شاید برای عده ای سوال شود که چرا اسلام اینقدر روی مال حلال و حرام و غذای حلال و حرام تاکید ویژه دارد؟ علتش این است که مال و لقمه حرام، قلب را تاریک می کند و بصیرتش را از بین می برد؛ ولی خوردن حلال سبب روشنایی و بینایی دل می شود و تاریکی یا روشنایی دل از اعتقاد قلبی پدید می آید نه از مالی که انسان به حرام یا حلال بودنش معتقد است.
در آیه ۱۲۰ از سوره انعام می خوانیم:
«وَ ذَرُواْ ظَاهِرَ الإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِینَ یَکْسِبُونَ الإِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا کَانُواْ یَقْتَرِفُونَ.»
«و گناه را چه آشکار و چه پنهان ترک کنید [زیرا] آنها که گناه مىکنند، به زودى سزاى اعمالى را که مرتکب مىشدند خواهند دید.»
***
سه نکته:
* هشدار نسبت به گناهان پنهانی
طبیعت نفس بشر اینگونه است که چه در گذشته چه امروز تنها از گناه آشکار هراس داشته و دارند. اما خداوند در این آیه نسبت به گناهان پنهانی نیز هشدار جدی می دهد. بعضى گفته اند مراد از گناهان پنهان، گناهانى است که آثار آن پنهان است، مثل غذاهاى حرام که قساوت قلب مى آورد.
** خطر جدی در کمین همه کسب و کارها
از طرفی یکی از تعابیری که در زبان عربی برای گناه بکار می برند “کسب” است. در آیه هم می فرماید یکسبون الاثم یعنی کسب گناه می کنید. شاید این تعبیر نیز نشان دهنده این باشد که کسب و تجارت و درآوردن روزی حلال چقدر اهمیت دارد و چقدر سخت است زیرا با این تعبیر گویا بسیاری از گناهان در همین مسیر رزق حلال و حرام گریبان انسان را می گیرند! پس در کسب و کار و اداره و هرجا که هستیم خیلی زیاد روی درآمدمان حساس باشیم تا حرام در آن وارد نشود.
*** تعبیر زیبای امام (ره) درباره اموال شبهه ناک
مطابق فرمایشات ائمه اگر کسی خواهان دوری از لقمه حرام است چاره ای ندارد جز اینکه تا می تواند از مال شبهه ناک پرهیز نماید. زیرا اگر از مال شبهه ناک پرهیز نکنیم و محتاط نباشیم، شیطان به تدریج بر ما مسلط می شود. امام خمینی(ره) جمله بسیار زیبایی دارند که: “غذای شبهه ناک انسان را در محرمات جرات می دهد.” براستی هم چنین است و لقمه حرام انسان را به جایی می رساند که حتی در برابر امام حسین (ع) بایستد و ولی خدا را به شهادت برساند.