خانه شیخ بهایی یک اثر تاریخی در یک محور تاریخی با معماری باشکوه ایرانی است
در بافت تاریخی استان اصفهان، محله ی شهشهان و پشت مسجد عتیق، کنار بنا ها و خانه های تاریخی که گذشت زمان قدم به قدم آن ها را فرسوده تر کرده، بناهایی وجود دارد که دنیایی از علم ، تبحر و دانش در آن نهفته است.
در این میان خانه شیخ بهایی اصفهان که به نام شیخ بهایی معروف شده است از اهمیت فراوانی نیز برخوردار است.
شیخ بهایی کیست؟
بهاءالدین
محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی، مرجع تقلید و دانشمند نامدار عصر
صفوی است که در دانش های فلسفه، منطق، هیئت و نجوم ، ریاضیات و معماری تبحر
داشت. وی در عصر طلایی هنر اسلامی یعنی دوران صفویه، تعداد زیادی از بناها
را با تکنولوژی فراتر از عصر صفوی طراحی و به اجرا درآورده است.
خانه شیخ بهایی بنایی متعلق به دوران صفویه در محله نو یکی از محلات تاریخی شهر اصفهان است
آثاری همچون مسجد امام اصفهان،
منارجنبان اصفهان، نقشه شهر نجف آباد، مهندسی تقسیم آب زاینده رود، طرح
ریزی کاریز نجف آباد، حمام شیخ بهایی، معماری حرم امام رضا (ع)، مجموعه کاخ
های دولتی اصفهان(دولت خانه)، چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و ...
که امروزه از او به یادگار مانده است.
خانه شیخ بهایی
خانه
شیخ بهایی یک اثر تاریخی در یک محور تاریخی با معماری باشکوه ایرانی،
بنایی متعلق به دوران صفویه در محله نو یکی از محلات تاریخی شهر اصفهان در
محدوده خیابان طالقانی است که به دلیل تاریخی بودن و قرار گرفتن در یک محور
تاریخی به عنوان یک اثر فرهنگی تاریخی در شهر اصفهان در فهرست آثار ملی
ثبت گردیده است.
خانه شیخ بهایی در سال 1357 ش در فهرست آثار ملی به ثبت رسید
مالک کنونی اثر آقای حاج شیخ عبدالحمید شیخ بهایی می باشد.
خانه در سال 1357 ش در فهرست آثار ملی
به ثبت رسید و در سال 1378 از سوی سازمان میراث فرهنگی به عنوان زیباترین
خانه تاریخی آسیا و اقیانوسیه معرفی شد.
در کتاب زندگی شاه عباس تالیف نصرالله
فلسفی بیان می شود که این خانه متعلق به عمه شاه عباس(مریم سلطان بیگم)
بوده که پس از مرگ وی، شاه عباس این بنا را به شیخ بهایی واگذار می کند.
بنای خانه شیخ بهایی شامل اندرونی و بیرونی، یک حیاط مستطیل شکل است
بنای خانه شیخ بهایی شامل اندرونی و
بیرونی، یک حیاط مستطیل شکل و فضاهایی همچون آیینه خانه، اتاق پنج دری،
مطبخ و...که دارای تزیینات نفیس در زمینه مقرنس کاری، گچ بری و آیینه کاری
می باشد.
در طی سالهای اخیر این خانه تاریخی مورد مرمت و بازسازی از سوی میراث فرهنگی قرار گرفته است.
غار شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است
غار شاپور بر روی دیواره کوهی که دشت تنگ چوگان را به شکل نیم دایره در بر گرفته، زایش یافته است. دیوارههای ورودی تنگه پوشیده از نقش برجستههایی تراشیده شده بر روی سنگ هستند که هر یک بخشی از تاریخ دوره ساسانیان را به نمایش گذاشتهاند. در سمت راست ورودی تنگه آثار قلعهای، که گویا محل نگهبانی از شهر بیشابور بوده است، به چشم میخورد. کف دره بستر رود شاپور است که آب آن از طریق کانالهایی متعدد به داخل شهر منتقل میشده است.
موقعیت غار شاپور
به
فاصله 12 کیلومتر از شهر کازرون به سوی شیراز در استان فارس، شهر باستانی
بیشاپور قرار دارد. در مقابل بیشاپور دره زیبایی است که به آن تنگ چوگان
گفته میشود. جاده آسفالته به طول 6 کیلومتر دره را به روستای تنگ چوگان
متصل میکند، از این روستا با 5/1 ساعت کوهپیمایی میتوانیم به دهانه غار
برسیم.
غار شاپور بر روی دیواره کوهی که دشت تنگ چوگان را به شکل نیم دایره در بر گرفته، زایش یافته است
ساختمان غار شاپور
غار،
درون کوهی با کانیهای زایش یافته است. دهانه غار طولی برابر با 30 متر و
ارتفاعی برابر با 15 متر دارد. قبل از ورود به درون غار در سمت چپ دخمهای
قرار دارد که بخشی از آن دست ساخته است. حدود 10 متر بعد از ورودی غار
مجسمه 7 متری شاپور اول ساسانی جلوه گری میکند. غار از چند بخش تشکیل شده
است: بخش اول نسبتاً هموار است و با طولی حدود 80 متر به لبه پرتگاهی منتهی
میشود. دو طرف دیوارهای این بخش را حجاری و صاف، و گویا برای کندن
نقشهای برجسته و یا نوشتن آماده کرده بودند که نیمه تمام ماندهاند و بر
روی تاقچههای بزرگ آنها چیزی به چشم نمی خورد. در سمت چپ انتهای این بخش
دو آب انبار به فاصله 5/0 متر از هم در داخل سنگ کندهاند که هر یک حدود یک
متر عمق دارد.
ابعاد یکی 4×3 متر و دیگری 5/1×2 متر است و هر دو پلهای برای دسترسی به آب دارند. آبی که از سقف به کف غار میچکیده در این حوضها جمع میشده و نیاز ساکنان را تأمین میکرده است. در سمت چپ آب انبارها یک آبشار سنگ زیبا و در پشت آن زیباترین چکنده و چکیدههای بزرگ به چشم میخورند. سپس گودالی بسیار بزرگ به قطر تقریبی 100 متر، که نسبت به کف تالار اول حدود 30 متر عمق دارد، قرار دارد که بیننده را به یاد دریاچهای خشک شده میاندازد. برای ورود به انتهای غار باید از پرتگاه بگذریم و با صعود از سربالایی گودال وارد دالان نسبتاً وسیع دیگری شویم.
در انتهای سمت چپ گودال، محلی مسطح قرار گرفته که بخشی از آن دست ساخته است و گویا محل ذبح قربانی و اجرای مراسم بوده. سقف غار در این تالار حدود 40 متر و بلندترین فضای آن است. با گذر از این تالار وارد دالانی وسیع میشویم که تا انتهای غار ادامه دارد. طول غار از دهانه تا انتها حدود 450 متر است. غار دو شعبه دیگر دارد که از چندان وسعیت برخوردار نیستند.
غار شاپور، درون کوهی با کانیهای زایش یافته است
ویژگی های غار شاپور
غار
شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است. به نظر میرسد غار قبل
از دوران ساسانیان از مکانهای مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده و به
مانند غار باباجابر و نیاسر مراسمی در آن جا انجام میشده است. از آن جا که
اردشیر و شاپور اول روش وحدت مذهبی را میان مردم اجرا میکردند، از این رو
اردشیر برای محو اعتقادات گذشته مردم منطقه نیاسر، آتشکدهای بزرگ هم جوار
غار نیاسر میسازد و شاپور هم دستور ساختن مجسمه اش را درون این غار
میدهد. پژوهش باستان شناسی بیشتر در هر دو غار، مسئله را روشن خواهد
ساخت.
تصاویر غار شاپور
دهانه غار شاپور طولی برابر با 30 متر و ارتفاعی برابر با 15 متر دارد
غار شاپور قبل از دوران ساسانیان از مکانهای مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده است
قبل از ورود به درون غار شاپور، در سمت چپ دخمهای قرار دارد که بخشی از آن دست ساخته است
حدود 10 متر بعد از ورودی غار شاپورر، مجسمه 7 متری شاپور اول ساسانی جلوه گری میکند
یکی از شگفتی های طبیعت ایران، هم نشینی کویر و جنگل در خاک کشور است. کویرهای ایران بیشتر گردشگران خارجی را جذب خود می کند اما همزمان آنها را از وجود چنین سرزمین خشکی در چند کیلومتری یک سرزمین سرسبز شگفت زده می کند.
کویر و ریگزار بشرویه یکی از این بیابان های زیبا و شگفت انگیز است که در استان خراسان جنوبی واقع شده و با توجه به وسعت زیاد ریگزار بشرویه و عدم وجود مراکز جمعیتی عمده دارای شبکه ارتباطی محدود است. به همین دلیل منطقه ای بکر و دست نخورده از طبیعت ناب کویری است که همیشه مورد توجه بوده است.
بشرویه
از شهرهای تاریخی و قدیمی با عمری چند صد سالهاست که در غرب استان خراسان
جنوبی و در لبه کویر واقع است. به دلیل این موقعیت جغرافیایی، آب وهوای
این شهر گرم و کویری است. ریگزار بشرویه به دلیل حفظ بافت سنتی زیبای خود و
بادگیرهای زیبای آن به شهر بادگیرها در خراسان معروف بودهاست.
ریگزار بشرویه
تصاویر ریگزار بشرویه
ریگزار بشرویه
تصاویر ریگزار بشرویه
ریگزار بشرویه
تصاویر ریگزار بشرویه
هفته نامه تجارت فردا: علیاصغر سعیدی، جامعهشناس و استاد دانشگاه، پیام سخنان وزیر اطلاعات در مورد کارآفرینان را در یک جمله خلاصه میکند و میگوید: «اگر دنبال توسعه اقتصادی هستیم و به ویژه از اقتصاد مقاومتی دفاع میکنیم، ابزار مهمی که میتواند این پروژه را جلو ببرد کارآفرین است و او باید در آرامش و امنیت باشد.» سعیدی، مطالعات بسیاری درباره احوالات کارآفرینان ایرانی به ویژه کارآفرینان عصر پهلوی داشته است.
اولاً همه افراد جامعه برابر قانون اساسی در برابر قانون مساوی هستند. دوم اینکه، اگرچه حسن نیت فراوانی در این گفته آقای وزیر وجود دارد اما در بسیاری موارد دستگیری کارآفرینان شاید آخرین راهکار هم نباشد.
درست است که همه در برابر قانون مساوی هستند اما بدون شک قضاوتهای ارزشی علیه افراد نقش مهمی در اعمال قانون به نفع یا علیه آنها دارد. منظورم این است که مثلاً اگر تصور جامعه این است که احتمال خلاف از سوی استادان یا کارگران یا معلمان کمتر است اما از سوی کارآفرین بیشتر، این بر نظر و تصمیم قضات علیه کارآفرینان موثر است. اولاً قانون و قضات باید در مورد این نوع قضاوتهای ارزشی توجه کافی داشته باشند که تحت تاثیر این الگوهای قالبی قرار نگیرند. اما پیامی که وزیر اطلاعات میدهد از جنبههای مختلف اهمیت دارد.
چرا چنین ذهنیتی علیه کارآفرین وجود دارد؟
زمینههای نظری این تفکر و قضاوت ارزشی را چپگراها بر اساس اندیشه مارکس بنا نهادهاند؛ یعنی اینکه وقتی سرمایهدار استثمارگر شناخته میشود خود به خود متهم است که حق کارگر و مردم را خورده و از اینرو این تصور وجود دارد که از هر فرصتی باید استفاده کرد و حق مردم را از حلقوم آنها بیرون کشید. دیگر احتیاج به دادگاه و محاکمه هم ندارد.
هر نوع فعالیتی که ماموران علیه کارآفرین انجام دهند، نشانه شایستگی ماموران دولتی و انجام وظیفهشان تلقی میشود. چون مفهومپردازی نظریاش از قبل شده و در ذهن مردم نهادینه شده.
این البته پدیده متاخری نیست بلکه در جامعه ما مربوط به دوران معاصر است وگرنه اگر به متون ادبیات فارسی نگاه کنید، به ویژه به حکایت مدعی در گلستان سعدی، مشاهده میکنید که توانگری به سادگی مذموم نبوده و تمام بحث سعدی که اندیشه ایرانیان را در این حکایت بازتاب میدهد، نشان دادن این است که نه توانگری مذموم است و نه فقر، البته در اینجا منظور از فقر درویشی است نه فقر اقتصادی. اما قاضی که احتمالاً در این حکایت خود سعدی است مانند روزگار ما به راحتی توانگران را محکوم نمیکند.
به نظر میرسد، سخنان ایشان، حاوی این پیام است که اگر دنبال توسعه اقتصادی هستیم و به ویژه از اقتصاد مقاومتی دفاع میکنیم، ابزار مهمی که میتواند این پروژه را جلو ببرد کارآفرین است و او باید در آرامش و امنیت باشد.
ساخت و ایجاد نهادهای اقتصادی نیز مستلزم امنیت خاطر عاملان اقتصادی است. نوبرت الیاس، جامعهشناس معروف در کتاب فرآیند تمدنسازی به نکته مهمی اشاره میکند. او میگوید: کل شبکه نهادها و فعالیتهای کنشگرانی که به خلق کسب وسایل تولید و مصرف خدمت میکنند به دور از هرگونه خطر و با استفاده از خشونت نظامی و فیزیکی ایجاد میشود.
اما با تخلفاتی که صورت میگیرد چگونه باید برخورد کرد؟
فکر میکنم، نکته اساسی و مهم همینجاست. مسلماً در میان کارآفرینان نیز افراد متخلف وجود دارد، همین تخلفات مالیاتی، پولشویی و شبیه به این. اما در این موارد باید بسیار به دقت عمل کرد؛ چرا که حتی یک مورد اشتباه، مثلاً دستگیری و بعد آزادی هم برای شخص متهم و هم برای جامعه کارآفرینان پیامدهای ناگواری دربر دارد که ممکن است تا سالیان سال نظام اعتماد آنها نسبت به دولت و به نظام قضایی را مخدوش کند. که البته پیامدش فرار سرمایه و اندیشه کارآفرینی است.
نکته دیگر در مورد تخلفات و اختلافات در معاملات است که در گذشته توسط دادگاهها و محاکم تجاری صورت میگرفته اما اکنون چنین نیست. معاملات تجاری روزبهروز پیچیدهتر میشود و تخصصیتر. برای همین امر هم میبینید مثلاً در دادگاههای وزارت کار برای حل اختلاف کارگر و کارفرما، نمایندگان آنها حضور دارند. به نظرم دستگاه قضایی باید از این زمینهها استفاده بیشتری کند.
منظورم این است که بسیاری از تخلفات و اختلافات را باید با نظر خود کارآفرینان حل و فصل کرد و نهاد اصلیاش اتاق بازرگانی و صنایع و معادن است. درگذشته نیز این مساله وجود داشته و در کشورهای پیشرفته نیز این تخصصی شدن دادگاهها وجود دارد. تحقیقات نشان داده ارجاع بسیاری اختلافات به محاکم تجاری میزان وقوع جرم و اختلاف را کاهش میدهد.
البته چنین امری ممکن است در برخی موارد اجتنابناپذیر باشد. اصولاً این احتمال در هر حرفهای وجود دارد، در میان استادان دانشگاه، محققان، پزشکان، مهندسان، که از همحرفه خود حمایت کنند، اما به تعبیر امیل دورکیم جامعهشناس فرانسوی، در جامعه مدرن که تقسیم کار روزبهروز پیچیدهتر میشود، باید نوعی اخلاق حرفهای جایگزین اخلاقیات ساده گذشته شود.
منظور این است که نمیتوان تنها به قسمی که پزشکان میخورند بسنده کرد و تخلفات آنها را نادیده گرفت از طرفی چون تقسیم کار رخ داده و کارها تخصصیتر شدهاند، به راحتی نمیتوان قضاوت در مورد تخلفات متخصصان از جمله کارآفرینان و صنعتگران را به دست هر کسی سپرد، جز جامعه خاص خود آنها. اما به تدریج این جوامع تخصصی در مورد تخلفات همحرفههای خود به دلیل اینکه منافع جمعی خود را در خطر خواهند دید، به درستی قضاوت خواهند کرد و برای حفظ آبرو و اعتبار خود متخلف را مجازات میکنند. این همان چیزی است که دورکیم به آن اخلاق حرفهای میگوید.
بدون رشد چنین اخلاقی نمیتوان جلو تخلف مهندس ناظر یا پزشک جراح یا استادی را که مقاله تقلبی چاپ میکند یا کارآفرینی که اصول رقابت را رعایت نمیکند گرفت. در مورد کارآفرینان این مساله آنقدر مهم است که شرکتهای بزرگ با تیمهای حقوقی قوی کار میکنند تا مبادا بهطور سهوی برخی مقررات را نادیده بگیرند و موجب بیآبرویی و البته خسارت مالی برای شرکتشان شود.
کدام دستگاهها باید با کارآفرینان بیشتر مدارا کنند؟
نظام قضایی مهمترین نهادی است که میتواند نظام اعتماد به کار و سرمایه را افزایش دهد یا حفظ کند یا در مقابل میتواند آن را نقض کند. در هر صورت تاثیرات آن بر تصمیم کنشگران اقتصادی بالاست. من فکر میکنم، اگر ما دنبال تشویق سرمایهگذاری و کارآفرینی هستیم باید درجه اعتماد را به این نوع کنشگران بالا ببریم.
اگر قوه قضائیه این کار را نکند بانکها هم در این مسیر گامی برنخواهند داشت و پیامدش رکود و عدم سرمایهگذاری است. در بهترین دوره تاریخ اقتصادی ایران که دهه ۱۳۴۰ بود، تیم اقتصادی دکتر عالیخانی به این نتیجه رسیدند که تا اطمینان به کارآفرینان ندهند آنها حاضر نخواهند شد سرمایهشان را به کار بیندازند.
در این کار نظام قضایی را نیز متقاعد کردند که بیجهت کارآفرینان را به دادگاه احضار نکنند. برای این کار وزارت اقتصاد به هیچ وجه اطلاعات فعالیتهای کارآفرینان را به مراجع قضایی گزارش نمیکرد. چون وظیفهاش ترغیب و تشویق افراد به سرمایهگذاری بود و میزان سرمایهگذاری آنان و فعالیتهای اقتصادیشان کاملاً محرمانه بود.
به دو دلیل عمده، اولاً اینکه رقبای اقتصادی از نحوه فعالیتهای رقیب سر در نیاورند؛ برای همین کار ارزیابی تمامی طرحهای اقتصادیشان، در بانک توسعه صنعتی و معدنی و سایر بانکها، برای گرفتن اعتبار محرمانه بود، دوم اینکه این اطلاعات را نباید وزارت اقتصاد یا بانکها به دستگاه مالیاتی بدهند. وظیفه کارآفرین است که اظهارنامه مالیاتی را به دولت بدهد نه بانکها.
این نوع عملکرد میزان اعتماد را بالا برد و البته میزان سرمایهگذاری و ریسکپذیری را. در حالی که در حال حاضر بانکها در مقابل قوه قضائیه این استقلال را ندارند تا اطلاعات مشتریان خود را کاملاً محرمانه نگه دارند و این با وضع و اصلاح قوانین باید ترمیم شود.
به علاوه، همانطور که پیش از این اشاره کردم نهاد قضایی هم باید همکاری بسیار بیشتری با نهادها و سندیکاهای کارفرمایی داشته باشد و هم باید محاکم تخصصی تجاری برای رسیدگی به تخلفات کارآفرینان تاسیس کند. همچنین باید به تابوهایی که علیه سرمایهگذار در جامعه وجود دارد توجه کند و پیشاپیش حکم صادر نکند. برای همین امر دستگیری اصلاً نه اولین راهکار است نه آخرین.
درکدام دوره بیشترین برخوردها با کارآفرینان صورت گرفته است؟
تقریباً در همه دورهها در تاریخ معاصر شواهد بسیاری از انواع برخوردها با کارآفرینان وجود دارد که البته اوج آن در انقلاب بود که به مصادره اموال، اعدام، زندانی شدن و فرار بسیاری منجر شد. در صورتی که احکام آنها از قبل مشخص بود و بیشتر احکام هم کلیشهای بود که نقش گروههای چپ در اینها بیتردید بیشتر بوده است.
در همان موقع اشتباه اصلی این بود که موضوع تخلفات تجاری و صنعتی را در دادگاه انقلاب بررسی کردند. در حالی که ارتباط برخی از آنها با دولت به سبب ماهیت کارشان بود؛ درست مانند زمان حال.
مگر در حال حاضر ملاقات یک کارآفرین با وزیر صنعت جرم است که ملاقات کارآفرینان بسیاری با وزرای سابق جزو موارد اتهامیشان بود. خب درست است که برخی میگویند جو انقلاب بود و دورهای استثنایی بود اما زمینههای آن از قبل فراهم شده بود و این را در آرای متفکران و روشنفکران چپ میتوان دید. البته برخی تجار که حسادتی هم به پیشرفت صاحبان صنعت داشتند بر هیزم این آتش اضافه کردند و در این آتش خشک و تر سوختند. در دورههای گذشته نیز همینطور.
در مورد کارآفرینان مشهور اول باید نام امینالضرب را برد که تا امینالسلطان صدراعظم ناصرالدینشاه از کار معزول شد، امینالضرب را دستگیر و زندانی کردند. به این بهانه که میرزارضا کرمانی قاتل ناصرالدینشاه مدتی برای او کار میکرده است. یا مثلاً در دوره رضاشاه تا کسی اتهامی به تاجری میزد بدون تحقیق اول زندانی میشد و منتظر محاکمه میماند.
بهطور مثال علی خسروشاهی که به مقررات ارزی و گمرکی خیلی وارد بود و در حدود سالهای 1318 و 1319 شمسی که واردات بدون انتقال ارز آزاد بود با استفاده از این مقررات مقدار زیادی بلور وارد کرد و با منافع خوب فروخت. همه خیال میکردند که او با استفاده از نفوذ مرحوم قائم مقام الملک، پدر همسرش، این کار را انجام میدهد.
در حالی که این کار با استفاده از متن صریح قانون و مقررات انجام شده بود. بعدها که قائم مقام الملک مغضوب و زندانی شد، او را هم دستگیر کردند و ۷۳ روز محبوس شد. بازپرس علیه او اعلام جرم کرد ولی پرونده به جایی نرسید و بدون محاکمه آزاد شد.
اما فکر نکردند که چقدر به حیثیت و اعتبار افراد به ویژه تجار که در بازار معامله میکنند با این اتهامات خدشه وارد میشود. در دوره مبارزه به اصطلاح با گرانفروشی صدها تاجر و کاسب جزء و کل را دستگیر و جریمه کردند و هیچ اثری هم در تثبیت قیمتها نداشت. در دوره نخستوزیری علی امینی کارخانه روغن نباتی شاهپسند را تنها با یک اتهام واهی تعطیل کردند و بعد از چند روز فهمیدند اتهام بیاساس بوده، اما چقدر خانواده لاجوردی تلاش کردند تا آب رفته را به جوی برگردانند.
در قضیه موسوم به شیر دامی مدیران شرکت مینو را در سال ۱۳۵۵ دستگیر کردند تا ماموران به مافوقشان نشان دهند مشغول انجام وظیفهاند. اما بعد که فهمیدند نهتنها آنها بیتقصیرند بلکه خود این مدیران، حسن و علی خسروشاهی جلو یک فاجعه انسانی را هم گرفتهاند، آزادشان کردند آن هم بدون محاکمه. اما آنها مدتها تلاش کردند تا به کارکنان ثابت کنند تمامی اینها دروغ محض بوده.
به نظر شما علت اصلیاش چیست؟
به نظر من تا حدی به خود کارآفرینان هم برمیگردد؛ سرمایهگذاران، تجار و صاحبان صنایع باید درک کنند که بهترین راه حمایت از آنان، به غیر از نهادهای حقوقی، نهادهای مدنی و صنفی خودشان است. آنها باید وقت بیشتری برای کار مشترک، تشریک مساعی در نهادهای همسود در سندیکاها و اتاقهای تجاری و صنعتی بگذارند.
مثلاً نگاه کنید چرا آقای جلالپور باید آنقدر کار کند تا دچار بیماری شود و به توصیه پزشک از کار کنارهگیری کند. یک علتش این است که کارآفرینان در اتاق وقتی انتخابات تمام میشود، هر کس به دنبال کار خودش میرود و انتظار دارد هیات رئیسه به تنهایی از منافع آنان حمایت کند.
در حالی که اصلاً چنین چیزی امکان ندارد و این پروژه شکست میخورد. در گذشته نیز چنین بوده و وضع کماکان ادامه دارد. آقای مهندس خلیلی سالیان سال بهطور نسبی یکه و تنها کارهای نهادی و مدنی میکرد؛ برخی میگفتند ایشان خودشان کنار نمیرود تا خون تازه به رگهای اتاق بیاید. اما به نظر من، مساله، این بود که کسی برای فعالیتهای مدنی که برای بقای کارآفرینان اساسی است جلو نمیآید.
ما کمتر نمونهای در تاریخ کارآفرینی سراغ داریم که از کارآفرین دفاع شده باشد؛ به جز دوره ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۸ که تیم عالیخانی در وزارت اقتصاد بود. به نظر میرسد، در حال حاضر مسوولان باید به عوامل موفقیت در آن دوره توجه کنند و از آن الگو بگیرند. آقای دکتر نیازمند که معاون صنعتی و معدنی دکتر عالیخانی بودند تعریف میکنند که ما تمامی تلاشمان را میکردیم که به دستگاه اداری تفهیم کنیم که هرچقدر اینها ثروتمند شوند به نفع کشور و اقتصاد است. این تلاش بیشک نشان میدهد در جامعه ثروتمند شدن ارزش نیست و دستگاه اداری نیز نماینده تفکرات جامعه است.
آیا این برخوردها ناشی از عدم انسجام کافی کارآفرینان بوده؟ یعنی میتوان دست کم در بخشی از ظلمهایی که به کارآفرینان رفته خود آنها را نیز مقصر دانست؟
بخشی از این برخوردها، همانطور که ذکر کردم، به این دلیل است که اینها هر کدام میخواهند به تنهایی کار خودشان را جلو ببرند و لابیهای شخصی کنند. در حالی که نتیجه کار جمعی، اگرچه ممکن است طول بکشد، اما اساسی و نهادی است. ممکن است یک کارآفرین با ارتباط شخصی یا خانوادگی کارش را راه بیندازد اما کار جمعی بر تصمیمات و سیاستهای اقتصادی تاثیر میگذارد. در کشورهایی که توسعه سریع اقتصادی را تجربه کردهاند، نقش انسجام کارآفرینان در اتاقهای تجاری بیتردید موثرتر بوده است.
به گزارش آلامتو و به نقل از الی گشت؛ اگر به کاوش فرهنگهای گوناگون و دیدن بناهای تاریخی علاقه دارید و می خواهید پرده از اسرار این بناهای پر رمز و راز بردارید، با 8 تا از بهترین بناهای تاریخی دنیا همراه ما باشید.
معبد زئوس المپیا به عنوان بزرگترین معبد یونان شناخته می شود. این بنای عظیم باستانی طی ۷ قرن ساخته و تکمیل شد. ساخت معبد حدود سال ۵۱۵ قبل از میلاد به دستور پیسیستراتوس شروع شد اما کار برای مدتی متوقف شد چراکه از نظر مردم آتن پیسیستراتوس و پسرش دیکتاتور بودند و ساخت معبد امری اجباری و ظالمانه بود. در سال ۱۷۵ قبل از میلاد ساخت معبد از سر گرفته شد اما باز ۱۰ سال بعد به دلیل فوت معمار رومی اش به نام کاسیوتیوس متوقف شد. طی دوران حکومت امپراطور هوردیان در سال ۱۳۲ قبل از میلاد بالاخره کار ساخت معبد به اتمام رسید و به پیشگاه زئوس المپیا تقدیم شد. امروزه معبد به عنوان یادگاری از تاریخ غنی یونان پا برجاست اما فقط ۱۵ ستون از ۱۰۴ ستون عظیم آن باقی مانده است. هر کدام از ستون ها ۱۷ متر ارتفاع دارند و زمانی در اطراف محراب معبد استوار بودند. در وسط محراب دو مجسمه بزرگ قرار داشته است.
پترا، شهر افسانه ای رُزهای سرخ، پایتخت سلسله نباتیان بود. پترا بی شک ارزشمندترین گنجینه اردن و بزرگترین جاذبه گردشگری آن به شمار می رود. این شهر وسیع و بی نظیر قرن ها قبل توسط نباتیان در دل “دره وادی موسا” تراشیده و ساخته شد و یکی از ایستگاه های مهم تجارت ابریشم و ادویه به شمار می رفت که چین، هند و عربستان جنوبی را به مصر، یونان و روم متصل می کرد. زیباترین بنای شهر پترا “ال خزانه” (خزانه داری) نام دارد که از یک سنگریز حفاظتی از جنس سنگ ماسه تراشیده شده و عظمت آن باعث می شود تا بناهای اطرافش کوچک و ناچیز به نظر بیایند.
معبد باشکوه آتن باستان به نام پارتنان بین سال های ۴۴۷ و ۴۳۲ قبل از میلاد در دوران پریسلز ساخته شده بود. این معبد برای بزرگداشت الهه ی حافظ شهر یعنی آتنا برپا گشته بود. از معبد تا هزار سال بعد از ساختش به عنوان یک عبادتگاه استفاده می شده و با وجود گذر هزاران سال از عمرش، انفجارها، غارت ها و خسارات ناشی از آلودگی هنوز هم در شهر جدید آتن پابرجاست و گواهی از شکوه و جلال شهری است که قدمت باستانی دارد. پارتنان بر روی آکروپلیس (دژ معروف آتن باستان) قرار دارد و یکی از معروف ترین جاذبه ها توریستی یونان است. اگر به آتن می روید حتما از این معبد باستانی و بی نظیر دیدن کنید.
ماچو پیچو نام شهری باستانی در جنوب پرو است که در قله ی یک کوه واقع شده و تنها راه رسیدن به آن، قطار و یا یک پیاده روی چهار روزه است. این شهر مرکز فرهنگی مهمی برای تمدن اینکاها به شمار می آمد اما وقتی اسپانیایی ها به پرو حمله کردند این شهر متروکه شد. ماچو پیچو به “شهر گمشده اینکا” معروف است. این منطقه در سال ۱۹۸۳ در فهرست مناطق باستانی یونسکو ثبت شد و در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از عجایب هفتگانه دنیای مدرن نامیده گردید. امروزه شمار انبوه بازدید کنندگان باعث بوجود آمدن نگرانی هایی در خصوص حفظ این اثر تاریخی شده است و در نتیجه قانونی در مورد محدود کردن تعداد گردشگران وضع شده که البته برای حفظ این اثر کافی نیست. امیدواریم این تعداد باز هم محدودتر شود و ما بتوانیم برای صدها سال دیگر حافظ این منطقه ارزشمند باشیم.
پافوس از زمان عصر نوسنگی محل سکونت اقوام مختلف بوده است. این شهر به رب النوع عشق افرودایت و خدایگان باروری یونان باستان اختصاص داشت. زادگاه افسانه ای افرودایت در این جزیره قرار داشت و به همین دلیل در قرن ۱۲ پیش از میلاد مردم “مایسین” (از شهرهای یونان باستان) معبدی برای بزرگداشت وی ساختند. بقایای خانه ها، کاخ ها، تئاترها، دژها و آرامگاه ها همه حاکی از این هستند که این منطقه دارای ارزش تاریخی و معماری بی مانندی است. موزائیک های نیوپافوس از جمله زیباترین موزائیک های دنیا می باشند. همه ی مکان ها، فرم ها و طرح ها و همچنین اجسام و مواد پافوس اصل و معتبر هستند. اجزای اصلی این منطقه از جمله بقایای باستانی مرتبط با افرودایت، موزائیک های کمیاب و بقایای معماری شهری، نظامی و آرامگاه های آن همه حکایت از ساخت بی نظیر آن در دوران یونان باستان دارند.
از هیچ بنایی در آلمان به اندازه قلعه “نویش وانشتاین” تاکنون عکس برداری نشده است. این قلعه یکی از پرطرفدارترین جاذبه های گردشگری اروپا است. این قلعه در میان زیبایی بی نظیر منطقه باواریای کوه های آلپ در نزدیکی شهر “فوسِن” قرار گرفته و جالب است بدانید که الهام بخش قلعه کارتون زیبای خفته والت دیزنی هم بوده است. این قلعه در اواخر دهه نخست قرن ۱۹ساخته شده و برخلاف قلعه های آن زمان کاربرد نظامی و دفاعی نداشته است. “نویش وانشتاین” به عنوان استراحت گاهی مجلل برای لودویگ دوم باواریا ساخته شده است. لوسترهای خیره کننده و نقاشی های زیبا به تمام اتاق های قلعه جلوه ای دلربا بخشیده است. تمام اتاق های طبقه سوم قلعه اختصاص داده شده به نقاشی های صحنه “قو” از اُپراهای آهنگساز معروف ریچارد واگنر چرا که لودویگ سخت شیفته این اپراها و از طرفداران واگنر بوده است.
چیچن ایتزا نام بزرگترین شهر مایا ها در شبه جزیره یوکاتان است و یکی از پرطرفدارترین جاذبه های گردشگری مکزیک می باشد. مشهورترین بنای چیچن ایتزا معبد هرمی شکل آن به نام اِل کاستیلو است. طراحی این معبد از نظر علم نجوم دارای اهمیت ویژه ای است. هر طرف هرم یک پلکان ۹۱ پله ای دارد که با پله های مشترک روی نوک هرم تعدادشان به ۳۶۵ برابر با تعداد روزهای یک سال می رسد. یکی دیگر از شاخصه های چیچن ایتزا معبد عظیم بالکورت و اِل کاراکول می باشد. این معبد دایره ای شکل در آن زمان به عنوان یک رصدخانه مورد استفاده قرار می گرفته است. چیچن ایتزا مهم ترین اثر باستانی باقیمانده از تمدن مایا-تولتیک است که بین قرن های ۱۰ تا ۱۵ میلادی در یوکاتان زندگی می کردند.
آنگور وات به معنی “معبد شهر”، بزرگترین و عظیم ترین معبد مجموعه ی معابد آنگور است. این بنا مساحتی به وسعت ۲۰۰ هکتار دارد. یک سازه آبی مستطیل شکل عظیم اطراف معبد را محصور کرده است. معبد روی مجموعه ای از پایه های سه گانه مستطیل شکل عظیم در مرکز سازه آبی واقع شده و ۲۱۳ متر ارتفاع دارد. این طراحی الهام گرفته از سنت “خمر” معابد کوهستانی است. طبق سنت خمر معبد نماد کوه “مِرو”، خانه خدایگان هندو، می باشد. این اثر بی نظیر در نیمه اول قرن ۱۲ میلادی در دوران حکومت پادشاهی به نام “سوریاوارمان” دوم ساخته شده و اوج هنر معماری خمر را نشان می دهد.
خبرگزاری آریا-"تور لالایی مادرانه نوای صلح "با همکاری موزه ملی ایران ،کاخ موزه نیاوران و 13منطقه تاریخی در سراسر ایران از تاریخ 6مهرماه 1395مصادف با روز جهانی گردشگری آغاز می شود.
به گزارش خبرگزاری آریا،سیف الله شکری دبیر دبیرخانه نوای صلح ایکوم ایران در تشریح راهبرد مفهومی این تور گفت: دبیرخانه قصد دارد هر یک از بناهای تاریخی ایران زمین را به سمفونی کهنی که برساخته از فکر و هنر دست نیاکانمان اســت تشبیه کرده و بازنمودی از این قرابت معنایی را در اماکن باستانی مورداشاره به اجرا در آورد.
وی با تاکید براین نکته که هارمونی و نظم به عنوان شالوده هنر وجوه مشترکی دارند که ماهیت هنرهای گوناگون را به یکدیگر پیوند زده و درک آنها تعامل با یکدیگر را میسر می سازند،افزود: از این منظر، هر یک از فرمهای هندسی بناهای تاریخی را می توان به منزله قطعه یا نوایی موسیقایی برشمرد و از این همپوشانی ماهوی برای خلق مفاهیم جدید بهره برد،قرابت صدا و معماری در هنر به حدی محسوس اســت که معماری را موسیقی جامد می خوانند.
وی با اشاره به رویکرد بنیادی این دبیرخانه مبنی بر دعوت به صلح جهانی با توسل به هویت مهر مادر و تجلی آن در لالایی مادرانه به مثابه صلح آمیزترین نوایی که بشر تاکنون ساخته اســت، افزود: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، کمیته ملی موزه های ایران و دبیرخانه نوای صلح ایکوم بر این باورند که رشته های گوناگون هنری می توانند پیوندی ناگسستنی میان میراث ملموس و ناملموس بشر و نسل هوشیار امروز ایجاد کنند.
شکری افزود:بر این اساس، «تور لالایی مادرانه نوای صلح» با همکاری موزه ملی ایران، کاخ موزه نیاوران و 13 منطقه تاریخی در سراسر ایران از تاریخ 6 مهر ماه 1395 مصادف با روز جهانی گردشگری آغاز و تا روز 28 اردیبهشت ماه 1396 مصادف با روز جهانی موزه و میراث فرهنگی ادامه خواهد داشت.
به گفته وی دو برنامه نخست این کاروان صلح به شرح ذیل اجرا خواهند شد:
• 6 مهر 1395 | محل اجرا: موزه ملی ایران | مصادف با روز خانواده، تکریم بازنشستگان و روز جهانی گردشگری
• 7 مهر 1395 | محل اجرا: کاخ موزه نیاوران | مصادف با روز بزرگداشت شمس تبریزی
شکری در پایان گفت:«تور لالایی مادرانه نوای صلح» با پشتیبانی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کار خود را شروع کرده و اطلاعات مربوط به ادامه مسیر حرکتی این کاروان صلح از طریق سایت دبیرخانه نوای صلح ایکوم (melodyofpeace.com) و خبرگزاریها در اختیار علاقمندان فرهنگ و هنر قرار خواهد گرفت.
بلیط کلیه اجراهای این برنامه بصورت «افتخاری و رایگان» از تاریخ 1/7/95 در تارنمای shemmeh.com در دسترس علاقمندان خواهد بود.
غار لاس پشت که یکی از بکرترین غارهای این منطقه اســت در لپوندان شفت می باشد.
غار لاس پشت
شفت روستاییترین شهرستان استان گیلان اســت، شهرستانی که دور تا دورش را روستاها فرا گرفته اســت، جنگل و کوه از یک طرف و شالیزارهای برنج و باغات چای از سوی دیگر، هر یک از روستاهای شفت را زیبا کرده اســت. جاذبه های دیدنی بسیاری در این شهرستان وجود دارد یکی از این جاذبه ها غار تاریخی لاس پشت لپوندان اســت. غار لاس پشت که یکی از بکرترین غارهای این منطقه اســت در لپوندان شفت می باشد. لاس در گویش محلی به معنای سنگ و صخره می باشد و لاس پشت یعنی زیر صخره .
گردشگرها
اخبار مرتبط:
پراو, مخوف ترین و عمیق ترین غار ایران+تصاویر
سنگ تراشان بزرگترین غار مصنوعی جهان در ایران+تصاویر
گرانقیمتترین غار ایران که از سنگ آن جواهرات زینتی درست می شود +تصاویر
سهولان, غار سنگ های آهکی ودومین غار آبی ایران +تصاویر
غارهای شگفت انگیز ایران+تصاویر
چکیده:
حمام ها به عنوان یکی از گونه های تأسیسات عمومی در شهرها، از جمله عناصر و نشانه های بافت کهن شهرهای ایران به شمار می روند. این گونه تأسیسات شهری که در قدیم میزان قابل توجهی از بافت کالبدی شهرها را در بر می گرفتهاند، نه تنها کارکرد اجتماعی و اقتصادی داشتند، بلکه از نظر کالبدی نیز در شکل دهی به ساختار فضایی شهرها تأثیر گذار بوده اند.کلید واژه:
وقف، حمام های شهری، حمام سادات نیاکی، آمل، بازار آمل.مقدمه
در شهرهای کهن ایران، جمعیت شهری در محلات مختلف بر اساس تفاوت هایی چون ویژگی های قومی، مذهبی، حرفه ای و شغلی یا حتی مبدأ شهری و روستایی شهریان استقرار می یافتند؛ از این رو محله ها به طور معمول فضاهای سکونتی گروهی همگون از مردمان را در شهر تشکیل می دادند. این خصلت در شهرهای کوچکتر به علت تجانس فرهنگی و دیگر عوامل دخیل، چون: همگونی در حرفه یا مبدأ و خاستگاه، تشدید می شد.حمام به مثابه نهادی اجتماعی و فرهنگی در شهرها
در فرهنگ ایرانی پیش از ظهور اسلام و پس از آن، به بهداشت فردی به عنوان آموزه ای دینی توجه می شد؛ و بر این اساس حمام به منزله نشانه کالبدی و اجتماعی بروز این گونه باورها، تجلی مهمی در جامعه ایران داشت. واژه گرمابه در دوره ایران باستان به معنای ساختمان گرم بود. در دوره اسلامی ـ به ویژه دوره خلفای عباسی و صفوی ـ حمام های بی شماری در شهرهای ایران احداث شد. اهمیت عنصر حمام در زندگی شهری سبب گردید که در الگوی شهرسازی، گرمابه به مانند رکنی مهم در طراحی شهری محسوب شود. در نزد ناظران آن روزگار، شمار زیاد گرمابه در هر شهر نشانه آبادانی و پاکیزگی مردم در هر شهر بود.(5)انواع حمام ها از نظر کارکرد و نحوه اداره
الف.کارکرد
حمام عمومی: این گونه گرمابه ها برای استفاده عموم افراد یک محله یا شهر تأسیس می شد و دارای ویژگی های معماری و طراحی درونی خاصی بود.(9)کارکردهای حمام های محله ای در شهر آمل
حمام های شهر آمل از عناصر وحدت بخش مرکز محله یا محلات بودند که علاوه بر تأمین نیازهای ساکنان محل و داشتن کارکردهای اجتماعی و اقتصادی، در شکل دهی به این شهر نیز تأثیرگذار بوده اند. با توجه به اینکه طایفه ها، در شهر آمل، محلات مخصوص به خود را به وجود آوردند، حمامات واقع در آن محل که معمولاً در مرکز محله واقع بود به نام همان طایفه مشهور بوده اســت .ب.نحوه اداره
حمام های انتفاعی: این گونه حمام ها را حکومت یا افراد برخوردار به منظور بهره گیری از عواید آن می ساختند. مالکیت خصوصی و طرز اداره انتفاعی این حمام ها وجه بارز تفاوت آنها با حمام های وقفی اســت.محله های تاریخی شهر آمل
آمل از جمله شهرهای کهن ایران اســت که شماری از عناصر کالبدی ارزشمند آن هنوز پابرجاست. در این شهر نیز فضای شهری به محلات متعدد تقسیم می شد که این امر اداره شهر را آسان می کرد. محله هایی مانند: مشایی محله، کاردگر محله، شاهان دشت محله، کاشی محله، پایین بازار، نیاکی محله، قادی محله، گرجی محله از محله های کهن و معروف این شهر هستند که در مرکز خود، فضای مذهبی، تجاری و خدماتی هم داشته اند. خط سیر بازار قدیمی آمل به خصوص محورهای آن نقش مهمی در تفکیک کالبد محله ای این شهر ایفا می کرد. رشد و گسترش کالبد بازار آمل به صورت تک محوری سبب شده اســت تا محلات مسکونی متعددی در پیرامون آن شکل گیرد. این محله ها بر مبنای شاخصه هایی چون بستگی های طایفه ای شکل یافته اند. طایفه هایی چون آملی (جوان، زرگر، کاردگر، رودگر، کمانگر، چنان، نبی، دیر، سالار، چلابی، ساروی، خراسانی و کاشانی)، نیاکی (سادات و غیر سادات)، شاهان دشتی (سادات و غیرسادات)، مشائی، گرجی، اسکی (قادی، درزی، امیری، رئیسی)، بهرستاقی (آهنگر، اردشیر، درویش، گریپ، بلقمی، بلـر، قلباف، باتیجی، نوسر، اوک و بوستان)، نوائی (بلالی ، گودرزی، حمزه، جغتا، ملا، درزی و خزات)، دلارستاقی (خواجه سلیمان، کهرودی، کیانی، فولادوش، امیر، شیوخ، دیلم، موتن، پل وار، درکانی، یهری، متکان، میان دهی، کرنی و مغولی)، ایرائی ( رودگر، الیاس، آماک، گرشاسب)، امیری (سادات غیر سادات، از ساکنان اصلی لاریجان)، و گروه هایی چون لاسمی ها، نوری ها، تیکوهی، کلشی ها (14) در طی ادوار مختلف تاریخی در شهر ساکن شدند و محله های مخصوص به خود را شکل دادند. نظم اجتماعی مزبور تا امروز نیز کم و بیش در قالب اجتماعات آیینی (مراسم محرم و غیره) و رسوم اجتماعی (عروسی و غیره) قابل ردگیری اســت.حمام های محله ای شهر آمل
الف.حمام های عمومی
1.حمام اشرف: از قدیمی ترین حمام های واقع در بازار این شهر بود. این حمام در شاهان دشت محله، مرکز بافت قدیم شهر آمل واقع بود و از شمال به کاشی محله، از غرب به پایین بازار محله و بازار قدیم، از جنوب به مشایی محله و از شرق به چاکسر محله مرتبط می شد.ب.حمام های وقفی آمل
1.حمام چاکسر: این حمام در چاکسرمحله قرار داشت و واقف آن حاجی صالح مشائی بود. در وقف نامه تکیه مشائی تصریح شده که این حمام، وقف تکیه مزبور اســت.(30)نیاک و نیاکیان
نیاک نام منطقه ای اســت واقع در جاده تهران به آمل، پس از پلور، در دره مسیر رود هراز، میان اسک و رینه از بالا و وانه از پایین. در بالای این دره کوتاه از یک سوی روستای نیاک اســت و در برابر آن روستای کوچکی اســت به نام کنارنگام. ابوالخیردشت یا بی خبر دشت در اطراف نیاک واقع اســت. مردم نیاک در گذشته به بازرگانی، کشاورزی و دامپروری می پرداختند. آنها خود را سید هاشمی و از نسل سید عالی یا سید علی، برادر سید حسن ولی می دانند که مزار و آستانه او در همین روستا واقع اســت. در این مزار قبر درویش تاج الدین حسن ولی، درویش علی و درویش سهراب قرار دارد. درباره نسب درویش تاج الدین حسن و سادات نیاک روایت های محلی وجود دارد و به نظر می رسد سید حسن ولی و برادرش علی، نواده حسن سبط هستند و از دودمان عبدالله بن لطف الله پدر سید عمادالدین فتح الحسنی.تکیه نیاکی و نیاک
تکیه نیاکی در نیاکی محله قرار دارد. دارای سیزده سقاخانه بوده که تاریخ ساخت آن با تاریخ مسجد حاج علی کوچک یکی اســت. بانی آن عباسقلی خان سردار لاریجانی اسکی بود.(36) اکنون این تکیه به حسینیه ارشاد و سادات نیاکی معروف اســت.معرفی سند
وقف نامه حمام نیاکی در آرشیو اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان آمل نگهداری می شود. این حمام را طایفه نیاکی در تاریخ هفتم شهر جمادی الثانی 1332 قمری. بر تکیه نیاکی (اطراف بازار) و تکیه نیاک در قریه نیاک لاریجان وقف کرده اند. ساختمان این حمام در این تاریخ جدیدالبنا بوده اســت. وقف نامه حاضر در مجموع 38 مهر دارد که اسامی واقفان و مهرهای آنها در وقف نامه آمده اســت .موارد مصرف درآمد موقوفه
درآمد حمام برای عزاداری سرور شهیدان خاص اهل الکسا مولی حضرت اباعبدالله الحسین (ع) صرف می شده اســت، به گونه ای که هر گاه ماه محرم با فصل تابستان مصادف بود و نیاکیان در ییلاق نیاک به سر می بردند، صرف عزاداری در تکیه نیاک لاریجان و در بقیه فصول در تکیه نیاکی آمل صرف عزاداری امام حسین (ع) می شود.تولیت
پنج تن از متدینین قریه نیاکمشخصات سند
واقف: سادات و غیر سادات قریه نیاک لاریجان؛ موقوف علیهم: گرمابه موقوفه نیاکی؛ تاریخ وقف: هفتم شهر جمادی الثانی 1332 قمری؛ تاریخ تنظیم سند: ـ نوع سند: وقف نامه؛ شماره سند: ـحواشی
[حاشیه پایین راست]: اما حدود اربعه از این قرار اســت: جنوب: کوچه باریک پشت دیوار خانه مرحوم آقا سید حسین عطار نیاکی؛ شمال: معبر عام متصل به سقاخانه؛ مشرق: نهر آب و معبر عام؛ مغرب: کوچه باریک زیر دیوار خانه آقا میرزا ابراهیم نیاکی.[مهرها]
حاجی میرزا هادی [سجع مهر:] هادی الحسنی؛ آقا ابوالحسن [سجع مهر:] ابوالحسن؛ حاجی سید ابراهیم آقا [سجع مهر:] ابراهیم الراحی الحسنی؛ حاجی سید ابراهیم... [سجع مهر:] ابراهیم بن الحسنی....؛ حاجی سید آقاخان [سجع مهر:] آقا خان الحسنی؛ آقا... [سجع مهر: ناخوانا] ؛ حاجی مهدی [سجع مهر: ناخوانا] ؛ حاجی سید نقی [سجع مهر: ناخوانا] حاجی سید هاشم [سجع مهر:] هاشم الحسنی؛ آقا حبیب [سجع مهر:] حبیب الله بن الحسنی؛ الحاجی روح الله [سجع مهر:] روح الله؛ حاج آقا رضا [سجع مهر:] رضا الحسنی...؛ سید غلامعلی درویشی [سجع مهر:] غلامعلی الحسنی؛ حاج آقا... سید عباس [سجع مهر:] عباس علی .... الحسنی؛ حاجی سید اسدالله [سجع مهر:] اسدالله بن علی الحسنی؛ آقا محمد [سجع مهر: ناخوانا]؛ علی محمد... [سجع مهر: ناخوانا]؛عبدالکریم ابن محمد امین الحسنی [سجع مهر:] عبدالریم بن محمد امین الحسنی؛ حاجی سید ذبیح الله [سجع مهر:] ذبیح الله الحسنی؛ حاج آقا احمد [سجع مهر: ناخوانا]؛ حاجی سید علی ابن احمد [سجع مهر:] علی بن الحسنی احمد؛ سید آقاخان [سجع مهر: ناخوانا]؛ [سجع مهر: ناخوانا]؛ سید مختار [سجع مهر:] مختار الحسنی الراحی؛ آقا سید علی عطار [سجع مهر:] علی بن الحسین الحسنی؛ سید محمد حسین [سجع مهر:] محمد حسین الحسنی، حاجی سید حبیب الله [سجع مهر:] حبیب الله بن الحسنی، [سجع مهر:] عبده نقیّ الحسنی؛ آقا حسین آقا [سجع مهر:] ... حسین الحسنی؛ [سجع مهر:] ابن نقی الحسنی.وضعیت کنونی موقوفه
گرمابه موقوفه نیاکی دارای دو بخش حمام عمومی و حمام نمره اســت و به دو صورت مردانه و زنانه دایر اســت. از ویژگی این گرمابه در مقایسه با دیگر گرمابه های ایران، وسعت و شکل حمام مخصوص به زنان اســت که به نظر می رسد به صورت مساوی با حمام مردانه و شاید بزرگتر باشد. این حمام بر خلاف دیگر حمام های قدیمی بدون خزینه اســت. دو منبع آب سرد و آب گرم دارد. از ساعت 4/5 صبح تا 7 شب باز اســت. روزانه 15 ـ 10 مشتری دارد و به دلیل وجود حمام های خانگی به مانند سابق کارایی ندارد، ولی همچنان در برآورده ساختن نیاز بهداشتی مردم محله دایر اســت.نتیجه
حمام در محلات شهرهای ایرانی به خصوص شهر آمل مکان گفت و گو، تبادل افکار و بحث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بوده اســت. بسیاری از حمام های مهم این شهر در محلات بازار یا مجاور آن قرار داشته اســت. گرمابه موقوفه نیاکی از جمله حمام های برجای مانده شهر آمل اســت که به نظر می رسد وقف مهم ترین عامل استمرار این بنا و دیگر بناهای عمومی در شهرهای ایران بوده باشد. بنابراین بناهایی چون حمام به مدد موقوفات و خیرات در شهرها به عنوان مظاهری از جغرافیای شهری به وجود آمدند.1) کتاب
1.ایاز آملی، حشمت الله. (1382). اولین ها در آمل. آمل: شرکت غدیر خم.2) مقاله
1.ضیا توانا، محمد حسن. «محله، بافت و ساختار آن در شهر شرق اسلامی». مجله علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی. شماره اول، سال 1370، صص 199 ـ 173 .3)مراکز آرشیوی
1.اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان آمل.4)پایان نامه
1.یدالله پور، معصومه. (1388). بازار آمل. بنیاد ایران شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.5)مصاحبه
1.عزیز الله جوربندی، قهوه چی. مکان مصاحبه: راسته نمدمالان، قهوه خانه امید به خدا. تاریخ مصاحبه: 1387/10/9. روز و ساعت: شنبه 2 ـ 2/5 بعدازظهر.6)سایت
بانک اطلاعات کتب و نسخه خطیپی نوشت ها :
1.دانشیار تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
yousefifar89@gmail.com
2.کارشناس ارشد ایران شناسی گرایش تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی
masoom8227@yahoo.com
3.خیرآبادی، مسعود. شهرهای ایران. ترجمه حسین حاتمی نژاد و عزت الله مافی، ص 106؛ ضیا توانا، محمد حسن. «محله، بافت و ساختار آن در شهر شرق اسلامی»، علوم زمین، شماره اول، 1370، ص 173 ـ 199 .
4.شهرهای ایران، ص 106؛ رجبی، آزیتا، ریخت شناسی بازار، ص 184 .
5.نظر محمد نرگسی، زهرا، گرمابه: نگاهی به حمام های قدیمی ایران از دوره باستان تاکنون، ص 30 ـ 47 .
6.ریخت شناسی بازار، ص 107 .
7.قبادیان، وحید. بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران، ص 277 .
8.گرمابه: نگاهی به حمام های قدیمی ایران از دوره باستان تاکنون، ص 60 ـ 87 .
9.همان، ص 90 .
10.ریخت شناسی بازار، ص 109 .
11.همان، ص 108 .
12.نگاهی به حمام های قدیمی ایران از دوره باستان تاکنون، ص 91 .
13.سعیدی رضوانی،عباس. بینش اسلامی و پدیده های جغرافیایی، ص 77 ـ 78؛ بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران، ص 277.
14.مشاوران رهرو. طرح حفاظت و مرمت بافت قدیم آمل، ص 52 ـ 53.
15.مصاحبه با جوربندی، 1387/10/19 .
16.ستوده، منوچهر. از آستارا تا استرآبد، ص 58 .
17.یدالله پور، معصومه. بازار آمل، ص 160 .
18.ایاز آملی، حشمت الله. اولین ها در آمل. ص 113.
19.مصاحبه با مرتضوی مقدم، 1387/7/21 .
20.بازار آمل، ص 160 .
21.مصاحبه با مرتضوی مقدم 1387/7/21 .
22.مصاحبه با شهره 1387/10/19.
23.مصاحبه با جوربندی، 1389/10/19.
24.بازار آمل، ص 162.
25.مصاحبه با جوربندری، 1387/10/19
26.بازار آمل، ص 163.
27.مصاحبه با قلی پور، 1387/7/22 .
28.ستوده، منوچهر. از آستارا تا استرآباد، ص 60 .
29.همان، ص 72 .
30.رونوشت واقف نامه تکیه مشایی، آرشیو 255 .
31.از آستارا تا استرآباد ص 89 .
32.یدالله پور، معصومه، بازار آمل، ص 162.
33.مصاحبه با مهدی حسنی نیا، 1390/6/15.
34.دانش پژوه، محمد تقی. «مقدمه اسناد آستانه درویش تاج الدین حسن ولی در نیاک لاریجان»، نشریه نسخه های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، ج 4، ص 481 ـ 648 .
35.ایاز آملی، حشمت الله، اولین ها در آمل، مقدمه، ص ژ.
36.علامه، صمصام الدین، یادگار فرهنگ آمل، ص 90 .
37.مصاحبه با مهدی حسنی نیا، 1390/6/15.
38.مصاحبه با مهدی حسنی نیا، 1390/6/2527
یکی از آثار تاریخی اردبیل به نام کاروان سرای شاه عباسی اردبیل اسـت.
کاروان سرای تاریخی در اردبیل
در کنار جاده قدیمی نیر به سراب که یکی از قدیمیترین راههای کشور می باشد در ۱۰ کیلومتری شهر نیر و در یکی از برفگیرترین گردنههای کشور یعنی گردنه صائین یکی از آثار تاریخی اردبیل به نام کاروان سرای شاه عباسی اردبیل مشاهده می شود . در دوره صفوی ۹۹۹ کاروانسرای در کشور ساخته شده بود که به فرمان شاه عباس کاروان سرای شاه عباسی اردبیل در دوره صفوی بنا گشته و جالب بودن کاروان سرای شاه عباسی اردبیل آن اسـت که با مشاهده آن متوجه می شوید عرض و ارتفاع ورودیهای فضاهای داخلی به حداقل ممکن کاهش یافته اسـت و این یعنی طراحی این کاروانسرا کاملا سازگار با اقلیم و شرایط محل صورت پذیرفته اسـت .
آب و هوای این منطقه بسیار سرد بوده و در کاروان سرای شاه عباسی اردبیل با این طراحی کاربردی به راحتی می توانستند با وسایل کمی از نفوذ سرما و کوران برف به داخل کاروان سرای با مسدود ساختن راه های ورودی به ان جلوگیری کنند . حتی برای تبادل هوا و روشنایی نیز در طراحی کاروان سرای شاه عباسی اردبیل روزنههای سقفی که هوا را جابجا کرده و روشنایی را وارد می ساخت درنظر گرفته شده بودند .
بخش دیگر جذابیت طراحی در ورودیهای فضاهای ارتباطی داخل در مرکز بنا اسـت که نسبت به فضاهای جانبی مقداری بزرگتر در نظر گرفته شده اسـت تا چهار پایانی که همراه و مورد استفاده کاروانیان بوده نیز بتوانند در داخل پناه بگیرند.
بنای کاروان سرای شاه عباسی اردبیل از سنگ و ساروج به عنوان ملات ساخته شده اسـت که دلیل بر استحکام این بنا می باشد و یک گنبد کوچک سنگی نیز بر روی یک فضای مربع شکل در مرکز بنا واقع شده که این گنبد بر روی چهار کنج کاروان سرای شاه عباسی اجرا شده اسـت.
کاروان سرای شاه عباسی اردبیل در تاریخ ۱۳۶۲/۰۱/۰۴ با شماره ثبت ملی ۱۶۵۳ توسط میراث فرهنگی جزو آثار ملی کشور ثبت گردیده اسـت .
گردشگرها
اخبار مرتبط:
کشف بقایای جانور عظیمالجثه باستانی نادر در اردبیل+عکس
عجیب ترین گورستان تاریخی اردبیل +تصاویر
بقعه شیخ صفی الدین مهمترین اثر تاریخی در اردبیل +تصاویر
با منطقه تاریخی شهر یئری مشگین آشنا شوید+تصاویر
شیخ صفی اردبیل+عکس
خبرگزاری آریا-سه سرای « نخجوانی»، « سروش» و « مهدی زاده» واقع در عرصه بازار تاریخی ارومیه با مشارکت شهرداری و بخش خصوصی بازسازی می شود.
به گزارش خبرگزاری آریا،معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اذربایجان غربی با اعلام این خبر گفت: در پی بازنگری حریم بازار تاریخی ارومیه در خرداد ماه سال گذشته باز سازی سه سرای یاد شده مطابق با بافت، الگوهای معماری و مصالح این مجموعه در دستور کار قرار گرفت.
محمد فتحی با اشاره به تعیین و ابلاغ حریم حفاظتی مجموعه بازار ارومیه در سال 1353 از سوی اداره کل حفاظت آثار باستانی و بناهای تاریخی و تخریب این سه سرا در دهه هشتاد گفت: در بازنگری عرصه و حریم بازار تاریخی ارومیه این محدوده به عرصه بازار افزوده و مصوب شد هرگونه ساخت و ساز در این محدوده مطابق با طرح و تراکم سراهای مذکور و با استناد به عکس هوایی سال 1335 شمسی باشد.
به گفته وی با پشتیبانی استاندار آذربایجان غربی، هماهنگی شهرداری و موافقت سرمایه گذار بخش خصوصی در حال حاضر تحکیم بستر سراهای سروش و نخجوانی به منظور اجرای فونداسیون آغاز شده اسـت. قرار اسـت این سه سرا مطابق با بافت و الگوی مجموعه تاریخی بازار ارومیه در دو طبقه به ارتفاع 7 متر و 50 سانتیمتر با همان مصالح و آجر خطایی ساخته شود.
فتحی همچنین همچنین از اضافه شدن 3 راسته «نجاران»، «آهنگران» و «امیر نظمی افشار» (نوبخت) در بازنگری عرصه و حریم بازار تاریخی ارومیه، به عرصه این بازار خبر داد و گفت: این سه راسته از دیگر بخش های بازار بوده که با احداث خیابان پهلوی سابق (خیابان امام خمینی فعلی) از بدنه بازار جدا شده اسـت.
این مسئول آغاز مرمت راسته« امیر نظمی افشار» (نوبخت) از سوی بازاریان و کسبه این راسته با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و آذربایجان غربی را از جمله اقدامات سالجاری عنوان کرد و گفت: همزمان با این اقدام در حال گفتگو با کسبه های راسته های نجاران و آهنگران برای افزایش مشارکت در زمینه مرمت هستیم.
فتحی با تاکید بر اینکه بافت ارزشمند تاریخی و المان مهم شهری در طول تاریخ با کمک و همیاری بازاریان حفظ و مرمت شده اسـت افزود: در این راستا کتابچه ضوابط و قوانین حاکم بر بافت تاریخی بازار ارومیه از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان تدوین، انتشار و با همیاری بازرس اصناف و معاونت میراث فرهنگی در بین کسبه بازار توزیع شده اسـت تا با حفظ هویت این اثر ارزشمند، هویت تاریخی – فرهنگی آن تقویت شود / م