دکتر اکرم انصار با بیان اینکه تنها میزبان انگل شپش، انسان بوده و قابل انتقال از انسانی به انسان دیگر است، افزود: شپش از راه تماس و نزدیکی افراد با یکدیگر، استفاده از وسایل مشترک، رختخواب و قیچی آرایشگاهها به فرد انتقال پیدا میکند.از آنجا که این انگل دارای دو نوع نر و ماده است بنابراین تخمها به تار موی فرد مبتلا میچسبند و در صورت عدم درمان موجبات زایش و رشد آن فراهم میشود.
این متخصص پوست و مو تاکید کرد: مهمترین علامت ابتلا به شپش، خارش در ناحیه پوست سر و پشت گردن است و در مواردی نیز جای گزش حشره به صورت دانههای ریز بر روی پوست سر باقی میماند.
وی در ادامه گفتگو با ایسنا با اشاره به اینکه بهتر است افراد در صورت ابتلا به شپش هر چه سریعتر به درمانگاه مراجعه کنند و تحت درمان قرار گیرند، افزود: استحمام روزانه، شستن لباسها و رختخواب فرد مبتلا از ضروریاتی است که باید مورد توجه و رعایت فرد مبتلا قرار گیرد.
انصار گفت: در درمانگاهها نیز داروهای خاصی برای از بین بردن شپش تجویز میشود، اما رعایت بهداشت فردی مهمترین راه پیشگیری و درمان این بیماری شناخته شده است.
این متخصص پوست و مو توصیه کرد: با توجه به بازگشایی مدارس و کنار هم قرار گرفتن دانشآموزان، توصیه میشود که پدر و مادرها استحمام فرزندانشان را کنترل و موهایشان را باشانههای دانهریز شانه کنند و لباسهای مدرسه بویژه مقنعه دانشآموزان را شستوشو کنند.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، منوچهر دادگرنژاد معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ایمنی مواد غذایی از نظر سرعت فساد پذیری نکته مهمی است که روزه داران باید به آن توجه زیادی داشته باشند ، اظهار کرد: با توجه به تغییر برنامه غذایی از نظر زمان مصرف، نوع، حجم و مقدار آن در ماه رمضان ممکن است عدهای بخواهند بشتر از مصرف یک وعده خود فراوردههای غذایی تهیه نمایند و برای تسهیل در پخت و پز از مقادیر مازاد در وعدههای دیگر مثل سحری استفاده کنند.
دادگر نژاد با توصیه به مصرف غذای تازه در هر وعده ضمن طبقه بندی مواد غذایی تحت نامهای فساد پذیری زیاد، متوسط و کم فراوردههایی چون شیر پاستوریزه، گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ و سایر مواد غذایی حیوانی که باید آنها را برای مدت کوتاه در یخچال نگهداری نمود را از نوع اول برشمرد و از سبزیجات و میوهها تحت عنوان مواد غذایی با فساد پذیری متوسط نام برد.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو تصریح کرد: این قبیل فراوردههای غذایی را میتوان برای کوتاه مدت در هوای خنک و خارج از یخچال نگهداری کرد و در هوای گرم باید آنها را در یخچال قرار داد.
وی مواد غذایی با فسادپذیری کم را اقلامی مثل حبوبات و دانههای غلات خشک گندم، برنج و امثال آن دانست و بیان کرد: این مواد غذایی قادر هستند در شرایط مناسب برای مدت طولانی در هوای خشک و خنک نگهداری شوند.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه اسهال خونی و تب رودهای از بیماریهای بسیار خطرناکی هستند که معمولا از طریق تماس دستهای الوده با مواد غذایی به انسان منتقل میشوند به مردم هشدار داد قبل از مصرف از عدم آلوده بودن مواد غذایی نظیر سبزیجات و کاهو به تخم انگلهای رودهای اطمینان حاصل کنند.
وی با اشاره به این که این ینها میتوانند باعث انتقال بیماریهای انگلی نظیر آلودگی به آسکاریس و ژیاردیا به افراد شوند، گفت: قارچ ها و کپکهایی که روی مواد غذایی همچون آبلیمو، آبغوره، سس گوجه فرنگی و ... رشد میکنند ممکن است باعث مسمومیت شوند و مصر این مواد غذایی در دراز مدت حتی میتواند موجب بروز سرطان شود.
دادگرنژاد با تاکید بر برنامههای مهم سازمان غذا و دارو برای پایش سموم و تدوین و اجرایی شدن بسیاری آز آنها در چند سال اخیر عنوان کرد: باید در مکان تهیه سبزیجات و میوهها دقت فراوان بکار برد که در غیر اینصورت علاوه بر میکروب ها، مواد شیمیایی و سموم هم میتوانند مواد غذایی را ناسالم نموده و مثلا از طریق سموم بکار رفته در باغهای میوه و مزرعهها موجبات آلودگی محصول را فراهم آورند.
معاون اداره کل نظارت بر فراوردههای غذایی سازمان غذا و دارو در پایان به مردم توصیه کرد برای اینکه غذایی سالمتری داشته باشند موارد ذیل را رعایت کنند:
- مواد غذایی را در جای تمیز نگهداری کنید
- مواد غذایی خام و پخته شده را جدا از هم نگهداری کنید
- مواد غذایی را بطور کامل بپزید
- مواد غذایی را در دمای مناسب نگهداری کنید
- از آب و مواد تازه سالم استفاده کنید
چندی پیش خبری از مرگ یک دانش آموز بابلی به علت درمان اشتباه شپش سر در رسانه ها مطرح شد ، هرچند پیگیری این خبر حاکی از آن بود که متأسفانه مادر خانواده به رغم آنکه فرزندانش سالم بودند، به دلیل مشکل وسواس، اقدام به استفاده از کود شیمیایی کرده که ۲ فرزند وی به کما رفتند و یکی از از آنها فوت شد و مشکل از سوی مسئول یا نهادی خاص نبوده است.
اما به هر حال این مساله تلنگری بود تا بار دیگر پرونده بیماری شپش که گاه بروز آن در مدارس با شدت و ضعف وجود دارد، گشوده شده و موجی از نگرانی و گمانه زنی ها را در خانواده دانش آموزان ایجاد کند.
شپش سر یا پدیکولوزیس شایع ترین آلودگی های انگلی در سراسر دنیا است؛ اگر چه در مناطق متعددی بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر به سزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است؛ ولی در زمان جنگ و در محل های پر جمعیت به علت عدم توجه به بهداشت فردی و محیط، امکان ایجاد اپیدمی های بزرگ وجود دارد.
شپش به جامعه و یا طبقه اجتماعی خاصی مربوط نبوده، بخصوص در اپیدمی ها می تواند اقشار مختلف جامعه را مبتلا سازد در واقع افزایش سطح آگاهی جامعه و رعایت اصول بهداشت فردی و محیط توسط افراد و خانواده ها از راه های مهم مبارزه با شپش است.
افت تحصیلی که به دنبال ابتلا به شپش می آید
شپش های انسانی حشراتی کوچک، بدون بال و خونخوار هستند که می توانند سر و بدن را در انسان آلوده کنند. تخم شپش، رِشک نام دارد که بیضی شکل، سفید رنگ و به اندازه ته سنجاق است و بر حسب نوع، به مو و درز لباس ها می چسبد.
از عوارض ابتلا به این بیماری خارش شدید پوست به علت تلقیح ماده بزاقی و مواد دفعی شپش به زیر پوست، پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست در اثر خاراندن زیاد، بروز عفونت های ثانویه باکتریال به دنبال خاراندن زیاد پوست (مثل زرد زخم و غیره)و بیماری هایی همچون تیفوس همه گیر، تب راجعه همه گیر و تب خندق منتقل شونده از شپش تن را نام برد.
البته یکی از مهم ترین عارضه شپش، خاراندن شدید است که فرد را کلافه، خسته، پریشان و بی خواب می سازد و همین امر می تواند یکی از علل افت تحصیلی در دانش آموزان باشد.
دختران، قربانیان اصلی شپش سر
ابتلا به شپش یکی از مواردی است که اما و اگرهای بسیاری در خصوص ابتلا به آن وجود دارد اما به طور کلی دو روش در انتقال این انگل وجود دارد .
انتقال مستقیم یک از این روش ها بوده که در این روش، انسان با هر زمینه اقتصادی- اجتماعی، در معرض خطرِ ابتلا به شپش سر قرار دارد. این آلودگی به خصوص در مدارس ابتدایی ممکن است همه گیر شود. همچنین آلودگی به این شپش، نزد دختران بیش از پسران و در کودکان شایع تر از بالغین است.
انتقال غیر مستقیم از دیگر روش هایی است که در انتقال شپش سر موثر بوده و عمدتاً در اثر تماس با اشیا آلوده نظیر حوله، شانه، برس سر، کلاه، روسری، مقنعه و چادر نماز، متکا و لباس های خواب و غیره که به طور مشترک مورد استفاده قرار بگیرند و یا اینکه در یک جا بر روی هم قرار داده شوند صورت می گیرد.
پهمچنین به وسیله صندلی های سالن های اجتماعات،کلاس ها، وسایل نقلیه عمومی، کمدهای لباس، حمام های عمومی، رختکن استخرها و غیره انتقال انجام می شود.
ارائه بسته های آموزشی برای مبارزه با شپش در مدارس
حسن ضیاءالدینی مدیر کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش در خصوص اقدامات پیرامون مبارزه با شپش سر در مدارس عنوان کرد: درمدارس شهری دارای مراقب سلامت، بررسی و شناسایی پدیکولوزیس توسط مربی بهداشت بر اساس بسته آموزشی انجام میشود و در مدارس شهری فاقد مربی بهداشت، در صورت بروز اپیدمی و شرایط اضطراری، تشخیص اپیدمی و شرایط اضطراری به عهده دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و سازمان آموزش وپرورش در سطح استان ها است.
وی بیان کرد: اقدامات لازم برای کنترل آلودگی، با هماهنگی و نظارت کارشناسان سلامت آموزش و پرورش، بهداشت مدارس و مبارزه با بیماری های مرکز بهداشت، از طریق تشکیل تیم سیار سلامت پیگیری می شود؛ در مدارس روستایی بررسی وشناسایی دانش آموزان مبتلا به عهده بهورزان خانه های بهداشت است.
آگاهی بخشی به والدین و آموزگاران، کلید درمان شپش
ضیاالدینی با بیان اینکه پیشگیری معمولا با ارتقای بهداشت تمامی افراد جامعه صورت می پذیرد، گفت: درمان زودرس موارد ابتلا با آگاهی دادن به والدین ، آموزگاران و افراد دیگر جامعه می تواند به کنترل هر چه سریعتر موارد ابتلا و کاهش ابتلای به سایرین کمک کننده باشد.
وی یادآور شد: دستورالعمل پیشگیری و کنترل این بیماری به تمامی استان های کشور ارسال شده است.
مهم ترین امر در مهار شپش دانش آموزان بازدید مرتب موی سر آنها توسط معلمین و مربیان بهداشتی مدارس و ارجاع سریع موارد آلوده به واحدهای بهداشتی درمانی برای درمان فرد آلوده به همراه خانواده و اطرافیان وی است.
همچنین طول موی سر در آلوده شدن به شپش سر نقشی ندارد و امروزه درصورت رعایت مسایل بهداشت فردی و دسترسی به درمان مناسب، کوتاه کردن موی سر ضروری نیست و پس از انجام درمان ضدشپش، احتمال انتقال آلودگی از بین می رود؛ لذا نیازی به جداسازی دانش آموزان نیست.
-
باشگاه خبرنگاران
کلمات کلیدی: شپش،شپش سر،پدیکولوزیس، بیماری شپش، موی سر،انگل ، شپش سر ، سلامت دانش آموزان ، آلودگی انگلی
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
محققان به تازگی نشان دادهاند که یک گیاه انگلی که عمدتا بومی جنوب شرقی استرالیا است، توانایی بالقوهای در کنترل زیستی علفهای هرز دارد. مبارزه با علفهای هرز هر ساله میلیونها دلار هزینه بر دوش کشاورزان میگذارد.
به گزارش ایسنا، محققان دانشگاه آدلاید استرالیا به تازگی دریافتهاند Cassytha pubescens میتواند برخی علفهای هرز همچون اولکس اروپایی، تمشک و علف اسکوربوت را از بین ببرد، اما به درختچههای بومی آسیبی نمیزند.
رابرت سیروکو، محقق دانشکده زیستشناسی این دانشگاه میگوید: گیاهان انگلی از طریق مکندههای خود به گیاه میزبان میچسبند، به آن چفت میشوند و آب و مواد غذایی را از درون گیاه میمکند و به این ترتیب بر روی گیاهی که آن را آلوده کردهاند به حیات خود ادامه میدهند.
کاسیتا از گیاهان انگلی موفق است که تقریبا بر روی هر چیزی رشد میکند و علیه بسیاری از علفهای هرز با اهمیت همچون اولکس اروپایی، تمشک و علف اسکوربوت بسیار موثر است.
حذف این علفهای هرز از مزارع کشاورزی، جنگلها، پارکهای ملی، مناطق مسکونی و دیگر نواحی زیست محیطی سالانه میلیونها دلار هزینه در بر دارد. این علفها اثرات نامطلوبی بر رشد گیاهان بومی دارند، تنوع زیستی را به خطر میاندازند و میتوانند خطر آتش سوزیهای طبیعی را افزایش دهند. خلاص شدن از این علفها بسیار سخت است، زیرا تعداد بسیار زیادی دانه تولید میکنند که دهها سال بر روی خاک باقی میمانند.
در این شرایط کاسیتا میتواند به عنوان یک عامل کنترلکننده زیستی عمل کند و هزینه کنترل این علفها را به میزان زیادی کاهش دهد.
این تحقیق که در مجله New Phytologist به چاپ رسیده است نشان میدهد که کاسیتا صرف نظر از شرایط نیتروژن خاک، اثر ویژهای بر علفهای هرز دارد.
بقولات در محیطهای کم نیتروژن رابطه همزیستی خود با باکتریهای تثبیتکننده نیتروژن را تقویت میکنند و همین امر مصرف انرژی گیاه را افزایش میدهد، لذا این امکان وجود دارد که در شرایط کم نیتروژن، گیاهان به کاسیتا حساسیت بیشتری نشان دهند. با این حال نتایج نشان داد که دستکاری ذخیره نیتروژن خاک هیچ تاثیری بر اثربخشی کاسیتا بر علفهای هرز یا میزبان گیاهی که از تیره بقولات است ندارد.
این یافتهها نشان میدهد که کاسیتا میتواند صرف نظر از شرایط نیتروژن به عنوان یک کنترلکننده زیستی بر روی بیشتر بوتههای هرز که غیربومی استرالیا هستند موثر باشد در حالی که به گیاهان بومی آسیبی نمیزند.
دانش > محیط زیست جهان - همشهری آنلاین:
محققان به تازگی نشان دادهاند که یک گیاه انگلی که عمدتا بومی جنوب شرقی استرالیا است، توانایی بالقوهای در کنترل زیستی علفهای هرز دارد. مبارزه با علفهای هرز هر ساله میلیونها دلار هزینه بر دوش کشاورزان میگذارد.
به گزارش ایسنا، محققان دانشگاه آدلاید استرالیا به تازگی دریافتهاند Cassytha pubescens میتواند برخی علفهای هرز همچون اولکس اروپایی، تمشک و علف اسکوربوت را از بین ببرد، اما به درختچههای بومی آسیبی نمیزند.
رابرت سیروکو، محقق دانشکده زیستشناسی این دانشگاه میگوید: گیاهان انگلی از طریق مکندههای خود به گیاه میزبان میچسبند، به آن چفت میشوند و آب و مواد غذایی را از درون گیاه میمکند و به این ترتیب بر روی گیاهی که آن را آلوده کردهاند به حیات خود ادامه میدهند.
کاسیتا از گیاهان انگلی موفق است که تقریبا بر روی هر چیزی رشد میکند و علیه بسیاری از علفهای هرز با اهمیت همچون اولکس اروپایی، تمشک و علف اسکوربوت بسیار موثر است.
حذف این علفهای هرز از مزارع کشاورزی، جنگلها، پارکهای ملی، مناطق مسکونی و دیگر نواحی زیست محیطی سالانه میلیونها دلار هزینه در بر دارد. این علفها اثرات نامطلوبی بر رشد گیاهان بومی دارند، تنوع زیستی را به خطر میاندازند و میتوانند خطر آتش سوزیهای طبیعی را افزایش دهند. خلاص شدن از این علفها بسیار سخت است، زیرا تعداد بسیار زیادی دانه تولید میکنند که دهها سال بر روی خاک باقی میمانند.
در این شرایط کاسیتا میتواند به عنوان یک عامل کنترلکننده زیستی عمل کند و هزینه کنترل این علفها را به میزان زیادی کاهش دهد.
این تحقیق که در مجله New Phytologist به چاپ رسیده است نشان میدهد که کاسیتا صرف نظر از شرایط نیتروژن خاک، اثر ویژهای بر علفهای هرز دارد.
بقولات در محیطهای کم نیتروژن رابطه همزیستی خود با باکتریهای تثبیتکننده نیتروژن را تقویت میکنند و همین امر مصرف انرژی گیاه را افزایش میدهد، لذا این امکان وجود دارد که در شرایط کم نیتروژن، گیاهان به کاسیتا حساسیت بیشتری نشان دهند. با این حال نتایج نشان داد که دستکاری ذخیره نیتروژن خاک هیچ تاثیری بر اثربخشی کاسیتا بر علفهای هرز یا میزبان گیاهی که از تیره بقولات است ندارد.
این یافتهها نشان میدهد که کاسیتا میتواند صرف نظر از شرایط نیتروژن به عنوان یک کنترلکننده زیستی بر روی بیشتر بوتههای هرز که غیربومی استرالیا هستند موثر باشد در حالی که به گیاهان بومی آسیبی نمیزند.