بامداد – امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «براى هر چیز نخبه اى است و نخبه و قلّه قرآن، آیة الکرسى است هر کس یک بار آن را بخواند خداوند هزار ناگوارى از ناگواری هاى دنیا و هزار ناگوارى از ناگواری هاى آخرت را از او بر می گرداند، آسان ترین ناگوارى دنیا فقر و سهل ترین ناگوارى آخرت عذاب قبر است و من به امید ارتقای درجه و مقامم آن را می خوانم» (عیاشی، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، ج ۱، ص ۱۳۶)
یکی از مشهورترین آیات قرآن، «آیة الکرسی» است که از جنبه های گوناگون مورد توجه قرار گرفته است.[۱] در اهمیت و فضیلت آیة الکرسی احادیث زیادی با ثواب های گوناگون نقل شده است، که در این نوشتار به عنوان نمونه دو مورد بیان می شود:
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «برگزیده قرآن سوره بقره و برگزیده بقره، آیة الکرسى است، در آن پنجاه کلمه است و در هر کلمه اى پنجاه برکت است» (طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۶۲۶)
همچنین امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «براى هر چیز نخبه اى است و نخبه و قلّه قرآن، آیة الکرسى است هر کس یک بار آن را بخواند خداوند هزار ناگوارى از ناگواری هاى دنیا و هزار ناگوارى از ناگواری هاى آخرت را از او بر می گرداند، آسان ترین ناگوارى دنیا فقر و سهل ترین ناگوارى آخرت عذاب قبر است و من به امید ارتقای درجه و مقامم آن را می خوانم» (عیاشی، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، تحقیق، رسولى محلاتى، سید هاشم، ج ۱، ص ۱۳۶)
امام علی (علیه السلام): «هرگاه مومن آیة الکرسى را بخواند و ثوابش را براى مردگان قرار دهد خداوند به هر حرفى از آیة الکرسى فرشته اى را قرار دهد که براى او تا روز قیامت تسبیح خدا کنند»
برخی پاداش ها برای خواندن این فراز قرآنی در موقعیت های مختلف در نظر گرفته شده است:
۱٫ پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسى که در پى نماز واجب، «آیة الکرسى » مى خواند، تا نماز دیگر در پناه خداست.[۲] ۲٫ پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله): «هر شخصی که پس از نماز واجب، آیة الکرسی را بخواند، خود خداوند او را قبض روح می کند و این شخص مانند کسی است که به همراه انبیاء جهاد کرده و به شهادت رسیده باشد».[۳] ۳٫ امام علی (علیه السلام) از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل می کند: «هرکس پس از هر نماز واجب آیة الکرسى بخواند، این تنها مرگ است که فاصله او و بهشت خواهد بود(به مجرد مردن، وارد بهشت خواهد شد)، و تنها مردم راست گو و عابد بر این کار مواظبت خواهند کرد».[۴]
۱٫ امام صادق (علیه السلام): «هرکس هنگام خوابیدنش سه بار آیة الکرسى و آیه اى که در سوره آل عمران است: “شَهِدَ الله أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکَةُ …”[۵] و آیه سخره[۶] و آیه سجده را بخواند، دو شیطان بر او گمارده شود که او را از تیررس شیاطین دیگر حفظ کنند، چه بخواهند و چه نخواهند. به همراه آن دو، سى تن فرشته باشند که خداوند را حمد کنند و او را تسبیح، تهلیل و تکبیر گویند و براى او آمرزش خواهند تا آن بنده از خواب بیدار شود و همه ثوابش از آن او باشد».[۷] ۲٫ امام رضا (علیه السلام): «هرکسی آیة الکرسى را هنگام خواب تلاوت کند، إن شاء الله از فلج شدن ترسى نخواهد داشت».[۸]
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) فرمودند: کسى که در پى نماز واجب، «آیة الکرسى » مى خواند، تا نماز دیگر در پناه خداست.
امام باقر (علیه السلام): «هر کسی که بعد از وضو آیة الکرسی را بخواند، خداوند ثواب چهل سال [عبادت] را به او می دهد، چهل درجه او را بالا می برد و چهل حور العین به او داده می شود».[۹]
امام علی (علیه السلام): «هرگاه مومن آیة الکرسى را بخواند و ثوابش را براى مردگان قرار دهد خداوند به هر حرفى از آیة الکرسى فرشته اى را قرار دهد که براى او تا روز قیامت تسبیح خدا کنند».[۱۰]
امام باقر (علیه السلام): «کسی که آیة الکرسی را در حال سجده بخواند، هرگز داخل درم آتش جهنم نخواهد شد».[۱۱]
امام صادق (علیه السلام): «وقتی در مکان ترسناکی قرار گرفتی؛ این آیه را بخوان: “وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْنی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصیراً”[۱۲] و زمانی که چیز ترسناکی به چشمت خورد آیة الکرسى را بخوان».[۱۳]
ابوبکر بن نوح می گوید: پدرم نقل کرد: دوستی در نهروان داشتم که یک روز برایم تعریف کرد که من عادت داشتم هر شب آیة الکرسی را می خواندم و بر در دکان و مغازه ام می دمیدم و با خیال راحت به منزلم می رفتم . یک شب یادم رفت آیة الکرسی را به مغازه بخوانم ، و به خانه رفتم . وقت خواب یادم آمد، از همان جا خواندم و به طرف مغازه ام دمیدم . فردا صبح که به مغازه آمدم و در باز کردم ، دیدم دزدی در مغازه آمده و هر چه در آنجا بوده جمع کرده ، بعد متوجّه مردی شدم که در آنجا نشسته . گفتم : تو که هستی و در اینجا چه کار داری ؟ گفت : داد نزن من چیزی از تو نبرده ام ، نگاه کن تمام متاع تو موجود است ، من اینها را بستم و همینکه خواستم بردارم و ببرم در مغازه را پیدا نمی کردم ، تا اثاثها را زمین می گذاشتم در را نشان می کردم باز تا می خواستم ببرم دیوار می شد. خلاصه شب را تا صبح به این بلا بسر بردم تا اینکه تو در را باز کردی ، حالا اگر می توانی مرا عفو کن ، زیرا من توبه کردم و چیزی هم از تو نبرده ام . من هم دست از او برداشتم و خدا را شکر کردم .
پی نوشتها:
[۱]. ر.ک: ۴۸۵۲۱؛ آیة الکرسی، درسایت اسلام کوئیست
[۲]. لخمی طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، تحقیق، حمدی عبد المجید السلفی، ج ۳، ص ۸۴
[۳]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی ، محمد جواد، ج ۲، ص ۶۲۶
[۴]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص ۲۸۸
[۵]. آل عمران، ۱۸
[۶]. به آیه ۵۴ سوره اعراف آیه سُخره گفته می شود. (طریحى، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی، سید احمد، ج ۳، ص ۳۲۷)
[۷]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ۲، ص ۵۳۹
[۸]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ۱۰۵
[۹]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص ۴۵
[۱۰]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج ۱، ص ۱۷۶
[۱۱]. جامع الأخبار، ص ۴۶٫
[۱۲]. اسراء، ۸۰
[۱۳]. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، محقق، محدّث، جلال الدین، ج ۲، ص ۳۶
منابع:
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
کتاب: داستانهایی از اذکار و ختوم و ادعیه مجرب/علی میر خلف زاده
بامداد – اغلب مومنین شناخت عمیقی از «سوره یس» ندارند و از مناقب و فضائل و آثار دنیوی و اخروی آن غافل هستند. لذا در دام مشکلات، غم ها و غصه ها و گرفتار می مانند.
انسان با اندک توجّهی به بیانات پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار(علیهم السلام)، به این حقیقت پی می برد که سوره یس از موقعیت ویژه و مرتبه ای بلند برخوردار است و اگر کسی بتواند با آن فضایل و مناقب آشنا شود، خواهد توانست فواید کاملی را از آن خود سازد.
امامان(علیهم السلام) برای این که مومنان را از موقعیت ممتاز این سوره که همچون قلّه ای پوشیده از فضایل است، آگاه کنند، فرموده اند: «یس قلب قرآن است».
موقعیت ممتاز و جایگاه برتر و منحصر به فرد بودن قلب در بدن انسان بر کسی پوشیده نیست. سوره یس نیز دارای همان موقعیت و جایگاه در میان دیگر سوره ها است.
چنین نیست که فضایل و عجایب سوره یس تنها در زمانه خاصّی کشف شده باشد. با مطالعه تاریخ در می یابیم از همان صدر اسلام، از این سوره با شگفتی یاد می شده و فضایلش معروف بوده است. حتّی گاهی بزرگانی را به فکر وا می داشته که این همه فضیلت برای این سوره ناشی از کدام یک از آیات آن است.
باتوجه به این سفارشات می توان گفت یس در این مکتب، محور سیر و سلوک و نردبان رسیدن به بالاترین مقامات معنوی می باشد.
بزرگانی که خود با این سوره مأنوس بوده اند اغلب برای شاگردان خود در مورد قرائت این سوره مبارکه دستورالعمل هایی نیز داشته اند.
عارف بزرگ آیة الله حاج شیخ مجتبی قزوینی خراسانی(ره) به شاگردان خود چنین سفارش می کردند که هر شب قبل از خواب، سوره یس را بخوانید، ولی قبل از شروع و بعد از اتمام آن، ۱۴ صلوات بفرستید. یعنی این سوره را در بین این صلوات ها قرار دهید. بی شک این ۱۴ صلوات هم یکی از اسرار مهم سیر و سلوکی در مکتب اهل بیت است. (متاله قرآنی، رحیمیان، محمدعلی، ص ۲۷۸)
آن بزرگمرد فرموده بودند: بنده در زندگی به هر چه که رسیده ام و هرچه به دست آورده ام از برکت این سوره می باشد.
با توجه به این فرمایش می توان گفت: «یس در این مکتب، محور سیر و سلوک و نردبان رسیدن به بالاترین مقامات معنوی می باشد.»
در فضیلت این سوره، حضرت محمد(صلی الله و علیه وآله) می فرمایند: هر کس سوره «یس» را قرائت کند مانند آن است که ۱۰ بار قرآن را ختم کند.
در این رابطه امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: هر چیزی قلبی دارد و قلب قرآن سوره یاسین است. کسی که قبل از خواب یا در روز آن را تلاوت کند، در آن روز محفوظ بوده و روزی می خورد.
پیامبر اسلام (صلی الله و علیه وآله) به امیرالمومنین علی(علیه السلام) فرمودند: ای علی! «یس» را بخوان که در آن ۱۰ اثر است: هر که آن را قرائت کند، اگر گرسنه باشد سیر گردد؛ اگر تشنه باشد، سیراب گردد؛ اگر عریان باشد، پوشانیده گردد؛ اگر عزب باشد، ازدواج کند؛ اگر ترسان باشد، امنیت یابد؛ اگر مریض باشد، عافیت یابد؛ اگر زندانی باشد، نجات یابد؛ اگر مسافر باشد، در سفرش یاری شود؛ نزد میت خوانده نمی شود مگر اینکه خدا بر او آسان گیرد؛ اگر گمشده داشته باشد، گمشده اش را پیدا کند.
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: کسی که یک بار در عمر خود سوره یس را بخواند، خداوند به شماره هر آفریده ای در دنیا و هر آفریده ای در آخرت و در آسمان دو هزار حسنه برای او نوشته و دو هزار گناه او را پاک می نماید و دچار فقر، زیان مالی، زیر آوار ماندن، بیچارگی، دیوانگی، جذام، وسواس و بیماری زیانبخش نمی شود.
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: سوره ی یس را به فرزندان خود بیاموزید؛ زیرا که آن گل خوشبوی قرآن است.
منابع:
سلسله مباحث صفیر هدایت؛ آیت الله ضیاء آبادی
منابع روایات در متن؛ الدر المنثور، ج۵، ص ۲۵۶ – ثواب الأعمال و عقاب الأعمال – المصباح کفعمی، ص۱۸۲
نوشته فضیلت خواندن سوره یس اولین بار در بامداد پدیدار شد.
به کمک این سه روش هوشمندانه، میتوانید به جمعآوری اطلاعات از مشتریانتان بپردازید و با نگارش پیامهای تبلیغاتی اغواکننده، مقاومت آنها را در برابر خرید کالا یا خدماتتان در هم بشکنید.
هر یک از صاحبان کسبوکار، رؤیای روزی را در سر میپرورانند که مشتریان پس از خواندن و مشاهدهی تبلیغات متنی یا آنلاین آنها، ناگهان به وجد بیایند و فریاد بزنند:
آره! این درست همون چیزیه که میخواستم! مثل اینکه اینا میتونن ذهن من رو بخونن! این کالا رو از کجا باید بخرم؟
چه نکات کلیدی برای ارائهی بستههای پیشنهادی مناسب به مشتریان یا نوشتن تبلیغات متنی اغواکننده برای آنها وجود دارد که به یکباره بتواند آتش اشتیاقشان را برای خرید کالا یا خدمات، شعلهورتر کند؟ «سعی و خطا» یکی از دهها روش برای پی بردن به این نکات کلیدی است. اگر پرداختن به بازاریابی برای صاحبان کسبوکار، بهاندازه کافی وقتگیر نبود؛ آنگاه آنها میتوانستند با صرف زمان و تلاش بسیار، کارزارهای تبلیغاتی مختلفی را برای خواندن ذهن مشتریان خود طراحی، ارزیابی و اجرا کنند.
اما زمان بسیار محدود است و راهاندازی کارزارهای متعدد هم به دردسر آن نمیارزد؛ با این حال، جای نگرانی نیست، چرا که یک منبع غنی و بکر از رازهای بازاریابی، درست در برابر دیدگان شما قرار دارد؛ چیزهایی که بسیاری از صاحبان کسبوکارهای کوچک، هنگام سروشکل دادن به کارزارهای بازاریابی خود از آنها غافل میشوند.
چه بحث بر سر مشتریان واقعی شما باشد یا افرادی که در آینده قرار است به دایرهی مشتریان شما اضافه شوند، اطلاعات زیادی در مورد آنها میتوان گردآوری کرد. بنابراین وقت آن رسیده است که شرلوک هولمز خفتهی درون خود را بیدار کنید و ذرهبین به دست، تمامی این اطلاعات پراکنده را مورد واکاوی قرار دهید تا بتوانید پیش از هرگونه طراحی، ارتقا یا راهاندازی یک برنامهی بازاریابی جدید، دستیابی به موفقیت را برای خود تضمین کنید.
در این مقاله، سه نکته برای چگونگی مواجههی رودررو با مشتریان ایدهآل، پی بردن به نیازهای واقعی آنها و همچنین جمعآوری اطلاعاتشان آورده شده است.
اول از همه باید مشتریان ایدهآل خود را شناسایی کنید.
این مرحله ممکن است بسیار بدیهی به نظر برسد؛ اما بسیاری از صاحبان کسبوکار، آن را از قلم میاندازند. از مشتریان در مورد کاستیها یا نیازهایشان پرسوجو کنید و به حدس و گمان بسنده نکنید. در ادامه به معرفی چهار روش زیرکانه برای انجام این کار میپردازیم:
این مرحله، شالوده و اساس بازاریابی «ذهنخوانی مشتریان» است. کلمات یا عباراتی را که لقلقهی زبان مشتریان است، بی کموکاست و بدون کوچکترین دخل و تصرف، ثبت و ضبط کنید و به حدس و گمان متوسل نشوید. پس از آن، همان کلمات را عینا در آگهیهای بازرگانی و تبلیغات متنی خود منعکس کنید تا کسبوکارتان به آینهای از نیازهای مشتریانتان تبدیل شود.
به این ترتیب، از به کار بردن عبارات و اصطلاحات زائد پرهیز و این احساس را به مشتریان منتقل میکنید که تمام هموغم شما تحقق بیچونوچرای خواستهها و نیازهای آنها است. همواره باید گوشهای شما برای شنیدن مسائل و مشکلات مشتریانتان تیز باشند. برای مثال، آنها ممکن است از لغاتی همچون «ازکارافتاده»، «گیجکننده» یا «درهمشکسته» بهجای واژهی «معیوب» استفاده کنند، بنابراین شما نیز باید از این کلمات در محتوای تبلیغاتی خود بهره ببرید تا مشتریانتان بیدرنگ، نسبت به آن واکنش نشان دهند و تحت تأثیر قرار بگیرند.
نوشته فضیلت خواندن دعای توسل اولین بار در بامداد پدیدار شد.
در احادیث به خواندن دعای تقویت حافظه تاکید شده است. ذکر دعای تقویت حافظه باعث عدم فراوشی و همچنین تقویت حافظه و بهبود عملکرد مغز میگردد.
عوامل مختلفی در افزایش هوش و حافظه موثر هستند که از میان آنها میتوان به عوامل ژنتیکی و عوامل اکتسابی اشاره کرد. معمولا افراد با توجه به زمینه ارثی که دارند بهره هوشیشان مشخص میشود اما میتوان با داشتن یک تغذیه اصولی و مناسب و همچنین انجام کارهایی که برای تقویت حافظه توصیه شده است مثل انجام ورزشهای ذهنی و یا خواندن دعای تقویت حافظه به تقویت هوش و حافظه پرداخت. اگر بخواهیم تعریفی از حافظه داشته باشیم میتوان گفت که این اصطلاح مفهومی کلی دارد و به آن گروه از جریانات روانی که فرد را به ذخیره کردن تجارب و یادآوری مجدد آنها قادر میسازد، اطلاق میشود. حافظه یکی از اجزای تعیین کننده هوش افراد است.
در روایات آمده است: پنج چیز است که حافظه را زیاد میکند و بلغم را از بین میبرد:
1. مسواک کردن
2. روزه گرفتن
3. قرائت قرآن
4. عسل خوردن
5. کندر جویدن
از پیغمبر اکرم (صلیالله و علیه و آله) است که پنچ چیز حافظه را قوی میگرداند:
1. شیرینی
2. گوشت نزدیک گردن
3. عدس
4. نان سرد
5. خواندن آیةالکرسی
در این باب قرائت دعاهای زیر جهت افزایش و تقویت هوش و حافظه توصیه میگردد:
"اللهم اخرجنی من ظلمات الوهم و اکرمنی بنور الفهم اللهم افتح علینا ابواب رحمتک و انشر علینا خزائن علومک برحمتک یا ارحم الراحمین”؛ خدایا مرا از تاریکیهای وهم و خیال بیرون آور و با نور فهم مرا گرامی دار، پروردگارا درهای رحمتت را بر ما بگشای و گنجینههای دانشات را بر ما بگستران! به رحمتت ای مهربانترین مهربانها”.[1]
"اللهم إنی أعوذ بک أن أضل أو أضل أو أزل أو أزل أو أظلم أو أظلم أو أجهل أو یجهل علی اللهم انفعنی بما علمتنی و علمنی ما ینفعنی و زدنی علما و الحمد لله على کل حال اللهم إنی أعوذ بک من علم لا ینفع و من قلب لا یخشع و من نفس لا تشبع و من دعاء لا یسمع”[6]؛ خدایا به تو پناه میبرم از این که گمراه کنم و یا گمراه گردم، بلغزانم و یا بلغزم، ستم کنم یا ستم بینم، به نادانی کشانم و یا خود دچار آن گردم. بار خدایا مرا با علمی که به من آموختی سودمند گردان و مرا به علمی رهنمون ساز که مرا سودمند افتد. خدایا بر مراتب علم و آگاهی من بیفزا . سپاس حقیقی در تمام حالات از آن خداوند متعال است. بار خدایا به تو پناه میبرم از علمی که سودمند نیست و از قلبی که خشوع و انعطاف در برابر حق، بدان راه ندارد و از هوسی که سیر و اشباع نمیگردد و از دعایی که اجابت نمیشود.[2]
دعای تقویت حافظه که پیغمبر (ص) به امیرالمؤمنین (ع) براى حافظه تعلیم نمود: «سبحان من لایعتدى على اهل مملکته، سبحان من لایأخذ اهل الارض بالوان العذاب، سبحان الرؤوف الرحیم، اللهم اجعل لى فى قلبى نورا و بصرا و فهما و علما انک على کل شىء قدیر».[3]
تذکر: لازم است که بدانیم هوش و حافظه و استعداد هر انسانى برآیندى از عوامل متعدد وراثتى و محیطى است که بعضى از این عوامل از قبیل آنچه در بالا گفته شد در اختیار ما است و بعضى از آنها مانند نقش عوامل ژنتیکى اجداد گذشته از حوزه اختیار انسان خارج است. بنابراین نباید توقع داشت که با انجام کارهاى فوق و خواندن دعای تقویت حافظه که قطعاً مؤثر هستند معجزه ایجاد شود که ناگهان بهره هوشى شخصی از 90 به 130 ارتقاء پیدا کند و اگر این چنین نشد اعتقاد به این توصیههایى که معصومان (ع) کردهاند کم شود.
منابع:
[1]. قمی، شیخ عباس، مفاتیحالجنان
[2]. منیةالمرید، ترجمه، حجتی، سید محمد باقر، آداب تعلیم و تعلم در اسلام
[3]. مفاتیحالجنان، فصل اول از باب اول، تعقیبات نماز
[4]. باقیات الصالحات
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
کارشناسان در تحقیقات خود دریافتند در سیگار مواد سمی مثل دی اکسید کربن، نیکوتین، آرسنیک، آمونیاک و اتانول وجود دارد که هر یک موادی سمی و بسیار خطرناک برای بدن انسان هستند و می توانند باعث مرگ سلول های مغزی و آسیب به بخش های یادگیری و حافظه مغز شوند.
سازمان بهداشت جهانی استعمال سیگار را اولین دلیل مرگ و میر در جهان حتی در رتبه بالاتر از ابتلا به ایدز نام برده است.
کارشناسان دانشگاه Northumbria با بررسی 2 گروه افراد سیگاری و غیر سیگاری دریافتند که گروه اول توانایی اندکی در به خاطر سپردن کلمات و پردازش اطلاعات دارند.
کارشناسان همچنین با تصویربرداری از مغز افراد سیگاری متوجه نازک شدن غیر معمول غشای مغزی شده اند که باعث افت توان ذهنی در آنها حتی در سنین جوانی می شود. پزشکان بر همین اساس به افراد توصیه می کنند برای حفظ سلامت جسم و روح خود از استعمال سیگار خودداری کنند و حتی افراد غیر سیگاری در معرض دود این ماده دخانی قرار نگیرند.
منبع:Dailymail
لینک ورود به کانال میگنا
تسنیم
رسول اکرم صلى الله علیه و آله:
فرزندم از خواندن قرآن غافل مباش، زیرا که قرآن دل مرده را زنده مى کند و از فحشاء و زشتى باز مى دارد.
یا بُنَىَّ لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ- إذا أصبحت، و إذا أمسیت- فَاِنَّ القُرآنَ یُحیِى القَلبَ المیت وَ یَنهى عَنِ الفَحشاءِ و َالمُنکَرِ ؛
البرهان فی تفسیر القرآن ج1 ،ص19
تأثیر هدایایی که برای اموات می فرستیم/ داستان
توصیه هایی قرآنی از مرحوم نراقی
این گونه مزه ی انس با قرآن را بچشید
عامل بودن به قرآن چه ارزشی دارد؟
تشخیص صداها و تلفظ کردن کلمات نیز در کودکی شکل میگیرد. ابتدا باید مشخص شود کودک چه مشکلی در زمینه خواندن دارد.
برخی مشکلات خواندن به این شرح است: اشکال در تلفظ حروف، حذف برخی صداهای کلمات، اشکال در بخش کردن کلمات، اشکال در صداکشی کلمات چندبخشی، اشکال در تشخیص صداهای حروف، جابهجا کردن برخی صداها با یکدیگر (مثلا گفتن عسک به جای عکس)، تکرار یک بخش در کلمه؛ اشکال در ترکیب صداها، اشکال در صداکشی کلماتی که او و ای دارد، فراموشی مفاهیمی که خوانده شده است، حذف بخشی از کلمه؛ تغییر فعل جمله بدون توجه به فعل نوشته شده، حدس زدن کلمه نوشته شده، خواندن طوطیوار بدون توانایی تشخیص حروف، معکوس کردن کلمات، گم کردن کلمات در یک سطر یا گم کردن سطرها، دوتایی دیدن کلمات (به صورت سایهدار کلمه را میبیند)، خواندن با سرعت بسیار کند، مکث و توقف زیاد بین تلفظ کلمات، درک نکردن معنای کلمه، جمله یا عبارت، ناهماهنگی بین فعل و ضمیر.
باید توجه داشت برای مشخص شدن وضع دانشآموزی که با اختلال خواندن روبهروست، باید مشخص کرد چند درصد مشکلات ذکر شده را دارد که این کار از سوی متخصص و درمانگر این حوزه صورت میگیرد و با خواندن متنی که به دانشآموز داده میشود، میزان مشکلات مشخص میشود. برای درمان، تمرینات مختلفی داده میشود که شامل تمرینات تنفسی، تمرینات درک درست و تلفظ صحیح و تمرینات تقویت حافظه شنیداری است. در این ستون برای بهبود عملکرد تنفسی تمریناتی ارائه میشود که لازم است با کودکی که در تلفظ با مشکلات تنفسی روبهروست به کار گرفته شود:
ـ از راه بینی هوا را وارد ریه و از راه دهان خارج کند و آرام و عمیق نفس بکشد.
ـ جلوی آینه بایستد و تمام هوای شش را خارج کند و مهآلود شدن آینه را ببیند.
ـ بادکنک باد کند.
ـ کاغذی جلوی او گذاشته و خواسته شود که با فوت کردن آن را حرکت دهد.
ـ توپ پینکپنگ یا تخممرغی را با استفاده از فوت کردن به جهات مختلف هدایت کند.
ـ شمعی روشن شود و به کودک گفته شود با کنترل هوایی که فوت میکند شعله شمع را خم کند.
ـ کودک به پشت بخوابد و نفس بکشد و در همان حالت با قرار دادن دستها در دو طرف سینه انقباض و انبساط سینه را حس کند.
ـ کودک بنشیند و نفس بکشد و دوباره با قرار دادن دستها در دو طرف سینه انقباض و انبساط سینه را حس کند.
ـ با استفاده از سازدهنی آهنگ تولید کند.
ـ با صداها و آهنگهای مختلف سوت بزند.
ـ با استفاده از نی یا شیلنگ نازک، آب یک ظرف را به داخل کشیده و در همان حالت نگه دارد.
دکتر مهرنوش دارینی - روانشناس و مشاور
چنانچه کودک مراحل رشد و تشکیل نظام عصبی را بهدرستی طی کند احتمال ابتلا به اختلالات کاهش خواهد یافت.
مرحله اول 21 دقیقه و باید حداقل 3 هفته و حداکثر 6 هفته انجام شود:
سینهخیز رفتن: این حرکت پنج دقیقه انجام میشود و فرد روی سطح صاف روی شکم میخوابد و روی هماهنگی خزیدن متمرکز میشود.
تغییر الگوی خوابیدن: با کودک تمرین کنید روی شکم بخوابد و شب کنترل کنید که در این وضع قرار گیرد.
تمرینات شنیداری: با انگشت یا پنبه سوراخ گوش را ببندد و فقط با یکی از گوشها بشنود و سپس جابهجا کند.
تمرینات بینایی: با دست یکی از چشمها را ببندد و با استفاده از دست دیگر چراغ قوه روشن را در جهات مختلف بچرخاند و نور چراغ قوه را در جهات مختلف تمرین کند.
مرحله دوم 53 دقیقه که باید حداقل 3 هفته و حداکثر 6 هفته انجام شود:
چهار دست و پا رفتن تقاطعی: کودک چهاردست و پا برود و دست و زانوی مخالف را همزمان به زمین نزدیک کند و سر خود را به طرف دست جلویی خود حرکت دهد. کف دستها صاف و انگشتان نیز به سمت جلو باشد.
تمرینات شنیداری: کودک روی صندلی بنشیند و گوینده موقعیت حرفزدن خود را تغییر دهد یا برایش کتاب بخوانید و راه بروید و کودک تمرکز کند که شما از کدام جهت با او صحبت میکنید.
تمرینات بینایی: کودک چراغ قوه کوچکی را در دست غالب خود بگیرد و گاهی شیء را به بینی خود نزدیک کند و با دو چشم آن را ببیند و گاهی آن را دور بگیرد و نور را با چشم تعقیب کند.
مرحله سوم 76 دقیقه که باید حداقل 3 هفته و حداکثر 6 هفته انجام شود:
راهرفتن با الگوی تقاطعی: مانند رژه از کودک بخواهید که با پای چپ راه برود و با دست راست به آن اشاره کند و برعکس و تنه را نیز اندکی به سوی پایی که به آن اشاره میکند برگرداند.
تمرینات شنیداری: کودک وسط اتاق با چشم بسته بنشیند و شما از جهات مختلف با او صحبت کنید و او با دستش جهت شنیدن را نشان دهد. در تمرین بعدی چشمان کودک باز است و پشت سر او بایستید و کلماتی را بگویید که شبیه هم هستند و از او بخواهید تکرار کند.
تربیت بینایی: نور چراغ قوه را در فضا بچرخانید و کودک بدون اینکه سرش را حرکت دهد با چشم نور را دنبال کند.
هماهنگی عمومی بدن: کودک را روزانه 30 دقیقه خارج از منزل وادار به پریدن و دویدن، راهرفتن و دوچرخهسواری کنید.
جهتیابی، راست ـ چپ: هنگام دویدن به او فرمان دهید راست، چپ و او باید طبق فرمان شما حرکت کند.
دکتر مهرنوش دارینی - روانشناس و مشاور
جام جم سرا: بدیهی است که درس خواندن با بعضی از شیوههایی که اکنون بین دانشآموزان رایج است، بجز وقت تلف کردن، ثمره دیگری ندارد. آنها باید بدانند درس خواندن هنری است که ظرافتهای خاص خود را دارد، در صورتی که این ظرافتها به کار گرفته شود، موفقیت حتمی است.
یکی از مهمترین این مهارتها مربوط به استفاده از فضای کلاس درس است، بر این اساس:
مهارت گوش دادن: شما حرفها و صداها را میشنوید، اما معنایش این نیست که آنها را درک میکنید. اگر بخواهید گوش بدهید، موضوع فرق میکند. هرچه بادقتتر گوش دهید، بیشتر موضوع را درک میکنید. به جرات میتوان گفت که ناتوانی و ضعف در گوش دادن، علت بسیاری از مشکلات ارتباطی و یادگیری است.
مهارت پرسیدن: پرسشهای شما نشاندهنده دقت، ظرافت، نکتهسنجی و مهارتتان در یادگیری است. پس از سوال پرسیدن نترسید و بموقع و بجا سوال بپرسید.
مهارت یادداشتبرداری: یادداشتبرداری مهارتی است که به درک بهتر مطلب و تکمیل دانستهها کمک میکند و با جزوهنویسی فرق دارد. درواقع یادداشتبرداری یعنی انتخاب و ثبت نکات کلیدی و مهم.
مهارت خلاصهنویسی: خلاصه یک مرور از مطلبی است که خواندهاید. درواقع بیان مجددی است از نکات اصلی به زبان خود شما. یک خلاصه نهتنها باید شامل نکات اصلی باشد؛ بلکه باید بیانکننده روابط میان نکات اصلی هم باشد. خلاصه باید از انسجام برخوردار باشد، یعنی ارتباط منطقی بین جملهها وجود داشته باشد و به زبان خود فرد نوشته شود.
عوامل فراگیری آسان
همیشه عوامل و شرایطی وجود دارد که یادگیری را آسان و برخی دیگر آن را مشکل و گاه غیرممکن میکند. به یقین برای شما مهم است که این عوامل را بشناسید:
ـ برای آنکه به نحو احسن بیاموزید، باید بدانید جزو کدام دسته از فراگیران هستید.
شما جزو بصریها، سمعیها یا لمسیها هستید؟ 80درصد از انسانها از دسته بصریها هستند؛ یعنی زمانی که موردی را ببینند، بیشترین تاثیر را از آن میپذیرند. دسته سمعیها زمانی که موردی را میشنوند، آن را بهتر به خاطر سپرده و موضوع آموزشی را با بلند خواندن و تکرار کردن یاد میگیرند. دسته لمسیها هم آنچه را پیش از این نوشتهاند، بهتر به خاطر میسپارند. واقعیت این است که بیشتر افراد مخلوطی از این گروهها هستند و به همین علت هم بسیار مهم است که دریابید به کدام دسته متعلق هستید تا بتوانید بهترین روشها را برای آموختن به کار گیرید.
ـ نکته بسیار مهم دیگر آن است که انسان دریابد در چه مکانی بهترین یادگیری را دارد. برای بسیاری از افراد اتاق شخصی خودشان در کنار میز تحریر، روی صندلی یا در تختخواب، بهترین جا برای فراگیری است. برخی هم در کتابخانه یا حتی در یک جای شلوغ بهتر یاد میگیرند. باید دریابید چه نوع محیطی به طور موثر روی یادگیری شما تاثیر دارد.
ـ از بالاترین میزان بازدهی خود استفاده کنید: یک عامل مهم دیگر که نباید به آن بیتوجه باشید، کیفیت زمان است. زمانهایی وجود دارد که میتوانیم بیشترین بازدهی را داشته باشیم و مقاطعی دیگر که طی آنها فقط میتوانیم کارهای معمولی و روزمره را انجام دهیم. بنابراین سعی کنید درک کنید که آیا طی روز یا شب بهترین بازدهی را دارید یا در چه زمانهایی از روز یا شب بیشترین توانایی برای یادگیری در وجود شما نهفته است؟ سعی کنید کارهای دشوار را در زمانهایی که بالاترین میزان بازدهی را دارید، انجام دهید.
ـ به سرمایه زمانی خود اهمیت دهید: کجا میتوانیم بیاموزیم که چگونه با زمان مقتصدانه رفتار کنیم؟ این توانایی به همان اندازه مهم است که هنر هدایت انسانها یا هنر سخنوری. توانایی استفاده درست از زمان تا اندازه زیادی در موفق شدن یا نشدن شما اثرگذار است، البته چگونگی رفتار با زمان را میتوان آموخت. بنابراین مراقب باشید که هیچکس زمان را از شما ندزدد. همیشه در اطراف ما افرادی وجود دارند که در هدردادن وقت دیگران قهار هستند. پس از سرمایه زمانی خود مراقبت کنید، زیرا زمانی که آن را هدر دادهاید، به طور غیرقابل بازگشتی از دست شما رفته و وقت فقط طلا نیست، بلکه زندگی است.
ـ از احساسات تخریبکننده دوری کنید: سعی کنید احساس ترس را در خود تعادل بخشید. وحشت در انسان باعث ترشح هورمونهای مکانیسم فرار و گریز میشود و بشدت توانایی یادگیری و تفکر را محدود میکند، همچنین احساسات مخرب دیگری مانند خشم، حسادت و نفرت نیز میتواند فرآیند یادگیری را مختل کند. سعی کنید از خودتان در برابر زمزمههای بازدارندهای مانند این موضوع خیلی پیچیده است، مراقبت کنید.
ـ گوش فرادادن را بیاموزید: یاد بگیرید به دقت گوش فرادهید. گوش دادن صحیح موهبتی است که فقط جذب اطلاعات غیرفعالانه نیست، بلکه بیشتر از آن نوعی فعالیت فکری فشرده است، در مقام یک شنونده آگاهانه تجربه میکنید که چگونه افقهای دید و آگاهی و تجربهتان را گسترش دهید. مطمئن باشید گوش دادن درست در بیشتر مواقع، بیشتر از سخن گفتن برای شما سودآور است.
اصول مطالعه موثر
برای بهبود و افزایش توان یادگیری باید اصولی را با دقت اجرا کنید؛ زیرا فقط با رعایت این اصول میتوانید بهتر بیاموزید و از وقت خود حداکثر استفاده را ببرید. برخی از این اصول عبارتند از:
تعیین هدف: شما باید قبل از مطالعه برای خودتان هدفی را مشخص کنید، به این معنی که این درس را به چه منظوری میخواهید مطالعه کنید، آیا فقط نکتههای اصلی درس را میخواهید یا قصد دارید همه مطالب کتاب را بفهمید.
تعیین مدت زمان مطالعه: باید معلوم کنید چه مقدار زمان میخواهید صرف مطالعه کنید. تعیین زمان و مقدار مطالعه به فراگیر آرامش میدهد و این آرامش موجب افزایش میزان یادگیری و سرعت مطالعه میشود.
مطالعه فعالانه داشته باشید: دانشآموزی که به منظور یادگیری و به صورت هدفدار مطالعه میکند، برای یادگیری بهتر باید مطالعه فعال داشته باشد. شما میتوانید با خلاصهبرداری، حل تمرین، علامتگذاری و گزینش نکتههای مهم، مطالعه خودتان را فعال کنید.
جدیت داشته باشید: وقتی تصمیم به مطالعه میگیرید، فورا شروع کنید و اجازه ندهید افکار مزاحم مانع شما شود. شخصی اگر در خواندن کمر همت ببندد و با فعالیتهای ذهنی خویش به درک بیشتری نائل شود، کار بزرگی انجام داده است.
به خودتان استراحت دهید: برای داشتن یک مطالعه مفید و به منظور داشتن درک بهتر مطالب باید پس از حدود 45 دقیقه مطالعه به خود استراحت کوتاهی (15 ـ 10 دقیقه) بدهید.
روش «پس ختام» را در پیش بگیرید
متخصصان روشهای مختلفی را برای مطالعه موثر عنوان کردهاند که یکی از بهترین و موثرترین روشهای مطالعه روش «پس ختام» است که شامل شش مرحله است؛ این مراحل عبارتند از:
پیشخوانی: اگر میخواهید مطالب یک کتاب یا فصلی از یک کتاب را یاد بگیرید، ابتدا بسرعت تمام آن فصل را یک بار از نظر بگذرانید تا یک برداشت کلی از موضوعها و مفاهیم آن فصل را به دست بیاورید. مرحله پیشخوانی به شما کمک میکند که علاوه بر یک آشنایی مقدماتی با موضوع، نکات اصلی و فرعی را تا حد بسیار زیادی تشخیص بدهید.
سوال کردن: بعد از پشت سر گذاشتن مرحله پیشخوانی و آشنایی کلی با مطالب فصل، سعی کنید در رابطه با موضوع مطالعه سوالهایی را طرح کنید. سوالگذاری ممکن است وقت شما را بگیرد و کمی مشکل باشد، ولی به طور چشمگیری تمرکز حواس، دقت و سرعت عمل شما را افزایش میدهد و موجب سهولت یادگیری شما میشود.
خواندن: همه ما وقتی درس میخوانیم، منظورمان این است که درس را یاد بگیریم، بفهمیم، حفظ کنیم و به خاطر بسپاریم، برای همین سعی میکنیم خط به خط کتاب و جزوه را بخوانیم، حفظ کرده و در ذهن خود تکرار کنیم. در حالی که هدف از مرحله خواندن یادگیری و به خاطر سپردن مطالب نیست؛ هدف از مرحله خواندن فقط فهمیدن و انتقال اطلاعات از کتاب به یادداشتهاست.
تفکر: سعی کنید هنگام خواندن در مورد مطالب و مثالها فکر کنید و از مطالب تصویرسازی ذهنی داشته باشید. همچنین سعی کنید بین آنچه از قبل در مورد این مطالب میدانستید و آنچه میخوانید ارتباط برقرار کنید.
از حفظ گفتن: پس از پشت سر گذاشتن دو مرحله قبل یعنی خواندن و تفکر سعی کنید مطالب مهم آن را برای خودتان بازگو کنید. مطالب مطالعه شده را به زبان خودتان و آنطور که راحتتر هستید، بازگو کنید. از حفظ گفتن به شما کمک میکند بخشهایی را که خوب یاد نگرفتهاید، تشخیص دهید و آنها را از نو بخوانید.
مرور کردن: وقتی تمام فصلها را خواندید، در فاصلههای مناسب مطالب مطالعه شده را مرور کنید. مهمترین قسمت مطالعه که سبب ثبت اطلاعات در لایههای زیرین ذهن میشود و جلوی فراموشی را میگیرد، مرور کردن است؛ به طوری که پیشینیان معتقد بودند درس یک بار و تکرار هزار بار.
به همان اندازه که استفاده از همه عوامل آسانکننده یادگیری مهم است، از میان برداشتن عوامل دشوارکننده یادگیری نیز اهمیت دارد. به همین علت باید نسبت به این عوامل آگاهی داشته باشیم.
ـ برای یادگیری باید درجه حرارت اتاق مناسب باشد. اگر اتاق بیش از اندازه سرد باشد، بیشترین توجه صرف جسم لرزان میشود تا به موضوع مورد نظر و برعکس اگر اتاق بیش از اندازه گرم باشد، انسان تنبل و بیحوصله میشود.
ـ عبارت «با شکم پر نمیشود درس خواند» را به یاد بسپارید، زیرا بعد از غذا مقدار زیادی خون جهت هضم از اختیار مغز خارج شده و به همین علت بازدهی مناسب مختل میشود. در این حالت انسان به نوعی با نیمی از نیروی خود کار میکند. در عین حال داشتن یک معده خالی و گرسنه هم به نفع برنامه یادگیری نیست.
ـ نور محیط هم نقش بسیار مهمی را بازی میکند. نور بسیار زیاد بر چشمها فشار وارد کرده و خیلی زود آنها را خسته میکند و نور بسیار کم هم به چشمها آسیب میرساند.
ـ طبیعی است هنگام یادگیری باید متوجه وجود اکسیژن کافی یعنی هوای تازه باشیم، زیرا مغز ما بزرگترین مصرفکننده اکسیژن در ارگانیسم بدن ماست. مغز برخلاف حجم کوچکی که دارد، تقریبا 20 درصد کل اکسیژنی را که در اختیار داریم، مصرف میکند. بنابراین اگر حین مطالعه خمیازه میکشید، به این دلیل است که اکسیژن کافی به بدنتان نمیرسد یا تحرک کافی ندارید.
ـ داشتن تغذیه صحیح را در نظر داشته باشید: میدانید رساندن ویتامینها، مواد معدنی و عناصر بنیادین به طور کافی تا چه اندازه برای عملکرد بدن اهمیت دارد. افرادی که کار بدنی زیاد میکنند، باید خوراکیهایی حاوی چربی و پروتئین فراوان استفاده کنند؛ در حالی که برای کسانی که کارهای فکری میکنند، سالاد، سبزیجات و میوهجات توصیه میشود.
تمرکز حواس داشته باشید
تمرکز حواس یعنی به حداقل رساندن عوامل حواسپرتی. شاید بتوان گفت مطالعه، جدیترین فعالیتی است که تمرکز در آن نقش اساسی و محوری دارد. شاید بارها حین مطالعه متوجه شدهاید که فقط چشمانتان از روی عادت روی کلمات و خطوط میدود، بدون آنکه حواستان به آن باشد. این موضوع ممکن است شما را خسته و کسل کرده و وقت زیادی را از شما گرفته یا اتفاق افتاده که گاهی به کلمهای خیره و در افکار خود غوطهور شدهاید. اینها همه نشانه پرش ذهن و عدم تمرکز است. اگر در تمرکز حواس مشکلی دارید، نباید این تصور را داشته باشید که با مسالهای غیرقابل حل مواجه شدهاید برای تقویت و افزایش تمرکز حواس نیز راهکارهایی وجود دارد:
کنترل اضطراب: اضطراب به خودی خود بد نیست. از نظر روانشناسی، وجود میزانی از اضطراب برای تحریک انگیزهها لازم است. مشکل زمانی شروع میشود که شدت اضطراب افزایش یابد. اضطراب زیاد نه فقط کمکی به یادگیری و موفقیت نمیکند؛ بلکه مانعی برای آن محسوب میشود.
تقویت روانی: میتوانید روشهایی را برای تقویت روانی و افزایش روحیه پیدا کنید. روحیه جسارت و جرات را در خود تقویت کنید، امیدوار و بااراده باشید تا میزان تسلط شما افزایش یابد.
کنترل افکار مزاحم: بین موانع تمرکز حواس افکار مزاحم نقش مهمتری دارند. معمولا این افکار منشأ ذهنی و درونی دارند که باید از آن دوری کرده و آنها را کنترل کرد. این عوامل شامل یادآوری خاطرات تلخ و شیرین یا غوطهور شدن در تخیلات یا مواردی مثل احساس درد، رنج، غم و غصه، نگرانی، گرسنگی و تشنگی یا سردی و گرمی، ترس، خشم و شادی، سردرد و... است.
یک یادگیرنده راهبردی باشید
آن دسته از دانشاموزان که همیشه موفقیتهای چشمگیری را نصیب خود میکنند، به عنوان یادگیرندگان موفق یا یادگیرندگان راهبردی از آنها یاد میشود که ویژگیهای خاص خود را دارند؛ از جمله اینکه:
ـ درباره چگونه مطالعه کردن اطلاعات زیادی دارند.
ـ از راهبردهای یادگیری و مطالعه استفاده میکنند.
ـ از مهارتهای فکر کردن استفاده میکنند.
ـ برای مهارتهای یادگیری و فکر کردن ارزش زیادی قائلند.
ـ علاقه کافی برای استفاده از این مهارتها دارند.
ـ باور دارند میتوانند این مهارتها را به کار بندند.
ـ میتوانند فعالیتهای مورد نظر خود را در یک زمان معقول به انجام رسانند.
ـ برای رسیدن به هدفهای خود برنامهریزی میکنند.
ـ بر رفتار و چگونگی پیشرفت خود نظارت میکنند.
ـ نتایج کار خود را در رابطه با اهداف خود و بازخورد حاصل از نظر معلم ارزیابی میکنند.
معصومه اسدی / جام جم