داروهای خواب آور، داروهایی هستند که با سرکوب سیستم اعصاب مرکزی (CNS) سبب ایجاد آرامش، تمدد اعصاب، کاهش اضطراب و استرس، خواب آلودگی، سرخوشی، کندی تنفس، کاهش حس تعادل، شل شدن عضلات، قضاوت مختل و واکنش های کند و مردد می شوند.
بر پایه پژوهش جدیدی که توسط یک تیم پزشکی آمریکایی در نشریه «ژورنال بی ام جی اوپن» به چاپ رسیده است، مصرف قرص های خواب که در میان بسیاری از مردم طرفدار دارد به میزان چهار برابر احتمال بروز مرگ زودرس را تشدید می کنند.
به گزارش مهر، مصرف کنندگان دوز بالایی از قرص های خواب نیز تا ۳۵ درصد نسبت به کسانی که از این داروها استفاده نمی کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری سرطان قرار دارند. گزارش یافته های این پژوهشگران دلیلی برای این مسئله ذکر نمی کند.
پزشکان تحت رهبری دکتر «دنیل کریپک» از مرکز پژوهش های خواب کلینیک «اسکریپس» در ایالت کالیفرنیا با بررسی سوابق پزشکی بیش از ۱۰ هزار و ۵۰۰ فرد بزرگسال ایالت پنسیلوانیا که داروی خواب مصرف می کردند و مقایسه این افراد با ۲۳ هزار و ۶۰۰ نفر دیگر که بدون قرص خواب زندگی می کردند به نتایج فوق دست یافتند.
تحقیق یاد شده حدود دو سال و نیم به طول انجامیده و مجموعه گسترده ای از داروهای خواب موجود در بازار را مورد بررسی و آزمایش قرار داده است. تعداد کل مرگ و میرهای رخ داده در هر دو گروه تحت آزمایش در این بازه زمانی ناچیز بوده و در کل به هزار نفر هم نرسیده است.
با وجود این، پزشکان می گویند که تفاوتی فاحش در میزان مرگ و میرها وجود داشته است. احتمال مرگ کسانی که حدود ۱۸ تا ۱۳۲ قرص خواب در سال مصرف می کردند تا حدود ۴.۶ برابر بیشتر از اعضای گروه «کنترل» تحقیق بوده است.
حتی کسانی که کمتر از ۱۸ قرص خواب در طول سال مصرف می کردند ۳.۵ برابر بیشتر از بقیه در معرض مرگ ناگهانی قرار داشته اند. در گزارش یافته های این پژوهش تصریح شده است ارقام و آمار تقریبی نشان می دهند که در سال ۲۰۱۰ تنها در ایالات متحده آمریکا گروه داروهای موسوم به «هیپنونیک» (همان قرص های خواب) عامل حدود ۳۲۰ تا ۵۰۷ هزار مورد مرگ و میر بوده اند.
محققان تاکید می کنند اگرچه یافته های شان رابطه معنادار آماری بین میزان مرگ و میر و استفاده از داروهای خواب آور را نشان می دهند ولی هنوز موفق نشده اند دلیلی برای بروز این مسئله بیابند. اما همین نتایج کافی است که زنگ خطر را برای طرفداران پرشمار داروهای خواب آور به صدا درآورد.
گزارش تیم پزشکی در ادامه می افزاید: «تخمین می زنیم که حدود شش تا ده درصد از بزرگسالان آمریکایی در سال ۲۰۱۰ از این داروها استفاده کرده اند و درصد این استفاده در بخش هایی از اروپا از این میزان نیز فراتر بوده است.»
تحقیق های پیشین درباره قرص های خواب ارتباط مصرف این دسته دارویی با تصادف های خودرویی و زمین خوردن های خطرناک و مرگبار را آشکار کرده بود. علاوه بر این دو، موارد دیگری از جمله «[سندروم] شب خواری» از قبیل بلعیدن غذا و مسدود شدن مری و همچنین عارضه زخم معده نیز از اثرات سوء مصرف داروهای خواب آور اعلام شده بود.
به گفته برخی از متخصصان، بیماری های قلبی، آلزایمر و اختلالات هورمونی نیز از عوامل دیگری هستند که می توانند خواب طبیعی را مختل کنند. در مورد مصرف قرص های خواب آور در کشورمان آماری در دست نیست اما در کشور آمریکا سالانه یکصد میلیون نسخه برای قرص های خواب آور تجویز می شود که تعداد زیادی از این افراد نیز به مصرف این نوع قرص اعتیاد پیدا می کنند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند قرص های خواب آور باید به عنوان آخرین علاج مصرف شود و نباید بیش از چند هفته مورد استفاده قرار گیرد. مصرف این قرص ها در روزهای نخست بسیار آسان است اما در هفته دوم به تدریج اعتیادآور خواهد بود.
از سوی دیگر قرص های خواب آور دارای عوارض جانبی از جمله سرگیجه، تورم صورت، سردرد، احساس خواب آلودگی بعد از خوردن غذا و حتی تا روز بعد است. بر این اساس روانشناسان و متخصصان توصیه می کنند افراد برای نجات از بی خوابی برنامه زندگی خود را تغییر دهند. به عنوان مثال افرادی که دچار بی خوابی هستند باید از خوردن غذاهای سنگین در اواخر شب جلوگیری کنند.
خواب آلودگی و خستگی صبح روز بعد از مصرف، عدم هماهنگی عضلات، ضعف، سرگیجه، گیجی، آلرژی، تاری دید، توهم، بی حالی، سردرد، اشکال در گفتار، حافظه و قضاوت، حالت تهوع، استفراغ و سوزش سر دل، ایجاد فراموشی پیش گستر (خاطرات اخیر به یاد نمی مانند)، خشونت طلبی و پرخاشگری، بی خوابی، تحریک پذیری، افسردگی و اختلال در حفظ تعادل از عوارض کوتاه مدت ناشی از مصرف این قرص ها است.
مصرف این قرص ها سبب می شود که فرد در درازمدت دچار اختلالات عصبی و حتی زوال مغزی شود. خواب آلودگی، خواب عمیق و حتی مرگ از عوارض داروهای خواب آور است که در اثر تضعیف مراکز تنظیم حیاتی در مغز در نتیجه مصرف بیش از حد ایجاد می شود.
داروهای خواب آور، داروهایی هستند که با سرکوب سیستم اعصاب مرکزی (CNS) سبب ایجاد آرامش، تمدد اعصاب، کاهش اضطراب و استرس، خواب آلودگی، سرخوشی، کندی تنفس، کاهش حس تعادل، شل شدن عضلات، قضاوت مختل و واکنش های کند و مردد می شوند. مصرف دُز بالای این دسته از داروها می تواند به از دست رفتن هوشیاری و حتی مرگ بینجامد. مصرف بیش از حد این داروها در فرد وابستگی روانی و جسمانی نیز ایجاد می کند.
عموما داروهای خواب آور برای کاهش استرس و اضطراب، درمان بی خوابی، تسکین و کاهش گرفتگی و تنش عضلات، کاهش علایم محرومیت از الکل و مواد مخدر، درمان حملات وحشت زدگی، افزایش اثر بی حس کننده های موضعی و بیهوشی عمومی، درمان پسیکوز (روان پریشی) و فراموشی پیش گستر قبل از اعمال جراحی تجویز می شوند. استفاده از این داروها پس از یک تا دو هفته ممکن است اثر معکوس بر خواب فرد داشته باشد.
بر اساس این گزارش، از سوی دیگر محققان هشدار دادند مصرف مداوم قرص های خواب آور می تواند خطر مرگ یا ابتلا به انواع خاصی از سرطان ها را حدود پنج برابر افزایش دهد. به گزارش ساینس دیلی، پژوهش های انجام شده در Scripps Clinic آمریکا نشان دهنده افزایش ۴.۶ برابری خطر مرگ و افزایش چشمگیر خطر ابتلا به برخی سرطان ها در افراد می شود که به طور منظم قرص خواب آور استفاده می کنند.
محققان مرکز مطالعات خواب در سان دیه گو می گویند آنچه مطالعات ما نشان داد این است که قرص های خواب آور برای سلامتی مضر و خطرناکند و با کمک به بروز سرطان، بیماری های قلبی و سایر بیماری ها می توانند موجب مرگ شوند. این بررسی نخستین مطالعه ای است که نشان می دهد هشت مورد از داروهای رایج خواب آور با افزایش خطر مرگ و میر و سرطان مرتبط هستند.
رایج ترین این داروها که توسط پزشکان تجویز می شود شامل زولپیدم با برند Ambien و تمازپام موسوم به رستوریل هستند. بر این اساس، متخصصان توصیه می کنند که باید از مصرف خودسرانه قرص های خواب آور جلوگیری کرده و در صورتی که افراد از بی خوابی شبانه رنج می برند به متخصصان مراجعه کرده تا با شناسایی دلایل بی خوابی داروهای مرتبط تجویز شود.
