»لیس مِنّی مَن ضَیَّعَ الصّلاة»
یعنی: «آن کس که نماز را تضییع نماید از من نیست.«
امام صادق ـ علیه السلام ـ در بیان معیاری برای شناسایی افرادی که با آن حضرت پیوند مکتبی دارند چنین می فرمایند
»اِمتَحِنُوا شِیعَتَنا عِندَ مواقیت الصلوة کیف محافظتهم علیها«
یعنی: «شیعیان ما را از دقت آنان در انجام به موقع نمازها شناسایی کنید.«
در روایت مشهور دیگری حضرتش سهل انگاری در مسئلهی نماز و استخفاف به آن را موجب محرومیت از شفاعت خاندان عترت و طهارت در روز قیامت شمردند پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نیز در بیانی دیگر میفرمایند:
»مَن استَخَفَّ بالصّلاة لا یَرِدُ عَلیَّ الحوضَ لا و اللّه«
یعنی: «آن کس که نماز را سبک شمارد (به خدا قسم) روز قیامت در کنار حوض کوثر، با من ملاقات نخواهد کرد.»
این تأکید و بیان همراه با قسم، حکایت از عمق فاصله بین پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و نماز گزارانی که به نماز اهمیت نمیدهند دارد.
۲ـ غضب خداوند:
قرآن کریم با نکوهش افرادی که نماز را ضایع میکنند[۱۴] یا نسبت به آن بیاعتنا هستند.[۱۵] مسلمانان را از این عمل بر حذر میدارد.
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله و سلم ـ خطاب به حضرت علی ـ علیه السلام ـ میفرمایند:
»فی تأخیرِها مِن غَیرِ عِلّةٍ غَضَبُ اللّه عزوجل »
یعنی: «تأخیر نماز از اول وقت بدون دلیل، موجب غضب خداوند متعال میگردد.«
امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرمایند:
» إِذَا قَامَ الْعَبْدُ فِی الصَّلَاةِ فَخَفَّفَ صَلَاتَهُ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لِمَلَائِکَتِهِ أَمَا تَرَوْنَ إِلَى عَبْدِی کَأَنَّهُ یَرَى أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِ غَیْرِی أَمَا یَعْلَمُ أَنَّ قَضَاءَ حَوَائِجِهِ بِیَدِی »
یعنی: «وقتی بندهای نماز خود را با عجله و شتاب به پایان میبرد و آن را کوتاه میکند خدا به ملائکه میفرماید: آیا نمیبینید بندهی من چگونه نماز خود را کوتاه میکند گویا میپندارد که بر آوردن حوائجش به دست غیر من است (که اینگونه عجله میکند.) آیا نمی داند برآوردن حوائجش به دست من است.»
۳ـ عدم اجابت دعا و محرومیت از دعای صالحان:
کسانی که به نماز به عنوان تکلیف و خواست الهی بی توجهی کنند و آن را کوچک بشمارند خداوند نیز به خواستهها و اعمال آنان توجهی نخواهد داشت. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در روایتی چنین میفرماید:
» من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمس عشرة خصلة … و کل عمل یعمله لا یؤجر علیه و لا یرتفع دعاؤه إلى السماء »
یعنی: «هر کس به نمازش بیتوجه باشد و در برابر اعمالش مأجور نمیگردد دعایش به آسمان راه نمییابد.«
و در ادامه، میفرمایند: مشمول دعای خیر صالحین نخواهد بود.
۴ـ مضیقه و نارسایی دنیوی:
قهر و غضب خدا و پیامبر نسبت به کسانی که نماز را کوچک میشمارند زیانها و خساراتی بر جای خواهد نهاد. گر چه ممکن است تارک و یا استخفاف کننده به نماز این تأثیر را درک نکند و متوجه علت مضیقهها و گرفتاریهای خود نباشد. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: خداوند برکت را از عمر و روزی کسانی که نماز را کوچک میشمردند بر میدارد. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نیز برای این گروه از افراد، تهیدستی و نیاز را پیش بینی نموده و میفرماید:
» قال رسول الله ص عشرون خصلة تورث الفقر … و الاستخفاف بالصلاة »
یعنی: «استخفاف و سبک شمردن نماز موجب فقر و تهیدستی میشود.»
۵ـ سختی احوال قبر و قیامت:
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: نماز گزاری که نمازش را سبک بشمارد وقتی از قبرش خارج شود خداوند ملکی را بر وی موّکل میگرداند که او را بر عرصهی قیامت وارونه بر زمین میکشد و مردم به او نگاه میکنند و با شدت و سختگیری مورد محاسبه قرار میگیرد.
منبع:andisheqom.com
نوشته آثار سبک شمردن نماز اولین بار در بامداد پدیدار شد.
نقش و اهمیت نماز در دین نشان دهنده عظمت و استحکام این حبل متین و ریسمان استوار میان زمین و آسمان است. ریسمان دیگر اعمال ارزشی برای صعود انسان به افق بلند سعادت کافی نیست; ولی نردبان نماز، افزون بر آن که به تنهایی وسیله عروج است، می تواند ثقل و سنگینی بقیه اعمال را نیز متحمل گردد. این حقیقت به جوهره نماز باز می گردد و با عدالت خداوند هیچ گونه ناسازگاری ندارد .
ماجرای نمازی که بر صورت صاحبش زده میشود
در ادبیات عرفانی و عبادی بین دو مفهوم «مقبول» و «صحیح» تفاوت بسیاری وجود دارد و هر کدام از این مفاهیم دارای مراتبی است .
نماز مقبول
«نماز مقبول» آن است که با خضوع و خشوع بهجا آورده شود و آداب ظاهری و باطنی در آن مراعات شود. این نماز موجب تزکیة نفس و پاکی روح و روان میشود و تأثیر تربیتی و اخلاقی فراوانی دارد.
از اینرو چنین نمازی را نماز اخلاقی نیز میگویند؛ نمازی که فرشتگان آن را با درخشندگی خاصی به پیشگاه خداوند متعال میبرند و پروردگار عالم این نماز را میپذیرد.
نماز صحیح
نماز صحیح، موجب رفع تکلیف می شود و به سبب آن انسان در جهان آخرت مورد بازخواست قرار نمیگیرد. چنین نمازی را نماز فقهی نیز میگویند. نمازی که فرشتگان آن را در حالی که نورانیت و درخششی ندارد، به محضر ربوبی میبرند و مورد قبول خداوند قرار نمیگیرد. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند:
«ان من الصلوه لما یقبل نصفها و ثلثها و ربعها و خمسها الی العشرون ان منها لما یلف کما یلف الثوب الخلق فیضرب لها وجه صاحبها و ان ما لک من صلوتک الا ما اقبلت علیهه بقلبک ؛
بعضی از نمازها نیمی از آن پذیرفته میشود، بعضی، یک سوم آن، برخی یک چهارم و بعضی یک پنجم تا آنجا که برخی یک دهم آن قبول میشود و بعضی از نماز ها همچون جامه کهنه پیچیده و بر صورت صاحبش زده میشود و نمازگزار بهرهای از نمازهایش نمیبرد، مگر به اندازهای که در هنگام خواندن آنها به خداوند توجه داشته است.»
در میان تعقیبات نماز ،تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) خیلی فضیلت دارد. امام صادق(علیه السلام) میفرمایند: تسبیح جدهام حضرت زهرا(سلام الله علیها)، بعد از نمازهای روزانه، نزد من از هزار رکعت نماز در هر روز برتر و محبوبتر است.
نمازی که با حضور قلب خوانده شود، ارزشمند و بسیار با اهمیت است. ممکن است در بعضی از نماز ها شخص نتواند خشوع در آن را مراعات کند.
در چنین مواقعی نمازگزار با رعایت خضوع ظاهری و بهجا آوردن مستحبات، نظیر گفتن اذان و اقامه و خواندن ذکرهای اضافه بر ذکر اصلی در رکوع و سجدهها که در رسالههای عملیه و کتب ادعیه آمده است، میتواند قبولی نماز خود را فراهم آورد. نمازگزار میتواند بعد از نماز با ذکر صلوات بر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)و خواندن تعقیبات؛ یعنی دعاهایی که بعد از نمازهای یومیه وارد شده است، بخشی از کاستیهای نماز خود را جبران کند. آنگاه آن نماز را به خداوند متعال عرضه نماید تا پروردگار با فضل و کرم خود آن را بپذیرد.
ذکری که از هزار رکعت نماز بالاتر است
در میان تعقیبات نماز، تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) خیلی فضیلت دارد. امام صادق(علیه السلام) میفرمایند: تسبیح جدهام حضرت زهرا(سلام الله علیها)، بعد از نمازهای روزانه، نزد من از هزار رکعت نماز در هر روز برتر و محبوبتر است.
در مورد تعقیبات نماز، از آیتالله حصهای(ره) یکی از علمای اصفهان تشبیه زیبایی نقل شده است. ایشان نماز را به بادباک کاغذی تشبیه میکردند و میگفتند: وقتی بادبادک دنباله نداشته باشد به آسمان نمیرود. نمازی هم که تعقیب نداشته باشد به عالم ملکوت نمیرود.
چگونه نمازی مورد قبول خداوند واقع می شود؟
به طور کلی قبولی عبادات به خصوص نماز مراحل بلکه شرایطی دارد. زیرا: گاهی عبادت صحیح است ولی رشدآور نیست مثل دارویی که شفابخش نیست.
در آیات و روایات شرایط و مراحل قبولی عبادات شش چیز ذکر شده که عبارتند از:
۱- شرط اعتقادی؛ ۲ -شرط ولائی؛ ۳ – شرط اخلاقی؛ ۴ – شرط اقتصادی؛ ۵ – شرط اجتماعی؛ ۶ – شرط بهداشتی.
شرط اعتقادی:
نمازگزار باید ایمان به خدا داشته باشد. قرآن در سوره نحل آیه ۹۷ میفرماید: «عمل صالح از زن و مرد با ایمان است که موجب زندگی پاک میشود.» و در سوره مائده آیه ۹۳میفرماید: «نداشتن ایمان مایه بی ثباتی اعمال است.»
شرط ولائی:
یعنی برخورداری از ولایت و رهبری صحیح و آسمانی همچون امام علی بن ابی طالب(علیه السلام) و فرزندان آن حضرت که همه بندگان خدا و بندگی ها، نماز، حج و جهاد را در مسیر الهی قرار میدهد و به آنها جهت شایسته میبخشد. در حدیث است که امام باقر(علیه السلام) فرمود: «کسی که به خدا ایمان دارد و عبادتهای طاقت فرسا انجام میدهد ولی امام لایقی از طرف خدا ندارد ، تلاش بیفایده است.»
شرط اخلاقی(تقوا):
خدا تنها از اهل تقوا می پذیرد مثل داستان فرزندان حضرت آدم که هر دو قربانی کردند؛ ولی قربانی یکی پذیرفته شده و دیگری نه.
شرط اقتصادی: ادای حق مردم؛
ادای حقوق محرومان در درجهای از اهمیت است که گاهی قبولی عبادت بستگی به آن دارد. پرداختن زکات با داشتن درآمد مشروع از این نمونه هاست. امام رضا(علیه السلام) فرمودند: «هر کسی نماز بخواند ولی زکات نپردازد نمازش قبول نمیشود.»
امام صادق(علیه السلام) فرمود: «نماز فرزندانی که با خشم به پدر و مادر خود نگاه میکنند ،قبول نمی شود گرچه والدین، نسبت به آنان کوتاهی و ظلمی کرده باشند .»
شرط اجتماعی:
خیرخواهی نسبت به دیگران، حفظ پیوندهای اجتماعی و اخوت میان مسلمانان و روابط شایسته و نیکو میان پیروان اسلام حایزاهمیت است.
شرط خانوادگی:
خوشرفتاری در امور خانوادگی و رعایت حقوق متقابل زن و شوهر، فرزند و پدر و نیز همسایگان را چنان مهم دانسته که بی توجهی به آنها گاهی باعث بطلان عبادات میگردد.
در این زمینه امام صادق(علیه السلام) فرمود: «نماز فرزندانی که با خشم به پدر و مادر خود نگاه می کنند، قبول نمی شود گرچه والدین، نسبت به آنان کوتاهی و ظلمی کرده باشند.»
همچنین پیامبر اسلام(ص) فرمود: «هر کس زن بد رفتار و اذیت کنندهای داشته باشد، خداوند نماز و کارهای نیک آن زن را نمی پذیرد، مرد نیز چنین است.»
آری وقتی ما از نردبان نماز به معراج میرویم که پایه های آن روی زمین محکم باشد؛ ولی اگر روی یخ لغزنده یا زمین سست قرار داده شود بالا رفتن را مشکل یا غیر ممکن می سازد. پس قبولی عبادات به خصوص نماز با شرایط و مراحل ذکر شده امکان پذیر است.
نشان قبولی
در حدیث است که امام صادق(علیه السلام) فرمود: « هر کس دوست دارد بداند نمازش قبول شده یا نه ببیند که آیا نمازش او را از گناه و زشتی باز داشته یا نه، پس هر قدر که نمازش او را از گناه بازداشته به همان اندازه نمازش قبول شده است.»
منبع:islamquest.net
گرچه وصالش نه به کوشش دهند
هر قدر ای دل که توانی بکوش (حافظ)
هر کس نماز جعفر را هر روز بخواند، بدی های او نوشته نمی شود
گویا کلام امیر عارفان و عابدان، امیر مؤمنان۷را به جان دریافته اند که فرمود:
لا تَکُن مِمَّن یَرجو الآخِرَةَ بِغَیرِ العَمَلِ … یُحِبُّ الصّالِحینَ و لا یَعمَلُ عَمَلَهُم، و یُبغِض ُ المُذنِبینَ و هُوَ أحَدُهُم … یُقَصِّرُ إذا عَمِلَ، و یُبالِغُ إذا سَألَ … فهُوَ بِالقَولِ مُدِلٌّ ، و مِنَ العَمَلِ مُقِلٌّ؛ ۵
از کسانی مباش که امید سعادت آخرتی دارند؛ اما اهل عمل نیستند…. صالحان را دوست دارند؛ اما اعمال آنان را انجام نمی دهند. از گنه کاران نفرت دارند؛ اما خود نیز از آنان هستند…. هنگام عمل، کوتاهی می کنند و هنگام دعا، زیاده خواهی. پس او به گفتار و سخن ناز می فروشد (و همگان را موعظه می کند)؛ ولی هنگام عمل، کم کار است.
آری؛ اینان کسانی هستند که با عبادت خدا و سجود و رکوع پیوسته، قدم به قدم پله های رشد را طی کرده و قطره قطره، دریایی از معارف و علوم الهی را در جان خود پدید می آوردند. نه تحصیل و تدریس، ایشان را از عبادت خدا باز می داشت و نه خانواده و فرزندان و مراجعان. مجاهدان روز بودند و سینه گدازان شب. آن چنان لذتی می چشیدند که حاضر نبودند سحرخیزی یک شب را با سلطنت دنیا عوض کنند.
در برابر این رادمردان، در طول تاریخ، کسانی هم بوده اند که به سبب سستی خود و پرداختن به نفسانیات، از این سیره که سیره بزرگان دین است، فاصله می گرفته اند و با زاهد و عابد خواندن این قبیله و عاشق خواندن خود، خود را بالا نشینان محضر الهی می دانسته اند و این گروه را محجوبان از قرب الهی؛ اما این تاریخ و دل مؤمنان است که به خوبی گواهی می دهد کدام طایفه به مراد رسیده و نوربخش جان های مشتاقانند.
آری؛ اسوه های معنا و معنویت، در سیره و روش خود با الهام از امامان نور، اعمال و عباداتی را آزموده و به دیگران نیز سفارش می کرده اند که در اصلاح و تهذیب نفس تأثیری شگرف و بسزا داشته است. برای هر بیماری معنوی، دارویی برگرفته از کتاب و سنت تجویز می کردند که با عمل به آن، جان های مشتاقان، از حجاب های ظلمانی رهایی یافته و آرامش و نورانیت را در وجود خود می یافته اند. از جمله این عبادات، نماز پر برکت جعفر طیار است. نمازی که برای اهلش، شرابی معنوی است که آن ها را از عالم ظلمت زده دنیا، فارغ و به عالم غیب متصل می کند؛ به گونه ای که نه تنها از خواندن آن خسته نمی شوند، بلکه از تمام شدن آن افسوس می خورند. مطالب این نوشتار را با ذکر مطالبی دربارة تاریخچه، فضیلت و آثار این عمل عبادی و پاره ای نکات سودمند دیگر، پی می گیریم.
آشنایی با حضرت جعفر طیار۷
جعفر، فرزند ابوطالب و پسر عموی پیامبر اکرم(ص) و برادر امیرالمؤمنین۷است. او از نخستین افرادی است که به پیامبر۹ایمان آورد و همیشه مورد لطف و محبت پیامبر اکرم(ص) بود. روایت زیادی در شأن و فضیلت او نقل شده است؛ از پیامبر اعظم(ص)حکایت شده:
ای جعفر! تو از نظر خصلت های ظاهری و اخلاق با من شباهت داری.۶
چنین فرموده ای از پیامبری که خداوند از اخلاق او به عظمت یاد کرده است، بیانگر عظمت شخصیت جناب جعفر طیار است.
برخی دیگر از فضایل جناب جعفر که در روایات آمده، از این قرارند:
* خداوند از میان شهدا، چهار نفر را برگزیده است که دو نفرشان حمزه و جعفر هستند.۸ و ۷
* جعفر و حمزه، شاهد پیامبران در قیامت هستند.۹
* حضرت علی(ع)روز قیامت، بر منبری از نور وارد محشر می شود؛ در حالی که حمزه، سمت راست او و جعفر سمت چپ او و حضرت زهرا۳پشت سر و حسنین۸مقابل او و … هستند.۱۰
* خداوند به جای دو دستی که در جنگ از جعفر جدا شد، دو بال به او داده است، تا هر جای بهشت که بخواهد، بتواند برود.۱۱ (لذا به ایشان «جعفر طیار» یا «ذوالجناحین» هم گفته می شود).
* من و علی و حمزه و جعفر از طینت مرحومه خلق شده ایم.۱۲
* بهترین مردم، علی و حمزه و جعفر هستند.۱۳
* امام باقر۷فرمود:
خداوند به پیامبر۹وحی فرستاد و فرمود: «من از جعفر به سبب چهار خصلت تشکر می کنم. پیامبر۹جناب جعفر را خواند و به او جریان وحی را خبر داد. جناب جعفر گفت: «اگر خداوند به شما خبر نداده بود، من هم نمی گفتم. سپس آن چهار صفت را بیان کرد؛ از جمله این که من تا به حال دروغ نگفته ام و تا کنون بتی را نپرستیده ام و …».
* عبد الله بن جعفر می گوید:
هرگاه از عمویم حضرت علی(ع)چیزی می خواستم و حضرت امساک می کرد، او را به حق جعفر قسم می دادم و او عطا می فرمود.
عطای آسمانی
در سال پنجم بعثت که آزار و اذیت های کفار و شکنجه های آنان درباره مسلمانان زیاد شد، عده ای از مسلمانان با اجازه نبی اکرم(ص) به حبشه مهاجرت کردند. حبشه، سرزمین مسیحیان و پادشاه آن، انسانی نیک بود. سرپرست گروه مسلمانان، جناب جعفر بود که به خوبی این گروه را مدیریت کرد و با شجاعت و درآیت خود، توانست در دربار نجاشی سخنرانی و استدلال نماید و توطئه های مشرکان را برای برگرداندن آن ها بی اثر کند. و جناب جعفر، با دعوت پادشاه حبشه به اسلام وی را مسلمان کرد. در سال هفتم بعثت، جناب جعفر و همراهان به مدینه برگشتند. برگشتن آن ها با پیروزی مسلمانان در جنگ خیبر مصادف شد؛ جنگی که مراحل سخت و پر فراز و نشیبی داشت و در چند مرحله از جنگ، مسلمانان موفق نشدند؛ اما در نهآیت با رشادت ها و قهرمانی های مولای موحدان عالم، حضرت امیرالمؤمنین۷به پیروزی رسیدند. خبر پیروزی مسلمانان و نیز برگشتن جناب جعفر، همزمان به پیامبر۹رسید. حضرت فرمود:
نمی دانم از آمدن جعفر، خوشحال تر هستم یا از پیروزی در جنگ خیبر.
با این بیان، عظمت شخصیت جناب جعفر و احترام و ارزش او نزد آن حضرت، بر همگان معلوم شد. آن حضرت همچنین برای استقبال از جناب جعفر، دوازده قدم به پیشواز آمد۸۱ و تا جناب جعفر را دید، او را در آغوش گرفته و سجده گاه او را بوسید. سپس به سجده افتاده و خدا را سپاس گفت.۰۲ پیامبر اکرم۹در بدو ورود جناب جعفر فرمود: «ایا به تو عطایی بکنم؟ ایا به تو بخششی بکنم؟ ایا به تو عنآیتی بنمایم؟» جناب جعفر، عرض کرد: «آری؛ یا رسول الله!». با توجه به این که مسلمانان در جنگ خیبر غنایم زیادی به دست آورده بودند، همگان گمان کردند پیامبر به جناب جعفر، طلا و نقره فراوانی می بخشد و با حساسیت ماجرا را پی گیر شدند؛ اما پیامبر اکرم۹ به جناب جعفر عطایی آسمانی بخشید.۱۲ و فرمود: «آنچه به تو عطا می کنم، اگر آن را هر روز انجام دهی، از همه دنیا و آنچه در آن است، برای تو بهتر است. اگر از میدان جنگ فرار کرده باشی و گناهانت به اندازه خاک بیابان ها و کف دریا ها هم باشد، خداوند تو را می آمرزد».۲۲ آن گاه نماز گرانسنگ جعفر طیار را به او تعلیم داد.
نکته
این که پیامبر اسلام(ص)این نماز را به شخصیت بزرگی مانند جعفر آموخت، آن هم در بدو ورود وی و با توصیفی چنین شورانگیز، همه و همه نشانگر عظمت و جایگاه والای این متاع آسمانی است؛ عطایی که در واقع مزد زحمات و موفقیت های جناب جعفر در مهاجرت به حبشه بود؛ عطیه ای که به نام مبارک او مشهور و معروف شد و از آن به بعد، همه خوبان به آن ملتزم بوده اند. حتی اهل بیت:نیز این نماز را پاس داشته و آن را به جا می آوردند و می فرمودند:
هر کس نماز جعفر را بخواند، همان اجری را که پیامبر۹برای جعفر بیان کرد، به او نیز می دهند. نیز دعاهای زیبایی هم برای آن بیان کرده اند.
در روایت اهل سنت هم این نماز مطرح شده است و از نظر اکثر علمای ایشان خواندن این نماز مستحب می باشد.
آثار و فضیلت نماز جعفر
۱٫ پیامبر خدافرمود:۹
نماز جعفر، از دنیا و آنچه در آن است بهتر است و باعث بخشش گناهان می شود؛ اگرچه به اندازة ریگ بیابان ها و کف دریاها باشد.اگر هر روز یا هر جمعه یا هر ماه یا هر سال این نماز را بخوانی، خداوند گناهانی را که بین آن انجام داده ای، می آمرزد. ۲۶
۲٫ از امام صادق(ع)نقل شده است:
هر کس نماز جعفر را هر روز بخواند، بدی های او نوشته نمی شود و برابر هر تسبیحی که در این نماز می خواند خداوند به او یک ثواب عطا کرده و یک درجه در بهشت به او می بخشد.۲۷
۳٫ امام صادق(ع)به مفضل می فرماید:
ای مفضل! هرگاه حاجت مهمی داشتی و در پی برآورده شدن آن بودی؛ پس نماز جعفر را بخوان و سپس این دعا را بخوان که حاجتت روا می شود.۲۸
به یاری خدا در شمارة بعد، به سیره بزرگان و نحوه خواندن این نماز و برخی احکام نماز و … خواهیم پرداخت؛ انشاءالله.
پی نوشت
۱- برای آشنایی اجمالی با آیت الله ملا حسینقلی همدانی رجوع شود به صفحه ۴۲٫
۲- برای آشنایی اجمالی با مرحوم علامه سید علی آقا قاضی رجوع شود به صفحه ۳۴٫
۳- «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون؛ من جنّ و انس را نیافریدم جز برای این که مرا پرستش کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)»؛ سوره ذاریات: ۵۶٫
۴- «وَ اعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّی یَأْتِیَکَ الْیَقینُ؛ و پروردگارت را عبادت کن تا یقین تو را فرا رسد (و از جهان چشم فروبندی)» سوره حجر: ۹۹٫
۵- نهج البلاغه، حکمت ۵۰۱٫
۶- بحار الأنوار، ج ۲۲، ص۲۷۶٫
۷- همان ، ج ۹۴، ص۴۸٫
۸- جناب جعفر در جنگ موته که در آن، فرماندهی لشکر اسلام را بر عهده داشت، اول دو دست خود را از دست داد و سپس با جراحات شدیدی، شربت شهود و شهادت الهی نوشید. پیامبر از این خبر، به شدت متأثر شده و به سبب شهادت جعفر، درد شدیدی در شکم خود احساس کرد.آن حضرت سه روز به خانه جعفر رفته و خانواده ایشان را تسلی داد (برای اطلاع از جنگ موته و برخی فضایل جناب جعفر، ر.ک: حیوة القلوب، علامه مجلسی، ج۴، ص ۱۱۵۳-۱۱۶۳).
۹- بحار الأنوار، ج ۷، ص۲۸۳٫
۱۰- همان، ص۳۳۱٫
۱۱- همان، ج ۱۰، ص۱۴۱٫
۱۲- همان، ج ۷، ص۲۳۲٫
۱۳- همان، ج ۲۱، ص۶۳٫
۱۴- همان، ج ۲۲، ص۲۷۳٫
۱۵- همان، ج ۲۱، ص۶۴٫
۱۶- برای مشاهدة روایات بیشتری دربارة فضایل جناب جعفر، ر.ک: تفسیر قمی، ج۲، ص ۱۸۸؛ بحارالأنوار، ج ۳۷، ص۶۳٫
۱۷- وسائل الشیعه، ج ۸، ص۵۱٫
۱۸- بحار الأنوار، ج ۲۱، ص۲۴٫
۱۹- وسائل الشیعه، ج ۸، ص۵۱٫
۲۰- تاریخ تحقیقی اسلام، ج ۴، ص۶۳٫
۲۱- کافی، ج۳، ص۴۶۶٫
۲۲- من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۵۵۳٫
۲۳- کافی، ج۳، ص۴۶۷٫
۲۴- بحار الأنوار، ج ۸۸، ص ۱۹۶؛ کافی، ج ۳، ص ۴۶۷٫
۲۵- به نقل از بحار الأنوار، ج ۸۸، ص ۲۱۳٫
۲۶- من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۵۵۳؛ الکافی، ج۳، ص۴۶۶٫
۲۷- مستدرک الوسائل، ج۶، ص۲۲۴٫
۲۸- بحارالأنوار، ج۸۸، ص۲۰۰؛ این دعا در مفاتیح الجنان حاج شیخ عباس قمی۱آمده است.
۲۹- مرحوم حاج شیخ عباس قمی در اوایل مفاتیح الجنان نحوه خواندن این نماز و برخی دعاهای آن را بیان نموده اند که علاقه مندان می توانند مراجعه نمایند.
منبع:hawzah.net
بامداد-آنچه میآید مجموعهای از دعاهای زیبای قرآن است که از زبان پیامبران، صالحان و مومنان و… از خداوند متعال خواسته شده است.
این ادعیه نجاتبخش متضمن سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت انسان است که میتواند در هر موقعیتی خاصه در محراب عبادت، آذین لبها و زینتبخش قنوت نمازمان باشد.
دعاهای زیبای قرآن برای قنوت نماز
دعاى براى پدر و مادر
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ نوح آیه ۲۶
پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم را بیامرز
وَاغْفِرْ لِأَبِی إِنَّهُ کَانَ مِنَ الضَّالِّینَ شعرا آیه ۸۶
و پدرم ( عمویم) را بیامرز، که او از گمراهان بود
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ ابراهیم آیه ۴۱
پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را، در آن روز که حساب برپا مىشود، بیامرز
رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا اسراء آیه ۲۴
پروردگارا! همانگونه که آنها مرا در کوچکى تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده
دعاى براى همسر
رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا فرقان آیه ۷۴
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
دعا براى برادر
رَبِّ اغْفِرْ لِی وَلأَخِی وَأَدْخِلْنَا فِی رَحْمَتِکَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ اعراف آیه ۱۵۱
پروردگارا! من و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمت خود داخل فرما، و تو مهربانترین مهربانانى
دعای مؤمنان در رابطه با مؤمنان دیگر
رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالْإِیمانِ وَ لا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّکَ رَؤُفٌ رَحِیم [حشر / ۱۰]
پروردگارا! ما و برادران ما را که در ایمان بر ما پیشى گرفتند بیامرز، و در دلهایمان حسد و کینهاى نسبت به مؤمنان قرار مده، پروردگارا! تو مهربان و رحیمى
دعای بندگان خاص خدای رحمان
رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراما إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاما [فرقان / ۶۵ و ۶۶] پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بر طرف گردان که عذابش سخت و شدید و پر دوام است چرا که جهنم بد جایگاه و بد محل اقامتى است
دعای پرهیزکاران
رَبَّنا إِنَّنا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ قِنا عَذابَ النَّار ( آل عمران/ ۱۶ )
پروردگارا! براستى که ما ایمان آورده ایم، پس گناهان ما را ببخش و ما را از عذاب آتش حفظ فرما.
دعا برای نعمت دنیوی و رحمت اخروی
رَبَّنا اتِنا فِی الدُّنْیا وَ مالَهُ فِیالاخِرَهِ منْ خَلاقٍ. (بقرة/۲۰۰)
پرودگارا در دنیا رحمت و نعمت به ما عنایت کن هر که از رحمت تو محروم شد در آخرت بهره ندارد.
دعا برای دور کردن انسانهای بدکار
رَبَّنا اتِهِمْ ضِعْفَینِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً کَبیراً.(احزاب/۶۸)
پروردگار ما، آنها که ما را گمراه نمودند عذاب آنها را دو چندان کن و از نعمتهای خود محروم ابدی فرما.
دعا برای آسان شدن کارهاى سخت
وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی (طه آیه ۲۶)
و کارم رابرایم آسان گردان
آرزوى بهتر از آنچه از دسته رفته
عَسَى رَبُّنَا أَن یُبْدِلَنَا خَیْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ (قلم آیه ۳۳)
امیدواریم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد، چرا که ما به او علاقهمندیم!
دعای برای فزونی رحمت و گسترش عقل
رَبَّنا اتِنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَهَیَّیْ لَنا مِنْ اَمْرِنا رَشَدًا(الکهف/۱۰)
پروردگارا ما، از جانب خود بر ما رحمتی فرست و برای رشد عقلی ما وسایل هدایت و ارشاد آمده فرما.
استعاذه
رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ / وَأَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَن یَحْضُرُونِ مؤ منون آیات ۹۷ و ۹۸
پروردگارا! از وسوسههاى شیاطین به تو پناه مىبرم / و از اینکه آنان نزد من حاضر شوند (نیز) -اى پروردگار من- به تو پناه مىبرم!
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (۱) مِن شَرِّ مَا خَلَقَ (۲) وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ
إِذَا وَقَبَ (۳) وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِی الْعُقَدِ (۴) وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ (۵)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر بگو: پناه مىبرم به پروردگار سپیده صبح، (۱) از شر تمام آنچه آفریده است؛ (۲) و از شر هر موجود شرور هنگامى که شبانه وارد مىشود؛ (۳) و از شر آنها که با افسون در گرهها مىدمند (و هر تصمیمى را سست مىکنند)؛ (۴) و از شر هر حسودى هنگامى که حسد مىورزد! (۵)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (۱) مَلِکِ النَّاسِ (۲) إِلَهِ النَّاسِ (۳) مِن شَرِّ
الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ (۴) الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ (۵) مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ (۶)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر بگو: پناه مىبرم به پروردگار مردم، (۱) به مالک و حاکم مردم، (۲) به (خدا و) معبود مردم، (۳) از شر وسوسهگر پنهانکار، (۴) که در درون سینه انسانها وسوسه مىکند، (۵) خواه از جن باشد یا از انسان! (۶)
رَبِّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَسْأَلَکَ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ هود آیه ۴۷
پروردگارا! من به تو پناه مىبرم که از تو چیزى بخواهم که از آن آگاهى ندارم
تفویض
أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ (غافر/۴۴)
من کار خود را به خدا واگذارم که خداوند نسبت به بندگانش بیناست
دعا براى آغاز کارها
بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ هود (هود/۴۱)
به نام خدا بر آن سوار شوید! و هنگام حرکت و توقف کشتى، یاد او کنید، که پروردگارم آمرزنده و مهربان است
رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنکَ سُلْطَانًا نَّصِیرًا (اسراء/۸۰)
پروردگارا! مرا (در هر کار،) با صداقت وارد کن، و با صداقت خارج ساز! و از سوى خود، حجتى یارى کننده برایم قرار ده!
ذکر قنوت نماز
دعا پیروزى بر کافران
أَنِّی مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ (قمر/۱۰)
من مغلوب (این قوم طغیانگر) شدهام، انتقام مرا از آنها بگیر
رَبِّ انصُرْنِی بِمَا کَذَّبُونِ مؤمنون (مؤمنون/۲۶)
پروردگارا! مرا در برابر تکذیبهاى آنان یارى کن
رَبِّ انصُرْنِی عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِینَ (عنکبوت/۳۰)
پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یارى فرما!
وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ (البقرة/۲۵۰)
و ما را بر جمعیت کافران، پیروز بگردان
أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ (البقرة/۲۸۶)
تو مولا و سرپرست مایى، پس ما را بر جمعیت کافران، پیروز گردان
دعا پیشواى متقین شویم
وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا (الفرقان/۷۴)
و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَهِ وَمِن ذُرِّیَّتِی (الإبراهیم/۴۰)
پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)
ذکر تسبیح الهى
سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ (الزخرف/۱۳)
پاک و منزه است کسى که این را مسخر ما ساخت، وگرنه ما توانایى تسخیر آن را نداشتیم؛
سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ (الأعراف/۵)
منزه است پروردگار ما، مسلما ما ظالم بودیم
لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ (الأنبیاء/۸۷)
«(خداوندا!) جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم! »
سُبْحَانَکَ تُبْتُ إِلَیْکَ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ (الأعراف/۱۴۳)
خداوندا! منزهى تو (از اینکه با چشم تو را ببینم)! من به سوى تو بازگشتم! و من نخستین مؤمنانم!
سُبْحَانَکَ أَنتَ وَلِیُّنَا مِن دُونِهِم (سبأ/۴۱)
منزهى (از اینکه همتایى داشته باشى)! تنها تو ولى مائى
رَبَّنَا افْتَحْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَأَنتَ خَیْرُ الْفَاتِحِینَ (الأعراف/۸۹)
نیکی در دنیا و آخرت
رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار ( بقرة / ۲۰۱ )
پروردگارا! در دنیا به ما نیکى عطا کن و در آخرت نیز نیکى مرحمت فرما و ما را از عذاب آتش نگهدار.
رَبِّ إِنِّی لا أَمْلِکُ إِلاَّ نَفْسِی وَأَخِی فَافْرُقْ بَیْنَنَا وَبَیْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِینَ (المائدة/۲۵)
پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیت گنهکار، جدایى بیفکن
دعای زیاد شدن علم
رَبِّ زِدْنی عِلْما ( سوره طه آیه ۱۱۴ )
پروردگارا! علم مرا زیاد کن.
دعاى براى فرزندان و نوادگان
رَبِّ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِینَ (صافات/۱۰۰)
پروردگارا! به من از صالحان ( فرزندان صالح) ببخش
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ (بقرة/۱۲۸)
پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتى که تسلیم فرمانت باشند
رَّبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّیَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُواْ الصَّلاَهَ
رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَهِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء (الإبراهیم/۴۰)
پروردگارا: مرا برپا کننده نماز قرار ده، و از فرزندانم (نیز چنین فرما)، پروردگارا: دعاى مرا بپذیر
رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیةً طَیبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ(آل عمران/۳۸)
«خداوندا! از طرف خود، فرزند پاکیزهای (نیز) به من عطا فرما، که تو دعا را میشنوی!»
رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا (الفرقان/۷۴)
پروردگارا! از همسران و فرزندانمان مایه روشنى چشم ما قرارده، و ما را براى پرهیزگاران پیشوا گردان
وَزَکَرِیا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنْتَ خَیرُ الْوَارِثِینَ(الأنبیاء/۸۹)
و زکریا را (به یاد آور) در آن هنگام که پروردگارش را خواند (و عرض کرد): «پروردگار من! مرا تنها مگذار (و فرزند برومندی به من عطا کن)؛ و تو بهترین وارثانی!»
وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی (الأحقاف/۱۵)
و فرزندان مرا صالح گردان.
منبع:tebyan.net
نوشته به توصیه قرآن این دعا ها را در قنوت نماز بخوانید اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد-احکام مربوط به نماز، مسلما از مبتلابه ترین دستورات شرعی دین ماست که همه برای انجام این فریضه روزانه باید از آن مطلع باشند.
اینکه شما بدانید نماز خواندن چه شیوه ای دارد و نمازها چند رکعت هستند و شکیات نماز چیست و… کفایت نمی کند، بلکه مهیا کردن مقدماتی هم برای انجام این فریضه لازم است. یکی از مهم ترین این مقدمات، مکان نمازگزار است. دین اسلام هر جایی را برای نماز خواندن مناسب نمی داند و اقامه نماز در این مکان ها را باعت ابطال این واجب شرعی بیان می کند. درضمن اقامه نماز را در برخی نقاط مستحب و در برخی نقاط مکروه می داند.
نماز خواندن در این ۱۵ مکان مکروه است
یکی از مهم ترین مقدمات نماز، مکان نمازگزار است
(۱) حمام.
(۲) زمین نمکزار.
(۳) مقابل انسان.
(۴) مقابل دری که باز است.
(۵) در جاده و خیابان و کوچه اگر برای کسانی که عبور میکنند زحمت نباشد، و چنانچه زحمت باشد، مزاحمت حرام است.
(۶) مقابل آتش و چراغ.
(۷) در آشپزخانه و هر جا که کوره آتش باشد.
(۸) مقابل چاه و چاله ای که محل بول باشد.
(۹) روبروی عکس و مجسمه چیزی که روح دارد، مگر آنکه روی آن پرده بکشند.
(۱۰) در اتاقی که جُنب در آن باشد.
(۱۱) در جایی که عکس باشد اگرچه روبروی نمازگزار نباشد.
(۱۲) مقابل قبر.
(۱۳) روی قبر.
(۱۴) بین دو قبر.
(۱۵) در قبرستان.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی آیتالله سیستانی
نوشته جاهایی که نماز خواندن در آنجا کراهت دارد اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بامداد-در خواندن نماز فاصله زن و مرد چقدر باید باشد؟ آیا رعایت تقدم و تاخر ضروری است؟ آیا زن و مرد در یک ردیف می توانند نماز بخوانند؟ آیا نماز خواندن زن در صف جلوتر از مردان ،باعث باطل شدن می شود؟
فاصله زن و مرد در نماز
در موضوع رعایت فاصله بین زنان و مردان در نماز دو نظر عمده بین مراجع عظام تقلید وجود دارد:برخی رعایت آن را واجب و عدم رعایت فاصله و یا نبود حائل را موجب بطلان نماز می دانند. برخی دیگر رعایت آن را مستحب می دانند و نه واجب و نیز عدم رعایت فاصله و یا نبود حائل را موجب بطلان نماز نمی دانند.
فاصله درست زن و مرد در نماز
فاصله زنان و مردان در نماز چقدر باید باشد؟ آیا قرار دادن حائلی مانند پرده میان آنها لازم است؟ آیا در این موضوع، فرقی بین محرم و نامحرم هست؟ و در نماز فرادی و جماعت چطور؟
برخی از مراجع، ایستادن زن در کنار مرد و حتی جلوتر از او به هنگام نماز را مکروه می دانند
در پاسخ به سوالات بالا دو نظر عمده بین مراجع عظام تقلید وجود دارد:
نظر اول:
برخی از مراجع، ایستادن زن در کنار مرد و حتی جلوتر از او به هنگام نماز را نه حرام می دانند و نه باعث بطلان نماز؛ بلکه آن را فقط مکروه می دانند. برای رفع این کراهت هم یا بینشان حائلی مانند پرده قرار دهند یا حداقل پنج متر (ده زراع) فاصله بگیرند.
بنابر نظر این بزرگان، بهتر است زن، طوری بایستد که جای سجده او کمی از جای ایستادن مرد عقب تر باشد.
نظر این گروه از مراجع در رعایت فاصله:
حضرت امام (ره) می نویسد:مستحب است زن عقب تر از مرد بایستد و سجده گاه او از محل ایستادن مرد کمی عقب تر باشد.
آیات عظام گلپایگانی، بهجت و صافی به حکم بالا این را هم اضافه می کنند که:مکروه است زن در نماز جلوتر از مرد یا مُحاذی با او بایستد.
همانگونه که ملاحظه می شود ایشان هیچ حکمی به وجوب و یا لزوم رعایت فاصله نمی کنند.
نظر این گروه از مراجع درباره نمازی که در آن فاصله گفته شده رعایت نشده است:
امام خمینی ره:
اگر زن برابر [یعنی در کنار] مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند، بهتر آن است که نماز را دوباره بخوانند.
برخی از مراجع، ایستادن زن در کنار مرد و حتی جلوتر از او به هنگام نماز را نه حرام می دانند و نه باعث بطلان نماز؛ بلکه آن را فقط مکروه می دانند. برای رفع این کراهت هم یا بینشان حائلی مانند پرده قرار دهند یا حداقل پنج متر (ده زراع) فاصله بگیرند
آیات عظام گلپایگانی و صافی:
اگر زن برابر مرد [یعنی در کنار] یا جلوتر بایستد نماز هر دو صحیح است چه با هم وارد نماز شوند یا به ترتیب.
هرچند آیة الله بهجت (ره) تصریح به این حکم ندارند؛ اما از اشتراک نظری که با این گروه داشتند به دست می آید که حکم ایشان در این باره نیز صحیح بودن نماز زن و مرد در این صورت است.
آیة الله زنجانی دام ظله:
اگر زن برابر مرد [یعنی در کنار] یا جلوتر، بدون رعایت فاصله مناسب بایستد و با هم وارد نماز شوند احتیاط مستحب آن است که نماز را دوباره بخوانند و اگر یکی بعد از دیگری به نماز بایستد احتیاط مستحب آن است که نمازش را دوباره بخواند.
مقام معظم رهبری در پاسخ به این سوال که:آیا اقامه نماز در مکانهایی مثل حرم امام رضا (علیه السلام) که برخی خانمها جلوتر از آقایان ایستاده اند یا برعکس، جایز است؟ می نویسند:
اگر بین زن و مرد مقداری (حداقل به اندازه یک وجب) فاصله باشد، جلوتر بودن زن یا همردیف بودن او با مرد اشکال ندارد و نمازشان صحیح می باشد.
همانگونه که قبلا بیان شد؛ بنابر نظر این بزرگواران، رعایت نکردن فاصله بین زن و مرد در نماز، موجب بطلان نماز هیچکدام نشده و الزامی به خواندن دوباره آن وجود ندارد.
بعضی از مراجع تقلید میگویند: هنگام نماز زنان باید عقب تر از مردان بایستند و جلوتر از آنها بایستند
نظر دوم:
برخی مراجع نیز بر این نظرند که زن باید [یعنی واجب است] در نماز عقب تر از مرد بایستد؛ بنابراین اگر زن جلوتر یا مساوی مرد بایستد نماز باطل است.
نظر این گروه از مراجع در رعایت فاصله:
آیات عظام فاضل ره و مکارم شیرازی می نویسند:در نماز، زن باید عقب تر از مرد بایستد. بنابراین اگر زن جلوتر یا مساوی مرد بایستد نماز باطل است.
آیة الله سیستانی دام ظله هم با قید احتیاط لازم حکم به عقب تر ایستادن زن می کنند.
نظر این گروه از مراجع درباره نمازی که در آن فاصله گفته شده رعایت نشده است:
آیات عظام فاضل، مکارم می نویسند:اگر زن در کنار مرد یا جلوتر بایستد و با هم وارد نماز شوند نماز هر دو باطل است؛ امّا اگر یکی قبلًا وارد نماز شده باشد نماز او صحیح و نماز دوّمی باطل است.
آیة الله سیستانی که نظری رقیق تر از این دو بزرگوار در لزوم رعایت فاصله داشتند در اینجا نیز با احتیاط واجب نظر خود را مبنی بر دوباره خوانی نماز اعلام داشته و می فرمایند:بنا بر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخوانند و هم چنین است اگر یکی زودتر از دیگری به نماز بایستد.
نکته قابل توجه
آیات عظام فاضل و مکارم شیرازی تصریح می کنند که در این حکم [یعنی احکام رعایت فاصله بین زن و مرد در نماز] بین محرم و نامحرم تفاوتی نیست.
این بحث در نماز جماعت
می دانیم که در نماز جماعت نباید بین امام جماعت و نمازگزارانی که به او اقتدا می کنند فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد و نیز بین خود نمازگزاران (چه مرد و چه زن) نیز نباید فاصله قابل توجهی باشد. از طرف دیگر گفتیم که بین زن و مرد (چه محرم و چه نامحرم) باید (بنابر نظر عده ای از مراجع) یا مستحب است (بنابر نظر عده دیگری از مراجع) فاصله باشد (با حائل یا با عقب تر ایستادن) و زن نمی تواند یا مکروه است (بنا بر همان دو نظر) در کنار یا جلوتر از مرد بایستد.
با این مقدمات حال تکلیف به نماز ایستادن زنان و مردان در نماز جماعت چگونه خواهد بود؟
بنابر مبنای گروه اول از مراجع معظم تقلید:
زنان و مردان می توانند در کنار هم به نماز بایستند (یعنی بدون رعایت فاصله و حتی تقدم و تاخر) و نمازشان نیز صحیح است هر چند که این نوع ایستادن مکروه است و بهتر آن است که زنها عقب تر از مردان بایستند و اگر می خواهند در کنار مردان بایستند در پشت حائلی مانند پرده قرار گیرند.
مقام معظم رهبری می نویسند:
ایستادن زنان در کنار مردان فقط کراهت دارد و موجب بطلان نماز نمی شود. برای رفع این کراهت هم می توان بین آنها حائلی قرار داد (مانند نصب پرده) تا این کراهت کنار هم ایستادن مردان و زنان در نماز برطرف شود.
اما اگر همین زنانها پشت سر مردان بایستند دیگر آن کراهت کنار هم ایستادن در نماز نیز وجود ندارد و نیازی به نصب حائلی مانند پرده هم وجود نخواهد داشت.
بنابر مبنای گروه دوم از مراجع معظم تقلید:
زنان باید (واجب است) عقب تر از مردان بایستند و نباید در کنار یا جلوتر از آنها بایستند و اگر محل ایستادن آنها در کنار مردان بود باید حائلی مانند پرده بینشان نصب شود.
خلاصه اینکه
در موضوع رعایت فاصله بین زنان و مردان در نماز دو نظر عمده بین مراجع عظام تقلید وجود دارد:
برخی رعایت آن را واجب و عدم رعایت فاصله و یا نبود حائل را موجب بطلان نماز می دانند.
برخی دیگر رعایت آن را مستحب می دانند و نه واجب و نیز عدم رعایت فاصله و یا نبود حائل را موجب بطلان نماز نمی دانند.
منبع:tebyan.net
نوشته بین زنان و مردان در نماز چقدر باید فاصله باشد؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
اصولا زمانى انسان شایسته نام انسان است که داراى اخلاق انسانى باشد و در غیر این صورت حیوان خطرناکى است که با استفاده از هوش سرشار انسانى همه چیز را ویران مى کند، و به آتش مى کشد; براى رسیدن به منافع نامشروع مادى جنگ به پا مى کند، و براى فروش جنگ افزارهاى ویرانگر تخم تفرقه و نفاق مى پاشد و بى گناهان را به خاک و خون مى کشد! آرى! او ممکن است به ظاهر متمدن باشد ولى در این حال حیوان خوش علفى است که نه حلال را مى شناسد و نه حرام را! نه فرقى میان ظلم و عدالت قائل است و نه تفاوتى در میان ظالم و مظلوم!
به همین دلیل یکى از اهداف اصلى بعثت پیامبراسلام صلى الله علیه و آله تزکیه نفوس و تربیت انسانها و پرورش اخلاق حسنه بوده است; حتى مى توان گفت تلاوت آیات الهى و تعلیم کتاب و حکمت که در آیات قرآن به آن اشاره شده است مقدمه اى است براى مسئله تزکیه نفوس و تربیت انسانها; همان چیزى که هدف اصلى علم اخلاق را تشکیل مى دهد.
خداوند بزرگترین معلم اخلاق و مربی نفوس انسانی و منبع تمام فضائل است، و قرب و نزدیکی به خدا جز از طریق تخلق به اخلاق الهی مکان پذیر نیست! بنابراین، هر فضیلت اخلاقی رابطه ای میان انسان و خدا ایجاد می کند و او را گام به گام به ذات مقدسش نزدیکتر می سازد.
در قرآن کریم، بعثت پیامبرى که مربى اخلاقى و معلم کتاب و حکمت است به عنوان نعمتى عظیم از ناحیه خداوند شمرده است; این نیز دلیل دیگرى بر اهمیت اخلاق است.
به طور کلی تاکیدهاى پى در پى و بى نظیر قرآن بر اخلاق دلیل روشنى است بر اهمیتى که قرآن مجید براى پرورش اخلاق و تزکیه نفوس قائل است و گویى همه ارزشها را در این ارزش بزرگ خلاصه مى کند و فلاح و رستگارى و نجات را در آن مى شمرد.
تا جایی که حتی در آیاتی از قرآن تزکیه اخلاق مقدم بر نماز و یاد خدا ذکر شده که اگر تزکیه نفس و پاکى دل و صفاى روح در پرتو فضائل اخلاقى نباشد نه ذکر خدا به جا مى رسد و نه نماز روحانیتى به بار مى آورد.
مسائل اخلاقى در هر زمان از اهمیت فوق العاده اى برخوردار بوده، ولى در عصر و زمان ما اهمیت ویژه اى دارد، زیرا:
1ـ از یک سو عوامل و انگیزه هاى فساد و انحراف در عصر ما از هر زمانى بیشتر است و اگر در گذشته براى تهیه مقدمات بسیارى از مفاسد اخلاقى هزینه ها و زحمتها لازم بود در زمان ما از برکت پیشرفت صنایع بشرى همه چیز در همه جا و در دسترس همه کس قرار گرفته است!
2ـ از سوى دیگر، با توجه به این که عصر ما عصر بزرگ شدن مقیاسهاست و آنچه در گذشته بطور محدود انجام مى گرفت در عصر ما به صورت نامحدود انجام مى گیرد، قتل و کشتار انسانها به برکت وسائل کشتار جمعى، و مفاسد اخلاقى دیگر به کمک فیلمهاى مبتذلى که از ماهواره ها در سراسر دنیا منتشر مى شود و اخیرا که به برکت اینترنت هرگونه اطلاعات مضر در اختیار تمام مردم دنیا قرار مى گیرد، مفاسد اخلاقى بسیار گسترش پیدا کرده و مرزها را در هم شکسته و تا اقصا نقاط جهان پیش مى رود تا آنجا که صداى بنیانگذاران مفاسد اخلاقى نیز درآمده است. اگر در گذشته تولید مواد مخدر در یک نقطه، یک روستا و حداکثر شهرهاى مجاور را آلوده مى کرد امروز به کمک سوداگران مرگ به سراسر دنیا کشیده مى شود.
3ـ از سوى سوم، همان گونه که علوم و دانشهاى مفید و سازنده در زمینه هاى مختلف پزشکى و صنایع و شؤون دیگر حیات بشرى گسترش فوق العاده اى پیدا کرده، علوم شیطانى و راهکارهاى وصول به مسائل غیرانسانى و غیراخلاقى نیز به مراتب گسترده تر از سابق شده است به گونه اى که به دارندگان فساد اخلاق اجازه مى دهد از طرق مرموزتر و پیچیده تر و گاه ساده تر و آسانتر به مقصود خود برسند. در چنین شرایطى توجه به مسائل اخلاقى و علم اخلاق از هر زمانى ضرورى تر به نظر مى رسد و هرگاه نسبت به آن کوتاهى شود فاجعه یا فاجعه هایى در انتظار است.
در آیاتی از قرآن تزکیه اخلاق مقدم بر نماز و یاد خدا ذکر شده که اگر تزکیه نفس و پاکى دل و صفاى روح در پرتو فضائل اخلاقى نباشد نه ذکر خدا به جا مى رسد و نه نماز روحانیتى به بار مى آورد.
در حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه و آله آمده است که فرمودند: خداوند سبحان فضائل اخلاقی را وسیله ارتباط میان خودش و بندگانش قرار داده، همین بس که هر یک از شما دست به اخلاقی بزند که او را به خدا مربوط سازد. (تنبیه الخواطر ص 362)
به تعبیر دیگر، خداوند بزرگترین معلم اخلاق و مربی نفوس انسانی و منبع تمام فضائل است، و قرب و نزدیکی به خدا جز از طریق تخلق به اخلاق الهی مکان پذیر نیست! بنابراین، هر فضیلت اخلاقی رابطه ای میان انسان و خدا ایجاد می کند و او را گام به گام به ذات مقدسش نزدیکتر می سازد.
زندگی پیشوایان دینی نیز سرتاسر بیانگر همین مساله است که آنها در همه جا به فضائل اخلاقی دعوت می کردند، و خود الگوی زنده و اسوه حسنه ای در این راه بودند.
علم اخلاق مشتمل بر حوزههای مختلفی است؛ مانند اخلاق بندگى، اخلاق فردى، اخلاق اجتماعى و ...
مقصود از اخلاق بندگى، هنجارها و ناهنجارهایى؛ مانند ایمان، خوف، توکل، کفر، سرکشى و بیاعتمادى به خدا است که به رابطه انسان و خدا مربوط میشود.
اخلاق فردى نیز ارزشهاى اخلاقى مربوط به حیات فردى انسانها است که آدمى را فارغ از رابطه با غیر در نظر میگیرد؛ مانند فضیلتهاى صبر، حکمت، توکل، اخلاص و عزّت نفس، و رذیلتهاى پُرخورى، شتابزدگى و سَبُکمغزى. مراد از اخلاق اجتماعى؛ ارزشها و ضدارزشهاى حاکم بر رابطه فرد با سایر انسانها میباشد؛ مانند معاشرت نیکو، عدل، احسان، حسد و تکبر.
در تفاوت میان اخلاق فردی و اجتماعی باید گفت؛ نمیتوان انکار کرد که اخلاق فردى نیز تأثیر غیر مستقیم بر مسائل اجتماعى دارد. (مکارم شیرازى، ناصر، اخلاق در قرآن، ج 1، ص 77) ولی در زندگى اجتماعى؛ قوانین، مقررات و آداب خاصّى، ضرورت مییابد که بسیارى از آنها در زندگى فردى مطرح نمیشود؛ لذا اسلام -به عنوان دین خاتم- کاملترین و عالیترین برنامه زندگى را درهر دو بعدِ فردى و اجتماعى به ارمغان آورده و عمل به آن به طور قطع سعادت فرد و اجتماع را تأمین میکند.
آیا در تلگرام هم روزه دار هستید؟!
انسان به چه چیز نیاز دارد؟!
مستحبی بالاتر از نماز شب !
اصول معاشرت با مردم در نگرش پیامبر اکرم
فرآوری: آمنه اسفندیاری -بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
خوراکی که انسان میخورد مثل بذری است که در زمین ریخته میشود، اگر حلال و پاکیزه باشد اثرش در قلب که به منزله سلطان بدن است ظاهر خواهد شد و قلبی می شود سرشار از صفا و از اعضاء و جوارحش جز خیر و نیکی نمی تراود؛ ولی اگر خوراک پلید و حرام باشد قلب را کدر و تیره خواهد نمود.
1ـ عدم قبولی نماز تا چهل روز: در حدیثی از پیامبر «صلی الله علیه و آله» نقل شده: «من اکل لقمة حرام لم تقبل له صلوة اربعین لیلة» (مجلسی، بحار الانوار، ج63، ص 313); کسی که لقمه حرامی می خورد تا چهل روز نماز او در درگاه حق تعالی پذیرفته نمی شود.
2ـ مستجاب نشدن دعا: در حدیثی قدسی خداوند می فرماید: «فمنک الدعاء و علی الاجابة فلا تحجب عنی دعوة اِلاّ دعوة آکل الحرام» (ابن فهد حلی، عدة الداعی، ص171); از شما دعا کردن و از من اجابت آن، پس هیچ کس از اجابت من محروم نمی شود، مگر شخص حرام خوار.
در حدیثی قدسی خداوند می فرماید: «فمنک الدعاء و علی الاجابة فلا تحجب عنی دعوة اِلاّ دعوة آکل الحرام» (ابن فهد حلی، عدة الداعی، ص171); از شما دعا کردن و از من اجابت آن، پس هیچ کس از اجابت من محروم نمی شود، مگر شخص حرام خوار.
3ـ قساوت قلب و عدم پذیرش حق: در جریان واقعه عاشورا امام حسین «علیه السلام» خطاب به لشکر یزید چنین فرمود: «فقد ملئت بطونکم من الحرام و طبع علی قلوبکم» (مجلسی، بحار الانوار، ج45، ص8); شکم هایتان از حرام پر شده و قلب هایتان از پذیرش حق گریزان شده است.
4ـ دوری از خدا: امیر بیان علی «علیه السلام» می فرماید: «من أدخل بطنه النار فأبعده الله» (مجلسی، بحار الانوار، ج40، ص340); کسی که در درون آتش (مال حرام) بریزد، خداوند او را از خود دور می کند.
5ـ متزلزل شدن عبادات: پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله» می فرماید: «العبادة مع اکل الحرام کالبناء علی ارمل» (مجلسی، بحار الانوار، ج100، ص 16); عبادت کردن با حرام خواری، همچون بنا کردن بر روی خاک سست است، و روشن است که چنین بنایی با اندکی لرزش، واژگون می شود.
برای پاک کردن روح و بدن از تأثیرات سوء و ویرانگر لقمه حرام باید در اموری جهد و کوشش شود تا راه تکامل روح و نفس هموار شود، ما در این نوشتار به برخی از این موارد اشاره می کنیم:
1ـ احیاء حق الله: یکی از توابع و نتایج خوردن لقمه حرام، ضایع شدن حق خداوند است، چرا که انسان با انجام این معصیت، از اوامر الهی سرپیچی کرده و به حریم محرمات الهی تجاوز نموده است و حقی را که خداوند بر عهده او داشته ضایع و پایمال نموده است و برای احیاء نمودن این حق، تنها راه توبه و استغفار است.
در جریان واقعه عاشورا امام حسین «علیه السلام» خطاب به لشکر یزید چنین فرمود: «فقد ملئت بطونکم من الحرام و طبع علی قلوبکم» (مجلسی، بحار الانوار، ج45، ص8); شکم هایتان از حرام پر شده و قلب هایتان از پذیرش حق گریزان شده است.
2ـ اداء حق الناس: یکی از اموری که در اسلام مورد تأکید و اهتمام قرار گرفته است، حفظ و حرمت اموال دیگران است و خداوند در قرآن با صراحت، صاحبان ایمان را از این کار ناپسند نهی می کند.
حال با توجه به چنین اهمیتی باید بیان شود که تنها راه رهایی از حقوق ضایع شده دیگران، این است که صاحب حق، راضی شود و حقش به او برگردانده شود.
3ـ انجام مستحبات: تاکنون بررسی شد که برای پاک شدن از تأثیرات لقمه حرام چه اموری بر ما واجب است، ولی امور مستحبی هم وجود دارد که به واسطه آن، اثرات لقمه حرام در وجود انسان به کلی از بین می رود و راه کمال و سعادت هموارتر می شود، از جمله: سختی دادن بدن و جسم در حدی که اثرات بوجود آمده از آن راه و قوایی که از راه حرام رشد کرده به کلی از بین برود.
نتیجه آن که از نظر اخلاقی انسان باید قبل از هر چیز باید مواظبت بر غذاها و لقمه هایی که می خواهد مصرف کند داشته باشد که حرام یا شبهه ناک نباشند که به سختی و درد سر بیفتد و اگر از روی ناچاری و یا جهل و بدون قصد این امر اتفاق افتاد اولا باید یقین به حرمت داشته باشد و اعتنا به شک نکند. ثانیا اگر امکان دارد حق صاحبانشان را بپردازد و از او حلالیت بطلبد و ثالثا در صورت یقین به حرام بودن و عدم دست رسی به صاحب آن به مقداری که مصرف کرده با حاکم شرع مصالح و مقدار پول آن را پرداخت کند.
به راستی دغدغه امروز ما چه چیز است؟
راه رهایی از فکر گناه
عاملی که انسان را به بندگی خدا می رساند!
ریشه ای ترین علل رذایل اخلاقی
حکم نماز و روزه دانشجوى مسافر، در سفر اول چگونه اســت؟
دانشجوی مسافر
حضرت امام: در همه سفرها شکسته اســت.
آیت الله خامنه ای: بین شکسته و کامل خواندن جمع کند.
آیت الله سیستانى: باید در ماه اول احتیاط کند؛ یعنى، نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، آن را قضا کند.
آیات عظام صافى، فاضل و نورى: باید نماز را شکسته بخواند و روزه صحیح نیست.
آیت الله وحید: در ماه اول و دوم باید احتیاط کند؛ یعنى، نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، آن را قضا کند.
آیت الله مکارم: باید در چند سفر اول احتیاط کند؛ یعنى، نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، آن را قضا کند.
آیت الله تبریزى: باید احتیاط کند؛ یعنى، نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، صحیح اســت و قضا ندارد.
آیت الله بهجت: اگر در سفر اول، فاصله آن از مسافت هشت فرسخ بیشتر باشد، باید نماز را تمام بخواند و اگر کمتر از این مقدارباشد، باید شکسته بخواند.
منابع:
توضیح المسائل مراجع، نماز مسافر، شرط هفتم.
آیت الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 1، صلاة المسافر، الخامس و sistani.org، نماز مسافر.
آیت الله صافى، جامع الحکام، ج 1، نمازمسافر.
آیت الله مکارم، استفتاءات، ج 2، 284.
آیت الله تبریزى، استفتاءات، س 501.
دفتر آیات عظام خامنه ای،بهجت،وحید،فاضل و نوری.
مطالب مرتبط :
چرا مسافر روزه اش باطل اســت و نمازش شکسته؟!
روزه مسافر چگونه اســت؟
حکم وطن در روزه و اعراض از آن
حکم مسافرت برای فرار از روزه
احکام شرعی که در سفر اربعین به کار میآید
یکی از اعمالی که مورد تأکید همه علما می باشد بحث نماز شب اســت و این سیره علما برگرفته از سفارش و تأکید ایمه اطهار علیه سلام می باشد در این مقاله نکاتی هر چند کوتاه از لسان ایمه اطهار و علما بزرگوار خدمت شما بیان خواهد شد.
نماز شب
نماز شب یکی از اعمالی اســت که مورد تأکید همه علما می باشد
یکی از اعمالی که مورد تأکید همه علما می باشد بحث نماز شب اســت و این سیره علما برگرفته از سفارش و تأکید ایمه اطهار علیه سلام می باشد در این مقاله نکاتی هر چند کوتاه از لسان ایمه اطهار و علما بزرگوار خدمت شما بیان خواهد شد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: جبرئیل به من گفت: ای محمد عش ما شئت فانک میت؛ هرچه می خواهی زندگی کن، عاقبت میرنده هستی؛ عمر جاوید برای کسی نیست.
و احب من شئت فانک مفارقه؛ هرکه را دلت می خواهد دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما این را هم بدان که از او جدا می شوی.
معلوم اســت که در زیر اینها چه مستتر اســت؛ یعنی پس انسان باید کسی را دوست داشته باشد که از او جدا نمی شود. این حساب را داشته باش، هر که را می خواهی دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما بدان که تو از همه اینها جدا می شوی؛ فقط یک حقیقت اســت که از او جدا نمی شوی.
اعمل ما شئت فانک ملاقیه؛ هرچه می خواهی عمل کنی بکن، اما این را هم بدان که تو به عمل خود خواهی رسید و با عمل خودت در یک وقتی ملاقات خواهی کرد.
بعد فرمود: جبرئیل به من فرمود: شرف المؤمن صلاته اللیل و عزه کف الاذی عن الناس؛ شرافت مؤمن در نمازی اســت که شب می خواند و عزت مؤمن در این اســت که اذیتش به هیچ انسانی نرسد.
امام صادق علیه السلام فرمود: ان البیوت التی یصلی فیها باللیل بتلاوة القرآن تضیی لاهل السماء کما تضیئ نجوم السماء لاهل الارض؛ خانه هایی که در آن خانه ها شب خیزی برای نماز شب می شود و قرآن تلاوت می شود، برای مردم آسمانها آنچنان می درخشد که ستارگان برای مردم زمین.
فضیلت نماز شب در کلمات علمای اخلاق
آخوند ملاحسینقلی همدانی(ره) میگوید: از طالبان آخرت، احدى به مقامى از مقامات دینى نرسید مگر آنانکه اهل تهجد و شب زندهدارى بودند.[2]
شیخ أنصارى(ره) به شاگردان دستور مى داد که حتماً باید نماز شب بخوانند و خیلى روى این معنى تأکید داشت.[3]
علامهی طباطبایی(ره) امر شانزدهم از امور ضروری برای سالک را شبزندهداری میداند[4] و نقل میکند که در آغاز ورودم به نجف یک روز درِ مدرسه اى ایستاده بودم که مرحوم قاضى از آنجا عبور مى کردند، چون به من رسیدند دست خود را روى شانه من گذاردند و گفتند: «اى فرزند! دنیا مى خواهى نماز شب بخوان؛ و آخرت مى خواهى نماز شب بخوان!»
عوامل محروم کننده از نماز شب
1. تنبلی: حضرت نبىّ اکرم(ص)فرمود: کسى نیست مگر اینکه در شبى دو مرتبه فرشته اى او را از خواب بیدارش میکند و میگوید: بندهى خدا بنشین و به یاد خدا باش در مرتبه ى سوم که فرشته او را بیدار مىکند اگر آگاه نشد شیطان در گوشش ادرار میکند.[5]
2. پرخوری سبب پرخوابی میشود و پرخوابی نیز سبب از دست رفتن نماز شب میشود.[6]
3. مطلق گناهان[7] بهویژه دروغ.[8]
4. در روایات آمده اســت که بنده یک یا دو شب از تهجد و شب زنده دارى محروم مى گردد براى اینکه به خود عجب نکند.[9]
گناه مانع نماز شب
امام علی (ع ): جاء رجل الی امیرالمؤمنین - علیه السلام - فقال : یا امیرالمؤمنین انی قد حرمت الصلاة باللیل ، فقال امیرالمؤمنین -علیه السلام - : انت رجل قد قیدتک ذنوبک .مردی نزد امیرالمؤمنین (ع ) آمد وگفت : ای امیر مؤمنان ! من از نماز شب محروم شدم . علی (ع ) فرمود: تو مردی هستی که گناهانت تو را زندانی (اسیر) کرده اســت . (10)
======================================
پی نوشت ها :
1. کتاب خانه طهور
2. ملکى تبریزى، میرزا جواد آقا؛ پیشین، ص 462 و 463.
3. طهرانی، سید محمّد حسین حسینی؛ ولایت فقیه در حکومت اسلام(4-1)، علامه طباطبایى - مشهد مقدس، چاپ سوم، 1428ه.ق، ج4، ص 96.
4. طهرانی، سید محمّد حسین حسینی؛ رسالة لُبّ اللباب فى سیر وسلوک أولی الألباب، دار المحجة البیضاء - بیروت، چاپ چهارم، 2010 – 1431، ص 132.
5. شیخ حسن دیلمى؛ پیشین، ج1، ص 91.
6. نراقى، ملا احمد؛ معراج السعادة، انتشارات هجرت، چاپ پنجم، 1377،ص 314.
7. کلینى، پیشین، ج2، ص 272.
8. شیخ صدوق؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دار الرضى - قم، چاپ: اول، 1406ق، ص 42.
9. ملکى تبریزى، میرزا جواد آقا؛ پیشین، ص 403
10. میزان الحکمه ، ج 5، ص 422
تبیان
مطالب مرتبط :
چگونه نماز شب بخوانیم
اگر اثرات نماز شب را می دانستید، هرگز آن را ترک نمی کردید
کلمهای که خاصیت نماز شب را دارد!
برکات نماز شب در دنیا+کیفیت خواندن آن
طریقه خواندن نماز شب