جام جم سرا: مصرف غذاهای سالم، پیشگیری از ابتلا به بیماریهای ویروسی و باکتریایی و رعایت نکات ایمنی از جمله مواردی است که خاطره سفری خوب و به یادماندنی را برایتان رقم میزند.
احتمالا این روزها اصطلاح «بیماریهای مسافرتی» را زیاد شنیدهاید که هم تنوع زیادی دارند و هم بسیار شایعند. علت این بیماریها متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است به علت مصرف آب یا غذای آلوده بروز کند، بومی و محلی و خاص یک منطقه باشد یا به دلیل رعایت نکردن بهداشت شخصی ایجاد شود. این در حالی است که مصرف غذاهای سالم در طول سفر، شستن مداوم دستها با آب و صابون و اطمینان از تمیز بودن محل خواب و همراه داشتن روبالشی و ملحفههای تمیز به منظور پیشگیری از گزش عنکبوت، ساس، کک و شپش مانع بروز بسیاری از مشکلات در طول سفر میشود.
توصیه اول؛ غذای سالم در رستوران سالم
بهترین توصیه برای حفظ سلامت در مسافرت، نرفتن به رستورانهای بین راهی است. دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با جامجم میگوید: بهترین غذاها آنهایی هستند که خشک باشند؛ مثل انواع کتلت و کوکو و مرغ بخارپز که به صورت جداگانه در ظروف مخصوص دردار قرار داشته باشند و مخلفات آن مانند گوجهفرنگی، کاهو یا خیارشور هم به طور جداگانه در ظرف دیگری قرار داده شوند. البته توصیه میشود این غذاها را درون یخدان قرار دهید تا از فاسد شدنشان جلوگیری شود. در صورتی که اهل رستوران و غذای بیرون هستید باید به بهداشت رستورانی که انتخاب میکنید، توجه کنید و از تمیز بودن آن مطمئن شوید. دستهای از موادغذایی مثلا ساندویچ کالباس و سوسیس و غذاهایی که زیاد سرخ میشوند مضر هستند و در هیچ رستورانی نباید مصرف شوند. همچنین تا حد امکان از خوردن خورشها و کباب کوبیده و همبرگر خودداری کنید. چرا؟ پاسخ ساده است. انواع خورش را میتوان چند بار گرم کرد و ماندگی و کهنگی آن بسختی قابل تشخیص است و کباب کوبیده و همبرگر بدون اینکه طعم نامطبوعی داشته باشند، میتوانند از گوشت چند روز مانده و افزودنیهای نامرغوب مثل چربی گوشت و نان کپک زده باشند که به وسیله ادویه متنوع مزه دار شدهاند. در این بین بهترین گزینه کباب برگ، شیشلیک و چنجه است که تقلب کمتری در تهیه و طبخ آن صورت میگیرد. از طرفی برخلاف تصور عموم همیشه نباید همراه غذا نوشیدنی مصرف کنیم، اما اگر اصرار به این عادت نادرست غذایی دارید آب یا دوغ بهترین نوشیدنی است.
خریدهای فلهای ممنوع
بسیاری از خانوادهها از مشکلات رستورانهای بین راهی باخبرند و به همین دلیل خودشان اقدام به خرید مواد اولیه و طبخ غذا میکنند، اما موضوعی که گاهی مغفول میماند، اطمینان نداشتن از بهداشتی بودن و سلامت مواد اولیه است، چرا که در بسیاری مواقع این مواد غذایی مدت زمان زیادی خارج از یخچال نگهداری شدهاند و مصرفشان میتواند باعث بروز مسمومیت شدید شود. به گفته دکتر کیمیاگر مواد حاوی پروتئین، فسادپذیری بالایی دارند. بنابراین گوشت، مرغ، ماهی و تخممرغ را باید فقط از فروشگاههای مجاز که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند، بخرید. همچنین زمانی که بیرون از منزل کباب میپزید، از ظروف تمیز برای کباب پخته استفاده کنید و هیچ وقت از ظروفی که در آنها گوشت خام قرار داشته و هنوز شسته نشده، برای قرار دادن کبابهای پخته استفاده نکنید زیرا میکروبهای گوشت خام چسبیده به ظرف باعث آلودگی کباب میشود.
لطفا جو زده نشوید
خیلیها بر این باورند که چون غذاهای روستایی طبیعی است پس سالم هم هست؛ اما اصلا اینطور نیست، چرا که این محصولات میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماریهایی نظیر تب مالت، مشکلات عفونی، مسمومیت و بیماریهای پوستی آلرژیک قرار دهد. پس هنگام سفر به مناطق محلی و روستاها از خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام یا پنیر و کره و خامه و سرشیر و ماست محلی خودداری کنید. همچنین با دیدن چشمههای طبیعی و آب زلال جو زده نشوید چون ظاهر تمیز آب به هیچوجه نشاندهنده سلامت آن نیست. در مواردی که دسترسی به آب معدنی یا آب سالم و مطمئن ندارید میتوانید به مدت پنج دقیقه آب را بجوشانید تا قابل مصرف شود. بد نیست بدانید استفاده از قرصهای هالوژن (ماده ضد عفونیکننده آب که در داروخانهها موجود است) طبق دستورالعمل آن به سالم سازی آب کمک میکند. اگر هم دنبال غذاهای محلی هستید برای یافتن رستورانهای معتبر از افراد بومی راهنمایی بخواهید.
علائم اسهال مسافرتی
به گفته دکتر امیرحسین وکیلی مقدم، متخصص عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران چند ساعت یا حتی چند روز بعد از صرف غذا یا آب آلوده علائم اسهال مسافرتی شروع میشود که در بچهها با دلدرد، حالت تهوع و استفراغ و گاهی تب همراه است. مهمترین مشکلی هم که سلامت کودک را تهدید میکند، خطر کمآبی است. بنابراین در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کنید و در این فاصله به بیمار مایعات بدهید، اما از دادن خودسرانه هر نوع دارویی به بچهها بپرهیزید.
لیموترش آری، گردو نه!
به گفته متخصصان تغذیه مصرف لیموترش و ماست، احتمال مسمومیت و گرمازدگی را در طول سفر کاهش میدهد، اما در مقابل، خرید و مصرف خوراکیهای غیر بهداشتی کنار جادهای مثل لواشک، آب زرشک، دل و جگر و گردوی تازه از فروشندههای دوره گرد سلامتتان را به خطر میاندازد. البته از آنجا که بچهها سیستم گوارشی ضعیفتری دارند بیشتر از بزرگسالان در معرض خطر قرار میگیرند. در عین حال فراموش نکنید باکتریای که بیماری اسهال مسافران را ایجاد میکند، از طریق آب یا غذای آلوده وارد بدن کودکان میشود. استفاده از دستشوییهای بین راه، شستن دستها با آب آلوده یا آشامیدن آب غیربهداشتی و غذا خوردن در رستورانهای جادهای و غیربهداشتی و آلوده همه از دلایل بروز این بیماری بویژه اسهال هنگام مسافرت هستند. علت اینکه بیماری در مسافرت رخ میدهد آن است که متاسفانه خانوادهها هنگام سفر کمتر به بهداشت کودکان اهمیت میدهند.
جادوی شستن دستها
شستن دستها با آب و صابون بویژه بعد از دستشویی رفتن و قبل از غذا خوردن، میتواند تا 90درصد میزان ابتلا به اسهال مسافرتی را کاهش دهد. البته اشتباهی که ممکن است در رابطه با شستن دستهایتان انجام دهید زود آب کشیدن آنهاست، در حالی که شستن دستها باید حداقل بیست ثانیه طول بکشد تا همه میکروبها نابود شوند. استفاده از ژلهای ضدعفونی هم گزینه مناسبی است؛ به شرطی که جایگزین شستوشوی دست با آب و صابون نشود و فقط در شرایط ضروری مورد استفاده قرار بگیرد. پس اگر به آب دسترسی ندارید سراغ این ژلها بروید.
خطر دستشوییهای بینراهی
گروهی از افراد معتقدند رفتن به دستشوییهای بینراهی، احتمال ابتلا به عفونتهای واژن را افزایش میدهد و گروه دیگری هم میگویند با رفتن به این دستشوییها، دچار مشکلاتی مانند سوزش ادرار یا عفونتهای قارچی شدهاند. به همین دلیل یکی از دغدغههایی که برای برخی خانمها در طول سفر ایجاد میشود، استفاده از دستشوییهای عمومی است که اتفاقا بیشترشان بهداشت مناسبی ندارند. به گفته دکتر طاهره افتخار، متخصص زنان و عضو هیات علمی دانشگاه علومپزشکی تهران برخلاف باور بیشتر مردم، استفاده از دستشوییهای بینراهی، بزرگترین و مهمترین عامل افزایش ابتلا به عفونتهای دستگاه تناسلی در خانمها نیست و خود خانمها ناخواسته در طول سفر شرایط ابتلا به این عفونتها را فراهم میکنند. از آنجا که در طول سفر، مدت زمان زیادی در اتومبیل مینشینیم، امکان عرق کردن و ایجاد رطوبت و گرما در ناحیه تناسلی به وجود میآید.
پریسا اصولی / جام جم
جام جم سرا: اگر با خود فکر میکنید که چگونه میتوانید اتاق خواب کودکتان را به مکانی امن تبدیل کنید ادامه این مطلب را بخوانید.
مراقب کلید و پریزها باشید
خروجیهای برق را با پریزهایی ویژهای که به نحوی طرحی شده است که کودک نمیتواند دسترسی به سیم برق و خروجیهای ان داشته باشد تعویض کرده یا روی پریزهایی که دارید درپوش بگذارید تا فرزند شما به هیچ عنوان نتواند شیء فلزی نوک تیز یا انگشت خود را به این محفظه وارد کند.
پیشگیری از خطر
اگر در این اتاق طناب یا چادر یا حتی روسری دارید که کودک میتواند آن را به دور خود بپیچد بهتر است بسرعت آن را جمعآوری کنید، زیرا که ممکن است دختر یا پسر کوچک شما به قصد بازی آن را به دور خود بپیچد و دچار خفگی شود. این قاعده شامل ریسمانهای بلند اسباب بازیها و پردهها یا سیمهای برق وسایل روشنایی تزئینی هم میشود.
جلوگیری از زمین خوردن کودکان
تمامی وسایلی که ممکن است موجب زمین خوردن فرزند شما در اتاق شود را جابجا کنید. به عنوان نمونه وسایل بازی بزرگ و دست و پا گیر یا قالیچهای که ممکن است زیر پای کودک لیز بخورد. بهتر است برای این اتاق از کفپوش سراسری و یک دست نرمی استفاده کنید. البته یادتان باشد این کفپوشها نباید زیاد پُرزدار باشد چون ممکن است کودک انها کنده و به دهان بگذارد. علاوه براین لابهلای این پرزها مکان مناسبی برای جمع شدن آشغال، خردههای غذا و... باشد که آنها نیز سلامت وی را تهدید میکنند.
چراغ خواب مناسب
فراموش نکنید که در این اتاق چراغ خواب مناسبی نصب کنید تا فرزندتان از تاریکی شب نترسد، ضمن اینکه اگر در تاریکی قصد داشت از تختخواب به هر دلیلی بیرون بیایند زمین نخورد.
جمع آوری اسباببازیها بعد از بازی
نگذارید اسباب بازیهای فرزندتان بعد از بازی در کف اتاق باقی بماند چون ممکن است که موجب زمین خوردن وی شود. بنابراین بعد از اتمام بازی آنها را درون سبد ریخته و در بخش از اتاق قرار دهید که کمترین رفت و امد را پسر یادختر شما به آن قسمت دارد. یادتان باشد این سبد باید منفذدار باشد، به عبارتی هوا به راحتی در آن جریان داشته باشد تا اگر وی در هنگام بازی وارد آن شد ودر این وسیله بسته شددچار حادثه نباشد. البته بهتر است این سبد در نداشته باشدتا آسیبی کودک را تهدید نکند.
اگر تصمیم دارید در اتاق کودک سطل زباله قرار دهید باید این وسیله بر خلاف سبد اسباب بازی دردار باشد، زیرا برخی از کودکان به ویژه کودکان نو پا عادت به دستکاری همه وسایل اتاق خود دارند و ممکن است که محتویات آن را درون دهان خود بگذارد. توصیه دیگری که در این زمینه داریم این است که از انداختن وسایل تیز و نوارهای لاستیکی به درون این سطل خودداری کنید.
دقت بیشتر در انتخاب تختخواب کودک
هنگام خرید تختخواب نیز باید به چند نکته توجه داشته باشید، به عنوان مثال سن و شرایط فیزیکی فرزند شما از جمله مواردی است توجه به آن ضرورت دارد. اگر دو کودک دارید و میخواهید تختخواب دوطبقهای برای آنها خریداری کنید یادتان باشد فرزند شما باید حداقل ۶سال داشته باشد تا بتواند ایمنی خود را در این تختخوابها حفظ کند.
درصورتی که پسر یا دختر شما زیاد در خواب غلت میزند بهتر است تهیه این نوع تختخواب را فراموش کنید چون ممکن از برای کودک شما مشکل ساز باشد و سلامت وی را به مخاطره بیاندازد. اگر کودک زیر سه سال سن دارد، بهتر است به سراغ تختخوابهایی بروید که اطراف آنها دارای حفاظ نردهای است و مانع از افتادن وی در حالت غلت زدن خواهد شد. فاصله این نردهها باید بین سه تا ۶ سانت باشد تا کودک گردنش را وارد این فضا نکند و در معرض خفگی قرار نگیرد. دیگر اینکه تشک تخت باید بهطور کامل با گوشههای تخت هماندازه باشد.
جایگاه مناسب برای تختخواب کودک نیز از نکاتی است که نباید آن را فراموش کنید. تختخواب کودک حداقل باید از پنجرهها، رادیاتورها، چراغهای دیواری و پردهها فاصله داشته باشد. در این صورت کودک نمیتواند خود را به پنجره برساند و از آن به بیرون پرتاب شود یا حرارت مستقیم رادیاتورها باعث سوختگی دست و صورت کودک نمیشوند. روی تمام پنجرهها قفل وصل کنید تا کودکان نتوانند پنجره را به راحتی بگشایند.
گاهی کودکان از پنجره بالا میروند و آن را میگشایند و از آن به بیرون پرتاب میشوند ولی، به ویژه اگر منزل شما آپارتمانی است لازم است به این نکته توجه کافی داشته باشید. دقت کنید صندلی میز و سایر لوازم منزل یا اتاق کودک خواب را در مجاورت پنجرهها نچینید. کودکان از این وسایل بالا میروند خودشان را به پنجره میرسانند و آن را میگشایند.
حواستان به وسایل خطرناک باشد
تفنگ، تیرو کمان یا سایر اسباب بازیهایی که خود یا اجزای آنها در فضا حرکت میکنند، برای کودکانی که در اتاق خواب خود بازی میکنند خطرناک هستند. بنابراین یا این اسباببازیها را جمع کنید یا با دقت و هوشیاری مراقب استفاده کودکان از این وسایل باشید.
اسباب بازیهایی که موهای زیاد دارند مانند توپهای مویی توپک میتوانند در گلوی کودک گیر کنند پس این اسباببازیها را از جلوی دست کودک جمع کنید.
اسباب بازیهای کودکان بزرگتر را در اختیار کودکان زیر سه سال قرار ندهید. اسباب بازیهای کوچک را برای بازی کودکان نوپا در اتاق خواب آنها قرار ندهید چون آنها را میبلعند و دچار خفگی و یا انسداد مری میشوند. اسباب بازیهای نرم را برخی کودکان میبلعند بنابراین این اسباب بازیها را نیز از دسترس کودکان نوپا دور نگه دارید. اسباب بازیهای سنگین را در قفسههای بالای کمدها در اتاق کودک نگذارید تا کودک مجبور شود برای دست یافتن به آنها خود را بالا بکشد و این اشیای سنگین روی سر و صورتش بریزند. (حمایت)
بدون شک پیش از اینکه به سفر حج مشرف شوید، باید نسبت به واکسینه کردن خود در برابر بیماریهای مننژیت و آنفلوآنزا اقدام کنید، اما رعایت نکات بهداشتی در طول سفر هم امری واجب و حیاتی است.
برای بسیاری از افرادی که به سفر حج مشرف میشوند، یک یا چند نوع عفونت تنفسی رخ میدهد و باتوجه به تعداد زیاد زائران این موضوع چندان هم عجیب و غیرعادی نیست هرچند که میتوان از بروز آنها پیشگیری کرد. در این میان مهمترین عاملی که موجب بروز عفونتها میشود، تماس مستقیم دستها با سطوح مختلف مثل زمین، در و دستگیره و... و انتقال آلودگی به مخاط دهان و چشم و بینی است. درواقع ترشحات ناشی از سرفه و عطسه افراد با ملیتهای مختلف و بیماریهای مسری باعث آلودگی سطوح شده و این آلودگی از طریق تماس دست و مخاط به بدن منتقل میشود.
از زیرانداز حصیری استفاده کنید
حتما میدانید که افراد در سفر خانه خدا اجازه استفاده از مهر را ندارند، به همین دلیل هم برای خواندن نماز دنبال سطوحی میگردند که با سنگ پوشیده شده باشد، اما نکته بسیار مهمی که در این میان مغفول میماند، آلودگی این کفپوشها به دلیل تماس مداوم پاهای کثیف و آلوده افراد مختلف است.
متاسفانه حجاج برای سجده سرشان را روی این سطوح سنگی میگذارند و دست و دهان و چشمشان با میکروبها تماس پیدا کرده و به این ترتیب زمینه بروز مشکلات عفونی افزایش پیدا میکند. البته دکتر حمید عمادی، متخصص بیماریهای عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با جامجم میگوید: زائران خانه خدا میتوانند از سجادهها یا حتی زیراندازهای حصیری کوچک و قابل حمل استفاده کنند تا شرع و بهداشت را با هم رعایت کرده باشند. در این حالت صورت نمازگزاران و زائران تماس مستقیم با سطوح آلوده ندارد و احتمال بروز بیماریهای تنفسی بشدت کاهش مییابد.
مراقب بیماریها باشید
به گفته دکتر عمادی تراکم و ازدحام جمعیت در سفر حج، استرس و خستگی سفر، بیخوابی، کمآبی و تغذیه نامناسب و به دنبال آنها تضعیف سیستم ایمنی بدن و البته قرار گرفتن در معرض کولر گازی و مصرف آب یخ پیش از خشک شدن عرق بدن ازجمله عواملی هستند که زمینه مساعدی را برای ابتلا به بیماریهای تنفسی شایع فراهم میکنند. مننژیت ازجمله بیماریهایی است که در عربستان شیوع زیادی دارد و با علائمی مثل تب، سردرد، سفتی گردن، تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، گیجی و خوابآلودگی، عفونت دستگاه تنفس فوقانی، تشنج و راشهای خونریزیدهنده جلدی بروز میکند. به همین دلیل هم زائران خانه خدا حداقل 15 روز پیش از اعزام باید علیه آن واکسینه شوند، اما دیرتر از این زمان ایمنی ایجاد نخواهد کرد. البته واکسیناسیون علیه مننژیت مننگوکوکی اجباری است و از سفر واکسینه نشدهها ممانعت به عمل میآید. حتی برخلاف باور عموم، واکسن مننژیت فقط در یک نوع پلیساکاریدی به بازار ارائه میشود و حجاج نباید بابت این موضوع دچار سردرگمی شوند. در مقابل واکسن پنوموکوک دو نوع مختلف دارد؛ مدل پلیساکاریدی که اثربخشی قابل قبولی دارد و 23 بیماری دیگر را هم تحت پوشش قرار میدهد و مدل دیگر که از نظر ایمنی دارای عملکرد بهتری است، اما علیه 13 بیماری ایمنی ایجاد میکند و گرانتر از نوع اول است. دکتر عمادی تزریق هر دو واکسن با فاصله هشت هفتهای را بهترین روش عنوان میکند، اما معتقد است واکسیناسیون علیه این بیماری عفونی تنفسی که در عربستان چندان شایع نیست، برای حجاج الزامی نیست و تزریق آن فقط به سالمندان، افرادی که مبتلا به بیماری مزمن قلب و ریه هستند، زائرانی با بیماریهای زمینهای و نقص ایمنی، بیماران دارای مشکلات خونی، افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی و... توصیه میشود.
آنفلوآنزا و مرس را دستکم نگیرید
آنفلوآنزا از دیگر بیماریهای شایع ایام حج محسوب میشود، اما خوشبختانه واکسن سال 2014 و 2015 که ایمنی بسیار بالایی هم دارد در بازار موجود است و تزریق آن برای حجاج بالای 50 سال، افراد سیگاری و دارای ضعف سیستم ایمنی، زائران مبتلا به بیماریهای ریوی، تنفسی و... امری مستحب به حساب میآید. دکتر عمادی با بیان اینکه حجاج باید مراقب بیماری های ناشی از سندرم تنفسی خاورمیانه (منشأ بیماری خفاش، شتر و...) باشند، تاکید میکند: امسال عفونت مرس که از جنس کرونا ویروس و از خانواده بیماری سارس است، در عربستان شایع است؛ هرچند در مکه و مدینه کمتر از شهرهای دیگر مثل ریاض شیوع دارد. افراد مبتلا دچار سرماخوردگی و عفونت تنفسی ساده همراه با تب، سردرد و تنگی نفس میشوند و بتدریج تنگی نفس آنقدر شدید میشود که بیمار به بیمارستان مراجعه میکند و برای مراقبت بیشتر باید بستری شود.
این بیماران نارسایی شدید تنفسی پیدا میکنند. البته همه علائم شبیه عفونت سارس است، اما مرس علامت خطرناکتر دیگری دارد که در عفونت سارس دیده نمیشود؛ این ویروس آنقدر قدرتمند عمل میکند که حتی کلیهها را از کار میاندازد و بیمار به دیالیز احتیاج پیدا میکند. قربانیان این ویروس هم بیشتر افراد دچار بیماریهای مزمن کلیوی، ریوی، قلبی ـ عروقی، دیابت، آسم یا افراد مسن و آنهایی هستند که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است. از طرفی راههای انتقال این بیماری از طریق قطرکهای تنفسی است و دست دادن، روبوسی، عطسه و سرفه چرخه انتقال را تکمیل میکند. در عین حال، نباید فراموش کنید تاکنون هیچ داروی ضدمیکروب یا آنتیبیوتیک خاصی برای درمان مرس ساخته نشده و بیشتر کسانی که بر اثر ابتلا جانشان را از دست دادهاند، 7 تا 10 روز از بیماریشان میگذشته است، حتی واکسنی هم برای پیشگیری وجود ندارد. بنابراین بهترین روش برای مقابله با سندرم تنفسی خاورمیانه یا همان بیماری مرس و البته سایر بیماریهای عفونی تنفسی، رعایت توصیههای بهداشتی و یکی از مهمترین آنها یعنی شستن مداوم دستهاست.
پیشگیری از بیماریهای شایع با آب و صابون
یادتان باشد بیماریهای عفونی تنفسی شایع در ایام حج از طریق پوست سالم منتقل نمیشوند اما میتواند از طریق دست آلوده منتشر شود و تماس دست آلوده به این میکروبها با چشم و دهان و بینی میتواند افراد را بیمار کند. مهمترین نکته این که حتیالامکان از تماس دستها با مخاط بدن اجتناب کنید و پیش از خوردن غذا یا هر نوع خوراکی و دارو، پس از رفتن به توالت و همچنین عطسه و سرفه و تماس با سطوح مختلف، دستهایتان را بشویید.
البته همه ما شستن دستها را از کودکی یاد میگیریم، اما به گفته دکتر عمادی بنا به دلایل مختلف این کار را با دقت انجام نمیدهیم یا حتی با وجود آگاهی، شستن دستها را فراموش میکنیم. برای شستن دستها حتما از آب و صابون یا مایع دستشویی استفاده کنید چون آب به تنهایی بیفایده است، هنگام شستوشو، دستهایتان را حداقل 20 تا 30 ثانیه به هم بمالید و بین انگشتان و پشت دستها و زیر ناخنها را فراموش نکنید. در صورتی هم که به آب و صابون دسترسی نداشتید، میتوانید از ژلهای ضدعفونیکننده بر پایه الکل استفاده کنید که همان کارایی را دارد.
توصیه طلایی پس از سفر
بسیاری از متخصصان در زمینه استقبال و شرکت در مراسم ولیمه حجاج به مردم هشدار میدهند. درواقع تاکید آنها به زائرانی که از سفر حج برمیگردند و خانوادههایشان این است که از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن همدیگر به دلیل خطر ابتلا به عفونتهای تنفسی پرهیز کنند، اما دکتر عمادی این توصیه را رد میکند و معتقد است نمیتوان از مردم توقع داشت که به دیدن حجاج نروند، اما زائری که از خانه خدا برمیگردد و علائمی مثل سرماخوردگی دارد، باید در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کند، هنگام استقبال از مهمانان ماسک بزند و البته روبوسی را فاکتور بگیرد.
پریسا اصولی / جام جم
جام جم سرا: گروههای اصلی غذایی عبارتند از:
گروه نان و غلات:
این گروه شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، رشته، گندم، جو، ذرت و مقدار توصیه شده ۱۱ ـ ۶ سهم در روز است.
هر سهم معادل: یک برش نان سنگک، تافتون یا بربری به اندازه یک کف دست، یا چهار برش نان لواش، یک لیوان غلات پخته مانند برنج یا ماکارونی یا نصف لیوان غلات خام است.
نقش: تأمینکننده انرژی در بدن است.
گروه شیر و لبنیات:
این گروه شامل شیر، ماست، پنیر، کشک، بستنی و مقدار توصیهشده ۴ ـ ۳ سهم در روز است.
هر سهم معادل: یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، ۶۰- ۴۵ گرم پنیر، یک لیوان کشک، یک و نیم لیوان بستنی
نقش: جهت حفظ سلامت و استحکام استخوانها
گروه گوشت، تخممرغ، حبوبات و مغزها:
این گروه شامل انواع گوشت سفید و قرمز، ماهی، جگر، تخممرغ، عدس، نخود، لوبیا، پسته، بادام، گردو و مقدار توصیه شده ۳ ـ ۲ سهم در روز است.
هر سهم معادل: ۶۰ گرم گوشت قرمز یا ماهی یا مرغ، نصف لیوان حبوبات خام یا یک لیوان حبوبات پخته، دو عدد تخممرغ یا نصف لیوان از مغزها است.
نقش: منبع خوبی از آهن هستند.
گروه میوهها و سبزیها:
این گروه شامل انواع مختلف مرکبات، زردآلو، طالبی و سبزیجات سبز تیره مثل اسفناج و سبزیجات زردرنگ مثل هویج است.
مقدار توصیه شده: یک عدد سیب، پرتقال یا موز متوسط، نصف لیوان حبه انگور، نصف لیوان میوه پخته، دو عدد زردآلو، یکچهارم طالبی متوسط، نصف لیوان آب میوه یا یک سوم لیوان آب لیمو ترش یا دو قاشق غذا خوری میوه خشک (برگه) است.
نقش: منابع غنی از انواع ویتامینها مواد معدنی و فیبر هستند.
اهمیت صبحانه:
صبحانه یکی از اصلیترین وعدههای غذایی روزانه کودک است. بچههایی که صبحانه نمیخورند دارای ضریب هوشی پایینتر و قدرت یادگیری و یادآوری کمتری هستند.
والدین چه کمکی میتوانند انجام دهند؟
شام در ساعات ابتدایی شب صرف شود تا کودک در ساعت معین و به موقع بخوابد.
کودکمان را صبح به موقع (با فاصله زمان مناسب از زمان حرکت به مدرسه) بیدار کرده تا پس از کمی نرمش و ورزش برای صرف صبحانه اشتها پیدا کند.
فعالیت بدنی در شرایط ناشتا سبب افزایش هورمون رشد در کودکان میشود. پس کمی تحرک به رشد کودکان کمک میکند. صبحانه را بهعنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کنند و همگی به دور یک سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای کودکان باشد.
سعی شود نان تازه یا گرم شده برای صبحانه تهیه شود.
سفره صبحانه را میتوان با سبزیجات، خیار و گوجهفرنگی، دلپذیرتر کرد.
نمونههایی از صبحانه کامل و مقوی شامل:
فرنی، شیر برنج، حلیم و عدسی و فرآوردههای غلات مثل شیرینگندمک همراه با شیر، نان و پنیر و گردو، تخممرغ، کره و عسل، خرما همراه با یک لیوان شیر، نان، و پنیر و گوجهفرنگی
میانوعده غذایی در مدرسه:
دانشآموزان در میانه روز به اندازه وعدههای اصلی گرسنه نیستند بنابراین دقت به اینکه چه مواردی را برای میان وعده انتخاب میکنند دارای اهمیت است زیرا قند خون تأمینکننده نیاز مغز برای فعالیت است و تأمین و تنظیم قند خون با جگر یا کبد بوده و کودکان به علت کوچک بودن کبد یا جگر ذخیره کافی برای تأمین قند خون ندارند پس علاوه بر مصرف صبحانه مصرف میانوعده از ضروریات تغذیه کودک جهت تأمین کارایی و جلوگیری از حواسپرتی در کلاس است.
الگوی پیشنهادی برای میان وعده سالم در کیف فرزندان دانشآموزتان:
میوههای خشک شامل انجیر خشک، توت خشک، برگه زردآلو و هلو
انواع مغزها شامل بادام، پسته، گردو، فندق
انواع میوهها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، زردآلو، انگور،
انواع سبزیها نظیر هویج، کاهو، خیار
انواع ساندویچها مثل نان و پنیر و گردو، ساندویچ تخممرغ، نان، کره و عسل
خوراکیهای مجاز بوفه مدارس:
تنقلات شامل پسته، بادام، فندق، کشمش، گندم بوداده، توتخشک، نخودچی، انجیر خشک و سویای بو داده
انواع کیک و کلوچه و بیسکویتهای ساده و بدون کرم
انواع ساندویچها مانند پنیر و نان و به صورت بستههای یک نفره
نوشیدنیها:
شیر، ماءالشعیر، دوغ بدون گاز
بستنیهایی از نوع بدون رنگ و پاستوریزه
انواع ماست میوهای
خوراکیهای غیرمجاز بوفه مدارس:
سالاد اولویه
پیراشکی، چیپس
انواع بستنیهای یخی، شکلات، پاستیل، آبنباتهای رنگی
آدامس، کاکائو، شکلاتهای چسبنده، نوشابههای گازدار، انواع پفک
توصیههای مهم:
روزانه حتماً باید علاوه بر سه وعده غذایی اصلی (صبحانه، ناهار، شام)، ۲ میانوعده (ساعت ۱۰ صبح و ۴:٣٠ عصر) نیز مصرف شود.
در برنامه غذایی روزانه حتماً از ۴ گروه غذایی اصلی و گروه متفرقه در حد متعادل استفاده کنند.
از دادن شیرینی یا شکلات بهعنوان جایزه به دانشآموزان خودداری شود.
از تنقلات غذایی کمارزش مانند پفک نمکی، چیپس، شکلات و نوشابه که زمینهساز چاقی و درنهایت بیماریهایی قلبی و عروقی است، استفاده نشود.
باید حداقل روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت متوسط یا شدید داشته باشند که توصیه میشود این فعالیت درست قبل از وعده اصلی غذایی (ناهار) نباشد.
برای اینکه یادگیری دانشآموزان در درسها بهتر شود و حافظه خوبی داشته باشند، مصرف ماهی و میگو (۳ ـ ۲ مرتبه در هفته) فراموش نشود.
برای اینکه دچار کم خونی نشده و زود خسته نشوند هر روز از منابع غذایی حاوی آهن مثل گوشت قرمز، مرغ، جگر، تخممرغ، حبوبات، غلات، سبزیهای برگ سبز، مغزها، خشکبار و... استفاده کنید. (دکتر داود بابابیگلو - متخصص تغذیه/شهروند)
جام جم سرا به نقل از بانکی: در ایران استفاده از دستگاهای کارت خوان در سالهای اخیر بسیار مرسوم شده است ولی کمتر فروشگاهی است که این دستگاهها را در اختیار مشتری بگذارد. خریدار معمولا مجبور است رمز کارت خود را به فروشنده بدهد و سوءاستفاده از این روش خرید و فروش، دشواریهای زیادی را پدید آورده است.
یک واقعیت: حفاظت از رمزها در درجه اول بر عهده صاحب کارت
گام نخست برای امنیت و حفظ اطلاعات شخصی چون رمزهای بانکی، یادگیری روشهای صحیح و اشاعه و آموزش فرهنگ درست استفاده از آنها به فرزندان، اطرافیان یا اعضای جامعه است. اما چگونه و با چه راهکارهایی میتوان از احتمال وقوع کلاهبرداریهایی به این روش کاست؟
رمز، راز است
رعایت نکاتی ساده میتواند احتمال سوءاستفاده و برداشت غیرمجاز از حساب بانکی ما را کاهش دهد:
- گذرواژه خود را جایی ننویسید. از ارسال شماره حساب و رمز خود و حتی ذخیره آن در گوشی همراهتان خودداری کنید. مناسبترین کار به خاطرسپاری رمز است نه نوشتن آن روی کاغذ.
- کارت بانکی خود را شخصا در دستگاه کارتخوان کشیده و خودتان رمز را وارد کنید؛ هیچگاه و تحت هیچ شرایطی آن را در اختیار فرد دیگر یا فروشنده قرار ندهید.
- قبل از اتمام پردازش و خاتمه عملیات بانکی، محل را ترک نکنید و در صورت ناموفق بودن تراکنش، رسید مربوطه را تا حصول اطمینان از کسر نشدن وجه از حساب خود نگهداری کنید.
- جمله معروفی است که میگوید رمز مانند مسواک است؛ آن را به کسی ندهید و هر چندگاه یک بار آن را عوض کنید.
- رسیدهای خرید را دور نریزید و آنها را برای مقایسه با ریز تراکنشهای بانکی نگاه دارید.
- گذرواژهها را باید ترکیبی از حروف و شناسهها و اعداد بیربط در نظر گرفت. درباره رمزهای بانکی بدترین کار استفاده از شماره شناسنامه، شماره تلفن، تاریخ تولد یا شمارههای مشابه است. کلاهبرداران و هکرها برای حدس زدن رمز شما اول به سراغ چنین اعدادی میروند.
- هنگام ورود رمز اینترنت بانک حتما ازصفحه کلیدامنیتی استفاده کنید. برخی برنامههای جاسوسی، دادههای ورودی توسط صفحه کلید شما را ضبط و به هکرها میفرستند.
- از گرفتن عکس از کارت خود و ارسال آن روی اینترنت خودداری کنید.
- در صورتی که کارت بانکی بلااستفاده دارید، آن را خرد کرده و نابود کنید.
استفاده درست از کارت خوان و عابربانک
دستگاههای کارتخوان در ایران بیشتر در اختیار و در خدمت فروشنده هستند. فروشندگان این دستگاهها را بیشتر در داخل گیشه یا در انتهای فروشگاه و محلی دور از دسترس خریدار قرار میدهند. چنین سهل انگاریهایی زمینه را برای انواع کلاهبرداری، سرقت و برداشتهای غیرمجاز افزایش میدهد. پس:
- از فروشنده بخواهید دستگاه کارتخوان را به نزدتان بیاورد یا خود به کنار دستگاه بروید.
- از فروشنده بخواهید پس از وارد کردن بهای درخواستی و آماده سازی دستگاه تا پیش از ورود رمز، آن را به شما بدهد. در بسیاری از کشورها فروشنده هنگام ورود رمز شما، روی خود را برمیگرداند یا دست خود را در مقابل صفحه کلید کارت خوان حائل میکند؛ شما نیز میتوانید این کار را بکنید. حفاظت از رمزتان حق شماست.
- برای استفاده از عابربانک نیز باید روشهایی را مراعات کرد. بهترین راه این است که هنگام استفاده افراد از دستگاههای عابربانک فاصلهای بیش از یک متر از او بگیرید. صفی که برای عابربانک تشکیل میشود باید از فاصله یک تا دو متری پشت استفاده کننده آغاز شود. اگر فرد پشت سری فاصله معقولی از شما ندارد، از او بخواهید عقبتر بایستد.
استفاده از روشهای فوق تا حد زیادی امکان سوءاستفاده از شما را کم میکند. هکرها و کلاهبرداران همواره به دنبال افراد سهل انگارند. با افزایش اطلاعات خود و انتقال آن به اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، پافشاری بر روش درست استفاده از فناوری و مقاومت در مقابل خواستههای غیرمعقول، از قربانی شدن خود جلوگیری خواهید کرد.
جام جم سرا به نقل از تسنیم: با شروع فصل سرما و بارش برف و کولاک در برخی از مناطق، تعدادی از مدیرانعامل جمعیت هلالاحمر استانهای کشور ضمن تاکید بر لزوم ایجاد ایمنی برای کاهش حوادث و تصادفات جادهای و نیز ایجاد امکان تردد ایمن در جادههای کشور، مسائلی که باعث حوادث در جادههای استانها میشود را تشریح کردند.
علیرضا خصوصیثانی مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان گیلان با بیان اینکه پیش از هر سفری باید تمهیدات لازم را جهت ایمنسازی خود و همراهان انجام دهیم، گفت: اطمینان از سالم بودن وسیله نقلیه از ضروریترین اقدامات پیش از سفر است که در فصل سرما این مهم چند برابر دارای اهمیت میشود.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان گیلان با اشاره به موارد ضروری که باید در طول سفر همراه داشته باشیم، افزود: موادغذایی لازم جهت استفاده حداقل برای ٢4ساعت، امکانات گرمایشی، آب به میزان کافی و سوخت لازم خودرو از جمله این موارد هستند.
خصوصیثانی با تأکید بر آگاهی مسافران از شمارههای ضروری، گفت: باید در مواقع نیاز با شمارههای ضروری تماس گرفت اما باید دقت کرد که از تماسهای غیرضروری خودداری شود و تلفنشان اشغال نباشد زیرا ممکن است امدادگران نیاز داشته باشند جهت اطلاع دقیق از محل حادثه مجددا تماس بگیرند.
وی در ادامه اضافه کرد: در فصل سرما سطح جادههای استان گیلان به علت بارشخیز بودن و آبگرفتگی ناشی از بارش، لغزنده و پرخطر میشود که عدماطلاع بعضی از رانندگان مسافر که نسبت به راههای ارتباطی آگاهی ندارند باعث حادثه میشود.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان گیلان با اشاره به فعالیتهای آموزشی جهت آگاهی مسافران و شهروندان سطح استان گیلان افزود: با شروع فصل سرما، جمعیت هلالاحمر استان گیلان با همکاری نهادهای دیگر مانند شورای محله و پایگاههای بسیج در برنامههای مختلف، آموزشهای لازم درخصوص اقدامات ایمنی در جادهها در حین سفر را به علاقهمندان ارایه میدهد.
اطمینان از سالم بودن خودرو
حسن خدابندهلو مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان کردستان نیز درخصوص آغاز فصل سرما و اقدامات پیشگیرانه رانندگان جهت کاهش خسارات در حوادث بیان کرد: حادثه همیشه در کمین است و کسی از حوادث درامان نیست پس باید برنامهریزی لازم انجام شود که ریسک حوادث به پایینترین سطح خود برسد.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان کردستان با بیان اینکه قدم اول در ایمنیسازی سفر و تردد در فصل سرما توجه به توصیههای پلیسی است،گفت: خودروها باید از نظر فنی سالم و وسایلی مانند زنجیرچرخ را به همراه داشته باشند.
خدابندهلو ادامه داد: رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از قبیل سرعتمطمئنه، عدمانحراف، رعایت فاصله مجاز و بستن کمربند ایمنی از جمله توصیههای پلیسی است که باید حتما توسط رانندگان رعایت شود. البته توصیه ما این است که مردم حتیالمقدور در فصل سرما از مسافرتهای غیرضروری اجتناب کنند. در سفرهای ضروری هم سعی کنند حداقل مواد موردنیاز را به همراه داشته باشند که اگر حادثهای اتفاق افتاد مواردی از قبیل پوشاک و خوراک خشک همراه آنان باشد.
وی بیشتر حوادث شکلگرفته ناشی از برف و کولاک را در روزهای جاری در استان کردستان واژگونی خودروها اعلام کرد و گفت: بیشتر این واژگونیها به دلیل رعایت نکردن سرعت مطمئنه در سطح جادهها بوده است.
همراه داشتن کیف نجات
عزیز نوری مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان آذربایجانشرقی نیز با تأکید بر آگاهی شهروندان و مسافران پیش از هر حرکت از وضع مسیر و جادههای ارتباطی گفت: سالم بودن تجهیزات خودرو مخصوصا سیستمبرق، سیستم گرمایشی، برف پاککن از موارد ضروری است که پیش از هر سفر باید بررسی شوند.
مدیرعامــل جمعیــت هلالاحمــر اســـتان آذربایجانشرقی با اشاره به ضرورت وجود کیفنجات در خودروها گفت: باید کیف مخصوص وسایل امدادی و بوکسور طنابی که قیمت پایینی هم دارد در خودرو موجود باشد.
نوری ادامه داد: کفش مناسب، لباسگرم و موادغذایی بستهبندی شده نیز از دیگر مواردی است که باید در سفرهای جادهای، مسافران محترم به همراه داشته باشند.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان آذربایجانشرقی با اشاره به اهمیت و ضرورت زنجیرچرخ نیز گفت: ضمنا داشتن زنجیر چرخ توصیه میشود و حتما یکبار زنجیرچرخ را قبل از سفر باز و بسته کنند که در صورت نیاز آمادگی کامل را برای استفاده از آن داشته باشند.
وی با اشاره به مسافران شهری نیز گفت: درخصوص مسافران شهری هم توصیه میشود که برنامهریزیهای لازم را در حین تردد در شهر داشته باشند و بدانند که در فصل سرما به علت لغزنده بودن جادهها و بارش باران و برف ترافیک بیشتری نسبت به سایر اوقات در سطح خیابانها داریم.
نوری اضافه کرد: به هیچوجه در شانههای خاکی جادهها تردد نکنند زیرا این کار هم باعث افزایش خطر برای خودرو و هم باعث گرهخوردن ترافیک میشود.
توجه به هشدارهای پلیس و هواشناسی
بهرام غیبی مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان اردبیل نیز با بیان اینکه پیش از هر سفری باید اطلاعات کامل از وضع آبوهوایی مبدا و مقصد سفر داشته باشیم به شهروند گفت: توجه به هشدارهای هواشناسی، پلیس و نیروهای امدادگر میتواند بسیاری از حوادث را کاهش دهد و مسافرتی ایمن را بهدنبال داشته باشد.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان اردبیل با اشاره به اینکه متاسفانه خیلی از مردم حتی سادهترین وسایل برای فصل سرما مانند پوشاک موردنیاز را نیزبه همراه نمیآورند، گفت: زنجیرچرخ، لاستیک ذخیره و موادغذایی خشک از جمله موارد موردنیاز در فصل سرما در سفرها محسوب میشوند.
غیبی با بیان اینکه در صورت بروز حادثه خواهشمندیم مسافران با آرامش کافی با امدادگران همکاری داشته باشند، گفت: مسافران میتوانند پس از هر حادثه با شماره ١١٢ تماس بگیرند و از خدمات امدادی لازم بهرهمند شوند.
بدون زنجیر چرخ سفر نکنید
حمید رهانجام مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان قزوین نیز با اشاره به وجود گردنههای صعبالعبور در استان قزوین بیان کرد: تأکید ما بر این است که مردم به هیچوجه بدون داشتن زنجیرچرخ سفر نکنند.
وی با اشاره به دیگر ضروریات سفر در فصل سرما عنوان کرد: مسافران، لباس منطبق با فصل سرما، موادغذایی خشک و تجهیزات خودرویی سالم را حتماً به همراه داشته باشند.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر استان قزوین در خصوص رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی نیز خاطرنشان کرد: متاسفانه بیشتر حوادث رخ داده در چند روز اخیر به دلیل عدمرعایت همین قوانین از جمله رعایت فاصله طولی لازم در جادههای استان بوده است.
جام جم سرا: دکتر ابراهیم رزمپا گفت: تنفس از طریق بینی ۲ تا ۳ ماه پس از جراحی بینی به علت التهاب شدید مخاط در مجاری هوایی دچار مشکل میشود، اما این مشکل کوتاه مدت است. پرهیز از مصرف غذاهای جویدنی در روزهای اول پس از عمل الزامی است و هنگام خواب نیز زیر سر بیمار باید بلند باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: گچ بینی از جنس فایبرگلاس است و ۷ روز پس از عمل توسط پزشک برداشته شده و بخیهها کشیده میشوند. بیمار باید هنگام برداشتن گچ و کشیدن بخیهها به علت اندک درد احتمالی قبل از مراجعه به پزشک حمام کند تا گچ صورت خیس بخورد و راحتتر برداشته شود.
وی با اشاره به اینکه در روز دوم تامپونها از بینی توسط پزشک جراح خارج میشوند و بینی باید پس از آن با سرم شستوشو شود، اظهار کرد: بیمار باید از سرنگ پنج سیسی بدون سوزن آن استفاده کند و ابتدا سرم را بکشد و در وضعیت ایستاده یا خوابیده از کنار چسبها، سرم شستوشو را به داخل بینی بریزد که انجام این کار در چند روز از نکات ضروری است.
این متخصص گوش، گلو وبینی در ادامه یادآور شد: هنگام شستوشو نباید فشاری به بینی وارد شود. بنابراین قسمتی از سرم شستوشو از سوراخهای جلوی بینی خارج و قسمتی از آن نیز از انتهای حلق وارد دهان میشود.
وی خاطرنشان کرد: مصرف آنتی بیوتیک، مسکن در صورت درد، داروی ضد التهاب طبق دستور پزشک و استحمام بیمار پس از مدت ۳ روز بعد از ترخیص از دستورهایی است که پزشک بعد از عمل جراحی بینی به وی یادآوری میکند، اما خیس نشدن صورت و گچ بینی هنگام حمام الزامی است.
رزمپا با تاکید به اینکه برخی از پزشکان برای شستوشو از قطرههای بینی استفاده میکنند که به علت حجم کم قطرهها این روش موثر نیست، اظهار کرد: پس از برداشتن گچ لازم است روی بینی چسب زده شود.
وی با اشاره به اینکه تعویض چسب بینی به صورت یک نوبت در هفته و هنگام شل شدن الزامی است، تصریح کرد: چسب بینی تا یک ماه پس از عمل در مطب توسط پزشک جراح شما هفتهای یک نوبت تعویض میشود. توصیه میشود پس از عمل جراحی بینی تا شش هفته از عینک آفتابی استفاده نشود.
وی با تاکید بر اینکه چسب بینی باید پس از ۲ تا ۳ ماه بعد از عمل جراحی استفاده شود، یادآور شد: پس از عمل جراحی بینی به شدت متورم میشود و شکل نهایی آن پس از حدود یک سال به دست میآید، اما سرعت کاهش ورم در طول هفتهها و ماههای اول سریعتر است. بنابراین پس از ۳ ماه تقریبا ۸۰ درصد ورم بینی کاهش مییابد.
وی تصریح کرد: در برخی از موارد ورم بینی به صورت مورد انتظار کاهش نمییابد که ممکن است پزشک پس از ۳ هفته بعد از عمل از تزریق موضعی آمپول تریامسینولون استفاده کند که استفاده از این آمپول برای بینیهای گوشتی یا بینیهایی که حین عمل خیلی کوچک شدهاند، میتواند مفید باشد.
رزم پا در پایان خاطرنشان کرد: این بیماران میتوانند پس از سه تا شش هفته پس از عمل ورزشهای سبک انجام دهند و انجام ورزشهای سنگین نیز پس از ۸ تا ۱۲ هفته مشکلی را برای بیماران ایجاد نمیکند. (ایسنا)
جام جم سرا: بر اساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه پزشکی هاروارد، محققان به این نتیجه دست یافتهاند که در طول روز معمولاً همه افراد احساس سرحالی میکنند اما بتدریج که ساعتها میگذرد و وقت غروب میشود هر فردی در هر شرایطی که قرار دارد احساس خواب آلودگی، خستگی و گیجی میکند و این احساس تقریباً از زمان ظهر به بعد به سراغ افراد میآید و بهترین راهکار برای حل خواب آلودگی و احساس کسالت اختصاص دادن یک فرصت کوتاه برای چرت زدن است.
از سوی دیگر محققان این دانشگاه توصیههای سادهای را برای حل این حالت کسالت آور ارائه دادهاند که به آنها اشاره میشود.
فرصتی طلایی
خواب یکی از نیازهای اساسی بدن به شمار میرود و مانند امور دیگر زندگی باید وقتهای مناسبی را به آن اختصاص داد تا بدن احساس انرژی خود را بازسازی کند. افراد باید برای چرتهای کوتاه مدت خود زمان بندی طلایی داشته باشند.
مایکل گراندنر متخصص روانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا در این راستا میگوید: معمولاً افراد پس از صرف ناهار احســـاس چرت میکنند که بهتر است به محض احساس سنگینی و خواب آلودگی فرصتی به چرت زدن اختصاص داده شود تا در خواب شب دچار تداخل نشوند، با توجه به اینکه در فصلهای سرد سال نور خورشید کم است و هوا زودتر تاریک میشود زمان چرت زدن نباید قبل از صرف ناهار یا ساعت سه به بعد باشد.
چرتهای کوتاه
برخی افراد مدام با خود این گفتوگوی ذهنی را تکرار میکنند که «حالا میخوابم، هر وقت که شد بیدار میشوم» این استراتژی مناسب به نظر نمیرسد.
افراد برای چرت زدن باید زمانی را در نظر بگیرند و ساعت بدن را با همان زمان تنظیم کنند. از این رو یک چرت مناسب باید بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه باشد. محققان بر این باورند اگر زمان چرت زدن بیشتر از نیم ساعت طول بکشد، عملکرد مغز کاهش پیدا میکند چون چرت زدن اگر بیش از یک ساعت طول بکشد فرد وارد مرحله عمیقی از خواب میشود که بعد از بیداری احساس بیحالی و کسالت میکند و باقی زمان روز او را تحت تأثیر قرار میدهد.
بهترین محل برای چرت
زمانی که افراد هنگام خواب روی تخت دراز میکشند، خواب طولانیتری را تجربه میکنند بنابراین دکتر گراندنر توصیه میکند: برای چرت زدن محل راحت و آسودهای انتخاب شود.
فضایی آرام
این روانپزشک در ادامه اشاره میکند: فضایی که قرار است فرد یک چرت کوتاه مدت را در آن تجربه کند باید با دقت خاصی انتخاب شود که تا حد امکان فضایی ساکت و تاریک باشد اما نباید این فضا زیاد تاریک باشد زیرا در فضای خیلی تاریک مغز گیج میشود و فکر میکند هنگام خواب فرا رسیده است. دمای اتاق باید مطلوب باشد و همین خنکی و لذت بخشی اتاق به داشتن یک چرت بهتر کمک میکند.
تنظیم مصرف کافئین
تحقیقات نشان میدهد نوشیدن یک فنجان چای یا قهوه قبل از اینکه فرد برای چرت زدن آماده شود به داشتن یک چرت آرام کمک میکند زیرا کافئین بعد از مصرف بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان میبرد تا تأثیر خود را در بدن نشان دهد در نتیجه زمانی که تأثیرگذاری کافئین در بدن آغاز میشود فرد از خواب بیدار شده و احساس سرحالی میکند. (ایران)
بایدها
*اطلاعات و عوارض دارو را که روی برچسبها نوشته شده است، مطالعه کنید.
*دارویی را به کودک بدهید که تنها علایم بیماری کودک را درمان میکند. به عنوان مثال اگر کودک آب ریزش بینی دارد، دارویی را که سردرد و تب را نیز درمان میکند، خریداری نکنید.
*از قاشق یا لیوان مخصوص خود دارو، برای اندازه گیری استفاده کنید.
*با دقت برچسب را بخوانید تا متوجه شوید از مصرف کدام موادغذایی یا فعالیت در زمان مصرف دارو، باید پرهیز شود.
*مطمئن شوید که معلم مدرسه، پرستار کودک و اعضای خانواده و... از میزان دقیق و زمان مصرف دارو اطلاع دارند.
*دارو را در بسته اصلی قرار دهید تا بتوان به راحتی از نوشتههای برچسب و تاریخ انقضای آن، اطلاع پیدا کرد.
*داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
*داروها را در جای خنک و خشک نگه داری کنید تا قبل از تاریخ انقضا اثرگذاری آن کمتر نشود.
نبایدها
*داروهای OTC سرفه و سرماخوردگی را بدون تجویز پزشک به کودک زیر ۴ سال ندهید.
*داروهای تجویز شده به فرد بزرگسال را به کودک ندهید زیرا داروهای بزرگسالان میتواند به کودکان آسیب برساند. نوجوانان در صورت داشتن جثه مناسب میتوانند از داروهای بزرگسالان استفاده کنند البته این امر نیز باید با مشورت پزشک انجام شود.
*آسپرین یا داروی حاوی آسپرین، به فرد زیر ۱۸ سال داده نشود. آسپرین میتواند یک بیماری جدی به نام «سندروم ری» در کودکان به وجود بیاورد.
*داروهای نسخهای را با داروهای «OTC» با هم و بدون مشورت پزشک مصرف نکنید.
*همزمان بیش از یک نوع داروی سرفه و سرماخوردگی OTC مصرف نشود، مگر اینکه از نظر پزشک منعی نداشته باشد. زیرا امکان دارد که هر دو، ماده فعال از جمله استامینوفن و آنتی هیستامین داشته باشد.
*از داروهای OTC تاریخ مصرف گذشته استفاده نکنید.
*داروها را در حمام یا کابینتهای حمام که گرم و مرطوب است نگه ندارید.
*برای بردن کودک به نزد پزشک تعلل نکنید. علایم سرماخوردگی باید سریع از بین برود و داروهای «OTC» تنها برای استفاده کوتاه مدت است.
*برای خواباندن کودک از داروهای سرفه و سرماخوردگی «OTC» استفاده نکنید. به جای آن با پزشک صحبت کنید تا راههای دیگر را به شما توصیه کند. (خراسان)
اضافه وزن و چاقی یکی از معضلات انسان امروزی است. تغییر شیوه زندگی از یک سو و تغییر عادات غذایی و تمایل به مصرف غذاهای آماده و فوری (فستفودها)، غذاهای خیابانی و پرکالری از سوی دیگر، روند اضافه وزن و چاقی و بیماریهای ناشی از آن را رو به افزایش نهاده است.
بیماریهای ناشی از چاقی و اضافه وزن مانند دیابت، فشار خون، بیماریهای قلبی، عروقی و... روند رو به افزایشی در کشور یافته است و به این دلیل هزینههای درمان و مراقبت از این بیماریها بار مالی زیادی را به دوش دولت و خانوادهها خواهد گذاشت. یکی از راهکارهای مبارزه با چاقی و اضافه وزن انتخاب درست مواد غذایی است.
نکات مهم قبل از خرید مواد غذایی
- هنگامی که گرسنه هستید خرید نکنید، چرا که ممکن است موادغذایی غیرضروری یا پرکالری را بخرید.
- هنگامی که خسته هستید خرید نکنید، چرا که ممکن است توان طی مسافت برای خرید اقلام غذایی مناسب را نداشته باشید.
- با برنامه و هدف برای خرید از منزل خارج شوید.
- پول به اندازه لیست خرید و نه بیشتر همراه داشته باشید.
- فریب ظاهر و بستهبندی برخی اقلام غذایی پر کالری را نخورید.
- هنگام خرید مواد غذایی بستهبندی شده به پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تاریخ تولید و انقضا آن توجه کنید.
- به ترکیبات و میزان کالری ماده غذایی خریداری شده توجه کنید.
- همیشه به اندازه نیاز خرید کنید و از انبار کردن مواد غذایی در منزل خودداری کنید.
- هنگام خرید اقدام به خوردن مواد غذایی خصوصا انواع اسنکها و سایر تنقلات بیارزش مانند چیپس و پفک نکنید.
- اگر مدت زمان خرید شما به طول انجامید حتما مقداری آب سالم و بهداشتی بنوشید. چرا که بعضا احساس تشنگی با احساس گرسنگی اشتباه گرفته میشود و شما به تصور اینکه گرسنهاید مقدار زیادی غذا میخورید.
- سعی کنید مواد غذایی تازه خریداری کنید و از خرید مواد غذایی کنسرو شده و غذاهای آماده که معمولا کالری بالا دارند اجتناب کنید.
- سهم بیشتری از خرید خود را به میوه و سبزی اختصاص دهید.
- حجمهای کوچک مواد غذایی را خرید کنید برای مثال غذاهای نیم پرس یا ساندویچهای کوچک را انتخاب کنید.
نکات لازم برای خرید مواد غذایی گروه متفرقه
- گروه متفرقه شامل انواع سسها، روغنها، نوشابههای گازدار و آب میوههای صنعتی و ... هستند که به دلیل داشتن کالری بالا باید در مصرف آن جوانب احتیاط را رعایت کرد.
- سعی کنید تا حد امکان از انواع روغنها کم خریداری کنید و روغنهای خریداری شده برای مصارف مختلف متفاوت باشد؛ برای مثال روغن مایع سرخ کردنی، روغن زیتون و ....
- روغن زیتون، روغن هسته انگور و ... مانند سایر روغنها دارای انرژی بالایی است. اگرچه این روغنها در مقایسه سایر روغنها خواص بیشتری دارند ولی در مصرف روغنها هم باید احتیاط کرد؛ چرا که از نظر میزان کالری با سایر روغنها تفاوتی ندارد.
- از خرید انواع سسها خصوصا سسهای پرچرب خودداری کنید. سسهای کم چرب کالری کمتری دارند.
- به جای خرید انواع نوشابههای گازدار و آب میوههای صنعتی دوغ کم نمک و بدون گاز خریداری کنید.
- به جای خرید انواع چیپس و پفک و پاستیل و سایر تنقلات بیارزش مقداری آجیل کم نمک یا بینمک خریداری کنید. خرید انواع شیرینی، کیک، شیرینیهای خامهای، شکلات و آبنبات را محدود کنید.
- در صورت تمایل به خرید انواع شیرینی بهتر است از انواع شیرینی بدون خامه، کم چرب و کم شیرین با سایز کوچک استفاده کنید.
- خرید و مصرف قند و شکر را کاهش دهید.
- استفاده بیرویه از کشمش و خرما به جای قند هم میتواند کالری زیادی به بدن شما وارد کند.
- انواع پیراشکی، باقلوا و سمبوسه دارای کالری زیاد است. خرید و مصرف آن با احتیاط باشد.
راهنمای خرید غلات، گوشت و حبوب
خریداری نانهای سبوس دار مانند نان سنگک و نان جو، محدود کردن خرید انواع نانهای سفید مثل نانهای فانتزی، باگت، نان لواش، خریداری انواع ماکارونی سبوسدار و غنی شده با آهن و ویتامینها به جای ماکارونی ساده، خودداری از خرید انواع ماکارونی و رشتههای فله از جمله نکاتی است که باید هنگام خرید گروه نان و غلات به آن توجه کرد.
همچنین از جمله نکاتی که باید هنگام خرید گروه گوشت، حبوبات و تخم مرغ رعایت کرد میتوان به مواردی مانند محدود کردن خرید و مصرف قسمتهایی از گوشت که دارای استخوان هستند مانند قلوهگاه و گردن دارای چربی زیاد است، جدا کردن چربیهای قابل رویت گوشت قبل از مصرف، خودداری از خرید گوشتهای چرخ شده و پرچرب، چرخ کردن گوشت لخم در منزل برای اطمینان از اینکه چربی اضافه نداشته باشد، خریداری ماهی، مرغ و ماکیان به جای خرید انواع گوشت قرمز، خریداری گوشتهایی که چربی قابل رویت آن کم باشد، چراکه گوشتها معمولا مقدار زیادی چربی غیرقابل رویت هم دارند و همچنین محدود کردن خرید انواع همبرگرهای آماده و خرید سوسیس و کالباس و امحاء و احشاء، مغز و زبان و کله پاچه را به دلیل داشتن چربی زیاد و خریداری مرغهای بسته بندی، بهداشتی و بدون پوست اشاره کرد.
توصیههایی برای خرید شیر و لبنیات
- خرید شیرهای ساده به شیرهای طعم دار
- خرید شیر و ماست کم چرب
- خرید انواع دوغ ساده و بدون گاز مثل دوغ کفیر
- خودداری از خرید انواع پنیرهای پرچرب، خامهای و پنیر پیتزا
- به حداقل رساندن مصرف بستنی و انتخاب بستنیهای ساده و پاستوریزه و بدون شکلات در صورت تمایل. بستنیهای سنتی معمولا چربی و قند بیشتری دارند.
راهنمای خرید گروه میوه و سبزی
- حتی الامکان در خرید روزانه سبزیهای تازه، کاهو، کرفس و کلم و گل کلم و ... را بگنجانید.
- سایر سبزیها و صیفیجات را با توجه به فصل آن خریداری کنید.
- اندازه و سایز میوهها اهمیتی ندارد؛ چرا همه آنها که ارزش غذایی یکسانی دارند.
- مصرف انواع سبزیها شامل سبزی خوردن، کاهو، کرفس محدودیتی از جهت میزان دریافت کالری ندارد، سایر سبزیها شامل هویج، سیب زمینی، لبو و ... باید به میزان توصیه شده استفاده شود. مصرف زیاد این نوع سبزیها کالری دریافتی را بالا میبرد.
- مصرف میوهها به خصوص میوههای پرکالری و شیرین مانند موز، انگور، خربزه، انجیر باید به میزان توصیه شده باشد. (ایسنا)