، یکی از مهم ترین آسیب هایی که در حوزه بیماری های زنان وجود دارد، جراحی های ناشی از بیماری های رحم است که نقشی حیاتی در سلامتی زنان دارد. نادیده گرفتن علائم این بیماری ها و نشانه ها، در بسیاری از مواقع موجب می شود تا زنان، نتوانند در زمانی که بهترین موقع برای درمان بیماری است، به پزشک معالج مراجعه کنند و راهکارهای درمانی را آزمایش کنند. این تاخیرها، قیمتی گزاف دارد که دردناک ترین آن ها می تواند سرطان رحم باشد.
البته بیماری های رحم، تنوع و انواع زیادی دارد و راهکارهای درمانی متفاوتی هم برای آن ها پیش بینی می شود. این که کدام راهکار برای هر بیمار گونه تجویز می شود هم داستان پیچیده ای دارد و می تواند براساس علائم و نشانه ها برای پزشک مشخص شود. اما این روزها در بسیاری از موارد به جز جراحی که راهکاری نهایی درمان است، اتفاق های تازه ای در حوزه درمان به وجود آمده که با دکتر زهره سلیمانی، متخصص زنان و مامایی درباره این مسائل گفت و گو کرده ایم.
این که خیلی از زنان از بیماری های خود خبر ندارند یا نشانه ها را می بینند، ولی به پزشک مراجعه نمی کنند، چند درصد از جامعه بیماران رحم را شامل می شوند و دلیلش را چه می دانید؟
باید به این مسئله اشاره کرد که درصد بسیار زیادی از بانوان ایرانی اساسا از بیماری خود خبر ندارند و در صورت دیدن نشانه ها هم به پزشک مراجعه نمی کنند، این باور و نگاهی که به بیماری وجوددارد، در برخی موارد موجب می شود زمان طلایی درمان برای بیمار از بین برود. خیلی از بیمارانی که به ما مراجعه می کنند در استیج سه یا چهار سرطان هستند و اساسا یکی از ریشه های سرطان رحم، اقدام دیر و دور از زمان مناسب برای درمان و تشخیص است که با مراجعه نکردن بیمار از بین می رود اما به شکل مشخص و آماری نمی توان درباره این مسئله نظر داد. وزارت بهداشت و درمان سالانه آمار مشخصی در این زمینه دارد که می توان به آن مراجعه کرد.
به نظر می رسد ترس و واهمه از جراحی و عوارض و عواقبی که این راهکار دارد و هم این که بیهوشی ها در بانوان تاثیرهای روانی زیادی می گذارد. فکر نمی کنید شاید این عامل، دلیل اصلی برای درمان بیماری های این حوزه باشد؟
سال ها بود که جراحی یگانه راه درمان برای بیماری هایی بود که به رحم ارتباط داشتند. درمان استانداردی که از نظر علمی کاملا مورد تایید بود و می توانست بخش قابل توجهی از جامعه را راضی نگاه دارد. طبیعی است که این نگاه به درمان عواقبی هم دارد که عوارض بیهوشی و عفونت ناشی از جراحی مهم ترین آن ها بودند.
در سال های اخیر راه های درمان غیرجراحی هم مرسوم شده است که برای خود بیمار هم جذاب اند. به هرحال هیچ بیماری علاقه ندارد درمانش جراحی باشد و این هراس از جراحی تقریبا در همه انسان ها وجود دارد. این شکل از درمان ها توانسته در سال های اخیر کمک بسیاری برای درمان به موقع و دقیق بیماری های رحم انجام دهد.
در چند سال اخیر اما در حوزه بیماری های زنان، علم توانسته با درمان هایی چون لیزر درمانی، قدم های بزرگی در زمینه درمان بیماری چون «افتادگی رحم» بردارد که مهم ترین بیماری حوزه رحم و زنان است. بیمار در زمینه جراحی بخیه دارد، جراحی تا یک ساعت و نیم طول می کشد و بیهوشی نخاعی یا شکل های متفاوت دارد اما این مسئله در زمینه درمان با لیزر وجود ندارند.
در چند سال اخیر با پیشرفت علم و با استفاده از لیزر حتی می توان تورم یا شل شدگی عضلات لگن را نیز درمان کرد. به همین دلایل است که بسیاری از بانوان راه حل های درمانی با بهره گیری از لیزر را انتخاب می کنند که می توانند ظرف چند روز به جریان عادی زندگی بازگردند و دوران نقاهت بسیار اندکی دارد. نتایجی که از این راه درمانی به دست آمده بسیار مطلوب بوده است.
البته در مواردی که درجه پیشرفت بیماری بالاست، این شیوه جوابگو نبوده و نیاز به جراحی حتما وجود دارد؛ یعنی این گونه نیست که هر بیماری مراجعه کند، در ابتدا به او حق انتخاب برای درمان بدهیم. براساس تشخیص پزشک است که حد و اندازه های بیماری شناسایی می شود. در درجه های خفیف که بسیاری از زنان با آن رو به رو هستند، از لیزر استفاده می شود.
گویا علاوه بر لیزر و جراحی، روش های دیگر هم برای درمان بیماری های رحم مثل افتادگی وجود دارد، درباره آن ها هم برایمان بگویید.
بله در سال های اخیر روش های تازه ای چون ژل های تزریق از بدن خود مریض و استفاده از «نخ های لیفت» هم به وجود آمده که نامرئی هستند و می توانند بسیاری از مشکلات را حل کنند.
بسیار خوب. این یعنی «افتادگی رحم» شایع ترین معضلی است که شما به عنوان پزشک در مواجهه بیا بیماران تان با آن رو به رو هستید. بیایید کمی بیتشر درباره نشانه ها و علائم این بیماری حرف بزنیم.
بله گذر زمان، افزایش سن، چاقی های افراطی، یبوست، زایمان های متعدد، بالابودن سن زایمان و فشار زیادی که بر لگن وارد می شود، از مهم ترین دلایلی است که می توان برای افتادگی رحم برشمرد. البته در بسیاری از موارد این بیماری دارای راه حل های دقیق برای درمان است و جای نگرانی زیادی ندارد و با روش های مختلف درمان می شود.
پس این ها دلایل افتادگی رحم محسوب می شوند. درباره نشانه های این بیماری هم بگویید.
افتادگی رحم و مثانه درجه درجه های متفاوتی دارد و هنگامی که لگن شل می شود، طبیعی است که بر این قسمت هم فشار وارد می شود عضلات شل می شوند. در اصطلاح به این اتفاق «افتادگی رحم» می گویند. کمردرد، پهلودرد، اسهال یا یبوست های شدید و افزایش ترشحات، از جمله مواردی است که به شکل کلی از نشانه های بیماری افتادگی رحم محسوب می شوند.
به نظر شما دلیل شایع بودن حجم بالای بیماری های متفاوت در حوزه رحم ناشی از چیست؟
این عادت ماست که در دقیقه نود به پزشک مراجعه می کنیم و زمان که این اتفاق می افتاد عملا وقت مناسب را برای درمان را از دست داده ایم. زمانی برای درمان مراجعه می کنیم که یماری غیرقابل درمان باشد.
این گونه می شود که بسیاری از بیماری ها در این حوزه شکل می گیرند که سرطان فقط یکی از آن هاست. ولی سرطان یا تنها بیماری است که انسان باید در برابر آن نگران باشد. بسیاری از بیماری های رحم اگر سریع در مان نشود و زمینه های مرسوم در بیمار موجود باشد، می تواند منجر به مرگ بیمار هم بشود. خیلی از تومورهای داخل رحم هم از این بی توجهی ها به وجود می آیند.
از نشانه های تومور بگویید. چون زمینه ساز خیلی از بیماری های رحمی هستند.
نمی توان گفت تومورها باعث ایجاد مثلا بیماری چون «افتادگی رحم» هستند اما اگر موجب فشار به لگن بشوند و فشار اضافی وارد کنند، مثل خانم هایی که دائما کودکشان را بغل می کندو این فشار زیادی به لگن شان وارد می کند و همچنین اگر زمینه مستعدی نیز برای بیماری ها را داشته باشند و ورزش نکنند و چاقی هم زیاد باشد، همه این ها می تواند موجب ارتباط تومورها با بیماری باشد.
درباره اندومتریت های هم توضیح بدهید؟
زمانی که در مان ها به شکل کامل انجام نمی شود و دوره های آنتی بیوتیکی انجام نمی شود و بیمار دوره های درست درمان را انجام نمی دهد، بعد از عفونت مراجعه نمی کند، به صورت طبیعی در معرض قارچ و میکروب ها نیز باشد و به شکل کلی هر چیزی که این تعادل را بر هم بزند، می تواند به عنوان عامل بیماری اندومتریت مطرح باشد. برای درمان این بیماری باید متوجه بود که به صورت یک دوره ای ممکن است درمان نبوشد. بنابراین مرتب هم عود کند.
یکی از فواید ردمان با لیزر این است که خون رسانی را بیشتر می کند و این باعث عدم کاهش میکروب های مفید برای بدن خواهدبود و مانع بیماری های مختلف می شود که درمان بی اختیاری ادرار هم از جمله این بیماری هاست.
عفونت رحم»، علائم و راه های پیشگیری
عفونت رحم یکی از شایع ترین عفونت ها در زنان است. ترشحات و درد شکم از علائم آن است. درمان عفونت رحم با آنتی بیوتیک امکان پذیر است. بیماری عفونت رحم یا همان التهاب لگن یکی از عفونت های شایعی است که سالانه هزاران زن به آن مبتلا می شوند. این عفونت به علت شیوع زیاد و عوارض خطرناکی که دارد از مهم ترین بیماری های زنان محسوب می شود.
بیماری التهابی لگن (PID- Pelvic Inflammatory Disease) یا همان عفونت رحم، لوله های رحمی و یا تخمدان ها، باعث از هم گسیختگی و تخریب بافت های نزدیک به هم می شود. این بیماری مخفی توسط ویروس ها، قارچ ها، انگل ها و اغلب عفونت های باکتریایی به وجود می آید که از قسمت های تحتانی به رحم و لوله های رحمی صعود می کند. البته راه های دیگری نیز برای انتقال بیماری مانند ابتلا به عفونت پس از زایمان یا بعداز سقط جنین، انتقال بیماری از طریق خون و... وجود دارد.
عفونت رحم می تواند توسط انواع مختلفی از باکتری های بروز کند، اما اغلب موارد کلامیدیا و گنوره عامل آن است که هرکدام علائم متفاوتی دارند.
کلامیدیا
کلامیدیا یکی از مهمترین عفونت های منتقل شده در جهان است و یکی از دلایل عفونت لگنی محسوب می شود که در زنان زیر 25 سال بیشتر شایع است. نوع خفیف این عفونت می تواند ماه ها و سال ها بدون این که علائمی داشته باشد در بدن زنان و مردان زندگی کند، اما این بدان معنی نیست که عفونت را می توان جدی نگرفت، بلکه علائم آن خفیف است، در حالی که عوارض آن خطرناک است؛ زیرا 40 درصد از زنان با عفونت کلامیدیایی خفیف در نهایت دچار عوارض خطرناکی می شوند؛ اما کلامیدیا علائم واضحی هم به وجود می آورد که شامل درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار، ترشح فراوان، خونریزی نامرتب و تهوع و استفراغ است.
گنوره
گنوره هم اغلب در افراد جوان و زیر 25 سال دیده می شود، اما احتمال ابتلا در افراد 35 تا 44 ساله افزایش یافته است و علائم آن شامل ترشحات زرد یا سبزرنگ، درد یا سوزش هنگام دفع ادرار، تب، درد ناگهانی قسمت پایین شکم، تهوع و استفراغ، سرگیجه و احساس فشار یا تورم در قسمت پایین شکم است.
علائم عفونت رحم چیست؟
علائمی که باعث می شود بیمار به پزشک مراجعه کند شامل ترشحات، سوزش و خارش واژن، تب بالا 38 درجه، نبض سریع (بالای صد ضربه در هردقیقه) دردهای زیر شکم و درد کمر است. گاهی اوقات درد و تب بیمار آن قدر زیاد می شود که او را با احتمال آیپاندیست یا کیست تخمدان بستری می کنند، اما در برخی موارد عفونت های کلامیدیایی فقط درد مختصر زیر شکم را به وجود می آورند که باعث می شود مریض به پزشک مراجعه نکند.
بنابراین عفونت های خفیف خطرناک تر هستند و اگر درمان نشوند در درازمدت باعث ایجاد عوارضی مانند چسبندگی های رحمی و به دنبال آن نازای یمی شوند؛ در حالی که اگر علائم عفونت های لگنی آشکار باشد و ترشحات عفونی و دردهای بیشتری تولید کند، زنان هم سریع تر به پزشک مراجعه می کنند و تحت درمان قرار می گیرند.
