تشکیل 3 هزار استارت‌آپ در سال 2014 تا چشم‌انداز تشکیل بیش از 11 هزار و 500 استارت‌آپ تا سال 2020 در هند، یک روند زودگذر نیست و عواملی مثل سرمایه در دسترس، استعدادهای مهندسی برتر و ماهیت کارآفرینی مولد دست به دست هم داده‌اند تا هند را به قطب نرم‌افزاری دنیا تبدیل کنند. اکوسیستم «نرم‌افزار به عنوان خدمات» (SaaS) در هند، از نظر ظهور و تثبیت استارت‌آپ‌های جدید، شاهد افزایش فعالیت چشمگیری است. این اعتقاد در این صنعت وجود دارد که هند تا سال 2025 به قطب SaaS دنیا تبدیل خواهد شد. به‌طور کلی، SaaS یک مدل توزیع نرم‌افزار است که در آن اپلیکیشن‌ها توسط یک سرویس‌دهنده ابری میزبانی می‌شوند.
طبق یک گزارش تحقیقاتی مشترک از سوی شرکت‌های گوگل و اکسل پارتنرز (Accel Partners)، کشور هند تا سال 2025 به صنعتی با درآمد 10 میلیارد دلار که سهم 8درصدی در بازار SaaS خواهد داشت، تبدیل میشود. این رشد که به واسطه استارت‌آپ‌های بومی مانند زوهو (Zoho)، فرشدسک (Freshdesk)، کیس‌فلو (KiSSFlOW)، شارژبی (Chargebee) و سیریون لبز (Sirion Labs) در سال‌های گذشته به وجود آمده، داستان SaaS در هند را جذاب‌تر کرده است. ترک‌اکسن (Tracxn) که یک سامانه اطلاعات استارت‌آپ‌ها و پلت‌فرم تحقیقات بازار است، عنوان کرده که از سال 2010 بیش از یک میلیارد و 484 میلیون دلار به شرکت‌های هندی فعال در SaaS تزریق شده است و اکنون که تنها حدود یک ماه از شروع سال 2017 گذشته، هفت شرکت دیگر نیز در این حوزه تاسیس شده‌اند. حال باید بررسی کرد که چه چیزی هند را به یک منبع قدرت در حوزه نرم‌افزار در سطح جهان تبدیل کرده است؟
فاکتورهای متعددی در این موضوع دخیل هستند. اول اینکه موفقیت، موفقیت می‌آورد. با ظهور شرکت‌های بومی SaaS مانند زوهو و فرشدسک که در سطح جهانی مطرح شده‌اند، بسیاری از شرکت‌های مشابه دیگر در سراسر هند سربرآوردند. زوهو با نرم‌افزارهای هوشمند خود توانسته 15 میلیون کاربر جذب کند و بیش از 33 محصول برای برطرف کردن نیازهای فروش، بازاریابی، پشتیبانی، مالی و استخدام کسب‌وکارهای کوچک تولید کرده است. برجسته‌ترین محصول این شرکت یک نرم‌افزار CRM است که با Salesforce، غول نرم‌افزاری دنیا رقابت می‌کند. فرشدسک نیز یک نرم‌افزار است که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد اقدامات خود را برای پشتیبانی از مشتری به شیوه‌های بهتر و از طریق چت، اپلیکیشن، ایمیل و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی بازتنظیم کنند. به علاوه، از آنجایی که «دنیای قدیمی» IT تحولی سریع را پشت سر می‌گذارد، سازمان‌ها بسیاری از اپلیکیشن‌های خود را ابری می‌کنند و بنابراین آن دسته از شرکت‌های SaaS هندی که اکنون می‌توانند محصولات خود را به صورت آنلاین در سراسر دنیا عرضه کنند، هر چه بیشتر توسعه می‌یابند.
تعجبی ندارد که کارشناسان این را یک نقطه عطف برای صنعت بومی SaaS می‌دانند. به گفته ام. تیاگاراجان، از موسسان اندیشکده iSPIRIT که به ترویج و تبلیغ شرکت‌های نرم‌افزاری هندی اختصاص داده شده، تکنولوژی رایانش ابری الگوی نرم‌افزارهای خرید را به‌طور اساسی متحول کرده است. او توضیح می‌دهد: «ارائه‌دهندگان سرویس SaaS به جای کار فروش، به خرید کمک می‌کنند و اگر تجربه خوبی ارائه دهند، دیگر مهم نیست نرم‌افزار مورد نظر در آمریکا تولید شده باشد یا هند.» شرکت‌های SaaS هند تاکنون بهتر از همتایان خارجی خود توانسته‌اند خرید از راه دور را تسهیل کنند. چیزی که بیشتر به این موضوع کمک می‌کند سال‌ها تجربه‌ای است که هندی‌‌ها در صنعت خدمات IT داشته‌اند.
به‌طور مشابه، ویجای رایاپاتی، مدیرعامل شرکت مینجار که سرویس‌های مشاوره مبتنی بر رایانش ابری و داده‌های بزرگ ارائه می‌کند، می‌گوید که استعدادها در هند فقط در مهندسی خلاصه نمی‌شوند. رایاپاتی که شرکتش سال گذشته توانست 5/ 2 میلیون دلار درآمد کسب کند، بدون اینکه حتی یک نفر را برای فروش در آمریکا داشته باشد، می‌گوید: «به جز مهندسانی در کلاس جهانی، در هند مدیران تولید حرفه‌ای نیز داریم.»
فاکتور مهم دیگر که در تبدیل شدن هند به قطب SaaS دنیا نقش دارد پلت‌فرم کم‌هزینه است. به عنوان مثال، یک شرکت SaaS برای ایجاد درآمد 2 میلیون دلاری در آمریکا به سرمایه‌ای بین 8 تا 10 میلیون دلار نیاز دارد، اما در هند، همان شرکت تنها به 4 میلیون دلار سرمایه نیاز دارد تا همین میزان درآمد را ایجاد کند. ایندوس کایتان، از شرکت سیریون لب می‌گوید که یک شرکت برای کم‌هزینه بودن به بازمهندسی کامل برای نحوه ایجاد یک محصول جدید نیاز دارد. او می‌افزاید: «به دست آوردن مزیت قیمتی از طریق پایین آوردن قیمت‌ها عملی کوتاه‌مدت است. ما این کار را انجام نمی‌دهیم. مزیتی که ما ایجاد می‌کنیم به واسطه کیفیت کارآفرینان و افرادی که در این حوزه خاص کار می‌کنند، یک مزیت ذاتی است و همه اینها با یک سوم قیمت همان محصول در آمریکا، در اینجا در دسترس است.»
