برنامه غذایی و تغذیه مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان

برنامه غذایی و تغذیه مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان

تراکم مواد معدنی استخوان به سطح مواد معدنی موجود در استخوان ها ارجاع می شود، که نشان دهنده قدرت و تراکم آنها است.

تراکم مواد معدنی استخوان که به کمتر از سطوح عادی کاهش یابد، اما به اندازه ای کم نباشد که در قالب پوکی استخوان طبقه بندی شود، به نام استئوپنی شناخته می شود.

استئوپنی به طور کلی موجب درد یا نشانه های دیگر نمی شود. اما درک چگونگی پیشگیری از آن مهم است زیرا می تواند به پوکی استخوان تبدیل شود،

و در این حالت استخوان ها چنان ضعیف می شوند که به راحتی می شکنند.

سن یکی از دلایل اصلی تراکم مواد معدنی استخوان پایین است. با افزایش سن، استخوان ها شاهد روند از دست دادن مواد معدنی، حجم و ساختار خود هستند، که آنها را تضعیف کرده و در برابر شکستگی آسیب پذیرتر می سازد.

عوامل مختلفی می توانند به استئوپنی منجر شوند که از آن جمله می توان به اختلالات خوردن، مشکلات سوخت و ساز، شیمی درمانی، قرار گرفتن در معرض تابش اشعه، تاریخچه خانوادگی، ساختار بدنی نحیف، کمبود فعالیت جسمانی، سیگار کشیدن، و مصرف منظم نوشابه های گازدار و نوشیدنی های الکلی اشاره کرد.

بانوان در معرض خطر بیشتری نسبت به ابتلا به استئوپنی و استئوپروز یا پوکی استخوان قرار دارند.

نشانه های تعریف شده ای برای استئوپنی وجود ندارند و ممکن است فرد هیچ درد یا تغییرات دیگری را طی روند نازک‌تر شدن استخوان های خود تجربه نکند.

بر همین اساس است که انجام آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان پس از ۳۵ سالگی و هر چند سال یک بار اهمیت دارد.

اگر در گروه با خطر بالا برای ابتلا به استئوپنی قرار دارید با انجام برخی تغییرات ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی می توانید از کاهش تراکم مواد معدنی استخوان و تبدیل شدن آن به پوکی استخوان پیشگیری کنید.

به میزان کافی کلسیم مصرف کنید

کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای افزایش تراکم استخوانی است.

استخوان ها به طور عمده از کلسیم تشکیل شده اند، در نتیجه، این ماده مغذی برای پیشگیری از هر گونه بیماری مرتبط با استخوان حیاتی است.

در حقیقت، یک رژیم غذایی با سطح کلسیم پایین به تراکم استخوانی پایین و پوکی استخوان زودرس منجر می شود.

افرادی که در بازه سنی ۱۹ تا ۵۰ سال قرار دارند باید روزانه حدود ۱,۰۰۰ میلی گرم کلسیم مصرف کنند. برای بانوان، این رقم برابر با ۱,۲۰۰ میلی گرم در روز است.

شما می توانید نیاز روزانه خود به کلسیم را از طریق مصرف لبنیات ارگانیک، ماهی ساردین، سبزیجات سبز تیره مانند بروکلی، محصولات غنی شده سویا مانند توفو، میوه های خشک شده، و … تامین کنید. اگر یک رژیم غذایی متعادل ندارید، باید با پزشک خود درباره استفاده از مکمل های کلسیم مشورت کنید.

مصرف ویتامین D را افزایش دهید

ویتامین D یکی دیگر از مواد مغذی کلیدی برای پشتیبانی از سلامت استخوان ها است و نقشی مهم در کاهش خطر ابتلا به استئوپنی ایفا می کند.

ویتامین D به بدن در استفاده بهینه از کلسیم نیز کمک می کند.

مقدار مصرف روزانه توصیه شده ۲,۰۰۰ واحد بین المللی برای بزرگسالان است.

ویتامین D را می توانید از طریق مصرف تخم مرغ، ماهی سالمون، ماهی ساردین، شمشیر ماهی، و مواد غذایی غنی شده مانند غلات صبحانه و آب پرتقال تامین کنید.

همچنین، بدن هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می گیرد ویتامین D تولید می کند. برای تحقق این هدف روزی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آفتاب بگیرید.

فعال باشید

ورزش منظم برای سلامت کلی بدن انسان خوب است و سلامت استخوان ها نیز از فواید آن بهره‌مند می شوند.

استخوان ها در واکنش به استرس جسمانی شکل می گیرند، از این رو، فعالیت جسمانی منظم برای پیشگیری از کاهش تراکم مواد معدنی استخوان مفید است.

در حقیقت، سبک زندگی کم تحرک یک عامل خطر آفرین برای استئوپنی و پوکی استخوان محسوب می شود.

برای حفظ سلامت استخوان ها، انجام حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت جسمانی سبک روزانه در بیشتر روزهای هفته را فراموش نکنید.

فعالیت هایی مانند پیاده روی، دویدن آرام، کوهنوردی و رقص همگی انتخاب های خوبی برای تمرین دادن بدن و پیشگیری از استئوپنی محسوب می شوند.

انجام تمرینات ورزشی با استفاده از نوارهای لاستیکی به سلامت استخوان های بالا تنه کمک می کند و همچنین قدرت و تعادل را بهبود می بخشد.

سیگار کشیدن را ترک کنید

سیگار کشیدن برای سلامت کلی بدن و به ویژه سلامت استخوان ها مضر است. سیگار کشیدن می تواند از جذب کارآمد کلسیم در بدن جلوگیری کند و از این رو، توده استخوانی کاهش یابد.

در حقیقت، افراد سیگاری در معرض خطر بیشتری برای شکستگی استخوان نسبت به غیر سیگاری ها قرار دارند.

کافئین کمتری مصرف کنید

قهوه زمانی که در مقادیر محدود مصرف شود، برخی فواید سلامت را ارائه می کند، اما متاسفانه کافئین در هر شکلی برای سلامت استخوان ها خوب نیست.

مصرف بیش از اندازه کافئین می تواند در توانایی بدن برای جذب کلسیم اختلال ایجاد کند، که این ماده مغذی برای سلامت استخوان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

غذاهای سرشار از ویتامین K مصرف کنید

برای افزایش سطح تراکم مواد معدنی استخوان به مصرف ویتامین K توجه داشته باشید.

این ویتامین به بدن در تولید پروتئین هایی که برای سلامت استخوان ها ضروری هستند و کاهش مقدار کلسیم دفع شده از بدن کمک می کند.

برای تقویت استخوان های خود می توانید مواد غذایی سرشار از ویتامین K مانند کلم کیل، جوانه بروکسل، برگ شلغم، لبنیات تخمیر شده، آلو و بروکلی مصرف کنید.

پتاسیم بیشتری مصرف کنید

پتاسیم برای حفظ سلامت عضلات یک ماده مغذی مهم محسوب می شود، اما به حفظ سلامت استخوان ها نیز کمک می کند.

این ماده معدنی می تواند اسیدهایی که کلسیم را در بدن از بین می برند، خنثی کند.

همان گونه که پیش‌تر اشاره شد، کلسیم یک ماده مغذی مهم برای سلامت استخوان است.

از بهترین منابع برای پتاسیم می توان به موز، آووکادو، توت فرنگی، پرتقال، انبه، کیوی، زردآلو، خرما، هویج، سیب زمینی شیرین، اسفناج، بروکلی، چغندر سوئیسی و فلفل قرمز اشاره کرد.

میزان دوز توصیه شده روزانه برای بزرگسالان برابر با ۴,۷۰۰ میلی گرم است.

مواد غذایی سرشار از منیزیم مصرف کنید

برای بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر استئوپنی باید هر روز مواد غذایی سرشار از منیزیم مصرف کنید.

منیزیم برای بیش از ۳۲۵ سیستم آنزیمی در بدن که هزاران فعل و انفعال شیمیایی را کنترل می کنند و همچنین برای سلامت استخوان ها مهم هستند، مورد نیاز است.

منیزیم هورمون کلسی تونین را تحریک می کند، که به حفظ ساختار استخوانی کمک می کند.

از جمله منابع غذایی خوب برای منیزیم می توان به بادام، آووکادو، موز، لوبیا، دانه کدو تنبل، توفو، شیر سویا، گردو، سیب زمینی با پوست، ماست، غلات کامل، و سبزیجات سبز برگ اشاره کرد.

همچنین، شما می توانید پس از مشورت با پزشک از مکمل های منیزیم نیز استفاده کنید.

مصرف سدیم را کاهش دهید

نمک یکی از دلایل دفع بیش از حد کلسیم از طریق کلیه ها محسوب می شود.

در حقیقت، سدیم بیش از اندازه یک عامل خطر آفرین برای شکنندگی استخوان است.

برای بهبود سلامت استخوان ها، محدود کردن مصرف نمک اهمیت دارد.

بنابر پیشنهاد انجمن قلب آمریکا، روزانه باید کمتر از ۱,۵۰۰ میلی گرم نمک مصرف شود.

مواد غذایی سرشار از ویتامین C مصرف کنید

ویتامین C از کاهش تراکم مواد معدنی استخوان پیشگیری می کند. کلاژن، پروتئین اصلی در استخوان ها است و ویتامین C نقش کلیدی در تولید کلاژن ایفا می کند.

مصرف کافی ویتامین C می تواند به افزایش تراکم استخوان کمک کند. این می تواند به شکل گیری استخوان هایی قوی‌تر و همچنین، کاهش خطر شکستگی استخوان منتج شود.

برای دریافت ویتامین C می توانید مصرف میوه ها و سبزیجات سرشار از این ماده مغذی مانند پرتقال، فلفل دلمه ای، بروکلی، توت فرنگی، جوانه بروکسل، آناناس، کیوی، طالبی و گل کلم را مد نظر قرار دهید.

همچنین، شما می توانید پس از مشورت با پزشک از مکمل های ویتامین C استفاده کنید.

منبع:asriran.com

توصیه هایی برای تقویت ناخن و جلوگیری از شکستن ناخن ها

از آنجایی ظاهر زیبای ناخن ها برای بسیاری از مردم جهان اهمیت ویژه ای دارد، با در نظر گرفتن برخی تکنیک های ساده می توان از این شرایط پیشگیری کرد.

روش هایی برای جلوگیری از شکستن ناخن ها

ناخن هایی مرتب و سالم می توانند نقشی کلیدی در زیبایی دست های انسان ایفا کنند.

با این وجود برخی عوامل و شرایط می توانند به ضعف و شکننده شدن ناخن ها منجر شوند. از آنجایی ظاهر زیبای ناخن ها برای بسیاری از مردم جهان اهمیت ویژه ای دارد،

با در نظر گرفتن برخی تکنیک های ساده می توان از این شرایط پیشگیری کرد.

دور نگه داشتن ناخن ها از آب

هنگامی که موضوع تقویت ناخن ها مطرح می شود، اجتناب از مواجهه بیش از اندازه با آب می تواند بسیار مفید باشد

زیرا آب ناخن ها را نرم می کند. در مواجهه بیش از اندازه با آب، بستر ناخن ها به واسطه جذب آب گسترش می یابند، سپس تبخیر رطوبت موجب جمع شدن آنها می شود و از این رو،

ناخن ها به طور چشمگیری شل شده و مستعد پوست انداختن می شوند. برای پیشگیری از نرم شدن ناخن ها، هنگام شستشوی ظروف

همواره از دستکش ظرفشویی استفاده کنید و مدت زمان تعامل با آب را به حداقل برسانید.

سوهان زدن ناخن ها

چگونگی سوهان زدن ناخن ها می تواند موجب شکستن آنها شود.

ابتدا با استفاده از یک ناخن گیر ناخن های خود را کوتاه کرده و سپس با استفاده از یک سوهان مناسب به آنها شکل دهید.

زبری سوهان نباید به گونه ای باشد که به پوست اطراف ناخن ها آسیب وارد کند.

همچنین، سوهان زدن همواره در یک جهت عامل کلیدی در حفظ ناخن هایی سالم است.

حرکت عقب و جلو سوهان می تواند لبه های ناخن را تضعیف کند.

مصرف مکمل های بیوتین

بیوتین، یک ویتامین محلول در آب، تنها مکملی است که از نظر علمی نقش آن در تقویت ناخن ها ثابت شده است.

گاهی اوقات بهترین مکمل های ناخن آنهایی هستند که برای مو نیز کارایی دارند.

مو و ناخن ها وجوه اشتراک بسیاری دارند و مکمل هایی که برای درمان یکی شکل گرفته اند، اغلب به بهبودی شرایط دیگری نیز کمک می کنند.

بیوتین غیر سمی است و هیچ عارضه جانبی شناخته شده ای ندارد، اما پیش از آغاز مصرف بهتر است با پزشک مشورت کنید.

دور نگه داشتن ناخن ها از مواد شیمیایی

بسیاری از لاک های ناخن و لاک پاک کن ها پر از مواد شیمیایی هستند که موجب شکنندگی، خشکی، و نازک شدن ناخن ها می شوند.

اگر قصد دارید ناخن های خود را تقویت کنید، دوری از محصولات حاوی مواد شیمیایی مانند لاک های ناخن و لاک پاک کن های حاوی استون به هر قیمتی اقدامی عاقلانه است.

مواد شیمیایی می توانند به ناخن ها آسیب وارد کنند. اگر همچنان علاقه دارید از لاک های ناخن استفاده کنید، نمونه های فاقد مواد سمی و لاک پاک کن های فاقد استون را انتخاب کنید.

رسیدگی به کوتیکول ها

کوتیکول ها بخشی از پوست هستند و نقش مهمی در سلامت ناخن ها ایفا می کنند.

کوتاه کردن کوتیکول ها ممکن است به شکل گیری عفونت، خطوط سفید، و دیگر مشکلات ناخن منجر شود.

اگر ظاهر کوتیکول های خود را دوست ندارید با کمک یک مانکورزن حرفه ای آنها را پیرایش کنید.

برای حفظ سلامت کوتیکول ها، آنها را با روغن های مغذی مرطوب نگه دارید.

استراحت به لاک ها

بسیاری از بانوان تلاش می کنند تا لاک ناخن را در بیشترین زمان ممکن روی ناخن های خود حفظ کنند.

در همین راستا، به طور مداوم روی لاک پیشین لایه ای جدید از لاک زده می شود.

اما باقی ماندن لاک ناخن برای مدت بسیار طولانی روی ناخن ها به قدرت و سلامت کلی آنها آسیب وارد می کند.

حتی امن‌ترین لاک های ناخن در صورت استفاده طولانی مدت می توانند موجب شکنندگی، نازک شدن و خشکی ناخن ها شوند.

به عنوان مثال، اگر پنج روز به طور مداوم از لاک ناخن استفاده کرده اید، لاک را به طور کامل پاک کنید و به همان اندازه یعنی پنج روز فرصت احیا به ناخن ها بدهید.

دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم

یکی از عوامل کلیدی در داشتن ناخن هایی قوی حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل است.

مواد غذایی مانند بلوبری که سرشار از آنتی اکسیدان ها هستند به محافظت از سلول های بدن در برابر آسیب رادیکال های آزاد کمک می کنند،

در شرایطی که سبزیجات برگ‌دار آهن مورد نیاز برای قدرت ناخن ها را فراهم می کنند.

بادام سرشار از منیزیم است و گزینه ای فوق العاده برای صاف کردن خطوط عمودی ناخن ها است.

کلسیم موجود در لبنیات یک ماده معدنی مهم برای کمک به رشد ناخن ها است. برای حفظ سلامت ناخن ها استفاده از روغن ماهی، ویتامین D، و روغن نارگیل را فراموش نکنید.

انجام درمان های خانگی

اگر ناخن های شما به یک رسیدگی جدی نیاز دارند می توانید از روش های خانگی استفاده کنید.

همان گونه که پوست صورت گاهی اوقات به ماسک برای آبرسانی نیاز دارد، ناخن ها نیز همین گونه هستند.

برای ناخن ها زرد می توانید از یک روش ساده شامل لایه برداری با آب لیمو و جوش شیرین استفاده کنید.

اگر ناخن ها فوق العاده خشک شده اند، آنها را در روغن زیتون قرار دهید.

کوتاه نگه داشتن ناخن ها

هر اندازه که ناخن هایی بلند می توانند زیبا باشند، اما بهترین گزینه برای تقویت آنها اجتناب از بلند کردن بیش از اندازه است.

هرچه ناخن ها بلندتر شوند، احتمال آسیب دیدن آنها نیز بیشتر می شود.

احتمال شکستن ناخن های کوتاه در زندگی روزانه بسیار کمتر از ناخن های بلند است. همچنین، حفظ ظاهر زیبای ناخن ها هنگامی که کوتاه‌تر هستند، راحت‌تر است.

مراجعه به پزشک

اگر ناخن های شما همچنان شکننده باقی مانده اند، بدون در نظر گرفتن این که چه میزان تلاش برای ترمیم و تقویت آنها کرده اید، شاید زمان مراجعه به یک پزشک متخصص فرا رسیده باشید.

منبع : asriran.com

توصیه هایی برای تقویت ناخن و جلوگیری از شکستن ناخن ها

روش های خانگی و گیاهی برای جلوگیری از سرطان پوست

روش های خانگی و گیاهی برای جلوگیری از سرطان پوست

تغذیه مناسب برای جلوگیری از پیری مغز و الزایمر

استرس مداوم، چاقی و حتی افسردگی، احتمال تند شدن روند پیری مغز را بیشتر می‌کنند. اگر می‌ترسید مغزتان با پا گذاشتن به میانسالی و سالخوردگی پیر شود،

به جای حل کردن جدول و شطرنج بازی کردن، سراغ این خوراکی‌ها بروید.

محققان می‌گویند کسانی که این اصول را در تغذیه خود رعایت می‌کنند، به احتمال ۳۰ تا ۵۰ درصد کمتر گرفتار آلزایمر می‌شوند.

سبزیجات برگ‌سبز مانند اسفناج و کاهو:

محققان می‌گویند برای اینکه این سبزیجات تاثیر مثبتی بر سلامت مغزتان بگذارند، باید حداقل شش وعده در هفته سراغشان بروید. از نظر آنها سبزی هرچه سبزتر، بهتر.

دیگر سبزیجات:

برای جوان نگه داشتن مغز، تنها نباید سراغ برگ‌سبزها بروید.

مغز شما به دیگر سبزیجات هم نیاز دارد و حداقل یکبار در هفته باید آنها را مصرف کنید.

آجیل:

نه‌ تنها به خاطر کنترل شدن اشتهایتان، بلکه برای سالم ماندن مغزتان، هر هفته پنج بار سراغ آجیل بروید و هر بار لااقل یک مشت از آن را میل کنید.

راه دیگر مصرفِ آجیل اضافه کردن آن به سالادتان است.

از طرف دیگر، به جای مصرف شیرینی در میانه روز، می‌توانید سراغ آجیل بروید.

بررسی‌ها نشان می‌دهد کسانی که کمتر از پنج بار در هفته شیرینی‌جات میل می‌کنند، مغز سالم‌تری دارند.

میوه‌های بنفش:

آلو سیاه، انگور سیاه، شاتوت و خلاصه میوه‌هایی که رنگ بنفش دارند دوست مغز شما هستند.

به گفته محققان، اگر در هفته دوبار یا بیشتر آنها را مصرف کنید، کمک بزرگی به حافظه و کارکرد مغزتان کرده‌اید.

لوبیا:

حداقل سه بار در هفته لوبیا را به غذاهایتان اضافه کنید تا دیرتر پیرمغزی بگیرید.

حبوبات ازجمله مواد غذایی هستند که باید جای ثابتی در سفره شما داشته باشند.

غلات سبوس‌دار:

سه وعده یا بیشتر در روز سراغ غلات سبوس‌دار بروید.

مصرف نان‌های سبوس‌دار هم به حفظ جوانی مغز شما کمک خواهد کرد.

ماهی:

یک‌بار در هفته ماهی بخورید. بیشتر هم شد، بهتر. قزل‌آلا و سالمون گزینه‌های مناسبی برای دور زدن این بیماری هستند.

از نظر محققان شما تنها تا چهاربار در هفته اجازه دارید گوشت قرمز میل کنید

برای فرار از گوشت قرمز، به هیچ وجه سراغ سوسیس و کالباس و فراورده‌های گوشتی آماده نروید. نباید بیشتر از یکبار در هفته آنها را میل کنید.

طیور (مرغ یا بوقلمون):

به جای طبخ هرروزه گوشت قرمز، دوبار در هفته سراغ ماکیان بروید.

این گوشت‌های سفید برخلاف گوشت‌های قرمز، دوست مغز شما هستند.

روغن زیتون:

چربی‌های غیراشباع و حاوی امگا ۳ باید همیشه در غذاهای شما استفاده شوند.

روغن‌زیتون یکی از محبوب‌ترین انواع این چربی‌هاست که نه‌تنها می‌توانید آن را به سالادتان اضافه کنید، بلکه انواع قابل‌طبخش را هم می‌توانید در پخت‌وپز به خدمت بگیرید.

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات شما هنگام پخت‌وپز که می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به آلزایمر هم شود، استفاده از چربی‌های اشباع‌شده مثل کره و مارگارین در طبخ غذاست.

نباید بیش از یک قاشق چایخوری در روز از این چربی‌ها استفاده کنید.

ماست:

فراورده‌های پروبیوتیک مثل ماست دوست مغز شما هستند. اما در مقابل مصرف زیاد پنیر می‌تواند زمینه ابتلا به آلزایمر را فراهم کند. محققان می‌گویند بیش از یک وعده در هفته پنیر مصرف نکنید.

منبع:salamatnews.com

تغذیه مناسب برای جلوگیری از ایجاد کمردرد

تغذیه مناسب برای جلوگیری از ایجاد کمردرد

بسیاری افراد می‌کوشند با ماساژ و فیزیوتراپی با کمردرد مقابله کنند اما از تاثیر تغذیه مناسب برای حفظ سلامت ستون فقرات بی‌خبرند.

چه خوراکی‌هایی برای پیشگیری یا کاهش کمردرد مناسب‌اند؟

تقریبا ۸۰ درصد آلمانی‌ها به طور مداوم از انواع کمردرد رنج می‌برند. تحرک کم، کشیدگی عضلات و ساییدگی مهره‌ها از دلایل شایع چنین دردهایی هستند.

معمولا ورزش و روش‌های سنتی مثل ماساژ و فیزیوتراپی به عنوان روش‌های رایج برای کاستن از ناراحتی‌ها و مشکلات چنین عارضه‌ای تجویز می‌شوند.

اما یک رژیم غذایی مناسب نیز می‌تواند تاثیری جدی در جلوگیری از درد کمر داشته باشد.

اکثر مردم تاثیر آب و مایعات، سبزی‌ها و لبنیات بر سلامتی ستون فقرات و استحکام اسکلت را دست‌کم می‌گیرند.

آب و مهره‌های ستون فقرات

آب نقشی چند وجهی در عملکرد ستون فقرات ما ایفا می‌کند.

بیرون مهره‌ها محکم به نظر می‌رسد در حالی که درون آنها مانند اسفنج است و یک چهارم وزن هر مهره را آب تشکیل می‌دهد.

با هر فشاری که به ستون فقرات وارد می‌شود، دیسک بین مهره ‌که مثل کمک فنر عمل می‌کند، تغییر شکل می‌دهد.

با هر فشار، آب از هسته اصلی دیسک بین‌مهره‌ای که ماده‌ای ژله‌ای شکل دارد، خارج می‌شود. با قطع فشار، ماده خارج شده دوباره جذب می‌شود.

بدن افراد برای داشتن ستون فقرات محکم اما منعطف به نوشیدن یک و نیم الی دو لیتر آب در روز نیاز دارد.

این میزان می‌تواند از آب معدنی، سبزی‌ها، آب میوه یا دمنوش‌ های گیاهی شیرین نشده تامین شود.

لیمو ترش، برش پرتقال یا برگ تازه نعنا می‌تواند آب لوله‌کشی یا آب معدنی را خوش طعم کند و عطش برانگیز باشد.

چه خوراکی‌هایی برای پیشگیری یا کاهش کمردرد مناسب‌اند؟

فرآورده‌های لبنی

کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد آلی برای تشکیل استخوان است و کمبود آن به پوکی استخوان می‌انجامد.

فرآورده‌های حیوانی چون شیر، ماست و پنیر منابع غنی کلسیم هستند.

در پنیر مقادیر زیادی فسفر نیز وجود دارد که همراه با کلسیم به استحکام و ساخت توده استخوان کمک می‌کند.

فسفر و کلسیم لازم است به طور متعادل در بدن وجود داشته باشند و استخوان‌سازی مستلزم وجود متوازن این دو عنصر در بدن است.

هر اختلافی در نسبت این دو عنصر در کار استخوان‌سازی اختلال ایجاد می‌کند. یکی از عوامل این اختلال، مصرف فست‌فودها و نوشابه‌های گازدار و شیرین است.

بدن برای جبران این عدم تعادل، ناچار است از استخوان‌ها کلسیم بگیرد و این به نوبه خود موجب مشکلاتی می‌شود.

برای همین هر مرد باید روزانه یک و نیم گرم کلسیم یا فسفر دریافت کند؛ میزانی که برای زنان یک گرم در روز است.

این مقدار در دو لیوان شیر یا دو تکه پنیر وجود دارد. شیر و ماست و پنیر علاوه بر این حاوی ویتامین کا نیز هستند که جلوی تحلیل رفتن توده‌های استخوانی را می‌گیرد.

سبزی‌ها

کلم یا اسفناج نیز سرشار از کلسیم هستند. سبزی‌های سبز دو عنصر بود و منیزیم هم دارند که برای استحکام اسکلت‌بندی لازم‌اند.

بور روند جذب کلسیم، منیزیم و فسفر در بدن و استخوان‌سازی را تسهیل می‌کند. بور و منیزیم علاوه بر اسفناج در کلم بروکلی یا کاهوپیچ نیز وجود دارند.

کاهو یا اسفناج، ویتامین ب کافی را نیز به بدن می‌رساند؛ ویتامینی که موجب محکم‌تر شدن استخوان‌ها و اسکلت می‌شود.

بهتر است هر کس در وعده‌های غذایی روزانه، سه نوع سبزی مصرف کند. ویتامین کا و روی نیز برای داشتن استخوان‌های سالم مفیدند.

برنج طبیعی، غلات سبوس‌دار و تخم‌مرغ در کنار سبزی‌ها این مواد آلی ضروری را به بدن می‌رسانند.

منبع:salamatnews.com

دلایل لخته شدن خون در رگ ها و روش های جلوگیری

دلایل لخته شدن خون در رگ ها و روش های جلوگیری

دلایل لخته شدن خون در رگ ها و روش های جلوگیری

لخته های خون یا آن چه در پزشکی به ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) ارجاع می شود، لخته هایی هستند که در سیاهرگ های لگن، ساق پا، ران یا دیگر مناطق بدن تشکیل شده و جریان خون را مسدود می کنند.

در صورت حرکت و مسدود کردن رگ های خونی در ریه و شکل گیری آمبولی ریوی که زندگی انسان را در معرض تهدید قرار می دهد، لخته های خون می توانند مرگ آفرین باشند.

بهترین روش برای پیشگیری از لخته خون آگاهی و پرهیز از خطرات مرتبط با توسعه DVT است …

دوره های طولانی از عدم تحرک

نشستن طولانی مدت یا عدم تحرک یکی از ایده آل‌ترین شرایط برای تشکیل لخته خون است، که در این حالت عضلات منقبض نمی شوند.

به عنوان مثال، مسافرت های هوایی طولانی مدت بین قاره ای، سفر با اتوبوس یا خودرو شخصی را می توانید مد نظر قرار دهید.

این عدم تحرک می تواند به طور قابل توجهی جریان خون را کاهش داده و به شکل گیری لخته خون منجر شود.

دوره های طولانی سکون (به عنوان مثال، پس از عمل جراحی یا جراحت) نیز به عنوان شرایط خطر آفرین برای تشکیل DVT در نظر گرفته می شوند.

سن و وزن بدن

اضافه وزن می تواند به مشکلات سلامت مختلف منجر شود که تشکیل لخته خون یکی از آنها محسوب می شود.

حمل وزن اضافی بدن فشار روی سیاهرگ های موجود در لگن و پاها را افزایش می دهد. همچنین، افرادی که بیش از ۶۰ سال سن دارند در معرض خطر بیشتری برای تشکیل DVT قرار دارند.

با این وجود، لخته های خون و DVT می توانند در هر سنی شکل بگیرند، به ویژه اگر تعدادی از عوامل خطر آفرین وجود داشته باشند.

بارداری

در زمان بارداری، مادر مجبور است وزنی اضافی را به ویژه در سه ماه پایانی با خود حمل کند.

این فشار اضافی می تواند استرس و فشار بر سیاهرگ های موجود در لگن و پاها را افزایش دهد.

افزون بر این، خطر ابتلا به یک DVT یا لخته خون شش ماه پس از زایمان نیز همچنان وجود دارد.

این مساله به ویژه برای مادرانی که پس از زایمان کم تحرک هستند بیشتر صادق است.

جراحت یا عمل جراحی

استراحت طولانی مدت در بستر پس از یک آسیب دیدگی یا عمل جراحی می تواند به شکل گیری یک DVT منجر شود.

هر گونه دوره طولانی مدت ایستایی – همانند بستری شدن در بیمارستان – می تواند به کاهش انقباض در عضلات پاها، کاهش گردش خون، و خطر بالاتر شکل گیری لخته خون منجر شود. بیماران فلج نیز در معرض خطر بالای DVT قرار دارند.

قرص های ضد بارداری

اگرچه محصولات ضد بارداری لزوما موجب شکل گیری لخته خون نمی شوند، اما برخی انواع قرص های ضد بارداری می توانند خطر DVT را در زنان تقریبا ۴۰ درصد افزایش دهند.

قرص های ضد بارداری و درمان جایگزینی هورمون، که شامل هورمون های استروژن و پروژسترون می شود، ممکن است عوامل لخته شدن خون را تشدید کنند و زنان را در معرض خطر ابتلا به DVT قرار دهند.

سیگار کشیدن

اگر فردی سیگاری هستید، از این مساله آگاهی دارید که لطفی در حق سلامت بدن خود نمی کنید.

سیگار کشیدن می تواند بر گردش خون و توانایی خون برای لخته شدن تاثیرگذار باشد و خطر DVT را افزایش دهد. با این وجود، مرگ و میر ناشی از DVT و آمبولی ریوی در بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) به واسطه ترکیبی از عوامل، از جمله اختلالات لخته شدن خون و کاهش تحرک افزایش یافته است.

زمینه ژنتیکی

اگر سابقه ژنتیکی یا خانوادگی مرگ در زمان حیات پدر (DVP) دارید، خود را در معرض خطر یک لخته خون بدانید. سابقه خانوادگی DVT و آمبولی ریوی (PE) هر دو از عوامل خطرآفرین برای DVP  هستند.

منبع:asriran.com

از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

[ad_1]

تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، دهمین دور گفت وگوهای دینی مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با شورای پاپی گفت وگوی ادیان کلیسای کاتولیک واتیکان پیش از ظهر امروز (دوم آذرماه) با حضور کاردینال توران، رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان در واتیکان و ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و رییس شورای سیاست گذاری ادیان، حجت الاسلام والمسلمین ربانی، سفیر ایران در واتیکان و اکبر قولی رایزن فرهنگی کشورمان در محل شورای پاپی گفت وگوی ادیان رُم آغاز شد.

کاردینال ژان لوئی توران، طی سخنانی، گفت: بسیار خوشحالیم که در این دو روز میتوانیم امیدها، نگرانی ها و افکارمان را در مورد هر آنچه که در رابطه با مقولات مهم برای مسلمانان و کاتولک هاست با یکدیگر تقسیم کنیم.

رییس شورای پاپی گفت وگوی ادیان ادامه داد: حضور ما در این جمع به معنای تداوم و روابط دوستانه عمیق فی مابین است؛ چهارمین اجلاس اخیر بین مسلمانان و مسیحیان که در تهران برگزار شد، نشانه دیگری از این روابط حسنه است.

قائم مقام پاپ در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به بسیاری از مشکلات موجود که در برخی از نقاط جهان و در برخی از شهرها و کشورها وجود دارد، گفت: مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

وی با طرح این سؤال که آیا ادیان بخشی از مشکلات هستند یا راه حلی برای آن؟، تصریح کرد: ادیان راه حلی برای مشکلات هستند و حتی زمانی که با مشکلات رو به رو هستیم به گفت وگو می پردازیم این نشانی از امید محسوب می شود.

قائم مقام پاپ به مشکلاتی همچون تغییرات جوی، بیابان زایی، کمبود منابع آبی، آلودگی هوا، آب و زمین و چالش هایی که این موضوعات را تهدید می کند، اشاره کرد و افزود: ما نمی توانیم این چالش ها و مشکلاتی که باعث گرسنگی، تشنج ها، خصومت ها، مهاجرت های توده ای انسان ها، قاچاق انسان ها و ... می شوند را به فراموشی بسپاریم.

وی در پایان سخنان خود، اظهار کرد: ما در اینجا با روحی از اخوت، حکمت و امید گردهم آمده و برای مردم جهان به دعا و کار می پردازیم که در آن نقشی مثبت و ارزنده را برای صلح، امنیت و برکت برای تمامی اعضای خانواده بشری ایفا می کند.

مسلمانان و مسیحیان قرون متمادی است که در کنار یکدیگر به سر می برند و باید بدانیم که یکی از نقش های مهم دین این است تا مردم را در برابر آنچه که بیماری دینی است، محافظت کند و در میان کسانی که به نام دین به بنیادگرایی و خشونت می پردازند و به دنبال منافع شخصی و ملی خود هستند، معتقدیم که ادیان می توانند نقش بسیار مهمی را در برقراری آشتی و صلح و محافظت ار زمین که همان خانه مشترک ماست، ایفا کنند.

در این نشست ابوذر ابراهیمی ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، میگوئیل آیوسو، دبیر شورا، مونسینیور خالد عکاشه، رییس بخش اسلام شورا و تعدادی از شخصیت های برجسته علمی واتیکان، خاموشی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، محمد جواد صاحبی، رییس شورای علمی دین پژوهان کشورمان  مسجد جامعی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، خسروپناه، رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، واعظ جوادی، رییس مؤسسه علوم وحیانی اسراء، مظاهری، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیدوست ابرقوئی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی، یثربی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و رمضان رستم آبادی، از اداره مسیحیت کاتولیک مرکز بین المللی گفت وگوی ادیان  حضور داشتند.

دهمین دور گفت وگوهای دینی ایران و واتیکان، با عنوان «افراط گرایی و خشونت به نام دین؛ کدام رویکرد به دین؟» به مدت دو روز (2 و 3 آذرماه) در رُم برگزار می شود.

---

منبع:
خبرگزاری مهر

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است از گسترش بیماری دینی جلوگیری کنیمادیان راه حلی برای مشکلات است

۱۱ فرمان برای جلوگیری از شب ادراری کودکان

[ad_1]

به گزارش بلاغ، 11 توصیه موثر برای پیش گیری از شب ادراری کودکان به شرح ذیل ارایه شده است.

1) نوشیدن مایعات را قبل از خواب کودک محدود کنید. بعد از شام نوشیدن حداکثر یک لیوان آب کافی است.

2) از دادن نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند کولا یا چای به کودک خودداری کنید. این نوشابه‌ها تولید ادرار را زیاد می‌کنند.

3) کودک را پیش از خواب به توالت بفرستید. اگر مثانه‌اش پر نیست، مجبورش نکنید آن را خالی کند. این کار باعث می‌شود رختخوابش را خیس کند زیرا در کار مثانه اختلال به وجود می‌آورد.

4) شب‌ها چراغ توالت را روشن بگذارید. گاه ترس از تاریکی باعث می‌شود، کودک رختخوابش را ترک نکند.

5) محدود کردن مصرف مایعات در طول روز هیچ کمکی به بهبود شب ادراری نمی‌کند. محدود کردن مالیات باید حداکثر دو تا سه ساعت قبل از خواب کودک باشد.

6) والدین باید سعی کنند با آرامش و صبر با کودکان برخورد کنند.

7) والدین باید از توبیخ و تنبیه کودک خودداری کنند و بدانند شب ادراری یک عمل زشت نیست.

8) بیدار کردن کودک درفاصله‌های معین برای ادرار کردن.

9) گذاشتن دستگاه شب زنگ در رختخواب کودک و بیدار شدن او با ایجاد صدا.

10) به کودک اجازه دهید که بداند وی مقصر نیست. به او کمک کنید که ملحفه‌های خیس را بردارد، اما این را تنبیه به حساب نیاورید بلکه حمایت کننده وی باشید.

11) تهیه و نصب ورقه‌ای بالای سر کودک که در آن شب‌های خیس کردن با رنگ قرمز یادداشت شود و همچنین کودک برای شب‌هایی که جای خود را خیس نکرده است، مورد تشویق قرار بگیرد.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
کاروفناوری کَلالهدانلود گجت کاروفناوری کلاله دوستان ارجمند برای اینکه کاروفناوری را همیشه در بیتوته پورتال جامع شامل خبر، سرگرمی، …هنرمند ژاپنی تانو استاد از حس تعادل قوی خود برای ساخت مجسمه های کوچک و جذاب از سکه توصیه هایی برای پرورش خلاقیت کودکانخلاقیت کودکانخلاقیت ، شکل کنترل شده یا محدود شده ای از تخیل است خلاقیت ها ی افراد نه سایر مطالب تربیت کودک مراقبت در دوران بارداریمراقبت از کودککودک داریمراقبت از نوزادتغذیه مناسب بارداری مجله اینترنتی برترین ها پورتال خبری و سبک …بارها از زبان خیلی ها شنیده ایم که صبحانه یکی از مهم ترین وعده های غذایی به حساب می آیدپنج اشتباه عمده والدین در برخورد با نوجوانانروشهای پیشگیری از چاقی کودکان برای به دنیا آوردن کودک باهوش، چه باید کرد ؟ علت دیر برنامه غذایی کودک خوش قد و بالاروشهای پیشگیری از چاقی کودکان برای به دنیا آوردن کودک باهوش، چه باید کرد ؟ علت دیر سایت خبری تحلیلی بویر نیوزکمک میلیارد تومانی شهرداری مشهد برای ساخت زائرسرای کهگیلویه و بویراحمد اعلام شماره آذر طب اسلامی وسنتی عقیلی خراسانیدکتر احمد صادقیان مدرس حوزه و دانشگاه چکیده یکی از مباحث مطرح در بحث علم و دین کاروفناوری کَلاله دانلود گجت کاروفناوری کلاله دوستان ارجمند برای اینکه کاروفناوری را همیشه در دسکتاپ کودکان روانشناسی کودکان،کودکان و والدین،سرگرمی کودکان،تربیت خلاقیت در کودکانبیماری کودکان شعر کودکانهکودکانوالدینسرگرمی کودکانتربیت کودکانقصه درمان خانگی برای سرفه بچه ها درمان خانگی برای سرفه بچه ها هیچ چیز برای والدین ناراحت‌کننده‌تر از شنیدن صدای سرفه بچه پنج اشتباه عمده والدین در برخورد با نوجوانان روشهای پیشگیری از چاقی کودکان برای به دنیا آوردن کودک باهوش، چه باید کرد ؟ علت دیر زبان باز بچه‌های باهوش چه اسباب‌ بازی‌ هایی دوست دارند؟ راه حل هایی برای کودکان بد غذا آمورش آرام کردن ذهن کودکان با حرکت یوگا تصاویر داروسازی پزشکان ایران با نزدیک شدن به شبهای امتحان خوردن دارو برای برخی از دانشجوها و دانش آموزان تبدیل به یک میان کمردرد – سیب سلامت ۱۰ راه جلوگیری از واریس پا خرفه؛ سبزی همه فن حریف آموزش کمک های اولیه در برق

روش قرآن در علاج و جلوگیری از پدیده تکفیر

[ad_1]

چکیده

یکی از مسائلی که در قرآن بر آن تاکید شده، عدم تکفیر مسلمانان است. قرآن راهکارهایی به مسلمانان پیشنهاد کرده است تا از این پدیده که جان مسلمانان دیگر را به خطر می‌اندازد، جلوگیری کند. یکی از روش‌های قرآن شتاب نورزیدن در تکفیر کسی است که اظهار اسلام می کند. هم چنین توصیه به شک نکردن در اسلام دیگران، توصیف کردن دو گروه مسلمان در حال جنگ به ایمان، امر به اصلاح بین دو گروه در حال نزاع و با عظمت نشان دادن خون مسلمان، از راه‌های علاج تکفیر می‌باشد که قرآن به آن پرداخته است. این نوشتار در پی آن است که با موشکافی در آیات الهی، روش قرآن در علاج و جلوگیری از پدیده تکفیر را بیان کند.
کلید واژه :روش قرآن، علاج، تکفیر، عدم شک، ایمان، اصلاح، خون مسلمان.

مقدمه

در طول تاریخ اسلام، افراد و گروه‌هایی بوده‌اند که مخالفان خود را تکفیر می‌کردند و با کوچک ترین عاملی آنان را از دین اسلام خارج کرده و حکم به وجوب قتل آنان می‌دادند. همواره تکفیر گروهی از مسلمانان توسط گروهی دیگر به دلیل معارض بودن مبانی و یا عدم فهم مبانی یکدیگر، موجب وارد شدن آسیب‌های زیادی به امت اسلامی گردیده است. از نظر اسلام، مسلمان کسی است که شهادتین را بر زبان جاری می‌سازد؛ گرچه در باطن، اعتقاد دیگری داشته باشد. بر اساس شریعت اسلامی، صحیح نیست فرقه‌ای اسلامی و یا فردی از امت اسلامی را بی دلیل متهم به کفر کند، مادامی که اعتراف به شهادتین کند، و ضرورتی از ضروریات دین را انکار نکند. به همین سبب در این نوشتار، سعی شده است تا راه کارهای قرآن، در علاج و جلوگیری از پدیده‌ی خطرناک و مخرب تکفیر بیان شود و این که قرآن از چه طریقی با این پدیده مبارزه کرده است. از آن جا که گروه‌های تکفیری خود را مسلمان، و مسلمانان دیگر را کافر می‌دانند ضروری است تا برای همه مشخص شود که روش این گروه، خلاف قرآن و اسلام اصیل است. در خصوص این موضوع با عنوان‌‌هایی؛ مانند تکفیر در قرآن و سنت، به آن پرداخته شده، اما بیشتر به صورت کلی گویی بوده است، ولی در این نوشتار به آیات به صورت جزئی و با دقت بیشتر پرداخته شده است، تا موضوع کاربردی تر شود. این مقاله، موضوع خود را چنین دنبال کرده است: معنای لغوی و اصطلاحی تکفیر، روش قرآن در علاج تکفیر، حق تکفیر از آنِ چه کسی است و در پایان به مخالفت تکفیری‌ها به ویژه وهابیت، از منش قرآن پرداخته شده است.

تکفیر در لغت و اصطلاح

واژه تکفیر مصدر باب تفعیل است که از ریشه «کفّر یکفّر» گرفته شده و ثلاثی مجرد آن «کفر» است. کفر در لغت همان طور که در المفردات آمده، به معنای پوشاندن شیء است. شب را کافر گویند چون اشخاص را می‌پوشاند و زارع را کافر گویند، زیرا تخم را در زمین می‌پوشاند، بعد گوید کفر نعمت، پوشاندن آن است با ترک شکر و بزرگ ترین کفر، انکار وحدانیت خداوند یا نبوت است. (2)
زبیدی و جوهری کفر را به ضد ایمان معنا کرده و در ادامه تکفیر را به فروتنی، محو کردن و از بین بردن چیزی معنا کرده‌اند. (3) زبیدی یکی از معانی تکفیر را کافر دانستن دیگران دانسته است: و کفره تکفیرا: نسبه إلی الکفر. (4) درکتاب معجم اللغة العربیة المعاصرة نیز آمده است: «کفَّر الشَّخصَ: کفّره: حمله علی الکفر و نسبه الیه و قال له کفرت»؛ (5) تکفیر یک شخص،؛ یعنی که او را کافر دانسته، یا نسبت کفر به او داده و یا به او گفته شود کافر شدی. وی در ادامه گوید: به عده‌ای که جماعت تکفیری می‌گویند به این سبب است که این گروه، افرادی سخت گیری هستند که اهل معصیت را به کفر متهم کرده و عده زیادی را تکفیر و به قتل می‌رسانند. (6) عبدالمنعم نیز در ذیل ماده تکفیر گوید: تکفیر نسبت دادن یکی از اهل قبله به کفر است. (7)
از بین این معانی که برای کفر گفته شد، هنگامی که به صورت مطلق آورده شود، غالباً به معنی ضد ایمان به کار می‌رود، هم چنان که ملاعلی قاری به این مطلب اشاره کرده است. (8)
کفر در اصطلاح همان طور که ایجی گفته، عدم تصدیق پیامبر و انکار یکی از ضروریات دین است. (9) ابن حزم نیز گوید: کفر در دین، صفت کسی است که آنچه که خدا ایمان به آن را واجب کرده است، بعد از اتمام حجت انکار کند. (10) ابن تیمیه نیز معتقد است کفر، عدم ایمان به خدا و رسول است. (11) وی در جای دیگر کفر را انکار ضروری دین و احکام متواتر دانسته است. (12) در کتاب دیگرش نیز گوید: همانا کفر عبارت است از تکذیب رسول خدا از آن چه خبر داده است و امتناع از پیروی حضرت در صورتی که علم به صدق پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دارد؛ مانند: فرعون و یهود و مثل آن‌‌ها. (13) فخر رازی گفته است: کفر به معنی عدم ایمان؛ یعنی عدم تصدیق ضروریاتی است که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آورده است. (14) ابن الوزیر نیز می‌گوید: اصل کفر تکذیب عمدی چیزی از کتاب خدا یا یکی از پیامبران است و یا تکذیب چیزی که پیامبران آن را آورده‌اند البته در صورتی که آن چیز به طور مشخص از ضروریات دین باشد. (15)
بنابراین کفر در اصطلاح عبارت از عدم ایمان به خدا، رسول و انکار ضروری دین است. طبق این تعریفی که از علمای اهل سنت ذکر شد، کسی که منکر خدا، نبوت و ضروریات دین نباشد، از دایره‌ی کفر خارج است. تکفیر نیز به این معناست که شخصی یک نفر از مسلمانان را کافر بداند.

بخش اول) تأمل و عدم شک در اسلام دیگران

الف) عجله نکردن در حکم کردن در مورد دیگران

از روش‌های قرآن در علاج پدیده‌ی تکفیر، امر کردن مؤمنان به درنگ و عجله نکردن در حکم به عدم اسلام دیگران است که این امر در حالت جنگ صادر شده است: خداوند می‌فرماید:
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا ضَرَبْتُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَتَبَیَّنُواْ وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ أَلْقَى إِلَیْکُمُ السَّلاَمَ لَسْتَ مُؤْمِنًا تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیَاة الدُّنْیَا فَعِندَ اللّهِ مَغَانِمُ کَثِیرَة کَذَلِکَ کُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ اللّهُ عَلَیْکُمْ فَتَبَیَّنُواْ إِنَّ اللّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا) ؛ (16) ‌ای کسانی که ایمان آورده اید هنگامی که در راه خدا گام بر می‌دارید (و به سفری به جهاد می‌روید) تحقیق کنید و به کسی که اظهار صلح و اسلام می‌کند نگویید مسلمان نیستی، به خاطر این که سرمایه ناپایدار دنیا (و غنائمی) به دست آورید، زیرا غنیمت‌های بزرگی در نزد خدا (برای شما) است، شما قبلاً چنین بودید و خداوند بر شما منت گذارد (و هدایت نمود) بنابراین (به شکرانه این نعمت بزرگ) تحقیق کنید، خداوند به آنچه عمل می‌کنید آگاه است.
در روایات و تفاسیر شأن نزول‌هایی درباره‌ی این آیه نقل شده است که با هم شباهت دارند؛ از جمله این که: پیامبر بعد از بازگشت از جنگ خیبر، اسامة بن زید را با جمعی از مسلمان‌ها به سوی یهودیانی که در یکی از روستاهای فدک زندگی می‌کردند فرستاد، تا آن‌ها را به اسلام و یا قبول شرایط ذمه دعوت کنند. یکی از یهودیان به نام مرداس که از آمدن سپاه اسلام با خبر شده بود اموال و فرزندان خود را در پناه کوهی قرار داد و به استقبال مسلمانان شتافت، در حالی که به یگانگی خدا و نبوت پیامبر گواهی می‌داد. اسامه‌ی بن زید به گمان این که مرد یهودی از ترس جان و برای حفظ مال اظهار اسلام می‌کند و در باطن مسلمان نیست، به او حمله کرد و او را کشت و گوسفندانش به غنیمت گرفت؛ هنگامی که خبر به پیامبر رسید پیامبر از این جریان سخت ناراحت شد تا این که آیه‌ی فوق نازل شد. (17)
با دقت در آیه به این نکته پی می‌بریم که نباید در اطلاق کفر بر دیگران و لو این که قبلاً کافر بوده یا این که در باطن کافر، ولی به ظاهر ادعای اسلام کرده و شهادتین بر زبان جاری کرده است، عجله کرد، بلکه باید سخنش را پذیرفت.
طبری مفسر سرشناس اهل سنت این آیه را مخصوص زمان جنگ دانسته و آن را به عدم عجله در تکفیر دیگران تفسیر کرده است:
(إذا ضربتم فی سبیل الله) یقول إذا سرتم مسیر الله فی جهاد أعدائکم (فتبینوا) یقول فتأنوا فی قتل من أشکل علیکم أمره فلم تعلموا حقیقة إسلامه و لا کفره و لا تعجلوا فتقتلوا من التبس علیکم أمره و لا تتقدموا علی قتل أحد إلا علی قتل من علمتموه یقیناً حربا لکم والله و لرسوله؛ (18) زمانی که در راه خدا گام بر می‌دارید؛ یعنی زمانی که برای خدا در مسیر جهاد با دشمنان هستید. تحقیق کنید؛ یعنی در قتل کسی که امرش بر شما مشکل شده است و نمی‌دانید که آیا او واقعاً اسلام آورده و یا کافر است، عجله نکنید تا مبادا کسی را به قتل برسانید و کسی را نکشید مگر اینکه به یقین بدانید که او با شما، رسول و خدا قصد جنگ دارد.
البته وی برای روشن شدن مطلب به معنی لغوی «فتبینوا» اشاره کرده و آن را به تأنی و درنگ - خلاف عجله - معنی کرده است. (19)
بیضاوی نیز همین تفسیر را کرده و معتقد است مراد از «فتبینوا» عدم عجله در حکم کردن به کسی است که در جنگ، اظهار اسلام می‌کند (20) و در ادامه گوید: و لا تبادروا إلی قتلهم ظنا بأنهم دخلوا فیه اتقاء وخوفا فإن إبقاء ألف کافر أهون عندالله من قتل امری مسلم و تکریره تأکید لتعظیم الأمر؛ (21) در قتل آن‌ها به این گمان که از ترس و تقیه داخل در اسلام شده‌اند، عجله نکنید. همانا باقی بودن هزار کافر نزد خدا از قتل یک مسلمان آسان تر است و تکرار «فتبینوا» تاکید بر عظمت این امر است.
غزالی نیز در خصوص عدم عجله در تکفیر مسلمانان چنین گفته است: شایسته است که از تکفیر اگر راهی بر آن پیدا نشد، دوری کرد؛ زیرا مباح دانستن خون مسلمان که به توحید اقرار دارد، اشتباه است و اشتباه در ترک هزار کافر (زنده ماندن) از ریختن خون یک مسلمان آسان تر است. (22)
ناصر سعدی، مفسر مورد اعتماد وهابیان نیز در تفسیر جمله «فتبینوا» می‌گوید: زمانی که کسی برای جهاد با دشمنان خدا آماده شده است و به مقابله‌ی آن‌ها می‌رود، او مأمور به جست و جو در خصوص کسی است که می‌گوید من اسلام آوردم و قرینه محکمی نیز بر این دلالت دارد. کسی که تظاهر به اسلام در موقعیت جنگ می‌کند، به سبب حفظ جان خود از کشته شدن است، ولی آیه دلالت دارد که باید درباره‌ی او درنگ کرد و جست و جو کرد تا امر روشن شود و گرفتار اشتباه نشد. (23)
وی هم چنین در جای دیگر در ذیل همین آیه، به فایده‌ی عدم عجله در حکم به کفر دیگران پرداخته و معتقد است درنگ کردن در این امور باعث فواید زیاد و موجب دفع شر بزرگ می‌شود. با این کار دین آن شخص معلوم می‌شود به خلاف آن زمانی که با عجله درباره‌ی کسی حکم کنی؛ زیرا در صورت عجله کار به جایی کشیده می‌شود که شایسته نیست. (24)
فخر رازی نیز در ذیل آیه گوید: مقصود از این آیه مبالغه در تحریم قتل مؤمنان بوده و مبالغه در ترکِ قتل آن‌‌هاست تا خون حرامی به تأویل ضعیف ریخته نشود. (25)
با دقت در آیه و نگاهی که مفسرین به آن داشته‌اند، به خوبی فهمیده می‌شود که چگونه خداوند امر به تأنی در حکم به تکفیر دیگران کرده است، آن هم در بدترین زمان‌‌ها؛ یعنی موقع جنگ که گمان دروغ و فریب می‌رود ولی خداوند در این حالات نیز دستور می‌دهد که درباره ی آن شخصی که تظاهر به اسلام می‌کند، عجله نکرده و او را به کفر متهم نکنند؛ هم چنانم که قرطبی نیز به این مطلب اشاره کرده است که: در فقه، حکم کردن به ظاهر ملاک و معیار است نه باطن. (26) در اهمیت این مطلب همین بس که حقیقت خداوند می‌خواهد بفرماید که چه قدر حکم به تکفیر خطر دارد. نفی اسلام از احدی جایز نیست مگر اینکه دلیل قطعی بر تکفیر او وجود داشته باشد. روایات نیز این مطلب را تایید می‌کنند؛ مثلاً این که اسامه بن زید می‌گوید: رسول الله اما را به سوی قبیله‌ی حُرقات فرستاد. صبح بر آن‌ها یورش بردیم و شکستشان دادیم. من و یک انصاری به مردی از آن‌ها رسیدیم. هنگامی که بر او مسلط شدیم، لا إله إلا الله گفت، او را کشتی؟ گفتم: او برای نجاتش، شهادت آورد. سپس رسول خدا آن قدر این جمله را تکرار کرد که من آرزو کردم‌ای کاش! قبل از آن روز، مسلمان نشده بودم. (27)

ب. عدم شک در اسلام دیگران

از روش‌های قرآن در علاج پدیده تکفیر، نهی از تشکیک در اسلام دیگران و حکم به کفر آن‌ها حتی در زمان جنگ است. قرآن در این می فرماید: (وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ أَلْقَى إِلَیْکُمُ السَّلاَمَ لَسْتَ مُؤْمِنًا) ؛ (28) به کسی که اظهار صلح و اسلام می‌کند، نگویید مسلمان نیستی.
از این آیه فهمیده می‌شود که وقتی کسی اظهار اسلام کرد، واجب است که حرف او را قبول کرده و او را کافر ندانست. از اطلاق این دستور نیز چنین برداشت می‌شود که نباید سخن آن کسی که ادعای اسلام می‌کند، حمل بر تقیه و یا ترس او بکنند، بلکه باید سخن او را که می گوید: من مسلمانم، بدون هیچ قید و شرطی پذیرفت.
فخر رازی نیز در ذیل بیان معنی سلام، شبیه همان کلام بیضاوی را ذکر کرده است: سلام دو معنا دارد یکی این که مراد از سلام، تحیت بر مسلمانان است؛ یعنی وقتی کسی به شما با سلام تحیت گفت، نگویید او این کلمه را به سببِ پناه آوردن به شما گفت و حرف او را قبول نکرده و بر او شمشیر کشیده و مالش را تصاحب کنید، بلکه در این خصوص دست از او برداشته و سخن او را در آنچه به ظاهر گفته است، قبول کنید و معنی دیگر سلام این است که کسی که از جنگ با شما دست کشیده است، نگویید مؤمن نیستید. (29)
طبری در ذیل این بخش از آیه نساء، به جنگ نکردن با شخصی که اظهار اسلام کرده، اشاره می‌کند: و لا تقولوا لمن استسلم لکم فلم یقاتلکم مظهرا لکم أنه من أهل ملتکم و دعوتکم لست مؤمنا؛ (30) کسی که تسلیم شما شده است و با شما جنگ نمی‌کند و به ظاهر می‌گوید من از اهل دین شما هستم، نگویید مؤمن نیستی.
شوکانی تفسیر جالبی از این قسمت آیه کرده است: مراد از نهی در «لا تقولوا لمن القی ...»، نهی مسلمانان از مسامحه در آن چیزی است که کافر درباره‌ی اسلامش به آن استدلال کرده است و هم چنین نهی مسلمانان از این است که بگویند تظاهر به اسلامِ کافر به سبب پناهندگی و تقیه بوده است. (31)
بنابراین طبق این آیه اصل در حکم به اسلام دیگران، ظاهر است نه باطن؛ یعنی در خروج شخصی از کفر، تظاهر به اسلام کافی است، همان طور که علمای اهل سنت این اصلی را قبول کرده‌اند و بر آن تأکید می‌کنند. شاطبی در کتاب الموفقیات به این مسئله اشاره کرده است: اصل در احکام، حکم به ظاهر است، هم چنان که پیامبر با این که از طریق وحی منافقان و غیره را می‌شناخت، ولی طبق ظاهر عمل می‌کرد. (32)

بخش دوم) توصیف به ایمان و تأکید بر اخوت ایمانی

الف) وصف طوایف متحاربه به ایمان

از روش‌های قرآن در علاج انحرافات افراد و جامعه، تنبیه به اصل ایمان است. خداوند طایفه‌های مسلمانان را که در حال جنگ با هم هستند، اهل ایمان نامیده است:
(وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِن بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِن فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَة فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ
) ؛ (33) هرگاه دو گروه از مؤمنان با هم به جنگ پردازند در میان آن‌ها صلح برقرار سازید و اگر یکی از آن‌ها بر دیگری تجاوز کند با طایفه ظالم پیکار کنید تا به فرمان خدا باز گردد، هرگاه بازگشت (و زمینه صلح فراهم شد) در میان آن دو بر طبق عدالت صلح برقرار سازید، و عدالت پیشه کنید که خداوند عدالت پیشگان را دوست دارد. مؤمنان برادر یکدیگرند، بنابراین میان دو برادر خود صلح برقرار سازید، و تقوای الهی پیشه کنید تا مشمول رحمت او شوید.
شأن نزول این آیات به دلیلِ نزاع بین دو طایفه‌ی معروف مدینه؛ یعنی اوس و خزرج بوده است.
هم چنان که می‌بینیم در این آیه جنگیدن مسلمان‌ها با یکدیگر، که از گناهان کبیره است، موجب خروج از دایره‌ی مسلمانی نشده است. (34) ثعلبی نیز با استدلال به این آیه می‌گوید: این آیات دلالت بر این دارد که بغی، ایمان را از بین نمی‌برد؛ زیرا خداوند آن‌ها را در حالی که اهل بغی هستند، برادران ایمانی نامیده است. (35)
ابن قدامه نیز در ذیل این آیات پنج فایده ذکر کرده که اولین آن این است که قرآن، مسلمان‌هایی را که با یکدیگر در حال جنگ هستند و اهل بغی می‌باشند، از ایمان خارج نکرده و آن‌ها را مؤمنان نامیده است. (36) عینی نیز در ذیل این آیه اشاره کرده که خداوند اهل قتال را مؤمن دانسته و از ایمان خارج نکرده است. (37)
البانی نیز در ذیل این آیه به مطلب عدم تکفیر اهل بغی اشاره کرده و گوید: خداوند در این آیه فرقه‌ی تجاوزگر را که با فرقه‌ی حق و مؤمن جنگ می‌کند، حکم به کفر نکرده است. (38) این بار نیز به این مسئله اشاره کرده است که جنگ بین مؤمنان آن‌ها را از دایره ایمان خارج نمی‌کند، هر چند موجب ضعف ایمان آن‌ها می‌شود. (39)
البته در روایات اهل سنت نیز به این مطلب اشاره شده است که بین دو طایفه‌ای که در حال جنگ با هم بودند، به هر دو گروه، مسلمان اطلاق شده است؛ مانند این روایت که پیامبر فرمودند: «ابنی هذا سَیِّدٌ وَ لَعَلَّ الله أن یُصلِحَ بِهِ بین فِئَتَینِ من المُسلِمِینَ؛ (40) این فرزندم آقاست و امید است که خداوند توسط ایشان بین دو لشکر بزرگ مسلمین (لشکر امام حسن (علیه السلام) و معاویه) صلح برقرار سازد.» (41)
بنابراین خداوند ایمان دو گروه را که با هم در حال جنگ هستند، نفی نکرده است و حکم به کفر آن‌ها نمی‌کند، بلکه ذکر می‌کند که آن‌ها اهل ایمان هستند و این ایمان است که موجب صلح بین آن‌ها می‌شود؛ زیرا اگر یک طرف کافر بود در این صورت صلح معنا نداشت. پس طبق این منهج قرآنی نباید بعضی از مسلمانان برخی دیگر را تکفیر کنند، در حالی که خداوند حتی مسلمانان در حال جنگ را، از اهل ایمان شمرده است.

پاسخ به یک شبهه

ممکن است در این جا سؤالی مطرح شود که در برخی احادیث صحیح، جنگ و قتال مسلمان‌ها با یکدیگر کفر تلقی شده است، در این صورت این روایات با این آیات که اهل قتال را مؤمن دانسته است، چگونه قابل جمع می‌باشد؟ مثلاً در روایات نبوی آمده است که: «سِبَابُ المُسلِمِ فُسُوقٌ وَ قِتَالُهُ کُفرٌ؛ (42) ناسزا گفتن به مسلمان، فسق است و جنگیدن با او، کفر می‌باشد»، یا در روایت دیگر پیامبر فرمودند: «لَا تَرجِعُوا بَعدِی کُفَّارًا یَضرِبُ بَعضُکُم رِقَابَ بَعضٍ؛ (43) بعد از من کافر نشوید تا با جنگ یکدیگر را نابود سازید.»
این شبهه چنین پاسخ داده شده است:
اولاً: مراد از کفر در این روایات و روایات شبیه آن، کفر اصغر است که موجب خروج از دین نمی‌شود، خلافِ کفر اکبر که موجب خروج از دین است. کفر اصغر، همان کفر عملی است. این نوع کفر، انسان را از دایره‌ی اسلام خارج نمی‌کند. گناهانی که در قرآن و سنت کلمه‌ی کفر به آن اطلاق شده است و به حد کفر اکبر نمی‌رسد؛ مانند کفران نعمت از این جمله‌اند، ولی کفر اکبر، انسان را از حیطه‌ی اسلام خارج کرده و اعمال را از بین می‌برد. البته این تقسیمی است که اهل سنت کرده‌اند.
ابن قیم جوزیه در کتاب مدارج السائلین بعد از تقسیم کفر به دو نوع اکبر و اصغر، می‌گوید: کفر اکبر موجب خلود در جهنم می‌شود، خلافِ کفر اصغر که مستحق عذاب است فقط، نه خلودِ در جهنم. (44) وی در ادامه راه حلی را درباره‌ی این روایات «سِبَابُ المُسلِمِ فُسُوقٌ وَ قِتَالُهُ کُفرٌ» و غیره کرده و آن‌ها را به کفر اصغر حمل کرده است. همچنین به پاسخ ابن عباس در رابطه با آیه‌ی (وَمَن لَّمْ یَحْکُم بِمَا أَنزَلَ اللّهُ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْکَافِرُونَ
) ؛ (45) و آنها که به احکامی که خدا نازل کرده حکم نمی‌کنند، کافرند، اشاره کرده است که گفته است: مراد از کفر در این آیه، خروج از ملت نیست و این کافر مانند کسی نیست که به خداوند، فرشتگان، کتاب‌ها و پیامبران کفر ورزیده باشد. ابن تیمیه نیز شبیه همین توجیه را دارد. (46)
ثانیاً: اطلاق واژه‌ی کفر بر این موارد از باب شدت و تغلیظ است. چنان که ابن حجر در توجیه این روایات می‌گوید: فدل علی أن بعض الأعمال یطلق علیه الکفر تغلیظا؛ (47) این‌ها دلالت بر این دارد که اطلاق کفر بر برخی از اعمال به سببِ غلظت است و به معنی حقیقی؛ یعنی خروج از دین نیست.
پس این روایات ربطی به کفر به معنی خروج از دین ندارد، تا با آیات گفته شده، تعارض داشته باشد؛ بلکه مراد از کفر در آن‌‌ها، کفر اصغر است که حتی مسلمان نیز به موجبِ برخی از گناهان ممکن است این نوع از کفر را داشته باشد. اگر در متون دینی درباره‌ی فعل یا باوری، واژه‌ی کفر استعمال شده باشد، همواره دال بر کفر اکبر؛ یعنی کفری که شخص را از دین خارج می‌کند، نیست. بنابراین در تکفیر باید توجه داشت که برداشتی ظاهری از متن نداشته باشیم و هر کفری را حمل بر کفر اکبر نکنیم؛ جنگ و قتال مسلمین با یکدیگر کفر تلقی شده، ولی بدون شک این کفر،کفر اکبر نیست.

ب) امر به اصلاح بین اهل نزاع

اولین وسیله‌ی علاجِ اختلاف، بین دو طایفه‌ی در حال جنگ، که قرآن به آن اشاره کرده است، امر به آشتی دادن بین آن‌‌هاست. چون خداوند فرمود: (فَأصلِحُو بَینَهُما) . (48) این امر، تأکیدی از خداوند است بر مؤمنان که باید بین دو گروه مسلمان در حال جنگ، صلح برقرار کنند و این که آن‌ها را به حکم کتاب الله دعوت کنند. همچنان که مفسرین به این امر اشاره کرده‌اند؛ مثلاً جصاص می‌گوید: این دستوری است به اصلاح بین دو طایفه‌ی در حال جنگ و این که به کتاب و سنت و رجوع از بغی فرا می‌خواند. (49)
در این آیه امر به صلح، یک امر عامی است که باید بین این دو گروه متنازع انجام شود، بدون این که میل به یک طرف کرد و یا حکم به کفر آن‌ها شود. باید بین آن‌ها به عدالت صلح داد و تنها در صورتی که یک گروه بر دیگری بغی کند و از درخواست حکم به کتاب خدا امتناع کند، باید با طایفه متجاوز جنگید تا به حکم خدا گردن نهد. همچنان که مفسرین نیز به این مطلب اشاره کرده‌اند. (50)
این صلح آن قدر اهمیت دارد که در یک آیه دو بار تکرار شده است. یکی این که در آغاز جنگ سعی در اصلاح بین آن‌ها بکنید، دیگر این که اگر گروه متجاوز بعد از جنگ، زمینه اصلاح داشت، باز بین آن‌ها به عدالت صلح دهید. نکته‌ی مهم در این آیه آن است که در هر بار، خداوند حکم به کفر آن‌ها نکرده است بلکه با آن‌ها معامله‌ی اهل ایمان کرده است. این صلح در آیه‌ی بعدی نیز تکرار شده است. (فاصلِحوا بَینَ أخوَیکُم) تا به مسلمانان نشان بدهد که آشتی بهتر از تفرقه و اختلاف بین مسلمانان است. به همین سبب از این آیات فهمیده می‌شود که در اصلاح بین افراد و یا گروه‌های در حال نزاع، نباید حکم به تکفیر آن‌ها کرد، بلکه باید بین آن‌ها معامله‌ی اهل ایمان کرد.

ج) تأکید بر اخوت ایمانی

از روش‌های قرآن در علاج و جلوگیری از تکفیر یکدیگر، تأکید بر اخوت ایمانی بین دو گروه مسلمان است. خداوند به صراحت تمام مؤمنان را برادر یکدیگر دانسته و می‌فرماید: (إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَة فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ) ؛ (51) مؤمنان برادر یکدیگرند.
اخوت در عقیده و دین به مراتب از اخوت در نسب، قوی تر و پایدارتر است؛ زیرا برادری در نسب، در صورت مخالفت با دین قطع می‌شود، ولی اخوت در دین، با مخالفت با نسب، قطع نمی‌شود. (52) به همین سبب است که خداوند به مؤمنان درحال جنگ تأکید می‌کند که برادران یکدیگر هستند تا بین آن‌ها را اصلاح کند، گویا خداوند بر این امر تأکید می‌کند که مؤمنان که در حال جنگ با هم هستند، گویا در نسب و ولادت با یکدیگر برادرند.
ابن تیمیه در ذیل این آیه می‌گوید: با وجود این که مؤمنان در حال قتال با یکدیگر هستند، ولی آنها را برادر یکدیگر قرار داد، در حالی که خود خدا امر به قتال با اهل بغی و تجاوز کرده است، ولی هر بغی و ظلمی عموم مردم را از دایره‌ی ایمان خارج نمی‌کند. (53) ذهبی نیز می‌گوید: این آیه، مؤمنانِ در حال جنگ را اهل ایمان دانسته و خبر داده است که آن‌ها برادران یکدیگرند. (54) در کتاب اعلام السنه نیز آمده است که خداوند با این آیه مؤمنان را توصیف به ایمان کرده و آنها را برادر ایمانی خطاب کرده است و این نشان از آن دارد که چیزی از ایمان آنها را نفی نکرده است. (55)
سعدی در تفسیر خود در ذیل این قسمت از آیه می‌گوید: این پیمانی از پیمان‌های خداوند بین مؤمنان است، بر این اگر شخصی در مشرق یا مغرب زمین به خدا، ملائکه، کتب، پیامبران خدا و روز قیامت ایمان دارد، او برادر دینی مؤمنان است و این اخوت موجب می‌شود که مؤمنان هر چه برای خود دوست دارند، برای برادران ایمانی خود نیز دوست داشته باشند و هر چه بر خود نمی‌پسندند، بر آن‌ها نیز نپسندند. وی در ادامه این اخوت را راه علاج جنگ و تفرقه بین مؤمنان دانسته است، از این طریق که مؤمنان باید بین خود که برادر هم هستند، اصلاح کنند. (56)
چنان که قبلاً ذکر شد شأن نزول و سیاق این آیات درباره‌ی جنگ و نزاع بین دو گروه از مؤمنان است، ولی خداوند از هر دو گروه به ایمان یاد کرده و آنها را برادر ایمانی یکدیگر نامیده است، در حالی که آن‌ها گناه کار و اهل بغی بودند. چنان که در روایات فراوان در کتب حدیثی، تفسیری، تاریخی و اعتقادی اهل سنت آمده است که حضرت علی، اهل جمل، صفین و نهروان را که علیه ایشان می‌جنگیدند کفار ندانسته بلکه آن‌ها را برادر خود خطاب کرده است و آنها را فقط اهل بغی و نیز نافرمان معرفی کرده‌اند.
در تفسیر بغوی آمده است: «أن علی أبی طالب رضی الله عنه سئل و هو القدوة فی قتال: أهل البغی عن أهل الجمل و صفین أمشرکون هم فقال لا من الشرک فروا، فقیل: أمنافقون هم، فقال: لا إن المنافقین لا یذکرون الله إلا قلیلا، قیل: فما حالهم، قال: إخواننا بغوا علینا؛ (57) از علی که پیشوا در جنگ اهل بغی بود درباره‌ی اهل جمل و صفین پرسیده شد که آیا مشرکند. حضرت فرمود: از شرک فرار کردند. گفته شد: منافقند؟ حضرت فرمود: منافق که ذکر خدا نمی‌گوید مگر‌ اندک. گفته شد: پس حالشان چگونه است؟ فرمود: آن‌ها برادران ما هستند که از ما نافرمانی کردند.»
مثل همین روایت درباره‌ی اهل نهروان نیز نقل شده است. (58)
ناگفته نماند که جنگ حضرت علی با این گروه‌ها طبق دستور صریح پیامبر بوده است، چنان که حضرت علی فرمودند: «عَهِدَ إِلَی رَسُولُ الله فِی قِتَالِ النَّاکِثِینَ، وَ القَاسِطینَ، وَالمارِقینَ؛ (59) رسول خدا، از من برای جنگ با ناکثین و قاسطین و مارقین پیمان گرفت.» این روایت با چندین سند و در ده‌ها کتاب اهل سنت نقل شده است.
طبق این روایات، حضرت با اهل جمل، صفین و نهروان، معامله‌ی اسلام کرده و حکم به ایمان ظاهری آن‌ها داده و برادر ایمانی خود خطاب کرده است؛ و الا افرادی مثل معاویه در این که باطناً کافر بودند، شکی نیست، همان طور که خود حضرت علی به این مطلب اشاره کرده است. آن حضرت در نامه‌ی 16 نهج البلاغه، خطاب به یاران خود می‌فرماید:
وَأعطُوا السُّیُوفَ حُقُوقَهَا وَ وَطِّئُوا لِلجُنُوبِ مَصَارِعَهَا وَاذمُرُوا أنفُسَکُم عَلَی الطَّعنِ الدَّعسِیِّ وَالضَّربِ الطِّلَحفِیِّ وَأمِیتُوا الأصواتَ فَإِنَّهُ أطرَدُ لِلفَشَلِ. فَوَ الَّذِی فَلَقَ الحبَّة وَبَرَأ النَّسَمَة مَا أسلَمُوا وَلَکِنِ استَسلَمُوا وَ أسَرُّوا الکُفرَ فَلَمَّا وَجَدُوا أعوَاناً عَلَیهِ أظهَرُوهُ؛ (60)
حق شمشیرها را ادا کنید، و پشت دشمن را به خاک بمالید، و برای فرو کردن نیزه‌‌ها، و محکم ترین ضربه‌های شمشیر، خود را آماده کنید، صدای خود را در سینه‌ها نگه دارید که در زدودن سستی نقش به سزایی دارد. به خدایی که دانه را شکافت، و پدیده‌ها را آفرید، آن‌ها اسلام را نپذیرفتند، بلکه به ظاهر تسلیم شدند، و کفر خود را پنهان داشتند و آن گاه که یاورانی یافتند آن را آشکار ساختند.
حضرت علی در باطن، کسانی را که با او می‌جنگیدند مسلمان نمی‌دانست، ولی در ظاهر چون اظهار اسلام کردند با آن‌ها معامله اسلام کرد و آن‌ها را برادران ایمانی خطاب کردند و در ظاهر حکم به کفر آن‌ها نکرد.
بنابراین قرآن با برادر ایمانی دانستن مؤمنان، به ویژه در حال جنگ و نزاع، جلوی تکفیر مؤمنان را گرفته است و آن‌ها را که اهل بغی هستند، از ایمان خارج ندانسته است، بلکه با برادران خواندن آن‌‌ها، می‌خواهد جلوی اختلاف و تفرقه را گرفته و صلح را با این روش برای آنها به ارمغان بیاورد. همچنان که در آیات دیگر، قاتل و ولی دم را برادر یکدیگر دانسته است: (فَمَن عُفِیَ لَهُ مِن أخیهِ شَیءٌ فَاتِّباعٌ بِالمَعرُوفِ) ؛ (61) پس اگر کسی از سوی برادر (دینی) خود، چیزی به او بخشیده شود، (و حکم قصاص او، تبدیل به خونبها گردد) باید از راه پسندیده پیروی کند.

بخش سوم) تاکید بر عظمت خون مسلمان و حفظ آن

الف) قتل مؤمن، برابر قتل تمام مردم است

مهم ترین چیزی که موجب حلال شدن خون مسلمان می‌شود، تکفیر است. همچنان که گفته شد تکفیر نسبت دادن اهل قبله به کفر است. در قرآن کریم، موضوع قتل و کشتار به اندازه‌ای اهمیّت دارد که کشتنن یک نفر به ناحق، برابر کشتار تمام بشر به شمار می‌آید و احیای یک نفر، برابرِ احیای تمام بشر است. به همین سبب، قرآن برای این که از ریختن خون مسلمان به ناحق، جلوگیری کند، قتل یک نفر را برابر قتل تمام مردم دانسته است:
(مِنْ أَجْلِ ذَلِکَ کَتَبْنَا عَلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا وَلَقَدْ جَاء تْهُمْ رُسُلُنَا بِالبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِّنْهُم بَعْدَ ذَلِکَ فِی الأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ
) ؛ (62) به همین دلیل، بر بنی اسرائیل مقرّر داشتیم که هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسان‌ها را کشته و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است. و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، ولی بسیاری از آن‌‌ها، پس از آن در روی زمین، تعدّی و اسراف کردند.
منظور این است که قتل یک نفر، به مثابه‌ی قتل تمام مردم شده است و شکی نیست که هدف، مبالغه در شرح مجازات قتل عمد عدوانی و بزرگ نشان دادن چنین کاری است، همان طور که قتل تمام خلایق برای هر کس امر عظیمی است قتل یک نفر نیز چنین است، همچنان که فخر رازی به این مطلب اشاره کرده است. (63)
قرطبی نیز در این باره از ابن عباس چنین نقل می‌کند:
معنای این آیه چنین است که کسی که یک نفر را بکشد و حرمتش را از بین ببرد، مانند این است که تمام مردم را کشته است و کسی که از کشتن یک نفر دست بکشد و خونش را به خاطر ترس از خدا حفظ کند، مانند این است که تمام مردم را زنده کرده است. (64)
سعدی نیز در تفسیر خود در ذیل این آیه می‌گوید:
زمانی که شخصی به قتل کسی که مستحق کشتن نیست، اقدام می‌کند، این آیه نشان می‌دهد که بین این مقتول و فردِ دیگر فرقی نیست و این نفس اماره است که قاتل را برای کشتن وسوسه می‌کند و اگر قاتل چنین کاری را بکند گویا تمام مردم را کشته است؛ همچنین اگر شخصی، از کشتن کسی که نفس بر کشتن آن وسوسه می‌کند، از خوف خدا دست به چنین قتلی نزند، گویا تمام مردم را زنده کرده است. (65)
البته برخی از مفسران معتقدند منظور از احیا در «و من أحیاها» این است که کسی سبب بقای نفسی را مثلاً با نهی قاتلِ آن شخص یا با نجات دادن شخص از مهلکه‌ها فراهم بسازد. (66)
روایات فراوانی نیز در تأیید همین آیه از زبان پیامبر، برای جلوگیری از ریختن خون ناحق، نازل شده است که به دو مورد اشاره می‌کنیم:
«لا یَزَالَ المُؤمِنُ فی فُسحَة من دِینِهِ ما لم یُصِب دَمِّا حَرَامًا»؛ (67) مؤمن از جانب دین اسلام پیوسته در گشایش و فراحی قرار دارد، مادامی که خون حرامی نریخته باشد.
روایت دیگراین است:
«مَن قَتَلَ مُعَاهَداً لَم یَرِح رَائِحَة الجنَّة»؛ (68) هر کس شخصی را که در پناه اسلام است، به ناحق بکشد، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.

ب) عذاب شدید در انتظار قاتل مؤمن

خداوند در آیه دیگری نیز برای جلوگیری از خونریزی، عذاب‌های شدیدی برای قاتل ذکر کرده است، تا با این روش، اهمیت حفظ نفس مؤمنان را بیان کرده باشد:
(وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُّتَعَمِّدًا فَجَزَآؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا
) ؛ (69) و هر کس، فرد با ایمانی را از روی عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالی که جاودانه در آن می‌ماند؛ و خداوند بر او غضب می‌کند؛ و او را از رحمتش دور می‌سازد؛ و عذاب عظیمی برای او آماده می‌سازد.
قرآن در این آیه پنج مرتبه از مجازات را برای کسی که عمداً مؤمنی را به قتل برساند، ذکر می‌کند:
1. مجازات جهنم 2. جاودانگی در جهنم 3. خشم خداوند 4. لعنت خداوند 5. عذاب عظیم؛ که این نشان از بزرگ بودن جرم است؛ چنان که ابن عثیمین (مفتی وهابیت) نیز به این مسئله در ذیل همین آیه اشاره کرده است:
«إن العمد أعظم جرماً من أن تدخله الکفارة و لیس فیه إلا هذا الوعید الشدید و هذا القول أصح»؛ (70)
همانا قتل عمد جرمش بزرگ تر از آن است که در اِزای آن کفاره داد و درباره‌ی این قتل چیزی نیست (آن را جبران نمی‌کند) مگر وعده عذاب شدید. این صحیح ترین قول است.
هم چنان که در این دو آیه ملاحظه شد، خداوند از طریق بزرگ جلوه دادن کشتن مسلمان، توجه ویژه به حفظ نفس و مقرر کردن عذاب‌های سخت، برای قاتلِ مؤمن، سعی در جلوگیری از تجاوز به حقوق مؤمنان، به ویژه نفس آن‌ها کرده است، ولی گروه‌های تکفیری با کافر دانستنِ دیگران و نادیده گرفتن این آیات، خون مسلمانان (بزرگ و کوچک) را به ناحق ریختند که به مواردی از آنها اشاره خواهیم کرد.

بخش چهارم) امر به چنگ زدن به ریسمان خدا و اطاعت اولی الامر

دستور چنگ زدن به ریسمان خدا و عدم تفرقه

یکی از راه‌های قرآن برای علاج تکفیر، چنگ زدن همه‌ی مسلمانان به کتاب خدا و سنت رسول و دوری از تفرقه است:
(وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَة اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَة مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
) ؛ (71) و همگی به ریسمان خدا (قرآن، اسلام و هر گونه وسیله وحدت) ، چنگ زنید، و پراکنده نشوید! و نعمت خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دل‌های شما، الفت ایجاد کرده و به برکتِ نعمتِ او، برادر شدید! و شما بر لبِ حفره‌ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد. این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می‌سازد، شاید هدایت شوید.
طبری در ذیل این آیه می‌گوید: خودتان را به ریسمان خداوند بیاویزید و به دین خدا و پیمان او؛ یعنی الفت و اجتماع بر حق و تسلیم امر الهی بودن، که در کتابش به آن عهد بسته اید، تمسک کنید. (72) بعد از این که خداوند امر به اتحاد کرد، از تفرقه نیز نهی کرده و فرمودند: «وَلاتَفَرَّقُوا»؛ یعنی که از دین خدا و عهدی که با او بسته اید (متحد بودن در اطاعت خدا و رسولش) جدا نشوید. (73)
قرطبی نیز در تفسیر آیه می‌گوید: «فإن الله تعالی یأمر بالألفة هلکة والجماعة نجاة» (74) ؛ خداوند امر به الفت کرده و از تفرقه نهی فرموده است، زیرا در تفرقه هلاکت و در جماعت، نجات است.
در آیه دیگر، بعد از این که امر به اطاعت خدا و رسولش شده است، به نتیجه‌ی تفرقه که از بین رفتن قدرت و شوکت است، اشاره شده است:
(وَأَطِیعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ
) ؛ (75) و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید! و نزاع (کشمکش) نکنید، تا سست نشوید، و قدرت (شوکت) شما از بین نرود! و صبر کنید که خداوند با صابران است.
تفرقه و اختلاف، بزرگ ترین عامل ضعف است. یکی از چیزهایی که موجب تفرقه می‌شود، تکفیر مسلمانان است، ولی تمسک به کتاب خدا و سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از اسباب وحدت بین مسلمانان است که راه را برای اختلاف و جدایی مسلمانان از همدیگر، می‌بندد. قرآن نیز به این موضوع اشاره کرده است و رجوع به خدا و رسولش را از راه‌های رفع اختلاف بیان کرده است:
(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلاً
) ؛ (76) ‌ای کسانی که ایمان آورده اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولوالأمر (اوصیای پیامبر) را! و هر گاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر باز گردانید (و از آن‌ها داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید! این (کار) برای شما بهتر، و عاقبتش نیکوتر است.
بنابراین یکی از دستورهای قرآن این است که آحاد امت اسلامی با یکدیگر متحد باشند؛ نقطه‌ی مقابل این آموزه‌ی قرآنی، آموزش استعماری می‌باشد که در صدد است تا میان مسلمانان اختلاف بیندازد و عده ای، گروهِ دیگر را تکفیر و لعن کنند.

تکفیر، حق خدا و رسول

بعد از بیان روش قرآن در علاج و جلوگیری از پدیده تکفیر، ضروری است به این بحث نیز پرداخته شود که چه کسانی اجازه‌ی تکفیر دارند؟ آیا هر کسی می‌تواند دیگران را در جرگه کفار داخل کند؟ تکفیر در چه صورتی جایز است؟
همچنان که علما گفته‌اند، تکفیر مسئله‌ای شرعی است که به دست خدا و رسول می‌باشد و کسی حق ندارد مسلمانی را به متهم به کفر کند؛ مگر این که دلیل شرعی قطعی داشته باشد. شهرستانی دراین باره می‌گوید: «لان التکفیر حکم شرعی» (77) امام قرانی نیز معتقد است کفر یک مسئله شرعی است نه عقلی. (78) ابن حجر هیثمی نیز می‌گوید: «التکفیر حکم شرعی سببه جحد»؛ (79) تکفیر حکم شرعی است که سببش حجد است.
ابن تیمیه که به عنوان رهبر فکری و عقیدتی وهابیت شهرت گرفته است، تکفیر را یک مسئله فقهی دانسته و معتقد است تکفیر، حق الله است و کسی حق ندارد هیچ کسی را کافر بداند و به این حق خداوند تجاوز کند و مسئله تکفیر از جمله مسائلی است که فقط خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌توانند در آن اظهار نظر کنند.
وی در کتاب الاستغاثه می‌گوید:
اهل علم و سنت، مخالفان خود را تکفیر نمی‌کند، هر چند آن مخالف، این اهل علم و سنت را تکفیر کند، زیرا کفر، حکم شرعی است؛ پس انسان حق ندارد در این موضوع مقابله به مثل کند و او را تکفیر کند. هم چنان که اگر کسی تو را تکذیب و یا به اهلت تجاوز کند، حق نداری او را تکذیب و یا به اهلش تجاوز کنی؛ چون کذب و زنا حق الله است. هم چنین تکفیر نیز حق الله است و هیچ کس حق تکفیر ندارد مگر این که خداوند و رسولش شخصی را تکفیر کنند. هم چنین تکفیر شخص معین و جواز قتل او، بستگی به این دارد که از طرف رسول خدا دلیلی باشد که تکفیر مخالف او جایز است؛ وگرنه هر کسی که جاهل به دین است تکفیر نمی‌شود. (80)
وی درجای دیگر نیز نقل می‌کند که وجوب و تحریم، ثواب و عقاب، تکفیر و تفسیق کار خدا و رسولش می‌باشد و کسی در این خصوص نمی‌تواند دخالت کند. (81)
همچنین در جایی دیگر می گوید: هیچ کس حق ندارد که احدی از مسلمانان را تکفیر کند هر چند خطا و اشتباه کرده باشد مگر اینکه دلیل بر این تکفیر داشته باشد. (82)
ابن قیم، شاگرد مشهور ابن تیمیه، نیز می‌گوید: «الکفر حق الله ثم رسوله بالشرع یثبت لا بقول فلان»؛ (83) کفر، حق خدا و سپس رسول خداست که با شرع ثابت می‌شود نه با گفته‌ی کسی.
ابن عثیمین نیز که از عالمان بزرگ وهابیان است، تکفیر را حق خدا و رسول خدا دانسته و معتقد است کسی که دیگری را تکفیر کند در حقیقت، خود آن شخص کافر است. وی گوید:
پناه به خداوند، کسانی که مسلمانان را تکفیر می‌کنند از امت اسلامی خارج و شکی نیست که آن‌ها جزء کفار هستند، زیرا پیامبر خبر داده است که کسی که به برادر خود بگوید: ‌ای کافر؛ به یکی از آن دو بر می‌گردد، اگر کسی که تکفیر شده واقعاً کافر باشد پس او کافر است، ولی اگر آن شخص در واقع کافر نبود گویند کافر است. لذا انسان باید زبان و قلبش را از تکفیر مسلمانان نگه دارد و این تکفیر حق خدا و رسول اوست و هر کس را تکفیر کنند آن شخص کافر است، هر چند در نزد ما مسلمان باشد و هر کس را تکفیر نکنند او مسلمان است، هر چند کسی بگوید آن شخص کافر است. (84)
ولیدبن راشد بن عبدالعزیز السعیدان در کتاب الاجماع العقدی که 619 مطلب از مسائل مورد اتفاق اهل سنت را ذکر کرده است، تکفیر را نیز از مواردی دانسته است که اهل سنت اتفاق دارند که حق شارع است. وی می نویسد: «وأجمعوا علی أن التکفیر حق للشارع فلا نکفر إلا من کفره الله تعالی و رسوله (صلی الله علیه و آله و سلم) »؛ (85) اهل سنت اجماع دارند که تکفیر حق شارع است و ما کسی را تکفیر نمی‌کنیم مگر این که خدا و رسولش او را تکفیر کرده باشند.
حمد محمد بوقرین بعد از این که تکفیر را حکم شرعی دانسته است می‌گوید: «رای شخصی در مسئله تکفیر دخالتی ندارد، زیرا این مسئله شرعی است، نه عقلی، و کافر کسی است که خدا و رسول، او را کافر بداند نه غیر.» (86)
بنابراین وقتی معلوم شد که تکفیر، حق خدا و رسولش است، کسی حق ندارد در این خصوص به حدود الهی تجاوز کند، مگر این که دلیل قطعی از جانب شرع داشته باشد، همچنان که علمای اهل سنت به این مسئله اقرار کرده اند. ذهبی تکفیر را فقط در صورتی جایز می‌داند که دلیل قطعی داشته باشد. وی خطاب به علما می‌گوید: «فما ینبغی لک یا فقیه أن تبادر إلی تکفیر سالمسلم إلا ببرهان قطعی»؛ (87) بر تو‌ای فقیه شایسته نیست که بر تکفیر مسلمانی مبادرت کنی مگر این که برهان قطعی داشته باشی.
شوکانی نیز، که از بزرگان مشهور اهل بیت است، تکفیر را با دلیل روشن جایز دانسته و می‌گوید: «من می‌گویم بدان که حکم بر مرد مسلمانی که از دین خارج شده و در کفر داخل شده است، بر شخص مؤمن به خدا و قیامت شایسته نیست مگر این که دلیلی روشن تر از آفتاب داشته باشد.» (88)
عبدالله بن محمد بن عبدالوهاب نیز در این خصوص می‌نویسد: «واجب است کسی در مسئله تکفیر، حرفی را به زبان نیاورد مگر با علم و برهانی از جانب خدا و از این که کسی را با فهم و استحسان عقلی خود خارج از دین اسلام بداند پرهیز کند، زیرا اخراج کسی از دین اسلام و یا ادخال کسی به دین اسلام از بزرگ ترین امور دین است.» و در ادامه متذکر می‌شود که در مسئله تکفیر باید نصّی از طرف معصوم؛ یعنی پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) داشته باشیم و چه بسا شیطان، افراد زیادی را در این باره فریب داد و حکم به اسلام کسی کردند که کتاب، سنت و اجماع حکم به کفر او کرده بود و حکم به کفر کسی کردند که کتاب، سنت و اجماع حکم به اسلام آن شخص کرده بود. (89)
هم چنین ابن الوزیر، که از بزرگان علمای یمین است، معتقد است حتی در صورتی که دلیل بر کفر کسی وجود داشته باشد، باید جانب احتیاط را در مورد تکفیر او رعایت کرد. وی می‌نویسد:
جمهور علما وقتی تکفیر کسی را که دلیل، اقتضای تکفیر او می‌کند، ترک و جانب احتیاط را می‌گیرند، به طریق اولی باید در مورد کسی که نصی بر کفر او نیست، احتیاط و تقوا را در این صورت رعایت کرد.
وی در ادامه به این سؤال نیز پاسخ می‌دهد که در صورت وجود نص چرا باید دست از تکفیر کشید، مهم ترین دلیل را، عدم تکفیر خوارج به وسیله حضرت علی (علیه السلام) دانسته و می‌گوید: با این که خوارج به حضرت بغض و کینه داشتند و این بغض هم نشانه نفاق آن‌ها بود و با این که آن‌ها علی (علیه السلام) را تکفیر کردند ولی حضرت آن‌ها را تکفیر نکرد. (90)
با مطالبی که از علمای بزرگ اهل سنت و وهابی نقل کردیم، روشن شد که تکفیر، حق الله می‌باشد و ک

عبارات مرتبط با این موضوع
اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعینظر قانون اساسی جمهوری اسلامی و مراجع تقلید در مورد …نظرقانوناساسیجمهوریبه حول و قوه الهی این وبلاگ در تاریخ با هدف معرفی اجمالی فرق اسلامی و دفع شبهات جستار نفوذ دشمن بنده در قبل از انتخابات مسئله‌ی نفوذ را مطرح کردم؛ آقایان این نفوذ مسئله‌ی مهمّی استسیره علویبوستان نهج البلاغه امام علی عشیخ محمد عبده مفتى اسبق مصر و شارح نهج البلاغه در وصف این کتاب مى گوید معتقدم بحق سخن همکاری با ما فضول محلههمکاریبامادر خواست همکاری از هم میهنان در فرستادن مقاله و نوشتار برای چاپ در فضول محلهحسن مرتضوی عرفان عملی وتصوفمباحث ومطالب پیرامون عرفان عملی وتصوف ساعت ٢۱٤ ‎بظ روز شنبه ۱۱ اسفند ۱۳۸٦ اسلام کوئست مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعی نظر قانون اساسی جمهوری اسلامی و مراجع تقلید در مورد اهل حق نظرقانوناساسی پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله امت من بر ۷۳ فرقه تقسیم خواهند شد که فقط یک گروه از آن در جستار نفوذ دشمن پیام تسلیت در پی درگذشت حجت‌الاسلام فاضل استرآبادی روایتی از دیدار جمعی از خانواده‌های سیره علویبوستان نهج البلاغه امام علی ع شیخ محمد عبده مفتى اسبق مصر و شارح نهج البلاغه در وصف این کتاب مى گوید معتقدم بحق سخن على همکاری با ما فضول محله همکاریباما در خواست همکاری از هم میهنان در فرستادن مقاله و نوشتار برای چاپ در فضول محله حسن مرتضوی عرفان عملی وتصوف مباحث ومطالب پیرامون عرفان عملی وتصوف ساعت ٢۱٤ ‎بظ روز شنبه ۱۱ اسفند ۱۳۸٦

بهترین راه ها برای جلوگیری از آنفولانزا

[ad_1]

با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب پیشگیری از آنفولانزا آشنا شوید.

 

مقدمه ای در مورد آنفولانزا

آنفولانزا یکی از بیماری های شایع در فصل زمستان است ، البته در دیگر فصول نیز احتمال بروز آن وجود دارد. این بیماری حالتی ویروسی داشته و می تواند فرد را چند روزی مریض کند. جدا از درمان شیمیایی آن ، می توان آن را با مواد غذایی نیز درمان کرد.

آنفلوانزا بیماری ویروسی است که دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی را درگیر می کند. این بیماری عفونی در فصول سرد شایع تر است که احتمالاً به دلیل سرمادوست بودن ویروس آن است، هرچند برخی بر این باورند که تجمع انسان ها در محیط های سربسته در فصل سرما موجب شیوع آن می شود.

علائم آنفولانزا

علائم آن کمی متفاوت با سرماخوردگی است و شامل اسهال، تهوع، احساس ضعف و سرما نیز می شود. اگرچه با پیشرفت علم پزشکی، آنفلوانزا دیگر بیماری کشنده ای نیست، اما در گروه های آسیب پذیر مثل کودکان، سالمندان، زنان باردار، افراد مبتلا به مشکلات تنفسی و بیماران با نقص ایمنی ممکن است همراه با خطراتی باشد. ابتلا به آنفلوانزا در کودکان کوچک تر علاوه بر تهدید حیات، اثرات بسیار نامطلوبی بر رشد و تکامل آنان دارد.

کسانی که در خطر بالای عوارض این بیماری هستند شامل افراد پیرکودکان زنان باردار و بعضی از بیماران خاص می باشند.

عوارض بیماری آنفولانزا

شامل عفونت ریوی میکروبی و از دست دادن آب بدن و همچنین تشدید بیماری های مزمن مانند نارسائی قلبی آسم و دیابت می باشد.آنفلوانزا در کودکان ممکن است عفونت ثانویه گوش و سینوس را ایجاد نماید.

•  روش انتشار ویروس

ویروس های آنفلوانزا موجود در قطرات تنفسی از طریق سرفه و عطسه منتشر می شوند. در اغلب موارد این انتشار از فرد به فرد و معمولا از طریق تماس دست با آنچه که به ویروس آلوده شده است و سپس تماس دست آلوده با دهان و بینی فرد منتقل می شود.

بزرگسالان ممکن است دیگران را روز قبل از شروع علائم تا روز پس از بروز بیماری مبتلا نمایندکه این امر به این معنی است که شما می توانید فردی را قبل از آنکه بیماری در شما ایجاد شده باشد مبتلا نمائید.

بهترین خوراکی ها برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی

امروزه ثابت شده است که تغذیه صحیح تاثیر بسیار زیادی در سلامت و پیشگیری از ابتلا به بیماری ها دارد؛ چنانکه گاه می بینیم برخی افراد به خاطر رعایت رژیم غذایی متناسب تا دوران کهنسالی سالم و تندرست هستند. سرماخوردگی نیز از این قاعده مستثنی نیست و می توان به کمک تغذیه متعادل تا حد زیادی آن را کنترل و حتی درمان کرد.

* میوه ها و سبزیجات

گرچه ارتباط مستقیمی بین مصرف میوه ها و سبزیجات و کاهش ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا وجود ندارد، اما توصیه همیشگی این است که به حد کافی از آنها در هر وعده غذایی استفاده شود تا حداقل روزی 5 سهم میوه و سبزی دریافت کرده باشید. مهم ترین علت را باید مقدار بالای آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات دانست که با رادیکال های آزاد مقابله کرده و در نتیجه سیستم ایمنی را تقویت می کنند.
به خاطر اینکه میوه ها و سبزیجات با رنگ های مختلف، ویتامین های متفاوتی نیز دارند؛ پس توصیه می شود حتما از این رنگارنگی بهره ببرید. از بین سبزیجات باید به تاثیر بسیار مثبت انواع قارچ ها، سیر، موسیر و پیاز اشاره کرد؛ چرا که سیستم دفاع را تقویت کرده و با عفونت ها مقابله می کنند.

اگر دقت کرده باشید با بروز نخستین علائم سرماخوردگی، به سراغ مرکبات می رویم. این انتخاب بسیار مناسبی است؛ چرا که مرکبات منبع بسیار غنی از ویتامین ث هستند. ویتامین ث با تحریک سیستم ایمنی آن را وادار به ساخت بیشتر لمفوسیت های T می کند که به عوامل بیماری زا حمله کرده و آنها را از بین می برد.

گرچه هنوز به طور دقیق ثابت نشده که ویتامین ث مانع از بروز سرماخوردگی می شود یا به طور کامل آن را بهبود می بخشد؛ اما می تواند علائم و طول مدت بیماری را کاهش دهد، به نحوی که 1 روز در سال برای بزرگسالان و 4 روز در سال برای بچه ها برآورد شده است.

انواع مرکبات مانند پرتقال و گریپ فوروت، توت فرنگی، کیوی، طالبی، انواع فلفل سبز و قرمز، کلم بروکلی و گوجه فرنگی منابع بسیار غنی این ویتامین هستند که مصرف به اندازه آنها می تواند نیازهای بدن را تامین کند. البته به یاد داشته باشید که مکمل های غذایی هرگز نمی توانند جایگزین مناسبی باشند.

* پروتئین ها و چربی ها

علاوه بر میوه ها و سبزیجات، پروتئین ها که مقدار بالای آن در گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، انواع ماهی ها، محصولات دریایی و گردو وجود دارد موجب تولید آنتی کورها؛ مولکول های اساسی سیستم ایمنی می شوند. مصرف به اندازه آنها که 2 یا 3 سهم را شامل می شود باید حتما در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود. البته انواع کم چرب را انتخاب کنید، زیرا غذاهای چرب و سنگین اندام های بدن را خسته کرده و در نتیجه مقاومت بدن نسبت به عفونت ها کم می شود.

یکی دیگر ازنکات بسیار مهم در برنامه غذایی، مصرف صحیح چربی های خوب که شامل اسیدهای چرب امگا3، 6 و 9 می شود، است. این چربی ها در عملکرد مطلوب سیستم ایمنی دخیل هستند. ماهی، روغن زیتون و کلزا، گردو، بادام و دیگر دانه های خوراکی مانند دانه کتان منابع غنی این اسیدهای چرب هستند.
همچنین نباید از نیاز بدن به روی نیز غافل شد. این عنصر در صدف، فراورده های دریایی، جگر گوساله، مرغ، جوانه گندم، کنجد و تخمه کدو یافت می شود.

معمولا زمانی که یکی از اعضای خانواده بیمار شود، بقیه نیز در امان نخواهند بود. این حالت نگرانی والدین را در پی دارد که خصوصا در رابطه با خردسالان تشدید می شود. زیاد نگران نشوید! روش های زیر را در پیش بگیرید تا احتمال بیماری به حداقل برسد.

1. دست ها را مرتب بشویید.

در اکثر موارد سرماخوردگی، آنفولانزا و گریپ از طریق تماس مستقیم انتقال می یابد. به عنوان مثال دست های یک فرد بیمار به خاطر تماس با صورتش آکنده از ویروس هاست که همین ویروس ها به گوشی تلفن، صفحه کلید کامپیوتر، دستگیره در، ویترین مغازه ها و... انتقال می یابد و این در حالی است که آنها می توانند تا ساعت ها زنده بمانند.

به همین علت توصیه ها می شود که دست ها را مکرر بشویید. اگر در جایی هستید که امکان شستشو ندارید، دست ها را محکم به مدت حداقل یک دقیقه به هم بمالید. در این صورت نیز ویروس ها از بین می روند.

2. صورت را با دست ها لمس نکنید.

همان طور که گفتیم ویروس ها به سرعت انتقال پیدا می کنند. به همین جهت حتما برای تمیز کردن بینی از دستمال کاغذی استفاده کنید و آن را بلافاصله دور بیاندازید. این بهترین راه برای عدم انتقال و دورکردن ویروس هاست.

ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا از طریق چشم ها، بینی و دهان به داخل بدن وارد می شوند. تماس با این اعضای صورت که غالبا در کودکان دیده می شود موجب انتقال ویروس ها به اطراف و تشدید بیماری می شود.

3. مایعات زیادی بنوشید.

آب بدن را تمیز می کند! شاید این جمله عجیب به نظر برسد اما حقیقت دارد. نوشیدن زیاد مایعات( 1.5 لیتر در روز) موجب دفع شدن مواد سمی، باکتری ها و دیگر ویروس ها شده و آب مورد نیاز بدن را تامین می کند. همچنین در نظر داشته باشیم که به کمک آب عوامل بیماری زا رقیق تر شده که همین امر بهبود بیماری را تسریع می کند.

4. سونا را فراموش نکنید!

تحقیقات هنوز این مسئله را صد در صد تایید نکرده است، اما با این حال به نظر می رسد که دو بار سونا در هفته امکان ابتلا به سرما خوردگی و آنفولانزا تا نصف کاهش می یابد.
بنا بر یک فرضیه دیگر نیز سونا یا استنشاق بخار گرم با بیش از 80 درجه سانتی گراد ویروس ها را می کشد. همچنین بهتر است هوای منزل، محل کار و خصوصا اتاقتان مرطوب باشد. اگر لازم است ظرف آبی را روی بخاری یا شوفاژ بگذارید.

5. از منزل بیرون بروید.

شاید این موضوع در هوای سرد کمی عجیب به نظر برسد اما هوای آزاد می تواند مقاومت بدن نسبت به سرما را بهبود بخشد. خصوصا زمانی که بخاری ها در منزل روشن می شوند، بدن نسبت به سرما آسیب پذیرتر می شود.

6. انجام تمرینات منظم ورزشی

حتما تمرینات ورزشی یا پیاده روی را در برنامه روزانه خود بگنجانید. در این صورت سیستم ایمنی بدن تقویت شده و بدن توان بیشتر و کارآمدتری برای مقابله با عوامل خارجی( ویروس ها و باکتری ها) دارد.

7. میوه و سبزیجات بخورید.

خواص طبیعی میوه ها وسبزیجات تقریبا برای همه روشن شده است. در این باره می توان گفت که این خوراکی های خوشمزه حاوی ویتامین ها، کاروتن ها و... است که این مواد در تقویت سیستم دفاعی بدن را تقویت می بخشد.

8. ماست را از قلم نیاندازید.

مطالعات نشان می دهد که خوردن ماست یک بار در روز احتمال ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا را تا 25% کاهش می دهد. به نظر می رسد که باکتری های موجود در ماست می توانند سیستم ایمنی بدن را تحریک کنند.

9. سیگار نکشید یا آن را کمتر کنید.

سیگار کشیدن مژک های داخل بینی را از کار می اندازد. در این صورت عوامل بیماری زا و آلودگی های کمتری در دام می افتند و با ورود به بدن آن را ضعیف می کنند. محققان معتقدند که کشیدن هر یک نخ سیگار مژک ها را به مدت 30 تا 40 دقیقه از کار می اندازد.

10. برنامه استراحت منظمی داشته باشید.

مطالعات نشان می دهند که استراحت کردن سیستم ایمنی بدن را در مواقع مورد نیاز در حالت آماده باش قرار می دهد. در واقع اینترلوکین، مولکول های سیستم ایمنی که با ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا مقابله می کنند، در جریان خون افزایش پیدا می کند. به این ترتیب ایمنی بدن تقویت می شود.

11. برای سلامت کوچولوها...

نخستین و مهم ترین نکته در مورد کاهش احتمال سرماخوردگی کودکان، تغذیه با شیر مادر است. بنابر تحقیقاتی که صورت گرفته این گروه از بچه ها مقاومت بالاتری نسبت به بیماری ها دارند. دومین عامل نیز این است که فرزندتان را به محیط های شلوغ که افراد بیمار در آنجا حضور دارند نبرید. در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده ، ترجیحا اتاق او و کودک را تا زمان بهبودی جدا کنید.

اگر مادر بیمار است باید موقع بغل کردن و انجام کارهای کودک حتما دست هایش را با آب و صابون بشوید. اگر به علت عفونت کودک نیاز به مصرف آنتی بیوتیک بود، حتما داروهای مکمل برای تامین آب مورد نیاز و تقویت سیستم ایمنی بدن را برای او در نظر بگیرید.

توصیه هایی برای درمان سریع تر سرماخوردگی

از آنجا که سرما خوردگی به طور طبیعی بعد از چند روز درمان می شود، لازم نیست با اولین سرفه یا شروع آب ریزش بینی به پزشک مراجعه کنید و با کوله باری قرص، کپسول، شربت و... سعی در درمان بیماری داشته باشید. رعایت چند نکته ساده می تواند بسیار مفید باشد:

•  به مقدار زیاد؛ بیش از 1 لیتر در روز مایعات بنوشید. بهتر است آب میوه ها، جوشانده و چای مصرف شود. به این ترتیب مایعات بدن رقیق تر شده و ویروس ها تا حد بیشتری دفع می شوند. همچنین مایعات گرم نیز بسیار مؤثر است.
• مصرف خوراکی های سرشار از ویتامین ث یا داروها و مکمل های غذایی حاوی این ویتامین و یا روی را حتما در برنامه روزانه خود بگنجانید.
• به حد کافی بخوابید زیرا استراحت کردن سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
• مجرای بینی را با سرم های مخصوص شستشو داده و مرطوب نگه دارید.
• بخار آب گرم استنشاق کنید. می توانید در آب کمی روغن مخصوص مثلا روغن آویشن نیز بریزید.
• گاه مجرای تنفسی به شدت خشک می شود که در این صورت توصیه می شود از پمادهای مرطوب کننده استفاده شود.

چه کسانی باید واکسن دریافت نمایند:

۱) افراد بالای ۶۵ سال

۲) کودکان در سن ۶ ماه تا ۲۳ ماه

 بالغین و کودکان بالای ۲ سال دارای بیماری های زیر:

• بیماری های مزمن ریوی (مانند آسم ) و قلبی و عروقی
• بیماری های مزمن متابولیکی (مانند دیابت ملیتوس )
• نارسائی کلیو
• بیماری خونی شدید (هموگلوبینوپاتی ها)

۳) ضعیف سیستم ایمنی (از قبیل ایدز و مواردی که به علت تجویز داروها ایجاد می شود)

۴) افراد دارای سن ۶ ماه تا ۱۸ سال که روزانه آسپیرین مصرف می کنند .

۵) زنانی که در فصول مستعد عفونت با ویروس آنفلوانزا در سه ماهه دوم و سوم حاملگی خواهند بود .

۶) کسانی که کودک زیر ماه نگهداری می کنند .

۷) کارکنان موسسات درمانی که در تماس با بیماران هستند .

۸) در نهایت اعضای خانواده های پرخطر فوق الذکر نیز از گروههای واجد شرایط دریافت واکسن می باشند .

در اکثر موارد واکسن آنفلوانزا عارضه عمده ای ندارد و شایعترین عارضه جانبی این واکسن احساس سوزش در ناحیه تزریق می باشد.

• افرادی که حساسیت شدید به تخم مرغ دارند.
• افرادی که در گذشته واکنش شدیدی به واکسن آنفلوانزا نشان داده اند.
• کسانی که در گذشته سابقه بروز سندرم گیلن باره را پس از ۶ هفته از دریافت واکسن آنفلوانزا داشته اند.

کودکان زیر ۶ ماه

• بیماران تب دار (این افراد پس از فروکش کردن بیماری می توانند واکسن دریافت نمایند.)
• رفتارهای خوب بهداشتی جهت پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا:
• در مدت بیماری فاصله خود را با اطرافیان حفظ نمائید.
• حتی المقدور در زمان بیماری در منزل اقامت داشته باشید.
• در زمان عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را با یک دستمال بگیرید.
• در طول مدت بیماری به طور مرتب دست های خود را بشوئید.
• در صورت وجود بیماری در اطرافیان جهت پیشگیری در ابتلا به آنفلوانزا از تماس دست خود با چشم ها و بینی و دهانتان اجتناب نمائید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

به ندرت پیش می آید که برای درمان سرما خوردگی لازم باشد به پزشک مراجعه کرد. اما گاه با بروز علائم زیر این موضوع امری غیر قابل اجتناب است:

•  سرما خوردگی بیش از 10 روز طول بکشد.
• دچار درد گوش یا ریزش آب یا چرک از گوش شوید.
• درد شدید در صورت یا پیشانی احساس شود.
• تب بیشتر از 39 درجه باشد.
• سرفه طولانی شود و بهبود نیابد.
• تنفس با صدای صفیری و سوت مانند همراه باشد.
• بیمار ناراحت و متاثر است و فعالیت های روزانه وی کاهش یافته است.
• علائم سرماخوردگی شبیه به گریپ باشد.

 

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی

+ 1

- 0

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
بهترین روش ها برای سم زدایی از بدنسم زدایی ا بدن ، چگونگی سم زدایی بدن ، چگونه بدن را سم زدایی کنیم ، رژیم غذایی برای سم نقش آنتی‌بیوتیک‌ها در سرماخوردگی آنفولانزا و حالات …نقش آنتی بیوتیک ها در سرماخوردگی، آنفولانزا و حالات مشابه آنتی‌بیوتیکها مواد فصل بهار برای بچه‌دار شدن خوب است؟ بهترین زمان برای …بچه‌دار شدن بچه‌دار شدن در فصل بهار بهترین زمان بچه‌دار شدن ، باردار شدن درفصل مجله اینترنتی دلگرم آخرین اخبارزناشوییسلامت و …امروز سه شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۵ برابر با ۰۶ ربیع الأول ۱۴۳۸ قمری و ۰۶ دسامبر ۲۰۱۶ میلادی روش های عملی در درمان سرماخوردگیآرشیو مقالات اعصاب و روان بهداشت زناشویی و تنظیم خانواده بیماری های عفونی پرونده هاواکسن آنفولانزا و عوارض جانبی آن دارو سلامت نیوزداروآیا تا به حال راجع به دریافت واکسن آنفولانزا فکر کرده اید؟ این واکسن بهترین روش برای جلوگیری از انحرافات جنسی فرزندبسیاری از انحرافات جنسی فرزندمان ، از رفتارهای ما سرچشمه می گیرد شاید والدین خواهان کامل ترین مرجع برای درمان تبخال روش فوق العاده برای …پزشکی و سلامتعلت و راه پیشگیری از تبخالدرمان سریع تبخال تبخال لبتبخال لب به انگلیسیتبخال لب در بیماری،درمان بیماری،علائم بیماری،انواع بیماریدرمان …بهترین راه برای پولدار شدن حتما ببینید عشق و شهوت نیاز جنسی مشهد هر شب هزار تومان بهترین راههای درمان سرفه در منزل با استفاده از مواد …پزشکی و سلامتبهترین راههای درمان سرفه در منزل سرفه به صورت ارادی یا رفلکسی ایجاد می‌شود رفلکس بهترین روش ها برای سم زدایی از بدن سم زدایی ا بدن ، چگونگی سم زدایی بدن ، چگونه بدن را سم زدایی کنیم ، رژیم غذایی برای سم زدایی نقش آنتی‌بیوتیک‌ها در سرماخوردگی آنفولانزا و حالات مشابه نقش آنتی بیوتیک ها در سرماخوردگی، آنفولانزا و حالات مشابه آنتی‌بیوتیکها مواد شیمیایی فصل بهار برای بچه‌دار شدن خوب است؟ بهترین زمان برای بچه دار بچه‌دار شدن بچه‌دار شدن در فصل بهار بهترین زمان بچه‌دار شدن ، باردار شدن درفصل بهار مجله اینترنتی دلگرم آخرین اخبارسلامت و سبک زندگی زناشویی مجله اینترنتی دلگرم شامل آخرین اخبار مقالات زناشویی و سبک زندگیتکنولوژی وفناوری تفریح و روش های عملی در درمان سرماخوردگی آرشیو مقالات اعصاب و روان بهداشت زناشویی و تنظیم خانواده بیماری های عفونی پرونده ها جلوگیری از انحرافات جنسی فرزند بسیاری از انحرافات جنسی فرزندمان ، از رفتارهای ما سرچشمه می گیرد شاید والدین خواهان کامل ترین مرجع برای درمان تبخال روش فوق العاده برای رفع تبخال پزشکی و سلامت علت و راه پیشگیری از تبخالدرمان سریع تبخال تبخال لبتبخال لب به انگلیسیتبخال لب در دوران بیماری،درمان بیماری،علائم بیماری،انواع بیماریدرمان بیماری ها بهترین راه برای پولدار شدن حتما ببینید عشق و شهوت نیاز جنسی مشهد هر شب هزار تومان مدت بهترین راههای درمان سرفه در منزل با استفاده از مواد گیاهی و پزشکی و سلامت بهترین راههای درمان سرفه در منزل سرفه به صورت ارادی یا رفلکسی ایجاد می‌شود رفلکس دفاعی برونشیت علائم، روش های جلوگیری و درمان مردمان برونشیت به آماس و التهاب گذرگاه هوا بین بینی و ریه ها گفته می شود این بیماری به نای و نایژه