وسواس در کودکان و راه‌های درمان آن

سعید رضایی اظهار کرد: اختلال وسواس فکری و عملی در کودکان یکی از انواع اختلالات اضطرابی مزمن است که ریشه وراثتی و خانوادگی داشته و به اشکال مختلف دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه وسواس یکسری افکار، اعمال یا حتی تصویرهای ذهنی، قالبی، تکراری و مزاحم است که به صورت مستمر و اجبار تجربه می‌شود، افزود: فرد مبتلا هرگز قادر به مهار و کنترل آن نبوده و نمی‌تواند بر آن غلبه کند.

رضایی خاطر نشان کرد: تاکنون علت دقیق و روشنی برای وسواس و حتی زمان تظاهر نشانه‌های وسواس گزارش نشده اما گفته می‌شود که عوامل مختلفی از جمله وراثت، تبار خانوادگی، نقص در کارکرد سیستم عصبی و آشفتگی‌های خلقی در پدیدایی وسواس در کودکان دخالت دارند.

این دکترای روان‌شناسی کودکان با بیان اینکه وسواس فکری و عملی اختلالی بوده همچون سایر بیماریهای عادی، تغذیه‌ای، خواب و جسمی که کودک هیچ کنترلی بر آن ندارد، افزود: والدین و اعضای خانواده باید به این نکته توجه کنند که بروز این گونه افکار و اعمال به هیچ عنوان تقصیر کودک نبوده و کاملاً با افکار عادی کودک تفاوت دارد. به طور مثال کودکی که فکر باز بودن شیر گاز او را به ستوه آورده است، بار‌ها و بار‌ها با امتحان کردن شیر گاز سعی می‌کند اضطراب و تشویش خود را کاهش دهد، و یا کودکی که نگران کثیف بودن دست‌هایش بوده ممکن است چندین بار دستهای خود را بشوید تا حدی که پوست دست‌هایش حساس و قرمز شوند.

عضو انجمن روان‌شناسی کودکان اظهار کرد: کودکانی که وقت زیادی برای انجام کارهای معمولی روزمره صرف می‌کنند از جمله شستن دست، لباس پوشیدن، چیدن کتاب‌ها، تکرار کردن، مرتب کردن، چک کردن و پرسش‌های مکرر نمونه‌هایی از علائم و نشانه‌های وسواس در کودکان است.

وی به رایج‌ترین افکار و رفتار وسواسی در کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: احساس کثیف بودن، ترس از مواجه با ویروس‌ها و میکروب‌ها، احساس تنهایی و بی‌کسی، ترس از گم شدن، توجه بیش از حد به سر وضع خود، اشتغالات ذهنی و باورهای عجیب و غریب، داشتن ایده‌ها و افکار مزاحم و ناخودآگاه نمونه‌هایی از افکار و رفتارهای وسواسی شایع در بین آنان است.

عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره با بیان اینکه روش‌های درمانی مختلفی برای رفع افکار و رفتار وسواسی کودکان و نوجوانان وجود دارد، افزود: روش رفتاردرمانی که در آن درمانگر، کودک وسواسی را تشویق می‌کند تا افکار و آئین‌های وسواسی خود را به طور دقیق و جزءبه جزء شرح دهد تا او بتواند اجزای مهم این رفتار‌ها را شناسایی کند، آنگاه از او می‌پرسد که انجام دادن کدام یک از رفتارهای وسواسی‌اش ضروری نیست و آیا می‌تواند بدون آنکه نگران و مضطرب شود آن‌ها را حذف کند؟.

رضایی ادامه داد: در روش شناخت درمانی، به کودک آموزش داده می‌شود که چگونه می‌تواند احساسات و افکارش را درباره فکر و عملی که انجام می‌دهد تغییر دهد. کودکی که وسواس شستن دست دارد از او می‌خواهد که دست‌هایش را با چیزهای مختلف کثیف کند و سعی کند بدون آنکه چندین بار دست‌هایش را بشوید به بازی خود ادامه دهد و فقط یکبار در انتهای بازی دستش را بشوید.

این متخصص روان‌شناسی اضافه کرد: روش درمان تلفیقی‌شناختی و رفتاری، خانواده درمانی و دارو درمانی نمونه‌های دیگر از روش‌های درمانی برای کودکان و نوجوانان وسواسی است.

رضایی با تاکید بر نقش والدین و دیگر اعضای خانواده به عنوان نزدیک‌ترین و آگاه‌ترین افراد از ویژگی‌ها و فرایند رشدی کودک تصریح کرد: از این رو والدین هر چه قدر بتوانند فضای خانواده را منسجم، متعادل و متناسب با حال وهوای روان‌شناختی کودک تنظیم کنند، در کاهش و بهبود نشانه‌های وسواسی کودک خود موثر خواهند بود. (ایسنا)

312

ترومای قفسه سینه و راه درمان آن

درمان آسیب به قفسه سینه همانند درمان دنده شکسته اغلب حمایتی است و شامل پاک کردن ترشحات از ریه‌ها و کنترل درد می‌شود که اغلب با فیزیوتراپی ریه انجام می‌شود و متمرکز بر روش‌های اتساع ریه و تخلیه ترشحات است. بنابراین برای کنترل درد تجویز مسکن توسط پزشک موثر است.

در هنگام صدمه ناپایدار شدید قفسه سینه، لوله‌گذاری داخل تراشه (نای) و تهویه مکانیکی با دستگاه تهویه جهت ثابت کردن دیواره قفسه سینه و تصحیح اختلال در تبادلات گازی استفاده می‌شود. صرف نظر از نوع درمان، بیمار باید به طور مرتب و دقیق توسط رادیوگرافی قفسه سینه، ABG، پالسی اکسیمتری و تست‌های عملکرد ریه ارزیابی شود.

ابتلا به آمبولی ریوی، شایع‌ترین عارضه تروما قفسه سینه است. تثبیت سیستم قلبی ریوی و کاهش خطر آمبولی ریه ثانوی از اهداف درمان آمبولی ریه است که پس از اجرای معیارهای اورژانسی و پذیرا شدن شرایط بیمار با روش‌های درمان ضد انعقادی، درمان ترومبولیتیک و مداخله جراحی صورت می‌گیرد.
برای اکثر بیماران دارای زخم‌های نافذ، جهت اتساع مجدد و سریع ریه‌ها، لوله سینه داخل فضای جنب گذاشته می‌شود تا موجب تخلیه هوا و خون شود که در شناسایی سریع خون‌ریزی کمک می‌کند. بنابراین اگر بیمار زخم نافذ به قلب، عروق بزرگ و مری داشته باشد؛ اقدامات جراحی ضروری است.

هدف از درمان‌های فوری برگرداندن و حفظ عملکرد قلبی –ریوی است که بعد از اطمینان از باز بودن راه هوایی و برقراری تهویه، بیمار باید از نظر شوک و صدمات داخل قفسه سینه و شکم بررسی شود. (دکتر رضا مطلوب-متخصص جراحی عمومی)

822

منشأ چای و آشنایی با خواص و انواع آن

چای باکیفیت از جوانه‌های تازه، شامل دو یا سه برگ اول به علاوه شکوفه‌های در حال رشد به دست می‌آید اما چایی که کیفیت پائینی دارد از برگ‌های پائین ساقه چای به دست می‌آید که در تهیه چای‌های فوری و brick tea استفاده می‌شود.

سه نوع اصلی چای در جهان شناخته شده است، چای سیاه، بیشتر از نوع تجاری چای است که به فاصله کوتاهی پس از چیده شدن، در طی مراحل خشک شدن و نگهداری دچار اکسیداسیون آنزیمی (تخمیر) می‌شود.

موادی بنام کاتشین (Catechin) و پلی‌فنول‌های موجود در برگ‌های چای تبدیل به ترکیبات قهوه‌ای یا قرمزی بنام تئوفلاوین و تئوروبیجین می‌شوند که چای دم کرده را به رنگ سیاه در می‌آورد. چای اولانگ (Olang) که به رنگ قرمز یا زرد است و با تخمیر نسبی بدست می‌آید. چای سبز که دچار تخمیر نمی‌شود و بلافاصله پس از چیدن از اکسیداسیون کاتشین محافظت می‌شود که اکثر فوائد درمانی چای را به آن نسبت می‌دهند.

مطالعه‌ای تازه در ژاپن نشان می‌دهد که نوشیدن چای سبز می‌تواند خطر مرگ بر اثر ابتلا به طیفی از بیماری‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. محققان با بررسی اطلاعات پزشکی بیش از ۴۰ هزار نفر دریافتند که چای سبز خطر مرگ در اثر بیماری قلبی را بیش از ۲۵ درصد کاهش می‌دهد.

اما متخصصان قلب در بریتانیا می‌گویند که این فوائد ممکن است ناشی از رژیم غذایی ژاپنی‌ها در کل باشد، چون غذاهایی که مردم این کشور عادت به مصرف آن‌ها دارند از غذاهای رایج در غرب سالم‌تر است. نتایج این تحقیق در نشریه انجمن پزشکی آمریکا چاپ شده است.

صرف‌نظر از آب، چای پرمصرف‌ترین نوشیدنی در جهان است و هر سال سه میلیارد کیلوگرم چای در جهان تولید می‌شود. مطالعات انجام شده در آزمایشگاه‌ها و به روی حیوانات نشان داده است که به خصوص چای سبز (در مقایسه با چای تیره) دارای فواید زیادی برای سلامتی است.

بیشترین بهره برای زنان

در این مطالعه که در سال ۱۹۹۴ آغاز شد محققان دانشگاه توهوکو فواید احتمالی چای سبز برای انسان را بررسی کردند. آن‌ها اطلاعات مربوط به ۴۰ هزار و ۵۳۰ فرد سالم ۴۰ تا ۷۹ ساله اهل شمال ژاپن، جایی که چای سبز مصرف زیادی دارد، را بررسی و تحلیل کردند. در حدود ۸۰ درصد مردم این منطقه چای سبز می‌نوشند به‌طوری‌که بیش از نیمی از آن‌ها روزانه سه فنجان یا بیشتر از آن مصرف می‌کنند.

اطلاعات مربوط به این افراد برای مدت ۱۱ سال (۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵) دنبال شد در پایان این دوره ۴۲۰۹ نفر از آن‌ها به علل گوناگون درگذشته بودند. پژوهشگران همچنین داده‌های جمع‌آوری شده در طول ۷ سال (۱۹۹۵ تا ۲۰۰۱) را بررسی کردند تا مرگ و میر در اثر علل مشخص را بررسی کنند. در این دوره هفت ساله، ۸۹۲ نفر از بیماری قلب و یک هزار و ۱۳۴ نفر در اثر سرطان درگذشتند.

در طول مطالعه ۱۱ ساله، نرخ مرگ در اثر کلیه عوامل، برای کسانی که روزانه پنج فنجان یا بیشتر چای سبز نوشیده بودند در مقایسه با کسانی که یک فنجان یا کمتر نوشیده بودند ۱۶ درصد کمتر بود.

مطالعه هفت ساله برای کشف علل خاص مرگ و میر نیز نشان داد که خطر مرگ در اثر بیماری قلبی برای گروهی که پنج فنجان یا بیشتر چای سبز می‌نوشند، ۲۶ درصد کمتر بود. اما هیچ رابطه قابل توجهی میان مصرف چای سبز و مرگ در اثر سرطان مشاهده نشد.
در سراسر این مطالعه فوائد چای سبز ظاهراً برای زنان بیشتر بود. زنانی که روزانه پنج فنجان یا بیشتر چای سبز می‌نوشیدند - در مقایسه با کسانی که یک فنجان یا کمتر مصرف می‌کردند - ۳۱ درصد کمتر با خطر مرگ در اثر بیماری قلبی روبرو بودند. اما این مطالعه رابطه‌ای میان مصرف چای سیاه یا اولانگ و کاهش خطر مرگ در اثر بیماری قلبی نیافت.

آمار پایین بیماری

دکتر شینیچی کوریاما، که این مطالعه تحت سرپرستی او انجام شد، گفت: «مهم‌ترین یافته این است که چای سبز ممکن است عمر افراد را از طریق کاهش خطر بیماری قلبی افزایش دهد».

اما الن میسون، پرستار قلب در بنیاد قلب بریتانیا، گفت که رژیم غذایی ژاپنی‌ها در مجموع خیلی سالم است و این یافته‌ها ممکن است در مورد کسانی که به سبک غربی غذا می‌خورند صادق نباشد.

وی گفت: «آمار بیماری قلبی در ژاپن هم اکنون یکی از کمترین‌ها در جهان است و تصور می‌شود رژیم غذایی ژاپنی‌ها نقشی عمده در پائین نگاه داشتن آن بازی می‌کند».

او با اشاره به اینکه چربی اشباع شده در غذاهای رایج در بریتانیا بیشتر از ژاپن است، ابراز تردید کرد که نوشیدن‌‌ همان مقدار چای سبز در بریتانیا تأثیری عمده بر نرخ ابتلا به بیماری قلبی داشته باشد.
قدمت استفاده از چای به بیش از ۵۰۰ هزار سال قبل می‌رسد. شواهد گیاه‌شناسی نشان می‌دهند که هند، چین، برمه و تایلند خاستگاه چای هستند. به نظر می‌رسد کلمه انگلیسی Tea هم از کلمه مالاکائی «teh» یا کلمه‌ای چینی گرفته شده باشد. اصطلاح چینی «Ch a» منشاء نامگذاری چای در سایر زبان‌ها‌ست. هلندی‌ها و پرتغالی‌ها که اولین وارد کننده‌های اصلی چای بودند احتمالاً این نام‌ها را به کشورهای اروپایی و خاورمیانه معرفی کردند.

از چای سبز در طب سنتی هند به عنوان نشاط‌آور ضعیف، محرک، ‌ مدر و قابض و در طب سنتی چین به عنوان قابض، تقویت‌کننده قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی و مدر استفاده شده است. سایر کاربردهای سنتی آن در درمان نفخ، ‌ تنظیم درجه حرارت بدن، تسریع هضم و بهبود روندهای تفکر بوده است. (ایسنا)

288

عشق‌های کورکورانه و آسیب‌های اجتماعی آن

شاید بار‌ها با تیترهای مختلفی در مورد جنایت‌های عشقی، قتل و تبهکاری‌های آن در جراید روبه‌رو شده باشید و این سؤال در ذهنتان جرقه بزند که مگر می‌شود یک عاشق دست به قتل عزیزش بزند و قدم در دنیای تبهکاران بگذارد؟
علم روان‌شناسی احساس و رفتاری را می‌پذیرد و آن را سالم می‌داند که از تعادل برخوردار باشد، بنابراین عشق‌ورزی به شخصیت سالم نیاز دارد. بهترین و ارزشمند‌ترین محبت‌ها از سوی افرادی ابراز می‌شود که از نظر روانی و شخصیتی سالم هستند به همین خاطر این احساس با لایه‌های شخصیتی افراد ارتباط دارد.
افرادی می‌توانند به دیگران یا به همسر خود عشق بورزند که ابتدا عاشق خود باشند و به خودشان احترام بگذارند. داشتن ادب روانی، کلامی و رفتاری از نشانه‌های مهم یک فرد سالم و عاشق واقعی است. بنابراین کسی که رکیک‌ترین کلام را به کار می‌برد، تهدید می‌کند، آبروی خانواده را به خطر می‌اندازد و ایجاد مزاحمت خیابانی می‌کند را نمی‌توان عاشق واقعی دانست؛ چنین دوست داشتن‌هایی تنها یک عشق کورکورانه است و افراد تنها به خیال خود عاشق هستند.
عشق واقعی مؤلفه‌هایی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تعهد است، به عبارت دیگر فردی که در عشق تعهد نداشته باشد نباید خود را عاشق بداند. به همین خاطر است که چنین روابطی با خوشی به پایان نمی‌رسد و ماندگار نیست، چه بسا اینکه جنایت‌هایی رخ می‌دهد که دیگر قابل جبران نخواهد بود.

تعهد و رعایت موازین اخلاقی و اجتماعی در هر رابطه باعث جلوگیری از بحران و حوادث ناگوار می‌شود. به عنوان نمونه بار‌ها شاهد پرونده‌هایی بوده‌ایم که دختر یا پسر جوان قبل از ازدواج و با خیال اینکه عاشق هستند دست به هر کاری می‌زنند تا به دلداده‌شان برسند، مثلاً یکی از طرفین در باندهای تبهکاری عضو می‌شود تا پول میلیونی به جیب بزند و زندگی آرامی ‌را برای همسرش فراهم کند.
اما افراد باید آگاه باشند فردی که از ریشه اخلاقی خوبی برخوردار نباشد عشقش هم ناپخته و نابجا است و احتمال دارد هرگونه رفتار اخلاقی از سوی وی سر بزند. فرد متعهد با شرایط پیرامونش سازگار می‌شود و مشکلات را تا حد امکان بزرگ نمی‌کند تا روابطشان پایدار بماند. همین عوامل باعث می‌شود افرادی که در ابتدا گمان می‌کردند عشقشان واقعی است و وارد زندگی مشترک شدند پس از مدتی دریابند که با این خیال، خود و دیگری را فریب داده‌اند و در پس همه آن احساس‌ها رفتارهای پرخاشگرانه مخفی شده بود.
عقده‌های دوران کودکی و نوجوانی تأثیر بسزایی در رابطه سالم بین افراد و جامعه می‌گذارد. دختر و پسری که محبت و عاطفه والدین را تجربه نکرده‌اند یا با محرومیت‌های شدید روانی و اقتصادی روبه‌رو بوده‌اند، ممکن است نوعی بدبینی درباره جنس مخالف یا تشکیل خانواده داشته باشند که این ویژگی در آرامش افراد تأثیرگذار است و منجر به چالش‌هایی در زندگی می‌شود.
همچنین باید به این موضوع توجه کرد که عشق به هیچ عنوان خلأ‌ها را پر نمی‌کند و نباید نبود تناسبات فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی تحصیلی، دینی و... را نادیده گرفت.
در عشق واقعی دو نفر به خواسته‌ها و ارزش‌های یکدیگر اهمیت می‌دهند و مراقب هم هستند، آن‌ها هرگز برای رسیدن به مقاصد خود‌، یکدیگر را به خطاکاری متهم نمی‌کنند. برخی افراد با قرار دادن طرف مقابل خود در وضع گناهکار بودن، سعی دارند به مقاصد خود برسند. یک عاشق واقعی هرگز چنین کاری نمی‌کند.
در چنین شرایطی مراجعه به یک متخصص و مشاور خانواده می‌تواند از بحران‌ها و آسیب‌های پس از ازدواج و عشق‌های کورکورانه جلوگیری کند تا شاهد حوادث کمتری در جامعه باشیم. (دکتر حسین ابراهیمی مقدم، روانشناس/ایران)

569

کیست تخمدان و راه‌های درمان آن

مولود توتونچیان اظهار کرد: بیشتر کیست‌های تخمدان در زنان از نوع کیست‌های ساده یا فولیکولار هستند که در اثر رشد فولیکول و باز نشدن آن ایجاد می‌شوند.
وی با بیان اینکه کیست‌های ساده تخمدان، زنان را در سن باروری و بیشتر زیر ۴۰ سال درگیر می‌کند، تاکید کرد: کیست‌های ساده تخمدان خوش خیم هستند و در بیشتر موارد با درمان ساده بهبود می‌یابند.

توتونچیان تصریح کرد: کیست‌های تخمدان خود را با علائمی همچون نامنظمی قاعدگی، لکه بینی و عدم قاعدگی، رشد موهای زائد و... نشان می‌دهد.
این کار‌شناس مامایی بهترین راه تشخیص کیست تخمدان را سونوگرافی دانست و گفت: ساده‌ترین راه درمان این نوع کیست‌ها، قرص‌های ال.‌دی (ضدبارداری) است که در دوره‌های ۲ ماهه، ۳ ماهه و ۶ ماهه با توجه به شرایط بیمار تجویز می‌شود، اما چنانچه اندازه کیست از شش سانتی‌متر بزرگ‌تر باشد باید جراحی شود.
وی تاکید کرد: کیست‌های یاد شده قابل عود است و بیمار باید با توجه به داشتن علائم هر شش ماه تا سالی یک‌بار سونوگرافی شود؛ به طوری که در صورت عدم درمان، ممکن است کیست دچار پارگی یا پیچ خوردگی شود که مشکلاتی را به همراه دارد. (ایسنا)

استرس و راه های مقابله با آن

استرس یا تنیدگی یا فشار روانی در روان شناسی به معنای فشار و نیرو است و هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند، استرس زا یا عامل تنیدگی نامیده می شود.

هر چالش یا تهدیدی برای ما رفاه افراد به عنوان استرس تلقی می شود و هرچند استرس در باور عموم مردم به عنوان یک پدیده منفی نقش بسته اما شاید تعجب کنید اگر بدانید که زندگی بدون استرس نی می تواند خسته کننده و حتی بی معنی باشد یعنی استرس هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی.

اما آنچه بیشتر در سلامت روان به آن توجه می شود جنبه منفی استرس است که می تواند منجر به اختلالات روان شود.

هنگام استرس چه اتفاقی در بدن می افتد؟

استرس به احساس فرد نسبت به یک موقعیت گفته می شود در حالیکه عوامل استرس زا مانند سر و صدا در محیط پیرامون وجود دارند.

هنگامی که فرد دچار استرس می شود بدن مقادیر زیادی از مواد شیمیایی مختلف مانند کورتیزول، آدرنالین و نورآدرنالین تولید می کند که موجب افزایش ضربان قلب، آمادگی عضلانی، افزایش تعریق و هشیاری می شود که همه این عوامل کمک می کند که انسان در یک وضعیت خطرناک براثر استرس واکنش بهتری نشان دهد.

البته این استرس تاثیرات دیگری نیز بر بدن دارد که منفی است مانند تاثیرات منفی آن بر سیستم گوارش و سیستم ایمنی بدن.

افزایش ضربان قلب و تندتر نفس کشیدن نیز در طولانی مدت می تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند.

اگر افراد مهارت های لازم برای مبارزه با وضعیت تنش زا را داشته باشند می توانند از تاثیرات منفی استرس بر سلامت پیشگیری کنند.

مهارت مقابله با استرس و فشارهای روانی

توانایی مقابله با استرس، هیجانات و فشارهای روانی شامل شناخت استرس های مختلف زندگی و تاثیر آن ها بر فرد است.

شناسایی منابع استرس و نحوه تاثیر آن بر انسان، فرد را قادر می سازد تا با اعمال و موضع گیری های خود، فشار و استرس را کاهش دهد.

کودکان و نوجوانان باید راه های تشخیص هیجان ها را در خود و دیگران بیاموزند و شیوه های تاثیرگذاری هیجان ها بر رفتار و روش های مقابله با آن را تمرین کنند.

دورانی نوجوانی و جوان، دوران اوج استرس

به گفته کارشناسان سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران، نوجوانی و جوانی را می توان دوره جوشش و بروز شدید هیجان هایی مانند خشم، اندوه، نفرت و پرخاشگری دانست که اغلب این هیجانات نیز کنترل نشده هستند و بهداشت روانی فرد را بطورجدی تهدید می کنند. کنار آمدن با فشار روانی نیز در میان مهارت های زندگی نقش مهم دارد زیرا زندگی کردن در محیط های پرتراکم شهری، تصمیم گیری اساسی در مراحل تحصیل، شغل، ازدواج، و ده ها متغیر دیگر، کم وبیش فرد را در معرض فشارهای روانی قرار می دهد.

مدت هاست که پژوهشگران رابطه فشارهای روانی با بیماری های جسمی و روان شناختی را تائید کرده اند.

رابطه بیماری های جسمی با استرس

متخصصان سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تهران می گویند که بیماری های روان تنی مانند بیماری های دستگاه گوارش، بیماری های قلبی و به ویژه فشارخون و سردردهای میگرنی با زندگی همراه با فشار روانی رابطه انکارناپذیری دارند.

در بعد روان شناختی نیز ادامه فشارهای روانی، بهداشت روان شناختی افراد را به طورجدی در معرض خطر قرار می دهد.

اضطراب، افسردگی و بی اعتمادی به محیط شایع ترین تبعات قرار گرفتن شخص در محیط فشارزا است.

راه های مقابله با استرس

در مورد فشار روانی توجه به سه عنصر « منبع فشارهای روانی» ، « شناخت راه های اثرگذاری فشارهای روانی بر انسان» و «چگونگی کنترل آثار فشارهای روانی» ، ضروری است.

میزان فشارهای روانی را در زندگی نمی توان به صفر رساند اما راه هایی برای مقابله با آنها وجود دارد.

بطور مثال می توان به گونه ای عمل کرد که منابع فشارهای روانی کاهش یابد. به علاوه ایجاد تغییر در محیط فیزیکی با شیوه زندگی، برخی منابع فشارزا را از بین می برد.

معمولا ارزیابی شناختی شخص از موقعیت فشارزا، نحوه مواجهه او را با آن موقعیت مشخص می سازد. این ارزیابی های شناختی، همواره چهارچوب منطقی ندارند و در بسیاری موارد تحلیلی های افراد از موقعیت مخدوش می شود.

مکاتب روان درمانی شناختی نگر، این خدشه های منطقی را خطاهای شناختی می نامند.

این خطاهای شناختی عموما فشارهای روانی شدیدی به همراه دارند و در برخی موارد، سلامت روانی فرد را به طورجدی تهدید و اقدامات درمانی را اجتناب ناپذیر می کنند.

نکته جالب این است که تا حدود زیادی می توان ارزیابی های صحیح شناختی را به نوجوانان آموزش داد.

پیامد چنین مداخله مفیدی ایجاد تغییرات مثبت در نگرش آنان و در نتیجه کاهش میزان فشار روانی است.

بی تردید کسب مهارت های مقابله با استرس می تواند منجر به پیشگیری، کاهش خطر بروز بیماری و مشکلات و اختلالات روان شود.(ایرنا)

«ترش کردن معده» و دلایل آن

علیرضا خلیلیان اظهار کرد: به دلیل بازگشت اسید معده، بیمار دچار اسپاسم عضلات مری می‌شود که با درد قفسه سینه ظاهر شده و در بیشتر موارد با دردهای قلبی اشتباه گرفته می‌شود.

این متخصص گفت: ریفلاکس بیماری بسیار مزمن است که شایع‌ترین بیماری دستگاه گوارش فوقانی در جامعه به شمار می‌رود و یکی از عوامل مهم در ایجاد سرطان در قسمت تحتانی مری است.

خلیلیان در خصوص علائم ریفلاکس معده اظهار کرد: حالت تهوع، بوی بد دهان که در صبح‌ها ایجاد می‌شود، تلخی و طعم بد دهان، ترش کردن و سوزش سر دل همگی از نشانه‌های بیماری ریفلاکس معده است.

وی افزود: عوامل زیادی در ایجاد ریفلاکس معده نقش دارند؛ مهم‌ترین علت این بیماری، چاقی است که متاسفانه یکی از معضلات عمده جامعه است. طبق آمار موجود بیش از 40 تا 45 درصد دانش آموزان ابتدایی چاق هستند و این امر موجب شل شدن عضلات شکم و دیافراگم می‌شود که بیماری ریفلاکس را تشدید می‌کند.

این فوق تخصص خاطرنشان کرد: خوردن غذاهای چرب موجب شل شدن اسفناک‌تر تحتانی مری شده و کندی حرکات و تخلیات معده را به همراه دارد. همچنین مصرف غذاهای تند و ادویه‌دار، میوه‌های ترش، مصرف سیگار و مشروبات الکلی همگی از عوامل ایجاد و تشدید ریفلاکس معده است.

خلیلیان گفت: خوردن سریع غذا و حرف زدن هنگام غذاخوردن باعث می‌شود در بین لقمه‌های غذا، هوا را هم بلع کنیم که این امر معده را تحریک کرده و موجب تشدید ترشح اسید معده و در نهایت برگشت اسید معده به داخل مری می‌شود. ریفلاکس معده در نوزادان هم دیده می‌شود اما ریفلاکس در نوزادان تا شش ماهگی طبیعی بوده و نیاز به درمان ندارد. ریفلاکس معده کودکان را هم دچار می‌کند که با ایجاد سرفه در بیمار موجب تشدید علائم آسم در کودکان می‌شود.

این فوق تخصص عنوان کرد: بهترین روش درمان این بیماری این است که عوامل ایجاد کننده را پیدا کنیم و بعد برای درمان تصمیم بگیریم. مثلا کودکان چاق مبتلا به ریفلاکس باید وزن خود را کاهش داده و از مصرف غذاهای چرب و فست فود خودداری کنند. ریفلاکس معده در صورت عدم درمان خطرناک است و عوارض زیادی را به دنبال دارد. افراد بلافاصله پس از خوردن غذا نباید دراز بکشند و حداقل میان خوردن غذا تا استراحت، سه ساعت فاصله اندازند، غذا را آهسته بخورند، به خوبی بجوند و بین لقمه‌های غذا صحبت نکنند و مصرف غذاهای فست فود و چرب را به حداقل برسانند. (ایسنا)

گردن درد؛ علل و عوامل آن

دکتر هادی شجاعی با اشاره به اینکه حفظ چالاکی و انجام ورزش‌های ملایم روزانه در کاهش ابتلا به بیماری‌های اسکلتی مهم است، گفت: نشستن به صورت لمیده موجب فشار نامتقارن به تمامی سطوح مهره‌ها می‌شود. کسی که لمیده می‌نشیند در معرض آسیب ستون مهره‌های گردنی و کمری به صورت توام قرار دارد.

وی اضافه کرد: در صورت نشستن طولانی پشت میز سعی کنید حداقل هر نیم ساعت از پشت میز برخیزید و کمی قدم بزنید، روی پنجه‌های پا بایستید و این کار را چند بار تکرار کنید، شانه‌ها را بالا بیندازید و مهم‌تر از همه سر خود را به ترتیب از جلو، پشت و طرفین چند ثانیه به کف دستان خود فشار دهید تا عضلات گردن قوام خود را بازیابند.

شجاعی تاکید کرد: بسیاری از دردهای گردنی به علت قرارگیری نادرست در طی روز است. تغییرات هر چند جزئی در شیوه نشستن و قرارگیری وضعیت کلی بدن از بسیاری از دردهای ستون فقرات جلوگیری می‌کند.

این متخصص طب فیزیکی یادآور شد: در فواصل کار بویژه با کامپیوتر به گردن خود استراحت دهید. زاویه دید باید افقی باشد تا حدی که هیچگونه خمیدگی هنگام رویت مانیتور در گردن وجود نداشته باشد. لذا باید ارتفاع میز کار خود را طوری تنظیم کنید که صفحه مانیتور روبروی چشمان شما باشد تا مجبور به خم کردن، گردن خود نباشید.

وی تاکید کرد: گوشی تلفن خود را بین گوش و شانه خود قرار ندهید. اگر زمان زیادی را صرف صحبت کردن با تلفن می‌کنید از هدست استفاده کنید. اگر زمان زیادی پشت میز هستید، در فواصل کار حرکات کششی گردن را انجام دهید. به عنوان مثال شانه‌های خود را (استخوان کتف) به بالا بکشید و سپس پایین بیاورید. شانه‌های خود را از پشت به هم نزدیک کنید و سپس به حالت اول بازگردانید و کشش‌های گردنی را به طرفین سر انجام دهید. از خوابیدن به روی شکم خودداری کنید. این وضعیت فشار زیادی را به گردن وارد می‌کند. بالشت خود را طوری انتخاب کنید که گودی گردن را کامل بپوشاند. استفاده از بالشت‌های طبی استاندارد نیز کمک کننده است.

شجاعی گفت: بالش بلند یا کوتاه برای خوابیدن نیز موجب کشش نامتقارن و فشار بر ریشه‌های اعصاب گردنی می‌شود. فاصله استاندارد باید فاصله بین سر تا تخت در حالت خوابیده به پهلو باشد، به طوری که هیچگونه خمیدگی در گردن مشاهده نشود. (ایسنا)

هر روزه‌داری باید بداند: چند سوال و احکام شرعی آن

مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، برخی از مهمترین نکات و سؤالاتی که ممکن است برای مخاطبان مطرح شود را اعلام کرده است:

*آیا واکسن و یا تزریق آمپول در ماه رمضان برای روزه اشکال دارد؟

نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی:
واکسن و تزریق آمپولی که به جای دارو استعمال می‌شود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(1)

نظر آیت‌الله خامنه‌ای:
احتیاط واجب آن است که روزه‌دار از آمپول‌های مقوّی یا مغذّی و هر آمپولی که در رگ تزریق می‌شود و نیز انواع سرم‌ها خودداری کند، لکن آمپول‌های دارویی که در عضله تزریق می‌شود و نیز آمپول‌هایی که برای بی‌حسّ کردن به کار می‌رود، مانعی ندارد.(2)

نظر آیت‌الله سیستانی:
آمپول و سرم روزه را باطل نمی‌کند هر چند آمپول تقویتی یا سرم قندی نمکی باشد، روزه را باطل نمی‌کند.(3)

نظرآیت‌الله وحید خراسانی:
تزریق آمپولی که به جای دوا استعمال می‌شود و یا عضو را بی حس می‌کند، اشکال ندارد. احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپولی که به جای غذا به کار می‌رود، خودداری کند.(4)

نظر آیت‌الله صافی گلپایگانی:
احتیاط مستحب آن است که روزه‌دار از استعمال آمپول خودداری کند و فرقی بین آمپول‌ها نیست، ولی اگر لازم شد و تزریق کرد، روزه باطل نمی‌شود. (5)

نظرآیت‌الله مکارم:
تمام انواع آمپول‌های دارویی و تقویتی که به صورت عضلانی تزریق می‌شوند و همچنین واکسن برای افراد روزه‌دار اشکالی ندارد، ولی تزریق آمپول و سرم‌هایی که در رگ استعمال می‌شود، جایز نیست و مبطل روزه است.(6)

پی‌نوشت:

1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسأله1576.
2. آیت‌الله خامنه‌ای، رساله اجوبه الإستفتائات، مسأله767.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله1576.
4. آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله1584.
5. آیت‌الله صافی گلپایگانی، مسأله 1585.
6. آیت‌الله مکارم، توضیح المسائل، مسئله 1339.

*آیا آزمایش خون روزه را باطل می‌کند؟

آزمایش خون روزه را باطل نمی‌کند و از مبطلات روزه شمرده نشده است. (1)

پی‌نوشت:

1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.

*حکم اسپری که برای تنگی نفس استعمال می‌شود، در ماه رمضان چیست؟

نظر امام خمینی و آیت‌الله شبیری زنجانی:
استفاده از اسپری برای باز کردن راه تنفس که به صورت بخار به حلق می‌رسد، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی‌کند. (1)

نظر آیت‌الله خامنه‌ای:
اگر ماده مذکور هوای فشرده همراه با دارویی هر چند به صورت گاز یا پودر باشد و وارد حلق شود، صحت روزه اشکال دارد. در صورتی که روزه گرفتن بدون استعمال آن، ممکن نیست یا مشقّت دارد، جائز است از آن استفاده کند، لکن احتیاط آن است که مبطل دیگری انجام ندهد. در صورت تمکّن (بدون استفاده از آن) روزه‌ها را قضا کند.(2)

نظر آیت‌الله مکارم:
اگر به صورت گاز رقیق وارد بدن می‏شود، مانعی ندارد و روزه‏اش صحیح است. نمونه‏‌های معمول آن را که دیده‏‌ایم، اشکالی ندارد. (3)

آیت‌الله وحید:
اگر بخاری که از اسپری وارد حلق می‌شود، غلیظ نباشد، اشکال ندارد، ولی اگر بخار آن غلیظ باشد، به احتیاط واجب جایز نیست، هم چنین اگر قطرات آب یا ذرات دارو وارد حلق شود، روزه را باطل می‌کند. (4)

نظر آیت‌الله سیستانی:
استفاده از اسپری اشکال ندارد، ولی اگر ماده اسپری وارد دستگاه هاضمه شود، روزه را باطل می‌کند. (5) اگر دارو را فقط داخل ریه می‌کند، برای روزه اشکال ندارد. (6)

نظر آیت‌الله صافی:
اگر چیزی از آن وارد حلق شود، روزه باطل می‌شود. اگر وارد دهان شود و روی دستگاه تنفسی اثر بگذارد، اما وارد حلق نشود، اشکال ندارد. (7)

پی‌نوشت:

1. امام خمینی، استفتائات، ج1، احکام روزه، س 7‌ .
2. آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 762.
3. آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج1، سؤال 285.
4. رساله توضیح المسائل مسأله 1362؛ آیت‌الله وحید، توضیح المسائل، مسأله 1613.
5. سایت آیت‌الله سیستانی، احکام روزه، سؤال 40.
6. استفتآات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 39.
7. آیت‌الله صافی، استفتائات واحد پاسخ به سؤالات جامعه الزهرا، احکام روزه، ص 64.

* حکم استفاده از شیاف برای روزه‌دار چیست؟

نظر امام خمینی، (نظر رهبری مطابق نظر امام خمینی است):
استفاده از شیاف‌هایی که برای معالجه است، اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایی که برای کسب لذت است- مثل شیاف تریاک- یا برای تغذیه از این مجراست، خودداری نمایند.(1)

نظر آیت‌الله مکارم:
استعمال شیافها برای معالجه اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که از استعمال شیاف‌هایی که برای تغذیه است خودداری شود. (2)

نظر آیات عظام، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی و صافی:
استعمال شیاف روزه را باطل نمی‌کند، ولی کراهت دارد. (3)

پی‌نوشت:

1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1645.
2. آیت‌الله مکارم شیرازی، توضیح المسائل، مسأله 1388.
3. توضیح المسائل، مراجع، ج1، ذیل مسأله 1657.

* گاهی از لثه‌هایم خون بیرون می‌آید و با آب دهان مخلوط می‌شود؛ اگر آن را فرو ببرم، روزه باطل می‌شود؟

همه مراجع (بجز گلپایگانی و صافی و نوری):
اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود، فرو بردن آن روزه را باطل نمی‏‌کند.(1)

آیت‌الله صافی:
اگر خون لثه در آب دهان مستهلک شود ؛ بنابر احتیاط واجب فرو نبرد و بیرون بریزد.(2)

آیت اللَّه نوری:
فرو بردن آن بنابر احتیاط جایز نیست؛ هر چند در آب دهان مستهلک شود.(3)

پی‌نوشت:

1. امام، سیستانی، فاضل و مکارم، تعلیقات علی العروه، الفصل الرابع، م 1 ؛ خامنه‏ای، اجوبه الاستفتاءات،763 .
2. دفتر آیت‌الله صافی.
3. نوری، تعلیقات علی العروه، الفصل الرابع، م 1.

* مسواک زدن در ماه رمضان اشکال دارد؟

همه مراجع مذکور بجز آیت الله صافی:
مسواک زدن در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی نباید آب خارج دهان و خمیر دندان وارد حلق شود، حتی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره به دهان ببرد و رطوبت آن ‌را فرو ببرد، روزه ی او باطل می‌شود، مگر آن که رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود.

نظر آیت‌الله صافی:

اگر رطوبت مسواک در آب دهان به طوری از بین برود که رطوبت خارج به آن گفته نشود، ولی بداند که در دهان باقی است، بنا بر احتیاط لازم نباید آن را فرو برد.(1)

پی‌نوشت:

1. توضیح المسائل، مراجع، ج1، مسأله 1573.

* استفاده از کرم‌های حاوی ویتامین و املاح معدنی و پماد ویتامینی و تقویتی روزه را باطل می‌کند؟

استفاده از کرم از مبطلات روزه شمرده نشده است و روزه را باطل نمی‌کند.(1)

پی‌نوشت:

1. توضیح المسائل مراجع، ج1، مسئله 1572.

اگر در ایام ماه مبارک رمضان خلط بینی و دماغ وارد فضای دهان شود و روزه‌دار آن را فرو برد، روزه چه حکمی دارد؟

نظر آیات عظام امام خمینی(ره)، خامنه‌ای، مکارم شیرازی، وحید خراسانی و صافی گلپایگانی:
فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده، اشکال ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرد. اگر عمداً فرو برد، به احتیاط واجب روزه باطل می‌شود.(1)

نظر آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله زنجانی:
فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده ، هیچ اشکالی ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط مستحب آن است که آن را فرو نبرد . اگر عمدا فرو برد، روزه صحیح است.(2)

پی‌نوشت:

1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسأله 1580؛آیت‌الله خامنه‌ای، اجوبة الإستفتائات، سؤال 799؛ آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج‏1، سؤال 550؛ آیت‌الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسأله1588؛ آیت‌الله صافی گلپایگانی، توضیح المسائل، مسأله 1589.
2. آیت‌الله سیستانی، توضیح المسائل، مسأله1561؛ آیت‌الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسأله 1589. (فارس)

علت خرخر شبانه و درمان آن

خرخر شبانه و به هم ریختن نظم تنفس در خواب ناشی از عواملی همچون اضافه وزن و یا مشکلات دیگری در دستگاه تنفسی به خصوص در بخش گلو می باشد.

یک فوق تخصص ریه با تاکید بر تاثیر ترک سیگار در کاهش خرخر شبانه گفت: سیگار کشیدن باعث پرخونی مخاط بینی و ریه ها می­ شود و با انسداد نسبی این مجاری خرخر به وجود می آورد.وی با بیان اینکه با انجام اقداماتی ساده می توان تا حدودی از بوجود آمدن خرخر جلوگیری کرد، گفت: کاهش وزن را مد نظر قرار دهید. اغلب افرادی که خرخر می کنند؛ اضافه وزن دارند. ثابت شده است کاهش وزن حتی به اندازه سه تا چهار کیلوگرم می تواند باعث کاهش خرخر شود.

وی افزود: از خوردن غذاهای سنگین و نوشیدن مشروبات الکلی اجتناب کنید. خوردن غذا به مقدار زیاد در شب باعث شل شدن عضلات مجاری هوایی و افزایش احتمال خرخر می شود. سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن باعث پرخونی مخاط بینی و ریه ها می­ شود و با انسداد نسبی این مجاری خرخر به وجود می آورد.

این فوق تخصص ریه یادآور شد: به پهلو بخوابید. افرادی که به خرخر شدید مبتلا هستند. در هر وضعیتی که بخوابند خرخر می کنند؛ اما به غیر از این گروه افراد، به طور معمول خرخر هنگام خوابیدن به پشت به وجود می­ آید و با خوابیدن به پهلو، خرخر فروکش می­ کند. بدون بالشت بخوابید. بالشت ­ها به خصوص بالش­ت های خیلی نرم باعث خم برداشتن گردن و در نتیجه انسداد مجاری هوایی و خرخر می­ شوند.(آسمونی)