جام جم سرا: محمد جواد کرمی افزود: از دی ماه سال گذشته تا به امروز افزایش قیمتی در این نوع نانها نداشتیم و در حال حاضر قیمت نان بربری ۷۰۰ تومان، نان حجیم و باگت فرانسوی بزرگ ۱۰۰۰ تومان، نانهای باگت متوسط ۶۰۰ تومان، نان ساندویچی ۵۰۰ تومان و نانهای تست به طور میانگین۲۵۰۰ عرضه میشود.
وی گفت: در طول ماه مبارک رمضان اتحادیه کنترل و نظارت مستقیم بر بازار دارد و از مصرف کنندگان درخواست میکنیم درصورت مشاهده هر گونه تخلف با شمارههای ۲۹ و ۷۷۱۹۴۰۲۸ و شماره های ۸۵ و ۷۷۱۹۱۱۸۴ تماس بگیرند که البته با رصدهایی که انجام دادیم هیچ گونه افزایش قیمتی را شاهد نبودیم.
کرمی با بیان اینکه در تهران ۵۸۰ واحد و در کل کشور بیش از ۳۸۰۰ واحد نانهای حجیم فعالیت میکند، اظهار کرد: برای استفاده از مصرف نانهای تیره و سبوسدار در حال فرهنگسازی هستیم.
به نقل از ایسنا، رئیس اتحادیه نانهای حجیم و نیمه حجیم تهران با بیان اینکه نانهای فانتزی از نظر کیفیت، ماندگاری و مواد اولیه بسیار بهتر از نان سنتی هستند افزود: در تهیه این نوع نان از حرارت غیرمستقیم استفاده میشود، همچنین از جوش شیرین که برای بیماریهای گوارشی و روده مضر است، استفاده نمیشود.
وی بیان کرد: کیفیت نان بستگی به عوامل مختلف از جمله گندم و آرد دارد و گندمهای وارداتی از کیفیت بالایی برخوردار هستند.
جام جم سرا:
الهی!
تو را سوگند بر مظلومیت بیست و یکم رمضان و دلهای مملوّ از آه و فغان
بینوایان داغدار را در حسرت سعادت ناشی از فضیلت خویش مسوزان
و دلهای افتاده را از درگاه با عظمت خویش ناامید مفرما.
اس ام اس|جام جم سرا
شهادت اسوه گذشت و مردانگی
حضرت علی (ع) بر تمام شیعیان جهان تسلیت باد
اس ام اس|جام جم سرا
سحرسجادهات راچون گشودی / وبامعبودخود خلوت نمودی
وخواندی خالقت راعاشقانه / واشکی هدیه کردی دانه دانه
توراجان علی ما را دعا کن / دعا بر عبد ناچیز خدا کن
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
دل سر نکشد دمی ز پیمان علی
جانم شودای کاش به قربان علی
خواهی که به ملک دل شوی حکم روا
مانند قلم باش به فرمان علی
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر خدا به دنبال بهانهای برای بخشش بندگان است
امشب تو بهانه بخشش گناهانم باش یا علی…
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
امشب سر مهربان نخلی خم شد… در کیسه نان بجای خرما غم شد
در کنج خرابهها زنی شیون کرد… همبازی کودکان کوفه کم شد
اس ام اس|جام جم سرا
با شور حسینی و صلابت حسنی در سوگ علی میگرییم. دعایتان توشهٔ بیبرگی ما
اس ام اس|جام جم سرا
شب باوران خورشید را در خون کشیدند
خون گریه کن در سوگ او ای صبح باور
کو، آنکه بردوشش کشاند در دل شب
قوت یتیم و دردمند و زار و مضطر
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر شب بیدار شدن است، نه بیدار ماندن. بیا دعا کنیم که بیدار شویم.
اگر یادتان بود و باران گرفت، دعایی به حال بیابان دل ما هم بکنید.
التماس دعا در این شب عزیز
اس ام اس|جام جم سرا
شاهی که ولی بود و وصی بود علی بود
سلطان سخا و کرم و جود علی بود
هم آدم وهم شیث وهم ادریس و هم الیاس
هم صالح پیغمبـر و داوود علی بود
شهادت امام اول شیعیان را به شما تسلیت میگویم
اس ام اس|جام جم سرا
شب عفو است و محتاج دعایم / ز عمق دل دعایی کن برایم
اگر امشب به معشوقت رسیدی / خدا را در میان اشک دیدی
بگو یا رب فلانی رو سیاه است / دو دستش خالی و غرق در گناه است
بگو یا رب تویی دریای جوشان / در این شب رحمتت بر وی بجوشان
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
من از عمق وجود خودم، خدایم را صدا کردم
نمیدانم چه میخواهی، ولی امروز برای تو، برای رفع غمهایت
برای قلب زیبایت، برای آرزوهایت، به درگاهش دعا کردم
و میدانم خدا از آرزوهایت خبر دارد، یقین دارم دعاهایم اثر دارد…
اس ام اس|جام جم سرا
بزرگترین تمنای ما از خدا میتواند کوچکترین معجزهاش باشد،
خدا را به بزرگیش قسم دادم، امشب زندگیت را معجزه باران کند...
اس ام اس|جام جم سرا
حق الناس تنها چیزی است که در قیامت با شفاعت هم حل نمیشود
آنچه از من بر دل داری در این شب قدر ببخش
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر است و نومیدی ندارد / کسی از بارگاه باری امشب
فروغ رحمت و نور امید است / به هر جانب که رو میآری امشب…
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر شب بیدار شدن است، نه بیدار ماندن
دعا کنیم بیدار شویم
اگر یادتان بود و باران گرفت، دعایی به حال بیابان دل ما هم بکنید
التماس دعا در این شب عزیز
اس ام اس|جام جم سرا
از غافلان حساب دلم را جدا کنید
حرف و حدیث کهنه خود را رها کنید
چیزی به شب نمانده به خلوت که میروید
قدر است، قدری دل شکستهٔ ما را دعا کنید
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
تسبیحی بافتهام؛ نه از سنگ، نه از چوب، نه از مروارید
بلور اشکهایم را به نخ کشیدهام تا برایت دعا کنم هرآنچه را که آرزو داری
التماس دعا در شبهای قدر
اس ام اس|جام جم سرا
امشب تمام آینهها را صدا کنید.گاه اجابت است رو به سوی خداکنید
ای دوستان آبرودار در نزد حق، درنیمه شب قدر مرا هم دعا کنید
اس ام اس|جام جم سرا
مارا به دعا کاش فراموش نسازند / رندان سحر خیز که صاحب نفسانند
اس ام اس|جام جم سرا
یا رب ز تو امروز عطا میطلبم
هشیاری و بخشش خطا میطلبم
مقبولی روزه و نماز و طاعات
از درگه لطفت به دعا میطلبم
اس ام اس|جام جم سرا
ز مردم دل بکن یاد خدا کن. خدا را وقت تنهایی صدا کن
در آن حالت که اشکت میچکد گرم. غنیمتدان و ما را هم دعا کن
اس ام اس|جام جم سرا
تشنهام این رمضان تشنهتر از هر رمضانی
شب قدر آمده تا قدر دل خویش بدانی
لیله القدر عزیزی است بیا دل بتکانیم
سهم ما چیست از این روز همین خانه تکانی
اس ام اس|جام جم سرا
مبادا لیله القدرت سرآید
گنه بر نالهام افزونتر آید
مبادا ماه تو پایان پذیرد
ولی این بندهات سامان نگیرد
اس ام اس|جام جم سرا
نه فقط مسجدیان سر به گریبان تواند
نخل و چاه و شب و صحرا همه گریان تواند
دامنت با چه گنه سرخ شد از خون سرت
ای که خلق دو جهان بسته به دامان تواند
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
اس ام اس|جام جم سرا
الهی آن شب که همه قرآن به سر میکنند ما را توفیق بده قرآن را به دل جاری کنیم...
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر است بیا قدر بدانیم کمی
خانه دل ز گناهان بتکانیم کمی
شعله افتاده به ملک دلم از فرط گناه
دوست را از دل این شعله بخوانیم کمی
اس ام اس|جام جم سرا
خیز، ای بنده محروم و گنهکار بیا
یک شب ای خفته غفلت زده بیدار بیا
بس شب و روز که در زیر لَحَد خواهی خفت
دَم غنیمت بشمار امشب و بیدار بیا
اس ام اس|جام جم سرا
شب قدر است و من قدری ندارم/چه سازم؟ توشه قبری ندارم/
اگر امشب به معشوقت رسیدی/خدا را درمیان اشک دیدی/
کمی هم نزد او مارادعا کن/ کمی هم جای ما اوراصدا کن/
بگو یارب فلانی رو سیاه است/دودستش خالی و غرق گناه است/
بگو یارب تویی دریای جوشان/دراین شب رحمتت بر وی بنوشان.
اس ام اس|جام جم سرا
ی کاش از این خاک، صدا برخیزد
یا دستی باز بر دعا برخیزد
ای کاش دل فتاده در دام گناه
با گفتن یا علی (ع) ز جا برخیزد...
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
میگن یه شبه نمیشه ره صد ساله رو رفت ولی به نظر من اگه اون شب شبه قدر باشه میشه
اس ام اس|جام جم سرا
کوفه امشب التهاب محشر است / کوفه امشب کربلایی دیگر است
جبرئیل آوای غم سر داده است / در فلک شوری دگر افتاده است
تیر غصه بر دل زارم نشست / تیغ دشمن فرق مولایم شکست
قلب مجنون سوی صحرا میرود / حیدر-ع امشب سوی زهرا میرود
اس ام اس|جام جم سرا
الهی آنچه در این شبا به «خوبانت» عطا میکنی به ما هم عطا کن....
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
ای مسافر پرواز رمضان
پروازت بیخطر. امیدوارم توشهات فراوان و سهم سوغات من.
دعای شبهای قدر شما باشد...
التماس دعا
اس ام اس|جام جم سرا
امشب خدا بگشود درهای سما را
پیوسته میخواند به خود اهل دعا را
گر پهن کردی ساعتی سجادهات را
یاد آر یاران و ببرهم نام ما را
جام جم سرا:اما مسلمانان در دیگر کشورها وضعیت متفاوتی دارند در حالی که یک مسلمان در ریکیاویک شمالی ترین پایتخت دنیا در کشور ایسلندآفتاب را در ساعت 3.59 دقیقه صبح میبیند باید برای افطار تا ساعت 11.29صبر کند.
و یک مسلمان در ولینگتون نیوزلند آفتاب را در ساعت 7.39 دقیقه صبح می بیندو البته اذان را در ساعت 6.03 می شنود ، در ساعت 5.37 دقیقه می تواند افطار کند.
امسال در نیمکره جنوبی مسلمانان شرایط آسان تری برای روزه داری دارند هرچند که اکثر مسلمانان جهان در نیمکره شمالی و در مرکز و اطراف خط استوا زندگی می کنند.
مسلمانان در شمال اروپا با مشکلات بیشتری رو به رو هستند انگلیس، سوئد، روسیه و کانادا که دارای جمعیت مسلمان قابل توجهی هستند از سخت ترین کشورها برای روزه داری مسلمانان محسوب می شوند.
به عنوان مثال مسلمانان در ریکیاویک تقریبا 21 ساعت و در جزایر فالکلند تقریبا 11 ساعت روزه میگیرند.
جدول زیر نشان دهنده زمان طلوع و غروب آفتاب و وقت اذان در کشورهای مختلف است.(خبرآنلاین/هادی معیری )
ردیف | کشور | طلوع آفتاب | غروب آفتاب | اذان صبح | اذان مغرب |
1 | ریکیاویک(ایسلند) | 3.59 | 11.09 | 2.33 | 11.29 |
2 | استکهلم( سوئد) | 4.08 | 9.40 | 2.13 | 11.08 |
3 | اتاوا(کانادا) | 5.35 | 8.43 | 3.20 | 9.07 |
4 | کوآلالمپور(مالزی) | 7.06 | 7.16 | 5.59 | 7.44 |
5 | جاکارتا(ندونزی) | 6.05 | 5.53 | 4.52 | 6.09 |
6 | سیدنی(استرالیا)) | 6.55 | 5.08 | 5.30 | 5.55 |
7 | ژوهانسبورگ(آفریقای جنوبی) | 6.53 | 5.36 | 5.32 | 5.50 |
8 | ریو(برزیل) | 6.32 | 5.27 | 5.14 | 5.44 |
9 | ولینگتون (نیوزلند)) | 7.39 | 5.16 | 6.03 | 5.37 |
10 | جزایر فالکلند | 7.44 | 4.11 | 5.59 | 4.53 |
جام جم سرا: سیدحسین مهاجران اظهار کرد: با توجه به اینکه درماه مبارک رمضان برگزاری اکثر مجالس متوقف شده و هتلها و سالنهایی که برای مراسمهای مختلف سفارش میوه میدادند تعطیل شدند و به طور کلی مصرف میوه کاهش یافت با افت ۲۰تا۲۵درصدی نرخ میوهها مواجه شدیم.
وی در عین حال افزود: برای بعد ازماه مبارک رمضان باید ببینیم که استقبال به چه صورت خواهد بود چون میزان تقاضا میتواند در قیمتها تاثیرگذارباشد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در فصلی قرار داریم که همه تولیدات به دست آمده و به بازار عرضه میشود بیان کرد: تولیدات زیاد است و در روزهای آینده دهها نوع انگور و سیبهای مختلف به بازار وارد میشود و میوههای جدید جایگزین خواهند شد.
مهاجران همچنین در بخشی از سخنان خود گفت: هر ساله در ماه مبارک رمضان قیمت خیار ۳۰ درصد کاهش مییافت ولی امسال حدود ۳۰ درصد گران شد
رییس اتحادیه میوه و سبزی فروشان در ادامه با اشاره به سرمای اواخر سال گذشته که به درختان شمال آسیب زد گفت: سرمای شمال باعث شد درختان پرتقال آسیب شدیدی ببینند و در مقایسه با قبل پرتقال ذخیره شب عید از بین رفته که مسوولان از حالا باید به فکر تامین آن باشند.
وی ادامه داد: اگر راهکاری اندیشیده نشود با روالی که در پیش داریم پرتقال شب عید به میزان بسیار ناچیز و با قیمت بالایی یافت خواهد شد. (ایسنا)
* اثر احتمالی روزه داری بر روند بیماری
چنانچه با صلاحدید پزشک، با ارائه توصیه های مورد نیاز، امکان روزه داری برای آن بیمار فراهم باشد، چیدمان جدید دارویی به ویژه در مورد بیمارانی که روزانه بیش از یک قلم دارو مصرف می کنند، ضروری است.
* تداخل میان دارو و غذا
در زمینه تداخل دارو با غذا باید عرض شود که جذب برخی داروها همزمان با مصرف غذا تغییر نکرده و یا در برخی موارد حتی افزایش نیز پیدا می کند. اما بسیاری از داروها نیز در صورت مصرف همزمان با غذا دچار کاهش جذب می شود.
در مورد داروهایی که جذب آنها به میزان قابل توجهی تحت تاثیر غذا قرار می گیرد، دارو باید یک ساعت قبل از غذا یا ۲ تا ۳ ساعت پس از مصرف غذا، استفاده شود (بهتر است در خانم ها به دلیل احتمال کاهش سرعت تخلیه معده، دارو ۳ ساعت بعد از غذا مصرف شود. همچنین از مصرف غذاهای دیر هضم در وعده افطار پرهیز شود. برای نمونه از میان استاتین ها بهتر است برخی را همچون لووستاتین همراه وعده غذایی شب استفاده کرد و برخی همچون سیموستاتین را بهتر است، به دلیل کاهش جذب دارو با غذا، با معده خالی مصرف کرد.
بسیاری از آنتی بیوتیک ها، نه همه آنها، از جمله کپسول آزیترومایسین، با مصرف غذا دچار کاهش جذب می شود، همچنین مهارکننده های پمپ پروتون همانند امپرازول، بیس فسفوناتها مانند آلندرونات و غیره به دلیل کاهش آشکار در میزان جذب و اثربخشی، و یا ایجاد عارضه گوارشی در صورت مصرف همزمان با غذا (بیس فسفوناتها- ریفلاکس) باید حتماً با معده خالی (مثلاً پیش از صرف وعده غذایی) مورد استفاده قرار گیرد.
تداخل داروها با غذا تنها محدود به تداخل در جذب نیست، بلکه داروهای متعددی وجود دارد که در صورت مصرف روزانه گریب فروت دچار کاهش متابوسیم با واسطه ایزوآنزایم CYP۴۵۰۳A۴ موجود در دیواره دستگاه گوارش شده و نیاز به تعدیل دوز یا پایش علائم (عوارض) ناشی از تداخل احتمالی است.
* تغییر دادن زمان مصرف دارو
تغییر زمان مصرف برخی داروها از روز به شب نیز می تواند عارضه هایی را به بیمار تحمیل کند. از جمله این داروها می توان به برخی مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین مانند فلوکستین اشاره کرد که مصرف شبانه آن در برخی از بیماران می تواند عارضه بی خوابی ایجاد کند.
چنانچه بیمار بیش از یک دوز از این دارو استفاده کند بهتر است از این نظر بررسی شود و بهترین رژیم مصرف برای وی در نظر گرفته شود.
دیورتیک ها از جمله دیگر داروهایی هستند که مصرف شب هنگام آنها توصیه نمی شود، اما مشکل دیگری که این داروها دارد، احتمال وقوع دهیدراتاسیون در صورت مصرف آنها هنگام سحر است، بنابراین در صورت لزوم، بهترین زمان مصرف هنگام افطار است.
* مدت روزه داری و فاصله زمانی بین مصرف دوزهای مختلف یک دارو
با توجه به طولانی بودن روزه داری (حدود ۱۵ ساعت)، کم کردن فاصله بین دوزهای مختلف یک دارو می تواند مشکل ساز شود. به عنوان مثال می توان به داروهایی اشاره کرد که روزانه ۳ تا ۴ بار مصرف می شود (همچون آنتی بیوتیک ها) و بهم زدن نظم مصرف، روند درمان را با مشکل مواجه می کند. در این موارد در صورت امکان، می توان از داروهای هم خانواده با طول اثر افزون تر استفاده کرد. به عنوان مثال می توان به جایگزینی اریترومایسین (روزی ۳ تا ۴ بار) با کلاریترومایسین (روزی ۲ بار) به دلیل تشابه فارماکولوژیک بسیار زیادی که با هم دارد تنها در برخی موارد خاص قابل جایگزینی نیست اشاره کرد.
بیمارانی که چندین داروی مختلف استفاده می کنند، به دلیل طولانی بودن زمان روزه داری ممکن است دو یا چند دارو را با هم مصرف کنند. مصرف همزمان یا با فاصله کم برخی داروها می تواند مشکل ساز یا حتی مخاطره آمیز شود، به عنوان مثال می توان به مصرف همزمان یا با فاصله کمتر از ۴ ساعت آلفا بلوکرهایی مثل ترازوسین با سیلدنافیل یا تادالافیل اشاره کرد. همچنین می توان به کاهش جذب برخی داروها همچون سیپروفلوکساسین، لووتیروکسین، مایکوفنولات موفتیل و غیره با ترکیبات حاوی فروس توجه کرد.
باید توجه کرد که اثر بخشی برخی داروها ممکن است به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن در ماه رمضان، دچار تغییر شود. به عنوان مثال سولفونیل اوره هایی مثل گلی بنکلامید - که یکی از عوارض جانبی اصلی آنها هایپوگلایسی است - ممکن است برخی بیماران دیابتی را با خطر بیشتری از احتمال وقوع افت قندخون مواجه کند. در چنین مواردی چنانچه بیمار از دوز یک بار در روز این دارو استفاده می کند، بهتر است قبل از افطار (تنظیم دوز بر اساس سطوح قندخون روزانه و ریسک بروز هایپوگلایسمی انجام می شود) استفاده شود.
چنانچه بیمار به صورت دو بار در روز از این دارو استفاده می کند، دوز صبح، نصف شده و هنگام سحر استفاده شود و دوز عصر نیز بدون تغییر هنگام افطار مصرف شود. در این موارد خصوصاً در افراد سالمند تغییر دارو به گلی کلازید می تواند خطر هایپوگلایسمی را کاهش دهد.
در هر صورت آگاه ساختن بیمار از علائم هایپوگلایسمی و میزان قندخون هشدار دهنده که بیمار باید روزه خود را بشکند، ضروری است. (دکتر فرخ رامش - داروساز/ مهر)
دکتر محمد صفریان اظهار کرد: گرسنگی در طول روزهداری دلیل مناسبی برای خوردن غذای بیشتر در وعده افطار نیست.
وی با تاکید بر تغذیه سالم در ماه رمضان، عنوان کرد: بیشتر مردم در ماه رمضان افزایش وزن پیدا میکنند؛ در صورتی که باید کاهش وزن را شاهد باشیم. یکی از دلایل این افزایش وزن، میزان مصرف بیشتر موادغذایی به خصوص غذاهای چرب است.
صفریان افزود: در فصل تابستان بخصوص در ماه رمضان نیاز به مایعات در همه افراد چه روزهدار باشند و چه روزه نگیرند، افزایش مییابد؛ بنابراین توصیه میشود در این ماه افراد از میوههایی مانند هندوانه که حجم آب بیشتری دارند، استفاده کنند تا جبران مایعات از دست رفته در طول روز باشد.
این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد: کسانی که از رژیم خاصی پیروی میکنند در طول ماه مبارک رمضان نیز رژیم آنان با وضعیت روزهداری تنظیم میشود و وعدههای غذایی آنان در سحر و افطار گنجانده میشود.
وی اظهار کرد: غذاهای چرب و شیرین در این ایام نباید استفاده شود. همچنین افراد خانواده باید مراقب تغذیه سالمندان یا کودکانی که روزه نمیگیرند نیز باشند تا دچار مشکلات تغذیهای نشوند. (ایسنا)
سوپ ماست
مواد لازم: گوشت چرخ کرده: 250 گرم، ماست: 2 لیوان ، جو پرک: یک لیوان، آب به میزان لازم ، نخود پخته: یک لیوان سر خالی، آرد: 2 قاشق غذاخوری ، تخم مرغ: یک عدد ، نمک و فلفل: به میزان لازم ، آب لیمو: 2 قاشق غذا خوری، پیاز: 2 عدد بزرگ ، کره ذوب شده: 2 قاشق غذا خوری ، شوید و نعنا خشک: از هر کدام یک قاشق.
طرز تهیه: ابتدا گوشت چرخ کرده را با یک پیاز رنده شده و نمک و فلفل مخلوط کرده و قلقلی درست کنید و کنار بگذارید. در یک قابلمه مناسب نخود پخته شده و جو پرک را با آب روی حرارت بگذارید .بعد از چند دقیقه جوشیدن، بقیه مواد سوپ را اضافه کنید و بگذارید با هم پخته شده و جا بیفتد . ماست و تخممرغ را باید قبلا زده باشید و بعد به مواد اضافه کنید. قلقلیها را هم سرخ کنید. نعنا و شوید را هم تفت دهید. مقداری از کوفتهها و شوید و نعنا را برای تزئین نگه دارید و بقیه را هم به سوپ افزوده و بعد از چند دقیقه زیر سوپ را خاموش کنید و آن را در ظرف مناسب بریزید وبا شوید و نعنای سرخ شده و کوفته قلقلی تزئین کرده و نوش جان کنید.
حلوای گلسرخ با گردو
مواد لازم: آرد: 600 گرم ، روغن جامد: 400 گرم ، پودر گل سرخ: یک لیوان سر خالی ، گردو یا بادام پودر شده: یک لیوان سر خالی، پودر شکر: 3.5 لیوان ، عسل: 100 گرم ، گلاب: نصف لیوان، پودر هل: نصف قاشق چایخوری ، پودر پسته: به میزان لازم
طرز تهیه: گل سرخ را حتما پودر کنید. روغن را در یک قابلمه مناسب بریزید و روی حرارت بگذارید. آرد را به روغن اضافه و سرخ کنید و مرتب به هم بزنید تا نسوزد و بوی خامی آن گرفته شود، ولی خیلی رنگ آن تیره نشود. حرارت را خاموش کرده و پودر گل سرخ و عسل و پودر شکر و پودر بادام یا گردو، هل و گلاب را به آن اضافه کنید و خوب مخلوط کرده تا خمیری لطیف حاصل شود. بعد روی یک سطح صاف، خمیر را با وردنه به قطر دو سانتیمتر، باز کرده وبا یک قالب شکیل، آن را قالب زده ودر دیس بچینید و روی آن را با پودر پسته تزیین نمایید. این حلوا را میتوانید در ماه رمضان تهیه و با آن افطار کنید .
کلوچه خرمایی
مواد لازم: شیر: یک لیوان ، روغن جامد: یک لیوان، بکینگپودر: یک قاشق مرباخوری ، شکر: یک قاشق غذاخوری، پودر هل: نصف قاشق چایخوری و آرد: به اندازهای که خمیر به دست نچسبد.
مواد میانی: خرما: هسته گرفته شده یک لیوان، هل، دارچین، گلاب: به مقدار لازم ، روغن: کمی ، تخممرغ و کنجد: به میزان لازم برای تزئین روی کلوچه
طرز تهیه: شیر و تخممرغ و روغن و شکر را در ظرفی بریزید و مخلوط کنید. بکینگپودر و آرد را دو بار الک و به مواد اضافه کنید و خوب به هم بزنید. تا جایی آرد اضافه کنید که خمیر به دست نچسبد. این خمیر احتیاج به استراحت ندارد. روغن را در ماهیتابه ریخته و گرم کنید. خرما را در روغن تفت دهید وآن را له کرده و با کمی مغز گردوی خرد شده و هل و دارچین و گلاب مخلوط کنید. بعد از خمیر به اندازه یک نارنگی کوچک بر دارید و کف دست صاف کنید و یک قاشق مربا خوری از مواد میانی را وسط خمیر بگذارید و به آرامی خمیر را ببندید و با یک کارد چند برش روی آنها بدهید و روی کلوچهها را زرده تخم مرغ و کنجد زده مانند کتلت، فرم داده و در روغن داغ سرخ کنید. روغن اضافی آنها را بگیرید و در ظرف مناسب چیده و برای سفره افطار آماده کنید.
کمپوت خانگی
مواد لازم: سیب: یک کیلو ، شکر: 400 گرم، زعفران: 2 قاشق ، گلاب: 4 قاشق غذاخوری
طرز تهیه: سیب درختی را پوست بگیرید و برش دهید و حتما هسته آن را در آورید. شکر را روی سیب ریخته و آنقدر آب روی آن بریزید که یکسوم مواد را بپوشاند. بعد از جوش آمدن زعفران را اضافه کنید و در قابلمه را بسته تا زعفران رنگ باز کند. 15 دقیقه برای پخت کافی است. گلاب را هم بریزید و از روی حرارت بردارید. پس از خنک شدن در شیشه بریزید و محکم در آن را ببندید. یک قابلمه بزرگتر را آب کنید و روی حرارت گذاشته تا جوش آمده، شیشههای محتوی کمپوت را وارونه در آن قرار دهید و10 دقیقه هم به این حالت شیشهها را بجوشانید. کمپوت آماده شده را پس از خنک شدن در یخچال بگذارید. گلابی، هلو، زردآلو و گیلاس را هم به همین ترتیب میتوانید کمپوت کنید .
رنگینک
مواد لازم: خرما: 300 گرم، مغز گردو: نصف لیوان ، آرد: یک لیوان ، خلال پسته: یک قاشق غذاخوری ، پودر دارچین: 2 قاشق غذاخوری ، پودر زیره: یک قاشق چایخوری، روغن: به میزان لازم
ابتدا خرما را شسته و هسته آن را در آورده و یکچهارم مغز گردو را در خرما بگذارید و در یک ظرف مناسب بچینید. آرد را با روغن یا کره سرخ کنید و دقت کنید، که خیلی کم روغن نباشد و حالت روان داشته باشد. دارچین و زیره را هم افزوده و از روی حرارت برداشته و مایه را روی خرماها بریزید. طوری که تمام سطح خرما را پوشش دهد .در نهایت روی آن را با پودر یا خلال پسته تزئین نمایید و سفره افطار را با آن رنگین کنید.
حلیم خانگی
مواد لازم: گندم پوست گرفته: نیم کیلو ، گوشت گردن یا گوشت بوقلمون: نیم کیلو ، پیاز: 2 عدد ، آب گوشت: 3 لیوان، نمک و دارچین: به میزان لازم، کره: 100 گرم
طرز تهیه: برای تهیه حلیم، ابتدا گندم را شسته و از یک شب قبل آن را خیس کنید و روز بعد آن را بپزید .سعی کنید آب گندمها تبخیر شود و بعد از روی حرارت بردارید. گوشت را هم با 2 عدد پیاز بپزید .بعد از پخت حدود 3 لیوان از آب آن باقیمانده باشد. سپس استخوانهای گوشت را در آورید و آن را ریش ریش کنید. گندم پخته شده را در مخلوطکن ریخته و مقداری از آب گوشت را به آن اضافه کنید و چند دقیقه مخلوطکن را روشن کنید تا گندمها نرم و مایه صافی حاصل شود. در این مرحله، گندم نرم شده را کم کم به گوشت اضافه نموده و آب گوشت را همراه نمک به آن بیفزایید و خوب مخلوط کرده، مجددا روی حرارت قرار دهید و با حرارت کم، مرتب به هم زده تا حلیم ته نگیرد و خوب جا افتاده و کشدار شود .میتوانید مقداری از گوشت را برای تزئین نگه دارید . حلیم را در ظرف مناسبی کشیده و کره را ذوب کرده به همراه دارچین و گوشت و در صورت تمایل شکر و خامه و کنجد روی حلیم ریخته و تزئین نمایید .حلیم گزینه مناسب غذایی برای افطارتان است .
شامی پوکه
مواد لازم: گوشت: 500 گرم ، لپه: 3 لیوان، سبزی معطر: شامل ترخون، مرزه و جعفری ، نمک، فلفل و زرد چوبه: به میزان لازم ، پیاز: یک عدد ، روغن: به میزان لازم
طرز تهیه: ابتدا لپه و گوشت را بپزید و سپس دو تا سهبار آنها را چرخ کنید. سبزیجات معطر را هم ریز خرد کرده و پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید و همراه زردچوبه و نمک و فلفل با هم مخلوط کرده و خوب ورز دهید. روغن را در ماهی تابه بریزید و روی حرارت بگذارید. از مواد شامی به اندازه یک نارنگی کوچک بردارید و کف دست آن را صاف و گرد کنید و وسط آن را هم با انگشت سوراخ ایجاد کرده تا هنگام سرخشدن مغز پخت شود .
این شامی زیاد روغن مصرف نمیکند. ترجیحا با روغن زیتون و روی حرارت بسیار ملایم آن را سرخ و در ظرف مناسب چیده و اطراف آن را با سبزیجات بخار پز و چند برش لیمو ترش، تزئین نمایید.
شامی پوکه یک افطاری مغذی و کم چرب است که در وعده سحری هم میتوانید آن را نوش جان نمایید .ضمنا برای اینکه کمتر احساس تشنگی کنید، چند قطره آب لیمو را در لیوان آب ریخته و میل کنید .
چاردیواری (ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)
کارشناسان بهداشت می گویند: استفاده از غذاهای آب پز و خورشهای آبدار و کم نمک از دیگر مواردی است که برای کمتر تشنه شدن در ایام ماه مبارک رمضان توصیه شده است. همچنین بهتر است در برنامه غذایی سحری از خوردن غذاهایی مانند انواع کوکو، بادمجان، سوسیس و کالباس، سس مایونز، سیر و پیاز و همچنین غذاهای چرب و پرنمک که سبب تشنگی زیاد در طول روز میشود پرهیز کنید.
خوردن مواد شیرین مانند زولبیا و بامیه هنگام سحر موجب افت سریع قند خون و احساس گرسنگی در طول روز میشود.
برای تشنگی کمتر، بعد از خوردن سحری، بهتر است هنگام مسواک زدن برای کاهش تشنگی و خشکی دهان از حجم کمتری خمیر دندان استفاده کرد.
بهتر است در ماه رمضان میوههای آبدار و سبزیهای بیشتری مصرف شود تا در طول روز دچار تشنگی نشویم.
همچنین بهتر است هنگام افطار از مخلوط آبلیموی تازه با آب یا چای کمرنگ یا شربت خاکشیر به جای قهوه و چای پر رنگ استفاده شود.
این کارشناسان عقیده دارند: نوشیدن ۸ تا ۱۲ لیوان آب از افطار تا هنگام سحر موجب میشود تا شما در طول روز کمتر دچار تشنگی شوید.
متخصصان تغذیه توصیه میکنند با توجه به اینکه فرد در طول روز، مدت زمان زیادی تشنه است، روزه داران از مواد غذایی که مدر (ادرارآور) نباشد در وعده سحری استفاده کنند. به طور مثال مصرف چای به دلیل مدر بودن در وعده سحری باعث کم آبی بدن فرد روزه دار در طول روز میشود.
مصرف بعضی از میوهها مانند هلو و سبزیها مانند کاهو، کم آبی بدن فرد روزه دار را جبران میکند.
از جمله کارشناسان بهداشتی آرزو چراغی کارشناس مسوول بهبود تغذیه است که به روزه داران توصیه میکند برای تشنگی کمتر در طول روز، از مصرف نوشیدنیهای کولا و گازدار و مصرف غذاهای شور و پر نمک و غذاهای کنسرو، هنگام سحر خودداری کنند.
وی میافزاید: همچنین برای پیشگیری از تشنگی از مصرف غذاهای گوشتی و پر پروتئین هنگام سحر باید پرهیز شود و در فاصله افطار تا سحر به میزان کافی هم آب بنوشید؛ ضمن اینکه هرگز افطار خود را با مصرف مقدار زیاد آب باز نکنید.
به گفته چراغی، هنگام سحر از میوه، مغزهای گیاهی، پنیر، سبزی، گردو، نان، گوجهفرنگی، خیار و میزان مناسب چای یا آب ولرم استفاده شود و نباید مصرف میوه در وعده سحر به جهت کاهش احساس تشنگی در طول روز، فراموش شود.
جایگزین کردن نانهای سبوس دار با نانهای سفید، اجتناب از نوشیدن چای و قهوه در سحر از دیگر توصیههای کارشناسان بهداشتی است.
نوشیدنیهایی مانند یک لیوان شیر داغ همراه سه قاشق بادام پوست کنده و خرد شده ترکیب مناسبی از پروتئینهای مورد نیاز شما را هنگام سحر تأمین میکند. همچنین مصرف سالادهای پخته و خام همراه روغن زیتون و آبلیموی تازه برای سحر مناسب است.
مصرف انواع سبزی و چند عدد میوه بعد از شام، به علاوه استفاده از یک میوه و کمی سالاد در سحر سبب خواهد شد که در طول روز دیرتر احساس گرسنگی و تشنگی داشته باشید.
کلم بروکلی، کدو، نخود فرنگی، لوبیا سبز، گوجهفرنگی، هویج، کلم فندوقی، فلفل دلمه ای اسفناج، تره فرنگی، جعفری، گشنیز، کرفس و بامیه از انواع سبزیهایی به شمار میآیند که میتوانند به عنوان یک منبع ذخیره آب در طول روزتلقی شوند.
کارشناسان بهداشتی توصیه میکنند؛ از مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب در طول دوران روزهداری پرهیز شود.
با توجه به همزمانی ماه مبارک رمضان با فصل گرما، بیماران کلیوی سنگساز تا حد امکان باید طی روزهداری از انجام فعالیتهای سنگین پرهیز کنند و در طول شب مایعات فراوان بنوشند.
کم کردن حجم غذای دریافتی و مصرف غذای سبک و آب فراوان هنگام سحر و پرهیز از غذاهای حاوی املاح سنگساز مانند نوشابههای گازدار و غذاهای با منشاء حیوانی و کاکائو، چای پر رنگ، آجیل، اسفناج، کلم، ریواس، گوجهفرنگی و کدو از دیگرمواردی است که متخصصان تغذیه برای کاهش احساس تشنگی توصیه میکنند. (ایرنا)
کمی درباره وعده سحری و اهمیت آن بگویید. این وعده چقدر اهمیت دارد و بهتر است چه چیزهایی در این وعده خورده شود؟
از آنجایی که روزهداران ساعتها بعد از این وعده نمیتوانند چیزی بخورند، این وعده از اهمیت بالایی برخوردار است و باید غذاها و موادی در آن گنجانده شود که از نظر ویتامین، پروتئین و انواع مواد معدنی و مایعات کامل بوده و نیاز بدن را در طول روز تامین کند.
وعده سحری یک صبحانه کامل است که باید از تنوع برخوردار باشد و از انواع مواد لبنی کمچرب، سوپ تهیه شده با آب مرغ، آب گوشت بدون چربی، سالادهایی که حبوبات پخته مثل لوبیا، کنجد، زیتون و تخممرغ دارند، استفاده شود تا انرژی لازم در بدن ذخیره شود. غذاهای سرشار از پروتئین و چرب در وعده سحری توصیه نمیشود، چراکه زود هضم میشود و فرد سریعتر احساس گرسنگی میکند. در این میان، ماکارونی به شرط کمچرب بودن گزینه مناسبی برای وعده سحری است. همچنین انواع سبزیجات با جذب آب در بدن، به صورت ژل درآمده و آب را در بدن نگه میدارد و مانع از دفع سریع مایعات از بدن و تشنگی میشود. حذف سحری از وعده غذایی روزهداران تبعات خوبی به دنبال ندارد و علاوه بر ایجاد ضعف و ناتوانی، ممکن است باعث سرگیجه، حالت تهوع و نداشتن تمرکز شود.
در سحری باید غذاهایی مثل غلات و حبوبات نیز میل شود که در زمان طولانیتری هضم میشوند و کمتر فرد را گرسنه میکنند. همچنین توجه به این نکته مهم است که در وعده سحر فقط باید یک واحد میوه مصرف شود، چراکه باتوجه به مواد قندی موجود، ترشح انسولین را بیشتر میکند و به مرور در طول روز باعث افت قند خون میشود.
در وعده سحری باید غذاهای دیرهضم مثل نانهای سبوسدار و حلیمهای خانگی مصرف کرد تا به مرور در طول روز مقدار انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند.
چه مایعاتی بهتر است مصرف شود؟
چای پررنگ، قهوه و نوشابه به دلیل ادرارآور بودن، باعث از دست رفتن آب بدن در طول روز و در نتیجه تشدید تشنگی فرد روزهدار میشود، بنابراین مصرف آنها در سحری توصیه نمیشود.
بهترین نوع مایعات مصرفی در سحری شربت آبلیمو است و بهتر است افراد سعی کنند آن را تا حد امکان کمشیرین تهیه کنند، زیرا شکر ترشح انسولین را به دنبال دارد و این هورمون، مواد قندی را در بدن کاهش میدهد و در میانه روز قند خون را پایین میآورد و باعث ضعف میشود.
برای رفع تشنگی در روز چه باید کرد؟
مصرف آب فقط آب از دست رفته بدن را بر اثر تعریق جبران میکند، ولی نمیتواند الکترولیتهای ضروری بدن را برطرف کند و این مواد از طریق سایر مایعات از قبیل آبمیوههای طبیعی، لیموترش و نارنج تامین میشود. در این میان، دوغ بهعنوان یک نوشیدنی سنتی ایرانی گزینه مناسبی است. این نوشیدنی سرشار از سدیم، پتاسیم و کلسیم است و بخوبی الکترولیتهای از دست رفته بدن را جبران میکند. شربت خاکشیر بهترین انتخاب در فصل گرماست، چراکه علاوه بر رفع تشنگی، الکترولیتها را هم جبران کرده و با تنظیم فعالیت روده، بدن را سمزدایی میکند.
همچنین به حداقل رساندن مصرف نوشیدنیهای کافئیندار مثل چای، قهوه و نوشابههای گازدار به دلیل ادرارآور بودن آنها، میتواند تا حدی عطش افراد را در طول روز کاهش دهد.
برای تشنگی کمتر در طول روز، افراد باید از مقدار بالایی سبزیجات پخته، خام یا حبوبات و فیبرهای مختلف استفاده کنند که با ذخیره آب، بتدریج آن را در بدن آزاد میکنند و مانع از کمآبی بدن میشوند.
خیلی از روزهداران در طول روز دچار سردرد میشوند. دلیل این سردردها چیست؟
بسیاری از روزهداران از سردردهای خفیف یا شدید در طول این ماه شکایت دارند و بسیاری علت اصلی آن را گرسنگی و ضعف میدانند، ولی علت اصلی این سردردها این است که خیلی از افراد به مصرف مداوم چای، قهوه، نوشیدنیهای کافئیندار و کشیدن سیگار در طول روز عادت کردهاند و مصرف نکردن آنها باعث بروز این سردردها میشود. برای خلاص شدن از این سردردها در طول ماه رمضان باید در روزهای باقیمانده این ماه، مقدار مصرف مواد کافئیندار را کاهش دهند تا از این طریق بدن بتواند هر چه سریعتر با شرایط سازگار شود.
از سوی دیگر، طولانی بودن روز و مدت زمان روزهداری افت قند و فشار خون را به دنبال دارد و افراد به دلیل مصرف مواد قندی زود هضم، به سرعت دچار کاهش قند خون میشوند و بدن با ضعف و گرسنگی شدید و در نتیجه سردرد و بیحالی مواجه میشود.
بنابراین مصرف کربوهیدراتهای مرکب و سبزیجات پخته و خام، نانهای سبوسدار، انواع مغزها و آجیل به مقدار کم، شیر و پنیر و ماست، سالاد حاوی روغن زیتون و آبلیموی تازه و گردو، حلیم و سینه مرغ، سوپ و آشهایی که حبوبات زیادی دارند، مانع از افت سریع قند و گرسنگی در طول روز میشود.
آیا روزه با رژیمهای لاغری سازگاری دارد؟
بسیاری از افراد در طول سال برای لاغر شدن و حفظ تناسب اندام شان رژیمهایی را در پیش میگیرند ولی برخی معتقدند باوجود روزه گرفتن نمیتوان این رژیمها را دنبال کرد و حتی عدهای بعد از این ماه دچار اضافه وزن میشوند، اما حتی باوجود روزهداری هم میتوان برنامه غذایی خاصی را در پیش گرفت. از آنجایی که اصل روزهداری براساس یک رژیم مشخص و به منظور استراحت دادن به سیستم گوارش بدن برنامهریزی شده، افراد میتوانند با حرکت در مسیر صحیح موفق شوند.
کسانی که بهدنبال رژیمهای غذایی هستند، چنانچه بر مبنای اصول درست تغذیهای عمل کنند و ریزمغذیهای لازم برای بدن را در دستور غذایی روزانه خود بگنجانند و انواع ویتامینها و پروتئینها را باوجود روزهداری مصرف کنند، میتوانند رژیم غذایی مناسب خود را در طول این ماه دنبال کنند.
به طور کلی، افراد در طول هر روز از روزهای ماه رمضان بین 500 تا 600 کالری کم میکنند و با این شرط، افرادی که به طور اصولی این روند را طی کرده باشند، در انتهای ماه رمضان 2 کیلوگرم وزن
کم میکنند.
بسیاری از مردم از بیماری رنج میبرند، اما باز هم خود را ملزم به گرفتن روزه میدانند. برای مثال بیماران دیابتی و مبتلایان به قند خون آیا میتوانند روزه بگیرند؟
هورمون انسولین در بدن افراد دیابتی به اندازه کافی ترشح نمیشود یا اثر آن خیلی ناچیز است و ذخیرهسازی قندها در بدن آنها دچار مشکل میشود، بنابراین در افرادی که سالها از دیابت نوع یک و دو رنج میبرند این مساله خیلی مهم است و هنگام گرسنگی میتواند باعث افت شدید قند و بروز اختلال در سلولهای مغزی شود. نبود انسولین کافی در بدن تولید کتونها را بیشتر میکند. کتونها موادی هستند که در نبود مواد قندی در کبد تولید میشوند و جایگزین قند در بدن هستند.
زمانی که مقدار این مواد در خون بالا میرود، فرد دچار تهوع، بیحالی و سردرد میشود. روند تولید این مواد در بدن مبتلایان به دیابت بیشتر از بقیه افراد است و با روزه گرفتن ممکن است این وضعیت تشدید شود. در این افراد تولید هورمونهای تولیدکننده قند خون هنگام گرسنگی دچار اختلال میشود و در نتیجه در روزهداری احتمال افت قند خون در افراد دیابتی بسیار بالاتر است و حتی ممکن است فرد بعد از چند ساعت گرسنگی هوشیاری خود را از دست بدهد.
مبتلایان به دیابت خفیف با شرط مصرف منظم داروهایشان موقع سحر و افطار و با نظر پزشک معالج میتوانند روزه بگیرند. ولی در دیابتیهایی که سن آنها بالاست و به طور همزمان مبتلا به فشار خون یا بیماریهای قلبی و ریوی هستند، خطر روزهداری بالاست و روزه گرفتن برای آنها توصیه نمیشود.
در افرادی که دیابت آنها تحت کنترل نیست و میزان قند خون آنها بین 150 تا 300 است، خطر بسیار بالاست و به هیچ عنوان نباید روزه بگیرند. همچنین بیمارانی که انسولین یا «گلی بنکلامید» مصرف میکنند هنگامی که روزه هستند در معرض خطر افت شدید قند خون قرار دارند که ممکن است آسیبهای مغزی به آنها وارد شود.
از سوی دیگر، زنان بارداری که از دیابت حاملگی رنج میبرند، دیابتیهایی که در طول روز کارهای سخت انجام میدهند، دیابتیهایی که تحت دیالیز قرار میگیرند، همزمانی ابتلا به دیابت و بیماریهای حاد و افت شدید قند خون در ماههای اخیر خطراتی است که مبتلایان به دیابت را تهدید میکند و نباید روزه بگیرند.
آیا روزه برای زنان باردار و جنین خطرناک است؟
روزهداری بویژه در روزهای بلند و طاقتفرسای تابستان برای بسیاری از افراد دشوار است، ولی این شرایط برای مادران بارداری که جنینی را درون خود میپرورانند، سختی زیادی دارد چراکه علاوه بر اهمیت دادن به سلامت خود، باید به فکر سلامت موجود دیگری هم باشند. زنان باردار در سه ماه اول و سه ماه آخر بارداری باید با احتیاط خیلی زیادی روزه بگیرند و بهطور قطع زنان باردار اگر قصد روزه دارند باید تحت نظر پزشک معالج باشند.
در این بین، وضعیت زنان بارداری که به خصوص در سه ماه اول دچار کمبود وزن هستند اهمیت زیادی دارد، چراکه این دوران نقش موثری در رشد سیستمهای عصبی جنین دارد و کوچکترین نقصی در این بین میتواند مشکلات جبرانناپذیری را برای جنین به همراه داشته باشد.
به طور کلی روزه گرفتن برای چه کسانی ممنوع است؟
بسیاری از بیماران گروههای مختلف طبق نظر پزشک و مصرف داروهایشان موقع افطار و سحر میتوانند روزه بگیرند، ولی بعضی دیگر از بیماران باتوجه به شرایطی که دارند نمیتوانند روزه بگیرند. در این بین، افراد مبتلا به میگرنهای شدید و مبتلایان به بیماریهای قلبی ـ عروقی که باید برای کنترل چربی و فشار خون دارو مصرف کنند، مجاز به روزه گرفتن نیستند.
همچنین بیماران کلیوی و بیمارانی که کلیه آنها مستعد سنگسازی است، بهدلیل کمآب شدن بدن در طول روز و گرمای هوا نمیتوانند روزه بگیرند.
همانطور که اشاره شد، مبتلایان به دیابت که از انسولین استفاده میکنند و دچار افت شدید قند خون میشوند، مجوز روزه گرفتن ندارند.
ولی از اینها گذشته، روزهداری تاثیر شگرفی در تنظیم فشار خون، کنترل دیابت، از بین رفتن چربیهای اضافه بدن و کاهش وزن و ترمیم بافتها و سلولهای بدن و درمان بعضی از بیماریهای
روحی ـ روانی دارد.
روزهداران باید چگونه افطار را شروع کنند و چه بخورند؟
روزهداران بهتر است روزه شان را در وعده افطار با نمک و آب جوش باز کنند تا بدن آماده دریافت مواد غذایی شود.
به دلیل خالی بودن معده، مصرف مایعات گرم در ابتدای افطار معده را برای پذیرش مواد غذایی بعدی آماده میکند.
شیر با خرما، عسل یا کشمش که مواد قندی طبیعی دارند، به آرامی قند خون فرد را بالا میبرد. ولی مصرف انواع شیرینیها و قندهای مصنوعی مثل زولبیا و بامیه توصیه نمیشود. دنبال کردن چنین رژیم نادرستی در طول یک ماه، خطراتی مثل افزایش قند خون و اوره را برای افراد به همراه دارد. مصرف آبمیوههای تازه، سوپ رقیق جو همراه سبزیجات، غلات که در کنار آب مرغ یا آب گوشت خورده شود، شیربرنج یا فرنی همراه میوههای خشک و خلال بادام و همچنین نان سنگک و پنیر و گردو، گزینههای مناسبی برای وعده افطار است، اما باید به خاطر داشت که مصرف نوشیدنیهای خیلی سرد مثل نوشابههای گازدار و چای داغ عطش فرد روزهدار را تشدید میکند.
مصرف آبلیمو و روغن زیتون همراه سالاد و سبزیجات مواد مغذی ضروری شادابی روزهداران را تأمین میکند.
درواقع، در وعده افطار باید غذاهای زود جذب و اسیدآمینهها مصرف شود؛ به عبارتی، افطار باید حکم یک صبحانه ساده را داشته باشد.
اما باید این نکته را در نظر داشت که افراد در این مدت نباید وعده شام را حذف کنند، بلکه افطار را سبک بخورند و مدت کوتاهی بعد از آن حدود 30 تا 45 دقیقه، شام میل کنند، به طوری که بیشترین انرژی دریافتی در طول روز را داشته باشند. البته روزهداران باید به خاطر داشته باشند، بین ساعت صرف شام و زمان خواب 2 تا 3 ساعت فاصله بیندازند تا خوردن این مقدار از مواد غذایی، باعث ایجاد نفخ و مشکلات بیشتر نشود.
هر چه مقدار مصرف مواد قندی بیشتر شود، تولید انسولین در بدن بیشتر میشود و فرد روزهدار مدام احساس گرسنگی و ضعف میکند. تکرار چنین روندی افت فشار خون و ضعف عمومی بدن را به دنبال دارد و فرد ممکن است دچار اضافه وزن شود. بهترین زمان مصرف میانوعدههایی مانند دانههای خوراکی و میوهها هم در فاصله شام تا زمان خوابیدن است تا بدن بتواند توان از دست رفتهاش را به دست آورد.
ندا اظهری / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
* اثر احتمالی روزه داری بر روند بیماری
چنانچه با صلاحدید پزشک، با ارائه توصیه های مورد نیاز، امکان روزه داری برای آن بیمار فراهم باشد، چیدمان جدید دارویی به ویژه در مورد بیمارانی که روزانه بیش از یک قلم دارو مصرف می کنند، ضروری است.
* تداخل میان دارو و غذا
در زمینه تداخل دارو با غذا باید عرض شود که جذب برخی داروها همزمان با مصرف غذا تغییر نکرده و یا در برخی موارد حتی افزایش نیز پیدا می کند. اما بسیاری از داروها نیز در صورت مصرف همزمان با غذا دچار کاهش جذب می شود.
در مورد داروهایی که جذب آنها به میزان قابل توجهی تحت تاثیر غذا قرار می گیرد، دارو باید یک ساعت قبل از غذا یا ۲ تا ۳ ساعت پس از مصرف غذا، استفاده شود (بهتر است در خانم ها به دلیل احتمال کاهش سرعت تخلیه معده، دارو ۳ ساعت بعد از غذا مصرف شود. همچنین از مصرف غذاهای دیر هضم در وعده افطار پرهیز شود. برای نمونه از میان استاتین ها بهتر است برخی را همچون لووستاتین همراه وعده غذایی شب استفاده کرد و برخی همچون سیموستاتین را بهتر است، به دلیل کاهش جذب دارو با غذا، با معده خالی مصرف کرد.
بسیاری از آنتی بیوتیک ها، نه همه آنها، از جمله کپسول آزیترومایسین، با مصرف غذا دچار کاهش جذب می شود، همچنین مهارکننده های پمپ پروتون همانند امپرازول، بیس فسفوناتها مانند آلندرونات و غیره به دلیل کاهش آشکار در میزان جذب و اثربخشی، و یا ایجاد عارضه گوارشی در صورت مصرف همزمان با غذا (بیس فسفوناتها- ریفلاکس) باید حتماً با معده خالی (مثلاً پیش از صرف وعده غذایی) مورد استفاده قرار گیرد.
تداخل داروها با غذا تنها محدود به تداخل در جذب نیست، بلکه داروهای متعددی وجود دارد که در صورت مصرف روزانه گریب فروت دچار کاهش متابوسیم با واسطه ایزوآنزایم CYP۴۵۰۳A۴ موجود در دیواره دستگاه گوارش شده و نیاز به تعدیل دوز یا پایش علائم (عوارض) ناشی از تداخل احتمالی است.
* تغییر دادن زمان مصرف دارو
تغییر زمان مصرف برخی داروها از روز به شب نیز می تواند عارضه هایی را به بیمار تحمیل کند. از جمله این داروها می توان به برخی مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین مانند فلوکستین اشاره کرد که مصرف شبانه آن در برخی از بیماران می تواند عارضه بی خوابی ایجاد کند.
چنانچه بیمار بیش از یک دوز از این دارو استفاده کند بهتر است از این نظر بررسی شود و بهترین رژیم مصرف برای وی در نظر گرفته شود.
دیورتیک ها از جمله دیگر داروهایی هستند که مصرف شب هنگام آنها توصیه نمی شود، اما مشکل دیگری که این داروها دارد، احتمال وقوع دهیدراتاسیون در صورت مصرف آنها هنگام سحر است، بنابراین در صورت لزوم، بهترین زمان مصرف هنگام افطار است.
* مدت روزه داری و فاصله زمانی بین مصرف دوزهای مختلف یک دارو
با توجه به طولانی بودن روزه داری (حدود ۱۵ ساعت)، کم کردن فاصله بین دوزهای مختلف یک دارو می تواند مشکل ساز شود. به عنوان مثال می توان به داروهایی اشاره کرد که روزانه ۳ تا ۴ بار مصرف می شود (همچون آنتی بیوتیک ها) و بهم زدن نظم مصرف، روند درمان را با مشکل مواجه می کند. در این موارد در صورت امکان، می توان از داروهای هم خانواده با طول اثر افزون تر استفاده کرد. به عنوان مثال می توان به جایگزینی اریترومایسین (روزی ۳ تا ۴ بار) با کلاریترومایسین (روزی ۲ بار) به دلیل تشابه فارماکولوژیک بسیار زیادی که با هم دارد تنها در برخی موارد خاص قابل جایگزینی نیست اشاره کرد.
بیمارانی که چندین داروی مختلف استفاده می کنند، به دلیل طولانی بودن زمان روزه داری ممکن است دو یا چند دارو را با هم مصرف کنند. مصرف همزمان یا با فاصله کم برخی داروها می تواند مشکل ساز یا حتی مخاطره آمیز شود، به عنوان مثال می توان به مصرف همزمان یا با فاصله کمتر از ۴ ساعت آلفا بلوکرهایی مثل ترازوسین با سیلدنافیل یا تادالافیل اشاره کرد. همچنین می توان به کاهش جذب برخی داروها همچون سیپروفلوکساسین، لووتیروکسین، مایکوفنولات موفتیل و غیره با ترکیبات حاوی فروس توجه کرد.
باید توجه کرد که اثر بخشی برخی داروها ممکن است به دلیل تغییرات فیزیولوژیک بدن در ماه رمضان، دچار تغییر شود. به عنوان مثال سولفونیل اوره هایی مثل گلی بنکلامید - که یکی از عوارض جانبی اصلی آنها هایپوگلایسی است - ممکن است برخی بیماران دیابتی را با خطر بیشتری از احتمال وقوع افت قندخون مواجه کند. در چنین مواردی چنانچه بیمار از دوز یک بار در روز این دارو استفاده می کند، بهتر است قبل از افطار (تنظیم دوز بر اساس سطوح قندخون روزانه و ریسک بروز هایپوگلایسمی انجام می شود) استفاده شود.
چنانچه بیمار به صورت دو بار در روز از این دارو استفاده می کند، دوز صبح، نصف شده و هنگام سحر استفاده شود و دوز عصر نیز بدون تغییر هنگام افطار مصرف شود. در این موارد خصوصاً در افراد سالمند تغییر دارو به گلی کلازید می تواند خطر هایپوگلایسمی را کاهش دهد.
در هر صورت آگاه ساختن بیمار از علائم هایپوگلایسمی و میزان قندخون هشدار دهنده که بیمار باید روزه خود را بشکند، ضروری است. (دکتر فرخ رامش - داروساز/ مهر)