معاون درمان سازمان تامین اجتماعی گفت: اجرای پایلوت حذف دفترچه در مراکز درمانی ملکی، (پلی کلینیک آزادی و دی کلینیک ابوریحان)، از مهمترین اقدامات انجام شده معاونت درمان بوده اسـت.
موسیقی و موسیقی درمانی برای کودکان
همان طور که موسیقی برای درمان افراد بزرگسال مورد استفاده اســت، موسیقی درمانی بر رفتارهای کودکان تاثیر بسیار مثبتی دارد و با ایجاد یک سری تجربیات موسیقیایی در تسهیل گسترش ارتباطات کودکان، احساسات اجتماعی، اعصاب و افزایش هوش آن ها بسیار موثر اســت. موسیقی درمانی می تواند کیفیت زندگی کودک را در عرصه های مختلف بالا ببرد، نظیر ارتباط کودک با کودک دیگر، کودک و خانواده، ارتباط کودک و پزشک یا معلم! این ارتباطات به وسیله المان های موجود در موسیقی و توانایی نفوذ موسیقی به اعماق روح انسان تسهیل می شوند و در نهایت فضای مثبت و موقعیت عالی برای رشد کودک فراهم می آورند. تاثیر مستقیم بر هر دو نیم کره مغز باعث می شود هماهنگی میان آن ها بیشتر شده، بهره هوشی فرد بالاتر رود.
در حال حاضر کشورهای توسعه یافته به نقش موسیقی در پرورش استعدادهای کودک و حتی رشد شخصیتی او پی برده و برای آموزش نکات تربیتی از موسیقی استفاده می کنند. آیا می دانید که موسیقی چه اثری بر کودک شما و رشد و تکامل او دارد؟
اثر موسیقی بر جنین
ساده ترین ابزار موسیقی که دارای ریتم اســت، قلب انسان اســت که حرکت منظم و آهنگینی تولید می کند و شنیدن صدای ضربان قلب جنین درون شکم مادرش مبین زندگی تازه و نشانه ای دال بر وجود یک انسان اســت. مطالعه ها نشان می دهد، زن سازی توسط مادر در هنگام بارداری اثر مطلوبی در جنین به جا می گذارد و شنیدن صداهای دلنشین برای جنین خوش آیند اســت و به رشد بهتر او منجر می شود.
اثر موسیقی بر نوزاد
نوزادان در روزهای اولیه زندگی خود نسبت به صداهای مختلف عکس العمل نشان می دهند. نوازد صداها را می شنود و نسبت به صداهای مختلف واکشن های متفاوتی دارد. اغلب به صداهای ریز با فرکانس بالا واکنش بیشتری نشان می دهد. شاید دلیل آن، حجم صوتی ایجاد شده و ظرافت اندام شنوایی نوزاد باشد که صداهای زیر را سریع و بهتر درک می کند.
او صداهایی با شدت بالا و اصوات ناگهانی را دوست ندارد و این صداها باعث ترس و دلهره اش می شود. اغلب نوزادان نوای خوش، آهنگ های ملایم پیانو و فلوت را می شنوند و احساس آرامش می کنند. ساده ترین و زیباترین موسیقی برای شیرخواران، لالایی مادر اســت. اکثر نوزادان و کودکان با شنیدن لالایی مادر به خواب می روند و این عمل به صورت واکنش شرطی در او به یادگار می ماند. نوع این موسیقی لالایی در فرهنگ های مختلف متفاوت اســت، اما همگی از احساس مادر به فرزند سرچشمه گرفته و سینه به سینه انتقال یافته اســت.
لالایی در واقع شعر- آهنگ های شفاهی سرزمین هاست، چرا که هیچ مادری آن ها را از روی نوشته نمی خواهند. لالایی و زمزمه آن را تمام مادران می دانند و بدون اینکه از زمینه شعر و آهنگ خارج شوند آن ها را به خوبی زمزمه می کنند. شاید بتوان گفت آن ها طیف های رنگارنگ از آرزوها، گلایه ها و نیایش های معصومانه مادران هستند که سینه به سینه از نسل های پیشین تا امروز بیان شده اند. رشته های نامریی از لب های مادر تا گوش کودک و تاثیر جادویی آن، خواب ژرف و آرامی اســت که نوزاد شیرخوار را فرا می گیرد. تنها زمزمه و لحن گیرای مادر اســت که کودک را می خواباند. لحن او چون جویباری در گوش های کوچک کودک طراوت و آرامش برای خواب می ریزند: لالالالا گلم باشی/ همیشه در برم باشی/ لالالالا گل زردم/ نبینم داغ فرزندم/ خداوندا تو ستاری/ همه خوابند تو بیداری/ به حق خواب و بیداری/ عزیزم را نگهداری.
صدای زنگ دار و اسباب بازی های ریتمیک، نوزاد را تا مدتی به خود مشغول می کند و زمانی که نوزاد رنگ ها را به صورتی مبهم و سایه وار می بیند، گوش او به خوبی قادر اســت واکنش سریعی در برابر صداها نشان دهد. در مراحل مختلف رشد یک کودک، موسیقی به نوعی در شکل دهی شخصیت او اثر می گذارد. نخستین صداها به صورت گریه و خنده ظاهر می شود. همزمان با بزرگ تر شدن کودک او می تواند صداهایی شبیه به غان و غون به کمک حنجره خود بسازد کم کم با پی بردن به وجود دست های خود به اشیای دور و برش ضربه وارد می کند و از به صدا درآوردن آن ها احساس نشاط و شادمانی می کند. بدون شک تمام این علایم غریزی اســت و جلوگیری از این تظاهرات در آن ها ایجاد کمبود می کند. زیرا عشق به موسیقی با ما انسان ها متولد می شود.
کودک و موسیقی
در سنین بالاتر، تقریبا همزمان با 2 سالگی هنگامی که کودک قادر به تکلم و راه رفتن اســت، می آموزد چگونه آوازی را تقلید کند، حتی اگر مفهوم آن را می فهمد به صورت تقلیدی می خواند. اگر شعری برایش بخوانید یا موسیقی را بشنود ادای آن را در می آورد. از آنجایی که موسیقی به عنوان پدیده اجتماعی و تربیتی در عصر حاضر شناخته شده از این رو، آشنایی و آموزش صحیح و به موقع می تواند نقش موثری در روحیه و شخصیت کودکان داشته باشد و کودکان همراه با فعالیت هایشان در زمینه نقاشی با زبان ورزش و به یادگیری موسیقی نیز آشنا شوند.
موسیقی می تواند قدرت تخیل و تمرکز کودکان را پرورش دهد، به آن ها نظم و ترتیب بیاموزد و لذت اجرا و شنیدن یک موسیقی خوب را به آن ها هدیه دهد. بهترین سال های آموزش موسیقی قبل از 5 سالگی اســت. نکته مهم آن اســت که باید در هر سنی روش مناسب و مورد نیاز آن سن اتخاذ شود!
موسیقی دسته جمعی، شیوه ای اســت که انگیزه و شوق یادگیری را در کودکان تقویت می کند، چرا که حاصل شادی دسته جمعی اســت. هدف تمام روش های موسیقی تقویت درک، تخیل و شکوفایی استعدادهای نهفته در کودکان اســت.
پزشکان معتقدند موسیقی را نباید فقط به عنوان کارهای فوق برنامه و غیرضروری تلقی کرد که هدفی جز سرگرمی ندارد، بلکه والدین و البته دست اندرکاران تعلیم و تربیت باید با جدیت و برنامه ریزی آن را در کنار دروس مدارس قرار دهند تا موسیقی قسمتی از وجود کودکان را به خود اختصاص داده و آن ها را در بسیاری از مشکل های روحی و عاطفی یاری دهد.
• موسیقی تمام حواس را تحریک کرده و زندگی کودک را تحت الشعاع خود قرار می دهد و باعث افزایش بسیاری از مهارت های او می شود.
• بیشترین تاثیر این روش درمانی هنگامی اســت که کودک اجازه می یابد تا خود لذت اجرای موسیقی را تجربه کند.
• موسیقی در عین تهییج کنندگی می تواند آرامش دهنده نیز باشد. فعالیت های موسیقایی مفرح (که نمونه های آن در مهدکودک ها اجرا می شود) اغلب برای ایجاد حس موفقیت در کودک طراحی شده و عموما باعث می شوند تا کودکان اعتماد به نفس پیدا کرده و از وجود خود احساس رضایت کنند.
• موسیقی می تواند میزان تحمل درد در کودکان را به هنگام بیماری یا موقعیت های دارای استرس افزایش دهد.
• موسیقی می تواند مشوق اجتماعی تر شدن کودکان شود و توانایی آن ها را در نشان دادن نظرات و احساسات و نیز برقراری ارتباط با دیگران افزایش دهد.
• تاثیر موسیقی بر هر دو نیم کره مغز باعث می شود تا ارتباط این قسمت ها با یکدیگر تسهیل شده و ضریب لحظه ای هوشی بالا رود. این هماهنگی همچنین برای درمان لکنت کلام بسیار مفید اســت.
• کودکانی که در گذشته تحت آموزش موسیقی قرار گرفته اند، حافظه شفاهی بسیار قوی تری دارند و می توانند لغات بیشتری را از فهرست خوانده شده به یاد بیاورند و در هر سنجش، بهتر از سنجش قبل عمل می کنند.
اثرات موسیقی درمانی بر کودکان
از برنامه های موسیقی درمانی برای سازگاری اجتماعی، ثبات عاطفی، کنترل شخصی، افزایش تمرکز، انگیزش، احساس ارزش شخصیتی، تقویت هماهنگی ماهیچه ها و تقویت مهارت های خودیاری استفاده می شود و تنظیم برنامه ها به گونه ای اســت که به تقویت رفتار مطلوب کودکان می انجامد. برای کودکان معلول و استثنایی برحسب نوع نقیصه حسی و حرکتی از فعالیت های متنوع موسیقی درمانی استفاده می کنند. آوازخواندن، نواختن فردی و گروهی، شنیدن و انجام حرکات موزیکال، از جمله برنامه های جلسات موسیقی درمانی می باشد.
طی پروژه ای تحقیقاتی در آلمان، یکی از متخصصین که با روش موسیقی درمانی روی توانایی های کودکان فعالیت می کرد، شاگردی داشت که علاوه بر برخی نارسایی های جسمی دچار نوعی تاخیر و کندی در انجام حرکات بدنی، ناتوانی در صحبت کردن و برقراری ارتباط با دیگران بود. این دختربچه شش ساله از سن سه سالگی تحت درمان با موسیقی قرار گرفته بود و درمانگران او خیلی زود متوجه توانایی های بالای این دختر در درک و اجرای موسیقی شده و به همین جهت استفاده از موسیقی درمانی را برای او پیشنهاد داده بودند.
نکته جالب آن بود که این دختر با وجود داشتن تنها چهار انگشت در هر دست خود، خیلی زود توانست توانایی نواختن پیانو را به دست آورد. او با وجود آنکه به ندرت صحبت می کرد، می توانست بدون داشتن غلط موسیقایی، درست آواز بدون کلام بخواند. نحوه درمان از ابتدا به صورت جلسات 45 دقیقه ای در هفته از سال 1996 در شروع شد و به مدت سه سال ادامه پیدا کرد. به تدریج طول زمان درمان از 45 دقیقه به یک ساعت رسید.
نتیجه کار بسیار رضایت بخش بود، او در پایان سه سال درمان (یعنی در سن شش سالگی) می توانست به راحتی جملات سه یا چهار کلمه ای بسازد، مهارت های اجتماعی اش قوی تر شده و اعتماد به نفس لازم برای زندگی متکی به خو را کسب کرده بود. علاوه بر موارد بالا، او به این مهارت بسیار دشوار دست یافته بود که می توانست در آن واحد پیانو بزند و آواز بخواند. او در حالی که در اوایل دوره درمان اجازه نمی داد کودکان دیگری در کنار او ساز بزنند. هم اینک با بهبود و رشد رفتار اجتماعی اش، به سادگی به صورت گروهی با دوستان خود ساز می زد. او در شش سالگی با پیانو ملودی اجرا و درمانگر در کنار او و یا با ساز دیگر با او همراهی می کرد. هنگامی که در مراسمی از او خواسته می شد که برای دیگران پیانو بزند، به راحتی آن را قبول می کرد.
اثرات موسیقی درمانی در کودکان مبتلا به سرطان نیز در بخش روانشناسی بیمارستان کودکان دانشگاه تورنتوی کانادا مورد پژوهش قرار گرفت. آن ها از این پژوهش نتیجه گرفتند که موسیقی درمانی موجب بهترشدن احساسات کودکان و بهبود فعالیت های روزمره آنان می شود. این تاثیر در کودکان پیش دبستانی و بالغین وجود داشت اما در کودکان سنین مدرسه این تاثیر مشاهده نشد. محققان پیشنهاد کردند که مطالعات کامل تری در این مورد انجام شود.
متخصصین، کودکان را در فعالیت هایی نظیر خواندن آواز، گوش دادن به موسیقی، رقص و حرکات موزون، نوازندگی و دیگر فعالیت های سازنده مرتبط با موسیقی مشارکت می دهند تا قدرت فراگیری آن ها افزایش یابد. آن ها در این میان بر روی گسترش خودآگاهی، اعتماد به نفس، مهارت های آمادگی، مهارت های مدیریتی و رفتارهای اجتماعی کودک کار کرده و تکنیک های تحمل درد را به کودکان آموزش می دهند.
یک درمانگر موسیقی در طول دوره درمان کودک در می یابد که کدام سبک یا ابزارآلات موسیقی بیشترین تاثیر و تحریک را بر کودک می گذارد تا به این ترتیب بتواند بیشترین استفاده را از وقت صرف شده بر روی کودک بنماید. آن ها معمولا به صورت یک تیم با تخصص های مختلف کار می کنند. این تیم شامل افرادی نظیر متخصص موسیقی، پزشک کودک، روانشناس، متخصص فیزیوتراپی، متخصص گفتاردرمانی، متخصصین هنر و... می باشد. پس از انجام آزمایش های لازم طی هفته ها کار، آن ها به خانواده ها منابع موسیقی را که کودک باید در خانه از آن ها استفاده کند را معرفی می کنند.
نوع برنامه ها در موسیقی درمانی کودکان
نوع برنامه ها و فعالیت های موسیقی درمانی به نوع ناراحتی، نقیصه و مشکل کودک و یا بیمار بستگی دارد. برای مثال در کودکانی که دچار مشکل حرکتی هستند، برنامه های ریتمیک که به کنترل حرکتی آن ها کمک می کند بیشتر مدنظر قرار می گیرند. حال اگر مشکل حرکتی آن ها کمک می کند بیشتر مدنظر قرار می گیرند. حال اگر مشکل حرکتی با انقباض و گرفتگی عضلانی همراه باشد، ریتم ها و موسیقی ملایم انتخاب می شود و بدین ترتیب کنترل حرکتی تقویت می شود. همچنین کودکانی که روان ترند به برنامه های موزیکالی احتیاج دارند که خاصیت برون فکنی داشته و هیجان ها را بیشتر تخلیه کنند.
معمولا جلسات موسیقی درمانی از گروه های کوچک همانند تشکیل می شود و شرایط شرکت کنندگان هرچه همسان تر باشد، اهداف و برنامه های مشترک بیشتر خواهند بود و این مسئله به هماهنگ و تقویت بیشتر گروه کمک می کند. البته می توان کودکانی با توانایی های مختلف را در طبقه موسیقی درمانی قرار داد، اما مهم این اســت که از نظره بهره هوشی فاصله زیادی با یکدیگر نداشته باشند، تا در انجام تمرین ها و برنامه ها هماهنگی بیشتری باشد. طول دوره و مدت زمان جلسات بستگی به اهداف درمانی مورد نظر و مشکلات فرد دارد. تعداد جلسات درمانی گاهی هر روز و گاهی هفته ای چند جلسه اســت و مدت زمان هر جلسه به مقتضای حال و هوای هر درمانجو متفاوت اســت. به طور کلی فعالیت های موسیقی درمانی بر پایه چند محور کلی اســت که عبارتند از:
* خواندن
وقتی کودکان با هم می خوانند، مملو از شور و توانایی یکپارچه می شوند. ترانه ها تصور آن ها را به گونه ای فعال و سازنده می کنند و بدیهی اســت انتخاب اشعاری که تصورات و برداشت های مثبت از محیط و پدیده ها را به کودک منتقل می سازد، اهمیت ویژه ای دارد. ریتم و آهنگ ترانه ها در کودکانی که اندکی نگران ناتوانی و ارتباط خود با محیط هستند، موفقیت و توانایی ایجاد می کند و کودک منزوی را فعال می سازد. در جلسات موسیقی درمانی از خواندن استفاده های فراوان می شود و برنامه های متنوعی به شکل تک خوانی و گروه خوانی طراحی می شود. در موسیقی درمانی برای کودکان، اشعاری که برای خواندن انتخاب می شوند باید کوتاه، تمایل فهم و با آهنگی ساده باشد تا کودکان بتوانند آن ها را حفظ کنند.
* ساخت آهنگ
منظور از ساختن آهنگ در جلسات موسیقی درمانی، خلق آهنگ با ویژگی های دقیق موسیقی نیست. بلکه ایجاد یک ریتم ساده یا خواندن شعر و آهنگ در شکل و حالتی خاص اســت. یکی از ویژگی های مهم سازهایی که در موسیقی درمانی به کار می روند مانند سازهای اُرف نواختن ساده آن هاست. به طوری که با انتخاب تیغه های محدودی از آن ها می توان آهنگ ساده و یا ریتم تازه ای را به راحتی ساخت. بنابراین مهم این اســت که کودکان ساختن را تجربه کنند و فعالیت مثبت و موثر خود را در ایجاد اشکالی ساده از فعالیت های موسیقی ببینند. این تجربه احساس توانایی و اعتماد آن ها را نسبت به خود بالا می برد و ترس و نگرانی آن ها را از فعالیت های شخصی و ارتباط با وسایل و ابزار موسیقی که نشانه و نماینده ای از مسایل مختلف محیطی اســت کاهش می دهد.
شنیدن موسیقی از جمله برنامه های موسیقی درمانی اســت. ذهن با گوش دادن در دنیا اصوات و ملودی ها قرار می گیرد و موضوعی برای توجه و تمرکز پیدا می کند. با شنیدن آهنگ ها، احساس های گوناگون را به راحتی می توان به وجود آورد که چنین تجربه ای های وسیعی، با نواختن سازها (به دلیل محدودیت) به دست نمی آید. شنیدن، افراد را در یک تجربه مشترک سهیم می سازد، توجهی که در گوش دادن گروهی به وجود می آید و در تنهایی ایجاد نمی شود. گوش دادن به موسیقی در بروز احساسات کودکان و برون فکنی تصورات آن ها بسیار موثر اســت. علاوه بر آن، تقویت گوش از راه شنیدن، دقت کودکان را به محرک های شنوایی افزایش می دهد.
* حرکات موزیکال
حرکات موزیکال دامنه وسیعی از فعالیت های حرکتی موسیقی درمانی را تشکیل می دهد و بسیاری از برنامه های درمانی برمبنای آن طراحی می شود. حرکات موزون خود نوعی موسیقی اســت. حرکات ترجمه احساس ها هستند و نتیجه نیروها و احساسات درونی و نامرئی ما، احساس هایی که با بیان نمی توان توصیف کرد. حرکات بدون واسطه به روح و احساس ما متصل هستند و شیوه هایی از تفکر و اندیشه به حساب می آیند. هر حرکتی می تواند گویای نوعی احساس باشد. در ضمن باید به این نکته توجه کرد که درواقع مشارکت در حرکات موجب فعال کردن انرژی می شود نه کیفیت حرکات. پس بهتر اســت که حرکات ساده و انعطاف پذیر باشد و هرچه حرکات با موسیقی همراهی و همخوانی بیشتری داشته باشند، دستگاه های مختلف بدن، انرژی بیشتری آزاد خواهندکرد.
آموزش موسیقی به کودکان استثنایی
سیر تحول و پیشرفت موسیقی درمانی در ایران به طور پیوسته طی نشده و در مقاطعی در حد ذهنی و نوشتاری باقی مانده اســت. برای پیشرفت در این خصوص، لازمه کار، استفاده از اطلاعات جدیدی در این زمینه و پیمودن راه های تجربی برای کشف و ایجاد زیرساخت های موسیقی درمانی ایران اســت. البته بدیهی اســت که بدون وجود رشته موسیقی درمانی در دانشگاه های کشور، امکان تحرک برای محققان و مطالعه و آزمایش برای دانش پژوهان میسر نخواهدبود. کودکان استثنایی نیز همانند کودکان عادی به موسیقی علاقه دارند، خصوصا اگر دریابند که می توانند با تمرین های مداوم و با سازهای ساده آهنگ ها را نواخته و آواز بخوانند، علاقه و همکاری آن ها فوق العاده می شود.
برای آموزش موسیقی به کودکان استثنایی به چند نکته اساسی باید توجه کرد:
• توان هوشی و شرایط ذهنی کودک؛
• محدودیت های حسی و حرکتی آن ها.
در آموزش موسیقی به کودکان استثنایی بهتر اســت از سازهایی استفاده کنیم که نواختن آن برای کودکان ساده تر باشد و آن ها را جذب کند. سازهای اُرف معمولا مناسب ترین ساز برای آموزش کودکان استثنایی هستند. این سازها با صداهای متنوع و در اندازه های مختلف وجود دارند و بهتر اســت ترانه هایی که انتخاب می شوند زیبا، محرک و قابل فهم و پیرامون مسایل ملموس و زیبایی های دنیای کودکی باشد تا به خاطرسپاری آن ها برای کودک راحت تر گردد.
کودکان معلول برحسب نوع عارضه حسی و حرکتی که دارند، از فعالیت های متنوع موسیقی درمانی استفاده می کنند. معلولی که می تواند دست و انگشتان خود را حرکت دهد، از سازهایی که تنها دست و انگشتان را به کار می گیرند، استفاده می کند. آوازخواندن، نواختن فردی و گروهی و انجام حرکات موزیکال از جمله برنامه های جلسات موسیقی درمانی آن هاست. بیشتر کودکان معلول به فعالیت های موسیقی درمانی علاقه دارند و در نواختن ساز پشتکار نشان می دهند. بعضی از آن ها در صورت وجود امکانات، موسیقی را در حد تخصصی دنبال می کنند.
نواختن موسیقی عامل ارزنده ای برای کاهش ناتوانی و جبران احساس نقص آن هاست و بر احترام و ارزش اجتماعی آن ها می افزاید. کودک معلولی که یک دست دارد، می تواند همه سازهای مضرابی، کوبه ای (طبل، سه گوش، خاشخاشک (ماراکس)، قاشقک، سنج) و سازهای تیغه ای (زیلوفون ها) را بنوازد، و معلولی که تنها انگشتان خود را حرکت می دهد از سازهای بادی و کلیدی مانند فولت و ارگ استفاده می کند.
سازهای زهی و آرشه ای مانند ویلن و ویلنسل و کمانچه نیز برای معلولین قابل استفاده اند. کشیدن آرشه روی سیم ها، کنترل و هماهنگی حرکات دست را تقویت می کند. آن ها می توانند ابتدا یک سیم و به تدریج سیم های دیگر را نیز به کار برند. نواختن سازهای انتخابی با روش های گوناگون، تحرک مفاصل و عضلات مورد نیاز معلولین را تقویت می کند. برای مثال، پیانو برای حرکت و خم کردن و کشش انگشت ها مناسب اســت.
موسیقی هیجان معلولی را به سوی خلاقیت سوق می دهد و آن ها را از بروز فعال و خلاق احساساتشان بهره مند می کند. آن ها با آشنایی مقدماتی با سازها و با پشتکار خود، می توانند قطعاتی را بسازند و ارائه کنند. نواختن و خواندن آواز فرصت مناسبی برای بروز شور و هیجان و احساسات ناکام آن هاست. جلسات موسیقی درمانی در تخلیه احساسات، ایجاد محبت و احساس پذیرش در گروه موثر اســت.
همخوانی و همنوازی برای کودکان معلول احساس ارزش، اعتماد به نفس، غرور و افتخار به همراه می آورد. آن ها وقتی خود را در اجرای موفق یک آهنگ (و در یک گروه منسجم و هماهنگ) شریک می بینند، به خود اعتماد بیشتری می کنند و از این ارزش اجتماعی بهره مند می شوند. حرکات موزیکال که برای معلولین نوعی فیزیوتراپی لذت بخش و بدون خستگی اســت، برمبنای اهداف درمانی تنظیم و برنامه ریزی شده و در تقویت مهارت های حرکتی تخلیه هیجانی آن ها موثر اســت و کنترل حرکات و تعادل آن ها را نیز تقویت می کند. کودکان معلولی که با شرکت در جلسات موسیقی درمانی به نواختن ساز علاقه مند می شوند و سازی را در حد تخصصی دنبال می کنند، سرمایه ای ارزشمند و جبران مناسبی برای کاهش نگرانی ها و کمبودهای خود کسب کرده اند که همیشه می توانند از آن استفاده کنند.
موسیقی درمانی برای کودکان بستری در بیمارستان
برنامه موسیقی درمانی در بیمارستان و مراکز درمانی کودکان یک تجربه خاص درمانی و ساده لذت بخش را ارائه می دهد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نظام پرستاری، تحقیقات نشان می دهد موسیقی درمانی در یک محیط بیمارستانی، در درمان درد مفید اســت همچنین در آرام کردن کودکان زمانی که آن ها احساس اضطراب دارند. کاهش میزان افسردگی، افزایش حرکات بدن،کاهش تنش عضلانی از مزایای استفاده موسیقی درمانی در محیط های بالینی اســت.
مداخلات مبتنی بر شواهد بالینی در بیماران تایید می کند که موسیقی درمانی بر علایم جسمی، عاطفی و شناختی کودکان موثر اســت، برنامه موسیقی درمانی بخشی لاینفک و مهم از فرایند درمان کودکان اســت. ارائه موسیقی درمانی در بخش های درمانی کودکان مستلزم یک تیم حرفه ای با تخصص های مختلف اســت. این تیم شامل افرادی نظیر متخصص موسیقی، پزشک کودک، روانشناس، متخصص فیزیوتراپی، متخصص گفتاردرمانی، متخصصان هنر و پرستار کودکان و... اســت.
تیم حرفه ای موسیقی درمانی جهت حمایت از نوزادان، کودکان و نوجوانان آموزش می بینند. هدف از موسیقی درمانی استفاده از تجربه موسیقی برای کمک به بیمار در حفظ و یا به دست آوردن سطح مطلوبی از عملکرد و سلامت اســت که به چهار هدف درمانی زیر تقسیم می شود:
* هدف دوم موسیقی درمانی در کودکان ایجاد و حفظ مهارت های لازم برای ارتباط سالم و در سطح تکامل کودک اســت. برای دستیابی به این هدف، موسیقی کمک می کند کودک با همسالان خود یک تعامل سالم داشته باشد، مانند ساختن یک ترانه، اجرای موسیقی و کار گروهی که به حفظ و ایجاد تعامل با همسالان کمک کننده اســت. همچنین موسیقی وسیله ارتباطی مناسب بین والدین و کودک را تسهیل می کند. ساختن و اجرای آهنگ در نوجوانان و کودکان مبتلا به بیماری های خاص مانند سرطان وسیله ای برای ارائه خود و بیان احساسات اســت و در نهایت در راستای این هدف، موسیقی پل ارتباطی کودک و نوجوان با دنیای خارج می باشد و در کودکانی که به علت بیماری منزوی شده اند، یک وسیله ارتباط با دنیای بیرون اســت.
* هدف سوم تسهیل در سازگاری کودک با بیماری و فرایند بستری شدن در بیمارستان اســت. اجرای موسیقی توسط کودک سبب ایجاد یک تجربه مثبت از بستری شدن در بیمارستان در کودک و خانواده می شود. همچنین در کودکانی که بیماری مزمن و یا درد مداوم دارند، باعث توسعه مهارت های کنترل بیماری و درد می شود.
* و در نهایت هدف چهارم، ترویج مشارکت کودک در سیر درمان و پیشرفت بهبودی اســت.
کاهش اضطراب، ترس، خشم، ناراحتی و غم و اندوه در کودک بیماری او را به سمت سلامتی سوق می دهد. موسیقی منجر به افزایش درک، پذیرش و تعامل بهتر با تجارب ناآشنای بیمارستان می شود و در نهایت در بیماران کمایی سبب تحریک مغز و بهبود بیمار می شود. موسیقی درمانی به سازگاری کودک در محیط ناآشنای بیمارستان کمک فراوانی می کند. کارکردن با ابزارآلات موسیقی، باعث می شوند کودک با بیماری و دیگر بحران های درمانی و استرس های موجود سازگاری یابد. افزایش تطابق و پذیرش دوره های درمانی، ایجاد و حفظ مهارت های لازم برای ارتباط سالم، تسهیل در سازگاری کودک با بیماری و فرایند بستری شدن در بیمارستان و ترویج مشارکت کودک در سیر درمان و پیشرفت بهبودی از اهداف کاربردی موسیقی درمانی کودکان اســت.
موسیقی درمانگر چه باید بداند و چه انجام دهد
* درمانگر باید کودک را از نظر هوشی، عاطفی، حسی، هیجانی، علاقه به موسیقی، روابط اجتماعی و انگیزه سطح همکاری خانواده را ارزیابی کند.
* درمانگر باید تشخیص دهد آیا کودک مورد مناسبی برای موسیقی درمانی هست یا نه؟ زیرا این روش بر همه کودکان اثر یکسان ندارد و نمی توان یک تجویز عمومی برای همه آن ها ارائه داد.
* درمانگر باید فعالیت های موزون موسیقی را براساس نیاز کودک و هدف کار خود مشخص کند. مثلا اگر کودک نیاز به برقراری روابط اجتماعی با دیگران دارد، موسیقی باید در بازی، فعالیت های گروهی و نواختن سازها به کار گرفته شود.
* اگر تماس چشمی کودک ضعف اســت، به وسیله کف زدن نزدیک چشم یا تمرکز بر روی آلات موسیقی باید تمرین شود و اگر کودک گفتاری نظیر جیغ زدن، فریاد کشیدن و زمزمه کردن دارد. باید صداها و آوازهای موسیقی با صامت ها و مصوت ها، غان و غون های تصنعی و صداهایی شبیه به این ها که مبهم باشند و نیز از طریق سخنانی مفهوم به او نزدیک شود.
* درمانگر باید تمام فعالیت ها و نوع واکنش ها و پاسخ های کودک را ثبت کند.
* درمانگر باید تماس فیزیکی از نوع مادرانه یا کودک داشته باشد. گذاشتن کودک روی پاها، خواندن لالایی، نواختن موسیقی و تکان دادن آرام کودک به او نوعی احساس ایمنی و هیجان مثبت می دهد. همچنین بازی هایی از طریق تماس دست ها مفید اســت.
* درمانگر باید بداند به اصول تغییر رفتار آگاه باشد تا از روش های تقویت رفتار استفاده کند.
* درمانگر باید بداند که هدف پیشرفت مهارت های موسیقی کودک نیست، بلکه از موسیقی در جهت بهبود کارکردهای جسمی، روانی، واکنش های عاطفی، اجتماعی و رشد توانایی های حرکتی، ارتباطی کودک استفاده می شود.
* برخی از کودکان به دلیل اختلالات حسی که در حوزه شنیداری دارند، از شنیدن آوازها اجتناب می کنند. این کودکان باید ابتدا درمان های مربوط به یکپارچه سازی حسی را در حوزه اختلالات شنیداری دریافت کرده و سپس وارد موسیقی درمانی شوند.
* درمانگر باید کودک را آزاد بگذارد تا براساس علاقه، کنجکاوی به وسایل موسیقی نزدیک شود و باید طوری رفتار کند که مزاحم کودک نباشد تا کودک به محیط اطمینان پیدا کند. درمانگر در برقراری ارتباط با کودک نباید شتاب کند.
* درمانگر باید در کنار کودک وانمود کند که به کار خود مشغول اســت، اما واکنش های کودک را نسبت به هر ساز یا صدایی ارزیابی کند. درمانگر باید به خاطر داشته باشد این کودکان براساس عادت به گوش نکردن و عدم توجه به محرک های پیرامون ممکن اســت علامت از گوش دادن نشان ندهند.
* بعد از اینکه درمانگر به علاقه کودک در زمینه آهنگ های گوناگون پی برد، باید سعی کند از آن ها برای ایجاد گوش کردن در کودک و بروز واکنش های عاطفی و شناختن درد کمک بگیرد. خواندن لالایی و ترانه آهنگین برای ایجاد رابطه کودک با درمانگر و نیز برای گوش دادن موثر اســت. این موارد باعث ایجاد صداهایی در کودک می شود که این سرآغاز خوبی برای رشد گفتار محسوب می شود.
* اگر کودک صداسازی کرد درمانگر آن را نباید بدون پاسخ گذاشته و بایستی سعی کند که شبیه آن را با وسایل موسیقی تولید کند. درمانگر باید کودک را متوجه صدایی که تولید کرده اســت، بنماید. چون این صداها غیرارادی هستند و کودک به آن ها آگاهی ندارد.
* درمانگر باید از موسیقی همراه کلام استفاده کند، به ویژه باید ترانه هایی را انتخاب کند که مصوت های فراوان داشته باشد.
* در همراه کردن موسیقی و کلام، درمانگر باید از وسایل بازی مثل عروسک استفاده کند. اسم و فعل باید در عبارات همراه آواز ترانه شود: مثل: عروسک راه می ره/ عروسک می پره.
* درمانگر باید اسم کودک، اسم اطرافیان و اسامی دیگر را ضمن خواندن و تکرار با موسیقی به کودک آموزش دهد.
* درمانگر برای آشنا کردن کودک با هندسه فضایی اتاق و جهات مختلف، باید در هر گوشه اتاق یک ساز بگذارد.
* درمانگر باید از ترانه ها و شعرهای کوتاه همراه تصویر استفاده کند. یادگیری به کمک تصویر روش موثری برای کودکان اســت و باعث می شود تا آن ها به تدریج با دنیای غیر از درون خود آشنا شوند.
* درمانگر می تواند عروسک را داخل پارچه بگذارد و مثل گهواره تکان دهد و لالایی بخواند و بدین طریق آرام آرام کودک دیگری را وارد بازی می کند. زیرا کودکان باید در کنار گروه فعالیت کنند.
* درمانگر روی زمین دایره بکشد و به کودک یک ساز بدهد و همراه کودک ضمن نواختن قدم های آرامی روی دایره بردارد.
* درضمن نواختن ساز، پس از اتمام هر قطعه، درمانگر باید یک حرکت انجام دهد مثلا بنشیند، بچرخد، لی لی کند.
* درمانگر باید برای کودک ترانه های ملودیک بخواند، با او پا بکوبد و یا دست بزند.
* درمانگر می تواند دو دستور در نظر بگیرد و با هر دستور موسیقی خاصی را که کودک دوست دارد همراه کند. ضمن شنیدن موسیقی، کودک باید دستور مورد نظر را انجام دهد. به تدریج می تواند دستورات را افزایش دهد.
* درمانگر باید سایر تمرینات را متناسب با نیاز کودک برنامه ریزی کرده و انجام دهد.
نتیجه گیری
موسیقی درمانی بیش از هر تکنیک درمانی دیگر با زندگی روزمره آمیخته و با نیاز و احساس انسان عجین شده اســت. علت گرایش و علاقه مردم به موسیقی به خاطر طبیعت و فطرت آدمی اســت. در ساختمان عصبی انسان به طور فطری سه تمایل مهم برای گرایش به دنیای موزون اصوات و موسیقی وجود دارد: شنیدن/ خواندن/ حرکت کردن؛ احساساتی که کاملا ذاتی و خدادادی بوده و سرچشمه الهی دارند!
*دکترای تاریخ هنر و مشاور سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
اگر از مزایای کتاب خواندن برای کودکتان آگاه شوید حتما شگفتزده خواهید شد. کودک از کارهای شما یا چرایی آنها سر در نمیآورد؛ اما شما هم نباید صبر کنید آن هم تا زمانی که او متوجه چیزهایی شود که به او میگویید. بهتر اسـت برای کتاب خواندن برای فرزندتان همین الان دست به کار شوید مخصوصا در روزهای نخست نوروز که میتوانید وقت بیشتری را بدون دغدغه در کنار خانوادهتان باشید. البته قبل از آن، این مطلب را بخوانید تا با فواید و اصول کتابخوانی برای کودکان آشنا شوید.
چطور حس یادگیری را تقویت کنید؟
شنیدن کلمات باعث میشود تا شبکهای غنی و پربار از کلمات در مغز کودک شکل بگیرد. بنابراین هرچه داستانهای بیشتری را با صدای بلند بخوانید، او هم کلمات بیشتری را بر زبان خواهد آورد و بهتر میتواند صحبت کند. کودکانی که والدین آنها اغلب برایشان حرف میزنند یا چیزی میخوانند تا ۲سالگی نسبت به کودکانی که کسی برایشان چیزی نمیخواند کلمات بیشتری بلدند. درواقع هر کودکی که در نخستین سالهای زندگی بیشتر برایش کتاب خوانده شود، احتمال یادگیری در زمان مناسب در او بیشتر خواهد بود.
احساسات کودکتان را قوی کنید
وقتی چیزی برای کودکتان می خوانید، او میبیند که شما احساسات مختلف و صداهای پرمعنایی را بهکار میبرید که باعث پرورش و تکامل اجتماعی و عاطفی او میشود. از طرفی با کتاب خواندن او را دعوت میکنید به دیدن، اشاره کردن، لمس کردن و جواب دادن به سوالات که تمام اینها باعث ارتقای تکامل اجتماعی و مهارتهای فکری او میشود، بنابراین کودک شما قادر خواهد بود با تقلید صداها، شناسایی تصاویر و یادگیری کلمات، مهارتهای زبانی خود را تقویت کند.
پیوندتان را با کودک بیشتر میکنید
اما شاید مهمترین دلیل کتاب خواندن با صدای بلند برای کودک، ارتباط بین چیزهایی اسـت که کودکان از همه بیشتر آنها را دوست دارند یعنی صدای شما و میزان نزدیکی به شما و کتابها. وقت گذاشتن برای کتاب خواندن برای کودک نشان میدهد که خواندن، مهارتی مهمتر از یادگیری اسـت. اگر با لذت، جوش و خروش و حس نزدیکی برای کودکان کتاب بخوانید، آنها با شادی با کتاب و کتابخوانی ارتباط برقرار کرده و در آینده کتابخوانهای خوبی میشوند.
کودکان عاشق تکرارند و از این کار چیزهایی یاد میگیرند، بنابراین نگران این نباشید که یک کتاب را چندین و چندبار بخوانید. وقتی این کار را انجام میدهید، سعی کنید هر بار تاکید یکسانی را با همان صدای همیشگی بهکار ببرید. کودک شما نمیداند که تصویر موجود در کتاب به چه معناست، اما میتواند روی آنها تمرکز کند خصوصا روی چهرهها، رنگهای روشن و الگوهای متغایر. وقتی برای او به حالت عادی یا با آواز، لالایی یا اشعار کودکانه میخوانید، میتوانید او را سرگرم و آرام کنید.
چه کتابی انتخاب کنید؟
کتابی که برای کودکان میخوانید باید متون ساده و تکرارشونده و تصاویر واضحی داشته باشد. طی نخستین ماههای زندگی، کودک فقط دوست دارد صدای شما را بشنود، بنابراین میتوانید هرچه خواستید برایش بخوانید، خصوصا کتابهایی که حاوی ترانه و شعر هستند. وقتی علاقه کودکان به نگاه کردن به چیزها بیشتر شد، کتابهایی را انتخاب کنید که باوجود پسزمینه عمیق، تصاویر سادهای داشته باشد.
وقتی کودک شروع میکند به گرفتن کتاب، میتوانید کتابهای پارچهای برایش بخوانید که حاوی عکس صورت، رنگهای روشن و شکل و شمایل مختلف اسـت. وقتی کودک نسبت به چیزی که داخل کتاب اسـت واکنش نشان میدهد، کتابهای مقوایی را که حاوی تصویر بچهها و اشیای آشنا مانند اسباببازی هستند به سایر کتابها اضافه کنید.
وقتی کودک شروع میکند به کارهایی مانند صاف نشستن در وان حمام یا خوردن غذای انگشتی یا لقمهای، سعی کنید داستانهای سادهای درباره کارهای روزمره مانند زمان خواب یا زمان حمام رفتن برایش بخوانید. وقتی کودک شروع میکند به صحبت کردن، کتابهایی را انتخاب کنید که باعث میشود کودک کلمات و عبارتهای سادهای را تکرار کند.
چه زمانی برای کودکتان کتاب بخوانید؟
سعی کنید هر روز برای این کار زمانی را اختصاص دهید؛ شاید قبل از چرت روزانه یا خواب شب زمان مناسبی باشد. علاوه بر درآغوش گرفتن کودک قبل از خواب که در
هر دوی شما لذت و نشاط ایجاد میکند با تثبیت این عادت میتوانید زندگی را سادهتر کنید. این مسئله به آرامش کودک کمک کرده و انتظارات مربوط به زمان خواب را مشخص میکند. از طرفی کتاب خواندن در سایر ساعات روز هم حرکت خوبی اسـت. زمانهایی را برای این کار انتخاب کنید که پوشک بچه را عوض کردهاید و شیرش را دادهاید.
آلبوم عکس به او نشان دهید
کتابهایی که دارای الگو یا بافتهای متفاوتی هستند (یعنی نرم، دندانه دندانه یا زبرند) و نیز کتابهایی که حاوی تصاویر برجسته یا سهبعدی هستند که کودک با باز کردن آنها شگفتزده میشود برای کودکان کمسنتر مناسب اسـت. کتابهای مقوایی، ورق زدن را برای کودکان آسانتر کرده و کتابهای پارچهای را هم میتوان همهجا ازجمله وان حمام با خود برد. بهعلاوه باید بدانید که کودکان در هر سنی که باشند عاشق آلبوم عکس تصاویر افرادی هستند که آنها را میشناسند و دوست دارند. پس از آلبوم هم غافل نشوید.
چه کنید تا کودکتان کتابخوان شود؟
همین که از کودکی برای فرزندتان کتاب بخوانید و او در زندگی با کتاب مانوس باشد به احتمال زیاد در آینده هم کتابخوان خواهد شد. اما یکی از بهترین راهها برای آنکه مطمئن شوید که کودک وقتی بزرگ شد به فرد کتابخوانی تبدیل میشود این اسـت که در خانه پر از کتاب باشد. وقتی کودک به سنی رسید که بتواند وارد سبد اسباببازیها شده و یکی را بردارد حتما چند کتاب لابهلای آن وسایل بگذارید.
هرقدر مواجهه فرزندتان در دوران کودکی با کتاب بیشتر باشد،به احتمال بیشتری به خواندن کتاب در تمام دوران زندگی روی خواهد آورد. به این فکر کنید که وقتی فرزندتان تا سنین نوجوانی و جوانی کتاب ندیده و با آن مانوس نبوده اسـت،چطور می توانید از او انتظار داشته باشید که به یکباره به کتاب علاقمند شود؟ مسلما هرقدر دسترسی به کتاب برای فرزندتان راحت تر باشد، علاقه او به خواندن بیشتر خواهد بود.
عکسالعمل کودکان 6 تا 12ماهه چیست؟
بین سنین ۶ تا ۱۲ماهگی، کودک شروع میکند به درک و شناسایی تصاویری که اشیا را نشان میدهند و از همه مهمتر قوه تشخیص او برای برخی تصاویر خاص، صفحات و حتی داستانها کاملتر میشود.
وقتی برایش کتاب میخوانید واکنش نشان میدهد دستش را به طرف کتاب دراز میکند و از خودش صدا در میآورد و تا ۱۲ماهگی میتواند کتاب را ورق بزند (البته کمی با کمک شما) به تصاویر در کتاب اشاره کرده و کلمات شما را تکرار کند.
با صدای بلند کتاب بخوانید
مهمترین دلیل کتاب خواندن با صدای بلند برای کودک، ارتباط بین چیزهایی اسـت که کودکان از همه بیشتر آنها را دوست دارند یعنی صدای شما و میزان نزدیکی به شما و کتابها. وقت گذاشتن برای کتاب خواندن برای کودک نشان میدهد که خواندن مهارتی مهمتر از یادگیری اسـت .
برای آموزش کودک از قصهها کمک بگیرید
خواندن کتاب برای کودک در عین حال که باید آموزش کتابخوانی برای فرزندتان باشد، باید چیزی هم به او بیاموزد. منظور ما از خواندن کتاب صرفا صحبت با صدای بلند نیست، بلکه مضمونی باید انتخاب شود که آموزنده باشد. مساله انتخاب کردن کتاب مناسب باتوجه به انبوه کتبی که دراختیار شماست، مشکلی اساسی اسـت.
سعی کنید کتابی را برای فرزند خود انتخاب کنید که حتما در گذشته آن را خوانده و محتوای آن را پسندیده باشید، احتمال میدهید برای کودک جالبتوجه اسـت و از خواندن آن لذت میبرد، اطلاعات عمومی مناسبی را درباره جهان اطراف به کودک میدهد، به کودک کمک میکند تا احساس کند که تواناییهایی دارد که تاکنون به آنها توجه نکرده اسـت و در سایه تلاش و کوشش میتواند آنها را بهدست آورد، به کودک کمک میکند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط مشابهی با او دارند و با آن مشکل بهخوبی کنار آمدهاند یا آن را حل کردهاند.
با این حال، تازه ترین بررسی سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد کشورهای مختلف در دنیا به سلامت مردمانشان، دید یکسانی ندارند. هدف اصلی هر نظام سلامت تامین، حفظ و ارتقای سلامت اســت، اما در کنار آن می توان ارتقای امید به زندگی سالم، پاسخ دهی به انتظارات معقول مردم، کاهش نابرابری بین گروه های مرفه و مستمند جامعه و همچنین محافظت مالی در برابر هزینه های بیماری را نیز تامین کرد.
در ادامه خواهید خواند که چه کشورهای بهترین خدمات در نظام درمانی را ارائه می کنند و در مقابل چه کشورهایی از تامین حداقل نیازهای درمانی و بهداشتی مردم خود عاجزند.
فرانسه
براساس سیستم خدمات درمانی فرانسه، عموم مردم و بیماران باید هزینه درمان را پرداخت کنند. دولت پس از آن بخشی از هزینه یا تمامی آن را دوباره پرداخت می کند. در عین حال بیماران این آزادی را دارند که پزشک و نوع خدمات درمانی را انتخاب کنند. همه مراکز درمانی در کارت هوشمند «ویتال» (Carte Vitale) استفاده می کنند. یک چکاپ ساده، 23 یورو هزینه دارد که پنج روز پس از ویزیت، این میزان از سوی دولت به کارت ویتال بیمار بازخواهدگشت. به طور کلی نرخ بازپرداخت خدمات درمانی از سوی دولت 70 درصد اســت و مردم فقیر به طور 100 درصدی هزینه های درمان شان از سوی دولت تامین می شود.
هزینه مراجعه به پزشک در سوئد با توجه به مکان زندگی فرق می کند، اما میانگین این هزینه بین 100 تا 200 کرون می شود. برای کودکان در صورتی که به صورت اورژانسی بستری شوند، 120 کرون از والدینشان دریافت می شود. مراجعه به پزشک متخصص نیز در نهایت 400 کرون هزینه دربر دارد.
تمامی این هزینه، بسته به اینکه خدمات درمانی خصوصی یا دولتی انتخاب شود، یکسان اســت و فرقی در هزینه ها ایجاد نمی کند. همانند فرانسه دریافت هزینه درمان از دولت، پس از گذراندن کامل دوره درمانی امکان پذیر اســت. سیستم بیمه تامین اجتماعی، در این کشور نیز وابسته به مکان زندگی فرد اســت. در بالاترین حالت ممکن، باید از سوی فرد سالانه هزار و 100 کرون و در کمترین حالت 800 کرون هزینه پرداخت شود. بعد از آن دریافت تمامی خدمات رایگان صورت می گیرد و دولت وظیفه دارد بخش عمده ای از این هزینه ها را تامین کند.
در سال 2015 فقط 600 هزار سوئدی حاضر شدند از خدمات درمانی بیمه های خصوصی استفاده کنند. تنها مزیت این بیمه ها، نداشتن شلوغی و صف کارهای دولتی و صرفه جویی در وقت اســت. در غیر این صورت، مزیت دیگری نسبت به بیمه های دولتی ندارند.
چین
با راه افتادن اصلاحات اقتصادی در اواخر سال 1970، میلیون ها چینی حق استفاده از خدمات درمانی رایگان را از دست دادند، اما امروز با پیشرفت چین در زمینه اقتصاد، شرایط برای مردمانش نیز تغییر کرده اســت. در حال حاضر هزینه ویزیت اولیه در بیمارستان تقریبا رایگان اســت. برای کارکنان دولت که «کارت آبی» خدمات تامین اجتماعی دارند، سفر به پکن برای دریافت خدمات درمانی از تمامی نقاط چین کمتر از دو یوآن هزینه خواهد داشت. در صورتی که کارمندان این کارت را دریافت نکنند، هزینه بودن یک شب در بیمارستان چیزی حدود 100 یوآن خواهدبود. با این حال هزینه های گزاف بیماری های خاص، مانند سرطان به اندازه ای اســت که می تواند یک خانواده چینی را از پا دربیاورد.
ژاپن
هر فرد ژاپنی پس از رسیدن به سن قانونی باید برای دریافت بیمه تامین اجتماعی به صورت مستقل اقدام کند. همه کارمندان به صورت معمول تحت پوشش بیمه قرار می گیرند و فقط 20 درصد هزینه های درمانی از سوی خود آنها تامین می شود. کسانی هم که از سوی کارفرمایان خود بیمه نمی شوند؛ یعنی افراد بی کار و خوداشتغال باید به بیمه سلامت ملی بپیوندند. حق بیمه ها بسته به میزان دستمزد متفاوت اســت.
نکته درخور توجه در سیستم خدمات درمانی و بیمه ژاپن، تامین 100 درصدی هزینه های بالای پزشکی از سوی دولت اســت. در این باره میزان حقوق و شغل و منزلت اجتماعی افراد اثری ندارد. تمامی بیمه ها در ژاپن طیف وسیعی از هزینه های خدمات مراقبت های بیمارستانی، مراقبت از سلامت روان، داروهای تجویزی، فیزیوتراپی و حتی مراقبت از دندان را در بر می گیرد.
روسیه
خدمات بهداشت درمانی روسیه روی کاغذ رایگان اســت، اما در عمل سیستم پیچیده بیمه های خدمات درمانی شرایط را به گونه ای تغییر داده که تا مبلغ درخور توجهی «زیرمیزی» به پرستاران و پزشکان پرداخت نشود، امکان استفاده از خدمات مناسب نیز وجود نداشته باشد.
کلینیک های خصوصی، کارآمد و مدرن در مسکو به تعداد زیادی وجود دارد، اما در دیگر مناطق روسیه همچنان این زیرساخت های درمانی شوروی سابق اســت که بیماران را درمان می کند. مهم ترین نکته در دسترس بودن داروهای کمیاب و نایابت با قیمت های مناسب برای تمامی اقشار جامعه در سیستم خدمات درمانی روسیه اســت. همین موضوع موجب شده تمایل روس ها به مصرف دارو بسیار بیشتر از کشورهای همتای خود باشد.
خدمات اورژانسی نیز باید رایگان ارائه شوند، اما این آمبولانس های خصوصیِ هزینه بر هستند که به مراتب سریع تر از آمبولانس های دولتی در محل حاضر می شوند. برهمین اساس، طبقه متوسط رو به رشد در روسیه، ترجیح می دهند از خدمات بیمه های خصوصی که در تمامی نقاط روسیه معتبر هستند استفاده کنند.
چاد: تصور کنید فقط یک پزشک وظیفه داشته باشد 20 هزار نفر را ویزیت کند و هر 10 هزار نفر در یک کشور فقط امکان استفاده از چهار تخت بیمارستانی را داشته باشند. این تصویرِ غیرممکن، دقیقا وضعیتی اســت که نظام سلامت و خدمات درمانی کشور چاد دارد. کمبود بیمارستان و مراکز درمانی نیز توانسته این کشور را به یکی از بدترین کشورها در زمینه خدمات درمانی تبدیل کند.
ارتقای سلامت در دیگر کشورها با تقویت نیروهای بهداشت در جامعه اتفاق می افتد، اما چاد فقط 154 نفر از این افراد را در اختیار دارد. همین مسئله نیاز مردم چاد به خدمات درمانی را 300 برابر بیشتر کرده اســت؛ چرا که همین تعداد کم کارکنان بخش بهداشتی نیز بر اثر بیماری های واگیر و ایدز روز به روز در حال کمترشدن هستند.
بروندی: مالاریا دلیل 40 درصد از مراجعه به بیمارستان های بروندی اســت. 47 درصد از مرگ و میرهای این کشور نیز در اثر مالاریا اتفاق می افتد. این در حالی اســت که فقط یک پزشک برای هر 34 هزار و 744 بیمار وجود دارد. اوضاع برای پرستاران نیز به همین منوال اســت. برای هر 10 هزار بیمار بستری شده در بیمارستان هم تنها یک پرستار آموزش دیده وجود دارد. با وجود آنکه دولت بروندی سیستم مراقبت های بهداشتی مادر و کودک و درمان رایگان بیماران مبتلا به اچ آی وی را فراهم کرده، اما نبود افراد متخصص در این زمینه بهداشتی این سیستم را به طور کلی مختل کرده اســت.
نیجریه: اگر بحران نظام سلامت و خدمات درمانی به دنبال یک سمبل باشد، می تواند برای نقش کشور نیجریه در این مورد حساب ویژه ای باز کند. فاجعه زمانی آشکار شد که دولت اعلام کرد برای جمعیت 14 میلیونی این کشور فقط 288 پزشک معالج وجود دارد. بحران شدید تغذیه در این کشور نیز شرایط را بدتر از قبل کرده اســت؛ تا جایی که بازگشایی مراکز بهداشتی برای رویارویی با این مشکل تاکنون نتوانسته کاری از پیش ببرد.
آخرین آمار این کشور به سال 2008 مربوط می شود. براساس این آمار 90 درصد کارکنان سلامت فقط در پایتخت مشغول به کار بودند و مناطق روستایی به کلی از دریافت خدمات بهداشتی و درمانی محروم بودند.
علت این اختلال ناشناخته اســت اما ژن و محیط در پدید آوردن آن بی تاثیر نیست . اوتیسم خود را از سن پایین یعنی قبل از 3 سالگی نشان می دهد و بصورت پیش رونده شروع به پیشرفت می کند ، این اختلال فاز های بهبود ندارد و فردی که دچار اوتیسم اســت در طول سال های زندگی اش با این بیماری باید دست و پنجه نرم کند .
اوتیسم یکی از بیماری هایی اســت که در طیف بیماری های اختلالات پیش رونده طبقه بندی می شود .یعنی بیماری های دیگری هم در این قسمت قرار میگرند مانند آسپرگر و یا سندروم هلر و ... در واقع اوتیسم را می توان طیفی از از بیماری ها در نظر گرفت .
سارا هاشم پور روانپزشک در رابطه با علائم این بیماری در گفتگو با خبرنگار جام جم آنلاین بیان کرد : علایم و نشانه های اوتیسم بیشتر اوقات قبل از سن 3 سالگی شروع به ظهور می کنند. در اوایل والدین کودک مبتلا به اوتیسم متوجه میشوند که کودکشان شروع به صحبت کردن نکرده و مانند سایر کودکان هم سنش رفتار نمی کند. اما اینکه کودک مانند سایر کودکان و در سن آنها شروع به صحبت کرده و بعد مهارت های کلامی خود را از دست دهد، نیز ممکن اســت. فرد مبتلا به اوتیسم ارتباط اجتماعی و ارتباط کلامی مختلی دارد و درگیر حرکات تکراری می شود . بچه های اوتیسم نمی توانند ارتباط غیر کلامی با اطرافیان خود برقرار کنند .
بچه های اوتیسم نمی توانند خود را جای کسی بگذارند ، اگر مادرش به او لبخند بزند او متوجه نمی شود مادر او خوشحال اســت بگونه ای ارتباط آینه ای با دیگران ندارند .
این روانپزشک در مورد عواملی که خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش می دهند گفت : پسرها 4 تا 5 برابر بیشتر در خطر ابتلا به بیماری اوتیسم هستند. در خانواده هایی که یک کودک مبتلا به اوتیسم وجود دارد، خطر اینکه کودکی دیگر با این بیماری داشته باشند بیشتر اســت. همچنین خیلی غیرمعمول نیست که پدر و مادر و یا سایر اقوام نزدیک کودک مبتلا به اوتیسم، در ارتباط با دیگران و … مشکلاتی داشته باشند. ممکن اســت بین سن والدین و ابتلای کودک به اوتیسم رابطه ای وجود داشته باشد والدینی که در سن بالا بچه دار میشوند احتمال درگیری بالایی با این بیماری دارند .
وی در رابطه با نشانه های این بیماری متذکر شد : کودکان اوتیسمی اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند از تغییرات خوششان نمی آید . مشکلات شدید تکلمی دارند ،از ضمیر «من» استفاده نمی کنند مثلا اگر آب بخواهند می گویند «علی آب می خواهد» . از واژه های تکراری زیاد استفاده میکنند گاهی ممکن اســت بگویند « علی آب میخواهد » اما منظورشان چیز دیگری باشد .در بیان نیازها مشکل دارند و از اشارات و حرکات به جای کلمات استفاده می کنند. قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار کنند. تماس چشمی ندارند یا تماس چشمی آنها اندک اســت.
وی در ادامه بیان کرد : به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند. با اسباب بازی، درست بازی نمی کنند مثلا اگر ماشینی به او بدهند ساعت ها مینشیند و چرخ آن را میچرخاند و بدون آن که خسته شوند آن را تماشا میکنند، چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند. احساس درد کمتر یا بیشتر از حد دارند. از خطرات نمی ترسند. 50 % کودکان مبتلا به اوتیسم، عقب افتادگی شدید ،20% عقب افتادگی خفیف و آموزش پذیر و 30% آنها سطح هوشی برابر با کودکان معمولی دارند .
این 30% می توانند به وسیله معلم رابط به مدرسه های معمولی بروند .یعنی باید بین معلم و کودک یک نفر رابط وجود داشته باشد اما برای 70% مابقی در ایران متاسفانه امکاناتی وجود ندارند و نمی توانند به مدرسه عادی بروند .
بچه های اوتیسمی تفکر محدودی دارند بنابراین به کارهای تکراری علاقه شدیدی دارند مثلا ممکن اســت ساعت ها بی وقفه به چرخش ماشین لباس شویی بدون خستگی خیره شوند یا به یک شی خاصی وابستگی شدید پیدا کنند و در نبود آن دچار اضطراب و ناراحتی شوند .
این روانپزشک درخصوص درمان این اختلال گفت : درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ، اما با تشخیص به موقع در سنین پایین کودک را به گفتار درمانی ، کاردرمانی ،رفتار درمانی بفرستند این کودکان در سنین بالا کمتر دچار مشکل می شوند . سلامت روان خانواده از همه چیز مهم تر اســت ، اگر افراد خانواده از روان سالمی برخوردار باشند و بدانند که چگونه با کودک اوتیسمی خود رفتار کنند کمک قابل توجهی به آن ها می کنند .
هاشم پور در خصوص عوامل پیشگیری کننده اظهار کرد : والدین با رعایت سن بارداری ، بهداشت حاملگی و استفاده نکردن از هر قرصی در دوران بارداری می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را کم کنند ، در زمان تولد نوزاد مراقب باشند کودک دچار بی اکسیژنی نشود یا بیماری هایی مانند زردی و ... به موقع درمان شوند .بعد تولد کودک در محیط مناسبی قرار گیرد هرچند اگرآن ژن در کودک وجود داشته باشد محیط در ان تاثیری ندارد .
بیتا نوروزی - خبرنگار جام جم آنلاین
وی افزود: به طور کلی داروها به آسانی از جریان خون وارد مغز نمی شوند، امکان دسترسی به مغز، به ویژه برای بیوتراپیوتیک های جدید (ماکرومولکول های بیولوژیکی که به عنوان دارواستفاده می شوند) مشکل اسـت و دلیل این امر وجود سد خونی- مغزی (blood brain barrier) اسـت.
این محقق تاکید کرد: بیش از ۹۹ درصد تلاش ها برای توسعه دارو به CNS در سراسر جهان به کشف دارو برای CNS و کمتر از یک درصد به رهایش دارو به CNS اختصاص داده شده اسـت. این عدم تعادل مانع اصلی برای پیشرفت های آینده در دارو رسانی به CNS اسـت.
تهامی با تاکید بر این که سد خونی - مغزی یک مانع غیر قابل عبور برای اکثر داروها اسـت، اظهار داشت: از این رو حدود ۱۰۰ درصد از داروهای نوروتراپیوتیک های درشت مولکول و بیش از ۹۸ درصد ترکیبات کوچک مولکول به علت عدم توانایی ذاتی برای عبور از این سد هرگز به بازار عرضه نمی شوند.
وی موثرترین روش ها برای غلبه بر این مشکل را تهیه فرمولاسیون جدید برای داروهای موجود، استفاده از مولکول های کوچک در حال توسعه، هیدرو ژل ها و میکرو و نانو ذرات چربی یا پلیمری برای رهایش دارو در مغز عنوان کرد و افزود: به منظور بررسی اقدام به مطالعه کاربردی سیستم های رهایش دارو در بیماری پارکینسون کردیم.
این محقق هدف از اجرای این طرح را معرفی بهترین روش ها برای غلبه بر سد خونی مغزی و هدفمند کردن دارو برای کاهش اثرات منفی دارو بر بدن عنوان کرد و یادآور شد: بر این اساس استراتژی های مختلفی که تا سال ۲۰۱۶ برای عبور دارو از این سد ارائه شده اسـت، مورد بررسی قرار گرفت.
تهامی ادامه داد: بررسی های صورت گرفته در استراتژی هایی که تاکنون بررسی شده اسـت نشان داد که استراتژی اول روش تهاجمی اسـت و استراتژی های دوم و سوم باتوجه به اینکه مبتنی بر دارو و فیزیولوژی و زیست تقلیدی اسـت به عنوان روش های کاربردی تر غیر تهاجمی معرفی شدند.
وی گفت: آزمون و خطا کردن در تحقیقات زیست فناوری بسیار پر هزینه اسـت از این رو نتایج این تحقیقات منجر به کاهش هزینه تحقیقات در این حوزه خواهد شد. این طرح در قالب پایان نامه با راهنمایی حمید کشوری در دانشگاه صنعتی امیرکبیر از سوی سید رسول تهامی اجرا شد.
به گزارش جام جم سرا ، شما برای درمان بسیاری از بیماریها به چیزی بیشاز دارو نیاز دارید؛ آن چیز یک منوی غذایی اســت. ممکن اســت همه پیشبینیها را کرده باشید، ممکن اســت مراقب همه احتمالات باشید ولی گاهی اوضاع آنطور که میخواهید پیش نمیرود و آنچه نباید، اتفاق میافتد و یک مشکل کوچک به یک ماجرای اورژانس تبدیل میشود.
به دکتر مراجعه میکنید و مشکل برطرف میشود. بعد از اینکه مثلا خونریزی بند آمد یا سرگیجهتان خاموش شد برای بهبود حالتان قطعا یک کار را انجام خواهید داد و آن غذا خوردن اســت. در این حالت یکی از رایجترین کارها خوردن قرصهای ویتامین و مکمل اســت ولی تاثیر این کار آنقدرها هم زیاد نیست. اینجاست که مواد غذایی تاثیر واقعی خود را نشان میدهند. با خوردن غذا شما طیف وسیعی از انواع و اقسام مواد غذایی را دریافت خواهید کرد نه اینکه صرفا یک یا 2نوع ماده خاص به بدنتان برسانید. در اینجا برای چند مشکل چند غذای مفید به شما معرفی خواهیم کرد.
اگر دارید تبخال میزنید
یکی از بدترین مشکلاتی که زمان بیماری یا استرس، کار شما را سختتر میکند عود کردن تبخال اســت. مطالعات منتشر شده در ژورنال تحقیقات بیماریهای ویروسی به چاپ رسیده، نشان میدهد ماده رزوراترول که در انگور بهخصوص انگورهای تیرهرنگ، بادامزمینی و توت سفید یافت میشود، میتواند شدت بروز تبخال را کاهش داده و از گسترش آن جلوگیری کند بنابراین خوردن هر کدام از این مواد غذایی در کنار کرم آسیکلوویر مشکل شما را به نحو قابلتوجهی کاهش میدهد.
اگر دچار حمله قلبی شدهاید
فرقی نمیکند رنگش قرمز باشد یا آبی، میوههای رنگی خانواده توت همگی غنی از ویتامین C هستند. تحقیقات صورت گرفته در دانشکده پزشکی دانشگاه بوستون نشان داده، بالا بودن سطح ویتامین C در خون میتواند باعث بهبود عملکرد عروق خونی و پیشگیری از حمله قلبی شود، بنابراین توتفرنگی، تمشک، شاهتوت و بلوبری جدا از مزه عالی میتوانند تامینکننده سلامت قلب شما نیز باشند.
اگر سرفه میکنید
در مطالعهای که توسط دانشمندان آمریکایی انجام گرفته، مشخص شد دو قاشق چایخوری عسل قهوهای و غلیظ بسیار موثرتر از داروهای بدون نسخه ضدسرفه، شدت و دفعات سرفههای شدید را در کودکان کاهش میدهد. آنتی اکسیدانهای موجود در عسل و عوامل ضدمیکروبی موجود در آن التهاب بافتهای گلو را کاهش داده و بیمار را آرام میکند. البته به شرطی که عسل واقعا طبیعی باشد!
اگر کسل و بیحوصله هستید
85گرم از ماهی تن کنسرو شده حاوی حدود 800میلیگرم امگا3 اســت. محققان معتقدند امگا3 باعث رفع کسالت روحی و پیشگیری از اضطراب و پایینآمدن روحیه میشود. اسیدهای چرب موجود در ماهی توسط متخصصان تغذیه به عنوان درمان موثری برای افسردگی توصیف شده اســت. خوردن ماهی تن با مقدار کمی نان تاثیر بهتری دارد چون کربوهیدرات موجود در نان سروتونین خون را افزایش داده و باعث بهبود روحیه میشود.
اگر استرس دارید
فلفل دلمهای قرمز غنی از ویتامین C اســت. مطالعات نشان داده، ویتامین C بهترین ماده برای مقابله با استرسهایی اســت که به واسطه رادیکالهای آزاد ایجاد میشوند. ازسوی دیگر ویتامین C در عین برطرفکردن خستگی و رفع کسالت نقشی اساسی در سوختوساز آهن برعهده دارد که به بدن کمک میکند اکسیژن بیشتری وارد جریان خون شود. کمبود اکسیژن یکی از اصلیترین دلایل خستگی و بیحوصلگی اســت.
اگر سنگ کلیه دارید
ماءالشعیر غنی از موادی اســت که از تجمع کلسیم و شکلگیری سنگهای کلیوی جلوگیری میکند. تحقیقات صورت گرفته روی 27هزار نفر نشان داده، خوردن یک لیوان از این نوشیدنی خطر سنگ کلیه را تا 40درصد کاهش میدهد اما مراقب زیادهروی در خوردن آن باشید چون میتواند بهشدت باعث افزایش وزن شود.
یک فنجان دیگر قهوه بریزید
نتایج مطالعهای که در ژورنال بیماریهای کلیوی به چاپ رسیده نشان میدهد افرادیکه قهوه میخورند خطر ابتلا به سنگ کلیه در آنها کمتر اســت. البته برخی پزشکان مخالف خوردن قهوه در این شرایط هستند اما مدارک علمی متعددی وجود دارد که نشان میدهد قهوه در تشکیل سنگ کلیه اثر حفاظتی دارد. چیزی که محققان دانشگاه نیویورک نیز آن را تایید کردهاند. تنها مشکل این اســت که کافئین اصولا مادهای ادرارآور اســت و باعث کاهش آب کلیهها میشود. وقتی قهوه میخورید یادتان باشد حتما مقدار زیادی آب بخورید تا بدن شما دچار کمآبی نشود چون کمآبی اصلیترین دشمن کلیهها و یکی از عوامل ایجاد سنگ اســت.
اگر دندان کشیدهاید
اگر هر قسمتی از بدن شما بریده شود با پانسمان بسته میشود ولی در حفره دهان اینطور نیست. اگر شما جراحی لثه داشتهاید یا دندان عقلتان را کشیدهاید به مقدار بیشتری ویتامین K نیاز دارید تا خون سریعتر لخته شده و حفره ایجاد شده در لثه بهخوبی بسته شود. سبزیهای برگ مانند سبز غنی از ویتامینK هستند و خوردن آنها به شما کمک میکند تا زخمتان سریعتر بهبود پیدا کند.
شیر سویا بخورید
دردهای بعد از کشیدن دندان یا جراحی لثه بهخصوص بعد از درمان ریشه (عصبکشی) یکی از بدترین تجربیات بیمارانی اســت که به مطبهای دندانپزشکی مراجعه میکنند اما جدا از مصرف داروهای مسکن یک ماده مفید و طبیعی هم میتواند به کاهش درد شما کمک کند و آن چیزی نیست جز سویا. تحقیقات نشان داده دادن پروتئین سویا به موشها باعث کاهش درد بعد از جراحی در آنها شده اســت.
اگر تازه سیگار را ترک کردهاید
وقتی شما سیگار میکشید سطح هورمون کورتیزول افزایش پیدا میکند و باعث بهبود حال شما میشود اما بهدنبال ترک سیگار سطح این هورمون کاهش مییابد. بهترین راهحل خوردن گوشت مرغ اســت. نتایج مطالعات نشان داده افرادی که موقع ناهار غذایی با محتوای پروتئینی بالا دریافت میکنند سطح کورتیزول بالاتری خواهند داشت.
موقع صبحانه آب گریپفروت بخورید
اگر ریههای شما را مثل یک اتاق فرض کنید که دود سیگار دیوارههایش را خراب کرده گریپفروت مثل بیمه حوادثی اســت که آن را بازسازی میکند. نتایج تحقیقی که در ژورنال انستیتو سرطان ملی ایالات متحده به چاپ رسیده، نشان میدهد خوردن گریپفروت خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش میدهد. گریپفروت غنی از نارینگین اســت که سطح آنزیمهای پیشبرنده سرطان را کاهش میدهد. همچنین گریپفروت غنی از ویتامین C، بتاکاروتن و اسیدفولیک اســت که همه این مواد نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی دارند. فقط یادتان باشد قبل از خوردن گریپفروت با پزشکتان مشورت کنید چون این میوه با برخی داروها تداخل اثر دارد.
اگر فشارخون دارید
60عدد کشمش (تقریبا میشود یک مشت پر) حاوی یک گرم فیبر و 212میلیگرم پتاسیم اســت که هر دوی اینها برای کنترل فشارخون بالا در قالب یک رژیم غذایی توصیه میشوند. مطالعات متعددی نشان داده، پلیفنولهای موجود در مواد غذایی مشتق از خانواده انگور مثل همین کشمش و آب انگور در حفظ سلامت قلبی- عروقی ازجمله کاهش فشارخون تاثیر بسزایی دارند.
اگر آرتروز دارید
برای پیشگیری و کاهش دردهای آرتروزی بر مصرف غذاهایی که سرشار از اسیدهای چرب امگا3 اســت مانند روغن دانه سویا، کانولا و روغن بذرکتان و نیز انواع ماهی بهویژه ماهیهای آب سرد مانند سالمون بسیار تاکید میکنند. بیشک غذاهای گیاهی واکنشهای التهابی را در بدن کاهش میدهد. بر این اساس، آرتروزیها نباید از مصرف روزانه میوه و سبزیجات تازه غافل شوند. همچنین ثابت شده سویا در کاهش التهاب مفاصل بسیار موثر اســت.
ازسوی دیگر این دسته افراد باید مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدان بالا را در رژیم غذایی خود بگنجانند و در مقابل از مصرف غذاهای چرب، سرخکردنیها، شکر و نمک پرهیز کنند. فراموش نکنید میوهها و سبزیجاتی چون توتفرنگی، شاهتوت، گیلاس، انگور، آلو، کیوی، آناناس، خرما، انواع کلم، ترب سیاه و شلغم سرشار از آنتیاکسیدان و ویتامینهایC و K هستند و در کاهش دردهای آرتروزی بسیار موثرند.
ترک سیگار با گوشت مرغ
متاسفانه وقتی سیگار میکشید سطح هورمون کورتیزول افزایش پیدا میکند و باعث بهبود حال شما میشود اما بهدنبال ترک سیگار سطح این هورمون کاهش مییابد. بهترین راهحل خوردن گوشت مرغ اســت. نتایج مطالعات نشان داده افرادی که موقع ناهار غذایی با محتوای پروتئینی بالا دریافت میکنند سطح کورتیزول بالاتری خواهند داشت.
زردآلو بخورید
8عدد زردآلوی خشک، حاوی دو گرم فیبر و فقط سه میلیگرم سدیم و 325میلیگرم پتاسیم اســت که همه اینها کمک میکنند تا مواد معدنی در ادرار تجمع پیدا نکرده و از تشکیل سنگهای اگزالات کلسیم جلوگیری میشود. این سنگها شایعترین نوع سنگهای کلیوی هستند.
منیع : سیب سبز
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی وزارت بهداشت ضمن تشریح برنامههای اورژانس کشور ویژه تعطیلات نوروز، از بهکارگیری بیش از 4000 دستگاه آمبولانس، 18 هزار نیروی امدادی و 19 فروند بالگرد هوایی در قالب طرح امداد نوروزی وزارت بهداشت خبر داد و چگونگی فعالیت مراکز درمانی دولتی و خصوصی در نوروز را تشریح کرد.
به گزارش مشرق، دکتر امین صابرینیا رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی وزارت بهداشت، در تشریح برنامه سلامت نوروزی وزارت بهداشت، گفت: برنامه امداد نوروزی امسال از ساعت هشت صبح 26 اسفند ماه آغاز و تا هشت صبح روز 15 فروریدن سال 95 ادامه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه این برنامه در وزارت بهداشت به عنوان "طرح سلامت نوروزی 95" نامگذاری شده است، افزود: بر این اساس ستادی در وزارت بهداشت تشکیل شده که باید متناسب با این ستاد، با مسوولیت رییس دانشگاه، دبیری معاونت درمان دانشگاهها و دبیرخانه مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی، در دانشگاههای علوم پزشکی نیز تشکیل شود.
صابرینیا ادامه داد: با توجه به اینکه عموما در تعطیلات نوروز سالهای گذشته، با تعطیلی بخش خصوصی از جمله مطبها، درمانگاهها و آزمایشگاهها مواجه بودهایم، از این بخش خواسته شده که با هماهنگی نظام پزشکی در سطح استانها و شهرستانها، حداقل یکچهارم بخشهای خصوصی بتوانند در روزهای اجرای طرح سلامت نوروزی فعال باشند تا عملا ارائه خدماتمان به شکل معمول دچار مشکل نشود.
وی از راهاندازی مراکزی به نام "EOC" یا مراکز هدایت عملیات و بحران در تمام دانشگاههای علوم پزشکی کشور خبر داد و گفت: کار آنها این است که در ایام نوروز 95، حوزه سلامت را پایش کنند و در صورتی که به انجام اقدامی فوری نیاز بود، بلافاصله برای آن اقدام شود. البته این مراکز عموما با مراکز درمانی و بهداشتی سروکار دارند نه با مردم عادی. بنابراین در صورتی که مردم عادی دچار مشکل شدند با شمارههای 1490 و 1590 تماس بگیرند، اما در مواردی که مراکز درمانی احساس کنند که مشکلی در ارائه خدمات وجود دارد، بلافاصله میتوانند با کمک گرفتن از این مراکز، مشکل را حل کنند.
صابرینیا با اشاره به حجم زیاد مسافرتهای نوروزی در ایام نوروز بویژه در شهرها و جادههای اصلی، ادامه داد: بر این اساس توصیه شده تا همه آمبولانسهای اورژانسهای 115 در حاشیه جادهها مستقر شده و در معرض دیده مردم باشند، تا اگر مردم دچار مشکل شدند یا به توصیههای بهداشتی و درمانی نیاز داشتند، به این مراکز مراجعه و مشکل خود را برطرف کنند.
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور، از به کارگیری 4 هزارو 970 دستگاه آمبولانس اورژانس 115 و مراکز درمانی در طرح سلامت نوروزی خبر داد و گفت: همچنین فعالیت 2 هزارو 158 پایگاه اورژانس برای این ایام در نظر گرفته شده که 833 مورد آن در شهرها و 1325 مورد آن در جادهها مستقر میشوند.
صابرینیا با بیان اینکه در نوروز 93، پنج فروند بالگرد داشتیم که تعداد آن در نوروز 94 به 18 فروند رسید، اظهار کرد: امسال تعداد این بالگردها به 19 فروند برای خدمترسانی در ایام نوروز میرسد که ارائه خدمت را در محورهای مواصلاتی و مناطق صعبالعبور انجام میدهند. همچنین 57 دستگاه اتوبوس آمبولانس و 30 دستگاه موتور آمبولانس را برای طرح نوروزی سال 95 فعال و در مبادی ورودی و خروجی شهرها 297 ایستگاه سلامت را راهاندازی کردهایم. همچنین دو فروند شناور دریایی در شهرهای جنوبی استان هرمزگان، بنادر و جزیره قشم فعال شدهاند و در مواقع لازم ارائه خدمت را انجام میدهند.
وی با بیان اینکه در این طرح جمعا 18 هزار و 500 نفر نیروی انسانی را با احتساب اضافه کار در طول طرح نوروزی 95 به کار میگیریم، افزود: علاوه بر این وزیر بهداشت دستور دادند که فعالیت مراکز شبانهروزی بهداشتی و درمانی روستایی و شهری در ایام عید نوروز مانند روزهای عادی باشد و حتی اعطای مرخصی نیز بر اساس ضوابطی داده میشود و باید به گونهای باشد که ارائه خدمات دچار مشکل نشود. در غیر این صورت مرخصیها لغو میشوند. حال در مواردی که مراکز بهداشتی و درمانی غیر شبانهروزی باشند، بنا شده که در تمام ساعاتی که قبلا خدمترسانی میکردند، طبق روال عادی پزشک را داشته و ارائه خدمات را در دستور کارشان قرار دهند.
صابرینیا با بیان اینکه تهیه و توزیع مطالب آموزشی و اطلاعرسانی، در مبادی ورودی و خروجی شهرها و حتی ایستگاههای سلامت در فرودگاهها، اماکن پر تردد مانند ایستگاههای راهآهن و ترمینالهای مسافربری بویژه در مراکز استانها را در دستور کار قرار دادیم، گفت: همچنین طرح بسیج سلامت نوروزی که مربوط به بحثهای بهداشت محیط و محلهای تهیه و توزیع مواد غذایی و آشامیدنی است، از اول اسفند آغاز شده و همچنان در نوروز هم ادامه مییابد.
وی افزود: در زمینه چگونگی کار متخصصین مقیم در بیمارستانها، تاکید شده که کار آنها طبق روال گذشته و مانند آنچه که در طرح تحول سلامت مشخص شده، ادامه مییابد. بویژه تاکید داریم که این کار در تعطیلات عید و طرح سلامت نوروزی به گونهای باشد که دچار مشکل نشویم و مانند روال گذشته خدمترسانی کنیم. یعنی همانگونه که در بهمن ماه خدمات ارائه میدادیم در ایام عید نیز به همین صورت باشد.
صابرینیا همچنین اظهار کرد که اقدامات متخصصین خاصی مانند متخصصین طب اورژانس، بیمارستانهایی که نیازمند خدمات تخصصی مانند متخصصین مغز و اعصاب، جراحی عمومی و حتی بیمارستانهایی که تک تخصصی هستند، در نوروز به گونهای انجام شود که ارائه خدمات دچار مشکل نشوند. همچنین فعالیت 100 درصدی بخشهای ویژه بیمارستانها، مانند بخشهای آیسییو، انآیسییو و پیآیسییو در دستور کار قرار گرفته است. بنابراین با توجه به اینکه احتمالا ترددها و بیماریها در این ایام بیشتر است، ظرفیت بخشهای ویژه ما نباید کاهش یابد و ما باید از این فرصت استفاده کنیم تا بتوانیم خدماتمان را به طور کامل انجام دهیم.
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور به نحوه کار کلینیکهای ویژه در نوروز اشاره و اظهار کرد: عموما مردم در سالهای گذشته نارضایتیهایی را از نحوه کار کلینیکهای ویژه ابراز میکردند. بر این اساس امسال تاکید شده که حتما فعالیت کلینیکهای ویژه مخصوصا در رشتههای بالینی خاص مانند داخلی، زنان، اطفال، جراحی عمومی و روانپزشکی در دستور کار قرار گیرد. همچنین بخشهای دندانپزشکی که یکی از چالشهای مردم در تعطیلات است، طبق دستور وزیر بهداشت به روسای دانشگاهها تاکید شده که این کار به نحو احسن انجام شود و همان بخشهایی که پیش از تعطیلات فعال بودهاند، در ایام تعطیل نیز به فعالیتشان ادامه دهند.
صابرینیا با بیان اینکه به طور کلی امسال رویکرد وزارت بهداشت به این سمت است که توانمندی و قابلیت ارائه خدمات در حوزه سلامت تحتالشعاع تعطیلات قرار نگیرد، ادامه داد: در این زمینه روسای دانشگاهها مسوولیت مستقیم دارند تا نظارتهای لازم را انجام دهند. همچنین مدیران و روسای بیمارستانها نیز وظیفه دارند، اقداماتی انجام دهند که واقعا ارائه خدمات در ایام نوروز 95 مطابق روزهای عادی باشد.
وی درباره چگونگی تامین دارو در تعطیلات نوروز 95، گفت: در زمینه تامین دارو، در ایام اجرای طرح سلامت نوروزی، اولویت وزارت بهداشت ارائه خدمات از سوی داروخانههای شبانهروزی است. همچنین این مراکز باید در مبادی ورودی و خروجی شهرها اطلاعرسانی لازم را به همشهریان و مسافران داشته باشند که کدام داروخانهها قابلیت ارائه خدمات دارند.
صابرینیا با بیان اینکه ما هماهنگی خوبی با ارگانهای دخیل در طرح امداد نوروزی از جمله پلیس، راه و ترابری، هلال احمر و... داشتهایم، گفت: نشستهای ما در این زمینه از دو ماه گذشته آغاز شده و امیدواریم بتوانیم خدماتی را که شایسته مردم است، به آنها ارائه کنیم.
وی در ادامه توصیههایی را به مردم ارائه داد و افزود: چند نکته مهم وجود دارد که مردم باید به آنها توجه کنند. بر این اساس یکی دغدغههای ما در ایام تعطیلات نوروز، درباره مسیرهایی است که به طور مرتب در آنها تردد صورت میگیرد. بنابراین مردم حتما قبل از حرکت، مسیرها را کارشناسی کنند و از جادههایی که ظرفیت لازم برای انجام مسافرت را دارند، اطلاع یابند.
رییس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور همچنین گفت: همچنین مردم از ورود به جادههایی که با آنها آشنایی قبلی ندارند، بویژه در ساعات پایانی شب خودداری کنند و در صورت بروز سانحه ضمن حفظ خونسردی و جلوگیری از اضطراب، با ارگانها امدادی و شماره 115 برای فراخوانی آمبولانس و 110 برای فراخوانی پلیس تماس بگیرند. بر این اساس توجه داشته باشند که شماره 115 در ایران بدون نیاز به پیش شماره استفاده میشود و به اولین مرکز مربوط به فوریتهای پزشکی وصل خواهد شد. سپس در این مراکز کارشناسی میکنند که با توجه به نوع حادثه و تعداد مصدوم کدام یک از آمبولانسهای ما اعم از زمینی یا هوایی اعزام شوند.
به گزارش مشرق، محمد آقاجانی معاون درمان وزیر بهداشت، در مورد تعرفههای درمانی سال95 ،گفت:تعرفههای درمانی در دو دهه قبل یعنی در سال 74 که ایجاد شد تاکنون شاهد این بودهایم که رشد تعرفهها تقریبا همیشه کمتر از رشد میانگین تورم بوده است.
وی ادامه داد: این موضوع باعث شده با قیمت تمام شده خدمات و تعرفههای واقعی فاصله داشته باشیم و این به معنی کسری اعتباری بیمارستانها است.
معاون درمان وزیر بهداشت ادامه داد: اینکه تعرفهها هیچگاه واقعی دیده نشدهاند، باعث مقروض بودن بیمارستانهای دولتی به پزشکان و پرستاران، طرف قراردادها، شرکتهای دارویی و مواد غذایی است.
آقاجانی گفت: در سال 93 بهبودی نسبی در تعرفهها رخ داد هر چند که ما با تعرفه قیمت تمام شده مصوب شورای عالی بیمه باز هم فاصله داشتهایم.
وی تصریح کرد: هم اکنون برای سال 95، فاصله تعرفه با قیمت تمام شده 100 درصد است یعنی اگر تعرفههای درمانی دو برابر شود، میتوانیم بر مشکلات غلبه کنیم.
آقاجانی افزود: به عنوان مثال هم اکنون تعرفه هتلینگ حدود 100 هزار تومان است و قیمت تمام شده تصویب شده حدود 200 هزار تومان یعنی تعرفه هتلینگ بیمارستانهای دولتی اگر دو برابر شود قیمت تمام شده هزینههایی که امروز ارائه میشود با همین کیفیت فعلی تأمین خواهد شد.
معاون درمان وزیر بهداشت ادامه داد: البته ارائه خدمات در چنین شرایطی بازهم با کیفیت استاندارد مطلوب نخواهد بود چرا که ما با آن فاصله داریم و شاخص نیروی انسانی ما پایینتر از حد مطلوب است.
وی گفت: اگر بخواهیم به قیمت تمام شده خدمات و با همین کیفیت فعلی خدمات ارائه دهیم، تعرفه هتلینگ باید به دو برابر افزایش یابد. اگر چنین نشود و هر چقدر فاصله ما بیشتر شود کسری بودجه در بیمارستانهای دولتی که 80 درصد خدمات را ارائه میدهند بیشتر و بیشتر خواهد شد.
آقاجانی با اشاره به اینکه جبران این کسری امکانپذیر نیست،گفت: مفهوم آن این است که پرداختی پزشک و پرستار به موقع انجام نشود و پرداختی مطالبات بیمهها نیز به موقع صورت نگیرد.
معاون درمان وزیر بهداشت افزود: اگر این اتفاق افتاد باز هم بیماران به خارج از بیمارستانها برای تهیه لوازم ارجاع داده میشوند و شاهد کاهش خدمات در بیمارستانها خواهیم بود در حالی که طرح تحول سلامت برای رفع این مشکلات ایجاد شد.
وی افزود: اگر تعرفه سال 95، اصلاح نشود، باز هم به نقطه اول برمیگردیم و این یک آسیب جدی است. امیدوارم شورای عالی بیمه و دولت با اتخاذ تمهیدات لازم از وقوع آسیب جلوگیری کنند.
معاون درمان وزیر بهداشت گفت:مشکل عمده در کسری منابع بیمه سلامت ایرانیان است که ما پیشنهاد مشخصی برای بیمهشدگان جدید، کسری منابع موجود، حق بیمه و سهمشان از منابع عمومی ارائه کردهایم.
وی اظهار کرد: اگر در بودجه 95، پیشنهادهایی داده شده آمده و حمایتهای لازم از آن شود،کسری بودجه تأمین میشود. در هر صورت اگر نرخ بیمارستان بسیار پایینتر از هزینه تمام شده باشد علیرغم محدودیت بودجه بیمهها،کسری بودجه بیمهها به بیمارستانها منتقل میشود یعنی به جای ورشکستگی بیمهها، بیمارستانها ورشکسته میشوند.
وی در پایان گفت: در چنین صورتی ورشکستگی بیمارستانها حاصل اصلاح نشدن تعرفهها است و به معنی آن است که مردم نخواهند توانست خدمات به موقع درمانی دریافت کنند.
مطالعات نشان داده پلی فنل و آنتی اکسیدان موجود در چای سبز سرطان را ریشه کن می کند.
مطالعهای جدید در دانشگاه پن استیت نشان داده آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز به نام EGGG سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
مصرف چای سبز علاوه بر خواص فراوان هیچ اثر جانبی منفی بر بدن نمیگذارد. آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز علاوه بر درمان سرطان دهان و لثه میتواند سرطان سینه و پانکراس را مهار کند.
چای سبز برای استفاده داخلی و خارجی بسیار مفید و موثر است و خواص ضدپیری دارد. علاوه بر این، مقاومت بدن به اشعه فرابنفش را افزایش داده و با خواص ضد التهاب از حساسیت و تورم پوست جلوگیری میکند.
گفتنی است؛ چای سبز حاوی مقادیر بالایی کافئین است که سیستم گردش خون و متابولیسم بدن را افزایش داده و موجب سمزدایی بدن میشود. چای سبز سلولهای مرده پوست را که اغلب به علت زیاد قرار گرفتن در مقابل نور خورشید بوجود آمدند از بین میبرد. این چای حاوی مقادیر بسیار بالای آنتیاکسیدان است که از پیری جلوگیری میکند.
منبع: Medical Daily