دبیر شورای سلامت دهان وزارت بهداشت با تشریح پشت پرده تماسهای تلفنی برای تخفیفهای ویژه خدمات دندانپزشکی گفت: فعالیت شرکتهای شبهبیمهای خدمات دندانپزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت نیست و مردم فریب ارائه تخفیف برای دریافت خدمات دندانپزشکی را نخورند. فعالیتهای برخی از شرکتهای شبهبیمهای که با تماس با هموطنان، خود را بهعنوان نمایندگان وزارت بهداشت و یا رفاه معرفی میکنند نوعی فریبکاری بوده و به هیچ عنوان وجاهت قانونی ندارد و مورد تأیید وزارت بهداشت نیست.
سعید عسگری ادامه داد: این شرکتها با استفاده از روشهای گوناگون تبلیغی و حتی تهدید به جریمه کردن افراد درصورت عدمعضویت، ارقامی را بهعنوان حق عضویت از مردمی که اطلاعی از موضوع ندارند، دریافت میکنند که این کار محمل قانونی نداشته و مردم نباید فریب این تبلیغات را بخورند. برخی از شرکتهای ارائه خدمات دندانپزشکی با فریب و سوءاستفاده از ناآگاهی عمومی، بدون داشتن سرمایه لازم برای یک شرکت بیمهای، بدون تعهد ریسک، بدون انجام فرایندهای بیمهگری خرید خدمات شامل مقومی، رسیدگی به اسناد و پرداخت هزینه خدمات و نیز بدون نظارت مؤثر بر مراکز درمانی و از همه مهمتر با تعرفهگذاری غیرقانونی، بازار ارائه خدمات دندانپزشکی را تحتتأثیر مخرب قرار میدهند.
یکی از اصلیترین روشهایی که این شرکتها با آن مردم را بهخود جذب میکنند، وعده ارائه تخفیفهای کلان است. بهگفته این مقام مسئول در وزارت بهداشت معمولاً تعرفههای این شرکتها از ارقام جاری بسیار بالاتر است، اما بر مبنای همین ارقام گزاف غیرمصوب، شرکتهای مذکور اقدام به ارائه تخفیفات به جمعیت تحت پوشش حتی تا 60درصد مبلغ اعلامی میکنند که نهایتا در برخی از موارد متأسفانه حتی بعد از ارائه تخفیفات، رقم ماخوذه از بیماران از تعرفههای قانونی بالاتر است.
این شرکتها همچنین در قبال معرفی تعداد زیادی بیمار، به افراد تخفیف میدهند ولی تخفیف ارائهشده از جانب مراکز ارائهدهنده خدمت صورت میگیرد و شرکتهای مذکور برخلاف بیمهها، مابهالتفاوت هزینه را به مراکز درمانی پرداخت نمیکنند. سعید عسگری درباره نتیجه این روش گفت: این امر میتواند منجر به کاهش کیفیت ارائه خدمات توسط مراکز درمانی به مردم شود. البته با چنین مداخلات سودجویانه، نهایتاً مردم بهرهای از ارائه اینگونه خدمات نبرده و در واقع این افراد فریب خوردهاند؛ بنابراین متضرر شده و سرمایه چنین شرکتهایی را تأمین میکنند. رشد قارچگونه شرکتهای شبهبیمهای برای خدماتگران دندانپزشکی زمانی گسترش مییابد که مردم از سطح پوشش بیمههای درمانی پایه و تکمیلی خود ناامید میشوند. بهگفته محمدحسین قربانی نایبرئیس کمیسیون بهداشت مجلس، بیمهها رمقی برای پوشش خدمات دندانپزشکی ندارند. به همین جهت است که خدمات دندانپزشکی از حمایتهای بیمهای بینصیب مانده است.
وی به ایسنا گفت: واقعیت آن است که بیمه سلامت حدود 8هزار میلیارد تومان به مراکز درمانی بدهی دارد و قادر نیست خدمات جدیدی را تحت پوشش قرار دهد. در این شرایط نمیتوان امید داشت که حتی بیمهها در سال96 نیز تعهدات پوششدهی برای خدمت دندانپزشکی را عملیاتی کنند. نایبرئیس کمیسیون بهداشت گفت: حوزه دندانپزشکی جزو نیازمندیهای جامعه است اما با توجه به هزینههای بالای آن نتوانستیم خدمات خوبی را در این عرصه ارائه دهیم. حال امیدواریم با تقویت بیمهها بتوانیم گامهای اثربخشی در این بخش برداریم.
بیمه نیست؛ دندان خراب را بکشید!
هزینههای سرسامآور دندانپزشکی در ایران شاید شبیه کشورهای دیگر باشد، اما پوششهای بیمهای مردم را ناچار به کشیدن دندان میکند چرا که یا ارزانترین روش است یا پوشش بیمهای رایگانی دارد. این در حالی است که آمارهای مسئولان نشان میدهد که «تمام افراد بالغ ایرانی، بالای 12دندان کشیده شده یا پوسیده یا قبلاً پر شده دارند» و حداقل سالی 2میلیون دندان فقط در مراکز دانشگاهی و دولتی کشیده میشود. در شرایطی که فرهنگسازی برای پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان به کندی پیش میرود، گسترش خدمات دندانپزشکی تحت پوشش بیمههای پایه بهنظر یک ضرورت میرسد.
جام جم سرا:
دانشمندان موفق شدهاند دندان پوسیده را مجبور کننند خودش را با استفاده از پرتو لیزر درمان کند. با این روش، درد و رنج عمل جراحی روت کانال (عصبکشی) دندان و نیاز به پر کردن دندان، به زودی پایان خواهد یافت.
به گزارش دیلی تلگراف، محققان دریافتهاند که تنها پنج دقیقه تابش پرتو لیزر کافی است تا فرایند معالجه و خود ترمیمی دهان آغاز شود. این شیوه جدید (هرچند تاکنون تنها روی موشها آزمایش شده) میتواند نیاز به پر کردن دندان را برای برخی از انواع پوسیدگیها از بین برده و شاید هم در نهایت جایگزین درمان گرانقیمت و دردناک روت کانال (عصبکشی) شود.
به نقل از خبرآنلاین، این گروه پژوهشگران که متخصصانی از گروه پژوهشی دندانپزشکی دولت ایالات متحده هم جزو انها هستند، دریافتهاند که جریان شدید نور از یک منبع لیزری، مادهای شیمیایی را در دهان فعال میکند که سلولهای بنیادی داخل دندان را بیدار میکند. پس از آن سلولهای بنیادی عاج جدیدی برای دندان تشکیل میدهند که در کمتر از 12 هفته بعد به سادگی جایگزین دندان قبلی میشود.
پژوهشگری به نام پراوین آرانی از موسسه ملی پژوهشهای فک و دندان در مریلند، امیدوار است که به زودی این شیوه را روی داوطلبان انسانی آزمایش کند.
اگر آزمایشها موفقیتآمیز باشند، میتواند به معنی پایان دوران دندانهای مصنوعی باشد که نه برای سلامت دهان خوب هستند و نه برای دندانهای طبیعی. اما به ادعای نویسندگان مقاله منتشر شده در ژورنال science translational medicine، هنوز پر کردن دندان برای برخی از انواع پوسیدگیها ضروری است.
دکتر لاسکو لیک، مدرس علوم سلولهای بنیادی در کینگز کالج لندن میگوید که این شیوه کمهزینه بوده و آزمایشهای انسانی پیشبینی شده آن به زودی اغاز خواهند شد. او میگوید: «به نظر میرسد که این رویکرد بسیار سر راست باشد و به رغم اینکه ظاهرا شبیه به یک فنآوری سطح بالا است، هزینه سنگین و کمر شکنی نداشته باشد».
دکتر کریس میسون، استاد درمانهای بازسازیکننده در یونیورسیتی کالج لندن پیشبینی میکند که این روش هم مورد علاقه بیمار و هم متولیان خدمات درمانی خواهد بود، چرا که هم کم هزینه است و هم مستلزم عمل جراحی خاصی نیست.(مجید جویا)
جام جم سرا: دندانهای شیری غیر از سه وظیفه اصلی جویدن، تکلم و زیبایی چهره در آینده، دارای وظایف مهم دیگری نیز هستند:
جام جم سرا: هنرمندی ماریون لوتنبرگر (Marion Luttenberger) با لیوانهای شیری که شکل دندان گرفتهاند، اثر خمیر دندان، دندانهای شکری، آب نبات و... کدهای تناقض آمیزی را فراروی بیننده میگذارد که در عین زیبایی بر اثرات مخرب سبک غذایی و علائق خوراکی مردمان تاکید دارد.
او در برخی از تصاویرش موضوع را چنان مطرح کرده که در عین گویایی زیبایی شگفتی دارند. به عنوان مثال، دندانهایی که از ردیف شدن ظروف محتوی شکر به نمایش گذاشته شده، با نگاهی به قفل فلزی درپوش ظروفشان، ذهن را به سمت نیاز به ارتودنسی (سیم کشی دندانها برای ردیف و مرتب کردنشان) سوق میدهد.
(ترجمه: زری حسینزاده/ عکس: ارانددورلد)
جرم در واقع رسوبی است که روی دندانها و لثه تشکیل میشود و نهتنها باعث ایجاد بوی بد دهان میشود بلکه رنگ و سلامت دندانها را نیز تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند به پوسیدگی آنها و بروز بیماریهای لثه منجر شود. البته افرادی که زیاد چای و قهوه مصرف میکنند و سیگار میکشند زودتر دچار جرم دندان خواهند شد. پس به نوعی باید جرم دندانها را از بین ببریم. دکتر مهرداد صادقی، دندانپزشک زیبایی دراینباره میگوید: بزاق دهان به صورت طبیعی دارای املاح بسیاری است که در قسمتهایی از دهان و دندانها رسوب میکند و به مرور زمان هم میکروبهای دهانی و مواد غذایی به این رسوبات اضافه میشوند. در مراحل اولیه این پلاکها براحتی با مسواکزدن و نخ دندان کشیدن قابل پاک شدن است، اما به مرور زمان به لایهای سخت تبدیل میشود که نیاز به مداخلات درمانی دارد؛ یعنی اینکه برای از بین بردن جرم باید به دندانپزشک مراجعه و جرمگیری کنید.
آیا جرمگیری خطر دارد؟
به گفته دکتر صادقی بیشتر مردم فکر میکنند جرمگیری مینای دندانها را از بین میبرد و زمینه بروز پوسیدگی را فراهم میکند در حالی که جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر است، محلی برای تجمع و تکثیر میکروبها به حساب میآید و فقط با جرمگیری میتوان این مشکل را حل کرد. پس این جرم است که ضرر دارد نه جرمگیری!خیلیها میگویند جرمگیری باعث حساس شدن دندانها میشود و در صورت مصرف نوشیدنی گرم یا سرد دندانها تیر میکشند. دکتر صادقی معتقد است وجود جرم روی دندانها به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق عمل میکند و تا حدی جلوی حس دندانها را میگیرد. بنابراین طبیعی است که با برداشته شدن آن بهتر متوجه تغییرات حرارتی شویم. البته این حساسیت همیشگی نیست و بعد از چند روز از بین میرود، پس نگران نباشید.
جرمگیری و لق شدن دندانها؟
یکی از باورهای نادرست درباره جرمگیری این است که این اقدام درمانی، لقشدن دندانها را به همراه دارد. به گفته دکتر صادقی با تجمع تدریجی جرم روی دندانها و لثه و بیتوجهی به این موضوع، مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل میرود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلا لق شده ولی به علت انباشتگی جرم و چسباندن دندانها به هم، بیمار لق شدن آنها را احساس نکرده است، اما بعد از برداشتن جرمها فرد متوجه آن میشود. البته این در مورد همه افرادی که جرمگیری میکنند، صادق نیست. مثلا فردی که دندانهای سالمی دارد بعد از جرمگیری مشکلی نخواهد داشت و اتفاقا از این که بوی بد دهانش از بین رفته و دندانهای تمیزتری دارد، بسیار راضی و خوشحال است.
جرمگیری چگونه انجام میشود؟
در جرمگیری با ابزارهای دستی، دندانپزشک از یک جرمگیر دندان استفاده میکند و بهصورت دستی پلاکهای موجود روی دندانها را از بین میبرد، اما این نوع جرمگیری سطحی و مناسب افرادی است که جرم دندانی زیادی ندارند. در جرمگیری با ابزارهای التراسونیک، پزشک به کمک یک دستگاه کوچک و سر فلزی آن پلاکها را از روی سطح دندانها و لثه پاک میکند و از اسپری آب برای شستن جرم و سرد نگهداشتن سر دستگاه کمک میگیرد. البته سوال بسیاری از متقاضیان جرمگیری از دندانپزشک این است که آیا جرمگیری درد دارد؟به گفته دکتر صادقی بیمار در حین جرمگیری هیچ دردی را احساس نمیکند، چون نوک قلم دستگاه جرمگیری با ایجاد لرزش و ضربههای بسیار کوتاه روی جرمها آنها را از بین میبرد، اما دندان را نمیتراشد که باعث ایجاد درد شود.
جرمگیری؛ هر چند وقت یک بار؟
بسیاری از افراد با یک بار جرمگیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدتها نیازی به جرمگیری مجدد نداشته باشند، اما برخی دیگر که به صورت مداوم از مسواک و نخ دندان استفاده نمیکنند، چندان توجهی به زیبایی و سلامت دندانهایشان ندارند و شبها به یک مسواک زدن 15 ثانیهای اکتفا میکنند زودتر دچار جرم دندانی خواهند شد. به گفته دکتر صادقی هر شش ماه یکبار میتوان دندانها را جرمگیری کرد، اما همه افراد باید حداقل سالی یک بار این کار را انجام دهند.
خمیر دندانهای ضد جرم
استفاده از خمیردندانهای ضدجرم موجود در بازار تا حدی میتواند جرم دندانها را از بین ببرد، اما باید بدانید این محصولات دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده هستند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمیشود چون به مرور زمان هم به مینای دندان آسیب میرسانند و هم باعث بروز حساسیتهای دندانی میشوند.
بروساژ یعنی چه؟
احتمالا شما هم واژه بروساژ را همراه با جرمگیری دندان دیده یا شنیدهاید. بد نیست بدانید دندانپزشکان با آغشته کردن دندانها به خمیر مخصوص و نصب برس کوچکی روی یک وسیله خاص چرخشی اقدام به بروساژ سطوح دندانی میکنند که این کار معمولا بعد از جرمگیری و برای ایجاد سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگها و لکههایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده میشود.این روزها یکی از درمانهای زیبایی که مردم از دندانپزشکان میخواهند، سفید کردن دندان است. یادتان باشد دندانپزشک شما هنگام جرمگیری، رسوبات رنگی و املاح تهنشین شده روی دندانها را برمیدارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی داشته باشید؛ هر چند به دلیل از بین رفتن لایه جرم، کمی تغییررنگ را احساس میکنید ولی در بلیچینگ (روشی برای سفید کردن دندانها) مادهای به نام پراکسید هیدروژن به درون ساختار مینایی دندان نفوذ کرده و باعث اکسید شدن رنگدانهها و در نتیجه سفید شدن دندانها میشود. از طرفی این کار بیشتر جنبه زیبایی دارد، در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی است. (پریسا اصولی/جامجم)
آدمها معمولا پس از استرس و اضطراب دندانهایشان را روی هم میفشارند، ولی این حالت بیش از هر زمانی هنگام خواب رخ میدهد و گاهی باعث گازگرفتگی زبان و صدمه دیدن دندانها میشود. مبتلایان به دندانقروچه بیش از دیگران در معرض خرخر کردن یا وقفههای تنفسی در خواب هستند.
افراد مبتلا به دندانقروچه معمولا از وجود چنین حالتی بیخبرند، ولی سردرد یا درد در ناحیه آرواره از علائم شایع این بیماری است و هرچند مشکل خطرناکی به دنبال ندارد، ولی تداوم این عادت باعث شکستگی، شلشدگی و افتادن دندانها میشود و در نهایت به انجام اعمال مختلف جراحی و ترمیم دندانها نیاز دارد. علاوه بر این، پزشکان معتقدند دندانقروچه ممکن است آسیبهایی جدی هم به آرواره و فک بزند و به مرور شنوایی فرد را کاهش دهد و حتی ظاهر صورت را تغییر دهد. با مراجعه به دندانپزشک، او محافظی را برای دندانهایتان میسازد که میتواند مانع بههم فشرده شدن دندانها هنگام خواب شود. اگر از استرس و اضطراب رنج میبرید، یادگیری روشهای کاهش استرس میتواند بسیار موثر باشد. انجام برنامههای ورزشی مناسب و مصرف داروهای تجویزی برای آرام کردن عضلات، راهکارهای دیگر به شمار میرود.
علائمی که نباید نادیده گرفت
اضطراب، استرس و تنش، افسردگی، گوش درد ناشی از تغییرات ایجاد شده در مفاصل نزدیک کانال گوش، اختلال در غذا خوردن، سردرد، حساس و دردناک شدن عضلات بخصوص صبحها، حساسیت دندانها به سرما و گرما و شیرینی، بیخوابی، زخم یا دردناکی آرواره و خوردگی کنارههای زبان از علائم دندانقروچه به شمار میرود. تشخیص زودهنگام این بیماری خطر بروز برخی بیماریها از جمله اختلالات دندانی، اختلالات گوشی و مشکلات مفصلی در ناحیه آرواره را کاهش میدهد و مانع بروز این مشکلات میشود.
دندانقروچه بیشتر در کودکان شایع است و معمولا در سنین نوجوانی از بین میرود، ولی گاه این اختلال تا بزرگسالی نیز ادامه مییابد. علاوه بر این، افرادی که پرخاشگرتر و عصبیتر از دیگران هستند، بیشتر دچار دندانقروچه میشوند. همچنین استفاده از مواد محرک از قبیل استعمال دخانیات و سیگار، مصرف نوشیدنیهای کافئیندار و الکل و داروهای غیرقانونی مانند متامفتامینها یا قرصهای اکستازی، خطر بروز دندانقروچه را تا حد بالایی افزایش میدهد.
حدود 15 تا 33 درصد مشکل دندانقروچه در کودکان مشاهده میشود. در دو زمان، ظاهر شدن اولیه دندانها و رشد دندانهای دائمی، احتمال دندانقروچه در کودکان افزایش مییابد. بعد از دوره تکمیل رشد دندانها معمولا این عادت غلط نیز از بین میرود، ولی در برخی کودکان چنین اختلالی حتی تا بزرگسالی ادامه مییابد و پدر و مادر باید با هوشیاری و ارجاع آنها به پزشک، مانع پیشرفت بیماری شوند. دندانقروچه کودکان بیشتر در خواب رخ میدهد تا بیداری. در کودکان معمولا بروز استرس، برخی اختلالات از قبیل سوءتغذیه، حساسیت، وجود کرم در بدن و برخی اختلالات هورمونی ممکن است سرآغاز دندانقروچه در آنها باشد.
ترک عادت موجب مرض نیست
در بسیاری از افراد مبتلا به «دندانقروچه» بویژه کودکان، این اختلال بدون نیاز به درمان بهبود مییابد و با بالا رفتن سن خودبهخود درمان میشود، ولی در برخی افراد بالغ با تشدید این مشکل ممکن است راهکارهای درمانی مورد نیاز باشد.
ـ در اولین اقدام، پزشک معمولا محافظی برای بیمار تعبیه میکند که با قرارگیری بین دندانها، بخصوص هنگام خواب، مانع سایش و فشردگی دندانها برهم میشود. این محافظ اغلب از مواد آکرلیک سخت یا مواد نرم ساخته میشوند که بین دندانهای پایین و بالای فک قرار میگیرد.
ـ گاهی ممکن است دندانقروچه به دلیل مشکلات دندانی باشد؛ بنابراین اصلاح شکل قرارگیری دندانها میتواند مشکل را برطرف کند. در موارد شدید، زمانی که حساسیت دندانها باعث شود فرد بدرستی قادر به جویدن غذا نباشد، پزشک سطوح دندانها و تاج آنها را اصلاح میکند و در بعضی موارد حتی ممکن است با سیمکشی دندانها یا جراحی به اصلاح مشکلات دندانی اقدام کند.
ـ مدیریت استرس و اضطراب در عدهای از بیماران و آموختن راههای کنترل استرس و نگرانی و نیز انجام ورزشهای منظم و مراقبه میتواند مانع دندانقروچه در بسیاری از افراد مبتلا شود.
ـ رفتاردرمانی و یادگیری قرار گرفتن دهان و دندانها روی یکدیگر برای جلوگیری از تداوم دندانقروچه بسیار اهمیت دارد.
ـ پرهیز از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای محرک حاوی کافئین مانند نوشابه، کاکائو و قهوه میتواند از بروز دندانقروچه جلوگیری میکند.
ـ کودکان در سنین پایین عادت دارند هر نوع خودکار، مداد یا خطکش را داخل دهان ببرند و آن را بجوند. پزشکان معتقدند چنین حالتی احتمال دندانقروچه را در طول روز یا شب هنگام افزایش میدهد.
ـ تمرین قرار دادن نوک زبان بین دندانهای بالا و پایین برای افرادی که دندانقروچه دارند تا حد زیادی میتواند به کاهش این اختلال کمک کند و باعث آرام شدن عضلات آرواره و فک شود. با قرار دادن یک پارچه گرم یا سرد نیز روی فک و چانه میتوان عضلات این ناحیه را آرام کرد.
ـ تا حد امکان از خوردن خوراکیهای سفت مانند انواع آجیل، آبنبات و گوشتهای نیمپز و جویدن آدامس خودداری کنید.
ـ روزانه به حد کافی آب بنوشید و بهاندازه بخوابید. کمآبی بدن احتمال دندانقروچه را بخصوص در کودکان، بالا میبرد.
ـ ماهیچههای گردن، شانهها و صورت را ماساژ دهید و از اعمال فشار بیش از حد به این قسمتها خودداری کنید.
ـ علاوه بر این راهکارهای درمانی، برخی درمانهای دارویی نیز ممکن است اختلال دندانقروچه را رفع کند. برای مثال، استفاده از داروهای شلکننده عضلات قبل از خواب برای مدتی کوتاه میتواند مشکل را برطرف کند. علاوه بر این، تزریق بوتاکس به ناحیه فک در بیمارانی که به روشهای دارویی و راهکارهای درمانی پاسخ نمیدهند، با فلج کردن عضلات این ناحیه میتواند تا مدتی مانع تکرار دندانقروچه شود. (جام جم سرا/ منابع: www.nlm.nih.gov+ www.medicinenet.com+ www.mayoclinic.org/ ندا اظهری/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
رشد دندانهای آسیاب بزرگ
اولین دندانهای آسیاب بزرگ «دندانهای ششسالگی» نیز نامیده میشوند؛ این دندانها در انتهای دهان رشد میکنند و سهم مهمی در جویدن دارند. البته دندانهای یادشده بیشتر از بقیه دندانها در معرض پوسیدگی قرار دارند؛ 47 درصد کودکان 5 تا 9 سال حداقل یک مورد پوسیدگی در یکی از چهار دندان آسیاب بزرگشان دارند.
رشد دندانهای آسیاب تحول دیگری نیز در دندانهای کودکان با خود به دنبال دارد و آن ورود به دوران اختلاط دندانی است؛ در این دوره دندانهای شیری و دندانهای دائمی همزمان در فک وجود دارند.
سن پایان مکیدن انگشتها
متخصصان اطفال همیشه اهمیت توقف مکیدن انگشت شست و پستانک را تا سهسالگی یادآوری میکنند؛ زیرا این عادت ممکن است به بدشکلی دندانها منجر شود، اما برخی کودکان این عادت را بسادگی کنار نمیگذارند.
در شش سالگی دیگر موضوع جدی میشود و والدین باید مانع مکیدن انگشت شست یا پستانک از سوی کودکان شوند. مراجعه به پزشک وضع رویش دندانها را تعیین میکند و مانع از تغییرات احتمالی ناخواسته در فک میشود.
زمان شروع درمان ارتودنسی
گرچه انجام درمانهای ارتودنسی را تا قبل از شش سالگی زود میدانند، اما برخی اقدامات روی پایههای استخوانی امکانپذیر است. اقدامات یادشده با استفاده از یک دستگاه ساده (متحرک یا ثابت) که مانع از بدشکلی دندانها میشود، انجام میگیرد. در شش سالگی، ساختارهای استخوانی به حد کافی انعطافپذیر و براحتی قابل جابهجاییاند. ضمنا در این سن کودکان بهتر میتوانند خود را با تجهیزات ارتودنسی وفق دهند. (جام جم سرا/ منبع: ای سانته/ ترجمه: ندا فراهانی/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه، پاسخ میدهد: درمان کانال ریشه که بسیاری از مراجعان ما آن را «عصبکشی» میشناسند، همواره برای افراد با سوالها و ابهامهایی همراه است. بسیاری از افرادی که برای درمان ریشه دندانهای خود مراجعه میکنند، دغدغههایی در مورد آینده دندان درمان ریشه دارند.
اغلب این باور عمومی وجود دارد که عصبکشی دندانها را ضعیف میکند. البته بسیاری از دندانپزشکان هم با توصیه به روکش دندانهای عصبکشی شده، این تلقی را در مراجعان به وجود میآورند که علت ضعیف شدن دندانها بعد از عصبکشی و نیاز آنها به روکش، درمان عصبکشی است. این باور به طور کلی غلط است و درمان ریشه دندانها را ضعیف یا شکننده نمیکند.
توصیه بر روکش برای تقویت دندان
در بیشتر موارد، دندانهای ما به دلیل پوسیدگی به عصبکشی نیاز پیدا میکنند. علت پوسیدگی میکروبها هستند. در جریان پوسیدگی ساختارهای دندان مانند مینا و عاج تغییر ماهیت میدهند و از بین میروند. بافتهای پوسیده مینا و عاج دندان تقریبا دیگر قابل نگهداری نیستند و باید خارج شوند چون در بیشتر موارد این بافتها حاوی باکتریهای پوسیدگیزا و قابل گسترش و انتقال هستند.
خارج کردن کامل بافتهای حاوی این میکروبها مهم است. پوسیدگی باعث ضعیف شدن ساختار دندان میشود و قسمتهای سالم نسج دندان را هم در برابر نیروهای طبیعی جویدن شکننده میکند.
علت اینکه گاهی ناگهان دندان پوسیده موقع غذا خوردن میشکند یا خالی میشود، همین قضیه است.
در واقع پوسیدگی است که دندان را ضعیف میکند و دندانهای پوسیده نسبت به دندانهای سالم بهدلیل تخریب ساختار نسج دندان ضعیفتر هستند. در جریان پرکردن دندان یا عصبکشی، تقریبا تمام ساختارهای آسیبدیده و خراب شده دندان خارج و با ماده پرکردنی مناسب پر میشود. بعضی از این مواد پرکردنی حتی میتوانند ساختار دندان تخریبشده را تقویت کنند؛ بنابراین عصبکشی دندان را ضعیف نمیکند بلکه پوسیدگی و تخریب دندان است که باعث ضعیف شدن آن میشود. به بیان دیگر، با عصبکشی، دندانی که متعاقب پوسیدگی ضعیف شده است، حفظ و از کشیده شدن آن جلوگیری میشود.
عصبکشی یا کشیدن دندان؟
درحال حاضر و بر اساس دانش امروز، جایگزینی برای درمان کانال ریشه دندانهایی که نیازمند درمان عصبکشی هستند، وجود ندارد و تنها گزینه درمانی غیر از عصبکشی، کشیدن دندان است. ساختار دندانها بعد از عصبکشی به دلایل مختلف از جمله تغییر رطوبت، تاثیر موادی که در پروسه درمان ریشه استفاده میشود و... دچار تغییراتی میشوند ولی براساس مطالعات این تغییرات تاثیری بر افزایش ضعیف شدن دندانها ندارند.
روکش دندان، حافظ دندان
دندانهای عصبکشی شده، بیشتر ممکن است به روکش شدن نیاز پیدا کنند. روکش برای حفظ ساختار تخریب شده دندان مورد نیاز است و عمر دندانهایی را که بنابر تشخیص دندانپزشک به روکش نیاز پیدا میکنند، افزایش میدهد. البته نه به این معنی که همه دندانهایی که عصبکشی میشوند، به روکش نیاز پیدا میکنند یا برعکس؛ روکش فقط برای دندانهای عصبکشی مناسب باشد.
خلاصه اینکه عصبکشی دندانها را ضعیف نمیکند، درواقع دندانهایی که به عصبکشی نیاز پیدا میکنند، به دلیل تخریب بافت دندانی خودشان ضعیفتر از دندانهای سالم هستند و با درمان عصبکشی نجات پیدا میکنند، نه اینکه تضعیف شوند. (سلامت)
رییس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با تاکید بر این که شروع اختلالات و بیماریهای لثه با التهاب در آنها آغاز میشود، پیشگیری از ادامه پیشرفت این عارضه را با اقدامات خودمراقبتی توصیه کرد.
دکتر سید حسین طباطبایی عمده مشکل در بحث دندان را پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه بیان کرد و گفت: پوسیدگی دندان در واقع یکی از شایعترین بیماریهای عفونی است و متاسفانه در یزد نیز شایع است.
وی عامل این عارضه را میکروبی خواند که با مصرف مواد قندی بین دندانها، تولید اسید میکند و همین عامل نیز منجر به تخریب سطح دندانها میشود.
طباطبایی با اشاره به وجود برخی از میکروبها در دهان به طور طبیعی، اظهار کرد: البته عدم رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان منجر به تجمع این میکروبها و قدرتمندتر شدن آنها و در نهایت نیز التهاب لثه میشود.
سرپرست کلینیک تخصصی دندانپزشکی خاتمالانبیاء در یزد، التهاب لثه را آغازگر بیماریهای لثه خواند و تصریح کرد: در واقع با تداوم التهاب لثه، مشکل پریودنتیت(پیوره) و نهایتا از دست رفتن دندانها را شاهد خواهیم بود.
وی در مورد علائم بروز التهاب در لثه اظهار کرد: با التهاب لثه، شاهد پرخون و حجیم شدن آنها و در وهله بعد خونریزی آنها به صورت خودبخودی یا در اثر کوچکترین تحریک خواهیم بود؛ به نحوی که موقع مسواک زدن از دهان، خونریزی زیاد از دندانها رخ میدهد یا حتی خودبخود در شیارهای لثه خون بالا میآید و از طرف دیگر نیز این موضوع منجر به بوی بد دهان میشود.
طباطبایی گفت: با ادامه این روند، جرم در ناحیه لثه و دندانها تشکیل شده و به تدریج نیز تعداد آنها زیادتر و منجر به جدا شدن دندان از لثه میشود و در ادامه هم استخوان زیرین که ریشه دندانها در آن قرار گرفته، در اثر این عوامل محرک، کمکم تخریب و تحلیل میرود که به این مرحله پیوره گفته میشود.
وی لق شدن دندان را از نتایج پیوره شدن دندانها ذکر کرد و گفت: اگر این عارضه تحت درمان قرار نگیرد باعث از دست رفتن دندانها میشود که در این صورت یا باید دندان را کشید یا آن قدر دندان لق میشود که خیلی راحت جدا میشود.
رییس دانشکده داندانپرشکی یزد خودمراقبتی را مهمترین روش پیشگیری از این عوارض بیان و خاطرنشان کرد: سه مرتبه مسواک زدن در شبانهروز به مدت هر بار دو تا سه دقیقه و استفاده از نخ دندان حداقل قبل از خواب شب از روشهای موثر در پیشگیری بیماریهای لثه و دندان است.
وی با بیان این که بهترین دهانشویه آبنمک رقیق است، تاکید کرد: استفاده از دهانشویه هیچگاه نمیتواند جایگزین مسواکزدن شود و تنها میتواند یک عامل کمکی باشد.
طباطبایی درمان بیماری در مراحل پیشرفتهتر را از طریق جرمگیری دندانها ممکن دانست و افزود: علیرغم تصور مردم، جرمگیری باعث خراب شدن دندان یا آسیب به مینای دندان نمیشود و در صورتی که توسط دندانپزشک آگاه و متخصص انجام شود، نه تنها هیچگونه آسیبی به دندان نمیرساند بلکه از بیماریهای پیشرفته لثه پیشگیری میکند.
این متخصص در پایان با بیان این که هدف از اقدامات پیشگیرانه حفظ دندانهای طبیعی افراد است، گفت: البته در صورتی که تخریب استخوان اتفاق افتد، نیاز به درمانهای پیشرفتهتری مثل جراحی لثه نیز برای حفظ دندانها ضرورت دارد.(مهر)
حمید افراسیابی در گفتوگویی گفت: مصرف برخی نوشیدنی ها و غذاهای رنگی باعث تغییر رنگ دندان و زردشدن آن می شود.مثلا خوردن چای و قهوه از این نوع است.
وی ادامه داد: طب سنتی یکی از راههای که توصیه میکند استفاده از جوش شیرین است که می توان آن را روی دندان ها مالید.
این متخصص طب سنتی گفت: نمک، توت فرنگی، پرتقال، آبلیمو و سرکه برای پاکسازی و سفیدکردن دندان موثر است البته به صورت مکرر بهتر است انجام نشود چون ممکن است به مینای دندان آسیب وارد شود.
افراسیابی استفاده از پودر صمغ تباشیر را نیز مفید دانست و گفت: میوه و سبزی هایی مثل سیب و هویج نیز کاربرد دارد.همچنین جویدن برگهای مریم گلی یکی از بهترین روشهای طبیعی برای از بینبردن رنگ زرد دندانها است.
وی تصریح کرد: کرفس نیز دندانها را تمیز و سفید می کند.استفاده از پوست پرتقال و برگهای درخت برگ بو مانند سفید کننده طبیعی دندان عمل می کنند.(فارس)