انورکسیا نوعی اختلال تغذیهای است که به خودآزاری بهمنظور کاهش وزن بیش از حد اطلاق میشود.
بهگزارش مشرق، انورکسیا نوعی اختلال تغذیهای است که به خودآزاری بهمنظور کاهش وزن بیش از حد اطلاق میشود، اختلالی روحی است که سبب میشود فرد مبتلا خود را مجبور به تحمل گرسنگی کند؛ این مشکل معمولا در افراد جوان به خصوص دختران در زمان آغاز بلوغ شروع میشود.
افرادی که از این بیماری رنج میبرند، دچار کاهش وزن شدید میشوند؛ این کاهش وزن معمولا 10 تا 15 کیلوگرم کمتر از وزن طبیعی فرد است. این بیماری بیشتر دختران جوان را تحتتأثیر قرار میدهد و در میان مبتلایان به این بیماری بیشتر دختران جوان به چشم میخورند.
از طرف دیگر، گفته میشود که بیشتر این بیماری در میان افراد ثروتمند و مرفه و خانوادههایی که از نظر اقتصادی در طبقات اجتماعی بالاتری هستند شایع است. علاوه بر این، افرادی که شغل آنها ایجاب میکند تناسب اندام داشته باشند و اضافه وزن نداشته باشند، بیشتر امکان دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
افراد مبتلا به این بیماری به حمایت اطرافیان نیاز دارند و باید تلاش کنند تا بتوانند یکی از مواد غذایی را که نسبت به خوردن آن حساسیت کمتری دارند را انتخاب و از همان تغذیه کنند و به مرور زمان حساسیتهای غذایی خود را کاهش دهند و بهتر است در شروع این بیماری تحتنظر یک متخصص تغذیه و همچنین یک روانشناس قرار گیرند.
این افراد نسبت به مصرف بیشتر مواد غذایی امتناع، مقاومت و حتی عصبانیت و پرخاشگری از خود نشان میدهند؛ از جمله علائم این بیماری میتوان به امتناع به غذا خوردن، نگرانی، تنش، ضعف، تنگی نفس و به هم ریختن پوست اشاره کرد. این بیماری در دختران جوان میتواند خود را با به هم خوردن هورمونها نیز نشان دهد.
برخی از افراد علاقه خاصی دارند که با جوراب به رختخواب بروند،چون سردشان می شود و اگر جوراب به پایشان باشد احساس خوبی دارند. مردم دو دسته هستند. دسته ای که با جوراب می خوابند و دسته ای که ترجیح می دهند هنگام خواب جوراب به پا نداشته باشند. بعضی خوابیدن بدون جوراب برایشان غیر ممکن است.
حتی ممکن است نیمه شب با احساس سرما از خواب بپرند و جوراب بپوشند. اما بعضی ها هم درست برعکس هرگز نمی توانند هنگام خواب جوراب پوشیده باشند چون احساس گرما و عدم آرامش و راحتی می کنند. شاید فکر کنید که این ها فقط نوعی عادت هستند اما اینگونه نیست و می تواند حقایق زیادی درباره شما نشان دهد.
آنهایی که عادت دارند هنگام خواب جوراب بپوشند
اگر شما هنگام خواب جوراب می پوشید بیش از حد سرمایی هستید. و این ممکن است به جنبه های مختلفی از ساختمان فیزیکی شما نیز مرتبط باشد. مثل: نازک بودن پوست و میزان سوخت و ساز بدن. کسانی که سوخت و ساز بدنشان بالاست زیاد عرق می کنند و احساس گرما می کنند. در حالی که کسانی که سوخت و ساز بدنشان پایین است و گردش خون ضعیفی دارند بیشتر احساس سرما می کنند.
حساسیت به سرما علاوه بر این که نشان دهنده ویژگی های بیولوژیکی و فیزیکی می باشد، نشان دهنده احساس شما از فضا و دمایی که در آن هستید نیز هست. بنابراین دو نفر با ویژگی های فیزیکی مشابه ممکن است درکشان از فضای بیرون متفاوت باشد.
کسانی که هنگام خواب باید جوراب بپوشند معمولا دنبال امنیت هستند. اگر شما یکی از این افراد هستید به طور حتم به دنبال مکان های آرام و امن هستید و در برقراری ارتباط با دیگران رابطه ای عمیق و صمیمی ایجاد می کنید. شما فردی هستید که احساساتتان را به راحتی بروز می دهید و سهیم شدن فضای شخصی تان با دیگران زیاد برایتان مهم نیست.
آنهایی که عادت ندارند هنگام خواب جوراب بپوشند
اگر هیچوقت نمی توانید هنگام خواب جوراب به پا داشته باشید یا ارگ روی پایتان پتو یا ملحفه کشیده شده باشد احساس ناآرامی کنید، بی شک به این دلیل است که سرعت سوخت و ساز بدنتان نسبت به دیگران بیشتر است، گردش خون بهتر و پوست ضخیم تری دارید. شما آمادگی بیولوژیکی برای تولید و حفظ گرما دارید بنابراین نیازی به پوشیدن جوراب هنگام خواب نمی بینید.
دلیل این مسئله فقط فیزیکی نیست. حساس نبودن به سرما به روابط شما با دیگران نیز تا حدودی مرتبط است. اگر بدون جوراب می خوابید یا روی پا را نمی کشید یعنی فردی مستقل هستید. به حریم شخصی خودتان ارزش می دهید و فقط زمانی با دیگران تماس برقرار می کنید که نیاز می دانید. در روابطتان بیشتر محافظه کار هستید. شما فردی صادق، محترم و گاهی چالش برانگیز هستید.
خوابیدن با جوراب یا بدون جوراب چندان اهمیتی ندارد. آن چه مهم است رویاهایی که می بینید و احساس آرامشی که هنگام خواب دارید است.
دکتر نهاوندی متخصص پوست اظهار داشت: این روزها ریزش مو در بین خانمها بسیار رایج شدهاست. ۴۰ درصد از افرادی که در طول عمرشان ریزش موی موقتی یا دائم را تجربه میکنند، خانمها هستند، البته مدل ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است.
مدل ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است
دلایل ریزش مو در خانم ها
بعضی موهایشان شروع به نازک شدن میکند تا جایی که کم پشت به نظر میرسد. بعضی مرکز و جلوی سرشان به شدت خالی میشود و بعضی فرق سرشان به مرور خالی و خالیتر میشود. در واقع ریزش مو در خانمها متفاوت از مردان است در خانمها کمتر پیش میآید که خط موها در پیشانی عقب برود.
وی بیان کرد: در خانم ها بانک مو (موهای قسمت پشت سر) تحت تاثیر ریزش موی ارثی (ریزش موی آندروژنتیک) تغییر می کند و مویی که می خواهیم در قسمت جلو سر کاشت کنیم از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و پوشانندگی کافی ندارد ، اما در موهای قسمت پشت سر آقایان در اثر ریزش موی ارثی هیچ تغییری ایجاد نمی شود.
نهاوندی تصریح کرد: موی آقایان در اثر ریزش موی ارثی (AGA) در قسمت جلوی سر به مرور نازک شده و پوشانندگی خود را از دست می دهد اما در خانم ها ریزش موی ژنتیکی به گونه ای است که تمام موهای سر نازک می شوند و قسمت بانک موها برای کاشت از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند.
این متخصص پوست اظهار داشت: از نظر علمی در زمینه ریزش موهای ژنتیکی در بانوان کاری نمی توان انجام داد تا زمان یائسگی فرد فرابرسد، اگر فردی قبل از موضوع یائسگی دچار ریزش موی ژنتیکی باشد با داروهای آنتی آنتروژن که هورمون های مردانه بانوان را تعدیل می کند درمان می کنیم.
وی تاکید کرد: همچنین استفاده از داروهای سیپروترون استات ، متفورمین( کاهنده قند خون) و اسپیرونولاکتون موجب کاهش ریزش موی ارثی در بانوان و دختران جوان می شود.
درمان دارویی ریزش مو
اگر پزشک علت قابل درمان برای ریزش مو تشخیص نداد ممکن است ریزش مو نتیجه فاکتورهای ژنتیکی باشد که غیر قابل اجتناب است اما با این حال داروهایی وجود دار که رشد دوباره مو را تحریک می کند.
روگان (نام تجاری برای داروی ماینوکسیدل): این دارو به صورت موضعی مصرف می شود یعنی به صورت مستقیم روی پوست سر مالیده می شود و با اتساع رگ های خونی پوست سر ، خون رسانی به پوست سر راافزایش می دهد . در نتیجه فولیکول ها ی مو مواد مغذی و اکسیژن بیشتری دریافت می کند و در فولیکول های مو شروع به بزرگتر شدن می کند و بعد از مدتی موها پر پشت تر می شود. البته قابل ذکر است که زنان حامله و شیرده نباید از این دارو استفاده کنند.
پروپسیا (نام تجاری برای داروی فناستراید): این دارو به صورت قرص به فروش می رسد و مانع تبدیل تستسترون به دهیدروتستسترون یا DHT می شود (دهیدروتستسترون هورمونی است که به تدریج باعث کم شدن فولیکول های مو و درنتیجه کم شدن چرخه رشد مو می شود) البته این دارو برای درمان ریزش مو در مردان تجویز می شود اما ممکن است مانع ریزش مو در زنان نیز شود.
البته همان طور که درمورد داروی اول بیان شد زنان حامله یا زنانی که قصد حامله شدن دارند نباید از این دارو استفاده کنند. مطالعات در مورد خاصیت مصرف این دارو در زنان به نتایج ضد و نقیصی رسید ه لذا مصرف این دارو درمورد تمام زنان کارساز نیست.
بعضی از فاکتورهای رایج که باعث ریزش مو می شود
۱- کمبود آهن: فقر آهن می تواند منجر به ریزش مو شود. ولی بهتر است قبل از اینکه خودسرانه از قرص های آهن مکمل استفاده کنید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید تا در صورت تشخیص نیاز توسط پزشک، از مکمل ها استفاده کنید. زیرا آهن بیش از اندازه در بدن نیز منجر به بروز بعضی مشکلات می شود.
۲- اختلالات غده تیروئید: در هر دو حالت کم کاری یا پرکاری غده تیروئید ریزش مو اتفاق می افتد.
۳- کاهش مقدار استروژن: خیلی از زنان ، ریزش مو را در دوران یائسگی و بعد از آن زمانیکه ترشح مقدار استروژن در بدن کاهش می یابد تجربه می کنند.
تغییرات هورمونی بعد از حاملگی: مادرانی که تازه کودکان خود را متولد کرده اند از ابتدا تا بعد از ۶ ماه نیز ریزش مو را تجربه می کنند و این زمانی است که مقدار استروژن در خون در حال برگشت به مقدار نورمال است.
نهاوندی بیان کرد: یکی از عوامل موثر در کاهش ریزش موی بانوان بارداری خانم ها است. متاسفانه سن ازدواج در ایران بالا رفته و خانم ها خیلی زود به کیست تخمدان مبتلا می شوند، که طبق مطالعات علمی با یک بار بارداری بسیاری از مشکلات بانوان در زمینه مشکلات زنان حل می شود.
این متخصص پوست اشاره کرد: ۳۰ درصد از بانوان که دچار مشکل ریزش موی ارثی هستند با داروهای آنتی آنتروژن تا قبل از یائسگی قابل درمان هستند و پس از می توان از کاشت مو استفاده کرد.
وی تاکید کرد: وجود برخی بیماری های پوستی مانند لیکن پلان که در کشور بسیار شایع است، باعث ریزش مو می شود، همچنین کمبود شدید آهن در خانم های ایرانی و مشکلات تیروئید از دیگر علل ریزش مو در بانوان است و باید یادآور شد که انجام چکاپ در رابطه با بیماری های زنان و کاهش مشکلات پوست و مو ناشی از آن بسیار حائز اهمیت است.
منبع: yjc.ir
بیشتر موارد بلوغ زودرس دختران همراه با علت خاصی نیست
بهمنظور بررسی دلایل بلوغ زودرس به سراغ دکتر محسن خوشنیت، فوق تخصص غدد درونریز و متابولیسم و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران رفتیم. او به علل بلوغ زودرس اشاره کرد و افزود: بلوغ زودرس را باید از جنبههای مختلف بررسی کرد. یکی از این جنبهها علل آن است؛ زیرا ممکن است زمینه آن تومورها یا بیماریهای مادرزادی باشد که نیاز به درمان جدی دارند. ممکن است به دلیل تومور مغزی، تومور تخمدان یا تومور غدد فوق کلیوی، فرد دچار بلوغ زودرس باشد. گاهی تومورها خوشخیم و گاهی بدخیم هستند. گاهی هم ممکن است اختلال مادرزادی در ترشح هورمونها در غدد فوق کلیوی وجود داشته باشد. بنابراین به هر حال از لحاظ علت باید بررسی شود. بیشتر موارد بلوغ زودرس در دختران معمولاً همراه با علت خاصی نیست. پسران عکس این وضعیت را دارند و عموماً علت مشخصی برای بلوغ زودرسشان پیدا میشود.
کوتاهی قد و مشکلات روانی از عوارض بلوغ زودرس
خوشنیت با اشاره به عواقب بلوغ زودرس تصریح کرد: بلوغ زودرس باعث ایجاد جهش رشدی زودتر در دختران میشود. صفحات رشد نیز زودتر بسته و باعث میشود قد کودک کوتاه باقی بماند؛ گرچه اوایل رشد میکند اما به علت بسته شدن سریعتر صفحات رشد در سنین پایینتر، قد کودک کوتاه باقی میماند. بنابراین باید حتماً درمان شود. از طرفی بلوغ زودرس به لحاظ روانی برای کودک مشکلساز است؛ وقتی میبیند همسنوسالان خود علایم بلوغ را ندارند ولی یکسری علایمی در بدنش ایجاد شده که با دیگران فرق میکند، از لحاظ روانی برای کودک مشکلساز میشود و نیاز به درمان دارد.
8 سالگی؛ سن بلوغ زودرس
این فوقتخصص غدد در مورد نشانههای بلوغ بیان کرد: اولین علامت بلوغ در دختران جوانههای پستانی است که مادران باید به این نشانه اهمیت دهند. اگر دیدند جوانههای پستانی قبل از سن 8 سالگی در دختران ایجاد شد، بلافاصله به متخصص غدد مراجعه کنند. بعد از ایجاد جوانههای پستان، با فاصله حدود 6 ماه موهای ناحیه زیربغل و ناحیه تناسلی هم تدریجاً ایجاد میشود. شروع سن طبیعی بلوغ در دختران بهطور متوسط 10 تا 11 سالگی است. بلوغ قبل از 8 سالگی، بلوغ زودرس است. اگر بلوغی بعد از 8 سالگی اتفاق بیفتد ولی خیلی سریع پیش برود، بهطوریکه در فواصل کمتر از سه ماه مراحل بلوغ تغییر کند نیز باید درمان شود. بلوغ پنج مرحله دارد که در معاینه تخصصی مشاهده میشود. اگر ببینیم بلوغ سریعاً پیش میرود، آن را بهطور موقت متوقف میکنیم.
توقف نشانههای بلوغ تا سن نرمال آن
این عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره درمان بلوغ زودرس گفت: در زمینه درمان باید اول بررسی کنیم به چه علتی فرد دچار بلوغ زودرس شده است. با توجه به اینکه در بسیاری از مواقع در دختران علت پیدا نمیشود، داروهایی تجویز میکنیم که جلوی تغییرات هورمونی ایجادشده را بهطور موقت بگیریم. مصرف داروها در سن نرمال بلوغ، متوقف شده و زمانی که دارو قطع شود، تغییرات هورمونی دوران بلوغ به مرور برمیگردد. بنابراین لازم است گاهی چند سال داروها تجویز شوند. معمولاً داروها به صورت تزریقی است و ماهانه یا سه ماه یکبار تزریق میشود.
زنگ خطر بلوغ زودرس برای مسئولان
ازآنجاییکه بلوغ زودرس یک نوع اختلال در سلامتی فرد است و عموماً در سنینی رخ میدهد که کودک در مقطع دبستان یا پیشدبستان است، عملکرد 2 وزارتخانه بهداشت و آموزشوپرورش در این زمینه مهم است.
چندی پیش مهناز احمدیدستجردی، مدیرکل امور زنان وزارت آموزشوپرورش در این زمینه اظهار کرد که به دلیل بلوغ زودهنگام جنسی دختران، آموزشهایی که پیش از این در دوره راهنمایی ارایه میشد، به سال ششم ابتدایی انتقال یافته و مدارس مکلف به ارایه آموزشها هستند. این اقدام در آشنایی کودکان با بلوغ مؤثر است اما اقدامی نیست که منجر به پیشگیری از بلوغ زودرس شود.
از طرفی وزارت بهداشت هم برنامه مشخصی در زمینه پیشگیری و کنترل این اختلال ارایه نداده است؛ البته برخی دانشگاههای علوم پزشکی اعلام کردهاند که یکی از برنامههای واحدهای جوانان، نوجوانان و مدارس، معاینات دانشآموزان است که در شناخت زودرس اختلالات ودرمان بهموقع مؤثر است.
روند کاهش سن بلوغ و بروز بلوغ زودرس، زنگ خطری است برای مسئولان تا با اقدامات خود چه بهصورت معاینات تخصصی در مدارس و چه بهصورت فرهنگسازی برای اصلاح سبک زندگی، به کنترل سن بلوغ بپردازند.
بامداد – پوشش زن و مرد از آغاز تاریخ و با تولد حضرت آدم و حوا(ع) همراه بوده است. برخی از آیات قرآن کریم به این حقیقت اشاره دارد.[۱] از سکهها، تندیسها، نقاشیها و دیگر آثار به جا مانده از دورههای قبل، معلوم میشود که همه اقوام و ملل گذشته پوشش نسبتاً کاملی داشتهاند.[۲] از کتاب مقدس فهمیده میشود که در عهد حضرت سلیمان نبی(ع) زنان علاوه بر پوشش بدن، صورت را نیز با روبند میپوشانیدند.[۳] در زمان حضرت ابراهیم پیامبر(ع) هم این سنت رایج بوده است.[۴] لباس و پوشش جدای از حفظ بدن و آراستگی آن دارای آثار مثبت و فراوان، هم برای خود زنان و هم برای جامعه است. لذا مذاهب مختلف در نوع لباس مردم نقش مؤثری داشتهاند و در اسلام نیز بر لزوم پوشیدگی و حجاب به ویژه برای زنان تأکید شده است.[۵] متأسفانه در غرب با گسترش تفکر لیبرالیسم جنسی و رواج کامیابی نامشروع، «برهنگی» فراگیر شده که امروزه شاهد پیامدهای منفی آن هستند. حال با توجه به قدمت دیرینه و آثار مثبت حجاب، چه راهکارهایی برای آموزش و ترویج حجاب در کشور پهناور اسلامی ما وجود دارد؟ وظیفه نهادها و اقشار مختلف مردم در راستای عملیسازی این آموزه دینی در جامعه چیست؟
برای آموزش، ترویج، گسترش و نهادینهسازی فرهنگ حجاب و عفاف، به بهرهگیری از همه تواناییها و امکانات موجود در نهادهای مختلف کشور نیازمندیم. نهاد آموزش و پرورش، خانواده، حوزهها، دانشگاهها، نهادهای اقتصادی و فرهنگی و حتی بهداشتی کشور در رسیدن به هدف مورد نظر نقش بسزایی دارند. حجاب و پوشش اسلامی را میتوان به کمک نهادی گوناگون و اقشار مختلف مردم از راههای آگاهیبخشی، الگودهی، تشویق، فعالیتهای علمی، فرهنگی و هنری و احیای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر ترویج و گسترش داد. *مقدمه تقریباً در همه فرهنگها، همیشه پوشش زنان به صورت یک اصل پسندیده مطرح بوده و کمتر قوم و ملتی بوده است که زنان آنان پوشش مناسبی نداشته باشند. البته چگونگی و حدود آن متفاوت بوده است. اسلام نیز حجاب را بر زنان واجب کرده است زیرا حجاب بهترین وسیلهای است که زن را از خطر آسیبهای اجتماعی حفظ میکند. زن بیحجاب همچون میوه درختی است که شاخه آن از دیوار باغ به بیرون آویزان است و هررهگذری ممکن است در آن طمع کند یا مانند گلی است که هرکس به چیدن آن تمایل دارد.[۶] انسان در پناه محافظ، احساس آرامش میکند. پوشش اسلامی نیز نگهبان زن است و به او امنیت و آرامش میبخشد. پس هرچه این پوشش کاملتر شود، درصد امنیت و حفاظت زنان بالاتر میرود. زحمت حجاب، حق بیمهای است که زن برای تأمین سلامت خود میپردازد؛ زیرا حجاب، مانع جریان یافتن هوای نفس و نگاههای آلوده و فسادآمیز، به حریم پاک زنان میشود. پوشش، سدّی بزرگ در برابر تهاجم فرهنگ غرب است.[۷] *راهکارهای ترویج حجاب ۱٫ آگاهیبخشی ۱-۱٫ خانوادهها خصوصاً مادران که ارتباط و مسئولیت بیشتری در تربیت دختران دارند: اولاً: از حجاب کامل مثل چادر در مواجهه با نامحرم استفاده کنند، تا از این طریق فرزندان دختر نیز از همان کودکی با حجاب اسلامی آشنا شوند و از همان کودکی به آن عادت کنند. امروزه همه کارشناسان مسایل تربیتی به نقش فراوان و شگرف تمرین و عادت در تربیت فرزندان اذعان دارند. ثانیاً: ابعاد مختلف مربوط به حجاب را برای فرزندان خویش تبیین کرده آنان را در جهت رعایت پوشش کامل اسلامی تشویق و ترغیب کنند. ثالثاً: ترتیبی اتّخاذ کنند تا دخترانشان با کسانی دوست شده و ارتباط برقرار کنند که مقید به حفظ ظواهر شرعی در عین آراستگی ظاهری هستند. ۱-۲٫ مراکز آموزشی مانند آموزش و پرورش، در دورههای مختلف تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی، متوسطه) در قالب کتابهای درسی، به طور سلسلهوار مباحث مختلف حجاب را به شکل ترتیب دورههای تحصیلی برای دانشآموزان دختر مطرح کنند تا از همان سنین خردسالی دختران جامعه نسبت به فلسفه حجاب، آثار مثبت حجاب و آثار منفی بدحجابی، آگاه شده و اعتقاد عمیق و راسخ پیدا کنند. ۱-۳٫ در مراکز آموزش عالی و دانشگاهها که مقدار آگاهی افراد نسبت به این مسایل بیشتر است، در مورد شبهاتی که دختران و پسران دانشجو و اساتید، پیرامون اهمیت و ضرورت حجاب، آثار آن، کیفیت حجاب کامل و برتر اسلامی دارند، میتوان جلسات پرسش و پاسخ و سخنرانی برگزار کرد. ۱-۴٫ مراکز فرهنگی و رسانههای جمعی مثل مطبوعات، با نگارش آثار و مقالات علمی و استدلالی به تبیین مسائل مهم و اساسی حجاب بپردازند و از درج مقالات و آثاری که به نوعی در تضعیف حجاب کامل اسلامی بانوان خدشه کرده و اثر منفی دارد اجتناب کنند. ۱-۵٫ صداوسیما به عنوان گستردهترین وسیله ارتباط جمعی نقش مهمی در تبیین مسائل مختلف مربوط به حجاب دارد. ضمن آنکه رعایت پوشش اسلامی خانمها در فیلمها نقش خاصی در ارائه الگوی صحیح حجاب به مخاطبین و خصوصاً نسل جوان دارد. ۲٫ معرفی الگوهای شایسته یکی دیگر از راهکارهای ترویج فرهنگ حجاب، الگودهی است. انسان فطرتا الگوگزین و اسوهپذیر است و دوست دارد ارزشهای باورمند خود را در چهرههای مجسم دیده و همانندسازی کند. الگوها و نمونههای اخلاقی، همیشه نیروی محرکه جامعه بودهاند و کاروان بشریت را به هدفهای متعالی سوق دادهاند. با معرفی الگوهای شایسته از صدر اسلام و ایجاد تنوع در پوشش اسلامی، میتوان تا حدود زیادی به نیازهای بانوان پاسخ داد. مراکز آموزشی نظیر وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و حتی دیگر مراکزی که زنان به عنوان معلم و استاد شاغل هستند و نقش الگویی برای افراد جامعه خصوصاً دختران و بانوان را دارند، آراسته بودن آنها به حجاب کامل اسلامی میتواند تأثیر فراوانی بر مخاطبان و دختران داشته باشد. ۳٫ تشویق این اصل در تربیت انسان کاربرد فراوان دارد. ماهیت تشویقها متفاوت است و میتواند بار عاطفی، مالی، تشریفاتی، شغلی، سیاسی، عملی و امثال آن داشته باشد که در ترویج فرهنگ حجاب مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اگر فردی نیازمند نوعی تشویق نباشد، باید از نوع دیگر بهره بگیریم. احترام لازم و محسوس مردم به بانوان با حیا و با حجاب جامعه سبب ترویج فرهنگ حجاب خواهد شد. همان طور که برخورد منفی با زنان بیحجاب نیز میتواند عاملی بازدارنده به حساب آید؛ با این شرط که حد و اندازه آن را باید رعایت کرد تا به لجاجت نینجامد. ۴٫ فعالیتهای علمی، فرهنگی و هنری انتشار نشریه و کتاب، تشکیل میزگردهای ادبی، فراخوانی مقاله، تعیین موضوع حجاب برای انشا و پرسش، بهکارگیری هنرهای تصویری، مسابقات فرهنگی، پخش آیات، روایات و کلمات حکمت آمیز و تصاویر الهام بخش درباره حجاب در محیطهای عمومی، تابلوهای شهری و محیطهای مناسب دیگر و … آثار مثبتی دارند. تولید برنامهها و فیلمهای مفید و آموزشی نیز در رادیو و تلویزیون اثری فراگیر دارد. رعایت کامل پوشش دینی بانوانی که در فیلم های سینمایی و تلویزیونی بازی می کنند یا عکسی که با پوشش اسلامی در صفحات مطبوعات به چاپ میرسد، آثار مثبتی دارد. ۵٫ احیای امر به معروف و نهی از منکر پس از تقویت ریشههای حجاب، شناخت معروف و اجرای امر به معروف و نهی از منکر تأثیر به سزایی در ترویج فرهنگ حجاب دارد. امر و نهی دینی، تکلیف عمومی است. زن، ناموس جامعه اسلامی است و همه باید در حفظ این گوهر الهی بکوشند. جامعه دینی، هیچگونه تساهل و تسامحی را در این راستا برنمیتابد. بیاعتنایی در این راه پسندیده نیست ولی وسواس و بدگمانی هم کارساز نخواهد بود.[۸] *پینوشتها:
مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم در یادداشتی اینچنین پاسخ میدهد:
[۶]. معصومه جهانی، نگاهی به فرهنگ حجاب و عفاف در نظام اسلامی، مجله پیام زن، شهریور ۱۳۸۷، شماره ۱۹۸، ص۵۴٫
[۷]. سیدحسین اسحاقی، بایستههای پوشش و عوامل بیحجابی، مجله پیام زن، دی ۱۳۸۸، شماره ۲۱۴، ص۳۰٫[۸]. اقتباس و تصرف از مجله پیام زن، بایستهها و راهکارهای ترویج فرهنگ حجاب، – مرداد و شهریور ۱۳۸۹ – شماره های ۲۲۱ و ۲۲۲، ص۴٫
نوشته چگونه میتوانیم دختران با حجاب داشته باشیم؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
بسیاری از دختران با مطالعهی کتابها و سایتهای اینترنتی و به ویژه با ورود به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی یا با ورود به محیطهای شغلی در مییابند که لزوما تمام آموزههایی که از خانوادهها آموختهاند، صحیح نیستند. در طول این سالها، خانوادهی این دختران در پاسخ به هر سوال یکه چرا باید درباره جامعه و مردان اینگونه بیندیشم، به آنها گفتهاند «دخترم ما در ایران زندگی میکنیم. اینجا که اروپا و آمریکا نیست.»
وقتی این دختران به محیطهای شغلی و تحصیلی وارد میشوند، خیلی زود در مییابند که دختران دیگری در همین شهر خودشان در ایران هستند که اینگونه نمیاندیشند و با این آموزهها بزرگ نشدهاند و آسیب مرگباری هم ندیدهاند و با هویتی مستقل و منسجم از عهده جهان و ایران و «مردان بد» هوسرانش بر میآیند!
اما عدهای از دختران به هر دلیلی از دسترسی به اطلاعات واقعبینانهتر محروم میمانند یا اگر شخصیت محافظهکاری داشته باشند، ترجیح میدهند که اطلاعاتی افزون بر آن آموزهها و پیشفرضهای به ظاهر ایمنیبخش دریافت نکنند تا دچار تشتت ذهنی و اضطراب نشوند.
چون در چنین فضایی، حتی داشتن فانتزی جنسی نیز خطرناک یا گناهآلود محسوب میشود، این دختران طی یک فرایند موفق سرکوبسازی، هرگونه فانتزی و تمایل جنسی را در درون خود خاموش میکنند. این بهترین راه برای رهایی از تعارض بین داشتن میل به ارتباط عاطفی و جنسی از یک سو و ترس اغراقی از گناهکار و بوالهوس بودن از سوی دیگر است. «بکارت ذهنی» محصول مستقیم این فرایند است.
بکارت ذهنی از بکارت جسمی بسیار مهمتر است چراکه ممکن است حتی بعد از یک ازدواج مشروع نیز باقی بماند و منجر به احساس بینیازی از سکس و سردی عمیق در روابط جنسی شود و حتی در مواقعی مانع برداشتن بکارت جسمی هم بشود؛ پدیدهای که به آن «ازدواج به وصال نرسیده» میگویند. یعنی زن پس از چند ماه یا چند سال از ازدواج همچنان باکره باقی مانده است البته پدیده بکارت ذهنی تنها ویژه زنان نیست و در مردان هم به میزان کمتر دیده میشود.
البته شاید در طرف مقابل یعنی در بخشی از دنیای پسرانه و مردانه نیز نگرش به دختران، نگرش شکارچیگری و فریب به قصد کامجویی باشد. شاید علت این پدیده جدابودن مدارس ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان دخترها و پسرها باشد. یعنی در چنین فضایی چون پسرها امکان دسترسی به دنیای فکری و عاطفی دختران را ندارند، فقط قادرند آنها را از دور به عنوان ابژههای جنسی و جسمی ادراک کنند.
البته در سالهای اخیر به دلایل مختلف اجتماعی و شبکههای ارتباط جمعی این دیوار بین دنیای ذهنی و عاطفی پسران و دختران تا حدودی فروریخته و دوطرف قادر شدهاند تا غیر از جسمشان، بینش هنری، سیاسی، اجتماعی و دنیای ذهنی و عاطفی خود را نیز در معرض دیده شدن قرار دهند.
اما به هر ترتیب همچنان مهمترین مفهومی که به دختران در رابطه با جنس مخالف منتقل میشود، مفهوم آسیب است. در چنین فضایی است که بسیاری از دختران، عاشق شدن و وابسته شدن به یک پسر را شبیه طاعون یا یک سرطان لاعلاجکننده میبینند و در این توهماند که اگر این وابستگی به ازدواج ختم نشود، از این بلای ترسناک جان و روان سالم به در نخواهند برد. به ویژه اگر آن پسر در دوستی خواستههای «نامعقول» نیز داشته باشد. بر این اساس سندرم سیندرلا شکل میگیرد: «من فقط با کسی ارتباط میگیرم و به او دلبسته خواهم شد که مطمن باشم رابطهام با او به سرانجام خوبی خواهد رسید که حتما ازدواج است».
در سندرم سیندرلا تنها سرانجام خوب همانا توهم از راه رسیدن پسری خوشبر و رو و شیرینسخن و دارای فهم و کمال بسیار و متمکن از نظر مالی است که بیصبرانه انتظار ازدواج با محبوب شیرینش را میکشد و چون معمولا چنین چیزی فقط مال قصههایست این دختران عملا هیچگونه ارتباط کلامی یا عاطفی را تجربه نمیکنند.
از سوی دیگر برای پسرها محدودیت کمتری در برقراری ارتباط کلامی و عاطفی و جنسی وجود دارد. کمتر مادری در یک مهمانی عصرانه زنانه به دوستانش فاش میکند که دخترش دوستپسر دارد. درحالی که در همان مهمانی مادر یک پسر قیافهای ظاهرا ناراحت و ناراضی به خودش میگیرد و میگوید «والله پسر من که فقط خدا میدونه چیکار میکنه. بیست تا دختر دور و برشن. روزی صدبار بهش زنگ میزنند» و در حالی که سعی میکند نشان دهد که چقدر از این موضوع ناراحت است، چشمانش از غرور برق میزند. به نظر میرسد جامعه در مورد پسران در مقایسه با دختران کمتر نگران آسیب روحی و عاطفی و جنسی ناشی از رابطه است.
دکتر سامرند سلیمی، روانپزشک و مشاورازدواج و خانواده
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: salamaneh.com
نوشته عوارض بکارت ذهنی در ذهن دختران چیست؟ اولین بار در بامداد پدیدار شد.
تجاوز جنسی به زنان و دختران اتفاق ناگواری است که متاسفانه در همهجای دنیا رخ دهد. در این مطلب حقایقی در رابطه با تجاوز جنسی آورده شده است.
متاسفانه تجاوز جنسی به زنان و دختران ، یا تجاوز به عنف حقیقیتی است که وجود دارد زیرا گاهی به دلیل باورهای غلط اجتماعی، مردم از خود این عمل وحشتناک چشمپوشی کرده و تمام تقصیر را به گردن قربانی می اندازند و خود او را سرزنش میکنند. این طرز برخورد غلط در ادبیات، ادیان، قوانین، موسیقی، علوم، تبلیغات، مکالمات رومزه و خلاصه در همه جای فرهنگ ما دیده میشود. آنچه در ادامه میآید، فهرستی از باورهای غلطی است که درباره تجاوز جنسی در بین مردم رواج دارد.
باور غلط: تجاوز به عنف، یک جنایت آنی و عملی برای ارضا جنسی شخص است.
حقیقت: 90% از تجاوزهای گروهی، 57% از تجاوزهای فردی و در کل 75% از انواع تجاوزها از پیش تعیین شده و برنامهریزی شده هستند. نکته مهم دیگر اینکه، فرد متجاوز کاملا روی رفتار خود کنترل دارد و در واقع این عمل یک حرکت غیر قابل کنترل و ناگهانی نیست. معمولا فرد متجاوز ابتدا با پرخاشگری، سلطهجویی و عصبانیت رفتار کرده و در نهایت از سکس به عنوان سلاحی برای تحمیل خشونت، تحقیر و غلبه بر فرد استفاده میکند.
باور غلط: تجاوز به عنف یک مشکل جدی نیست.
حقیقت: تجاوز یکی از جنایتهایی است که معمولا گزارش نمیشود. بسیاری از زنان در همه کشورهای جهان دست کم یکبار مورد تجاوز قرار میگیرند. برای مثال در کشور آمریکا از هر 10 کودک زیر 16 سال، 4 تا 5 نفر از آنها مورد آزار جنسی قرار میگیرند که نیمی از آنان پسر هستند. مطالعات نشان میدهد که 90% از این کودکان از طرف فردی که میشناختند مورد آزار قرار گرفتهاند. از هر 10 تجاوز به بزرگسالان تنها یک مورد گزارش میشود و در مورد کودکان این آمار بسیار کمتر است.
باور غلط: تنها زنان جوان و زیبا مورد تجاوز قرار میگیرند.
حقیقت: اگرچه زنان بین 15 تا 25 سال بیش از بقیه گروههای سنی در معرض خطر تجاوز به عنف قرار دارند اما در آمریکا رنج سنی قربانیان تجاوز، از کودک یک ماهه تا فرد 93 ساله گزارش شده است.
باور غلط: انسانهای خوب مورد تجاوز قرار نمیگیرند.
حقیقت: متجاوزان و مجرمان جنسی قربانیان خود را از میان همه اقشار و گروههای سنی انتخاب میکنند ولی هنوز عدهای فکر میکنند که فقط انسانهای بد دچار این حوادث میشوند. در واقع این جمله نوعی مکانیزم دفاعی محسوب میشود زیرا اکثر مردم به دنبال بهانهای هستند تا احساس امنیت کنند. آنها فکر میکنند با گفتن چنین جملاتی از این گونه جنایتها در امان خواهند ماند اما در واقع این خطرناکترین چیزی است که یک نفر میتواند باور کند.
باور غلط: اگر کسی واقعا بخواهد میتواند جلوی مهاجم را بگیرد و اجازه چنین کاری را به او ندهد. هیچ کس بر خلاف میل باطنی خود مورد تجاوز قرار نمیگیرد.
حقیقت: اولین چیزی که در این مواقع به ذهن فرد میرسد زندهماندن است. هیچ کس نمیتواند خود را جای یک قربانی گذاشته و ترس و نگرانی او را در زمان تجاوز درک کند و یا فکر کند که در آن موقع قادر به انجام چه کاری بوده است. هرگز نباید قربانیان تجاوز را به خاطر احساس ترس و تلاش برای زندهماندن سرزنش کرد. در واقع نمیتوان از کسی توقع داشت که به خاطر حفظ آبرو و نگاه داشتن بکارت، از جان خود دست بکشند.
تهیه و ترجمه: مجله اینترنتی ستاره
منبع: domestic violence services
وی بااشاره به اینکه توتون قلیان اصلا استاندارد ندارد،اظهارکرد: اغلب توتون قلیانی که در ایران مصرف می شود از توتون های خراب سیگار تهیه می شود که باید معدوم شود، اما آنها را پس از ترکیب با مواد افزودنی مختلف در اختیار مردم قرار می دهند.
دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران تاکید کرد که موضوع قلیان و بیماریهای ناشی از آن در 10 تا 20 سال آینده در کشور به موضوع بسیار جدی تبدیل خواهد بود و مسئولان از همین حالا باید به فکر چاره باشند.
وی با شاره به اینکه در کشور ما تقریبا 12 تا 14 درصد افراد سیگار مصرف می کنند اظهار کرد: در ایران حدود 22 درصد مردان و 3 درصد خانم ها سیگار مصرف می کنند.
مسجدی با اشاره به اینکه 15 درصد پسران دبیرستانی گفته اند روزانه سیگار مصرف می کنند، افزود: 51 درصد دانش آموزان سابقه مصرف قلیان و 31 درصد سابقه مصرف سیگار را دارند.
وی ادامه داد: هر 6 ثانیه یک نفر در جهان به اثر استعمال دخانیات فوت می کند و سالانه نزدیک به شش میلیون نفر بر اثر ابتلا به بیماری ناشی از مصرف دخانیات فوت می کنند که 70 درصد این رقم مربوط به کشورهای در حال توسعه است.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران با اشاره به اینکه این رقم تا 2030 به حدود 8 میلیون نفر خواهد رسید، گفت: 65 میلیارد نخ مصرف سیگار در کشور می باشد و 65 هزار مرگ ناشی از مصرف سیگار است.
مسجدی ادامه داد: روزانه 100 میلیارد ریال صرف مصرف سیگار در کشور می شود که با اضافه شدن قلیان این رقم خیلی بیشتر می شود.
وی با اشاره به اینکه در آمریکا از سال 2013 تا 2015 میلادی 43 درصد استعمال دخانیات در دبیرستان ها کاهش یافته است، افزود: در این کشور از سال 1968 مبارزه با دخانیات را آغاز شده است.
دبیرکل جمعیت مبارزه بااستعمال دخانیات ایران گفت: این اقدام سبب شده تااستعمال سیگار در مردان نصف و از 54 درصد به 26 درصد و در زنان از 22 درصد به 18 درصد برسد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به قانون منع استفاده از دخانیات در فضای بسته اشاره کرد و گفت: این قانون در سال 1385 درمجلس تصویب شده است، ولی تاکنون به نحو صحیح اجرایی نشده است .
مسجدی به تدوین برنامه 10ساله پیشگیری از بیمارهای غیرواگیر در کشور اشاره کرد و گفت: این برنامه در خصوص پیشگیری و کنترل بیماری های قلب و عروق، مزمن تنفسی، سرطان و دیابت تهیه شده است.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران یکی از اقدامات مهم این برنامه را کاهش 30 درصد استعمال دخانیات در کشور اعلام کرد .
سن بلوغ در دختران و پسران با تغییران فیزیولوژیکی در بدن آغاز می شود. سن بلوغ پسران بین 11 تا 14 سالگی است اما سن بلوغ جنسی دختران زودتر است.
بلوغ پدیدهای است که برای همه افراد و اندکی پس از سن هشت سالگی رخ میدهد. سن بلوغ در واقع انتقال دوران کودکی به بزرگسالی است. در این دوران، اندامهای جنسی نوجوان رشد کرده و بدن او قدرت تولید مثل پیدا می کند. این تغییرات میتواند برای نوجوان احساس افتخار و شادی به ارمغان بیاورد، اما گاهی اوقات هم میتواند او را دچار احساس سردرگمی و یا خجالت کند.
بلوغ به عنوان مرحله ای از زندگی تعریف می شود که طی آن تکامل غدد جنسی منجر به بروز صفات ثانویه جنسی، جهش رشدی و ایجاد قدرت باروری در فرد می شود. این تغییرات به واسطه هورمون های جنسی رخ می دهند. ترشح ماده ای از هیپوتالاموس که منجر به به تولید هورمون های جنسی در هیپوفیز می شود، می تواند تولید هورمون های جنسی دیگری را در اندام های جنسی تحریک نماید. این هورمون ها مسئول رشد پستان ها و رحم در دختران و تمام صفات ثانویه جنسی در پسران هستند. هورمون جنسی مردانه ای که از غده فوق کلیه ترشح می شود مسئول ایجاد موهای جنسی در دختران و کمک به رشد این موها در پسران است.
بلوغ پسران معمولاً بین سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی رخ می دهد. اولین مرحله، رشد بیضه هاست که با پر رنگ شدن و نازکتر شدن پوست بیضه و رشد آلت همراه است. با پیشرفت مراحل بلوغ، افزایش رشد موهای زهار، زیربغل، صورت و همچنین خشن تر شدن صدا و توانائی نعوظ رخ می دهد. جهش رشدی که همراه با افزایش اندازه بدن و توده ماهیچه ای است، در مراحل بعدی بلوغ و در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی اتفاق می افتد و دو سال پس از دختران به حداکثر خود می رسد.
بلوغ در دختران زودتر از پسران رخ می دهد و اولین مرحله بلوغ در این جنس با جوانه زدن پستانها در سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی رخ آغاز شده و با رشد موهای زهار و زیربغل ادامه می یابد. جهش رشدی معمولاً نسبت به پسران زودتر رخ می دهد و با اولین عادت ماهانه که در سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی رخ می دهد کامل می شود. فاصله بین آغاز بلوغ و اولین قاعدگی ۲ تا 2/5 است.
در میان تغییرات ناشی از بلوغ، تغییرات ایجاد شده در اعضای تناسلی و میل جنسی آشکارترین تحولات این دوره هستند. نوجوانان نیازمند سازگاری با تغییرات پدید آمده در اعضای بدن و ایجاد تصویری جدید از خود در ذهن هستند و باید هماهنگی لازم بین نقش های دوگانه فعالیت جنسی، یعنی لذتبخش بودن این امر و نقش آن در تولیدمثل و بقای نسل را در ذهن ایجاد نمایند. اغلب جوامع تلاش می کنند محدودیتی را برای فعالیت جنسی نوجوانان در دوران پیش از ازدواج فراهم نمایند. این محدودیت ها به ارزش های مذهبی و فرهنگی جامعه بستگی دارد و انتقال این ارزش ها به نوجوانان، نیازمند درک صحیح از فیزیولوژی بلوغ و برقراری ارتباط مناسب و ایجاد حس اعتماد در آنهاست.
غریزه جنسی در سن بلوغ در نوجوانان به حداکثر خود می رسد. بسیاری از پسران از بزرگ شدن اعضای تناسلی خود در این دوران نگرانند و آن را زشت و خجالت آور می دانند. |
اگر چه توانائی نعوظ در نوزادان پسر وجود دارد اما طی بلوغ، توانائی انزال را تجربه می کنند. اولین انزال، اغلب در خواب و به صورت خود به خود یا طی رؤیاهای شهوانی (Wet dreams) روی می دهد. اغلب نوجوانان برای این تجربه آمادگی لازم را ندارند و این امر، نگران کننده و مشکل ساز و برای اغلب نوجوانان خجالت آور است مگر اینکه پیش از سن بلوغ، آمادگی های لازم به آنها داده شده باشد. نوجوانانی که راهنمائی های لازم را در این موارد از والدین خود دریافت نکرده اند، با رو آوردن به دوستان و هم سالان خود اطلاعات غلطی را دریافت می کنند.
در دختران برخلاف پسران، غریزه جنسی در این دوره بر عضو تناسلی متمرکز نمی شود اما اغلب دختران با آغاز اولین عادت ماهانه حساسیت بیشتری نسبت به اندام تناسلی خود پیدا می کنند. واکنش روان شناختی هر دختر نسبت به آغاز قاعدگی منحصر به فرد است و تحت تأثیر اطلاعات او از این روند قرار دارد. سؤال درباره اطلاعات و احساس او نسبت به شروع قاعدگی می تواند در ارائه خدمات بهداشتی و راهنمائی های لازم در این مورد به او مفید باشد.
تغییرات فیزیکی برای یک پسر در سن بلوغ معمولاً با بزرگ شدن بیضهها و جوانه زدن موهای ناحیه تناسلی آغاز میشود. پس از آن یک جهش رشد بین سنین ۱۰ و ۱۶ سالگی رخ میدهد که به طور متوسط ۱ تا ۲ سال بعد از زمان جهش رشد در دختران است. بازوها، رانها، دستها و پاها نیز سریعتر از بقیه بدن رشد میکنند. همراه با پهنتر شدن شانهها و افزایش وزن و رشد عضلات، شکل بدن شروع به تغییر میکند.
پسران ممکن است از حساسیت به لمس و یا تورم زیر نوک سینههای خود، نگران شوند. این حالت به طور موقت و به دلیل رشد بافت سینه است و در دوران بلوغ برای حدود ۵۰ درصد از پسران اتفاق میافتد اما معمولاً در عرض ۶ ماه (یا بیشتر) برطرف میشود.
اولین خش در صدا نشانه آن است که صدای پسران در حال تغییر و بم شدن است.
موهای تیره، زبر و فرفری نیز درست بالای آلت تناسلی و بر کیسه بیضه پسران میروید، که بعداً زیر بازوها و در منطقه ریش و سبیل هم رشد خواهد کرد. آلت تناسلی و بیضهها بزرگتر شده و حالت نعوظ، (که پسران در نوزادی هم تجربه میکنند)، در دفعات بیشتری تکرار میشود. انزال (انتشار مایع منی حاوی اسپرم) نیز رخ خواهد داد.
بلوغ برای دختران زودتر شروع شده و زمانی بین ۸ و ۱۳ سالگی رخ میدهد. برای اکثر دختران نخستین شواهد بلوغ، رشد سینههاست، اما میتواند رشد موهای ناحیه تناسلی نیز باشد. در ابتدا سینههای یک دختر به شکل توده لطیف، کوچک و سفت، (به نام جوانه سینه) در زیر یک یا هر دو نوک سینه شروع رشد میکند؛ در طی یک یا دو سال بعد، بافت سینه بزرگتر شده و سفتی آن کمتر خواهد شد. موهای تیره، زبر و فرفری در منطقه لابیا (چینهای پوست اطراف واژن) ظاهر خواهد شد و بعداً موهای مشابهی نیز در زیر بغل شروع به رشد خواهد کرد.
اولین نشانههای بلوغ در طی ۱ یا ۲ سال بعد، با یک جهش رشد قابل توجه آشکار خواهد شد. بدن دختر شروع به تولید چربی (به خصوص در سینهها و اطراف باسن و ران) خواهد کرد. خطوط کانتور بدن او به تدریج شبیه به فرم بدن یک زن خواهد شد. بازوها، رانها، دستها و پاها نیز بزرگتر خواهد شد.
این رویداد با شروع قاعدگی (اولین پریود) دختران، به اوج خود خواهد رسید. بر حسب سن آغاز بلوغ، دختران ممکن است اولین پریود خود را بین سنین ۹ و ۱۶ سالگی تجربه کنند.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، نسبت به افزایش ۲.۵ برابری مصرف قلیان در بین دختران نوجوان و جوان کشور هشدار داد.