب چند نوع عمل جراحی با یکدیگر معمولا نتیجه بهدستآمده را مطلوبتر میکند. در این میان روش سوء جذب مواد بیشترین کاهش وزن را به دنبال دارد؛ ولی از سوی دیگر، بدن فرد با کمبود شدید مواد مغذی مواجه میشود که در درازمدت مشکلات زیادی به دنبال دارد.
خطراتی که نباید نادیده گرفت
این قبیل عملهای جراحی عوارضی دارد که از آن جمله میتوان به عفونت، ایجاد لختههای خونی، زخم معده و کمبود مواد مغذی در بدن اشاره کرد. افتادگی و شل شدن پوست ناحیهای که تحت عمل قرار گرفته از دیگر عوارض آن به شمار میرود.
مترجم: ندا اظهری
منبع: WebMD - (ضمیمه سیب روزنامه جام جم)
ناخنها شکل دیگری از پوستند که از یک پروتئین مرده، شفاف و سخت به نام کراتین ساخته شدهاند و از سلولهای زایا تولید میشوند. این سلولها در قسمت ابتدایی ریشه ناخن قرار دارند و فعالیت آنها باعث ساختن ناخن میشود، بنابراین سلامت سلولهای زایای کراتین، آسیب ندیدن و رسیدن مواد غذایی کافی به آنها مهمترین عوامل برای داشتن ناخنهایی سالم و زیبا است. هر عاملی که موجب اختلال در تولید سلولهای زایا شود، به طور قطع مشکلات ناخن را فراهم میکند.
مشکلات ناخن به ویژه در بین زنان متعدد است. بیماریهای ناخن به دو دسته کلی تقسیم بندی میشوند. دسته اول بیماریهایی هستند که باعث تغییر در شکل ناخن می شوند و دسته دوم بیماریهایی هستند که تغییر رنگ ناخنها را به همراه دارند. هر کدام از این دو دسته، علل و عوامل مختلف و بیماریهای مختلفی را در خود جای میدهند، اما از مهمترین و شایعترین مشکلات ناخن میتوان به ایجاد شیارهای طولی و عرضی در ناخن، شکنندگی، گوشه کردن، گود شدن و ضخیم شدن ناخن اشاره کرد.
به نقل از ایسنا، شیارهای طولی در ناخن به صورت خطوطی شبیه شیار است. این خطوط در بسیاری موارد طبیعی است و به نسبتهای بسیار خفیف در افراد زیادی دیده میشود، اما اگر این خطوط عمیق یا برجسته و بارز شوند و در تمام ناخنها وجود داشته باشند در آن صورت نشان دهنده بیماریهای جدیتری است و بیمار باید برای درمان به پزشک مراجعه کند تا از تخریب و تغییر شکل ناخنهایش پیشگیری شود.
اگر شیار عمودی فقط روی یک ناخن ایجاد شده باشد، بیشتر ناشی از تروما یا ضربه فیزیکی است. ضربههایی که به ناخنها وارد میشود لزومی ندارد که شدید باشند بلکه ضربات خفیف مکرر و دائمی هم میتوانند چنین مشکلاتی ایجاد کنند.
شیارهای عرضی که روی ناخنها ایجاد میشوند هم در اغلب موارد در اثر ضربه ایجاد میشود. هر عاملی که باعث توقف یا کم شدن فعالیت سلولهای زایای ناخن شود میتواند این مشکل را ایجاد کند.
بیماریهای تبدار شدید و مصرف برخی داروها از جمله داروهای شیمی درمانی میتواند باعث بروز شیار عرضی روی ناخنها شود. بنابراین وجود این علامت هشداری است برای اینکه بیمار به طور قطع باید به پزشک مراجعه کند تا علت واقعی آن مورد بررسی قرار گیرد. شیارهای عرضی اغلب با رشد ناخن برطرف میشوند.
شکنندگی ناخن با خشکی پوست در ارتباط است. چون زنان بیشتر در معرض عواملی هستند که خشکی پوست را تشدید میکند بیشتر هم دچار این مشکل میشوند. این عوامل شامل کار بیش از حد با آب و مواد شوینده بدون استفاده از دستکش، استفاده زیاد از مواد آرایشی به ویژه انواع لاکها یا پاک کنندهها به دلیل وجود مواد تحریک کننده در آنها است.
استعداد ژنتیکی افراد هم در تشدید این ضایعات بیتاثیر نیست. برخلاف باور عمومی در جامعه، کمبود مواد مغذی در بدن باعث ایجاد مشکل یا شکنندگی در ناخنها نمیشود. آنچه به ناخنها آسیب میرساند بیشتر عوامل محیطی است. استفاده از دستکش هنگام کار کردن و کرمهای مرطوب کننده در بهبود این مشکل موثر است.
انیکولیز نام دیگر جدا شدن ناخن از بستر خود است. این مشکل در برخی از بیماریهای سیستمیک دیده میشود. اگر تعداد ناخنهای درگیر بیش از ۲ یا ۳ ۳ مورد باشد، بیماریهای جدی و مهمی مطرح است که باید برای درمان آنها به پزشک مراجعه کرد.
بیشتر مواقع فقط یکی از ناخنها و آن هم ناخنهای بزرگ در شست پا به دلیل وجود عوامل محیطی از جمله فشار زیاد کفش دچار این عارضه میشوند.
بلند کردن زیاد ناخنها هم آنها را مستعد ضربههای مختلف و حتی جدا شدن ناخن از بستر خود میکند. گاهی اوقات تمیز کردنهای مکرر و شدید ناخن که با عنوان پدیکور و مانیکور شناخته میشوند ممکن است باعث ایجاد مشکل در ناخنها شوند.
یکی از دلایل شایع جدا شدن ناخن از بستر بخصوص اگر در تعداد زیادی از ناخنها اتفاق افتد، ابتلا به پسوریازیس ناخن است. این بیماری میتواند با سایر علائم پوستی یا سابقه مثبت در خانواده بیمار همراه باشد.
برخی اوقات جدا شدن ناخن از بستر خود با تغییر رنگ زرد، سفید یا سبز هم همراه است. در این شرایط باید عوامل مختلف عفونی را نیز در بیمار بررسی کرد.
گود شدن یا حفرهدار شدن ناخنها نیز مشکل شایعی است. حفرهها اغلب به دو صورت دیده میشوند. گاهی بسیار سطحی، منظم و یک شکل هستند و به علت اگزماهای سطحی و برخی بیماریهای خودایمنی که روی پوست تظاهر پیدا میکنند، ایجاد میشوند؛ مثل ریزش موی سکهای یا آلوپسی آرهآتا که تظاهرش روی ناخنها به شکل حفره است.
اگر علت گودی ناخن، اگزما باشد با درمانهای موضعی میتوان به مرور زمان آن را درمان کرد. اما گاهی هم حفرهها بسیار عمیق و بدشکل هستند و باعث نازیبا شدن ناخنها و دستها میشوند که ابتلا به بیماری صدف یا پسوریازیس یکی از علل ایجاد این مشکل است. در اینصورت مراجعه به یک متخصص پوست برای بررسی و درمان گودیهای عمیق الزامی است. ماهک ناخن منطقهای هلالی شکل در ریشه ناخن است که به طور معمول از زیر صفحه ناخن دیده میشود. این منطقه محل تجمع سلولهای زایای ناخن است.
گاهی اوقات با آسیبهایی که هنگام تمیز کردن ناخن و اقدامات زیبایی رخ میدهد به ماهک ناخن و سلولهای زایا آسیب وارد میشود. دیده شدن ماهک ناخن در افراد مختلف متفاوت است و از لحاظ ارثی و ژنتیکی ممکن است ماهک کمتر یا بیشتری در ناخن دیده شود. نبود ماهک ناخن بدون تغییراتی در شکل ناخن مشکل مهمی نیست و یک تغییر طبیعی محسوب میشود.
ناخن فرو رفته در گوشت یا ناخنک هم از دیگر مشکلات شایع است. این عارضه در بسیاری از افراد دیده میشود. این حالت بیشتر ناخن پا را گرفتار میکند، اما گاهی به دلیل کوتاه کردن نامناسب ناخنها، در دستها هم مشاهده میشود. مهمترین اقدام برای پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت این است که سعی کنید ناخنها را از ته و هلالی نگیرید. بلکه بهتر است ناخنها کمی بلند باقی بمانند و زاویه داشته باشند. استفاده از کرم مرطوب کننده در پوست اطراف ناخن و رعایت بهداشت در بهبود این مشکل موثر است.
چنانچه فرو رفتن ناخن باعث ایجاد عفونت در محل شود از خود درمانی بپرهیزید و به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید شاید لازم باشد جراحی سبکی در محل انجام شود تا از شدت عفونت و بدشکلی ناخن جلوگیری کند.
ضخیم شدن ناخن ناشی چند عامل مختلف دارد. یکی از این عوامل جمع شدن پوستههایی زیر ناخن است که اغلب به دلیل اضافه شدن عفونتهای قارچی در ناخن ایجاد میشود. البته برخی عوامل مانند اگزمای اطراف ناخن هم میتوانند این حالت را تشدید کنند.
افرادی که پوست خشکی دارند ممکن است در صورت ابتلا به اگزمای پوست، ناخنهایشان هم درگیر شود و همین امر باعث افزایش پوستههای زیر ناخن و ضخیم شدن ناخنها شود. عامل دیگری که باعث بروز این مشکل میشود ضربهها هستند. به هرحال برای تشخیص هر یک از این علل، مراجعه به پزشک متخصص پوست پیشنهاد میشود.
پوسته شدن یا ریش ریش شدن پوست اطراف ناخن به طور معمول به دلیل خشکی هوا و اغلب در فصول سرد سال ایجاد میشود. متاسفانه بسیاری از افراد با دستکاری و کندن پوستهها باعث تشدید مشکل و حتی باعث ایجاد عفونتهای ثانویه در آنها میشوند. پوشیدن دستکش تا حد زیادی در پیشگیری و درمان پوستهها موثر است، اما گاهی اوقات استفاده از دستکش به طور صحیح صورت نمیگیرد.
افرادی که با این مشکل مواجه هستند باید حتما از دو دستکش استفاده کنند. بهتر است دستکش زیرین از جنس نخ باشد و در بیشتر ساعات روز دستها را بپوشاند و هنگام شست وشو و استفاده از مواد شوینده، دستکش لاستیکی روی دستکش نخی پوشیده شود. دست کردن دستکش لاستیکی به تنهایی ممکن است حتی باعث تشدید پوسته شدن شود.
یکی دیگر از شایعترین مشکلات ناخن، عفونتهای اطراف ناخن است. این عارضه باعث تغییراتی در ظاهر ناخن به صورت تغییر رنگ یا تغییر شکل میشود. عفونتهای اطراف ناخن اغلب به دو دسته حاد و مزمن تقسیمبندی میشوند. اغلب سه دسته عوامل میکروبی شامل قارچها، باکتریها و ویروسها در عفونت اطراف ناخن نقش دارند.
بیماری قارچی اطراف ناخن به طور معمول در کسانی ایجاد میشود که استعداد ابتلا به آن را داشته باشند. این استعداد شامل عوامل محیطی و عوامل ارثی و مشکلات شخصی هر فرد است.
افرادی که در محیطهای مرطوب کار میکنند یا در طول روز زیاد با آب و رطوبت در تماس هستند، کسانی که ساعتهای طولانی کفش به پا دارند و پایشان زیاد عرق میکند، افرادی که در هفته چند بار استخر میروند، بیماران مبتلا به دیابت و بیمارانی که قندهای کنترل نشده دارند، افراد چاق و با اضافه وزن بالا بیشتر دچار این مشکل میشوند؛ بخصوص اگر بهداشت و شست وشوی مناسب پوستشان را هم انجام ندهند. مانند آشپزها، آرایشگران، ورزشکاران و دندانپزشکان.
عفونتهای قارچی میتواند باعث بدشکلی و تغییر رنگ ناخنها شود. زیر ناخن پوستههای ضخیمی ایجاد میشود و همه این موارد باعث بدشکلیهای پیشرونده در آینده میشود. از آنجا که عفونتهای قارچی واگیردار هستند، امکان سرایت عفونت از یک ناخن به سایر ناخنها یا انتقال عفونت از فردی به فرد دیگر وجود دارد.
مشکل تغییر رنگ ناخن ما را متوجه برخی از بیماریهای مهم میکند به همین دلیل هرگونه تغییر رنگ در ناخن باید حتما علت یابی شود. بنابراین مراجعه به یک متخصص پوست میتواند کمک کننده باشد.
سفید شدن یا بروز لکههای سفید در ناخن یک مشکل شایع است. گاهی این تغییر رنگ به صورت منطقهای و محدود و گاهی هم گستردهتر و یکدست است.
سفید شدن منطقهای ناخن که به صورت لکههای ریز و پراکنده دیده میشود بر خلاف باور عمومی که آن را با کمبودهای تغذیهای مرتبط میدانند، معمولا به دلیل ضربههای خفیف، مکرر و طولانی مدت ایجاد میشوند و از نظر پزشکی اهمیت چندانی ندارند.
اگر لکهها به صورت وسیع و گسترده ناخنها را درگیر کرده باشند به طوری که ناخنها بطور یکدست سفید شوند به برخی بیماریهای داخلی مثل بیماریهای کلیه و کبد شک خواهیم کرد. گاهی هم هیچ مشکلی در کار نیست و سفید شدن ناخنها جنبه ارثی و ژنتیکی دارد.
اگر سفید شدن ناخنها با تغییرات شکل ناخن مثل بدشکلی، پوسته شدن یا افزایش ضخامت همراه باشد در آن صورت از نظر بیماریهای قارچی مورد بررسی قرار میگیرد.
ممکن است تغییر رنگهای متنوعی در ناخنها ایجاد شود که هر کدام میتواند نشان دهنده مشکل خاصی در ناخن باشد. از این موارد، میتوان به سیاه شدن ناخن اشاره کرد که حتما باید به آن توجه کرد، زیرا یکی از علائم ملانوم یا سرطان پوست میتواند به صورت یک لکه سیاه رنگ در ناخن تظاهر پیدا کند. البته ناخنها بعد از ضربات شدید به دلیل خونریزی در بستر ناخن هم سیاه میشوند، اما این حالت اغلب طی یکی دو هفته کمرنگ میشود و بعد هم از بین میروند ولی اگر لکه سیاه با یا بدون ضربه ایجاد شود و طی دو هفته از بین نرود نیاز به بررسی دارد.
گاهی هم لکه سیاه روی ناخن حاصل خالی است که در بستر یا ریشه ناخن وجود دارد و جای نگرانی نیست، اما زرد شدن ناخن بخصوص اگر میزان اندکی از ناخن درگیر باشد باید از نظر بیماریهای قارچی بررسی شود. کم کاری یا پرکاری تیرویید هم ممکن است با تغییراتی در سطح ناخن همراه باشد که شایعترین آنها زرد شدن ناخنها یا جدا شدنشان از بستر است.
به هرحال مشکلاتی که در ناخنها ایجاد میشود، میتواند گویای بسیاری از بیماریهای داخلی در بدن باشد. بنابراین بهتر است با دیدن هر مشکلی در ناخن پزشک خود را از آن آگاه کنید. (دکتر سید مهدی طبایی- متخصص پوست و مو)
253