از جمله مواد غذایی که می توانید با معده خالی آنها را مصرف کنید می توان به چهار مورد زیر اشاره کرد:
میوه تازه
قندهای ساده موجود در میوه برای جذب کامل در بدن به زمان نیاز دارند. هنگامی که میوه به تنهایی مصرف می شود و معده نیز خالی است، تمام مواد مغذی، فیبر غذایی و قندهای ساده موجود در میوه می توانند هر چه راحتتر پردازش شوند.
حریره جو دوسر و گندم سیاه
خوردن غذای تهیه شده از جو دو سر در ابتدای صبح و با معده خالی فواید مختلفی دارد. نخست، پوششی روی دیواره داخلی معده ایجاد می کند که از التهاب ناشی از اسید هیدروکلریک (HCL) پیشگیری می کند. همچنین، جو دوسر حاوی فیبر محلول است که به گوارش بهتر و کاهش سطوح کلسترول کمک می کند.
گندم سیاه نیز گوارش را تحریک می کند، در شرایطی که سطوح فشار خون و کلسترول را نیز کاهش می دهد. مصرف این ماده به پاکسازی سموم و فلزات سنگین از روده کمک می کند و احساس سیری را برای مدت زمانی طولانیتر حفظ می کند.
عسل
عسل به بیداری سیستم ایمنی بدن و دستگاه گوارش کمک می کند. مطالعات صورت گرفته نشان داده اند که عسل می تواند به بهبود «سندرم روده تنبل» و دیگر مشکلات معده کمک می کند. همچنین، عسل به عنوان یک عامل پاک کننده عمل می کند و به بدن در رهایی از شر ویروس ها و باکتری ها کمک می کند.
تخم مرغ
مصرف تخم مرغ می تواند فواید سلامت مختلفی را برای شما به همراه داشته باشد. آن چه تخم مرغ را به یک ماده غذایی عالی برای مصرف با معده خالی تبدیل می کند، این حقیقت است که احساس سیری برای مدت زمانی طولانیتر را ایجاد می کند. مطالعات نشان داده اند که مصرف صبحگاهی تخم مرغ کاهش کالری دریافتی در طول روز را به همراه داشته است. همچنین، این ماده غذایی به کاهش چربی و کاهش وزن کمک می کند.
در کنار آگاهی از این که چه مواد غذایی را می توانیم با معده خالی مصرف کنیم تا هرچه بیشتر از فواید آنها بهرهمند شویم، آشنایی با مواد غذایی که باید از خوردن آنها پرهیز شود نیز اهمیت دارد. خوردن غذای اشتباه در زمان اشتباه می تواند همه چیز را خراب کند. بهتر است از خوردن این مواد غذایی با معده خالی پرهیز کنید:
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی سرشار از مواد مغذی و ویتامین C است. اما این ماده غذایی از سطوح بالای اسید تانیک برخوردار است که موجب افزایش اسیدیته معده می شود و می تواند در بلند مدت به زخم معده منجر شود. بهتر است گوجه فرنگی را با معده خالی مصرف نکنید و در وعده های ناهار یا شام از آن استفاده کنید.
ماست
بهتر است با معده خالی ماست نخورید زیرا فواید باکتری های اسید لاکتیک موجود در ماست به واسطه اسیدیته بالای اسید معده از بین می رود. بر همین اساس، هنگامی که ماست را با معده خالی و صبح هنگام مصرف می کنید، مقدار اندکی از فواید سلامت آن نصیب شما می شود.
قندهای فرآوری شده
موز
موز یکی از بهترین مواد غذایی مفید است. این میوه احساس سیری را در انسان ایجاد می کند، به رفع یبوست کمک می کند و برخی کارشناسان سلامت آن را یک ابرماده غذایی می دانند. با این وجود، موز حاوی مقادیر بالا از منیزیم و پتاسیم است که مصرف آن با معده خالی می تواند به بر هم خوردن تعادل منیزیم و پتاسیم در خون منجر شود. موز از جمله مثال های عالی برای خوردن یک ماده غذایی خوب در زمان اشتباه است.
چای و قهوه
نوشیدن قهوه با معده خالی موجب افزایش اسیدیته معده می شود که این شرایط می تواند به سوزش سر دل و سوء هاضمه در طول روز منجر شود. نوشیدن چای با معده خالی نیز می تواند ترشح اسید و صفرا را کاهش دهد که در گوارش کلی مواد غذایی و برای پردازش کلسترول اضافی ضروری است.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، شرکت داروسازی دکتر عبیدی اعلامکرد: به دلیل وجود اطلاعات بسیار گسترده و در مواردی متناقض درباره پیشگیری و درمان بیماری سرماخوردگی و همچنین باورهایی غلط درباره پیشگیری و درمان سرماخوردگی، بر آن شدیم تا اطلاعات دقیقی درباره سرماخوردگی و مخصوصا راههای پیشگیری و درمان آن ارائه کنیم.
از آنجا که سرماخوردگی معمولا تاثیر منفی بر روند زندگی روزمره شما گذاشته و باعث ایجاد اختلال در انجام کارهای روزانه میشود، فارغ از تاثیر منفی آن در زندگی شخصی شما، در مواردی سرایت به افراد خانواده، همکاران و دوستان نیز دردسر ساز میشود. در نتیجه رعایت اصولی بسیار ساده و ابتدایی میتواند نه تنها از سرماخوردگی جلوگیری کند بلکه همیشه بدنی سالم و پر انرژی داشته و بتوانید از لحظات خود بیشترین لذت را ببرید.
در همین راستا شرکت داروسازی دکتر عبیدی اقدام به اجرای کمپینی کرده که در آن فرهنگ پیشگیری و رعایت بهداشت در موارد سرماخوردگی را در اختیار مردم قرار میدهد.
آیا سرما باعث سرماخوردگی میشود؟
در واقع این یک باور غلط هست که سرما باعث سرماخوردگی میشود. علت سرماخوردگی باکتری و ویروس بوده که در موارد ویروسی نیازی به مصرف آنتیبیوتیک نیست ولی در مواردی که علت باکتری است عموما آنتیبیوتیک توسط پزشک تجویز میشود. سرماخوردگی نوعی عفونت ویروسی شایع است که مختص دستگاه تنفسی فوقانی است. این بیماری غالبا در فصول پاییز و زمستان اوج میگیرد و با توجه به حاد بودن آن، حداکثر طی مدت یک هفته و ندرتا ۱۰ روز بهبود می یابد.
با سرد شدن هوا و کاهش رطوبت هوای استنشاقی، مجرای بینی خشک شده و اولین خطوط دفاعی بدن که همان گلو و بینی هستند در مقابل هجوم ویروسها آسیبپذیر میشوند. با این وجود برخلاف باور عموم، هوای سرد تاثیر به سزایی در ابتلا به این بیماری ندارد. در حقیقت این حضور بیشتر در فضاهای بسته و تماس نزدیک با افراد در فصول سرما است که این امکان را به ویروسها میدهد تا از طریق دهان و بینی و یا لمس اشیای آلوده به ویروس و سپس تماس با صورت وارد بدن شخص شوند.
۲۰۰ بار سرما بخورید، دیگه سرما نخورید!
بد نیست بدانید هر ویروس قادر است تنها یکبار بدن را مورد حمله قرار دهد و پس از آن بدن در مقابل آن پادتن تولید کرده و خود را مصون میکند، با این حال از آنجایی که بیش از ۲۰۰ نوع ویروس عامل بیماری سرماخوردگی وجود دارد، هر فرد در طول عمر خود به طور متوسط ۵۰ بار به آن دچار میشود و اگر امکان ۲۰۰ بار سرماخوردن رو داشته باشید تقریبا میشود گفت که مصون میشوید.
از جمله علائم ابتلا به این بیماری می توان به گلودرد، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، عطسه، دردهای عضلانی، سردرد و تب ملایم اشاره کرد. بهتر است در نظر داشته باشید تشدید این علائم ممکن است به منزله عفونت حاد دستگاه تنفسی بوده و صرفا یک سرماخوردگی ساده نباشد.
چه نوع قرصی برای سرماخوردگی باید خورد؟
به دلیل تعدد و تنوع ویروسهای موجود، ساخت واکسن و دارویی جامع برای این بیماری غیرممکن است، اما با این حال میتوان علائم بیماری را با داروهای تببر، ضد احتقان و دارای آنتیهیستامین کاهش بخشید. امروزه داروهای سرماخوردگی، ترکیبی از چند دارو بوده که با اسامی گوناگونی در بازار ارائه میشوند. البته در مصرف این داروها میبایست دقت کرد زیرا زمانی که یک قرص میخورید در واقع همه اجزای موجود در آن قرصها را مصرف کردهاید در حالیکه ممکن است بدن شما به همه آنها نیاز نداشته باشد.
کارخانه داروسازی دکتر عبیدی برای سرماخوردگی چه کاری کرده است؟
کارخانه داروسازی دکتر عبیدی اولین و بزرگترین شرکت داروسازی ایران است. محصول سرماخوردگی این شرکت با نام کلداکس به بازار عرضه شده و به دلیل خصوصیات متمایز خود که در ادامه به آنها میپردازیم به شدت مورد استقبال مصرفکنندگان قرار گرفته است. قرصهای سرماخوردگی کلداکس، خود به دو دسته: کلداکس سینوس و آلرژی و کلداکس روز و شب تقسیم شدهاند. قرصهای کلداکسسینوس و آلرژی،حاوی ۵۰۰ میلیگرم استامینوفن، ۵ میلیگرم فنیل افرین هیدروکلراید و ۲۵ میلیگرم دیفن هیدرامین هیدروکلراید است که ضد درد و تب، ضد احتقان، و آنتیهیستامین بوده و در موارد سرماخوردگی، آلرژی و نمایان شدن علائم آنفلوانزا و سینوزیت به کار میرود.
قرصهای کلداکس روز و شب به دو رنگ سفید و آبی است که در قرص سفید رنگ (مختص روز) جهت جلوگیری از خواب آلودگی فرد، آنتیهیستامین وجود ندارد. ترکیبات و موارد مصرف این قرص شامل ۵۰۰ میلیگرم استامینوفن، ۵ میلیگرم فنیل افرین هیدروکلراید و ۱۵ میلیگرم دیفن هیدرامین هیدروبروماید است که ضد درد و تب، ضد احتقان، و آنتیهیستامین بوده و در موارد سرماخوردگی، آلرژی و نمایان شدن علائم آنفلوانزا و سینوزیت، هر شخص بزرگسال در طول شبانهروز میتواند چهار عدد قرص در فواصل شش ساعته مصرف کند.
حالا راه حلهای طلایی!
قبل از مصرف داروهای شیمیایی، راههای طبیعی متفاوتی جهت پیشگیری و درمان بیماری سرماخوردگی وجود دارند که شرکت داروسازی دکتر عبیدی در راستای انجام مسئولیت اجتماعی و آگاهی عموم در لینک زیر به تفصیل به بررسی آنها پرداخته است. این راهها در سه دسته بهداشت و ایمنی، رژیمغذایی مناسب و گیاهان دارویی تقسیمبندی شدهاند که برای اطلاع کامل از این راهها میتوانید به وبسایت کلداکس مراجعه کنید
از آنجا که سرماخوردگی معمولا تاثیر منفی بر روند زندگی روزمره شما گذاشته و باعث ایجاد اختلال در انجام کارهای روزانه می شود، فارغ از تاثیر منفی آن در زندگی شخصی شما، در مواردی سرایت به افراد خانواده، همکاران و دوستان نیز دردسر ساز می شود. در نتیجه رعایت اصولی بسیار ساده و ابتدایی می تواند نه تنها از سرماخوردگی جلوگیری کند بلکه همیشه بدنی سالم و پر انرژی داشته و بتوانید از لحظات خود بیشترین لذت را ببرید.
در همین راستا شرکت داروسازی دکتر عبیدی اقدام به اجرای کمپینی کرده که در آن فرهنگ پیشگیری و رعایت بهداشت در موارد سرماخوردگی را در اختیار مردم عزیز قرار می دهد.
آیا سرما باعث سرماخوردگی می شود؟
در واقع این یک باور غلط هست که سرما باعث سرماخوردگی میشود. علت سرماخوردگی باکتری و ویروس می باشد که در موارد ویروسی نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست ولی در مواردی که علت باکتری می باشد عموما آنتی بیوتیک توسط پزشک تجویز می شود. سرماخوردگی نوعی عفونت ویروسی شایع است که مختص دستگاه تنفسی فوقانی می باشد. این بیماری غالبا در فصول پاییز و زمستان اوج می گیرد و با توجه به حاد بودن آن، حداکثر طی مدت یک هفته و ندرتا 10 روز بهبود می یابد.
با سرد شدن هوا و کاهش رطوبتهوای استنشاقی، مجرای بینی خشک شده و اولین خطوط دفاعی بدن که همان گلو و بینی می باشند در مقابل هجوم ویروس ها آسیب پذیر می شوند. با این وجود برخلاف باور عموم، هوای سرد تاثیر به سزایی در ابتلا به این بیماری ندارد. در حقیقت این حضور بیشتر در فضاهای بسته و تماس نزدیک با افراد در فصول سرما است که این امکان را به ویروس ها می دهد تا از طریق دهان و بینی و یا لمس اشیاء آلوده به ویروس و سپس تماس با صورت وارد بدن شخص گردند.
200 بار سرما بخورید، دیگه سرما نخورید!
بد نیست بدانید هر ویروس قادر است تنها یکبار بدن را مورد حمله قرار دهد و پس از آن بدن در مقابل آن پادتن تولید کرده و خود را مصون می گرداند، با اینحال از آنجایی که بیش از 200 نوع ویروس عامل بیماری سرماخوردگی وجود دارد، هر فرد در طول عمر خود به طور متوسط 50 بار به آن دچار خواهد شد و اگر امکان 200 بار سرماخوردن رو داشته باشید تقریبا میشه گفت که مصون میشید.
از جمله علائم ابتلا به این بیماری می توان به گلودرد، گرفتگیبینی، آبریزش بینی، عطسه، دردهای عضلانی، سردرد و تب ملایم اشاره نمود. بهتر است در نظر داشته باشید تشدید این علائم ممکن است به منزله عفونت حاد دستگاه تنفسی بوده و صرفا یک سرماخوردگی ساده نباشد.
چه نوع قرصی برای سرماخوردگی باید خورد؟
به دلیل تعدد و تنوع ویروس های موجود، ساخت واکسنو داروییجامع برای این بیماری غیر ممکن است، اما با اینحال می توان علائم بیماری را با داروهای تب بر، ضد احتقان و دارای آنتی هیستامین کاهش بخشید. امروزه داروهای سرماخوردگی، ترکیبی از چند دارو بوده که با اسامی گوناگونی در بازار ارائه می شوند. البته در مصرف این داروها می بایست دقت کرد زیرا زمانی که یک قرص می خورید در واقع همه اجزاء موجود در آن قرص ها را مصرف کرده اید در حالیکه ممکن است بدن شما به تمامی آنها نیاز نداشته باشد.
کارخانه داروسازی دکتر عبیدی برای سرماخوردگی چیکار کرده؟
کارخانه داروسازی دکتر عبیدی اولین و بزرگترین شرکت داروسازی ایران است. محصول سرماخوردگی این شرکت با نام کلداکس به بازار عرضه شده و به دلیل خصوصیات متمایز خود که در ادامه به آنها می پردازیم به شدت مورد استقبال مصرف کنندگان قرار گرفته است. قرص های سرماخوردگی کلداکس، خود به دو دسته: 1. کلداکس سینوس و آلرژی 2. کلداکس روز و شب تقسیم شده اند. قرص های کلداکسسینوس و آلرژی،حاوی 500 میلی گرم استامینوفن، 5 میلی گرم فنیل افرین هیدروکلراید و 25 میلی گرم دیفن هیدرامین هیدروکلراید است که ضد درد و تب، ضد احتقان، و آنتی هیستامین بوده و در موارد سرماخوردگی، آلرژی و نمایان شدن علائم آنفلوانزا و سینوزیت به کار می رود.
قرص های کلداکس روز و شب به دو رنگ سفید و آبی است که در قرص سفید رنگ (مختص روز) جهت جلوگیری از خواب آلودگی فرد، آنتی هیستامین وجود ندارد. ترکیبات و موارد مصرف این قرص:500 میلی گرم استامینوفن، 5 میلی گرم فنیل افرین هیدروکلراید و 15 میلی گرم دیفن هیدرامین هیدروبروماید است که ضد درد و تب، ضد احتقان، و آنتی هیستامین بوده و در موارد سرماخوردگی، آلرژی و نمایان شدن علائم آنفلوانزا و سینوزیت، هر شخص بزرگسال در طول شبانه روز می تواند 4 عدد قرص در فواصل 6 ساعته مصرف نماید.
حالا راه حل های طلایی!
قبل از مصرف داروهای شیمیایی، راه های طبیعی متفاوتی جهت پیشگیری و درمان بیماری سرماخوردگی وجود دارند که شرکت داروسازی دکتر عبیدی در راستای انجام مسئولیت اجتماعی و آگاهی عموم در لینک زیر به تفصیل به بررسی آنها پرداخته است. این راه ها در سه دسته بهداشت و ایمنی، رژیم غذایی مناسب و گیاهان دارویی تقسیم بندی شده اند که برای اطلاع کامل از این راه ها میتوانید به وبسایت کلداکس به آدرسcoldax.ir/health-campaign مراجعه کنید.
**این محتوای تبلیغاتی است**
جام جم سرا: افزایش جمعیت زمین و گذر از مرز هفتمیلیاردنفر از یک طرف و افزایش آگاهی عمومی و کیفیت تغذیه موجب شده تا تقاضای جهانی برای مصرف آبزیان در همه کشورها رو به افزایش باشد؛ بهطوری که در سالهای پایانی قرن بیستم و کاهش صید آبزیان از منابع دریایی که در نتیجه کاهش جمعیت ماهیهای تجاری در دریاها بوده است، آبزیپروری و حجم تولید ماهیان پرورشی مطابق با آمارهای سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با رشد تصاعدی در بازارهای جهانی همراه باشد.
چرا باید ماهی پرورشی مصرف کنیم؟
آبزیپروری و مصرف ماهی پرورشی رهیافتی است که با توجه به نیازهای قرن بیستویکمی ما، کارشناسان پیش روی ما قرار دادهاند. تاکید بر ترویج استفاده از ماهی پرورشی برای تامین پروتئین مورد نیاز در جهان به حدی است که فائو در راه مبارزه با گرسنگی و فقر پروتئین در بسیاری از کشورهای فقیر که با بحران کمبود پروتئین در جمعیت خود مواجهند، پرورش ماهیهای سریعالرشد گیاهخوار را در این کشورها ترویج میکند؛ گونههایی که از زنجیرههای پایین دست مثل فیتوپلانکتونها و زئوپلانکتونها و جلبکهای ساده تغذیه میکنند و با کمترین هزینه، غنیترین گوشت را عاید پرورشدهندگان و بازار مصرف میکند.
از منظر عملیبودن پرورش گونههای مختلف ماهی، همواره ماهیانی که قابلیت تطبیقپذیری بیشتری با شرایط محیط پرورش داشته باشند، غذای دستی را بهتر دریافت کنند، به بیماریها حساسیت کمتری داشته باشند، نیاز اکسیژنی کمتری داشته باشند، قابلیت تطبیق با سطح مختلف شوری در آب را داشته باشند، از نسبت رشد سریع تر برخوردار باشند و گوشتشان در بازار مطلوبیت بیشتری داشته باشند در اولویت برای پرورش قرار میگیرند. قزلآلا، کپور، فیتوفاگ (در بازار معروف به آزاد پرورشی)، آمور (در بازار معروف به سفید پرورشی) از موفقترین گونههای ماهیان پرورشی در ایران هستند و همواره بیشترین سهم تولید داخلی را به خود اختصاص میدهند. در سالهای اخیر و با وارد کردن گوشت ماهی تیلاپیا به بازار داخلی، اینگونه نیز به فهرست پرطرفدارترین ماهیان پرورشی داخلی اضافه شده است.
رمز موفقیت تیلاپیا در بازار ایران
وجود استخوان یا همان تیغ در لابهلای گوشت برخی ماهیان موجب شده گروهی از مصرفکنندگان علاقه کمتری به مصرف ماهی نشان دهند؛ بویژه در نواحی غیرساحلی که ماهی بهصورت سنتی سهم کمتری در سبد غذایی مردم دارد، این موضوع در کنار بو وطعم خاص گوشت ماهی به ذائقه همگان خوشایند نیست. همواره کارشناسان برای این گروه، استفاده از ماهیانی که تیغهای کمتر و درشتتری در گوشت دارند، یا بخوبی فیله میشوند توصیه میکنند. تیلاپیا از جمله ماهیانی است که بخوبی فیله میشود و گوشتش تیغ ندارد. البته در مقایسه با بسیاری از ماهیهای پرورشی و دریایی پرطرفدار در ایران مثل قزل آلا یا ماهی سفید، فاقد آن طعم و مزهای است که از ماهی انتظار میرود، اما بیتیغی فیله آن و همینطور نزدیکی مزه آن به مزه گوشت مرغ موجب شده تا از بازار خوبی در ایران برخوردار باشد. اگر تا به حال تیلاپیا مصرف نکردهاید، کافی است به نزدیکترین سوپرمارکت یا فروشگاههای زنجیرهای سر بزنید و ببینید چند درصد از حجم ماهی منجمد موجود در فریزرهای آنها را فیله تیلاپیا به خود اختصاص داده است؛ مسلما حجم عرضه، حاکی از میزان تقاضا در بازار است و ماجرا وقتی جالبتر میشود که بدانید سال گذشته شش هزار تن فیله تیلاپیا از چین و دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا وارد بازار مصرف داخلی شده است! بر اساس آخرین آمارهای فائو سالانه چهارمیلیون تن تیلاپیا تولید میشود که در این بین چین با 36 درصد از سهم تولید، همچون دیگر تولیدات شیلاتیاش در رتبه یکم جهان قرار دارد. پس از چین، مصر، اندونزی، برزیل، تایلند، بنگلادش، فیلیپین، تایوان و ویتنام در رتبههای بعدی از نظر حجم پرورش تیلاپیا قرار دارند؛ کشورهایی که از نظر اقلیمی، اقلیم حارهای یا تحت حارهای دارند یا در مناطقی از آنها شرایط گرمسیری بخوبی مهیاست. کشور آمریکا عمدهترین واردکننده و بزرگترین بازار مصرف تیلاپیا در جهان است. پیشبینی فائو نشان میدهد تا سال 2030، حجم تولید تیلاپیا در جهان تا حدود 15 میلیون تن افزایش خواهد یافت که نیمی از آن را چین تولید خواهد کرد.
پرورش تیلاپیا در ایران
واقعیت این است که تیلاپیا در اصل ماهی استوایی است. دمای مطلوب برای پرورش آن حدود 25 تا 30 درجه سانتیگراد است و در این دامنه حرارتی سریعترین رشد و بهترین عملکرد را دارد. قانون پرورش ماهی این است که میتوان ماهی گرمسیری را در دماهای پایینتر هم پرورش داد، اما چون ماهی جانور خونسرد است، هر چه دمای آب محیط پرورش کاهش پیدا کند، سرعت فعالیتهای زیستی و از جمله سرعت رشد آن کندتر میشود. البته باید توجه داشت این موضوع تاحدی برای ماهی گرمسیری قابلتحمل است و مثلا جمعیت ماهی تیلاپیا چنانچه دمای محیط پرورش کاهش یابد و سرانجام به کمتر از 14درجه سانتیگراد برسد، وارد مرحلهای میشود که تلفات وسیع در مزارع پرورشی آغاز میشود. این در حالی است که در دمای حدود 16 تا 18 درجه نیز هرچند ماهی زنده میماند، اما رشدش نسبت به شرایط مطلوب پرورشی بسیار کندتر میشود و حساسیتش به بیماریهای گوناگون به دلیل بروز استرس دمایی بالاتر میرود.
شرایط جغرافیایی ایران به گونهای است که در بیشتر مناطق، حتی در جنوب کشور و در زمستانها، ولو به مدت حدود یک ماه دمای آب بسیار پایین میآید و به محدوده نهایی قابلتحمل برای تیلاپیا میرسد. در چنین اوضاعی میتوان تیلاپیا را پرورش داد و اکنون هم با تمهیدات سازمان شیلات ایران و علاقهمندی بخش خصوصی درچند استان گرمسیری کشور تیلاپیا پرورش داده میشود (شبیه همان سیاستی که در مورد پرورش میگو که در اصل یک آبزی استوایی است اتخاذ شد). لیکن در مجموع هزینه تمامشده برای پرورشدهنده ایرانی که به دلیل شرایط جغرافیایی ایران، تیلاپیا را با سرعت رشد پایینتر و خطر بیشتری نسبت به پرورشدهندگان استوایی و کشورهای جنوبشرقی آسیا پرورش میدهد موجب میشود واردات تیلاپیا از پرورش داخلی ارزانتر تمام شود و اشتغالزایی آن در ایران عمدتا محدود به چهار بخش فرآوری، بستهبندی، توزیع و فروش باشد.
تیلاپیا در کانون شایعات
در روزهای اخیر شاید این خبرها را شنیده باشید که تیلاپیاهای وارداتی از چین در شرایط غیربهداشتی پرورش داده میشود، با آب فاضلاب و کود تغذیه میشود، با هورمون بزرگ میشود و تحت تأثیر آنتیبیوتیکهای متعدد قرار دارند.
واقعیت این است که تیلاپیا ماهیای است که نسبت به پرورش در شرایط صنعتی و بسیار متراکم مقاوم است. همچون دیگر ماهیان گرمسیری زود بالغ شده و براحتی تکثیر میشود. از این رو در مزارع پرورش ماهی با استفاده از فناوریهای ژنتیک، تخم ماهی را بلافاصله پس از لقاح با استفاده از تیمارهای هورمونی یا روشهای شوکدهی دیگر تکجنسی میکنند. در مورد تیلاپیا فقط ماهی نر را پرورش میدهند تا تکثیر ناخواسته ماهیان در زمان پرورش، شرایط را برای مدیریت مزرعه مهارناپذیر نکند. این شگردی است که در برخی مزارع پرورش قزلآلا در ایران هم اجرا میشود و چون پرورش ماهی ماده قزلآلا مقرون بهصرفهتر است، بسیاری از مزارع عملیات تکجنسیسازی جمعیت ماهیان در زمان لقاح تخمها را انجام میدهند و البته اشکال بهداشتی نیز ایجاد نمیکند. این روش مرسومی است که چند دهه است در جهان اجرا میشود. از منظر عمومی گاهی اینطور تلقی میشود که بهکارگیری هر نوع تیمار هورمونی به معنای آن است که ماهیان با هورمون پرورش داده میشوند؛ ولو در حد چند میلیونیوم گرم و در زمان لقاح تخم ماهی برای جمعیتی از تخمها! آن هم هورمونی که بهطور طبیعی در بدن یک جنس از ماهی وجود دارد و هدفش نه رشد، بلکه یکسانسازی ترکیب جنسیتی ماهیهاست. واقعیت این است که هورمونهای پروتئینی یا استروئیدی اصلا مواد ارزان قیمتی نیستند که در جیره غذایی ماهیان وارد شوند.
از طرف دیگر هیچ کدام از ماهیها با تغذیه از فاضلاب یا هر ماده غیربهداشتی و آلودهای رشد نمیکنند. یکی از فنون پرورش ماهیان گرمسیری گیاهخوار این است که پرورشدهندگان با وارد کردن مقدار مشخصی از انواع کودهای گاوی، مرغی و شیمیایی به آب استخر پرورش ماهی، در حقیقت مواد آلی (شامل ترکیبات حاوی نیتروژن و فسفر) مورد نیاز برای رشد فیتوپلانکتونها، زئوپلانکتونها، جلبکها و برخی موجودات گیاهی و جانوری را وارد آب استخر میکنند و زمینه لازم برای گسترش جمعیت این موجودات زنده را فراهم میآورند. ماهی در حقیقت از این موجودات تغذیه میکند. خوب است بدانید از حدود 50 سال پیش تا به امروز، این روش در پرورش کپورماهیان در ایران و دیگر کشورها نیز به کار گرفته شده و بخوبی جواب داده است. تیلاپیا نیز که ماهی گرمسیری است در شرایط غیرمتراکم با این روش قابل پرورش است، اما در حالت صنعتی و پرورش متراکم و فوق متراکم که در چین و بسیاری از کشورها اجرا میشود، برای کنترل شرایط پرورشی، فقط از غذای مخصوص کنسانتره ماهی استفاده میشود. بااینحال ممکن است برخی آلودگیها مثل مقادیر نامناسب جیوه یا پساب صنعتی کارخانجات هنگام پرورش وجود داشته باشد که با توجه به فناوری پیشرفته مورد نیاز برای پرورش ماهیان در شرایط فوق بسیار حساس است، آن هم در کشوری مثل چین که همواره سطح تولید آبزیانش چند برابر تمام کشورهای جهان است و به نوعی ریشه صنعت آبزی پروری به صورت تاریخی متعلق به این کشور است، بعید به نظر میرسد چنین شرایطی وجود داشته باشد.از نظر بهکارگیری آنتیبیوتیک و مضرات آن در پرورش ماهی نیز خوب است بدانیم در شرایطی که ماهی تغذیه مناسبی نداشته باشد، همچون انسانی که تغذیه مناسب ندارد در معرض ابتلا به بیماریهای مختلف قرار میگیرد. برای مثال قزلآلاهای پرورشی در بسیاری از مزارع داخلی از آنجا که تغذیه مناسبی ندارند مدام بیمار میشوند و پرورش دهندگان ناگزیر به استفاده از انواع آنتیبیوتیکها هستند که تشریح مضرات آن مجال دیگری را میطلبد. بنابراین اگر نگران استفاده از آنتیبیوتیک در پرورش تیلاپیا هستید باید بگوییم به همان اندازه و بلکه بیشتر باید نگران سطح استفاده گسترده از آنتیبیوتیکها در قزلآلاهای پرورشی داخلی باشیم.
استانداردهای بهداشتی در تولید تیلاپیا
درست است که از کیفیت محصولات چینی خاطره خوشی نداریم، ولی به این معنا نیست که هرچه در چین تولید میشود بیکیفیت است. همواره در تولید ماهی، خواه در چین خواه در اروپا و آمریکا، تمامی استانداردهای سختگیرانه بهداشتی از طرف نهادهای ناظر در زمان صدور و ورود به کشور مورد بررسی قرار میگیرد. در زمان ورود محمولههای ماهی به گمرک ایران، علاوه بر بررسی قبلی شرایط پرورش در کشور تولیدکننده و صدور گواهی بهداشتی از سازمان دامپزشکی ایران، نمایندگان ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی از تمام مراحل پرورش و کشتار نیز بازدید میکنند و در صورت حصول شرایط لازم، این محصولات اجازه توزیع و فروش در ایران را پیدا میکنند.
در بازار جهانی دو نوع ماهی تیلاپیا با گوشت قرمز و سفید در دسترس است که در مورد گوشت قرمز آن در مرحله پیش از فرآوری برای ایجاد رنگ بهتر و بازارپسندی بیشتر در آب محل نگهداری ماهیان منواکسیدکربن تزریق میکنند که موجب ایجاد رنگ صورتی و شبیه گوشت در ماهی میشود؛ این یک فرآیند کاملا صنعتی است که در مورد تخممرغهای با زرده خوشرنگ یا برخی میوهها نیز صورت میگیرد و از نظر دامپزشکی بلامانع است. با این همه در استانداردهای سختگیرانه اتحادیه اروپا تزریق این گاز مجاز نیست، اما در کانادا و ایالات متحده بیاشکال تشخیص داده شده است. در ایران نیز مطابق استاندارد اتحادیه اروپا عمل میشود و استفاده از گاز در فرآوری ماهی تیلاپیا مجاز تشخیص داده نشده است.
نسبت امگا3 به امگا6 در تیلاپیا
در گوشت آبزیان نسبت به گوشت قرمز و گوشت مرغ نسبت مناسبی بین اسیدهای چرب امگا3 به امگا6 در آنها وجود دارد. مصرف هر دوی این اسیدهای چرب برای بدن ضروری است. در این بین مصرف اسیدهای چرب امگا3 علاوه بر ارزش تغذیه ای، دارای ارزش سلامت زایی و پیشگیری از انواع بیمارهای قلبی است. تیلاپیا به لحاظ فنی از نظر بالانس نسبت امگا3 به امگا6 در رده پایینتری از ماهیانی مثل قزلآلا و آزاد قرار دارد؛ به همین دلیل نیز در بازارهای جهانی قیمتش از آزاد و قزلآلا معمولا پایینتر است، اما در ایران بازارپسندی تیلاپیا به دلایلی که ذکر شد موجب شده تا قیمت بالاتری از قزلآلا داشته باشد، اما صرف پایین بودن نسبت امگا3 به امگا6 دلیل نمیشود که تیلاپیا در مجموع از نظر خصوصیات و ارزش غذایی، ماهی مضری تلقی شود. واقعیت این است که چون سرانه مصرف گوشت در ایالات متحده بالاتر از حد معمول جهانی است و علیالقاعده افراط در مصرف هر ماده غذایی خالی از اشکال نیست، برخی تحقیقات نشان از آن دارد که مصرفکنندگان درکنار مصرف تیلاپیا باید ماهیانی مثل قزلآلا نیز استفاده کنند تا نسبت امگا3 نیز در بدن افزایش پیدا کند. در کل آنچه مسلم است این است که خوردن تیلاپیا به اندازه خوردن همبرگر مضر نیست. (ضمیمه سیب)
کاظم کوکرم/ کارشناس ارشد شیلات
در نتیجه، اگر خانمها به تغذیه خود اهمیت ندهند، علاوه بر تشدید علائم این دوره، از قبیل گُرگرفتگی در معرض افزایش سالانه، حداقل 500 گرم وزن نیز قرار میگیرند. در این مطلب به چند ماده غذایی که باعث افزایش علائم دوره یائسگی میشود، اشاره میکنیم.
مربا و میوههای خشک و نفخ
اگر همیشه عادت به مصرف مواد غذایی شیرین داشتهاید، لازم است کمی در این عادت غذایی تجدیدنظر کنید. تا حد امکان مصرف بیسکویتها، مربا و همچنین میوههای خشک را محدود کنید. این مواد غذایی شیرین باعث اشکال در لوله گوارش میشود و نفخ ایجاد میکند. البته این حالت برای همه یکسان نبوده و بهتر است دلیل نفختان را بررسی کنید. برای این کار لازم است مواد غذایی مصرفی خود (مواد غذایی حاوی قند بیشتر) را یادداشت کنید، سپس هرکدام را که مشکوک به ایجاد نفخ است به مدت چند روز از برنامه غذایی خود حذف کنید و منتظر نتایج آن باشید. اگر با حذف هر ماده غذایی تاثیر مثبتی دیدید، از مصرف آن بپرهیزید. میتوانید به جای مربا که قند زیادی دارد از موز یا کمپوت سیب استفاده کنید. دسرهای شیرین را با میوههای تازه و میوههای خشک را با بادام جایگزین کنید.
چای و قهوه و تحمیل گرمای زیاد
نتایج یک پژوهش جدید که جولای 2014 در مجله Menopause به چاپ رسیده است، نشان میدهد مصرف زیاد قهوه باعث افزایش حالت گرگرفتگی و تعریق شبانه در خانمهای یائسه میشود. این نوشیدنی داغ بسرعت دمای بدن را بالا میبرد، اما برخلاف الکل باعث ایجاد تغییر در میزان استروژن نمیشود. اگر از حالت گرگرفتگی در عذابید، بهتر است از نوشیدن چای داغ بپرهیزید؛ زیرا چای داغ باعث انبساط رگها میشود و این حالت را تشدید میکند. قهوه نیز همین خاصیت را دارد و به مشکل گرگرفتگی دامن میزند. البته محققان به این نتیجه رسیدهاند که کافئین باعث کاهش مشکلات مربوط به خلق و خوی، بهبود حافظه و تمرکز در این دوره شود.
سوسیس و کالباس: مضر برای استخوانها
یائسگی باعث بروز تغییراتی در هورمونها میشود و دمینرالیزه شدن استخوانها با سرعت بیشتری انجام میشود؛ در نتیجه خانمها بیشتر از آقایان در معرض پوکی استخوان قرار میگیرند. مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم باعث پیشگیری از این بیماری و حفظ تراکم استخوان در بهترین وضع خود میشود، البته به شرط اینکه از جذب همزمان ویتامین D و پروتئین نیز غافل نشوید. توجه داشته باشید که مواد غذایی سرشار از سدیم (نمک)، مانع از جذب کلسیم در استخوانها میشود. به عقیده متخصصان حوزه تغذیه، هر صد میلیگرم سدیم موجود در مواد غذایی باعث از بین رفتن یک میلیگرم کلسیم از طریق ادرار میشود. حواستان باشد مواد غذایی خیلی شور، مانند سوسیس و کالباس، گوشتهای فرآوریشده، سوپها و غذاهای آماده کنسروی، پنیرها و... سرشار از سدیم بوده و باعث دفع کلسیم از بدن و پوکی استخوان میشود. باید جذب سدیم را به روزانه 2000 میلیگرم محدود کنید.
مواد غذاییچرب: افزایش چربی دور شکم
از حدود پنجاه سالگی، افزایش وزن و چربی بخصوص در ناحیه دور شکم با سرعت بیشتری اتفاق میافتد. متاسفانه این ذخیره چربی نزدیک کبد و پانکراس خواهد بود و خطر ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی ـ عروقی افزایش مییابد. علاوه بر این، کلسترول توتال و کلسترول بد خون (LDL) از دوره پیش از یائسگی تا بعد از یائسگی به میزان حدود 20 درصد افزایش پیدا میکند. در نتیجه لازم است توجه ویژهای به تغذیه بخصوص مصرف چربیها داشته باشید.
محققان حوزه تغذیه توصیه میکنند که از مصرف چربیهای ترانس یا غیرهیدروژنه موجود در مواد غذایی فرآوری شده از نوع بیسکویتها، شیرینیجات، مواد غذایی سرخکردنی، مارگارین و... بپرهیزید. علاوه بر این لازم است که مصرف چربیهای اشباعشده موجود در گوشتهای قرمز، تخممرغ، خامه و پنیر نیز تا حد امکان محدود شود؛ زیرا مصرف زیادی آنها باعث افزایش خطر انسداد رگها میشود. البته حواستان باشد که برخی مواد غذایی حاوی چربیهای مفید هستند که از رگها و عضلات قلب محافظت میکنند. این چربیهای مفید همان امگا3ها (ماهیهای چرب و...) و چربیهای اشباعنشده (روغن زیتون بکر، آووکادو، زیتون و بادام) هستند.
در دام مواد غذایی رژیمی نیفتید
خانمهای یائسه حتی با وجود توجه و کنترل تغذیه خود اغلب با افزایش وزن مواجه میشوند. در واقع کاهش میزان استروژن بدن که بهطور طبیعی به دلیل یائسگی رخ میدهد، باعث کند شدن سوختوساز بدن میشود و قدرت سوزاندن کالریهای دریافتی را کاهش میدهد. در این سنین برخی خانمها برای کاهش میزان کالری دریافتی به سمت مصرف مواد غذایی رژیمی و کمکالری میروند که اشتباه است. نتایج پژوهشی که در دانشگاه تافتس بوستون انجام شده است، نشان میدهد خانمهایی که در دوره یائسگی کالریهای مصرفیشان را میشمارند همیشه به سمت مصرف افراطی مواد غذایی رژیمی میروند و بیشتر از خانمهایی که سراغ این محصولات غذایی نمیروند در معرض چاقی قرار میگیرند. فراموش نکنید تغییر رژیم غذایی مستقیما روی بدن ما تاثیر دارد. هر چه رژیم شما سختتر باشد سوختوساز بدنتان نیز کندتر میشود و کالری کمتری خواهید سوزاند. هر اندازه که رژیم شما کمکالریتر باشد، بدن در کالریسوزی دچار مشکل بیشتری خواهد شد. در نتیجه کالریها با سرعت کمتری میسوزد و بهصورت چربی ذخیره خواهد شد.
شیر بنوشید اما نه زیاد!
برخی از خانمهای یائسه برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان، مصرف شیر را افزایش میدهند. اگر پیش از این زیاد شیر مصرف نمیکردید، این افزایش ناگهانی ممکن است باعث بروز مشکل عدمتحمل لاکتوز شود که به نفخ، کرامپهای عضلات شکمی و اسهال منجر میشود. باید بدانید که لاکتوز یعنی همان قند طبیعی موجود در محصولات لبنی تازه مانند شیر یا ماست توسط آنزیمی به نام لاکتاز هضم میشود که در روده تولید میشود. اما با بالارفتن سن، این آنزیم درست کار نمیکند. در نتیجه شیر بدرستی هضم نمیشود و مشکل میسازد. توصیه میکنیم برای جذب کلسیم از منابع دیگر این ماده معدنی مانند بادام، کلم و... استفاده کنید و از جذب ویتامین D کافی غافل نشوید.
فاطمه مهدیپور / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
510
حتی این جمله که مصرف مداوم فستفودها از مهمترین دلایل بروز چاقی و مشکلات قلبی ـ عروقی است به حدی تکرار شده که کمتر کسی به آن توجه دارد. البته همه عوارض غذاهای به اصطلاح سریع در این چند کلمه خلاصه نمیشود.
حــال چرا خوردن فستفـود خطرناک است و این غذاها در فهــرست خوراکیهای ضــــدسلامــت دنیــا طبقهبندی میشوند؟
شاید برایتان جالب باشد بدانید برای نشان دادن اثرات مضر فستفودها بر سلامت انسانها در سال 2004 میلادی، فیلم مستندی ساخته شد که کارگردان آمریکایی آن در مدت یک ماه، هیچ چیز بجز فستفودهای یکی از رستورانهای زنجیرهای معروف و شناخته شده را نمیخورد و هیچ گونه فعالیت بدنی نیز نداشت. در پایان این مدت، او بسیار چاق شد و علاوه بر 7.5 کیلو اضافه وزن در معرض افزایش چربی خون، تنگی عروق قلب و معدهدرد شدید قرار گرفت.
دکتر راحله توکلی، متخصص تغذیه در گفتوگو با جامجم میگوید: براساس بررسیهای پژوهشگران در کشورهای مختلف، ارتباط معنیداری میان مصرف فستفودها و ابتلا به چاقی، دیابت، چربی خون و... وجود دارد و افرادی که بیش از 2 بار در هفته به رستورانهای فستفود میروند نسبت به کسانی که کمتر از 3 بار در ماه غذای آماده مصرف میکنند 5/4 تا 9 کیلوگرم اضافه وزن دارند و 50 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار میگیرند؛ موضوعی که سلامت آنها را به خطر میاندازد و به کاهش طول عمرشان منجر خواهد شد.
چقدر پیادهروی کنیم تا کالری یک چیزبرگر را بسوزانیم؟
اگر بدانید برای سوزاندن کالری یک چیزبرگر ناقابل باید 2 ساعت پیادهروی کنید باز هم بدون عذاب وجدان از منوی رستوران، فستفود سفارش میدهید؟ در واقع خانمها برای سوزاندن کالری یک چیزبرگر باید 2 ساعت پیادهروی کنند و آقایان با یک و نیم ساعت پیادهروی میتوانند این میزان کالری را بسوزانند. این در حالی است که اگر در منوی رستورانها میزان کالری غذا و مقدار ورزش مورد نیاز برای سوزاندن این کالری نمایش داده شود، افراد با وسواس بیشتری غذا سفارش میدهند و به قولی بیخیال هول زدن میشوند.
به گفته توکلی چند سال پیش چند رستوران در تهران دست به ابتکار زدند و در لیست غذایشان میزان کالری غذاها را ذکر کردند. نکته جالب این که چنین اقدامی با استقبال چندانی از سوی مشتریان مواجه نشد و همه آنها پس از مدت کوتاهی تعطیل شدند. شاید دلیلش این باشد که ما دوست داریم بدون عذاب وجدان از غذاخوردن لذت ببریم و بعد از بلعیدن کالریهای اضافه پشیمان شویم، اما یادتان باشد جایزه این بیتوجهی به کالریها، تجمع چربیها در بدن است. حتی براساس بررسیهای اخیر، مصرف فستفودها بویژه برگرها 3 بار در هفته یا بیشتر احتمال بروز پوکی استخوان را نیز تا 15درصد افزایش میدهد.
از افزایش چربی خون تا کبد چرب و سکته
از آنجا که بیشتر فستفودها با غوطهور شدن در روغن داغ تهیه میشوند، مصرف مداومشان میزان کلسترول بد یا همان چربی خون را بشدت افزایش میدهد. این در حالی است که به گفته دکتر توکلی احتمال ابتلا به کبد چرب در کسانی که زیاد فستفود میخورند بیشتر است؛ چون این غذاهای چرب، بشدت پرکالری و چاقکنندهاند. از طرفی معمولا برای سرخ کردن غذاهای فستفودی از روغنهایی با اسیدهای چرب اشباع و ایزومرهای ترانس بالا استفاده میکنند و این چربی همان چربی مضری است که میتواند در دیواره سرخرگها رسوب کند و باعث مسدود شدن آنها و در نتیجه افـــزایش احتمال سکته قلبی شود. بـا این حساب اگـر میخــواهید جلوی بــروز چربی خـون، دیــابت، پـوکی استـخـــوان و... را بگیرید باید دور غذاهای فستفود را خط بکشید و سراغ گزینههای بهتر یعنی غذاهای خانگی سالم، کمچرب و کمنمک بروید.
فستفود علیه دستگاه گوارش
همیشه متخصصان تغذیه به افرادی که دچار زخم معده هستند توصیه میکنند غذاهای پرادویه نخورند و همانطور که میدانید فستفودها بویژه انواع اسپایسی آنها سرشار از ادویه هستند. به همین دلیل طرفداران پروپاقرص این غذاها در معرض آسیبهای گوارشی مثل نفخ، سوءهاضمه، رفلاکس و از همه مهمتر سرطان معده و روده بزرگ قرار دارند.
در عین حال علاوه بر ادویه، بیشتر غذاهای رستورانهای فستفودی از نظر نمک بسیار بالاتر از حد استاندارد هستند و به گفته دکتر توکلی نهتنها ذائقه افراد را به مصرف غذاهای شور عادت میدهند، بلکه مصرف بیرویه آنها زمینه ابتلا به بیماری فشار خون را هم فراهم میکند.
وقتی خبری از رشد نیست
به گفته دکتر توکلی، غذاهای فستفود برخلاف ظاهر زیبا و گولزنندهای که دارند دارای ارزش غذایی پایینی هستند و نهتنها ویتامین و املاح مورد نیاز بدن را تامین نمیکنند، بلکه مصرف مداوم آنها باعث بروز اختلالات رشد در کودکان و نوجوانان بویژه در سنین بلوغ میشود. یادتان باشد ارزش غذایی پایین یکی از مهمترین مشکلاتی است که کودکان و نوجوانان را در سن رشد تهدید میکند.
توصیههای طلایی فستفودی
* به جای سیبزمینی سرخشده، سیبزمینی تنوری سفارش دهید تا میزان کالری دریافتی و احتمال دریافت اسیدهای چرب ترانس را به حداقل برسانید.
* به جای غذاهایی که با گوشت قرمز تهیه میشوند (همبرگر و چیزبرگر) سراغ غذاهایی بروید که در ترکیباتشان گوشت سفید و سبزی وجود دارد. به عنوان مثال چیکن برگر کبابی بدون مایونز، میگوی کبابی و سالاد یا بشقاب سبزیجات ازجمله بهترین گزینهها به حساب میآیند و غذاهای حاوی سوسیس و کالباس در صدر بدترینها قرار میگیرند.
* به جای نوشابههای گازدار، آبمیوههای طبیعی سفارش دهید.
پریسا اصولی / جامجم
هر چند متخصصان بر این باورند که آلودگی آب به معنی آلودگی میکروبی آن نیست، اما کم نیستند خانوادههایی که یا سراغ آب معدنی میروند و بالطبع در فصل گرما میزان خریدشان بیشتر میشود یا از دستگاههای تصفیه آب استفاده میکنند. آیا میدانید مصرف آب معدنی هم میتواند سلامتتان را به خطر بیندازد؟ اصلا تصفیهکنندههای خانگی آب به چه دردی میخورد؟
برخی فروشندهها به دلیل پر بودن یخچال، بطریهای آب معدنی را در معرض دید مشتری و زیر نور آفتاب میچینند.
بر اساس بررسیهای متخصصان، مصرف آبهایی که در معرض حرارت و نور مستقیم یا غیرمستقیم آفتاب داغ نگهداری میشوند، سلامت افراد را تهدید میکند، چون ترکیبات شیمیایی خطرناک بطری در نور آفتاب تجزیه و وارد آب میشود و همین موضوع احتمال بروز مشکلات گوارشی و همچنین سرطان را افزایش میدهد.
دکتر فرانک سماک، متخصص تغذیه در گفتوگو با جامجم میگوید: تاریخ انقضا نشاندهنده کیفیت آب نیست، بلکه روش نگهداری از بطریها اهمیت دارد.
ظروف آب معدنی فقط برای یکبار مصرف طراحی شدهاند و دمای مناسبی که به بطریها آسیب نمیزند، دمای طبیعی یخچال بین صفر تا چهار درجه است، اما در صورتی که بطری به دفعات منجمد و ذوب شود، ترکیبات سرطانزای بطری پلاستیکی از بطری جدا شده و وارد آب میشود. از طرفی میکروارگانیسمهایی که بعد از نوشیدن آب به دیواره بطری میچسبند با شستن از بین نمیروند. پس همین حالا بطریهای یخزده فریزر را دور بریزید و به فکر سلامتتان باشید.
هر آبی، معدنی نیست
خیلیها فکر میکنند هر نوع آبی که در بطری به فروش میرسد همان آب معدنی است در حالی که به گفته دکتر سماک، این یک باور رایج نادرست است و همه بطریهای آب موجود در مغازهها معدنی نیستند. در واقع بر اساس استانداردها آب معدنی باید از سفرههای زیرزمینی تامین شده و هیچ نوع آلودگی نداشته باشد و با اخذ مجوزهای بهداشتی، در بطری پس از پر کردن آب در کارخانه پلمب شود. در عین حال در آبهای معدنی از روشهای شیمیایی برای تصفیه استفاده نمیشود در حالی که آبهای شربی که در بطری عرضه میشوند، مثل آب لولهکشی مراحل تصفیه را میگذرانند و بر خلاف آبهای معدنی نیز حاوی املاح نیستند. پس هنگام خرید علاوه بر استاندارد بودن به برچسب روی بطری هم توجه کنید، چون مصرف آب معدنی به همه افراد توصیه نمیشود.
چه افرادی آب معدنی نخورند؟
دکتر سماک با بیان این که آبهای معدنی املاح و سختی زیادی دارند، میافزاید: مصرف آبهای معدنی برای بیماران کلیوی و افرادی که کلیههای سنگساز دارند خطرناک است و میتواند زمینه ایجاد سنگ را فراهم کند. همچنین بیشتر آبهای معدنی سرشار از سدیم هستند و به همین دلیل هم مصرف مداوم آنها به بیمارانی که فشار خون بالایی دارند، توصیه نمیشود.
تصفیهکنندههای خانگی؛ خوب یا بد؟!
در سالهای اخیر میزان فروش دستگاههای تصفیه آب افزایش چشمگیری پیدا کرده و بسیاری از خانوادهها با خرید این دستگاههای خانگی که انواع مختلفی هم دارد، خیالشان را بابت سلامت آب مصرفیشان راحت میکنند.
به طور کلی دستگاههای تصفیهکننده آب به دو گروه عمده تقسیم میشوند؛ گروه اول که ارزانقیمتترند و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند، کار مهمی انجام نمیدهند و فقط ذرات جزئی آب را میگیرند که البته مصرفشان هم مشکلی ایجاد نمیکند اما تصفیهکنندههایی که با نام دستگاه های تصفیهکننده سخت آب به فروش میرسند علاوه بر تصفیه کامل آب، برخی مواد معدنی را به آب شرب اضافه میکنند.
نکته مهم اینجاست که این نوع دستگاهها بر خلاف تبلیغات سازندگانشان املاح مورد نیاز بدن را تامین نمیکنند و برای همه افراد هم مناسب نیستند. به عنوان مثال، این تصفیهکنندههای آب برای کاهش سختی آب کلسیم اضافی آب را میگیرند و هر چند به همین دلیل موجب کاهش جرم در لولههای آب میشوند، ولی با این کار سدیم جایگزین کلسیم در آب میشود و بروز عوارضی برای مصرفکنندگان را به همراه دارند البته آبی که با این دستگاهها تصفیه میشود شور نیست ولی به دلیل سدیم زیاد (مثل آب معدنیهای مشابه) سلامت بیماران قلبی و فشار خونی را به خطر میاندازد و در افراد سالم هم میتواند زمینه پرفشاری خون را فراهم کند.
آب را بجوشانیم یا نجوشانیم؟
گاهی اوقات در مسافرتهای تابستانی با مشکل کمبود آب شرب روبهرو میشویم. البته خیلیها با جوشاندن آب چاه یا چشمه به صورت موقت هم که شده این مشکل را حل میکنند. آیا این کار باعث تصفیه آب میشود؟ به گفته دکتر سماک، هرچند بسیاری از کارشناسان جوشاندن آب لولهکشی را یکی از مهمترین روشهای از بین بردن آلودگی میکروبی آب شرب میدانند، اما ترکیبات دیگری مثل نیترات که اتفاقا سرطانزا هم هست در نتیجه حرارت و جوشیدن از بین نمیرود.
به عبارتی مهمترین مواد محلول در آب را املاح سدیم، کلسیم و منیزیم تشکیل میدهند و با جوشاندن آب فقط املاح تجزیه شده و از میزان سختی آب کم میشود و میکروبها از بین میروند، اما آب جوشیده صد درصد سالم نیست و نمیتوان با جوشاندن صرف از سلامت آب مطمئن شد.
پریسا اصولی - جامجم
1- غذاهای سرشار از تریپتوفان مصرف کنید.
همه ما شنیده ایم که نوشیدن شیر گرم شب هنگام چه خواب خوبی برایمان رقم می زند اما می دانید چرا ؟ محصولات لبنی حاوی تریپتوفان هستند که خواب را بهبود می بخشد. غذاهای دیگر حاوی مقدار زیادی تریپتوفان عبارتند از مغزهای گیاهی و تخمه ها، موز، عسل و تخم مرغ.
2- کربوهیدرات مصرف کنید.
لاپلاس نوشت: غذاهای سرشار از کربوهیدرات با افزایش تریپتوفان در خون در کنار غذاهای لبنی مکمل خوبی برای خواب به شمار می آیند بنابراین اگر به دنبال مقداری میان وعده شبانه دیر وقت هستید تا خوابتان بگیرد، میتوانید یک کاسه شیر و غلات صبحانه، ماست و کراکر یا نان و پنیر بخورید.
3- پیش از خواب میان وعده بخورید.
اگر دچار بی خوابی شده اید، وجود مقدار کمی غذا در معده به شما کمک میکند بخوابید. اما از این شیوه به عنوان مجوز پرخوری استفاده نکنید، این میان وعده باید کم باشد. غذای سنگین دیر وقت میتواند بر دستگاه گوارش فشار وارد آورد و موجب ناآرامی شما شده و خوابتان را دچار مشکل میکند.
4- از برگر و غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنید.
تحقیقات نشان داده اند که افرادی که اغلب غذاهای پر چرب می خورند نه تنها دچار اضافه وزن می شوند بلکه اختلال در سیکل خواب را نیز تجربه می کنند. غذای سنگین گوارش را فعال می کند و این باعث می شود در میان خواب نیاز به توالت پیدا کنید. این هم دلیل دیگری برای اجتناب از غذاهای پرچرب!
5- مراقب کافئین های نهفته باشید.
تعجبی ندارد که یک فنجان قهوه در شب میتواند خوابتان را دچار اشکال کند. حتی کافئین متوسط نیز موجب اختلال خواب می شود. اما اغلب افراد برخی منابع کافئین مانند شکلات، نوشابه، چای و قهوه کافئین زدایی شده را نمی شناسند یا آن ها را فراموش می کنند. برای خواب بهتر 4 تا 6 ساعت پیش از زمان خواب از مصرف کافئین خودداری کنید.
6- داروها نیز ممکن است حاوی کافئین باشند.
برخی از داروهای تجویزی و بدون نسخه حاوی کافئین هستند مانند مسکنها، قرصهای کاهش وزن، دیورتیکها و داروهای سرماخوردگی. این داروها و داروهای دیگر ممکن است به اندازه یک فنجان قهوه و یا حتی بیشتر از آن کافئین داشته باشند. برچسب روی داروهای غیر تجویزی یا تجویزی را بخوانید تا بدانید این داروها با خواب شما تداخل ایجاد میکنند یا نه.
7- مشروبات الکلی مصرف نکنید.
اگر چه به ظاهر ممکن است الکل موجب به خواب رفتن سریعتر فرد شود اما بیداری های مکرر، کاهش کفیت خواب، سردرد، تعریق شبانه و کابوس نیز حاصل مصرف الکل است.
8- حواستان به غذاهای تند و سنگین باشد.
خوابیدن با شکم پر موجب ناآرامی میشود. چون دستگاه گوارش هنگامی که می خوابید کندتر کار می کند ممکن است موجب سوزش معده شود. غذاهای تند و ادویه ای نیز چنین تاثیری دارند. غذای پر حجم و سنگین را حداقل 4 ساعت پیش از زمان خواب مصرف کنید.
9- مصرف پروتئین شبانه را به حداقل برسانید.
پروتئین بخش مهمی از رژیم غذایی روزانه است اما برای زمان خواب اصلا مناسب نیست. گوارش غذاهای سرشار از پروتئین و چربی سخت تر است بنابراین نزدیک زمان خواب از مصرف آنها صرف نظر کنید و به جای آن یک لیوان شیر گرم یا مقدار کربوهیدراتهای خوب مانند کراکر مصرف کنید.
10- از ساعت 8 شب مصرف مایعات را به حداقل برسانید.
مصرف مقدار کافی مایعات در روز برای بدن لازم است اما پیش از خواب می تواند برایتان مشکل ایجاد کند. اگر در حین خواب مجبور باشید دائما برای رفتن به توالت بیدار شوید خوابتان دچار اختلال شده و از کیفیت آن کاسته می شود.
11- فریب آرامش بخشی ظاهری سیگار را نخورید.
نیکوتین ماده محرکی است که تاثیری مشابه کافئین دارد. از سیگار به خصوص نزدیک به زمان خواب یا هنگام بیداری نیمه شب، اجتناب کنید.
برلیانت بزرگمهر، دبیر انجمن تغذیه ایران و مشاور تغذیه و رژیمدرمانی در زندگی آنلاین نوشت: توصیه تغذیهدانان آن است که حتما همراه مواد پروتئینی اعم از حیوانی (انواع گوشت، تخممرغ، لبنیات) و یا گیاهی (حبوبات، غلات، مغز دانهها) لازمست نان یا برنج یا سایر مواد نشاستهای مصرف شود.
با توجه به این که مصرف سالاد بهخصوص انواع بدون سس آن به دلیل کنترل اشتها و کمکالری بودن از سوی متخصصان و کارشناسان علوم غذایی بسیار توصیه شده است، اما یک ایراد دارد. نتایج یافتههای جدید دانشمندان نشان میدهد نداشتن آگاهی در مورد مصرف همزمان سالاد با غذا سبب بروز مشکلات گوارشی زیادی میشود.
سالاد شیرازی که از ترکیب خیار، گوجهفرنگی و پیاز همراه چاشنیهای مختلف تهیه میشود یکی از مشهورترین و محبوبترین سالادهای ایرانی است. این سالاد با وجود عطر، طعم دلپذیر و خواص تغذیهای زیادی که دارد اگر با غذاهای سنگین مصرف شود و خورندگان آن در گروه افرادی باشند که نتوانند غذاها را به سادگی هضم کنند میتواند باعث بروز مشکلات گوارشی بهویژه نفخ شدید شود.
نتایج بررسیها نشان میدهد کلیه ترکیبات موجود در سالاد شیرازی به دلیل هضم سخت میتواند رودهها را با مشکلات زیادی روبهرو کند و خوردن آن همراه غذاهای نشاستهای و خورشتی باعث ایجاد اختلال در هضم میشود و بهتر است آن را به تنهایی و نه همراه غذا و بدون استفاده از چاشنیهای ترش میل کرد.
سالاد کاهو یا سالاد یونانی
بعد از سالاد شیرازی، سالاد کاهو محبوبیت زیادی دارد. همان سالادی که در برخی رستورانهای مدرن با افزودن مقداری پنیر و زیتون، به آن هویت یونانی دادهاند. سالاد کاهو اگر از ترکیب برگهای جوان و روشن مغز کاهو پیچ و کاهو رسمی همراه میزان کمی گوجهفرنگی کاملا رسیده و دانههای ذرت پخته تهیه شده باشد در مقایسه با سالاد شیرازی سهلالهضمتر است و مصرف آن با غذا مشکل خاصی ایجاد نمیکند، اما اگر میخواهید این سالاد را به تنهایی مصرف کنید از برگهای تیره کاهو که از خواص تغذیهای و آنتیاکسیدانی قویتری برخوردارند و ساقه کاهو که به دلیل فیبر بالا برای رفع یبوست و کنترل کلسترول خون نافع است، استفاده کنید. بدانید مصرف این سالاد همراه غذا میتواند موجب تشدید مشکلات گوارشی شود. البته اگر این سالاد را خوردید و دچار نفخ و مشکلات بعد از آن شدید توصیه میشود آن را با زیره، رازیانه یا گشنیز میل کنید.
سالاد کلم چطور؟
خوشمزگی سالاد کلم بر کسی پوشیده نیست. این سالاد اگر از کلم بروکلی همراه هویج، جوانه شبدر و جوانه ماش تهیه شود به دلیل کلسیم زیاد تا حدودی از بروز پوکی استخوان پیشگیری میکند و مصرف آن در روزهایی که آلودگی هوا بالاست، توصیه میشود و برای سیگاریها مفید است، اما لازم است بدانید بر اساس یافتههای طب مدرن، انواع سالاد خانواده کلم (برگ، بروکلی، قمری، گلکلم و...) دارای ترکیبی است که مشکل گواتر را تشدید میکند و مصرف زیاد آن موجب خوابهای پریشان، غلظت خون، تنبلی کبد و نفخ میشود. لازم است بدانید اگر در سالاد از کلم خام استفاده میشود نفخزایی زیادی دارد و مصرف آن همراه غذا دردسرساز خواهد شد. پس برای رفع این مشکل کلم را با کمی آب لیموی تازه بخارپز کنید تا از نفخ آن در امان بمانید.
فاخره بهبهانی