چاقی در کمین فرزندان طلاق

جام جم سرا:
نتایج مطالعات جدید این متخصصان حاکیست ساختار خانواده به میزان قابل توجهی بر وزن کودکان تاثیر می‌گذارد. در این بررسی ۳۱۶۶ دانش‌آموز شرکت داشتند که وزن، قد و دورکمر آنان اندازه‌گیری شد. سپس این اطلاعات با وضعیت تأهل والدینشان مقایسه شد. این تیم متخصصان در تحلیل‌های خود متوجه شدند کودکانِ والدین مطلقه بیش از کودکان دیگر در معرض چاقی و اضافه وزن هستند.
به نقل از ایسنا، در یک بررسی دیگر که با شرکت ۷۹۱۵ کودک از هشت کشور مختلف اروپایی در نروژ انجام گرفت مشاهده شد که غذا خوردن در کنار اعضای خانواده بر الگوی غذا خوردن کودک تاثیر می‌گذارد و به والدین اجازه می‌دهد که نوع رژیم غذایی فرزندشان را کنترل کنند.

دکتر «فرویدیس ویک» از دانشگاه «آگدر» در نروژ گفت: ‌ نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که غذا خوردن با اعضای خانواده در کنترل وزن کودک اهمیت دارد.

به نقل از ساینس ورلد ریپورت، به گفته این متخصصان خطر چاقی در کودکانی که با والدینشان صبحانه می‌خورند ۴۰ درصد کاهش می‌یابد. همچنین این خطر در کودکانی که در کنار والدینشان شام می‌خوردند ۳۰ درصد کمتر است. هرچند درگیری والدین در مدت زمان غذا خوردن بر الگوهای غذایی کودکان تاثیر سوء دارد.

کمین سرطان پشت برنزه کردن پوست

جام جم سرا:مهندس علی گورانی با تاکید بر لزوم حفاظت از پوست در برابر تابش مستقیم نور خورشید، گفت: بهتر است افراد در ساعت‌هایی که تابش نور خورشید شدید است ( از حدود ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) تا حد امکان در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرند.

وی در گفتگو با ایسنا افزود: بیش از ۸۰ درصد آسیب‌هایی که از تشعشات به بدن انسان وارد می‌شود از منابع طبیعی ناشی می‌شود. با پیشرفت تکنولوژی نیز طبیعتا دریافت پرتوهای مصنوعی در حال افزایش است.

گورانی نور خورشید را اصلی‌ترین منبع طبیعی تشعشعات عنوان کرد و ادامه داد: از میان تشعشعات خورشید، پرتو ماوراءبنفش یکی از اصلی‌ترین تشعشات است. در طیف ماوراءبنفش نیز یکی از اصلی‌ترین طیف‌ها که بسیار آسیب رسان بوده و از لایه ازن به طور کامل عبور می‌کند، ماوراءبفنش طیف A است که طول موج بلندی داشته و نفوذ آن در پوست زیاد است.

پیرپوستی زودرس، آب مروارید و سرطان پوست زیر سایه ماوراء بنفش

گورانی، سرطان پوست را اولین سرطان مردان و دومین سرطان در زنان ایرانی دانست و افزود: موقعیت جغرافیایی ایران طوری است که پرتوگیری در چهار نقطه کشور و در طی چهار فصل زیاد است. بر همین اساس میزان بروز سرطان پوست در کشور بالاست. همچنین پیرپوستی در ایرانی‌ها زودرس است. کاتاراکت (آب مروارید) نیز در کشور زیاد است و اصطلاحا گفته می‌شود ایران بر روی مدار کاتاراکت دنیا قرار دارد که بی‌تردید یکی از دلایل اصلی این موضوع، مواجهه با پرتوهای ماوراءبنفش است.

وی ادامه داد: بر این اساس لازم است که آسیب‌های ناشی از پرتوها در قالب برنامه‌ای ملی هدایت و کنترل شود. از طرف دیگر لازم است که اطلاعات مردم نیز در زمینه چگونگی حفاظت در مقابل پرتوها افزایش یابد و آموزش‌های مربوطه را دریافت کنند.

کارشناس بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت تاکید کرد که هنگام قرار گرفتن در فضای آزاد از پوشش لازم برای حفاظت بدن در مقابل پرتوها استفاده شود و گفت: بهتر است افراد در ساعت‌هایی که تابش نور خورشید شدید است تا حد امکان در معرض مستقیم نور خورشید قرار نگیرند. در صورتی که افراد مجبور به فعالیت در فضای باز طی ساعات 10 تا 16 هستند باید تدابیر لازم اندیشیده شود تا نور خورشید به صورت مستقیم به فرد تابیده نشود.

استقرار دستگاه‌های سنجش پرتوی ماوراءبنفش

وی افزود: لازم است که افراد از میزان شدت نور در ساعت‌های مختلف و در نقاط مختلف کشور اطلاع داشته باشند تا بر اساس شاخص‌های مربوطه، تدابیر حفاظتی در برابر نور خورشید را در نظر بگیرند. بر همین اساس جهت استقرار دستگاه‌های سنجش پرتوی فرابنفش توافق‌نامه‌ای با سازمان انرژی اتمی به امضا رسیده است. به دنبال توافقات انجام شده، اخیرا 10 دستگاه سنجش پرتوی فرابنفش در 10 نقطه از کشور مستقر شده است. در مجموع امیدواریم بتوانیم به دنبال همکاری مشترک وزارت بهداشت و سازمان انرژی اتمی، تا پایان امسال 36 نقطه از کشور را به این دستگاه‌ها مجهز کنیم.

گورانی در این باره افزود: به این ترتیب با استقرار این دستگاه‌ها، روزانه عددی به عنوان شاخص فرابنفش خورشید (UVI) در مناطق مربوطه، بوسیله سایت‌های اینترنتی در دسترس مردم قرار خواهد گرفت و مردم می‌توانند با استفاده از این اعداد، هنگام خروج از منزل اقدامات حفاظتی مناسب نظیر استفاده از عینک، کلاه، ضد آفتاب و ... را انجام دهند.

استفاده از دستگاه‌های سولاریوم غیرقانونی است

کارشناس بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت نسبت به پرتوگیری بدن از منابع تابش مصنوعی نیز هشدار داد و گفت: از آنجا که پرتوگیری بدن از منابع طبیعی قابل توجه است، منطقی به نظر نمی‌رسد که با استفاده از منابع مصنوعی، پرتوگیری بیشتری انجام شود. متاسفانه سولاریوم (دستگاه sun bed ) یکی از منابع تابش مصنوعی به شدت خطرناک است که استفاده از آن توجیه عقلانی ندارد. در مجموع برنزه کردن پوست حال به روش طبیعی یا مصنوعی، اقدام پرخطری است.

وی به تاریخچه استفاده از دستگاه sun bed در اروپا اشاره کرد و گفت: زمانی که این دستگاه به کشورهایی مانند ایران وارد شد، متاسفانه به دید مد به آن نگریسته شد؛ این درحالیست که قرار دادن بدن در معرض تشعشات مستقیم در فضای مصنوعی آسیب‌های پوستی شدید را به دنبال داشته و ضریب ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. به همین دلیل استفاده از این دستگاه به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

گورانی افزود: به دلیل شدت خطرات استفاده از دستگاه sun bed، وزارت بهداشت استفاده از این دستگاه را غیرقانونی اعلام کرد. اما متاسفانه استقبال از این دستگاه زیاد است. در مجموع مردم می‌توانند مراتب مربوطه را به معاونت‌های بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور اعلام کنند تا برخوردهای قانونی لازم با مراکز استفاده کننده از این دستگاه صورت گیرد.

وی ادامه داد: برنزه کردن پوست برای گروهی از افراد اکیدا ممنوع است. به این ترتیب برنزه کردن برای کودکان و افراد مستعد بیماری‌های ژنتیکی پوستی به ویژه سرطان پوست، ممنوع است. همچنین افراد دارای پوست‌های کک و مک، در برنزه کردن مستعد آسیب‌های جدی‌تری هستند.

وی آفتاب سوختگی و آسیب جزیی پوست، زخم‌های پوستی و در نهایت سرطان بدخیم پوست را از عوارض برنزه کردن پوست به روش طبیعی و مصنوعی خواند و گفت: از آنجا که گردش خون در چشم و گنادها پایین است، هنگام برنزه کردن پوست، گرما در این نقاط تجمع می‌یابد و در نتیجه آسیب‌پذیری این قسمت‌های بدن نیز بسیار جدی است.

کارشناس بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در پایان گفت: بر اساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت افرادی که پنج بار در طول عمرشان آفتاب سوختگی پوست را تجربه کرده‌اند، در معرض خطر سرطان بدخیم پوست یا ملانوما قرار دارند. در مجموع سرطان پوست جزو کشنده‌ترین سرطان‌هاست، اما از آنجا که در معرض دید است، زودتر شناسایی شده و درمان می‌شود و به این ترتیب میزان کشندگی آن کم است.

خطر در کمین ۹۰ درصد شهروندان

جام جم سرا: منطقه مورموری واقع در آبدانان ایلام 533 بار لرزید و با وجود اینکه این لرزش‌ها تلفات جانی در پی نداشت اما خسارت مالی سنگینی بر ساکنان این منطقه تحمیل کرد. البته وقوع اتفاقات طبیعی این چنینی در کشورمان امری طبیعی است چرا که بنابر تحقیقات صورت‌گرفته، ایران یکی از مستعدترین کشورهای جهان در وقوع حوادث و بلایای طبیعی است و طبق آمار، 90 درصد جمعیت کشورمان در معرض خطرات ناشی از وقوع زلزله و سیل قرار دارند.

در حوزه حوادث طبیعی، ایران با چیزی بالغ بر 120 هزار نفر فوت شده و خساراتی افزون بر میلیاردها ریال در کمتر از یک قرن گذشته، یکی از کشورهایی به شمار می‌آید که آمار بالایی در بروز حوادث طبیعی به خود اختصاص داده است.

ایران در زمره 10 کشور بلاخیز دنیا
پهناوربودن سرزمین ایران و ویژگی‌های خاص جغرافیایی، اقلیمی و زیست‌محیطی آن سبب شده که از 41 نوع حادثه طبیعی شناخته‌شده درجهان، 31 نوع آن در ایران امکان وقوع داشته باشد که سیل و زمین‌لرزه دراین میان بیشترین سهم را به خود اختصاص داده به نحوی که، هر از گاهی یکی از این دو سانحه طبیعی بخشی از کشور را تخریب کرده و خسارات زیادی را به کشور وارد می‌کند.

به نقل از آرمان، با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران که وقوع بلایا و حوادث طبیعی را در آن میسر کرده و ایران را در زمره 10 کشور بلاخیز دنیا قرار داده است، به نظر می‌رسد آمادگی شهروندان در برابر بلایای طبیعی امری ضروری باشد. البته در چند سال اخیر نهادهایی مانند بهزیستی و هلال‌احمر به‌عنوان نهادهای متولی این موضوع به منظور ارتقای آگاهی شهروندان درباره چگونگی مواجهه با بلایای طبیعی و حوادث و همچنین به منظور آمادگی در برابر هرگونه حادثه و آموزش مدیریت بحران در رابطه با بلایای طبیعی، اقداماتی از قبیل برپایی مانور زلزله انجام داده اند که بنابر نظر کارشناسان این آموزش‌ها و برگزاری مانورها در کاهش خسارات و تلفات ناشی از بلایای طبیعی موثر بوده است.

بر این اساس روز گذشته خبری مبنی بر اینکه رئیس سازمان امداد ونجات جمعیت هلال‌احمر، آمادگی دائمی روستاییان در برابر بلایای طبیعی را ضروری دانسته است منتشر شد.

پیر‌حسین کولیوند گفته بود: با انجام تمرین‌های مختلف می‌توان این آمادگی را ارزیابی و راهکارهای نوینی برای تقویت امور ارائه داد.

او گسترش فعالیت‌های پیشگیری از سوانح را مستلزم آگاهی و همکاری تمام افراد جامعه دانسته و گفته بود: در آموزش همگانی مربوط به بلایای طبیعی، روستاییان باید در سنین مختلف آموزش‌های فردی رویارویی با شرایط اضطراری و بحرانی ناشی از بلایای طبیعی را فرا گیرند و تحقق این مهم نیازمند برخورداری از برنامه و طرح‌های مناسب بر پایه مطالعات کارشناسی است. ایمنی روستاها در مقابل سوانح طبیعی به‌ویژه سیل و زلزله نقش مهمی در توسعه پایدار دارد.

به نقل از ایرنا، این مقام مسئول توضیح داده بود: وقوع سوانح طبیعی مختلف از مهم‌ترین عوامل ایجاد اختلال در توسعه و ثبات جوامع شهری و روستایی است که برای جلوگیری از بروز آسیب‌های جانی و مالی اینگونه حوادث باید به صورت علمی و اصولی با این سوانح مقابله کرد. در این جهت سازمان‌های دخیل در امر مدیریت بحران و سوانح باید به روستاها به‌عنوان کانون‌های اقتصادی که نقش مهمی در توسعه پایدار جوامع دارند توجه ویژه و بیشتری داشته باشند. با توجه به مباحث گفته‌شده و همچنین این موضوع که 90 درصد از جمعیت کشور در شهرهایی قرار دارند که در زمان وقوع هر یک از حوادث و سوانح بیشترین آسیب را می‌بینند بنابراین، علاوه بر ایمن‌سازی خدمات تأسیسات و ساختمان‌های شهر، باید شهرها و شهروندان با شیوه‌های ارتقای آمادگی از جمله مانورهای مقابله با بحران در مقابل بلایای طبیعی و حوادث آشنا شده و با ارائه آموزش‌های کاربردی به شهروندان تلفات ناشی از بلایای طبیعی را به حداقل رساند. علاوه بر این شهروندان باید اعتقاد پیدا کنند که با فراگیری آموزش‌های مناسب، می‌توانند خود را سازماندهی و در مقابل بلایای طبیعی، پیشگیری و خودامدادی کنند. برای رسیدن به این مهم باید با کمک تبلیغات و آموزش سطح آگاهی مردم را نسبت به ریسک‌های بلایای طبیعی بالا برده و همچنین آنها را در مورد اقدامات و آمادگی و ایمن سازی در مقابله با بلایای طبیعی آموزش و مشارکت دهیم که در این بین انجام مانورهای شهری از اهمیت خاصی برخوردار است.

مشارکت‌های مردمی اصل آموزش‌هاست
سخنگوی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر در رابطه با آموزش شهروندان برای مقابله با بلایای طبیعی می‌گوید: این آموزش‌ها روش‌های مختلفی دارد که یکی از این آموزش‌ها می‌تواند از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی صورت گیرد اما بخشی از آموزش‌ها که همان آموزش مهارت‌هاست باید به صورت فردی انجام شود. البته ما در هر دو حوزه پیش‌بینی‌هایی صورت داده و اقداماتی انجام داده‌ایم.

حسین درخشان می‌افزاید: در حوزه فضای مجازی با راه‌اندازی سایت ماه نو سعی کردیم در قالب شبکه‌های اجتماعی در سطح وسیع اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی کرده و نحوه برخورد با بلایای طبیعی را به شهروندان یادآوری کنیم. همچنین با برگزاری دوره‌های آموزشی کمک‌های اولیه در سطح رایگان در حوزه آموزش مهارت‌های فردی نیز ورود پیدا کرده‌ایم.

به گزارش جام جم سرا، او ضمن تاکید بر نقش اصلی شهروندان در ارائه این آموزش‌ها تصریح می‌کند: اصل این آموزش‌ها بر اساس مشارکت‌های مردمی است و این مردم هستند که می‌توانند این اصول را آموزش دیده و به سایر شهروندان اطلاع‌رسانی کرده یا در موقع لزوم آنها را اجرایی کنند. از این رو از تمامی شهروندان تقاضا دارم که به صورت داوطلبانه مراجعه کرده و این مهارت‌ها را فرا بگیرند.

مشارکت جامعه یکی از ارکان مهم مدیریت بحران
یک جامعه‌شناس نیز در رابطه با نقش مشارکت‌های مردمی در مقابله با بلایای طبیعی می‌گوید: به طور کلی مشارکت‌های مردمی در همه امور اصل و اساس یک جامعه و شاخص مهمی است چراکه مشارکت جامعه در مقابله با بلایای طبیعی یکی از ارکان مهم مدیریت بحران به شمار می‌آید.

امان‌ا... قرایی‌مقدم می‌افزاید: گروه‌های مردمی می‌توانند به‌عنوان بستر مناسبی مطرح شوند که در زمینه پیشگیری، کاهش اثرات زیانبار بلایای طبیعی، کسب آمادگی قبل از وقوع حادثه، مشارکت در عملیات جست‌وجو، امداد، نجات و پشتیبانی و همچنین در مرحله وقوع و بازیابی و بازگشت به وضعیت اولیه روحی و روانی و اجتماعی پس از وقوع بلایا مورد استفاده قرار گیرند. البته لازمه مشارکت مردم، تغییر نوع نگاه مدیران به مقوله نقش و نوع مشارکت مردم در مقابله با بلایای طبیعی است.

سردرد در کمین است

جام جم سرا:درگیری در محل کار و جر و بحث با دوستان و همکاران یکی از شایع‌ترین عوامل سردرد در میان کارمندان و شاغلان به شمار می‌رود. سازوکار دقیق این پدیده هنوز مشخص نیست، ولی حساسیت بالای مسیرهای عصبی​مغز در بروز درد ​نقش دارد.

نقش تغییرات آب و هوایی را نمی‌توان بر شروع سردرد نادیده گرفت. موج گرما یا سرما هم ممکن است باعث سردرد شود. روزهای آفتابی، تغییر فشار هوا و هوای بارانی از دیگر عوامل مهم است.​ اگر سابقه سردرد دارید، ‌بهتر است در روزهای آفتابی از عینک آفتابی استفاده کنید.رایحه‌های تند علاوه بر این‌که در برخی افراد ایجاد حساسیت می‌کند، با تحریک دستگاه عصبی، شروع سردردهای میگرنی را نیز به دنبال دارد.روابط جنسی، مدل بستن موها و استفاده از سربند و کلاه‌های تنگ، بویژه در خانم‌ها، گاه باعث سردرد در نواحی پیشانی و شقیقه‌ها می‌شود. دم اسبی بستن موها که باعث کشیدگی بافت‌های رابط روی سر می‌شود نیز گاه سردرد​ در پی دارد.

نوع نشستن پشت میز، خم کردن گردن و تنه به سمت جلو و کج نشستن پشت میز بدترین حالات ممکن برای کارمندان به شمار می‌رود.

تنظیم فاصله نمایشگر رایانه تا چشم و قرار ندادن گوشی تلفن بین گوش و سرشانه هنگام استفاده از آن، از جمله نکاتی است که رعایت آنها بروز سردرد را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.مواد غذایی از جمله انواع پنیر مانند پنیر آبی، چدار و پارمزان به علت داشتن ماده‌ای به نام تیرامین، مصرف مواد گوشتی فرآوری ‌شده بخصوص انواع سرد آن، به دلیل داشتن مواد تیرامید و نیتریت و حذف وعده‌های غذایی در افرادی که مستعد ابتلا به سردرد و میگرن هستند، ممکن است عوامل مهمی برای مواجه شدن با این بیماری باشد. (ضمیمه سیب)

مترجم: ندا اظهری

منبع: WebMd

آندومتریوز​؛ خطری در کمین زنان

جام جم سرا:یکی از این بیماری‌ها «آندومتریوز» است که در آن بافت داخل رحم در جایی خارج از مکان اصلی خود رشد کرده و خطرات بسیاری مانند نازایی را برای زنان به دنبال دارد.​ دلیل ابتلا، نحوه کنترل و مدارا با این بیماری از نکته‌‍‌‌هایی است که باید همه خانم‌ها حتی آنهایی که با این بیماری درگیر نیستند، از آن آگاه باشند. گفت‌وگو با دکتر کتایون برجیس،متخصص زنان، زایمان و نازایی و جراح زنان را پیش‌رو دارید.

افراد چرا به بیماری آندومتریوز دچار می‌شوند؟

آندومتریوز در واقع نوعی کیست تخمدانی است و به پدید آمدن غده‌های آندومتریال در بیرون از آندومتر و عضله رحم گفته می‌شود. در آندومتریوز بافت مخاط رحم یا همان آندومتر در بیرون از محل اصلی خود شکل می‎گیرد. این مکان هر جایی بجز طحال می‎تواند باشد؛ هرچند بیشترین جایی که این اتفاق ممکن است در آن رخ دهد لگن است. در لگن نیز بافت تخمدان‎ها بیشتر از دیگر بافت‌ها درگیر آندومتریوز می‌شود. بافت درگیر شده همزمان با دوران قاعدگی شروع به خونریزی کرده و مشکلاتی مانند دردهای مزمن لگنی و نازایی ایجاد می‌کند.

به کیست‌های تخمدانی اشاره کردید. آندومتریوز چه تفاوتی با دیگر کیست‎ها دارد؟

شایع‌ترین نوع کیست‌های تخمدانی، کیست‎های «فولیکولار» یا کیست‌های «عملکردی» تخمدان است. در عملکرد طبیعی تخمدان، یک فولیکول طی چرخه قاعدگی آزاد و تخمک‎گذاری انجام می‎شود. گاهی این چرخه تغییر می‌کند؛ هنگام تخمک‌گذاری کیسه‎ای به نام فولیکول ایجاد می‏شود که تخمک درون آن شکل می‎گیرد. اگر تخمک از فولیکول آزاد نشود یا پس از آزاد شدن فولیکول از بین نرود، کیست تخمدان ایجاد خواهد شد. در واقع این نوع کیست‎ها بیماری جدی محسوب نمی‎شود و جزو کیست‎های خوش‎خیم است. آندومتریوز ممکن است نمایی مشابه آنها داشته باشد، اما همان‌طور که درباره آن توضیح دادم بسیار متفاوت است و برای درمان آنها باید از آزمایش CA-125 کمک گرفت، علاوه بر این‌که به درمان جدی نیاز دارند. در واقع این آزمایش میزان چسبندگی یا احتمال آن را به ما نشان می‎دهد. کیست‎های عملکردی تخمدان برای همه خانم‎ها پیش می‎آید و با علائمی مانند تاخیر در قاعدگی و دردهای قاعدگی همراه است. این مشکل با سونوگرافی قابل تشخیص است و هرچند به بیمار اطلاع داده می‎شود که خطر تورشن (چرخش کیست) و پارگی کیست وجود دارد، اما کیست‌های عملکردی سه ماه بعد درمان خواهد شد. با این حال اگر کیست دارای جزء جامد باشد باید از آزمایش CA-125 استفاده کرد.

شایع‎ترین نشانه‌های آندومتریوز چیست؟

دردهای لگنی یکی از نخستین علائم آندمتریوز است که بیشتر اوقات هنگام قاعدگی بروز می‎کند. این درد ممکن است چند روز قبل از دوران قاعدگی آغاز شود و تا چند روز پس از آن ادامه داشته باشد. خونریزی غیرطبیعی هنگام قاعدگی یا حتی بین دو قاعدگی نیز از دیگر نشانه‌های این بیماری است. همچنین در کنار این عوامل باید به تاخیر در بارداری، خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا تهوع که ممکن است هنگام قاعدگی بروز کند نیز توجه کرد. البته میزان درد همیشه نشانه قابل‌اعتمادی برای این بیماری نیست و با بروز این عوامل برای اطمینان بیشتر باید از آزمایش CA-125 استفاه کرد.

این آزمایش به چه منظور انجام می‎شود؟

در آندومتریوز، کیست‌های پرشده از مواد جامد یا مخلوط جامد و مایع به آزمایش‌هایی دیگر برای تعیین سرطانی بودن کیست نیاز دارند. به همین دلیل آزمایش CA-125 در کنار مارکرهای دیگر برای تشخیص درخواست می‌شود. در آندومتریوز و موارد دیگر خوش‌خیم مانند زمان قاعدگی، بارداری یا وجود عفونت‌های لگنی یا لیومیوم ممکن است این مارکر بالا گزارش شود. ضمن آن که طبیعی بودن آن، احتمال بدخیم بودن توده را کاملا رد نمی‌کند و درواقع این مارکر در آندومتریوز نشانه میزان شدت بیماری و میزان پاسخ به درمان است.

بیماری آندومتریوز به چه شکلی بروز پیدا می‎کند؟

در مراحل نخستین، بیماری به شکل ضایعات نقطه‌ای درون لگن ایجاد می‌شود و ممکن است چسبندگی خفیفی نیز وجود داشته باشد. ضایعات در این مرحله قابل برداشتن است و البته در صورت بی‌توجهی می‎تواند وخیم‎تر شود.

آیا می‎توان تشخیص داد بیمار پس از درمان توانایی باروری خواهد داشت یا خیر؟

هرچند هیچ آزمونی برای این وجود ندارد که نشان دهد بیمار حتما در آینده باردار خواهد شد یا خیر، اما افرادی که دچار این بیماری می‎شوند در صورت درمان باید دقت کنند و بسرعت برای بارداری تصمیم بگیرند، به این دلیل که آندومتریوز قابل بازگشت است. بیمار باید از مشاوره بارداری مناسب کمک بگیرد و زمان را برای بارداری از دست ندهد.

چگونه می‎توان خیلی سریع بیماری را شناسایی کرد؟

در مورد بعضی از بیماران ممکن است سال‌ها طول بکشد و سپس بیماری آندومتریوز تشخیص داده شود. شاید به این دلیل که هیچ‌‌یک از نشانه‌ها یا مجموعه‌ای از نشانه‌ها به طور قطعی تشخیص آندومتریوز را تائید نمی‌کند. بعلاوه علایم آندومتریوز مشابه دلایل شایع بیماری‌های دیگر است. بنابراین ممکن است فرد به بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا بیماری التهاب لگن (PID) دچار باشد. نشانه‌ها در همه زنان مشابه نبوده و علائم در افراد مختلف متفاوت است و بعضی زنان هیچ علامتی از بیماری بروز نمی‌دهند. زنان باید به این نکته توجه کنند که اگر فقط عادت ماهانه آنها دردناک باشد و هیچ علامت دیگری در آنان مشاهده نشود، قبل از هر جراحی تشخیصی یا درمانی​ ممکن است پزشک به آنها پیشنهاد کند که مصرف ضددرد را امتحان کنند. ​تشخیص​ندادن بموقع آندومتریوز بسیار آزاردهنده است. بسیاری از زنان در مورد این که چرا درد داشته یا این‌که چرا باردار نمی‌شوند، نگرانند و می‌ترسند؛ حتی ممکن است تصور کنند دچار سرطان شده‌اند. بنابراین باید بموقع برای تشخیص بیماری اقدام کرد، چون ​تشخیص​ندادن به​موقع هم فشار روانی بسیاری به آنان وارد می‎کند و هم می‎تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای بیمار به دنبال داشته باشد.

درمان این بیماری به چه شکل انجام می‌شود؟

بیمار همواره باید تحت نظر پزشک معالجش بوده و از مراحل و روند درمان نیز آگاهی داشته باشد. گاهی ممکن است درمان‎های دارویی در مورد بیماری موثر باشد. ساده‎ترین روش برای جلوگیری از پیشرفت بیماری استفاده از قرص‌های ضدبارداری و آمپول‎های سه‌ماهه تا سن یائسگی است. یکی از مواردی که گاهی پیشنهاد می‌شود و کاملا نیز اشتباه است، استفاده از «آی‌یودی» است. استفاده از این دستگاه نه‌تنها خونریزی را بیشتر می‏کند، بلکه هیچ تاثیری در جلوگیری از پیشرفت بیماری ندارد.

چه داروهایی برای این بیماری تجویز می‎شود؟

تاخیرهای قاعدگی پدیدآمده در بیماری آندومتریوز، بیماران را در معرض استروژن بالا قرار داده و خطر ضایعات بدخیم رحم را افزایش می‌دهد. به همین دلیل برای این بیماران مصرف پروژسترون​ دوره‌ای یا قرص‌های جلوگیری تجویز می‎شود تا با تنظیم سیکل‌های قاعدگی از این مشکل جلوگیری کند.

اگر نیاز به جراحی باشد، این جراحی به چه شکل انجام می‌شود؟ درباره مراحل جراحی توضیح می‌دهید؟

این جراحی با کمترین برش و درد پس از عمل همراه است و بیمار پس از 24 ساعت می‎تواند از بیمارستان مرخص شود. در این جراحی یک تلسکوپ بسیار کوچک از برش کم‌عرضی که زیر ناف ایجاد شده وارد بدن بیمار می‌شود. با این دوربین می‏توان لوله‎ها و محل کیست آندومتریوما را مشاهده کرد و محل چسبندگی‌ها را تشخیص داد. برای استفاده از وسایل جراحی مانند چاقو و قیچی جراحی نیز برش‌های بسیار کوچک دیگری زیر شکم ایجاد می‎شود و به این ترتیب جراح می‎تواند ضمن دیدن محل قرار گرفتن کیست، آن را از بدن جدا کرده و محل‌های دچار چسبندگی را نیز آزاد کند.

بیمار پس از جراحی امکان بارداری دارد. در این شرایط او باید به چه شکل برنامه بارداری را تنظیم کند؟

برای این بیماران برنامه درمانی IDF در نظر گرفته می‎شود. چنین بیمارانی پس از نابودی آندومتریوز، آمادگی طی مراحل درمان ناباروری را دارند؛ اما باید از قبل بدانند که می‏خواهند چند فرزند داشته باشند و برای آن‌که به آنچه می‏خواهند برسند باید زمان‌بندی درستی نیز داشته باشند.

این افراد نمی‎توانند بین دو بارداری بیشتر از چهار ماه جلوگیری داشته باشند و در بسیاری موارد باید پس از زایمان نخست بسرعت برای بارداری بعدی اقدام کنند.

بجز درمان دارویی و جراحی روش درمانی دیگری نیز برای بیماری آندومتریوز وجود دارد؟

هورمون‌درمانی یکی از روش‌هایی است که برای کاهش درد بیماری آندومتریوز از آن استفاده می‌شود. افزایش و کاهش هورمون‌ها در طول دوره عادت ماهانه باعث می‌شود آندومتر ضخیم شود و بریزد و خونریزی کند. با استفاده از این روش، رشد بافت آندومتر کم می‌شود. روش کمک‌باروری یعنی لقاح آزمایشگاهی برای بارداری از عمل جراحی بهتر است. در مواردی که برای درمان آندومتریوز از روش «هیسترکتومی» استفاده می‎شود؛ عمل جراحی برای خارج کردن رحم و تخمدان. البته در مورد آندومتریوز، هیسترکتومی به تنهایی کافی نیست؛ استروژن ممکن است آندومتریوز باقیمانده را تحریک کند و درد نیز باقی بماند. باید به این نکته توجه داشت که پس از هیسترکتومی، بارداری ممکن نیست.

این پنج علت را بشناسید

به رشد بافت رحم در جای دیگری از بدن آندومتریوز گفته می‏شود که برای سلامت زنان و بویژه احتمال بارداری در آنان بسیار تهدیدکننده است. اما علل چنین رویدادی در بدن بعضی‌ها چه ممکن است باشد؟ پنج علتی را که باعث می‎شود بافت رحم در جای دیگری از بدن شما رشد کند بشناسید.

1. عادت ماهانه عقبگرد: بیشترین علت آندومتریوز این نوع نقص در عادت ماهانه است. در این نوع عادت ماهانه، خون قاعدگی که حاوی سلول‌های آندومتر است به جای آن‌که از بدن خارج شود، از طریق لوله‌های رحمی وارد حفره لگنی می‌شود. سلول‌های آندومتر به دیواره لگن می‌چسبد و در آنجا رشد می‌کند. در حقیقت این سلول‎ها هرجا رشد کند هنگام قاعدگی مانند سلول‎های رحم عمل کرده و خونریزی ایجاد می‌کند.

2. رشد سلول‌های جنینی: این سلول‌ها، حفره‌های لگنی و شکمی را می‌پوشانند و از سلول‌های جنینی به وجود می‌آید. هنگامی که یک یا چند منطقه از پوشش شکمی تبدیل به بافت آندومتر شود، آندومتریوز گسترش می‌یابد.

3. زخم جراحی: بعد از انجام بعضی از جراحی‌‌ها، مانند هیسترکتومی (خارج کردن رحم) یا سزارین، سلول‌های آندومتر ممکن است به محل برش جراحی متصل شده و موجب بروز بیماری در فرد شود.

4. انتقال سلول‌های آندومتر: رگ‌های خونی یا مایع لنف ممکن است سلول‌های آندومتر را به دیگر قسمت‌های بدن انتقال دهد.

5. اختلال در عملکرد دستگاه ایمنی: ممکن است وجود اختلال در دستگاه ایمنی باعث شود بدن نتواند بافت آندومتر را که در بیرون از رحم رشد می‌کند، تشخیص بدهد و از بین ببرد.

درمان‌های تکمیلی برای آندومتریوز

برای درمان آندومتریوز روش‌های درمانی دیگری نیز وجود دارد که به آنها درمان‌های تکمیلی گفته می‎شود. البته بیشتر این درمان‌ها معمولا برای تسکین درد موثر است. در بسیاری از خانم‌ها تغییرات رژیم غذایی مثل حذف یک نوع غذای خاص مانند لبنیات یا محصولات گندم ممکن است به تسکین درد کمک کند.

همچنین درمان‌هایی همچون طب سوزنی، مصرف ویتامین B1 و منیزیم به درمان و کنترل عادت ماهانه دردناک کمک می‌کند. این روش‌ها همان‌طور که اشاره شد، درمان مکمل است و برای کنترل درد استفاده می‌شود.

علاوه بر آن ، این روش‌ها در مورد هر فرد ممکن است به شکل خاصی عمل کند، به همین دلیل باید آنها را تحت نظر پزشک متخصص انجام داد. برای کاهش دردهای ناشی از آندومتریوز چند درمان خانگی نیز وجود دارد که از میان آنها می‎توان به دوش آب گرم و پدهای گرماده اشاره کرد.

این کارها عضلات لگن را آرام و شل می‌کند و از گرفتگی و درد می‌کاهد. همچنین استفاده از داروهای غیراستروئیدی غیرالتهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و ورزش کردن به شکل روزانه را می‎توان به این فهرست افزود. البته این داروها نیز باید با مشورت متخصص مصرف شود. (ضمیمه سیب/حمیده پازکی)

خشم زمین در کمین بچه‌های مدرسه

جام جم سرا: در این مانورها به بچه‌ها آموزش می‌دهند که چطور از خودشان در برابر زلزله مراقبت کنند یا در صورت وقوع زلزله در مدارس، چه نکات ایمنی را برای خودشان و همکلاسی‌هایشان رعایت کنند.

برای کشوری که روی گسل زلزله قرار گرفته است؛ طوری که گفته می‌شود فقط طی صد سال اخیر بیش از 135 هزار نفر بر اثر زلزله جانشان را از دست داده‌اند، خیلی مهم است که دانش‌آموزش بداند در برابر حوادث طبیعی مثل زلزله، باید چه عکس‌العمل مناسبی نشان دهد و در چنین وضعیت بحرانی‌ای، چه کاری انجام بدهد که هم امنیت خودش تامین شود و هم امنیت دیگران را به خطر نیندازد.

امسال هم مانور زلزله در مدارس به مناسبت «روز ایمنی در برابر زلزله در مدارس» یعنی هشتم آذر برگزار می‌شود و هم‌اکنون شانزدهمین دوره این مانور سراسری با شعار «آیا مدرسه من در برابر زلزله ایمن است؟» هشتم آذر در مدارس سراسر کشور آغاز به کار کرده است.

معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی سازمان جوانان هلال احمر هم درباره اهداف مانور امسال به فارس توضیح داده است که این مانور با هدف کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله به وسیله ارتقای فرهنگ ایمنی و مقاوم‌سازی، ایجاد و ارتقای مهارت‌های فردی و جمعی جوامع دانش‌آموزی و واکنش صحیح و سریع در برابر زلزله و استفاده کاربردی و عملی از آموخته‌های نظری دانش‌آموزان برگزار می‌شود.

در این مانور، نحوه انتقال مصدوم، نحوه جای‌گیری مناسب در ساختمان در حین زلزله و اقدامات ایمنی پس از حادثه به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.

اما سوالی که پیش می‌آید این که آیا با وجود این‌که هر سال برای دانش‌آموزان سراسر کشور این مانور سراسری برگزار می‌شود، آیا دانش‌آموزان این مانورها را جدی می‌گیرند یا چند درصد دانش‌آموزان قدیم و جدید از برگزاری این کلاس‌های آموزشی و مانورهای مقابله با زلزله، چیزی به خاطرشان مانده است و به آن به دید کاربردی نگاه می‌کنند؟

آموزش‌ها با نوع بنای مدرسه، متناسب شود

احتمالش نزدیک به صفر است که یک دانش‌آموز تهرانی در مدرسه کپری درس بخواند، اما این‌گونه مدارس ناایمن در استان کرمان و سیستان و بلوچستان، راحت پیدا می‌شود.

محمد فرید لطیفی، معاون سازمان مدیریت بحران کشور در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به همین تفاوت سازه‌های مدارس در نقاط مختلف ایران می‌گوید: چون سازه‌های مدارس کشور با یکدیگر فرق دارد، بنابراین باید شکل آموزش‌هایی که در این مانورها به دانش‌آموزان ارائه می‌شود، با یکدیگر فرق داشته باشد.

بازنگری در ارائه آموزش‌ها، الزامی است که به اعتقاد لطیفی می‌تواند خروجی آموزش‌ها در مانور زلزله را کاربردی‌تر کند.

به گفته این مقام مسئول، نمی‌شود برای آموزش مقابله با زلزله در مدارس، فقط با یک نسخه واحد در همه مدارس کشور آموزش داد، بلکه نحوه جاگیری و پناه گرفتن در هر مدرسه با مدرسه‌ای دیگر متفاوت است. مثلا وقتی بنای مدرسه‌ای از خشت و گل باشد، پناه گرفتن زیر میز اشتباه است، زیرا پس از زلزله ممکن است بنای ساختمان کاملا فرو بریزد، اما اگر بنای مدرسه‌ای ایمن باشد، قرار گرفتن زیر میز می‌تواند به دانش‌آموز کمک کند تا در برابر زلزله، آسیب‌ کمتری ببیند.

محمد شکرچی‌زاده، معاون وزیر راه، مسکن و شهرسازی هم در گفت‌وگو با جام‌جم، ماهیت کلی اجرای این مانورها را مفید می‌داند و بر این عقیده است که دانش‌آموز حتی این اطلاعات و آموخته‌های مفید را به خانواده اش هم منتقل می‌کند.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در تفاوت ساختمان‌های مدارس کشور، اضافه می‌کند: معمولا مدرسه‌های چندطبقه به نسبت مدارسی که تعداد طبقات کمتری دارند، در برابر زلزله آسیب‌پذیرترند و به‌همین دلیل، آموزش به دانش‌آموزان با توجه به ساختمان مدرسه‌ای که در آن درس می‌خوانند باعث می‌شود که آمادگی بچه‌ها برای مقابله با زلزله بالاتر برود و آنها در برابر این حادثه، هوشیارتر عمل کنند.

مانور به درد مدارس فرسوده می‌خورد؟

همین چند وقت قبل بود که وزیر آموزش و پرورش به فارس اعلام کرد که حدود یک‌سوم مدارس کشور به مقاوم‎سازی و ایمن‎سازی نیاز دارد و برخی فضاهای مدرسه هم به تخریب و بازسازی مجدد نیاز مبرم دارند.

بسیاری از این مدارس فرسوده، عمری بیش از بیست تا سی سال دارند که خیلی از آنها در صورت وقوع زمین‌لرزه‌ای ضعیف، چندان دوام نمی‌آورد.

علیرضا سعیدی، دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند که مانور آمادگی در برابر زلزله، دردی از مدارس فرسوده کشور دوا نمی‌کند.

سعیدی توضیح می‌دهد که وقتی بنای مدرسه‌ای فرسوده است و از ایمنی کافی برخوردار نیست، باید به دانش‌آموز یاد دهید که هنگام وقوع زلزله در کدام نقطه ساختمان قرار بگیرد، زیرا برای ساختمان‌های ناایمن به محض وقوع زلزله‌ای مخرب، کل ساختمان فرو می‌ریزد و دیگر راهی برای فرار وجود ندارد که دانش‌آموز بخواهد در زیر میز یا چارچوب در قرار بگیرد.

یعنی به گفته سعیدی، وقتی آموزش‌های ایمنی در مقابل زلزله اهمیت دارد که ساختمان به‌طور کامل فرو نریزد و فرصتی برای پناه گرفتن وجود داشته باشد. مثلا در مدارس ایمن باید به دانش‌آموزان یاد داد که در‌صورت وقوع زلزله در چارچوب در، زیر میز یا کنار ستون بروند تا از خطر پرتاب اشیای آویخته به دیوار در امان بمانند و حتی مسئولان مدرسه می‌توانند نقاط ایمن کلاس و راهرو را با رنگ سبز و نقاط ناایمن را با رنگ قرمز برای دانش‌آموزان مشخص کنند، اما برای مدرسه‌ای که با یک زلزله، فرو می‌ریزد، این آموزش‌ها اتلاف‌وقت است.

اهمیت ایمن سازی مدارس فرسوده برای مقابله با زلزله، نکته‌ای است که رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم روی آن تاکید دارد و می‌گوید: با وجود فرسودگی برخی مدارس در کشور، باید ایمن‌سازی و نوسازی مدارس کشور در اولویت دولت قرار داشته باشد. گرچه طی سال‌های اخیر، تلاش‌های زیادی برای نوسازی مدارس شده، اما موضوع اینجاست که برای ایمن سازی همه مدارس فرسوده در برابر خطر زلزله، به تخصیص اعتبار کافی نیاز است.

معاون سازمان مدیریت بحران کشور هم تاکید می‌کند که با وجود طول عمر بیست تا سی ساله برخی مدارس و با توجه به این‌که آیین‌نامه‌های ساخت و ساز اصولی در بسیاری از مدارس فرسوده رعایت نشده، بنابراین واجب است همزمان با برگزاری چنین مانورهایی، مقاوم‌سازی ساختمان مدارس برای کاهش خطرات زلزله هم در اولویت قرار گیرد.

بچه‌ها را با شرایط واقعی آشنا کنیم

تجربه زلزله‌های بزرگی مثل زلزله ویرانگر بم نشان داد که زمان وقوع زلزله، بسیاری از امکانات ایمنی که قبل از زلزله در دسترس مردم بود، در زمان وقوع زلزله به‌صورت بی‌استفاده رها می‌شود.

مثلا بهره‌برداری از امکاناتی مثل آتش‌نشانی و اورژانس در زمان وقوع زلزله، معمولا با کندی و تاخیر طولانی مواجه است. یعنی نباید انتظار داشت وقتی ساختمان‌ها بر اثر زلزله فرو ریخته‌اند و حرکت خودروها در خیابان‌ها مختل شده است، اورژانس در مدت زمان هشت دقیقه بر بالین بیمار برسد یا آتش‌نشانی بلافاصله به محل حادثه برسد.

دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران هم عنوان می‌کند که باید در مانورهای زلزله‌ای که در مدارس برگزار می‌شود، آموزش‌ها طوری به دانش‌آموزان ارائه شود که با واقعیت‌های زمان وقوع زلزله مطابقت داشته باشد.

این‌که در مانورها، چند دانش‌آموز با برانکارد دانش‌آموز دیگری را جابه‌جا می‌کنند، اتفاقی است که به گفته سعیدی، به دور از واقعیت است و چنین اتفاقی در زلزله‌های واقعی اتفاق نمی‌افتد، بلکه باید به دانش‌آموز یاد داد که در وهله اول مسئول جان خودش است و در وهله دوم، اگر دانش‌آموز مقاطع بالاتر است، چند دانش‌آموز کم‌سن و سال‌تر را هم کمک کند.

بهترین نقطه پناه گیری در مدرسه از دید این مدرس آواربرداری، حیاط مدرسه است؛ البته به شرطی که حیاط مدرسه وسیع باشد و همچنین دانش‌آموزان در جایی جمع شوند که در آن چاه فاضلاب و خطر سقوط در آن وجود نداشته باشد.

همچنین به دلیل این‌که احتمال تاخیر در رسیدن نیروهای امدادی وجود دارد، سعیدی پیشنهاد می‌دهد که در مانورهای زلزله، خانوادهای دانش‌آموزان و بخصوص همسایه‌های مدرسه حضور داشته باشند، چون تجربه نشان داده است بهترین امدادگر دانش‌آموزان در مدارس در حین وقوع زلزله، همسایه‌های مدرسه هستند که می‌توانند نقش مهمی در زنده ماندن بچه‌ها داشته باشند.

ساخت درهای کلاس و راهروهای مدارس به صورتی که از بیرون باز شود، حرکت از سمت دیوار راه‌پله‌ها و نه حرکت در کنار نرده‌های راه‌پله، توجیه کردن بچه‌ها به نحوی که آماده باشند تا مدت زمان 24 ساعت هم منتظر رسیدن نیروهای امدادی باشند و هشدار به بچه‌ها درباره پس‌لرزه‌ها و تاکید بر این‌که که پس از وقوع زلزله اول، دوباره به کلاس درس برنگردند، نکات دیگری است که می‌تواند جان دانش‌آموزان را در برابر وقوع زلزله احتمالی، نجات دهد.

امین جلالوند‌ / ‌گروه جامعه

سرطان پروستات در کمین آقایان

جام جم سرا: به بیان دیگر غده مردانه‌ای به نام پروستات که به اندازه یک فندق است و در ناحیه لگن و زیر خروجی مثانه قرار گرفته است، قابلیت زیادی برای سرطانی‌شدن دارد. این غده که نقش بسیار مهمی در تولید مثل بازی می‌کند با افزایش سن مردان و از حدود ۴۰ سالگی بزرگ می‌شود و گاه آن قدر زیاد که راه ادرار را می‌ببندد. به همین دلیل به همه مردان توصیه می‌شود پس از ۴۰ سالگی و بویژه در سنین بالای 50 سالگی به طور سالانه برای اطمینان از سلامت پروستات خود تحت نظر پزشک باشند. چگونه پروستات سرطانی می‌شود؟

دکتر محمدعلی زرگر، جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که مردان نباید از مشکلات مربوط به پروستات و حتی سرطان پروستات بترسند چرا که در صورت تشخیص سریع و آغاز درمان، بهبود در بیماری‌های مربوط به پروستات، صد درصد است، می‌گوید: نشانه‌هایی وجود دارد که باید از سوی آقایان نسبت به وجود مشکلات پروستات جدی گرفته شود؛ علائمی چون نیاز فوری به ادرار کردن، مشکل در شروع ادرار کردن، درد حین ادرار، جریان ضعیف ادرار و قطره‌قطره آمدن ادرار، قطع و وصل‌شدن جریان ادرار، احساس تخلیه نشدن کامل مثانه بعد از ادرار کردن و تکرر ادرار در طول شب. همچنین خون در ادرار و کاهش وزن از علائمی است که می‌تواند نشان‌دهنده خطراتی برای پروستات باشد.

خطر سرطانی شدن پروستات با افزایش سن

دکتر زرگر با اشاره به این که سرطان پروستات اکنون دومین علت شایع مرگ در مردان است، می‌گوید: هر چه سن آقایان بالاتر رود احتمال سرطانی شدن پروستات‌ بیشتر می‌شود. عامل خطر اصلی این بیماری شامل سن زیاد، تمایلات ژنتیکی، عوامل خطر محیطی یعنی نوع تغذیه، رفتارهای جنسی غیرمتعارف، مصرف الکل و تماس با اشعه بویژه در برخی مشاغل می‌شود.

این اورولوژیست درباره بزرگی خوش‌خیم پروستات توضیح می‌دهد: اگر فردی پروستات بزرگ داشته باشد، ممکن است به نوعی سرطان خوش‌خیم پروستات مبتلا شده باشد که با استفاده از درمان‌های دارویی، درصد زیادی از مبتلایان به بزرگی پروستات بهبود می‌یابند. توجه داشته باشید سرطان پروستات ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا علائمی مانند بند آمدن ادرار، شب ادراری، زور زدن هنگام ادرار کردن را داشته باشد که در بزرگی خوش خیم پروستات هم دیده می‌شود.

تشخیص زودهنگام سرطان

مهم‌ترین توصیه از سوی متخصصان آن است که مردان از 50 سالگی به بعد برای تشخیص زودهنگام سرطان پروستات به طور سالانه تست PSA بدهند و پروستات شان نیز معاینه شود.

به گفته دکتر زرگر، با اندازه‌گیری آنتی‌ژن اختصاصی‌ خون یا PSA و همچنین معاینه می‌توان به تشخیص زودهنگام هر نوع مشکل در پروستات و درمان موثر آن اقدام کرد. البته افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند باید از 40 سالگی تحت معاینات و بررسی‌های سالیانه قرار بگیرند. توجه داشته باشید استفاده از تست PSA کمک می‌کند که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و هر نوع مشکل در پروستات و از جمله سرطانی شدن این عضو به طور قطعی درمان شود.

این متخصص تاکید می‌کند: سرطان پروستات به انواع کم خطر، با خطر متوسط و پرخطر تقسیم می‌شود.سرطان‌های پروستات با میزان PSA بیشتر از 20 جزو سرطان‌های پرخطر است که درمان آن از طریق جراحی و رادیوتراپی صورت می‌گیرد.

افرادی با میزان PSA کمتر از ده مبتلا به سرطان کم خطر و با میزان PSA ده تا 20 مبتلا به سرطان پروستات با خطر متوسط هستند. هرچه سرطان پروستات زودتر و نزدیک به مرحله کم خطر تشخیص داده شود احتمال درمان قطعی آن بیشتر است.

چربی و گوشت قرمز کمتر مصرف کنید

دکتر زرگر با تاکید بر این که مصرف زیاد از حد گوشت قرمز از یک سو و سابقه خانوادگی بیماری از مواردی است که سبب افزایش بروز سرطان پروستات در مردان می‌شود، می‌گوید: کاهش مصرف مواد پروتئینی (پروتئین حیوانی) و چربی برای پیشگیری از سرطان پروستات باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. بعلاوه امروزه ثابت شده افراد چاق بیشتر از لاغرها به سرطان پروستات دچار می‌شوند.

این اورولوژیست تاکید می‌کند: بررسی‌ها نشان داده است که گوجه‌فرنگی هم به دلیل داشتن ماده‌ای به نام لیکوپن ممکن است از سرطان پروستات پیشگیری کند. مصرف ترکیباتی که سلنیوم دارد (مانند گردو، جگر، ماهی و میگو) نیز در پیشگیری از سرطان پروستات موثر است.

برداشتن پروستات گاهی اوقات ممکن است باعث شود ترشحات تناسلی خارج نشود، اما از بین رفتن مردانگی مبنای علمی‌ ندارد، زیرا همان‌طور که می‌دانید هورمون‌های جنسی در بیضه‌ها ساخته می‌شوند. این قبیل باورهای نادرست از کم‌اطلاعی ناشی می‌شود.

پونه شیرازی ‌/‌ گروه سلامت

والدین مراقب باشند: کم‌خونی در کمین نیمی از کودکان

دکتر حسین اصفهانی گفت: گاهی اوقات برخی کودکان دچار زردی می‌شوند بنابراین احتمال بروز کم خونی در این کودکان بسیار بیشتر است و توصیه می‌شود مادران از سن چهار ماهگی به بعد قطره آهن را برای کودکانشان شروع کنند و آن را تا سن یک سالگی ادامه دهند و حتی گاهی اگر لازم شد دادن قطره آهن را تا دو سالگی ادامه دهند.

وی افزود: کم خونی فیزیولوژیکی در بیش از ۵۰ درصد کودکان بروز می‌کند و بعد از آن دوره تنها ۱۵ درصد کودکان دچار کم خونی می‌شوند که احتمال ابتلا به کم خونی در کودکان دختر و پسر یکسان است.

اصفهانی تصریح کرد: کودکانی که مجبور به استفاده از شیر خشک هستند کمتر دچار کم خونی می‌شوند چرا که شیرهای خشک دارای مواد غنی از آهن بوده بنابراین احتمال بروز کم خونی در آن‌ها بسیار کمتر است. کودکانی که از شیر گاو استفاده می‌کنند بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند و بهتر است از چهار ماهگی خوردن قطره‌های آهن را شروع کنند و زمانی که کودک توانایی مصرف غذاهای گوشتی را پیدا می‌کند احتمال بروز کم خونی در او کاهش می‌یابد.

این پزشک اضافه کرد: علامت کم خونی در کودکان شامل بی‌حوصلگی، بی‌حالی و افزایش گریه‌های کودک است اما در برخی موارد متاسفانه علامت ندارد.

وی خاطرنشان کرد: در نوجوانی قدرت جذب آهن بدن در پسران افزایش می‌یابد بنابراین احتمال بروز کم خونی در آن‌ها بسیار کاهش می‌یابد اما در دوره نوجوانی قدرت دفع آهن در دختران بالا می‌رود بنابراین دختران نوجوان بیشتر در معرض کم خونی قرار می‌گیرند. (ایسنا)

419

نارسایی‌ مزمن کلیه در کمین دیابتی‌ها و فشارخونی‌ها

کلیه‌های ما به اعضای مظلوم معروف هستند، چون با وجود ناراحتی، همچنان به کار خود ادامه می‌دهند تا جایی که کارایی خود را از دست می‌دهند و خاموش می‌شوند.

نارسایی مزمن کلیه ممکن است هر طیف سنی از کودک تا کهنسال را در هر دو جنس درگیر کند، اما دیابت، فشار خون و حتی پروستات خوش‌خیم اگر درمان ‌نشود ممکن است باعث نارسایی مزمن کلیه شود. دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، متخصص کلیه و مجاری ادرار، در این باره به جام‌جم می‌گوید: نارسایی کلیه دو نوع مهم حاد و مزمن دارد.

وقتی کلیه‌ها بتدریج و با گذشت زمان کارایی خود را از دست می‌دهند، نارسایی مزمن کلیه اتفاق افتاده است. صفری‌نژاد با بیان این مطلب می‌افزاید: بیش از 80 درصد موارد نارسایی مزمن کلیه قابل پیشگیری است و معمولا بر اثر سهل‌انگاری، کلیه‌ها از کار می‌افتند.

مثلا کودکی را در نظر بگیرید که دچار عفونت ادراری مکرر است و در بررسی‌ها معلوم شده برگشت ادرار دارد. اگر این مشکل درست و علمی درمان نشود، باعث بروز عفونت مکرر در کلیه می‌شود و به آن آسیب می‌زند و در نهایت نارسایی مزمن کلیه می‌شود. این متخصص کلیه توضیح می‌دهد: سنگ‌های کلیه راجعه هستند، یعنی عود می‌کنند و این مشکل بسیار ساده که می‌تواند با اقدام‌های آسان، درمان شود می‌تواند به نارسایی مزمن کلیه تبدیل شود؛ مثلا اگرسنگی شش هفت میلی‌متری به مدت 8 ـ 6 هفته در حالب گیر کند، می‌تواند کلیه فرد را از بین ببرد. حالا اگر این اتفاق برای هر دو کلیه بیفتد، بیمار کلیه‌هایش را که دچار نارسایی شده است، از دست خواهد داد.

بیماری‌ها هم باعث نارسایی کلیه می‌شوند

صفری‌نژاد با اشاره به این که برخی بیماری‌ها می‌توانند بر کلیه اثر بگذارند و عملکرد آن را مختل کنند، می‌گوید: سردسته آنها دیابت است و پس از آن فشارخون کنترل‌نشده. او ادامه می‌دهد: اگر دیابت کنترل نشود و بیمار تحت‌نظر پزشک نباشد طی 10 تا 15 سال باعث نارسایی کلیه خواهد شد. به طور کلی در جامعه ما شایع‌ترین علت نارسایی کلیه که کار را به پیوند می‌کشاند، دیابت است. متهم ردیف دوم، فشارخون است و اگر کنترل و درمان نشود، با گذشت زمان به کلیه آسیب می‌زند و عملکرد آن را دچار نارسایی مزمن می‌کند. به گفته این استاد دانشگاه، برخی بیماری‌های بافت کلیه هم اگر درمان نشوند، باعث نارسایی آن می‌شوند، مانند نشانگان نفروتیک.

مشکلی که دیر خود را نشان می‌دهد

دکتر صفری‌نژاد می‌گوید: متاسفانه علائم نارسایی مزمن کلیه برای خود بیمار قابل‌شناسایی نیست، اما وقتی آزمایش انجام می‌شود، نتایج نشان می‌دهد اوره و کراتینین خون بالاست و پزشک با توجه به این موضوع متوجه مشکل می‌شود. در غیر این صورت، چند سال بعد از ابتلا و وقتی کلیه‌ها 80 ـ 70 درصد عملکرد و کارایی خود را از دست داده‌اند و بیمار دچار کم‌خونی، حالت تهوع، خواب‌آلودگی و... شده، متوجه مشکل می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند و البته آن زمان دیگر خیلی برای درمان دیر است. این متخصص کلیه و مجاری ادرار توصیه می‌کند: با توجه به دیر ظاهر شدن علائم نارسایی مزمن کلیه، افراد مبتلا به فشارخون، دیابت، سابقه بیماری کلیوی در خانواده و افرادی که خودشان سابقه ابتلا به بیماری کلیوی داشته‌اند باید سالانه از نظر کارکرد و عملکرد کلیه بررسی شوند تا هر گونه اختلال در کارکرد و عملکرد کلیه‌ها در مراحل ابتدایی تشخیص داده و درمان شود.

نارسایی مزمن کلیه درمان هم دارد؟

این متخصص کلیه در پاسخ به پرسش فوق می‌گوید: درمان نارسایی مزمن کلیه در مراحل اول، نگهدارنده است؛ یعنی پزشک مصرف مایعات و مواد پروتئینی را محدود و رژیم غذایی خاصی برای بیمار توصیه می‌کند، اما در مرحله‌ای که مواد سمی در بدن تجمع پیدا کرد‌ه‌اند و کلیه‌ها نمی‌توانند آنها را دفع کنند، درمان جایگزین نیاز است. او درباره درمان جایگزین توضیح می‌دهد: درمان جایگزین، دو نوع است؛ همودیالیز یا دیالیز کردن بیمار و پیوند کلیه. بهترین روش درمان نارسایی‌ مزمن کلیه هم انجام پیوند است. به شرطی که بیمار شرایط خاص انجام این جراحی را داشته باشد. اگر این امکان وجود نداشته باشد، به ناچار دیالیز انجام می‌شود و پزشک تعیین می‌کند بیمار چند بار در هفته برای دیالیز مراجعه کند.

نارسایی حاد کلیه درمان دارد

دکتر صفری‌نژاد با بیان این که نارسایی حاد کلیه، ناگهانی اتفاق می‌افتد، ادامه می‌دهد: اگر بیمار هنگام عمل جراحی یا تصادف دچار خونریزی شدید شده، عضلاتش له یا به مسمومیت خاصی مبتلا ‌شود کلیه را ناگهان دچار نارسایی حاد می‌کند. او توضیح می‌دهد: نارسایی حاد کلیه معمولا قابل ‌درمان است و پس از گذشت چند هفته از درمان، کلیه‌ها دوباره کار خود را از سر می‌گیرند. او هشدار می‌دهد: اگر هم این نارسایی درست درمان نشود، به نارسایی مزمن کلیه تبدیل خواهدشد. کلیه‌ها رزرو یا ذخیره خیلی خوبی دارند و اگر تا 50 درصد عملکرد خود را از دست نداده باشند، معمولا میزان اوره و کراتینین خون بالا نمی‌رود؛ اما اگر میزان کراتینین خون به بیش از 1.8 برسد، یعنی بیمار در حال ابتلا به نارسایی مزمن کلیه است. البته نارسایی مزمن کلیه از نظر علمی چند مرحله دارد و درمان به این که بیمار در کدام یک از این مراحل قرار داشته باشد، بستگی دارد.

مراقب کلیه‌هایمان باشیم

دکتر صفری‌نژاد در نهایت تاکید می‌کند: افرادی که به بیماری‌هایی مثل دیابت، فشارخون و سنگ کلیه دچارند که ممکن است به نارسایی مزمن کلیه بینجامد، حتما باید سالانه از نظر سلامت کلیه بررسی شوند. متاسفانه اگر کسی دچار یکی از این بیماری‌های زمینه‌ای باشد و از آن به هر دلیل بی‌اطلاع بماند، بیماری‌اش در مراحل پیشرفته خود را نشان می‌دهد که شاخص‌ترین علائم آن که خود بیمار متوجه‌شان می‌شود رنگ‌‌پریدگی، خستگی، حالت تهوع و به علت جمع شدن اوره، خارش شدید پوست است.

زهرا صفوی سهی ‌/ ‌جام‌جم

تومور مغزی در کمین افراد چاق است

به گزارش ایسنا،‌ متخصصان اظهار داشتند مطالعه آنان که بر اساس تجزیه و تحلیل روی 13 تحقیق دیگر و با حضور 6000 فرد مبتلا به تومور مغزی انجام شده، تایید نمی‌کند چاقی موجب تومور مغزی می‌شود اما رابطه حائز اهمیتی را بین افزایش خطر ابتلا به تومور مغزی و شاخص توده بدنی پیدا کردند.

در این بررسی آمده است بیماران مبتلا به اضافه وزن نسبت به افرادی با وزن معمولی 21 درصد بیشتر احتمال دارد دچار تومور مننژیوما شوند اما بیماران چاق 54 درصد بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند.

متخصصان به بررسی دو نوع از شایع‌ترین تومورهای مغزی به نام‌های مننژیوما و «گلیوما» که 70 درصد موارد ابتلا به تومور مغزی را از بین 120 نوع شناخته شده در بر می‌گیرد، پرداختند.

تومور مننژیوما از بافت‌های پوشاننده مغز و نخاع و گلیوما از سلول‌های مغز و سیستم عصبی منشاء می‌گیرد. پزشکان در این بررسی متوجه وجود رابطه بین شاخص توده بدنی و تومور مننژیوما شدند در حالی که این ارتباط در تومورهای گلیوما مشاهده نشده است.

«گوندولا بیرنز»، یکی از متخصصان این مطالعه از دانشگاه «رگنسبورگ» آلمان گفت: در حالی که چاقی ممکن است با مننژیوما مرتبط باشد این ارتباط در تومورهای «گلیوما» کاملا مشخص نیست.

مکانیزم‌های زیست شناختی متعددی چاقی را با خطر سرطان مرتبط می‌کنند که از آن جمله می‌توان به افزایش سطح استروژن و انسولین اشاره کرد.

متخصصان همچنین مشاهده کردند فعالیت جسمی و بدنی با کاهش خطر ابتلا به تومور مننژیوما مرتبط است.

افرادی که بیشترین میزان فعالیت‌های بدنی را دارند 27 درصد کمتر از افراد کم تحرک در معرض ابتلا به این نوع تومور هستند.