جام جم سرا: خیلیها در پاسخ به این پرسش به مصرف بیشتر آب و مایعات اشاره میکنند و آن را بهترین روش برای پیشگیری از ایجاد سنگهای کلیوی میدانند. عدهای هم به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه میکنند مصرف لبنیات را کاهش دهند و باور دارند لبنیات، زمینهساز بروز سنگ کلیه است. در این میان، باورهای زیادی وجود دارد که بعضیها صحیح است و برخی هم اشتباه؛ اما نکته مهم این است با توجه به عوارض سنگهای کلیه باید بموقع آنها را تشخیص داد یا از عود مجددشان پیشگیری کرد.
نشانهها را بشناسید
سنگ کلیه، مشکلی شایع است که افراد زیادی در طول زندگی آن را تجربه خواهند کرد. البته آن طور که دکتر جنابی میگوید احتمال بروز سنگهای کلیوی میان آقایان بیشتر از خانمهاست. همچنین با توجه به این که ممکن است شرایط بیمار بحرانی باشد و سنگهای کلیه با درد بسیار شدید همراه شود، تشخیص بموقع و درمان آن نیز اهمیت زیادی دارد.
دکتر آریا جنابی، فوقتخصص بیماریهای کلیه در گفتوگو با جامجم درباره علائم این بیماری، چنین توضیح میدهد: سنگ کلیه معمولا با علائم کلاسیک و همراه با درد پهلوها نمایان میشود که این درد ممکن است به سمت کشاله ران نیز بوده و همراه با تهوع و استفراغ یا علائم گوارشی باشد.
وی ادامه میدهد: وقتی سنگ در حال دفع شدن است، ادرار فرد میتواند قرمز شود یا ممکن است خون در ادرارش وجود داشته باشد.
البته سنگ کلیه میتواند حتی همراه با نارسایی کلیه باشد. دکتر جنابی با بیان این موضوع یادآور میشود: گاهی سنگها در هر دو کلیه بیمار وجود دارد و غیر از ایجاد درد و حالت تهوع و استفراغ میتواند به کلیهها هم آسیب بزند. بنابراین اگر درمان به تعویق بیفتد، طول بکشد یا بیمار دیر برای درمان مراجعه کند، ممکن است با علائم نارسایی کلیه مواجه شود.
تکرر و سوزش ادرار هم یکی دیگر از علائم سنگهای کلیه است و این عضو هیات علمی دانشگاه، با اشاره به آن توضیح میدهد: گاهی سنگهای کلیوی در قسمت مجاری ادراری و نزدیک به مثانه قرار میگیرد که در این شرایط چنین علائمی ایجاد خواهد کرد.
همیشه تصور میشود بیماران مبتلا به سنگهای کلیه، درد شدیدی را تحمل میکنند، اما گاهی هم چنین اتفاقی نمیافتد و شرایط این طور پیش نمیرود. دکتر جنابی با بیان این موضوع میگوید: با این که عبور سنگ کلیه یکی از شدیدترین دردهاست، اما گاهی ممکن است چنین اتفاقی بدون درد باشد. بنابراین بیماران نباید تصور کنند در صورتی که دچار سنگ کلیه هستند، حتما باید درد شدیدی داشته باشند و اگر درد ندارند، یعنی مشکلی هم در این زمینه وجود ندارد.
بر همین اساس، وی به بیمارانی که سنگ کلیه داشته یا در خانواده درجه اولشان سابقه خانوادگی سنگ کلیه وجود دارد، توصیه میکند به صورت دورهای به پزشک مراجعه کنند تا از نظر وجود سنگ کلیه، بررسیهای لازم انجام شود.
مراقب عود سنگ کلیه باشید
سنگ کلیه از آن دست بیماریهایی است که احتمال عود آن وجود دارد و برای همین نباید تصور کنیم کسی که یک بار سنگ کلیه داشته و درمان شده است، دیگر با این مشکل روبهرو نمیشود. دکتر جنابی با بیان این که احتمال عود سنگهای کلیوی طی ده سال، 50 تا 60 درصد است، توضیح میدهد: تعداد سنگهای کلیه در فردی که مستعد است و در صورتی که بموقع تشخیص داده نشود، ممکن است بدون علامت زیاد شود و به جایی برسد که با اولین علامت فرد بفهمد چند سنگ در هر دو کلیهاش وجود دارد.
بنابراین اگر یک بار سنگ کلیه تشخیص داده شود، حتی اگر پس از آن علائم بالینی وجود نداشته باشد، فرد باید به طور دورهای به پزشک مراجعه کند و تحت بررسی قرار بگیرد.
درمان سنگ کلیه با تغییر رژیم غذایی
بیمارانی که سنگهای کلیه عودکننده دارند، حتما باید از رژیم غذایی مناسب پیروی کنند تا مشکلشان بهبود یابد و خیلی آنها را اذیت نکند. در این رژیم غذایی هم نکات متعددی در نظر گرفته خواهد شد تا وضع بیمار بهتر شود که به گفته دکتر جنابی، یکی از مهمترین نکات در این زمینه، مصرف مقدار کافی مایعات است.
وی در اینباره توضیح میدهد: بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید در طول روز بیش از هشت تا 12 لیوان آب یا حدود دو تا 2.5 لیتر مایعات بنوشند، به طوری که حدود 5/1 تا دو لیتر هم دفع ادرار روزانه داشته باشند. البته مصرف مایعات هم باید در طول روز و به تدریج باشد و این که فرد طی دو ساعت، میزان قابل توجهی مایعات مصرف کند و ساعتهای زیادی از روز را بدون مایعات بگذراند، صحیح نیست. مصرف مایعات به قدری اهمیت دارد که حتی توصیه میشود قبل از خواب هم فرد مایعات زیادی بنوشد و در طول شب نیز اگر میتواند یک بار بیدار شود و کمی آب بخورد.
وی میافزاید: بهترین نوشیدنی برای این بیماران آبی است که در شرایط بهداشتی و سالم تهیه شده اما مصرف چای کمرنگ هم میتواند جایگزین خوبی باشد. علاوه بر این، مصرف سوپ و مواد غذایی دیگری که حاوی مایعات زیاد است نیز به این بیماران کمک خواهد کرد. با این حال، استفاده از نوشیدنیهای گازدار و نوشابهها به هیچ عنوان توصیه نمیشود و نباید بیش از یک لیتر در هفته از این نوشیدنیها استفاده شود.
این فوقتخصص بیماریهای کلیه با تاکید بر کاهش مصرف نمک یادآور میشود: بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید تا جایی که میتوانند مصرف نمک را در رژیم غذاییشان کاهش دهند. زیرا هرچه میزان نمک کمتر باشد، شانس ایجاد سنگ کلیه هم کاهش خواهد یافت.
علاوه بر نمک، مصرف پروتئینهای حیوانی و بخصوص گوشت قرمز که مصرف زیاد آن احتمال بروز سنگ کلیه را افزایش میدهد نیز در این بیماران باید محدود شود. وی ضمن بیان این مطلب ادامه میدهد: مصرف میوهها و سبزیجات، اما برای بیمارانی که سنگهای عودکننده دارند، مناسب است. البته مصرف بعضی میوهها و سبزیجات ممکن است در شرایط خاصی محدود شود، اما در کل میوه و سبزی برای این بیماران مناسب خواهد بود.
خیلیها هم نگران مصرف لبنیات هستند و به اشتباه تصور میکنند در صورت روبهرو شدن با سنگ کلیه باید مصرف لبنیات را محدود یا به کلی حذف کنند. در صورتی که دکتر جنابی میگوید این افراد باید مصرف لبنیات را ادامه دهند، زیرا برخلاف آنچه تصور میشود، مصرف کلسیم خوراکی روزانه از طریق لبنیات یکی از درمانهای مناسب سنگهای عودکننده کلیه به حساب میآید. بر همین اساس نیز توصیه میشود این بیماران مصرف شیر و ماست کمچرب را در برنامه غذاییشان داشته باشند.
ورزش به نفع مبتلایان به سنگ کلیه
ورزش برای کسانی که به سنگ کلیه مبتلا هستند هم مفید خواهد بود و برای همین دکتر جنابی توصیه میکند این بیماران به صورت منظم مشغول ورزش شوند.
وی میگوید: ورزش برای بیمارانی که مبتلا به سنگ کلیه عودکننده هستند، بسیار مهم است و اگر فرد بتواند به صورت منظم و روزانه این فعالیتها را تکرار کند، کریستالهای اولیه که در کلیه بیماران مستعد سنگ کلیه تشکیل شده، دفع خواهد شد و در نتیجه زمینه بزرگ شدن و تشکیل سنگهای جدید به کمک ورزش از بین میرود.
دکتر جنابی درباره درمان این سنگها میگوید: فردی که سنگ کلیه دارد نباید تصور کند با مصرف مایعات میتواند این مشکل را برطرف سازد. گاهی این سنگها بسیار بزرگ است و به هیچ عنوان با روشهای معمول دفع نمیشود. بر همین اساس توصیه میکنیم افراد بررسیهای دورهای را انجام دهند تا مشکل در مراحل ابتدایی تشخیص داده و به شیوه مناسب درمان شود.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت
به گزارش جام جم سرا ، دکتر سعید آراسته، جراح و متخصص کلیه و مجاری ادرار به جامجم میگوید: مهمترین علت تشکیل سنگهای دستگاه ادراری، استفاده ناکافی از مایعات به خصوص آب است. همچنین مصرف زیاد نمک طعام میتواند تشکیل سنگ را تسهیل کند. استفاده زیاد از فرآوردههای پروتئینی و به ویژه گوشت قرمز هم ممکن است در ایجاد سنگ کلیه تاثیرگذار باشد.
این متخصص میافزاید: احتمال تشکیل سنگ در بعضی خانوادهها بیشتر است، ولی بهطور کلی هر فردی که آب به اندازه کافی ننوشد و ادرار غلیظ داشته باشد، مستعد تشکیل سنگ خواهد بود. این اتفاق در مناطق گرمسیر و نیز در کنار برخی اختلالات متابولیک افزایش مییابد.
علائمی که از سنگ کلیه خبر میدهد
علامت اولیه سنگ ادراری درد است. این درد معمولا در ناحیه پهلوها حس میشود و ممکن است به پایین شکم یا ناحیه پشت انتشار یابد.
دکتر آراسته با اشاره به این مطلب توضیح میدهد: برخی سنگها (به خصوص اگر در کلیهها باشند) ممکن است درد ایجاد نکنند. همچنین ممکن است علائمی از قبیل تهوع و استفراغ وجود داشته باشد یا خون در ادرار دیده شود. اگر دفع سنگ کلیه طول بکشد، میتواند باعث ایجاد عفونت و آسیب به کارکرد کلیهها بشود. وجود عفونت در بیماری که سنگ ادراری دارد، مساله مهمی است و درمان آن فوریت دارد.
دردهایی مشابه و متفاوت از سنگ کلیه
به گفته این اورولوژیست، درد ناشی از سنگ کلیه با دردهای سیستم عضلانی ـ اسکلتی، عفونتها، تنگیهای موجود در سیستم ادراری، دردهای ناشی از بیضهها که به پهلوها انتشار یافته و دردهای ناشی از برخی بیماریهای عروقی مشابهت دارد.
وی تاکید میکند: بسته به محل و اندازه سنگ، نوع آن و شرایط کلی سلامت عمومی بیمار، نوع درمان متفاوت خواهد بود. طیف درمانی موجود از درمان دارویی و توصیه به مصرف بیشتر آب شروع میشود و به مداخلات سنگشکنی و در نهایت، انجام عمل جراحی بسته یا باز ختم میشود.
اولین قدم درمانی چیست؟
در صورت تشخیص سنگ دستگاه ادراری، قدم اول کاهش درد است .
دکتر آراسته در اینباره توضیح میدهد: برای تسکین درد از مسکنهای خوراکی، شیاف و گاه مسکن تزریقی استفاده میشود. در صورت وجود نشانه مهم دیگر، از جمله حالت تهوع و استفراغ، ممکن است برای درمان این علائم نیز اقدام شود. در صورتی که سنگ دستگاه ادراری با کاهش یا قطع جریان ادرار، وجود تب، حاملگی یا واکنش نشان ندادن به درمان دارویی همراه باشد، ممکن است لازم شود مداخله درمانی سریعتر صورت بگیرد.
احتمال عود چقدر است؟
چرا سنگ کلیه در بسیاری افراد پس از گذشت دوره درمان و کنترل بیماری عود میکند؟
این متخصص پاسخ میدهد: اگر کسی سابقه دو نوبت سنگ کلیه داشته باشد یا در یک نوبت، دو سنگ یا بیشتر داشته باشد، احتمال عود سنگ کلیه در وی زیادتر خواهد بود. همچنین برخی بیماریهای متابولیک با احتمال زیاد تشکیل سنگ کلیه و عود آن همراه است.
وی تاکید میکند: احتمال عود سنگ تا سه سال زیاد است و تا ده سال نیز ممکن است عود کند، البته داشتن عادت غذایی نادرست، خطر عود سنگ را زیاد میکند که برای پیشگیری از این وضعیت، مهمترین مساله افزایش مصرف مایعات به ویژه آب است.
جالب است بدانید، آنچه درباره مصرف آب معدنی و نقش آن در تشدید خطر سنگسازی کلیه مطرح است، از دید متخصصان اورولوژیست کاملا مورد تائید نیست، یعنی نمیتوان گفت مصرف آب معدنی و آبهای املاحدار به صورت قطعی باعث بروز سنگ کلیه میشود، البته املاح درون آب و میزان سختی آن با افزایش خطر ایجاد سنگ در کلیه و مثانه تا اندازهای ارتباط دارد.
اگر نمیخواهید گرفتار سنگ کلیه شوید
کلید اصلی پیشگیری از سنگ کلیه و عود آن، مصرف بیشتر آب است. همچنین اجتناب از مصرف بیش از حد نمک ضروری است، البته بسته به نوع سنگ ممکن است اجتناب از دسته خاصی از مواد غذایی ضرورت پیدا کند.
در برخی شرایط متابولیک، اصلاح رژیم غذایی و تجویز دارو نیز میتواند بسیار مفید باشد. به خاطر داشته باشید، در پیشگیری از ابتلا به سنگ ادراری، اصلاح سبک زندگی و افزایش فعالیت بدنی کمککننده است.
پونه شیرازی - روزنامه جام جم
تاریخ انتشار : شنبه ۱۱ دی ۱۳۹۵ ساعت ۲۰:۵۳
در بسیاری از موارد برای درمان بیماریهای کلیوی احتیاجی به داروهای شیمیایی نیست و با دمنوشهای گیاهی میتوان آنها را درمان کرد.
این پژوهشگر طب سنتی تکرر و سوزش ادرار را یکی دیگر از نشانه های بیماری کلیوی خواند و اظهار داشت: کلیه ها هر یک ساعت 40 لیتر خون را تصفیه می کنند.
وی با بیان اینکه جداسازی مواد مفید و مضر از وظایف این دستگاه گوارشی است، تاکید کرد: مصرف مواد غذایی شور، تند، ترش، چرب و سرخ کردنی، نوشابه، پیتزا، ساندویچ و شیرینیجات کلیهها را تحریک می کند.
کوثری با بیان اینکه میوه زغال اخته کلیه ها را ضدعفونی می کند، افزود: آنزیم موجود در آناناس باعث بهبود التهاب کلیه ها می شود.
به گفته وی، مبتلایان به نارسایی کلیوی میتوانند با انجام نرمش های روزانه، استفاده از پتوی ضخیم و نوشیدنی های گرم بیماری خود را کاهش دهند.
به گفته این پژوهشگر طب سنتی، مصرف مواد غذایی همچون عسل، گندم، سبزیجات، برگه زردآلو، لیموشیرین و روزانه 7 لیوان آب باعث سلامت کلیه می شود.
وی درباره گرم نگه داشتن کلیه ها در فصل سرد زمستان گفت: مصرف آب یخ و در معرض قرار گرفتن باد سرد بیماریهای کلیوی را تشدید میکند.
وی بیان کرد: بیماری کلیوی در زنان روستایی که کمر خود را با چادر می بندند و گرم نگه می دارند نسبت به سایر زنان کمتر است.
این پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه یکی از مهمترین بیماریهای کلیه کم خونی است، تاکید کرد: مصرف دمنوش بابونه و دارچین در فصل سرد زمستان باعث گرم شدن و بهبود کلیه ها می شود.
مرجع : سایت خبری باشگاه خبرنگاران جوان
تاریخ انتشار : شنبه ۱۱ دی ۱۳۹۵ ساعت ۲۰:۵۳
در بسیاری از موارد برای درمان بیماریهای کلیوی احتیاجی به داروهای شیمیایی نیست و با دمنوشهای گیاهی میتوان آنها را درمان کرد.
این پژوهشگر طب سنتی تکرر و سوزش ادرار را یکی دیگر از نشانه های بیماری کلیوی خواند و اظهار داشت: کلیه ها هر یک ساعت 40 لیتر خون را تصفیه می کنند.
وی با بیان اینکه جداسازی مواد مفید و مضر از وظایف این دستگاه گوارشی است، تاکید کرد: مصرف مواد غذایی شور، تند، ترش، چرب و سرخ کردنی، نوشابه، پیتزا، ساندویچ و شیرینیجات کلیهها را تحریک می کند.
کوثری با بیان اینکه میوه زغال اخته کلیه ها را ضدعفونی می کند، افزود: آنزیم موجود در آناناس باعث بهبود التهاب کلیه ها می شود.
به گفته وی، مبتلایان به نارسایی کلیوی میتوانند با انجام نرمش های روزانه، استفاده از پتوی ضخیم و نوشیدنی های گرم بیماری خود را کاهش دهند.
به گفته این پژوهشگر طب سنتی، مصرف مواد غذایی همچون عسل، گندم، سبزیجات، برگه زردآلو، لیموشیرین و روزانه 7 لیوان آب باعث سلامت کلیه می شود.
وی درباره گرم نگه داشتن کلیه ها در فصل سرد زمستان گفت: مصرف آب یخ و در معرض قرار گرفتن باد سرد بیماریهای کلیوی را تشدید میکند.
وی بیان کرد: بیماری کلیوی در زنان روستایی که کمر خود را با چادر می بندند و گرم نگه می دارند نسبت به سایر زنان کمتر است.
این پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه یکی از مهمترین بیماریهای کلیه کم خونی است، تاکید کرد: مصرف دمنوش بابونه و دارچین در فصل سرد زمستان باعث گرم شدن و بهبود کلیه ها می شود.
مرجع : سایت خبری باشگاه خبرنگاران جوان