جام جم سرا: ما به شما خواهیم گفت چطور روابطتان را با خانواده همسرتان تنظیم کنید که نه سیخ بسوزد نه کباب!
والدین هر کس مال اوست!
درست است که پدر و مادر همسرتان از این به بعد حکم پدر و مادر شما را خواهند داشت و شما آنها را مامان و بابا صدا میکنید اما آنها هیچ وقت واقعا پدر و مادر شما نمیشوند. پس مرزهای ارتباطی را با آنها حفظ کنید و در نزدیک شدن به آنها زیاده روی نکنید. چون مطمئنا اگر مشکلی پیش بیاید در انتها والدین حق را به فرزند خودشان میدهند نه شما. احترام و فاصله را حفظ کنید و مراقب باشید زیاد به آنها نزدیک نشده، زیاده از حد رفت و آمد نکنید و شوخی و راز گویی را با آنها محدود کنید.
رفت و آمدتان را کنترل کنید
طوری نباشید که بعد از عقد همیشه شما را خانه نامزدتان پیدا کنند و روزهای متوالی به خانه خود سر نزنید. اگر رفتوآمد با خانواده همسرتان بیش از عرف باشد باعث درگیری میشود. حتی در دوران عقد، اقامتهای طولانی مدت شما در خانه پدری همسرتان میتواند زمینه دخالتهای آینده خانواده همسرتان در زندگی شما را فراهم کند.
اگر دعوا شد
شاید با نامزد یا همسرتان یک بگو مگوی جزیی داشته باشید که خانواده همسرتان در جریان آن قرار گرفته است. فکر میکنید در این باره باید اجازه دخالت بدهید یا نه؟ اگر واقعا نیتشان خیر باشد و بخواهند پادرمیانی کنند چطور؟ در این موارد، اولویت مداخله با کسی است که برای زن و شوهر جایگاه خوبی دارد و هر دو طرف او را قبول داشته باشند. مثلا اگر هر دو، پدر داماد یا مادر عروس را قبول دارند فقط نظر او را بپرسند و اجازه دخالت را به دیگران ندهند.
در دوران عقد، اقامتهای طولانی مدت شما در خانه پدری همسرتان میتواند زمینه دخالتهای آینده خانواده همسرتان در زندگی شما را فراهم کند
حمایت مالی را نپذیرید
قطعا خانواده همسر شما با حسن نیت اقدام به حمایت مالی شما میکنند اما شما باید بین پذیرش این حمایت و قناعت بیشتر و متکی بودن به خود، دومی را انتخاب کنید. حمایتهای مالی این حق را برای خانواده حمایتگر ایجاد میکند تا در امورتان دخالت کرده، بخواهند زیر و بم هزینهکردهای شما، شکل زندگی و رفت و آمدها و حتی رابطهتان را کنترل کنند.
او همیشه فرزندشان میماند
روابط عاطفی میان اعضای خانواده به قدری قوی است که حتی پس از ازدواج فرزندان باز هم این ارتباط وجود خواهد داشت و پدر و مادر هنوز خود را بخش اصلی زندگی فرزندشان میبینند. پس وابستگی شما به خانوادهتان امری طبیعی است، اما مهم است که بتوانید از همان دوران عقد میان انتظاری که به عنوان همسر و انتظاری که به عنوان فرزند از شما وجود دارد تمایز قائل شوید.(تبیان)
جام جم سرا: دکتر هایده سمیعی با بیان این که لکهبینی در روزهای اول بارداری که با درد یا علائم دیگری همراه نیست، بهخصوص اگر مشکلی در سونوگرافی دیده نشود، اهمیت زیادی ندارد، افزود: لازم است بدانید وقتی نطفه تشکیل شده از داخل لولههای فالوپ به رحم منتقل و کاشته میشود، مخاط رحم واکنشی نشان میدهد که باعث بروز لکهبینی مختصر میشود. این اتفاق مصادف با روزهایی است که خانم هفتهای است عادت ماهیانهاش دو هفته به تاخیر افتاده است.
عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی تهران تصریح کرد: در این شرایط سونوگرافی کاملا طبیعی است و جنین داخل کیسه جنینی مشاهده میشود، بنابراین لکهبینی مذکور، یک پدیده فیزیولوژیک است و اهمیت چندانی ندارد، اما سایر لکهبینیهای اوایل بارداری ممکن است علائم مهمی باشند و باید جدی گرفته شوند.
به گزارش جام جم سرا، سمیعی اضافه کرد: از مهمترین علتهای لکهبینی در این دوران، میتوان به بیکیفیت بودن نطفه تشکیل شده و در نتیجه احتمال سقط یا خوب نبودن محل کاشته شدن جنین بهخصوص بارداری خارج رحمی اشاره کرد. اگر بارداری خارج رحمی باشد، معمولا لکهبینی با دردهای زیرشکمی همراه است. گاهی هم لکهبینی نشاندهنده این است که سطح هورمونهای مترشحه از تخمدان برای حفظ و ادامه بارداری کافی نیست. در این صورت خانم باید هورمون جایگزین پروژسترون دریافت کند.
گاهی هم لکهبینی اوایل بارداری ناشی از جفت یا جنین غیرطبیعی است؛ مانند بارداری مولار که به آن «بچهخوره» هم گفته میشود. به هر حال هر گونه لکهبینی در اوایل بارداری باید بررسی شود.(سلامت)
جام جم سرا: تعداد کمی از مردم به این مساله که در دوران بازنشستگی به چقدر پول نیاز دارند، توجه میکنند. متاسفانه بیشتر مردم تصور میکنند پس از بازنشستگی زمان زیادی برای زندگیکردن ندارند و باید گفت این تصور بسیار غلط است. در حقیقت آمارها نشان میدهد بیشتر افراد بیش از 20 سال پس از بازنشستگی خود زندگی مفید و خوبی داشتهاند. بنابراین در زمان جوانی باید برای این دوران برنامههایی داشته باشیم و مهمتر از همه پساندازکردن پول برای این روزهاست. روشهای زیر به شما کمک میکند بازنشستگی خوبی داشته باشید.
شروع به پسانداز کنید و لحظهای از آن غافل نشوید
اگر از قبل بخشی از درآمدتان را برای دوران بازنشستگی یا اهدافی دیگر پسانداز میکنید به این روند ادامه دهید. پساندازکردن عادت خوبی است که همیشه باعث آرامشتان میشود. اما اگر هرگز پساندازی نداشتهاید، از همین الان شروع کنید. ماهی را هروقت از آب بگیرید تازه است. اگر درآمدتان ناچیز است، میتوانید از مقدار بسیار کم شروع کنید و زمانی که درآمدتان بهتر شد مبلغ پسانداز را افزایش دهید. در واقع برنامهای برای این کار ترتیب دهید و هرگز دست از آن نکشید. فراموش نکنید هیچگاه برای شروع پسانداز دیر نیست.
نیازهای دوران بازنشستگی را بشناسید
در حقیقت بازنشستگی پرهزینه است. بنابرگفته کارشناسان، افراد تقریبا 70 درصد درآمد بازنشستگیشان را نیاز دارند که البته کسانی که درآمد دوران بازنشستگیشان کمتر است گاهی اوقات 90 درصد درآمدشان خرج نیازهای روزمرهشان میشود. محاسبه کنید که احتمالا در دوران بازنشستگی به چقدر پول نیاز خواهید داشت و برای آن برنامهریزی طولانیمدت کنید.
خود را حتما بیمه کنید
اگر خودتان کارفرما هستید و برای خود کار میکنید و بیمهای ندارید، حتما برای بازنشستگی، خودتان را بیمه کنید و همیشه بهترین شرایط بیمه را در نظر بگیرید تا هنگام بازنشستگی به کمکتان بیاید. برخی بانکهای معتبر، بیمههای بازنشستگی مناسبی ارائه کردهاند و میتوانید با شرکتکردن در آن نوع بیمهها، دوران بازنشستگیتان را تامین کنید.
اصول صحیح و اساسی سرمایهگذاری را بیاموزید
چگونه پسانداز کردن به اندازه چه مقدار پسانداز کردن مهم است. تورم و نوع سرمایهگذاریها میتوانند نقش بسیار مهمی روی پساندازتان داشته باشند. اگر بدانید پساندازتان را به چه صورت سرمایهگذاری کنید بهتر میتوانید روی پولتان کنترل داشته و مقدار آن را افزایش دهید. با افراد آگاه و مطمئن در زمینه سرمایهگذاریهای مختلف مشورت کنید و بهترین سرمایهگذاری را نسبت به شرایط جامعهتان انتخاب کنید و همیشه مراقب روند کار باشید تا ضرری متوجهتان نشود. البته بهترین روش بهکارگیری پسانداز، شرکت در سرمایهگذاریهای مختلف است. با این کار خطر از دست دادن کل پولتان به حداقل میرسد و بازگشت نسبتا خوبی خواهید داشت. البته در طول زمان بسته به عواملی مانند سن، اهداف و شرایط مالی، نحوه سرمایهگذاریها متفاوت خواهد بود. امنیت مالی و آگاهی نسبت به وضع موجود دوشادوش یکدیگرند، بنابراین همیشه آگاهانه عمل کنید.
به پسانداز دوران بازنشستگیتان دست نزنید
هرگز به پسانداز دوران بازنشستگیتان، حتی در لحظات گرفتاری دست نزنید. زیرا اگر یکبار این کار را انجام دادید، باردیگر هم به سراغش خواهید رفت و در مدت زمان اندک پساندازتان را از دست میدهید. بنابراین حتی در سختترین لحظات هم پسانداز دوران بازنشستگیتان را خرج نکنید.
منبع: dol.gov
جامجمسرا: درمان با روش شیمیدرمانی تأثیرات جدی و قابلتوجهی را بر دستگاه گوارش خواهد داشت. عوارضی مانند اسهال، استفراغ، نفخ و یبوست از جمله ناراحتکنندهترین عوارض شیمیدرمانیاند و نتیجه همه آنها چیزی نیست جز بیاشتهایی، لاغری و در نتیجه تهدید سلامتی؛ اما خوشبختانه روشهایی وجود دارد که با کمک آنها میتواند این عوارض ها را به حداقل رساند.
حجمهای کوچک غذا
ما خیلی جاها از اهمیت مصرف غذاها در حجمهای کوچک به شما گفتهایم؛ اما به جرات میتوان گفت که ارزشمندترین و مهمترین اهمیت آن در دوران شیمیدرمانی است. حجمهای غذایی باید کوچک ولی در دفعات مکرر باشد. گوشتها، سبزیجات پختهشده و غلات کامل میتوانند انتخاب خوبی باشند. شاید شما فکر کنید بیمار در این شرایط نیاز به غذاهای پرکالری و روغنی دارد؛ اما این کاملا غلط است و مصرف غذاهای پرچرب و پر فیبر مثل میوه و سبزی تازه باعث تأخیر در تخلیه معدی و در نتیجه بدتر شدن نفخ و تهوع و استفراغ خواهد شد.
میانوعده های سبک
شیمیدرمانی معمولاً افراد را ضعیف و کمانرژی میکند. به طوری که فرد همواره احساس خستگی و بیحالی دارد. هرگز نگذارید که این خستگی مانع غذا خوردن بیمار شود. از میانوعدههای سبک و پر انرژی استفاده کنید و فراموش نکنید مهمترین هدف در تغذیه بیمار تامین انرژی او است. آجیل و مغزها، پاپ کورن ساده، پنیر و کراکرهای گندمی، کره بادامزمینی و نان تست گندم، ماست، موز، انواع توتها و بستنیها همگی میتوانند انتخابهای خوبی برای میانوعده باشند.
تغییر مزاج را در نظر بگیرید
در این دوران معمولاً مزاج فرد تغییر میکند و بسیار میبینم که غذایی که فرد به آن علاقه شدید داشته کاملا برای او منفور میشود. تغییر مزاج چیزی است که باید در انتخاب غذاها به آن کاملا توجه داشت. خیلی وقتها اختلالات چشایی و تغییرات احساس چشایی فرد به طعمها دلیل این تنفر غذایی است که البته عارضه معمول شیمیدرمانی در نظر گرفته میشود.
بیاشتهایی مشکل اصلی
در زمان بیاشتهایی هدف اصلی رساندن کالری کافی به بیمار است. معمولاً در این دوران تنفرهای غذایی بیمار علت اصلی این بیاشتهاییاند و یکی از شایعترین آنها تنفر به گوشت قرمز است که منبع مهمی از کالری و پروتئین میباشد. در این شرایط لازم است کالری و پروتئین بیمار از طریق مصرف سایر منابع پروتئینی مانند تخممرغ، گوشت مرغ، ماهی، لبنیات کم چرب و حبوبات کاملا پختهشده تامین شود.
مکملها را هم فراموش نکنید
اگرچه دریافت ویتامینها و مواد معدنی از مواد غذایی طبیعی همواره ارزشمندتر از دریافت مکملها است اما برای بیماران تحت درمان با شیمیدرمانی که تمایل زیادی هم به غذا خوردن ندارند دریافت مکملها معمولاً ضروری خواهد بود. در انتخاب یک مولتیویتامین به محتوای ویتامین D، ویتامینهای B، آهن، اسیدفولیک، کلسیم و زینک آن توجه ویژه داشته باشید. مکملهای حاوی سلنیوم، ویتامین E و ویتامین C همچنین نقش مهمی در سمزدایی بدن و کاهش عوارض شیمیدرمانی بر عهده دارند. البته در خصوص مصرف این مکملها در زمان شیمیدرمانی حتماً نحوه و مقدار مصرف آن را حتماً از پزشک معالج و یا رژیم درمان خود بپرسید زیرا خیلی از داروها و مکملهایی که شما مصرف آنها را بدون ضرر تصور میکنید با داروهای شیمیدرمانی دارای تداخل دارویی هستند.
نوشیدن آب و هیدراته بودن
همان طور که گفتیم شیمیدرمانی با تغییر احساس چشایی و بی میلی فرد نیز تغذیه را برای فرد مشکل تر میکند. متأسفانه یکی از مهمترین این تغییرات بی میلی به مصرف آب است و این خود میتواند مشکلی بزرگ به اندازه تمام مشکلات دیگر موجود در شیمیدرمانی باشد. اگر نوشیدن آب برای بیمار شما هم به یکی مشکل و تنفر تبدیل شده بد نیست نوشیدنیهای طعمدار و مخصوصاً آب و آب لیمو را امتحان کنید. آب میوهها هم میتوانند انتخاب مناسبی باشند اما انواع طبیعی آنها. آب میوههای صنعتی و نوشابههای حاوی قندهای مصنوعی مخصوصاً در زمانی که فرد از عارضهی اسهال شیمیدرمانی رنج میبرد میتوانند شرایط را بدتر کنند. از طرفی فراموش نکنید مصرف آب در حال غذا خوردن و با شکم پر اصلاً توصیه نمیشود و احتمال تهوع و استفراغ فرد را نیز افزایش میدهد.
تحرک و فعالیت
تحرک بیمار نقش مهمی در وضعیت گوارشی او دارد. درست است که این بیماران معمولاً دارای احساس ضعف و خستگی هستند اما راه رفتن آرام حتی برای 10 دقیقه در بهبود گوارش فرد بسیار کمککننده خواهد بود. فراموش نکنید دراز کشیدن بعد از مصرف غذا خیلی وقتها باعث برگشت اسید معده شده و وضعیت تهوع و استفراغ فرد را بدتر میکند. به همین خاطر توصیه میشود که فرد بعد از مصرف غذا حداقل برای 30 دقیقه بنشیند و یا نهایتاً در زاویه 45 درجه استراحت کند.
در انتخاب لبنیات دقت کنید
خیلی وقتها میبینیم که دوستداران شیر و لبنیات در طی دوران شیمیدرمانی با مصرف حتی مقدار کمی از آن دچار اسهال و علائم گوارشی جدی میشوند. علت آن ابتلا به وضعیت لاکتاز دفیشنسی یا همان عدم تحمل لاکتوز در نتیجه شیمیدرمانی است. بهتر است در این دوران از مصرف شیر و لبنیات خودداری شود. البته فراموش نکنید که در صورتی که فرد مرحله اسهال و استفراغ شدید بعد از شیمیدرمانی را گذرانده و در حال حاضر در وضعیت آرام به سر میبرد، ماست پرچرب و البته پاستوریزه در مقادیر کوچک میتواند یک انتخاب پرکالری مناسب برای فرد باشد.
مبارزه با یبوست
دورههای متناوب یبوست و اسهال از عوارض شایع شیمیدرمانی است. همان طور که گفتیم در صورتی که فرد مبتلا به تهوع و استفراغ هم باشد مصرف میوهها و سبزیها در حجم بالا توصیه نمیشود. در این شرایط تنها راه رفتن و فعالیت است که میتواند درمان یبوست باشد. تنها 20 دقیقه راه رفتن حتی آرام میتواند درمان این وضعیت باشد؛ اما در صورتی که تهوع و استفراغ فرد شدید نیست مصرف حجمهای کوچک از میوههای پختهشده میتواند کمککننده باشد.
زنجبیل را به غذاها اضافه کنید
مطالعات اخیر نشان دادهاند که زنجبیل در کاهش تهوع ناشی از شیمیدرمانی نیز بسیار تأثیرگذار است. حتی تأثیرگذارتر از خیلی داروهای درمانی. بد نیست آن را به غذای بیمار اضافه کنید تا تأثیر واقعی آن را ببینید. برای این منظور کافی است تنها یک هشتم قاشق چایخوری زنجبیل را به غذا و یا چای اضافه کنید.(آرمان)
جام جم سرا: شما با یک کوپ ساده میتوانید این معایب را بپوشانید و چهره خود را زیباتر کنید.
اگر صورتتان گرد شده:
بهتر است قد موها بلند باشد. حداقل تا روی شانه. موها در قسمت بالا و روی سر حجم بیشتری داشته باشد اما در قسمتهای کناری سر حجم موی کم توصیه میشود. از چتری گذاشتن جدا خودداری کنید چون صورت را بیش از پیش گرد میکند.
اگر صورتتان مربع شده:
حجم موی سر در اطراف گوشها باید زیاد باشد. از خرد کردن بیش از حد موها در صورتهای مربع شکل پرهیز کنید. میتوانید قد موهایتان را به دلخواه انتخاب کنید.
اگر صورتتان مثلثی شده:
بهتر است در قسمت بالا و روی سر موهایتان را خیلی کوتاه نکنید و اجازه بدهید مو بلند باشد. در اطراف شقیقهها به موهایتان حجم بدهید.
اگر صورتتان مستطیل شده:
بهتر است موهایتان خیلی بلند نباشد. روی سر را حجم ندهید و بگذارید صاف و تخت باشد. فراموش نکنید کوتاهی مو در صورتهای مستطیل شکل نباید کمتر از روی چانه و پشت گردن باشد.
اگر صورتتان لوزی شده:
در صورتهای لوزی شکل موی چتری توصیه میشود. نگذارید موهایتان از اطراف به جلو و روی گونهها بریزد چون صورت را بیشتر لوزی میکند.(بانوی زیبا)
جام جم سرا: به خوبی میدانید که در شما ترشح هورمونهای بلوغ شروع شده و حدود ۱۰۰۰ دستگاه در بدن شما فعال است تا از کودکی به نوجوانی انتقال یابید. دقیقا مثل زمان اثاث کشی که همه چیز به هم ریخته است، نظم خاصی وجود ندارد و اگر صبر و حوصله داشته باشیم و بدانیم چه کار میکنیم به تدریج وضعیت بهتر میشود و همه چیز سرجایش قرار میگیرد.
هم اینک درون شما نیز به هم ریخته است که البته این حالتها در دوران خاص ماهیانه تشدید میشود. احساس تنهایی، خستگی، عصبانیتهای زودگذر و... همه و همه از ویژگیهای این دوران هستند، مهم این است که بتوانید آنها را به اصطلاح مدیریت کنید یعنی جمع و جور کنید پس با توکل به خداوند بزرگ، مطالعه، ورزش، تقویت رابطه با والدین، نوشتن خاطرات و... میتوانید این کار را انجام دهید.
آسیبهای یک رابطه
از دیگر ویژگیهای دوران نوجوانی، گرایش به جنس مخالف است این میل و گرایش یک امر غریزی است اما اینکه این حس و میل پاک کی؟ کجا؟ تحت چه شرایطی و با چه کسی؟ برآورده شود خیلی مهم است و من مطمئنم تمایل به این رابطه در شما دختر خوبم فقط در حد یک حس است و میتوانید آن را مدیریت کنید.
شما میتوانید این حس را بنویسید و در یک جدول معایب و محاسن این نوع رابطهها را هم یادداشت کنید این رابطه در ظاهر یک سری مزایای ناچیز دارد که البته موقتی و زودگذر خواهند بود اما آسیبهای بسیار زیاد و جبران ناپذیری هم دارد که خودتان به آن آگاه هستید و تاکنون درباره آن در اخبار حوادث رسانهها مطالب زیادی نوشته شده، بخصوص از سرگذشت دخترانی که گرفتار این روابط شدهاند. پس لطفا به دنبال لذتهای زندگیساز باشید نه زندگیسوز.
دقت در انتخاب دوست
این حستان را در هیچ شرایطی با دوستانتان به ویژه آنها که درگیر این روابط هستند، مطرح نکنید چون شما را به ایجاد این رابطه ترغیب خواهند کرد. وقتی خودتان هم میگویید پدر و مادرتان این قدر شما را دوست دارند، پس باید بدانید خیر و صلاحتان را میخواهند. در شرایط مناسب، با آنها به ویژه مادرتان در این باره صحبت کنید و راهنمایی بخواهید. (حسین سلیمان پور- روانشناس تربیتی/ خراسان)
جام جم سرا: خانم رضایی دقیقا همان کسی بود که بعدازظهرهای روزهای دور کودکی در قاب شیشهای تلویزونهای قدیمیمان میدیدیم؛ به همان اندازه ملیح، شیرین، خوش بیان و مهربان و دوست داشتنی. او در حال حاضر مدیریت مهد کودکی را برعهده دارد که دهه شصتیها و بعضا دهه پنجاهیها، بچههایشان را به مأمن امن آن میسپارند. دیدن چهره بهیادماندنی و دلنشین خانم مجری آن روزها، برایم یادآور خاطرات دلچسب بسیاری بود که حتما با خواندن این گفتگو برای شما هم زنده میشود.
خانم رضایی چرا کار اجرا را بعد از بازنشستگی رها کردید؟
- علتش بیشتر تغییر علاقمندیهای سازمان صدا و سیما به نحوه اجرا بود. من ده سالی غیر از کار کودک، کار بزرگسال کردم ولی در کار کودک موفقتر بودم؛ چون با وضعیت صورت و چهره من، کار کودک هماهنگتر بود و البته عادت ذهنی مخاطبان هم موثر بود. بعد از ۸۷ چون خیلی دیگر به کار بزرگسال تمایلی نداشتم و برای کودک هم روش اجرا و فرمت کار عوض شد و با روش من هماهنگ نبود، حداقل من ترجیح دادم در روش خودم تغییری ایجاد نکنم و گروههای جدید و جوانهای پرانرژیتر وارد کار کودک شوند.
شما و خانم خامنه برای ما دهه شصتیها دو شخصیت بسیار نوستالژیک هستید، اجرای بسیار به یادماندنی و متمایزی داشتید. خودتان فکر میکنید چه چیزی باعث ماندگاری اجرای شما شد؟
- شاید یکی از دلایلش که بچههای دیروز خیلی به آن اشاره میکنند، این بود که هر چیز که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند و شاید آن علاقه مندی که در وجود من شخصا و همینطور خانم خامنه بود، روی اجرای ما تاثیر میگذاشت. دلیل دیگرش هم این بود که برنامه دیگری هم نبود. امکانات تفریحی و استفاده از رسانههای جمعی خیلی محدود بود. بچهها اینترنت و کامپیوتر و سی دی کارتونهای مختلف نداشتند. اگر بخواهیم کلیتر نگاه کنیم یک مثلث بود که یک سرش معلم و مدرسه بود، یک سرش مادر و یک سر دیگر تلویزیون و بچهها هر جا که احساس خلأ میکردند، شاید به دیگری پناه میبردند و خستگی مدرسه را نیز با برنامه کودک در میکردند.
دهه شصتیها چون خودشان در دوران کودکی سختیها و کمبودهایی داشتند، سعی میکنند همه وسایل و امکانات را برای بچههایشان فراهم کنند و بیش از حد بچهها را آزاد میگذارند |
اما اکثرا میگویند جملههایی که گفته میشد و آرامش کلامی که وجود داشته، برای آنها دلنشین بوده است. ما باید بچهها را نصیحت میکردیم و برای همین سعی میکردیم حرفهایی که میزنیم با آرامش باشد تا حرف ما با بچهها بهتر بپذیرند و ما هم با زبان خودمان و نه به زبان کودکانه که امروز باب شده است، با بچهها حرف میزدیم.
به نظر من همین هم باعث میشد که بچهها شما را باور میکردند و اینقدر از شما حرف شنوی داشتند و هر چقدر میگفتید برو عقب، ما هم میرفتیم تا به در و دیوار میخوردیم یا سر از بالکن و پاسیو درمیآوردیم!
- (با خنده) بله، بچههای دیروز خیلی صداقت داشتند و سادهتر بودند.
اتفاقا الان شما در مهد کودک کار میکنید، با بچههای همین ده شصتیها. با دهه هفتادیها هم که کمابیش در ارتباط بودهاید. از نظر شما هر کدام چه ویژگی داشتند؟
- خب دهه شصتیها در یک دوران سختی در کشورمان رشد کردند. ما سالها مسئله جنگ و تبعات آن را داشتیم؛ به همین دلیل شصتیها بچههای آرامتر و محتاطتری هستند و شادابی، پرانرژی بودن، شیطنت و بازیگوشی دهه هفتاد به بعد خیلی بیشتر است.
از طرفی دهه شصتیها چون خودشان در دوران کودکی سختیها و کمبودهایی داشتند، سعی میکنند همه وسایل و امکانات را برای بچههایشان فراهم کنند و بیش از حد بچهها را آزاد میگذارند. تفاوتشان بیشتر در آرام بودن و پرهیاهو بودنشان است؛ البته باز در این دهه هم از ۶۵ تا ۷۰، شرایط متفاوتتری بود و از ۶۵ به بعد بچهها شرایط آرامتر و بهتری را تجربه کردند.
درباره کارتونها و کلا برنامههای کودک امروز چه نظری دارید؟
- حقیقتش مدتهاست که برنامهها را ندیدم؛ ولی چون به اقتضای شغلم با بچههای کوچک و والدینشان در تماس هستم، میتوانم بگویم به میزان زیادی کارتونهای خشن، روحیه بچهها را تغییر داده است. بچههایی که روحیه آرامی داشتند را ترسناک و مضطرب بار آورده و بقیه هم بچههای سخت و خشنی شدند. به نظر میآید که بعضی از کارتونهای امروز تاثیر خوبی نداشتند.
بعد از اینکه شبکه پویا راه اندازی شد، چون کارتونهای دهههای گذشته را نشان میداد، من از مادرهای بچهها میشنیدم که بچههایشان کارتونهای قدیمی را بیشتر دوست دارند و استقبال میکنند. حتی همان کارتونهایی که از دید ما نخ نما شدند؛ مثل پسر شجاع یا حنا دختری در مزرعه؛ در صورتی که کارتونهای امروزی والت دیزنی فوق العاده زیبا و جذاب است اما انگار همان سادگی کارتونهای قدیمی و ریتم سادهای که داشتند، باعث میشود بچههای جدید هم با آنها خیلی ارتباط برقرار کنند.
زمان ما اجازه نمیدادند بچهها ۸ و ۹ شب تلویزیون نگاه کنند و همه باید این ساعت میخوابیدند اما الان بچهها از آخرین سریالهای تلویزیونی هم خبر دارند |
اصلا یکی از دلایلی که بچههای جدید اینقدر با بچههای قدیم فرق کردند برمی گردد به تنوع رسانهها.
- بله. هم تنوع رسانهها و بخش دیگر هم به رویکرد خانوادهها برمیگردد که براحتی اجازه میدهند بچهها هر برنامهای را ببینند؛ مثلا زمان ما اجازه نمیدادند بچهها ۸ و ۹ شب تلویزیون نگاه کنند و همه باید این ساعت میخوابیدند اما الان بچهها از آخرین سریالهای تلویزیونی هم خبر دارند. شاید هم گاهی چون مادرها مشغولیتهای زیادی دارند و حوصله ندارند، به بچهها اجازه میدهند که بنشینند پای تلویزیون و برنامههای مختلف را ببینند تا خودشان بتوانند به کارشان برسند و توی این برنامهها هم دعوا، خشونت، بدآموزی و... وجود دارد و بچهها هم یاد میگیرند و چیزهایی را میفهمند که آن سن زمان فهمیدنش نیست.
یک گلهای که بچههای دیروز دارند این است که چرا نقاشیهایی را که میفرستادند، نشان نمیدادند؟ راستی اصلا نقاشیهایمان را چه کار کردند؟!
- اتفاقا زمان پخش برنامه بچههای دیروز یک خانم یا آقایی پیامک زده بود و گفته بود در آن زمان چون نقاشی من را نشان نداده بودید، من هم رفتم یک لیوان آب ریختم روی تلویزیون که خانم مجری را خیس کنم و تلویزیونمان سوخت! (با خنده) بله متاسفانه این مشکل را به خاطر محدودیت زمان دائما داشتیم. نقاشیها را هم که اصلا نمیشد نگهداری کنیم و عملا امکانش نبود. شما میدانید چقدر نقاشی به ما میرسید؟ اگر میخواستیم نگهداری کنیم، باید اندازه چندتا اتاق را فقط برای آرشیو نقاشیها خالی میکردیم. آن زمان چون بچهها سرگرمی زیادی نداشتند و برنامههای تلویزیونی یا مسابقات مختلف نبود که بتوانند در آن شرکت کنند، برای همین تنها چیزی که میتوانستند با آن هم مطرح شوند و اسمشان خوانده شود و هم لذت ببرند، نقاشی بود.
شاید خیلی از بچهها در آن زمان به بچههای شما حسودی میکردند! بچههای خودتان رابطهشان با شغل شما چطور بود و چه حسی داشتند؟
- اتفاقا بچههای من خیلی راضی نبودند؛ چون حس میکردند مادرشان دارد با بچههای دیگر تقسیم میشود. بعد هم جلوی دوربین بودن همان طور که میدانید دردسرهای خاص خودش را دارد؛ چون نمیتوانستم با بچههایم در بیرون از منزل راحت باشم. بچههای من هیچ جا راحت نبودند.
خیلی از بچههای دیروز خودشان صاحب فرزندند و من فقط دوست دارم به آنها بگویم برای تربیت فزندانشان بیشتر وقت بگذارند |
چه انتقادهایی معمولا از شما میشد؟
- اینکه چرا کارتون کم پخش میشد یا چرا نقاشی ما را نشان نمیدادند.
یا چرا اینقدر میگفتید «برید عقبتر»!
- (با خنده) بله! یا یک انتقادی که از ما داشتند این بود که چرا اینقدر نصیحت میکنیم . این انتقادی بود که خود ما هم البته داشتیم و دوست نداشتیم که این آموزشها خیلی مستقیم باشد و بیشتر من دوست داشتم به صورت عملی آموزش داده میشد.
چه توصیهای به بچههای دیروز دارید؟
- در حال حاضر خیلی از بچههای دیروز خودشان صاحب فرزندند و من فقط دوست دارم به آنها بگویم برای تربیت فزندانشان بیشتر وقت بگذارند و آنها را با تلویزیون و سی دیهای مختلف سرگرم نکنند و حتما از کمک کارشناسان استفاده کنند و اگر به مشکلی در تربیت فرزندشان برخوردند، تصور نکنند که خودشان به تنهایی میتوانند حلش کنند. (هانیه روزبهانی/موفقیت)
جام جم سرا: درباره سالمندی با همه اهمیت و تاثیری که در زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی دارد کمتر سخن گفته شده است، با آنکه میدانیم سرنوشت محتومی است که برای بسیاری از افراد رخ میدهد. با از دست دادن شغل و تحلیل قوا و تقلیل کارکردهای اجتماعی و خانوادگی، در منزلت و هویت اجتماعی سالمندان تغییرات زیادی به وجود میآید که شاید با بحران همراه باشد.
دشواریها و مسائل مختلف از قبیل تنهایی، بیماری، از دست دادن شغل، تغییر ساختار نظام خانواده از حالت گسترده به خانواده زن و شوهری به دلیل ازدواج فرزندان و تغییرات سریع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به وجود میآید که حاصل آن ازدیاد فاصله سالمندان و دیگر اعضای خانواده به خصوص نسل جوان است.
متاسفانه سالمند که در گذشته در طیف عاطفی و انجام روابط خویشاوندی فردی جدا از خانواده به حساب نمیآمد و دارای عزت و احترام و قداست بود اکنون دچار انزوای اجتماعی شده است و عزت و احترامی که در گذشته برای سالمندان قائل میشدند در برخی خانوادهها فراموش شده است.
سالمندی دوره دگرگونی و از دست دادن برخی ویژگیهاست. تعداد کمی از سالمندان میتوانند خود را با این تغییرات سازگار کنند و بیشتر سالمندان با وقایع خاص یا ترکیبی از رخدادها که فراتر از تحمل یا توانایی و مهارتهای آنان است مواجه و دچار یک حس درماندگی میشوند که در برخی مواقع به افسردگی منتهی میشود.
شواهد زیادی وجود دارد که در نیمه دوم زندگی روابط اجتماعی به طور منظم کاهش مییابد. بیشتر این تغییرات در پی از دست دادن برخی از روابط اجتماعی و به دلیل بیوگی، بیماری و مرگ یکی از افراد خانواده است. با این وجود شواهدی وجود دارد که بیشتر افراد سالخورده پیوندهای عمیق خود را تا سالهای آخر زندگی خود حفظ میکنند. روابط اجتماعی باعث ایجاد احساس خوب در سالمندان میشود.
چگونه از افسردگی جلوگیری کنیم؟
پدربزرگ یا مادربزرگها از طریق تعامل با نوههایشان معنای جدید و مطلوبی را کسب میکنند و در جای دیگر هم در ارتباط با فرزندانشان به این نیازشان پاسخ میدهند. بر اساس نظریه «دلبستگی»، کودک به انگاره دلبستگی که معمولا مادر است، دلبسته است. بر همین اساس میتوان از دلبستگی بزرگسالان (زن و شوهر) به هم نیز سخن گفت و استنباط کرد که دلبستگی در دوره پیری هم ادامه مییابد اما این بار انگاره دلبستگی فرزندان و نوهها هستند. بنابر این تعامل اجتماعی با فرزندان و نوهها و حمایت اجتماعی نقش قدرتمندی در تقویت سلامت جسمی و روانی سالمندان دارد.
یکی دیگر از راههای موثر و مهم برای درمان افسردگی و بحران معنا در دوره سالمندی، روی آوردن به مذهب و شعائر مذهبی و انجام فرایض دینی است که خوشبختانه در فرهنگ و کشور ما از این نعمت زیاد بهره برده میشود. چرا که نام و یاد خداوند باعث آرامش دلها میشود. همچنین تمرینات ورزشی زیر نظر پزشک را فراموش نکنید و سعی کنید به جای ورزش کردن در خانه به پارک بروید و با دیگر دوستان یا همکاران قدیمی ورزش کنید. (دکتر تقی پورابراهیمی، استادیار دانشگاه شهید بهشتی/خراسان)
یکشنبه 30 شهریور 1393 ساعت 12:17
آزاده نامداری، مجری تلویزیون، تصویری از دوران کودکی خود را در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر کرده است که زیر آن تصویر نوشته: «بیست و نه سال پیش... سلام... من آزاده نامداری هستم...». تصویر دوران کودکی او را در ادامه ببینید.
گاهی بچهها از تاریکی میترسند و برای همین اصلا حاضر نمیشوند به اتاقخواب خودشان بروند. گاهی اضطراب دارند و همین نگرانیها باعث بیخوابیشان میشود. بعضی وقتها هم هنوز برنامه خواب و بیداریشان تنظیم نشده و نمیتوانند خوب و آرام بخوابند. پس بیخوابیهای دوران شیرخوارگی و کودکی، همیشه هم جای نگرانی ندارد و نشاندهنده مشکلی جدی نیست، اما گاهی لازم است پدر و مادر توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند تا اگر مشکلی وجود دارد، هرچه زودتر و بهتر برطرف شود.
بعضی از بچهها شب تا صبح، گریه میکنند و نه خودشان میخوابند و نه میگذارند پدر و مادر در طول شب استراحتی داشته باشند، اما همه هم مثل هم نیستند؛ گروه دیگری از شیرخواران، تمام طول شب را میخوابند و فقط گاهی برای شیر خوردن بیدار میشوند. پدر و مادرها هم که چنین تفاوتی را میبینند، نگران میشوند و به فکر حل مشکل میافتند. در حالی که میزان خواب و بیداری کودکان به طور طبیعی با یکدیگر تفاوت دارد و این موضوع نمیتواند نشانه مشکل باشد.
دکتر میترا حکیم شوشتری نیز در گفتوگو با جامجم این مطلب را تائید میکند و میگوید: در دو سه سال اول زندگی، تغییرات الگوی خواب را داریم و همین موضوع میتواند باعث بیخوابی یا بدخوابی کودکان شود. دلیل چنین وضعی هم این است که کودک هنوز ریتم بیولوژیک خوابش را به دست نیاورده است. برای همین گاهی میبینیم کودکان خردسال، شبها بیدار میمانند و در طول روز احساس خوابآلودگی میکنند و هر زمانی که بتوانند، میخوابند. این پزشک فوقتخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با اشاره به این موضوع، به والدین توصیه میکند در سالهای اول تولد کودک، به او فرصت دهند تا ریتم بیولوژیک خواب و اشتهایش را به دست بیاورد.
وی با تاکید بر این که چنین وضعی میان کودکان مختلف، متفاوت است، ادامه میدهد: نباید خواب بچهها را با یکدیگر مقایسه کنید و به دلیل این که فرزندتان کمتر یا بیشتر از سایر کودکان میخوابد، نگران وجود مشکلی باشید زیرا از نظر سرشتی، ممکن است هر یک از افراد، الگوی خواب خاص خودش را داشته باشد.
الگوی خواب را به هم نزنید
آنطور که دکتر حکیم شوشتری میگوید افراد از نظر سرشتی به سه دسته تقسیم میشوند؛ گروه اول کسانی هستند که ساعتهای کم خواب هم برایشان کافی است و خواب کمتر از شش ساعت هم انرژی خوبی به آنها میدهد. دسته دوم اما برخلاف این گروه نیاز دارند بیش از 9 ساعت در طول روز بخوابند تا انرژی کافی را به دست آورده و بتوانند فعالیتهای روزمرهشان را انجام دهند. اغلب افراد اما میان این دو گروه قرار میگیرند و اگر بین شش تا 9 ساعت بخوابند، نیازشان تامین خواهد شد.
یکی از مهمترین مشکلاتی که معمولا والدین در روزهای ابتدایی سال تحصیلی و با شروع مدارس با آن روبهرو میشوند، بد خوابیدن کودکان دبستانی و پیشدبستانی است. بچههایی که سه ماه تعطیلات تابستان را تا نیمههای شب بیدار مانده و صبح تا هر ساعتی که دوست داشتهاند، خوابیدهاند براحتی نمیتوانند به برنامه قبلی برگردند و صبح زود از خواب بیدار شوند. دکتر حکیم شوشتری در اینباره توضیح میدهد: یکی از مهمترین دلایلی که باعث بدخوابی کودکان دبستانی و نوجوانان میشود، به هم خوردن الگوی خواب و جابهجا شدن ساعت خواب در طول تابستان و روزهای تعطیل است. در پیش گرفتن چنین برنامهای باعث میشود پس از پایان یافتن تعطیلات طولانی تابستان، بچهها هم نتوانند براحتی بخوابند و صبح زود بیدار شوند. در نتیجه طبیعی است آنها بیخوابی اول شب را تجربه کنند که خیلی هم آزاردهنده و ناراحتکننده خواهد بود.
در چنین مواردی، دکتر حکیم شوشتری توصیه میکند والدین اجازه ندهند کودکانشان در طول تعطیلات و بخصوص تعطیلات طولانی تابستان، خیلی الگوی خوابشان را تغییر دهند. وی میافزاید: بچهها به خواب عمیق که خواب یکسوم ابتدایی شب است، نیاز دارند تا سلامتشان تامین شود و مشکلی برایشان پیش نیاید، اما متاسفانه بسیاری از خانوادهها با شروع سال تحصیلی چنین مشکلی را تجربه میکنند و با بیخوابی کودکان در ساعات ابتدایی شب روبهرو میشوند. البته علاوه بر کودکان، برخی از نوجوانان هم ترجیح میدهند چنین برنامهای داشته باشند و در نتیجه در طول روز میخوابند یا سر کلاس درس حالت خوابآلود دارند که این وضع هم بر سلامت روانشان تاثیر میگذارد و هم عملکرد درسی آنها را تحت تاثیر قرار میدهد.
مشکلات روانپزشکی و تغییر الگوی خواب
دکتر حکیم شوشتری میگوید در برخی از بیماریهای روانپزشکی مانند بعضی از افسردگیها، اضطراب و... نیز تغییرات الگوی خواب مشاهده میشود. به طوری که گاهی افسردگی باعث افزایش میزان خواب میشود و گاهی هم با بیخوابی و کمبود خواب همراه است.
وی ادامه میدهد: برهمین اساس باید توجه داشت اگر بیخوابی، مسالهای سرشتی نباشد یا الگوی خواب به طور ناگهانی تغییر کند، حتما باید بررسیهای لازم انجام شده و علت بروز مشکل مشخص شود.گاهی هم ترسهای کودک باعث میشود او از خوابیدن فرار کند یا تنهایی به اتاق خوابش نرود. در چنین مواقعی، ترس باعث میشود کودک اضطراب زیادی را تجربه کند و در نتیجه خواب عمیقی نداشته باشد که در این شرایط هم حتما باید به کمک متخصصان، ترس را برطرف کرد تا او بتواند راحت بخوابد.
بچهها را برای خواب آماده کنید
بعضی وقتها، بچهها بیدار میمانند تا پدرشان به خانه برگردد و پس از آن آماده خواب میشوند، اما ممکن است در این ساعتهای پایانی شب، فعالیتهایی را انجام دهند که هیجانانگیز است و خواب آنها را مختل میکند. دکتر حکیم شوشتری با بیان این مطلب، توصیه میکند والدین پیش از خواب، فعالیتهای آرامی را برای کودک در نظر بگیرند تا هیجان زیادی نداشته باشد. بنابراین بچهها نباید در ساعتهای پایانی شب با بازیهای کامپیوتری سرگرم شوند یا برنامههای هیجانانگیز و تحریککننده داشته باشند تا بتوانند آرام و راحت بخوابند. وی میافزاید: دوش آب گرم، ماساژ کف سر، صحبت کردن پایان شب، ماندن کنار کودک و قصه گفتن برای او یا آرام حرف زدن کمک میکند کودک راحتتر و آرامتر بخوابد.
نیلوفر اسعدیبیگی / گروه سلامت