جعفر سطوتی افزود: تبصرههای ۱۶ و ۲۱ لایحه بودجه سال ۹۴ به وامهای ادواج، قرضالحسنه، مسکن زوجین جوان و اقشار کم درآمد و ضعیف نیز توجه دارد که تصویب این تبصرهها میتواند در کاهش مشکلات جوانان موثر باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تصویب تبصرههای ۱۶ و ۲۱ باعث افزایش میزان وام ازدواج در سالهای آینده میشود، گفت: تعداد وامگیرندگان و متقاضیان دریافت وام ازدواج قابل پیشبینی نیست. بنابراین نمیتوان درباره افزایش میزان وام ازدواج نظر قطعی داد البته معمولا مقدار وام هر سال نسبت به سال قبل افزایش مییابد.
سطوتی خاطرنشان کرد: امیدواریم نمایندگان مجلس هنگام تصویب لایحه بودجه ثابت کنند که به نفع جوانان کار میکنند و اعتبارات تبصره ۱۶ و ۲۱ را نه تنها کاهش ندهند، بلکه در صورت امکان افزایش دهند.
مدیرکل ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اضافه کرد: دریافت وام از طریق سامانه جامع طراحی شده امکانپذیر است و توسط بانکهای عامل به جوانان داده میشود. وام ازدواج از سپردههای قرضالحسنه مردم تامین میشود. هرچقدر سپردهها بیشتر باشد به تعداد بیشتری از جوانان میتوان وام ازدواج داد.
وی با اشاره به تفاهم میان وزارت ورزش و جوانان با بانک مرکزی گفت: براساس تفاهم صورت گرفته قصد داریم در لایحه ساماندهی تکالیف دستگاههای اجرایی، بانک مرکزی را مکلف کنیم که در اعطای وامهای قرضالحسنه اعطای وام ازدواج را در اولویت قرار دهد.
سطوتی درباره تخصیص بودجه برای ماده ۴۱ برنامه پنجم توسعه در لایحه بودجه سال ۹۴ نیز اظهارکرد: ماده ۴۱ برنامه پنجم توسعه برای لایحه بودجه در حکم یک سند بالادستی است. بنابراین لازم نیست که تخصیص بودجه برای آن درلایحه ذکر شود. (ایسنا)
محمود گلزاری در دیدار با آیت الله جوادی آملی که شامگاه پنج شنبه در قم برگزار شد، اظهار داشت: با وجود ۱۰ میلیون مجرد زیر ۳۰ سال در کشورمان بدون احتساب افرادی که بالاتر از ۳۰ سال سن دارند و هنوز ازدواج نکردهاند، برنامه ریزی برای فرهنگ سازی، زمینه سازی و تسهیل ازدواج جوانان بخش بزرگی از برنامه معاونت وزارد ورزش و جوانان را تشکیل میدهد.
وی افزود: نگاهی بر آمار جدایی زوجین نشان میدهد مشکل عمده ازدواج جوانان، ناپایداری ازدواج در ۵ سال نخست است و نیاز به برنامههای آموزشی و فرهنگی برای آشنایی جوانان با این مقوله به ویژه در مراکز آموزشی به شدت احساس میشود.
معاون وزیر ورزش و جوانان گفت: در حال حاضر ۲۵ میلیون جوان در کشور ما وجود دارند که این قشر با آسیبها و چالشهای قابل توجهی مواجهند که عمده این چالشها را اشتغال، مشارکتهای اجتماعی، ازدواج، خانواده و آسیبهای اجتماعی تشکیل میدهند.
گلزاری بیان داشت: در موضوع ازدواج، باید توازن بین حق و مسئولیت میان زوجین ایجاد شود و همان طور که هر یک از زوجین به دنبال حقوق جدیدی است باید مسئولیتهای جدیدی نیز بپذیرد و این نیز ناشی از تغییراتی است که در فرهنگ ازدواج اعمال شده است.
وی عنوان کرد: مجمع خیران ازدواج در قالب سازمانهای غیر دولتی در نقاط مختلف کشور از جمله قم ایجاد شده و نظر ما بر این است که این سمنها باید به سوی هم افزایی حرکت کنند و در زمینه مسکن جوانان هم فعال شوند.
معاون وزیر ورزش و جوانان تصریح کرد: موضوع فرزندآوری نیز یکی از مشکلات مهم آینده کشور است و در حال حاضر عده زیادی از جوانانی که ازدواج کردهاند ترجیح میدهند فرزندی نداشته باشند یا به یک فرزند اکتفا میکنند و این نوع نگرش دلایل و زمینههایی دارد که باید مورد بررسی کارشناسی قرار گیرد.(مهر)
برای اینکه درباره این مشکل زنانه آگاهیهای درستتری داشته باشید، گفتوگویی با خانم دکتر شهرزادزاده (مدرس، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) را در ادامه بخوانید.
ابتدا درباره خشکی واژن توضیح دهید و آن را تعریف کنید.
*خشکی واژن، التهاب دیوارههای واژن است و به دلیل پایین بودن سطوح استروژن، اتفاق میافتد. این بیماری را «واژینیت آتروفیک» مینامند و در بیشتر زنان بعد از یائسگی دیده میشود ولی خانمهای جوان هم ممکن است به دلایل مختلف دچار آن شوند. استروژن با حفظ محیط اسیدی و محافظت از واژن و دستگاه ادراری در برابر عفونتها، بافت واژن را سالم نگه میدارد. در اثر کمبود استروژن، بافتهای واژن و میزراه تغییر میکنند. این تغییر باعث تحریک بافتها و افزایش خطر بروز عفونت میشود.
دلایل خشکی واژن چه میتواند باشد؟
*شایعترین علت «واژینیت آتروفیک» کاهش طبیعی استروژن به دلیل یائسگی است. پس از برداشتن تخمدانها از طریق جراحی، بعد از زایمان یا در دوران شیردهی نیز احتمال بروز خشکی واژن در اثر کاهش سطوح استروژن وجود دارد. داروهای ضد استروژن میتوانند خطر بروز واژینیت آتروفیک را افزایش دهند. احتمال ابتلا به این مشکل در زنان سیگاری، زنانی که از نظر جنسی فعال نیستند یا زایمان واژینال نداشتهاند، بیشتر است.
یک خانم با مشاهده چه علایمی میتواند متوجه شود که به خشکی واژن دچار شده است؟
*سوزش یا خارش بافت واژن، مقاربت جنسی دردناک، خونریزی پس از مقاربت و بیماریهای دستگاه ادراری مانند سوزش، تردید در نیاز به دفع ادرار یا تکرر ادرار از علایم خشکی واژن است. در معاینه، بافت واژن بیماران مبتلا نازک، تحریک شده، روشن و رنگ پریده است.
علت ابتلا به واژینیت آتروفیک پایین بودن سطوح استروژن، و مؤثرترین درمان مکمل برای آن، تجویز استروژن است |
آیا این بیماری عارضهای هم دارد؟
*به دنبال خشکی و در نتیجه التهاب بافت و افزایش pH (قلیایی شدن) واژن، احتمال بروز عفونتهای باکتریایی یا قارچی ثانویه در زنان مبتلا به این بیماری بیشتر میشود. بنابراین باید مراقب پیامدهای آن بود.
لطفا درباره روشهای درمانی آن هم توضیح دهید.
*هدف اصلی در درمان واژینیت آتروفیک، کاهش ناراحتی ناشی از خشکی واژن طی فعالیتهای روزمره است. درمان بیشتر زمانی آغاز میشود که عفونتی ایجاد شده باشد. اما از آنجا که علت ابتلا به واژینیت آتروفیک پایین بودن سطوح استروژن است، مؤثرترین درمان مکمل، استروژن خواهد بود. انواع کرمها یا قرصهای واژنی حاوی استروژن معمولا موثر هستند. اگر درمان موضعی مؤثر نبود، استروژن خوراکی یا برچسب پوستی استروژن میتوانند مفید باشند. این داروها حتما باید پس از مراجعه به پزشک تهیه شود. در بسیاری از موارد، لوبریکانت واژنی میتواند به ازبین بردن خشکی واژن طی مقاربت جنسی کمک کند. نرمکنندههای واژنی محلول در آب در داروخانهها و بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. بازگرداندن حالت لغزندگی واژن طی مقاربت جنسی، حتما باید در نظر گرفته شود. بسیاری از پزشکان برای پیشگیری از مشکلات مربوط به درمان با مکمل خوراکی استروژن، فرآوردههای استروژن واژنی شامل کرمها، قرصها یا حلقه واژنی را ترجیح میدهند. این فرآوردهها استروژن را در محل آزاد میکنند داروهای موضعی عوارض جانبی ناشی از مصرف مکملهای خوراکی یا تزریقی استروژن را ندارند اما کاربرد آنها مشکلتر است. بیشتر پزشکان توصیه میکنند چنانچه زنان یائسه مبتلا به خشکی از لحاظ جنسی فعال هستند، فعالیت زناشویی منظم خود را ادامه دهند چون این کار به سالم نگه داشتن بافت واژن آنها کمک میکند.
روش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود دارد؟
*تشخیص واژینیت آتروفیک با معاینه ساده دیوارههای واژن انجام میشود. دیواره واژن در این حالت نازک، رنگ پریده و روشن است و گاهی ناحیه کوچکی خونریزی نیز در آن دیده میشود. سونوگرافی جدار رحم، نازک شدن بافت آندومتر (پوشش داخلی رحم) را نشان میدهد. در این حالت ناحیه واژن از حالت طبیعی بالاتر است و آزمایش پاپ اسمیر میتواند تغییرات سلولی را بررسی کند. آزمایش خون سطوح استروژن را نشان میدهد.
در دوران یائسگی چطور میتوان براحتی از هورمونها برای رفع خشکی استفاده کرد؟
*در دوران یائسگی، علت خشکی واژن، کم بودن هورمون استروژن به دلیل کمکاری تخمدان است. معمولا خانمها پس از ۵۰ سالگی یائسه میشوند اما استرس، بیماریهای گوناگون، شیمیدرمانی و حتی سیگار میتواند باعث شود یائسگی قبل از این سن اتفاق بیفتد. به دنبال یائسگی، تخمدانها کمکار میشوند و هورمون استروژن کمتری در خون ترشح میشود و در پی آن با خشکی واژن مواجه میشویم. در افراد جوانتر نیز که هنوز به سن یائسگی نرسیدهاند، مشکلات هورمونی یا کمکاری غدد مترشحه واژن میتواند عامل خشکی باشد. اگر مشکل کمبود هورمون باشد، با توجه به اینکه هورمون استروژن سرطانزاست و میتواند باعث بروز سرطان پستان شود، ابتدا بیمار ماموگرافی میشود و اگر همه چیز طبیعی بود، میتوان استروژن موضعی تجویز کرد. بعد از سن یائسگی پزشک معمولا پماد استروژن را یک روز در میان برای مدتی کوتاه و آن هم همراه هورمون پروژسترون تجویز میکند تا از بروز سرطان رحم و پستان تا حد زیادی پیشگیری شود. استروژنهای خوراکی را قبل از ۵۰ سالگی میتوان تزریق کرد زیرا هم کیفیت زندگی و هم کیفیت رابطه زناشویی را افزایش دهد و خشکی واژن را برطرف میکند. بیشتر خانمهایی که به این عارضه دچار هستند پس از مصرف همزمان استروژن و پروژسترون درمان شدهاند. (سلامت)
1202
۱ – کیک به اندازه کافی پف نکرده است:
♦ اندازه گیری مایعات به دقت انجام نشده است. (مقدار مایعات مورد استفاده کم یا زیاد شده است)
♦ میزان مخلوط کردن مواد کم یا خیلی بیشتر از معمول بوده است.
♦ دمای فر بسیار کم یا بسیار زیاد بوده است.
♦ هنگام مخلوط کردن مواد ترتیب افزودن آنها رعایت نشده است.
♦ کره یا تخم مرغ مورد استفاده خیلی خنک بوده است.
♦ بکینگ پودر مورد استفاده کم یا کهنه بوده است.
♦ میزان روغن مورد استفاده بسیار زیاد بوده است.
♦ اندازه قالب نسبت به مایه کیک بزرگ بوده است.
♦ قبل از اینکه مخلوط کیک آماده در فر قرار بگیرد فاصله زمانی زیادی داده شده است.
۲ – رویه کیک چسبنده است:
♦ روی کیک در حالیکه هنوز گرم بوده پوشانده شده است.
♦ میزان مایعات مورد استفاه در کیک زیاد بوده است.
♦ کیک به اندازه کافی پخته نشده است (میتواند ناشی از کوتاه بودن مدت طبخ یا کم بودن دمای فر باشد)
۳ – کیک حالت خیس دارد:
♦ کیک قبل از پخت کامل از فر خارج شده است.
♦ کیک به موقع از قالب خارج نشده و داخل قالب سرد شده است.
♦ نسبت مواد مورد استفاده درست نبوده، زیاد بودن شکر، مایعات و چربی میتواند باعث این حالت شود.
۴ – کیک دارای منافذ و سوراخهای متعدد و بزرگی است:
♦ دمای فر بسیار بالا بوده است.
♦ مواد اولیه به اندازه کافی مخلوط نشده است. (مخلوط کردن کم و زیاد هر دو باعث این حالت میشود)
♦ میزان بکینگ پودر مورد استفاده زیاد بوده است.
۵ – کیک ظاهری چروکیده و جمع شده دارد:
♦ قالب نسبت به مواد کیک بزرگ بوده است.
♦ قالب بیش از حد چرب شده است.
♦ مواد بیش از حد مخلوط شده است.
♦ مقدار مایعات زیاد بوده است.
♦ کیک بیش از حد پخته است. (به دلیل بالا بودن دمای فر یا طولانی بودن مدت طبخ) خوابیدن پف کیک
♦ هوادهی مواد به درستی انجام نشده و میزان هوای حبس شده درکیک خیلی کم یا خیلی زیاد بوده است.
♦ پخت کیک کافی نبوده است. (دمای فر پائین یا طول طبخ ناکافی)
♦ میزان شکر مورد استفاده زیاد و یا مقدار مایعات نامتناسب بوده است.
♦ قالب مورد استفاده نسبت به مواد کوچک است.
♦ کیک در هنگام پخت تکان داده شده یا ضربه خورده است.
♦ در فر قبل از پخت باز شده است.
♦ دمای فر کم بوده است.
♦ مقدار بکینگ پودر یا جوش شیرین مورد استفاده زیاد بوده است. (معمولا به ازای هر پیمانه آرد یک قاشق چایخوری بکینگ پودر و یا یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین در نظر گرفته میشود)
♦ بعد از افزودن آرد خمیر زیاد مخلوط شده است.
۶ – کیک بافت زبری داشته و وسط آن فرورفته است:
♦ فر سر بوده و کیک به آرامی پخته است. (فر باید حداقل از ۲۰ دقیقه قبل گرم شود)
♦ شکر و روغن به اندازه کافی مخلوط نشده است.
♦ مواد کیک به اندازه کافی مخلوط نشده است.
♦ میزان بکینگ پودر مورد استفاده زیاد بوده است.
♦ میزان مایعات مورد استفاده کم بوده است.
♦ از آرد نامناسب و سنگینی برای تهیه کیک استفاده شده است.
♦ مواد به درستی در قالب پخش نشده است.
۷ – رویه کیک چسبنده ولی قسمت میانی آن خشک است:
♦ مواد کیک بیش از حد مخلوط شده است.
♦ مدت طبخ طولانی بوده است. (بعد از اتمام زمان گفته شده باید پخت کیک کنترل شود و اگر این زمان به صورت یک محدوده گفته شده بعد از اتمام کمترین زمان ذکر شده پخت کیک مورد کنترل قرار گیرد)
♦ سفیدههای تخم مرغ بیش از حد زده شده است.
♦ قالب کیک نسبت به مواد مورد استفاده بسیار بزرگ بوده است. بهتر است از قالبهای ذکر شده در دستور استفاده کنید و یا آن را به طرز صحیحی جایگزین کنید.
♦ دمای فر نامناسب و کم بوده و کیک به جای اینکه بپزد خشک شده است.
♦ کیک در معرض جریان هوا سرد شده است.
♦ مقدار آرد مورد استفاده زیاد بوده است.
♦ میزان چربی یا مایعات مورد استفاده کم بوده است.
♦ مقدار شکر مورد استفاده کافی نبوده است.
۸ – قسمت وسط کیک بالا آماده و ترک خورده است:
♦ مواد بیش از حد مخلوط شده است.
♦ دمای فر بسیار زیاد بوده است.
♦ میزان آرد مورد استفاده زیاد و مایعات مورد استفاده کم بوده است.
♦ کیک در طبقات بالاتر از طبقه وسط فر طبخ شده است. (موقع گرم کردن فر پنجره فر را در طبقه وسط قرار دهید)
۹ – رویه کیک شیبدار و کج است:
♦ فر و یا پنجره فر تراز نیست.
♦ کف قالب کج و شیب دار است.
♦ مواد بخصوص بکینگ پودر به خوبی مخلوط نشده است.
۱۰ – رویه کیک به طور یکنواخت طلایی نشده است:
♦ گرما به طور یکنواخت در فر پخش نمیشود. (برای جریان بهتر هوا دقت کنید که ظرف کیک حداقل ۵ سانتیمتر از دیوارههای فر و نیز ظرف دیگر فاصله داشته باشد)
۱۱ - ته کیک سوخته ولی وسط آن خام است:
♦ مثل مورد بالایی جریان گرما به خوبی در فر صورت نمیگیرد.
۱۲ – ته کیک خمیر و سنگین است:
♦ مواد کیک خوب مخلوط نشده است.
♦ مقدار مایعات مورد استفاده در کیک زیاد بوده است.
♦ تعداد تخم مرغهای مورد استفاده زیاد بوده است.
۱۳ – کیک کاملا سفت است:
♦ دمای فر خیلی بالاست.
♦ زمان طبخ طولانی بوده است. (پخت کیک را بعد از اتمام زمان پخت ذکر شده کنترل کنید)
۱۴ – رنگ کیک تیره وخاکستری است:
♦ از آرد نامرغوبی برای پخت کیک استفاده شده است.
♦ کیک چسبنده و خیس است.
♦ سفیدههای زده شده به خوبی با آرد مخلوط نشده است.
۱۵ – کیک به قالب چسبیده است:
♦ قالب به درستی چرب و آرد پاشی نشده است.
♦ کیک در زمان مناسب و بعد از سرد شدن اولیه از قالب خارج نشده است..
♦ کیک به اندازه کافی نپخته است.
۱۶ – بافت کیک حالتی مثل خرده نان دارد:
♦ مقدارچربی کیک کم است.
♦ مقدار شکر کیک کم است.
♦ مواد کیک بیش از حد مخلوط شده است.
♦ خمیر کیک سفت بوده است. (به دلیل کم بودن مایعات مورد استفاده)
♦ خمیر کیک شل بوده است. (یه دلیل زیاد بودن مایعات مصرفی)
۱۷ – کیک از لبههای قالب بالا زده است:
♦ مقدار بکینگ پودر مورد استفاده زیاد بوده است.
♦ اندازه قالب نسبت به مواد اولیه کوچک بوده است.
۱۸ – کیک منسجم نبوده و خرد میشود:
♦ میان شکر و بکینگ پودر مورد استفاده زیاد بوده است.
♦ کیک به صورت داغ و سریع از قالب خارج شده است.
۱۹ – پوسته کیک تیره است:
♦ فر بیش از حد داغ بوده است.
♦ دیوارههای قالب تیره رنگ است. (به دلیل جذب بیشتر حرارت)
۲۰ – در بافت کیک لایههای چسبندهای وجود دارد:
♦ میزان مایعات مصرفی زیاد بوده است.
♦ مواد به درستی مخلوط نشده است.
۲۱ – سطح کیک سوخته است:
♦ دمای فر بالا بوده است.
♦ مقدار مایعات مصرفی نامتناسب بوده است. (موفق باشی)
32
سالهاست که سمتهای مختلفی در حوزه آسیبهای اجتماعی و اعتیاد بر عهده داشته، از مدیرکلی درمان اعتیاد بهزیستی گرفته تا ستاد مبارزه با مواد مخدر و حالا هم سمت ریاست دبیرخانه ستاد ملی سالمندان را بر عهدهاش گذاشتهاند.
«فرید براتی سده» نامی آشنا برای کنشگران حوزه اجتماعی است. به سراغش رفتیم تا درباره شایعترین آسیبهای اجتماعی کشور در سال ۱۳۹۴، روندهای رو به افزایش و مهارنشدنی آسیبهای اجتماعی، کمکاریها و اقدامات انجامشده و بایدهاونبایدهای این حوزه پرسوجو کنیم:
ارزیابیتان از وضعیت آسیبهای اجتماعی در کشور چیست؟
*مسایل اجتماعی و بهدنبال آن آسیبهای اجتماعی در کشور همواره در حاشیه مسایل دیگر قرار دارد و بحث این دولت و آن دولت هم نیست. هنوز برنامه جدی اجتماعی که مبتنی بر سیاست مشخصی باشد وجود ندارد. این نگرانی وجود دارد که در برنامه ششم هم مانند برنامه پنجم در مورد مباحث اجتماعی غفلت شود و مسایل اجتماعی در حاشیه قرار گیرد حال آنکه آنچه در جامعه اتفاق میافتد نشان میدهد که مسایل اجتماعی مسایل عمده مردم است و مردم آن را با پوست و گوشتشان لمس میکنند.
متاسفانه تحملپذیری مردم پایین آمده است. کوچکترین ناکامی و مشکل، خود را به شکل پرخاشگری و تندی در خانوادهها بین همسران و فرزندان نشان میدهد و این موضوع به خشونتهای خیابانی و مسایل دیگر کشیده میشود |
موضوع مهم دیگر در حوزه اجتماعی آسیب برنامهای است. یک آسیب برنامهای، بیتوجهی به بحث مسایل اجتماعی است و آسیب دیگر نبود آمار است. بهعنوان مثال در مورد زنان کارتنخواب تهران چندین آمار وجود دارد و در مورد بقیه مسایل هم همین مشکلات وجود دارد. نبود آمار اجازه برنامهریزی را هم نمیدهد.
به نظر شما شایعترین آسیبهای اجتماعی کشور در سال جدید کدام آسیبها هستند؟
*اصلیترین مشکل و آسیب اجتماعی خشونت خواهد بود که هر روز نمونههایش در جامعه و برخورد افراد با هم دیده میشود؛ حال چرا خشونت این میزان زیاد شده است؛ به نظر میرسد بخشی از آن حداقل به دلیل تحمل پایین است که مردم دچارش شدهاند.
شرایط اقتصادی و شرایط کلان جامعه خودش را در تحملپذیری افراد در برابر فشارها و استرسها نشان میدهد و متاسفانه تحملپذیری مردم پایین آمده است. کوچکترین ناکامی و مشکل، خود را به شکل پرخاشگری و تندی در خانوادهها بین همسران و فرزندان نشان میدهد و این موضوع به خشونتهای خیابانی و مسایل دیگر کشیده میشود یا بحثی مانند اسیدپاشی که فاجعه است.
یعنی مشکلات اقتصادی مهمترین عامل در بروز خشونت است؟
*بله، وضعیت اقتصادی، نظامات درون خانواده را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بهویژه برای قشرهایی از خانوادهها خود را جدیتر نشان خواهد داد و احتمالا سیستمهای خانواده ما بیش از آنچه الان هست تحتتاثیر قرار خواهد گرفت و متاسفانه ما برای خانوادهها کاری انجام ندادهایم.
چه کار باید انجام شود؟
*باید برنامهریزی شود. حداقل اینکه باید آموزش میدادیم. درست است که میگوییم جوانها نمیتوانند ازدواج کنند یا خانواده دچار مشکل است اما برای اینکه این خانواده را از مشکل رها کنیم چه کاری انجام دادهایم؟ هیچ کاری. به طور قطع سال آینده آمار طلاق بیش از ٢٠درصد خواهد بود؛ چون شرایط اجتماعی و روانی افراد به جایی میرسد که بهترین وضعیت برایشان دوریکردن از هم خواهد بود به عنوان یک مکانیزم که بتوانند از خودشان مراقبت کنند نه از سیستم خانوادهشان.
بههمیندلیل همسران با هم صحبت نمیکنند و فرزندان با هم و با والدین کاری ندارند و خودبهخود خانواده در آستانه فروپاشی قرار میگیرد.
کدام نهادها در بحث خانواده باید فعال شوند؟
*سه نهاد مسوولیت اصلی را بر عهده دارند؛ یکی معاونت زنان ریاستجمهوری، دیگری سازمان بهزیستی و کمیته امداد. اینها باید برای خانوادههایی که تحت پوشش دارند برنامه خاص داشته باشند اما برنامههایمان برای این اقشار هم، برنامههای خانوادهمحور نیست. جالب است بدانید در برنامه چهارم قرار بود برنامههای خانوادهمحور در راس باشد تا برنامههای فردمحور اما اصلا کاری انجام نشد، باید حداقل برای خانوارهای زنسرپرست کاری انجام میشد.
مصداقی میگویید چه کارهایی میتوان انجام داد؟
*هر مرکز مشاوره باید مسوول چند خانواده باشد و هزینههایش را هم یک سازمان برعهده بگیرد. وزارت رفاه، بهزیستی، وزارت ورزش و...
دولت باید این تسهیلات را قایل شود که خانوادهها برای دریافت خدمات به این مراکز مشاوره مراجعه کنند. با افزایش میزان هزینههای زندگی، تعداد مراجعان به مراکز مشاوره دولتی به حد بیسابقهای افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر تعداد مراجعان به مراکز خصوصی کم شده است. الان باید دولت بیمه خدمات روانشناسی را در سیستم میگنجاند. وزارت بهداشت در طرح تحول سلامت باید این بخش را میدید اما این اتفاق رخ نداد. اینها مواردی است که فقدانش در جامعه احساس میشود و جامعه از آن رنج میبرد.
در مورد خشونت چه کارهایی میتوان انجام داد؟
*در مورد خشونت، بخشی از کارها سیاستگذاریهای کلان است و ایجاد مرکز کنترل خشم در تهران یا استانهای دیگر خوب است و ممکن است اثربخش باشد. اما اینها اقدامات سطح دوم است.
اقدامات سطح اول سیاستگذاریهای کلان است که باید در حیطههای مختلف انجام شود. بههرحال برخی از مردم تحت فشار هستند؛ مانند چوبی که کاملا خم شده و هر لحظه امکان شکستنش وجود دارد.
مسوولان باید به این نکته توجه کنند که ممکن است از جایی، مشکلات جدی برای خانوادهها پیش بیاید. مردی که فرزند یا همسرش را به قتل میرساند نشان میدهد که این فرد دیگر نمیتواند تحمل کند و کشش ندارد. در جلسات، مطرح کردیم که درحالحاضر باید دنبال ایدههای جدید بود. اگر معتقدیم اجتهاد در دین ما پویاست اینجا باید کمککننده باشد. اگر با دیدگاههای قدیمی نگاه شود نمیتوان کاری انجام داد. واقعیت این است که کارهای موردی، پاسخگو نیست و نیاز به اقدامات هماهنگ دستگاهها و نهادهاست و این هم یک مساله خیلی مهم است.
در مورد طلاق، دستگاههای مختلف فعالیتهای مختلف انجام میدهند. مثلا بهزیستی مدتی پیش طرح بشیر را مطرح کرده است. یا قوهقضاییه و وزارت ورزشوجوانان که در مورد مسایل ازدواج جوانان و بحث پیشگیری از طلاق کار میکنند. اینها باید در جایی ساماندهی شود. برنامه ششم در حال نگارش است. هیچ زمانی در کشور ما حتی در بهترین و طلاییترین برنامه که برنامه، سوم بود، به مسایل اجتماعی توجه نشده بود، متولی مباحث اجتماعی مشخص نشده بود؛ یعنی آسیبهای اجتماعی هیچ متولیای نداشته و ندارد و الان هم وضعیت همینطور است.
به نظر میرسد در سالهای آینده اعتیاد به آمفتامینها شدیدتر میشود و مصرف چندگانه مواد که درحالحاضر هم وجود دارد تا سالهای آینده ادامه مییابد. این روند در حال زیرزمینیشدن است |
آسیب بعدی اعتیاد است. سالهای آینده با وضعیت شدیدتری در مورد اعتیاد روبهرو خواهیم بود. این هم یک مساله است. با این وضعیت با توجه به متغیرهای بزرگتری که روی اعتیاد تاثیرگذار هستند همچون طلاق در خانواده، بیکاری، شرایط اجتماعی، اینکه هیچ جایگزینی برای نبود شادی در کشور وجود ندارد و اجازه نمیدهند این جایگزینها عمل کند، اعتیاد کم نمیشود. اعتیاد با ورد و فوت کاهش نمییابد.
به نظر شما کدام نوع اعتیاد در سال آینده تشدید میشود؟
*به نظر میرسد در سالهای آینده اعتیاد به آمفتامینها شدیدتر میشود و مصرف چندگانه مواد که درحالحاضر هم وجود دارد تا سالهای آینده ادامه مییابد. البته مواد خفیفتری هم مثل حشیش و الکل وجود دارد. الکل همواره مساله بوده و هست و خواهد بود؛ چراکه یکی از چیزهایی است که افراد راحتتر میتوانند در زیرزمین استفاده کنند. در واقع این روندها در حال زیرزمینیشدن هستند، چون میتوانند بهراحتی استفاده شوند بنابراین مواد زیرزمینی که به طور سنتی هم استفاده میشدند مانند حشیش و الکل بیشتر استفاده خواهند شد.
اگر به عملکرد سیستم گذشته برگردیم چه کارهایی را باید انجام میدادیم که ندادیم؟
*اگر واقعیت را بخواهید تا سالهای قبل مساله اعتیاد مساله مسوولان و دستگاهها نبود. از گذشته برنامهریزی استراتژیکی در مورد اعتیاد وجود نداشته است. مساله اعتیاد امروز برای مسوولان، همان مسالهای است که سالها پیش در مورد اعتیاد داشتند. من هم معتقدم معتادان خیابانی معضل هستند اما با چه روش و سیستمی باید به اینها نگاه کرد. هیچگاه قبول نکردهایم که یک فرد معتاد خیابانی هم یک انسان است و باید خدمات انسانی بگیرد. هیچگاه نخواستهایم بپذیریم در زمینه پیشگیری کارهای موثری انجام ندادهایم. چندین سال پیش، در دهه ٧٠، آقای فلاح دبیرکل ستاد گفته بود که ما به بنبست رسیدهایم. ما به این وجه قضیه باید توجه کنیم که برنامهریزی نداشتهایم. به نوعی تحت فشارهای مردم و مجلس مجبور بودهایم همیشه ضربتی عمل کنیم. این کار با سیستماتیکعملکردن خیلی متفاوت است. تنها جایی که سیستمی عمل کردیم، کاهش آسیب بوده که خوب پیش رفت اما آن هم در ادامه با مشکلاتی روبهرو شده است.
سیستم پیشگیریمان چه مشکلاتی داشته است؟
*همه معتقدند کارهایی برای پیشگیری انجام دادهاند؛ حال سوال این است که اگر اینطور است چرا به چنین وضعیتی دچار شدهایم؟ پیشگیری باید اثربخش باشد، در هر فعالیت پیشگیرانه، باید بلافاصله پس از اجرا، ارزشیابی انجام شود اما هیچگاه ارزشیابی انجام نشده است. کدامیک از طرحها سنجیده شدهاند تا ببینم این برنامهها چقدر اثربخش بوده؟
به نظرتان چه باید کرد؟
*مقررات و ضوابطی وجود دارد اما چندان اجرا نمیشود؛ به عنوان مثال در اعتیاد سند پیشگیری وجود دارد اما خیلی به این قضیه توجه نمیشود. این سند برای اجراشدن به پول نیاز دارد. نکته بعدی این است که در سیاستهای کلان کشور همچون برنامه ششم باید فصلی به عنوان فصل آسیبهای اجتماعی وجود داشته باشد. بنابراین پیش از هر اقدامی متولی آسیبها باید مشخص شود. ممکن است نمایندگان بگویند همه مسوولیت را به یک دستگاه نسپاریم. اشکالی ندارد. هر بخش با ذکر نام به یک دستگاه واگذار شود تا مشخص باشد کدام نهاد، باید چه کاری انجام دهد. درصورتیکه هم نتوانست، باید پاسخگو باشد. برنامهها باید اسناد داشته باشند و هر ارگانی ادعا کرد کاری انجام میدهد، این کار ارزشیابی شود و دستگاههای نظارتی باید جدیتر بر مسایل اجتماعی نظارت کنند. (شرق)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
پاسخ مشاور: با توجه به نکات مطرح شده، این گونه برداشت میشود که شما در سن نوجوانی قرار دارید چراکه بیشتر مشکلاتی که درگیر آنید معمولا برای افراد در سن نوجوانی پیش میآید. با این حال توجه شما را به نکاتی در همین زمینه جلب میکنم.
دست از مقایسههای ناآگاهانه بردارید
به طور طبیعی هر انسانی در خانوادهای متولد شده و رشد یافته است که منحصر به فرد و متفاوت از دیگر خانوادههاست. گاهی ما واقعا از دیگران به لحاظ مالی، فرهنگی و... پایینتر هستیم اما در بیشتر مواقع چون فقط ظاهر زندگی دیگران را میبینیم دچار برداشتهای اشتباه از زندگی آنها میشویم و فکر میکنیم که آنها خوشبخت محضند و ما بدبخت کامل! بنابراین در قدم اول باید دست از مقایسههای ناآگاهانه بردارید چراکه اطلاعات شما از خانوادههای دیگران ناکافی است وبرداشتهایتان سطحی و تا حدودی غیرواقعی.
فقط نکات منفی را نبینید
در زندگی خانوادگی هر کدام از ما مشکلات یا ناکامیهایی وجود دارد که این مشکلات معمولا در مقایسه با زندگی دیگران بیشتر به چشم میآید. اما چه باید کرد؟ آیا بهتر نیست که با آگاهی بیشتر به جنبههای مثبت خانوادهتان بیشتر توجه کنید چراکه تا زمانی که شما فقط به ضعفها فکر میکنید امکان رشد برایتان وجود ندارد.
۶ سوالی که باید از والدینتان بپرسید
در مورد مشکل زودباوری خانوادهتان، کاری که میتوانید انجام دهید گفتوگوی منطقی با حفظ احترام و آرامش است چراکه فقط در این وضعیت است که طرفین حاضر میشوند به گفتوگو ادامه دهند. شما باید با استدلالهای منطقی به مقابله با زودباوری خانوادهتان بروید. برای رسیدن به این هدف باید از والدینتان بپرسید:
۱- شما به طور کلی از من چه انتظاری دارید؟
۲- من تاکنون چگونه رفتار کردهام؟
۳- آیا کاری کردهام که شما را نگران کند؟
۴- به نظرتان اینکه شما به من شک و تردید دارید مرا به انجام رفتار خوب وادار میکند؟
۵- به نظرتان در مورد من چگونه فکر یا رفتار بکنید، مؤثرتر است؟
۶- من چگونه رفتاری داشته باشم که شما را راضی میکند؟
پاسخهای والدینتان را به دقت بررسی کنید
بعد از اینکه پاسخ ۶ سوال مطرح شده را از خانوادهتان دریافت کردید با دقت و از روی حوصله آنها را بررسی کنید تا به بهترین جمع بندی برسید. این جمع بندی نقشه راه شما برای داشتن بهترین نحوه تعامل با خانوادهتان است. (دکتر مسعود خاکپور- مشاور خانواده/ خراسان)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
147
غافل از اینکه بیماریهای قلبی، چربی، فشار خون و دیابت در آیندهای نهچندان دور فرصت لذت بردن از خوراکیهایی را که امروز میخورد، از او خواهد گرفت... .
امروزه کودکان، وقت کمتری را به ورزش و تحرک اختصاص میدهند و اغلب وقت خود را صرف تماشای تلویزیون و بازیهای رایانهای میکنند.
خانوادهها نیز به دلیل گرفتاری، زمان کمتری را به پختن غذا در منزل اختصاص میدهند که باعث شده مصرف سوسیس، کالباس، پیتزا، همبرگر و سیبزمینی نیمه سرخشده منجمد، شیرینی و شکلات افزایش یابد. با این تفاسیر نباید از بروز چاقی در درصد بالایی از کودکان امروز تعجب کرد. ناگفته نماند که مهمترین دلیل چاقی بیش از حد کودکان به عوامل ژنتیک بازمیگردد.
تحقیقات نشان میدهد، بروز نقص در یک قسمت کلیدی از دیانای میتواند به چاقی بیش از حد کودکان منجر شود.
دکتر سید مرتضی صفوی، متخصص تغذیه با تائید این مساله میگوید: افرادی که دارای نقص ژن خاصی روی کروموزم 16 در بدن خود هستند، بشدت نسبت به افزایش وزن و چاقی مستعد هستند. هر چقدر هم که این افراد از لحاظ رژیم غذایی و تحرک بدنی تلاش کنند، ممکن است نتوانند به طور کامل با این معضل مبارزه کنند.
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفتوگو با جامجم تاکید میکند: این ژن نقش کلیدی در کنترل وزن و همچنین کنترل قند خون دارد.
به بیان دیگر، قسمتهای خاصی از ژنهای کودکان چاق دچار نقص است، به طوری که این نقصها در کودکان با وزن طبیعی دیده نمیشود البته غیر از عامل ژنتیک عوامل دیگری ازجمله عوامل مربوط به دوران جنینی، نوع تغذیه و روند رشد دوران شیرخواری و کودکی، رژیم غذایی نامتعادل، فعالیت جسمی ناکافی، علل روحی و تنشهای عصبی، سبک زندگی طول مدت خواب و عوامل هورمونی نیز در بروز چاقی کودکان نقش دارند.
کودکانی که غذای سالم نمی خورند
کارشناسان تغذیه تاکید میکنند، الگوی تغذیهای درست را والدین باید از کودکی از طریق خود رعایتی به فرزندانشان بیاموزند در حالی که معمولا چنین اتفاقی در جامعه ما رخ نمیدهد. به بیان دیگر، بسیاری از والدین از همان سالهای اول، مدام آبنبات به دست بچههایشان میدهند و با گرفتن تنقلات مضر برای کودکانشان نقش مهمی در چاقی آنان دارند البته باید توجه داشت چاقی در کودکان زیر سه سال، پیشگوییکننده چاقی در آینده خواهد بود؛ به طوری که دیده شده شیوع چاقی بزرگسالی در کودکان چاق، دو تا سه برابر کودکان غیرچاق است.
این متخصص تغذیه با تاکید بر اینکه عادت دادن کودکان به مصرف نکردن مواد غذایی مضر از سالهای ابتدایی زندگی ضروری است، میافزاید: در غیر این صورت کودکان به مصرف این قبیل مواد غذایی عادت میکنند و پذیرش مواد غذایی سالم برای آنها سخت میشود.
وی درباره تردیدهایی که نسبت به طاقتفرسا بودن رعایت رژیم غذایی در کودکان از سوی والدین وجود دارد، میگوید: رژیم غذایی که به کودکان داده میشود مربوط به کاهش وزن نیست، بلکه باید به کودکان چاق، رژیم ثبات وزن داده شود تا از رشد این افراد جلوگیری نشود. به این ترتیب با گذشت زمان و افزایش رشد قدی، وزن این کودکان نسبت به قد آنها متعادل خواهد شد.
نگذاریم فرزندمان چاق شود
براساس اصول جدید پیشگیری از چاقی کودکان، والدین و متخصصان کودکان باید با بهبود رژیم غذایی و افزایش میزان فعالیت جسمی با چاقی کودکان مبارزه کنند.
به گفته دکتر صفوی، بیش از هر عاملی باید به کنترل غذاهایی که به خانه آورده میشود و نیز متناسب بودن وعده غذایی با سن کودکان توجه شود.
همچنین ضروری است برای کودکان از نوشابههای شیرینشده (شامل نوشابه گازدار، آبمیوه صنعتی و نوشابه ورزشی) کمتر خریده شود و بهجای آن کودکان را به نوشیدن آب، شیر و مقدار محدودی آبمیوه خالص تشویق کرد. همچنین باید غذاهای سالم را بیشتر در معرض دید و دسترسی آسان کودک و غذاهای با کالری بیشتر را دور از دسترس قرار داد.
سبک زندگی کودکمان را تغییر دهیم
برای پیشگیری از چاقی کودک علاوهبر بهرهگیری از الگوی تغذیهای سالم توجه به نکات زیر بسیار کمککننده است:
ـ زمان پرداختن به تفریحات نشسته کاهش یابد.
ـ والدین باید تلویزیون، رایانه، بازیهای ویدئویی و وسایل الکترونیکی را از اتاقخواب کودک و نیز مناطقی از خانه که خانواده وعده غذایی را در آن مصرف میکنند دور نگه دارند تا این وسایل تمرکز کودک را در حین غذا خوردن به هم نزند.
ـ زمان قرار گرفتن کودکان در برابر صفحات نمایش الکترنیکی به دو ساعت در روز محدود شود.
ـ والدین باید کودکان دارای اضافهوزن را تشویق کنند تا میزان خوردن و فعالیت جسمیشان (در حال فعالیت و نشسته) را به صورت یادداشت روزانه یا سایر اشکال، پایش و پیگیری کنند.
ـ کودکان و والدین میتوانند با کمک هم برای اصلاح سبک زندگی و تغذیهای خود تلاش کنند و اهدافی را در این زمینه برای خودشان، تعیین و نتایج کارهایشان را بازبینی و پاداشهایی را نیز برای موارد موفقیت در دستیابی به اهداف کوچک تعیین کنند.
ـ ترتیبی داده شود که کودکان خواب کافی داشته باشند. رابطه چاقی و خواب ناکافی در کودکان از طریق پژوهشهای جدید به اثبات رسیده است. به بیان دیگر اگر خواب کودکان متناسب با سنشان باشد، احتمال کمتری دارد که دچار اضافه وزن یا چاقی شوند.
پونه شیرازی - دانش و سلامت
مشکلات ارتودنسی را میتوان به دو گروه مشکلات فکی و مشکلات دندانی تقسیم کرد:
مشکلات دندانی
گروه اول مشکلاتی است که در آنها دندانها بهطور مرتب در کنار یکدیگر قرار نگرفته است و یا رابطه صحیحی با دندانهای مقابل ندارد.
در این مشکلات فرد با شکل کلی صورت خود مشکلی ندارد و اگر لبها را روی هم قرار دهد همه چیز طبیعی و زیبا به نظر میرسد.
با باز شدن دهان در هنگام صحبت کردن یا خندیدن ناهماهنگی مربوط به دندانها کاملا آشکار میشود و ممکن است فرد سعی کند در هنگام لبخند دستهای خود را روی دهان قرار دهد تا مشکلات دندانی آشکار نشود.
ریشه اصلی مشکلات دندانی عموما مربوط به اختلاف اندازه دندانها با استخوانهای فک بوده یا مراقبتهای کافی مربوط به نگهداری از دندانهای شیری به عمل نیامده است.
با از دست رفتن یا پوسیده شدن دندانهای شیری فضای دندانهای دائمی کم شده و امکان قرارگیری درست دندانها در کنار یکدیگر از بین میرود.
این مشکلات دندانی در هر سنی قابل درمان است هر چند بهترین زمان برای شروع این درمانها هنگامی است که آخرین دندانهای شیری در حال افتادن است.
مشکلات فکی
گروه دوم مشکلاتی است که در آنها اشکالاتی در شکل کلی صورت وجود دارد و ممکن است مشکلات دندانی به آن اضافه شده یا نشده باشد.
در این مشکلات فرد معمولا از فرم کلی صورت خود راضی نیست و این حس را هم در حالت دهان باز (خنده و تکلم) و هم در حالت دهان بسته احساس میکند
این افراد با شکایت از اینکه فکم جلو یا عقب است به متخصص ارتودنسی مراجعه میکنند. مشکلات فکی مثل بزرگ یا کوچک بودن فک بالا و فک پایین ناهنجاریهای صورتی است که در آنها هماهنگی اندازه در بین اندازه فک بالا و فک پایین وجود ندارد.
هر چند ریشه اصلی این مشکل مربوط به زمینههای ارثی است لیکن عوامل محیطی هم در ایجاد آن نقش دارد که در مقاله مربوط به مشکل فکی میراث پدری یا مادری کاملا به آن پرداخته شد.
روشهای درمان مشکلات فکی
درخصوص درمان مشکلات فکی تفاوتهایی وجود دارد. اگر شدت مشکل فکی در حد خفیف یا قابل قبول باشد امکان درمان ارتودنسی برای پوشاندن مشکلات اسکلتی و ردیف کردن دندانها در هر سنی وجود دارد.
اما اگر مشکلات فکی شدیدی وجود داشته باشد روش درمان در کودکان و نوجوانان نسبت به افراد بزرگسال تفاوت قابلتوجهی خواهد داشت.
در درمان مشکلات فکی در کودکان و نوجوانانی که هنوز بالغ نشدهاند میتوان از درمانهای هدایت رشدی استفاده کرد.
این درمانها از طریق تغییر دادن محیط رشد و با تحت کشش قرار دادن یا تحتفشار قرار دادن نواحی موردنظر باعث تحریک رشد یا مهار رشد استخوانهای فک میشوند.
هر چند این درمانها عموما با دستگاههای ارتودنسی متحرک انجام میشود ولی انواع ثابت آن هم در حال حاضر در ایران بهکار گرفته میشود.
این دستگاهها قابلیت گذاشتن و برداشتن توسط بیمار را دارد و برای اثربخشی نیاز به استفاده حداقل 16 ساعته در شبانهروز دارد.
خبر خوب اینکه با همکاری مناسب بیمار برای حدود سه ماه امکان کاهش ساعات استفاده فراهم میشود.
هر چند استفاده از این وسایل در ابتدا سخت بهنظر میرسد ولی کمک بسیار زیادی به بیمار کرده و خطر درمان جراحی فک در آینده را از بین میبرد.
اگر مشکلات فکی طی دوران رشد درمان نشود و شدت آن متوسط یا شدید باشد اصلاح کامل این مشکلات بعد از بلوغ نیاز به درمان ارتودنسی و جراحی فک خواهد داشت.
در افرادی که فرصت اصلاح رشد از دست رفته باشد درمانهای مرتبط معمولا از سنین 17 یا 18 سالگی شروع میشود.
در ابتدا هماهنگی لازم بین متخصص ارتودنسی و متخصص جراحی فک انجام میشود و سپس بیمار برای آمادهسازی تحت درمان ارتودنسی قبل از جراحی قرار میگیرد که ممکن است از شش ماه تا دو سال طول بکشد.
با آماده شدن بیمار برای درمان جراحی فک، فرد به متخصص جراحی فک و صورت ارجاع داده میشود.
پس از انجام جراحی فک، بیمار مجددا برای تکمیل درمان ارتودنسی به متخصص ارتودنسی مراجعه میکند که در این مرحله هم نیاز به درمان حدود شش ماهه خواهد داشت و در نهایت درمان به اتمام خواهد رسید.
پیشگیری از درمانهای پیچیده
با توجه به پیچیدگیهای مشکلات ارتودنسی، ارزیابی کودکان در سن هفت یا هشت سالگی توسط متخصص ارتودنسی اهمیت بسیار زیادی در تشخیص اولیه، پیشگیری و مداخله بهموقع برای رفع ناهنجاری دارد.
با توجه به تفاوتهای فردی در رشد و متنوع بودن ناهنجاری ها، توصیه درمانی مناسب پس از معاینه ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی امکانپذیر خواهد بود.
دکتر محمد امین نریمانی / متخصص ارتودنسی
ضمیمه چاردیواری
فشارهای محیطی و روحی به طور ناگهانی و یکدفعه آثار خود را بر سلامت فرد نشان نمیدهد؛ بلکه به مرور زمان، سلامت فرد را دچار مخاطره میکند و باعث بروز اختلالات سایکوسوماتیک (روان تنی) میشود.
بیماریهایی همچون میگرن، سردردهای تنشی، آسم، تهوع و استفراغ، کولیت مزمن (ورم مزمن روده بزرگ)، جوش و آکنه، کهیر، واکنشهای آلرژی، کاهش قند خون، افزایش ترشح غدد داخلی، زخم معده و اثنیعشر، سندرم روده تحریکپذیر، آرتریت روماتوئید، دیابت نوع دو، چاقی، فشار خون اساسی، بیماری کرونر قلب و افزایش ضربان قلب ازجمله مواردی هستند که عوامل روانی میتواند در بروز یا تشدید آنها نقش موثری داشته باشد.
رویکردهای متفاوتی درباره علت بروز مشکلات روانتنی و نحوه درمان آنها وجود دارد. برخی عوامل شناختی و روانشناختی، برخی استرس (فشارهای روانی) و بعضی دیگر عوامل ارثی را در بروز این اختلالات موثر میدانند.
منشأ درد شما عصبی است
دکتر سیدمسعود ارزاقی، فوقتخصص سایکوسوماتیک (روان تنی) در این زمینه به جامجم میگوید: همان گونه که بیماریهای روانی میتوانند باعث اختلال فعالیتهای جسمی شوند، بیماریهای جسمی نیز میتوانند سلامت روان را به مخاطره بیندازند.
وی با اشاره به جمله رایج «منشأ درد شما عصبی است» اضافه میکند: بیماریهایی که منشا جسمی ندارند و اصطلاحا منشأ روحی دارند، بسیار شایع هستند و سالهاست متخصصان اعصاب و روان در این زمینه پاسخگوی بیماران هستند. برعکس، بیماریهای جسمی هم میتوانند باعث استرس، اضطراب، تپش ناگهانی قلب، بههمریختگی ذهن، افسردگی و حتی خستگی مزمن و بیخوابی شوند که مراجعه به موقع فرد به متخصصان طب روان تنی میتواند مانع بروز این مشکلات در فرد شود.
روماتیسمیها در خطر اختلال حافظه
فوقتخصص روان تنی با بیان این که دیابت، فشار خون، اماس و بیماریهای روماتیسمی، تنفسی و قلبی ازجمله بیماریهایی هستند که میتوانند باعث بروز اختلالات روانی در فرد شوند، میگوید: این بیماریها با منشأ جسمی میتوانند باعث بروز افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات روان تنی در فرد شوند. فردی که برای بهبود بیماری جسمی خود مجبور به مصرف طولانیمدت دارو ست، با مراجعه به متخصصان روان تنی و دریافت داروهای مهارکننده آثار بیماری و داروهای آن میتواند از بروز مشکلات روانی ناشی از آن بیماری پیشگیری کند.
رزاقی میافزاید: فرد مبتلا به روماتیسم به دنبال مصرف کورتون ممکن است دچار اختلال حافظه، پرخاشگری و حتی بیخوابی شود. عفونت اداری نیز میتواند باعث بروز توهم در فرد شود که نمونه آن را در یک بیمار مبتلا به آلزایمر شاهد بوده ایم.از سوی دیگر، مصرف قرص ضداضطراب برای کنترل قند مبتلایان به دیابت ضروری است، چراکه استرس برای این بیماران، سم است و به مرور موجب افسردگی آنان میشود. بنابراین افرادی که به یکی از بیماریهای مزمنی که در بالا به آنها اشاره شد، مبتلا هستند باید تا زمانی که بیماری برقرار است، داروهای روانتنی را به عنوان مهارکننده بیماری
مصرف کنند.
بیماری روان تنی چه دارویی میخواهد؟
عضو هیأت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران درباره فرآیند مراجعه بیماران به متخصصان روان تنی و نوع داروهایی که تجویز میکنند، میگوید: عمدتا بیماران را همکاران و متخصصان رشتههای دیگر به ما ارجاع میدهند و کسی در ابتدا و به صورت مستقیم نباید به ما مراجعه کند. نوع داروهایی که از سوی متخصصان این رشته تجویز میشود، عمدتا تک دارویی با حداقل دوز است و با داروهای تجویزی از سوی روانپزشکان متفاوت است. به همین دلیل میان بیمار روانی اولیه با علامت روانپزشکی ثانویه که از جسم فرد نشات گرفته است، تفاوت قابل توجهی وجود دارد.
وی درباره مقاومت برخی مردم برای مراجعه به متخصصان روانتنی میگوید: مردم به اشتباه تصور میکنند با مراجعه به دکتر اعصاب و روان حتما داروی اعصاب با دوز بالا برای آنها تجویز میشود. میانگین طول درمان براساس شرایط فرد متفاوت است. ممکن است کسی مدت زمان طولانی دچار استرس شغلی و فردی دیگر تنها به مدت چند ماه درگیر آن باشد.
تاثیر درمانهای غیردارویی
«همیشه به مریضهایم میگویم، وقتی آسم و الرژی دارید تا هوا پاک باشد، حال شما هم خوب است، اما به محض آلودگی هوا شما نیز دچار تنگی نفس میشوید. بنابراین در این رابطه دو راه دارید؛ پیشگیری و ممانعت از ورود به هوای آلوده یا باید منتظر بمانید تا بیماریتان عود کند.»
دکتر رزاقی با بیان مطالب فوق میافزاید: کسانی که دردهای سایکوسوماتیک دارند، استعداد نهفتهای در درون خود دارند که اگر به موقع به آن توجه نشود، تبدیل به علامت جسمی میشود که آن وقت فرآیند درمان باید آغاز شود.
وی درباره استفاده از روشهای غیردارویی در درمان بیماریهای روانتنی میگوید: از سایر روشها هم میتوان برای درمان دردهای مزمن استفاده کرد. در درمانهای غیردارویی مانند نوروفیدبک، تحریکپذیری مغز را برای بروز درد پایین میآوریم. نوروفیدبک روشی غیرتهاجمی است که به فرد کمک میکند با استفاده از اصول روانشناسی به اصلاح امواج مغزیاش بپردازد. خوشبختانه اقدامات درمانی با کمک نوروفیدبک برای درمان میگرنهای عصبی قابل قبول بوده و میتوان به عنوان یک مکانیسم کمکی از آن استفاده کرد. از یوگا، مدیتیشن، ورزشهایی تحت نظر متخصصان طب ورزشی و سایر روشها نیز میتوان استفاده کرد.
سهیلا فلاحی - دانش و سلامت
به گزارش جام جم سرا، در این مطلب به 10 مشکل سلامتی پیش پا افتاده ای که ممکن است خطرساز باشند، دقت کنید.
علاقه شدید به خوردن یخ
اگر نیاز شدید به خوردن یخ را در خودتان دیدید، بدانید که دچار کم خونی هستید و بدن شما به میزان کافی از گلبول قرمز جهت حمل اکسیژن به بافت ها برخوردار نیست. کمبود آهن که سبب کم خونی می شود باعث می شود شما به جویدن مواد کم ارزش مانند یخ روی بیاورید که البته گاهی باعث زخمی و متورم شدن زبان می شود.
بوی بد دهان
بزاق یک ماده ی قوی با خاصیت ضد باکتریایی بوده و یک ضدعفونی کننده قوی محسوب می شود. اگر میزان مایعات بدن کم باشد، تولید بزاق به مشکل بر می خورد و باکتری های دهانی اجازه پیدا می کنند که در دهان رشد کرده و باعث ایجاد بوی بد شوند.
خطوط زبان
آیا تا به حال متوجه وجود خط های سفید و خشک بر روی زبانتان شده اید؟ به این خطوط اصطلاح "زبان جغرافیایی" داده شده است. به دلیل اینکه این خطوط نقشه ای از سلامت بدن را ارائه می دهند، برای مثال بیماری سلیاک (حساسیت به گلوتن) را می توان از روی این خطوط تشخیص داد.
این خطوط معمولا با کاهش وزن قابل توجه و سریع، خستگی و اسهال خود را نشان می دهند. اسهال سبب کم آبی بدن می شود.
میل شدید به غذا، مخصوصا شیرینی جات
میل شدید و ناگهانی به خوردن غذا مخصوصا شیرینی و شکلات نشانه ی دیگری از کم آبی بدن است.
به دلیل نبودن آب کافی بدن قادر نخواهد بود گلیکوژن (قند ذخیره ای) را برای تأمین انرژی انتشار دهد، لذا فرد هوس شیرینی می کند. در این مواقع بهترین کار، مصرف میوه ها مخصوصا هندوانه است، چون هم قند کافی و هم مقادیر زیادی آب دارد.
به یاد داشته باشید مصرف صد گرم شکر ( سه قوطی نوشابه) در روز مانع عملکرد صحیح گلبول های سفید جهت کشتن باکتری ها می شود.
خستگی زودرس
احساس خستگی بعد از یک ساعت ورزش طبیعی است. اما احساس خستگی زودرس مثلا بعد از بالا رفتن از دو تا سه پله، خبر از یک مشکل درونی می دهد. رنگ پریدگی و خستگی زیاد می تواند ناشی از یک حمله ی قلبی ، نارسایی حاد کبدی و یا سرطان باشد.
سکسکه بی وقفه
اگر دچار سکسکه ی طولانی مدت شدید، حتما به بزشک مراجعه کنید. هر نوع محرک فیزیکی و یا شیمیایی مانند التهاب می تواند منجر به سکسکه شود. سکسکه ی بی وقفه و ثابت ممکن است نشانه سرطان ریه و یا سکته مغزی باشد. تومورها ، عفونت تبخال و ایسکمی میوکارد نیز می توانند منجر به سکسکه های طولانی مدت شوند.
خشکی بینی
آبریزش بینی علامت خوبی است که نشان می دهد بدن در حال مبارزه با ویروس ها و سایر میکروب ها با به دام انداختن آن ها در مخاط است.
اما بینی خشک راه ورود میکروب ها را به بدن هموارتر می کند و ممکن است نشانه ای از آلرژی باشد. همچنین بسیاری از بیماری های دیگر مانند سندرم شوگرن (بیماری خودایمنی که سبب کاهش تولید اشک و بزاق می شود) نیز می تواند باعث خشکی بینی گردد.
ورم و خونریزی لثه
سلامت لثه با سلامت قلب مرتبط است و آلودگی ها به راحتی می توانند از طریق خون لثه به سمت قلب بروند. از طرفی خونریزی لثه هم احتمالا نشانه ای از بیماری قلبی است. بسیاری از مرگ و میرهای حاصل از سکته قلبی، ناشی از ورود میکروب ها از طریق لثه به قلب و لخته شدن خون در این ناحیه است.
مشکل داشتن با کار
مشکل داشتن افراد با کار نشانه ی بالینی افسردگی است که اغلب نادیده گرفته می شود. اگر بعد از بیست دقیقه انجام کار هر چند ساده در محل کار احساس خستگی می کنید، احتمالا دچار افسردگی شده اید. سعی کنید افکار و مشکلات خود را بازگو کرده و حتما با یک مشاور روانشناس صحبت کنید.
مشکلات بینایی
فشار خون بالا، دیابت و ... سبب کاهش قدرت بینایی می شوند. افزایش فشار خون علاوه بر تاری دید سبب سکته های مغزی نیز خواهد شد. کاهش بینایی می تواند از نشانه های اولیه کوری محسوب شود، پس بهتر است مراقب باشیم.